________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
धेनुका
धेनुका 1 A female alopthant. 2 A milch-cow. -3 A gift, an offering. -4 A female animal in general. -6 A dagger ; L. D. B. -6 Pārvatī; स्त्रियां स्याद्धेनुका बाजियोषित्यपि पशौ गवि । भवान्यां च कृपाण्यां च प्रसूताकरियोषितोः || Nm.
धेनुष्टरी A milch-oow ceasing to give milk.
धेनुष्या A cow who or whose milk has been pledged. धेय a. 1 To be held or taken. -2 To be produced. -3 To be fed or nourished. -4 To be drunk. 6 An affix as in नाम°, भाग, q. v. 8 To be applied or put in practice ; अव्याकुलं प्रकृतमुत्तरधेयकर्म Si. 5. 60. -यम् 1 Nourishing. -2 Drinking. -3 Holding, taking &c.
धैनुकम् 1 A herd of cows. -2 A particular mode of sexual enjoyment ( रतिबन्ध ).
धैर्यम् [ धीरस्य भावः कर्म वा ष्यञ् ] 1 Firmness, durability, strength, constancy, steadiness, stability, fortitude, धैर्यमवष्टभ्य Pt. 1; विपदि धैर्यम् Bh. 2.63; -2 courage; Calmness, composure. -3 Gravity, patience. 4 Infle - xibility. उदस्य धैर्यं दयितेन सादरम् Ki. 8. 50. -5 Boldness, forwardness; तस्मादस्याः कुमुदविशदार्न्यहसि त्वं न धैर्यान्मोघी कर्तुं फरोद्वर्तनप्रेक्षितानि Mo. 40 ( Malli ) -Comp. -कलित a steady, calm; अवधीर्य धैर्यकलिता दयितम् Si. 9.59. -वृत्तिः Steady conduct, composure; संजातवेपथुभिरुज्झितधैर्यवृत्तिरिणामि चैनमदपरिमV. 5.9.
धैवतः The sixth of the seven primary notes of the Indian gamut गत्वा नाभेरधो भागं बस्ति प्राप्योर्ध्वगः पुनः । भाभि यो याति कण्ठदेशं स क्तः ॥ Sangitadamodara.
धैयत्यम् [Clevernoon.
घोडः = डुण्डुभः q. v
घोर 1P. ( धीरति ) To go quiekly have good paoon, run, trot. −2 To be skilful (in general).
धोरणम् [ धोर् करणे ल्युट् ] 1 A vehicle in general (as a horse, elephant &c.); दृष्ट्वा त्वरेण निजधोरणतोऽवतीर्य Bhāg. 10.13. 62. -2 Going well or quickly. -3 A horse's trot.
धोरणिः, -णी [ धौर अनि या कीपू] 1 An uninterrupted series or continutity ; यैर्माकन्दवने मनोज्ञपवने सद्यः स्खलन्माधुरीधाराधरणिधातधामनि धराधीशत्वमालम्ब्यते । तेषां नित्यविनोदिनां सुकृतिनां माध्वीकपानां पुनः कालः किं न करोति केतकि यतस्त्वं चापि केलिस्थली Uab. ; N. 15.49. -2 Tradition.
धोरितम् [-भावे ] Injuring hurting striking. -2 Going, motion. -8 A horse's trot.
धौत P.P. [ धावू त ऊठ् ] 1 Washed, washed off, cleaned, purified, laved; कुल्याम्भोभिः पवनचपलैः शाखिनो
ager: S. 1. 15; Sik. 58; Ku. 1. 6; 6, 57; R. 16. 49; 19. 10. -2 Polished, brightened; षष्टपा शरैः संयति तैलधौतर्जघान तानप्यथ पृष्ठगोपान् Mb. 6. 85. 7. -3 Bright, white, shining brightened, glistening हरशिरन्द्रिका चदम्य
868
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Me. 7, 46, विकसद्दन्ताशुधौताधरम् Git. 12. - तम् 1 Silver. -2 Cleaning, washing. -Comp. -अपाग having the corners of the eyes illumined ; Me. 46. -आत्मन् . pure-hearted. —कट a bag of coarse cloth. -कोषजम्, कौः षेयम् bleached or purified silk. -खण्डी sugarcandy. -मूल a. ( a tree) having its roots washed ; शाखिनो धौतमूल्यः S. 1. 10. शिलम् rock-crystal. धौतेयः A kind of salt ( सैन्धव ). धौतेयम् Rock-aal (सैन्धव).
धौतरि . Vod. Shaking trembling समवा धौतरीभिः Rv. 6. 44.7.
ध्यात
घौति-ती / Vod. 1 A spring. -2 A river यो धोतीनामहिहन्नारिणक्पथः Rv. 2. 13. 5. -3 One of the ways of practising Yoga ; धौती बस्ती तथा नौती नौलिकी त्रोटकस्तथा । कपालभाती चेतानि पद् कर्माणि समाचरेत् ॥ Hathayoga pradīpika.
धौम्यः N. of an ancient Risit the fnmily priest of the Pandavas.
sts: 1 Greyness. -2 A place for building (prepared in a particular way ).
धौरितकम् A horse's trot of धीरित.
roguery.
धौर्यम् A horse's trot of धीरणम्,
धौरेय . ( -वी ) [ धुरं वहति टक् ] Fis for a burden. - यः 1 A beast of burden. -2 A horse. -3 A chief, lunder वयं वसिष्ठधौरेयाः सर्वे प्रतिभुवोऽत्र वः M. 3. 48.
धौर्तकम् - धौर्तिकम्, धोत्र्त्यम् Fraud dishoneety,
ध्मा 1 P. ( धमति, ध्मात; Caus. ध्मापयति ) 1 To blow breathe out, exhale. -2 To blow (as a wind-instru ment ), produce sound by blowing; शखं दध्मौ प्रतापवान् Bg. 1. 12, 18; R. 7. 63; Bk. 3. 34; 17. 7. -3 To blow a fire, excite fire by blowing, excite sparks; को धमेच्छान्तं च पावकम् Mb. -4 To manufacture by blowing. -s To cast, blow, or throw away.
धमाकारः A blacksmith, smith.
ध्मात P. P. [ मा त ] 1 Blown (as a wind-instrument). ध्माता गिरेर्धातवः Bh. -2 Blown up or into, inflamed, blown, fanned, excited. -3 Inflated, puffed, puffed up.
ध्यानम् Blowing.
ध्यापनम् Inflating, swelling by blowing into. ध्मापित . Reduced to ashes, burnt to cinder.
ध्माङ् (ध्वाङ् ) क्ष् 1 P. ( ध्माक्षति) 1 To erow, or caw. -2 To desire.
For Private and Personal Use Only
ध्याक्षः see ध्वाक्ष.
ध्यात, ध्यान, ध्यानिक &c. See under ध्यै; ध्यातं वित्तमहर्निशं नियमितप्राणैर्न शम्भोः पदम् Bh. 3. 18..
:
