________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दिश
818
place in general. -4 A foreign or distant region.-BA पतिः , -पाल: the regent or guardian of a quarter; point of view, manner of considering a subject. -8 A Raj. T. 4. 225 (for the names of the several regents, see precept, order.-7 The number ten'.-8A side or party. अष्टदिक्पाल; ef. Ms. 5.963 7. 303 also); सूर्यः शुक्रः क्षमापुत्रः - The mark of a bite. 'दिग्दष्टे वर्तुलाकारे करिका नखरेखिका' सेंहिकेयः शनिः शशी। सौम्यस्त्रिदशमन्त्री च प्राच्यादिदिगधीश्वराः॥ इति वैजयन्ती; परिणतदिकरिकास्तटीर्बिभर्ति Si.4.29. [N. B. -Jyotistattvam.-पथ: the surrounding rexion; सन्यैर्नानाIn comp. rad becomes fest before words beginning पथायातैर्नदद्भिाप्तदिक्पथः Raj. T.5.342. -भाग: a point with vowels and soft consonants, and fees before words of the compass, direction. -भ्रमः perplexity about beginning with hard consonants, e.g. दिगम्बर, दिग्गज, points of the compass, mistaking the way or direction; दिक्पथ, दिकरिन् , &c.] -Comp.-अन्त: end of the direction Vikr.5.66. -मण्डलम् = दिक्चक्रम् q.v. -मात्रम् the mere or horizon, remote distance, remote place%3 दिगन्ते श्रूयन्ते direction or indication. -मुखम् any quarter or part ot मदमलिनगण्डाः करटिनः Bv. 1.2; Mal. 2.9; R. 3.49 5.67; the sky; हरति मे हरिवाहनादिनमुखम् V. 3.6%3 Amaru.5. 16.87. नानादिगन्तागता राजानःe. -अन्तरम् 1 another -मोहः mistaking the way or direction. -यात्रा a procesdirection. - 2 the intermediate space, atmosphere, space. sion in different directions. -वसन, -वस्त्र a. stark -3 a distant quarter, another or foreign country; naked, unclothed. (-स्त्रः)1a Jaina or Buddhist mendiसंचारपूतानि दिगन्तराणि कृत्वा दिनान्ते निलयाय गन्तुम् R. 2. 15. eant of the दिगम्बर class. -2 an epithet of Siva.-विभा-अम्बर,-वासस् a. having only the directions for his वित a. renowned or celebrated in all quarters. -शूलम् clothing, stark naked, unclothed; दिगम्बरत्वेन निवेदितं वसु a bad yoga in Astronomy; ct. शुक्रादित्यदिने न बारुणदिशं न Ku.b. 72; एकाकी गृहसंत्यक्तः पाणिपात्रो दिगम्बरः Pt. 5. 15%8 ज्ञे कुजे चोत्तरां मन्देन्दोश्च दिने न शक्रककुभं याम्यां गुरौ न व्रजेत् । Ms. 11. 201. (-:) 1 a naked mendicant (of the शूलानीति विलय यान्ति मनुजा ये वित्तलाभाशया भ्रष्टाशाः पुनरापतन्ति Jaina or Buddha. Bect.) -2 a mendicant, an ascetic. यदि ते शुक्रेण तुल्या अपि || Jyotissarasangraha. -साधनम् -3 an epithet of (1) Siva; (2) Skanda. -4 darkness. a means to make the journey in various quarters (-री) an epithet of Durga. -अम्बरक: a naked mendi- successful. cant (of the Jaina sect). -अवस्थानम् the air. -आगत
दिशस् f. (= दिश). a. Come from a distance; Y. 2.251. - : See fufta &c. दिगिभाः पूर्णकलशैः Bhag. 8.8.14; 5. 14. 40.-ईश:-ईश्वरः । FECT Direction, quarter of the compass, region, &o. regent of a quarter; चतुर्दिगीशानवमत्य मानिनी Ku.5.53%3 - -Comp. -गजः, -पाल: see दिग्गज, दिक्पाल. see अष्टदिक्पाल. -कन्या,-कान्ता,-कामिनी,-वधू a region of the sky (considered as a virgin). -करः 1 a youth,
