________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पतगिन्
966
पतिः
पतङ्गिन् m. A bird.
TRACT p. p. 1 Fallen, descended, alighted. -2 पतञ्जलि: N. of the celebrated author of the Maha
Dropped. -3 Fallen (in a moral sense), abandoned,
wicked; नष्ट मृते प्रबजिते कीब च पतिते पतौ। -4 Apostate. bhāsya, the great commentary on Panini's Sutras%3
- Degraded, outcast. -6 Fallen in battle, defeated also of a philosopher, the propounder of the Yoga
or overthrown. -7 Being in, fallen into as in अवंशपतित. philosophy.
-8 Placed, kept 3 निक्षेपे पतिते हम्य श्रेष्ठी स्तौति स्वदेवताम् पतत् (-न्ती f.) Flying, descending, alighting, Pt. I. 14. -9 (with पादयोः or पाद-) Having thrown coming down &c. -m. A bird; परमः पुमानिव पति पतताम् oneself at (a person's feet). -तम् Flying. -Comp. Ki.6.1; कचित् पथा संचरते सुराणां क्वचिद्धनानां पततां क्वचिच्च
-उत्पन्न a. sprung from an outcast. -गभी a woman R. 13. 19; Si. 9. 15. -Comp. -TĘ: 1 the reserve of an who miscarries. -मूर्धेज a. one whose hair has fallen out. army.-2aspitting pot, spittoon; तमेकमाणिक्यमर्य महोन्नत -वृत्त a. one leading a life of an out-cast. -सावित्रीका पतद्ग्रहं प्राहितवान्नलेन सः N. 16.273 रौप्यान् रोक्माँश्च पर्यकान् man of the first three classes whose thread-ceremony करकाँश्च पतद्ग्रहान् Siva B. 17.43. -प्रकर्षे a. (in rhet.) . has been improperly performed, or not performed at illogical, prosaical. -भीरुः a hawk, falcon. -वहः । all. -स्थित a. lying on the ground. (= पतद्ग्रहः) पतवहत्वेन कृतात्पतङ्गः पल्या जलेशस्य दिशा वहस्य
पतेर . [पत्-एर ] 1 Flying, falling.-2 Going, movRam. Ch.6.15.
ing. -T: 1 A bird. -2 A hole or pit. - A kind of पतत्रम् [पत्-करणे अनन् ] 1 A wing, pinion; Svet. measure (आढकq. v.). Up. 3.33 येन मे पूर्वमद्रीणां पक्षच्छेदः प्रजात्यये। कृतो निविशतां
पत्मन् n. Ved. Flight. भारैः पतत्त्रैः पततां भुवि ॥ Bhag.8.11.34. -2 A feather. -3 A vehicle.
Tat n. Ved. Flying, fight. पतत्रि: A bird.
पतश्चिका A bow-string. पतत्रिन् m. 1 A bird; दयिता द्वन्द्वचरं पतत्रिणम् (पुनरेति )
पताक: 1 पताका q. v. -2 A particular position of the R.8.56% 39,273 11. 11; 12.483 Ku.5.4.-2 An arrow3B
hands or fingers in shooting of an arrow; of. त्रिपताक. अभिजग्राह सौमित्रिनिद्योभौ पतत्रिभिः Mb. 3. 287. 22. -3 A पताका 1A flag, banner (fig. also); पताकाभिर्वरार्हाभिhorse; esp. in Asvamedha sacrifice ; पतत्रिणा तदा सार्धम् जैश्च समलंकृताम् Ram. 2.7.3; ये काममञ्जरी कामयते स हरतु Ram. 1. 14. 34; पतत्रिणस्तस्य वपामुद्धृत्य नियतेन्द्रियः 36. सुभगपताकाम् Dk.47 'let him carry the palm of beauty -n.(dual) Ved. Day and night; मामिमे पतत्रिणी वि दुग्धाम् or good fortune'.-2 A flag-staff. -3 A sign, emblem, Rv. 1. 158.4. -Comp. -केतन: an epithet of Visnu. mark, symbol. -4 An episode or episodical incident in a -राजः, -वरः N. of Garuda; Mb.7.16.14.
drama, see पताकास्थानक below. -5 Auspiciousness, good पतनम् [ पत्-भावे ल्युट् ] 1 The act of flying or coming
fortune or luck.-8 Celebrity, publicity; रम्या इति प्राप्तवतीः
पताकाः Si. 3.53 (com. 'अन्यत्र रम्या इत्येवं पताकाः प्राप्तवतीः । down, a lighting, descending, throwing oneself down
प्रसिद्धिं गता इत्यर्थः।').-7A particular high number; तत्र at. -2 Setting (as of the sun). -3 Going down to
शकुपताके द्वे युगान्तं कल्पमेव च Mb. 13. 107. 63. -Comp. hell; निरये चैव पतनम् Ms. 6.61. -4 Apostacy. -5 Fall
-अंशुकम् a flag. -दण्ड: a flag-staff. -स्थानकम् (in ing from dignity, virtue &e. अनिग्रहाच्चेन्द्रियाणां नरः पतन
dramaturgy) intimation of an episodical incident, afa Y. 3. 219. -6 Fall, decline, ruin, adversity (opp. उदय or उच्छ्राय); ग्रहाधीना नरेन्द्राणामुच्छ्रायाः पतनानि चY. 1.308.
when instead of the thing thought of or expected,
another of the same character is brought in by some -7 Death. -8 Hanging down, becoming flaccid (as breasts).-9Miscarriage. -10 (In arith.) Subtraction.
unexpected cireumstance (यत्राथै चिन्तितेऽन्यस्मिस्तहिजोऽन्यः
प्रयुज्यते । आगन्तुकेन भावेन पताकास्थानकं तु तत् ।। 8. D. 299%3 -11 The latitude of a planet. -Comp. -धर्मिन् a. subject to the law of decay, perishable. -शीलa. accus
for its different kinds, see 300-301). tomed to fall down.
पताकिक a. Having or carrying a banner. पतनीय a.Causing a fall, causing the loss of caste. पताकिन् a. Having or carrying a banner, adorned -यम् A degrading crime or sin; लाक्षालवणमांसानि पतनीयानि with flags. -m. 1 An ensign, standard-bearer. -2 A विक्रये Y.3.40. नीचाभिगमनं गर्भपातनं भतीहिंसनम् । विशेषपत- flag. -3 A scheme or figure for casting a nativity. नीयानि स्त्रीणामेतान्यपि ध्रुवम् ॥ 2973 Mb. 7. 156.5.
-4A chariot; क्षितिरेणुकेतुवसनाः पताकिनः Si. 18.4. -नी पतमः, पतसः 1 The moon. -2 A bird. -3 Agrass-
An army; (न प्रसेहे) रथवमरजोऽप्यस्य कुत एव पताकिनीम्
R.4.82; Ki. 14.27. hopper.
पतिः [पा-इति] 1 A master, lord; as in गृहपतिः. पतयालु a. Tending or prone to tall, liable to fall.
-2 An owner, possessor, proprietor ; क्षेत्रपतिः .-3 Goverपतापत a.1 Going, or inclined to fall. -2 Going nor, ruler, one who presides over 3, ओषधीपतिः, बनस्पतिः, much or frequently.
कुलपतिः &c. -4 A husband; प्रमदाः पतिवम॑गा इति प्रतिपन्नं हि
For Private and Personal Use Only