STATIST m. One who runs in all directions, a youthful man. -2 an epithet of Siva. -करिका, -करी fugitive. a young girl or woman. -करिन्, -गज, -दन्तिन्, दिश्य . [दिशि भवः दिगा० यत् ] 1 Belonging to or -वारण: m. one of the eight elephants said to guard and
situated towards any quarter of the compass. -2 preside over the eight cardinal points; (8ee अष्टदिग्गज); ।
Foreign, outlandish; Si. 3. 76. दिग्दन्तिशेषाः ककुभश्चकार Vikr. 7. 1. -ग्रहणम्, -बन्धः observation of the quarters of the compass; Bri. ! दिष्ट p. p. [दिश्-कर्मणि-क्त]1 Showm, indicated, assigned, 8.24.9. संपूज्य शारिकादेवीं दिग्बन्धादिपुरःसरम् Ks. 73. 116. pointed out. -2 Described, referred to. -3 Fixed, -चक्रम 1 the horizon Ratn.3.5. -2 the whole world. settled. -4 Directed, ordered &c.-6Destined (दैवविहित); -जयः, -विजयः 'conquest of the directions', the न दिष्टमर्थमत्येतुमीशो मर्त्यः कथंचन Mb. 3. 135.55. -Z: Time. conquest of various countries in all directions, conquest -24 1 Assignment, allotment -2 Fate, destiny, good of the world; सुनिश्चितपुरं चक्रे दिग्जये कृतनिश्चयः Raj. T. or ini-luck; भो दिष्टम् S.2. यश्च दिष्टपरो लोके यश्चापि हठवादिकः। 4. 183; स दिग्विजयमव्याजबीरः स्मरः इवाकरोत् Vikr.1.1. उभावपि शठावेतौ कर्मबुद्धिः प्रशस्यते ॥ Mb. 3. 32. 13. -3 Order, -तटम् the horizon. -दर्शनम् 1 showing merely the direction, command; सैनिका भयनानो ये बर्हिष्मन् दिष्टकारिणः direction, pointing out only the general mode or Bhāg.4.28.1.-4 Aim, object. -BAn appointed place%3B manner. -2 a general outline or survey. -3 a compass. तं प्रेत दिष्टमितोऽप्रय एव हरन्ति Ch. Up.5.9.2. -Comp. -दर्शिन् a. looking on all sides, having a general view. -3772: the end of one's appointed time', death; -दाहः preternatural redness of the horizon; दैग्दाहः दिष्टान्तमाप्स्यति भवानपि पुत्रशोकात् R.9.79% Ram. 2.65.28. 'a con flagration of the regions of the sky' (regarded नगतिःf. death याजमानासम्भवादशक्यं हि दिष्टगतौ उत्तरं as an evil omen) N. 12. 92; ef. Ms. 4. 115. -देशः तन्त्रं कर्तुम् SB. on MS. 10.2.57. Honoe दिष्टां गतिं गम् = 1 a distant region or country; दृश्यन्ते कुलनिम्नगा अपि To die. तस्मिश्च दिष्टां गतिं गते फलं दर्शयति यो दीक्षितानां प्रमीयेत परं दिग्देशकालाविमौ Raj. T.4.308,417. -2 region, coun- अपि तस्य फलमिति । SB. on MS. 6.3.24. -दृश् m. the try; H.1. -नागः 1 an elephant of the quarter of the god; यस्य तुष्यति दिष्टदृक् Bhag.4.21. 28. -भाज् God. compass; see ft. -2 N. of a poet said to be a N. 11. 129. Chandu Pandita com. -भाव: death; दिष्टभावं contemporary of Kalidasa. (This interpretation is based गतस्यापि विषये मोदते प्रजा Mb.5. 133.37. -भुक्. reaping on Mallinatha's gloss on दिग्नागानां पथि परिहरन् स्थूल- the fruit as destined or ordained by god; बसेऽन्यदपि हस्ताबलेपान् Mo: 143 which is, however, very doubttul.) | संप्राप्तं दिष्टभुक् तुष्टधीरहम् Bhag.7.13. 39.
For Private and Personal Use Only
