Book Title: Sanskrit English Dictionary Part 02
Author(s): P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan

Previous | Next

Page 275
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir निवन्धनी 902 निमस् ते त्वदाशानिबन्धनाः M.4.143; परस्परनिबन्धनः Pt. 1.79 "interdependent'. -7 Cause, origin, ground, motive, basis, foundation; वाक्प्रतिष्टानिबन्धनानि देहिनां व्यवहारतन्त्राणि Mal.4 'based on, &c.; प्रत्याशा 3; अनिबन्धन causeless, accidental; U.5,7. -8 Abode, Beat, receptacle; सहजविलासनिबन्धन शरीरम् Mal. 2.6. -9 Composing, arrangement (रचना); संस्कारपूतेन वरं वरेण्यं वधूं सुखग्राह्यनिबन्धनेन Ku.7.90. -10A literary composition or work, a treatise%3; Si. 2. 112. -11 A grant (of land), an assignment; सबृत्तिः सन्निबन्धना Si.2.112 (where निबन्धन means 'a treatise' also).-12 The peg of a lute. -13 ( In gram.) Syntax. -14 A commentary. faarezat A bond, fetter, tie. fara a. 1 Binding, fastening, confining.-2 Connected with. -3 Causing, being the origin of, producing, निब (व) हेण a. Destroying, destroyer, enemy ( in comp.); अनपायि निबर्हणं द्विषां न तितिक्षासममस्ति साधनम् Ki. 2.43; Mv. 3. 37. -नम् Killing, destruction, annihilation, slaughter; निबर्हणं धर्मधनैविगर्हितं विशिष्य विश्वासजुषां द्विषामपि N. 1. 1313; इहैव तु त्वया स्थेयं ताम्रानननिबर्हणे Siva. B. 29.61. निबर्हित a. Destroyed, removed (अपहृत); कृतः कृतार्थोऽस्मि निबर्हिताहसा Si. 1.29. निबिड a. Dense, thick; कालिकेव निबिडा बलाकिनी R. 11. 15. -2 Hard, difficult; R.9.58%3 पर्यटकबन्धं निबिडं बिभेद Ku.3.59. See निविड. निबिडित. 1 Become thick, heavy; जलनिबिडितवस्त्रव्यक्तनिम्नोन्नताभिः Mal. 4.10.-2 Pressed close to; (देहि मे) लकाभर्तुनिबिडितकुचामादरादकपालीम् B. R. 5. 19. निबिरीस a. See निबिड; 'निबिडं निबिरीसं च दृढं गाढं प्रचक्षते', इति वैजयन्ती; उरुनिबिरीसनितम्बभारखेदि Si. 7.20%; निबिरीसगुणस्तोमः Vis. Guna. 488. Page 1 P. 1 To know, understand, learn; fatet साधो तव चेत् कुतूहलम् Ku.5.52; 3. 14; Ms. 1. 68; Y.1.2. -2 To regard or consider as, deem. -3 To listen or attend to. -Caus. To explain, inform, acquaint. निबोधः, -धनम् 1 Understanding, learning. -2 Acquainting, informing. निभ [नि-भा-क] (At the end of comp. only) Like, similar, resembling; उद्बुद्धमुग्धकनकाब्जनिभं वहन्ती Mal. 1.403 Mo.833; 80 चन्द्रनिभानना &c. -भः, -भम् 1 appearance, light, manifestation. --2 Pretence, disguise, pretext. -3 A trick, fraud. निभल 10 U. To see, behold, perceive, look at; निभाल्य भूयो निजगौरिमाणं मा नाम मानं सहसैव यासीः Bv.2. 176; or यन्मां न भामिनि निभालयसि प्रभातनीलारविन्दमदभगिपदैः कटाक्षः 3.4. निभालनम् Seeing, sight, perception. निभालित a. Seen; कति नो विषया निभालिताः Sukti. 5. 10. निभूत a. 1Quite frightened (अत्यन्तभीत). -2 Gone, pa.st. farga a. 1 Placed down, deposited, lowered.-2 Filled with, full of ; ferae fama: Bhāg. 10.32.20. -3 Concealed, hidden, out of sight, un perceived, unobserved; निभृतो भूत्वा Pt. 1; नभसा निभृतेन्दुना R.8. 15' with the moon become invisible, about to set or go down'; Ve. 6. 2; Si.6.20. - Secret, covert; अणुदीर्णवर्णनिभृतार्थमाह्वयत् Si. 13.42. -8(a) Still, silent ; निभृतद्विरेफम् (काननम् ) Ku.3.12; 6.2. () Steady, fixed, immovable, motionless%3; निष्कम्पचामरशिखा निभृतो कर्णाः 5.1.8. -8 Mild, gentle; agar 9149: Ki. 13. 66' not gentle, violent or strong': Mal. 2.123 Mv.3. 14; स्वजननिभृतः सर्वोऽप्येवं मृदुः परिभूयते Pratima 1. 18. -7 Modest, humble; अनिभृतकरेषु प्रियेषु Me. 70; प्रणामनिभृता कुलवधरिव Mu.1B वधनिभृतसिंहाश्च गिरयः Paiich. 1.33; अद्यप्रभृति निभृता भवन्ति 2; युक्तं चतुर्भिनिभृतैस्तुरझैः (रथम् ) Bu. Ch. 3.8.-8 Firm, resolute. -9 Lonely, solitary; (निभृतनिकुञ्जगृहं गतया Git.2. -10 Shut, closed (as a door). -11 True, faithful, firmly attached. -12 Inactive (निष्क्रिय, त्यक्तोद्योग); निभृता नरेन्द्राः Ram. 4. 28. 43. -ता A kind of riddle; Kav. -तम् Modesty, humility. -तम् ind. 1 Secretly, covertly, privately, unperceived; S.33 Si.3.74; Ms.9.263. -2 Silently, quietly; K. 134.-3 Out of sight, in a corner. -Comp.-आचार a. of resolute conduct, firm.-आत्मन् a. firm, resolute. -स्थित a. standing unperceived. निमः A (wooden) pin, stake. निमदः A distinct but slow pronunciation. निमन्त्र 10 A. To invite, call, summon ; दिग्भ्यो निमन्त्रिताश्चैनभभिजग्मुर्महर्षयः R. 15.59; 11. 32; Y. 1. 225. निमन्त्रणम् 1 Invitation. -2 Summoning, calling: निमन्त्रणार्थ दूतांश्च प्रेषयामास शीघ्रगान् Mb. 3. 266.6. -2 A summons. -Comp. -पत्रम् 1 an invitation card or note. -2 a summons. निमयः Barter, exchange; पक्केनामस्य निमयं न प्रशंसन्ति साधवः Mb. 12.78.7. TAFST 6 P. 1 To sink, sink down or under, sink into (fig. also); यथा प्लवेनौपलेन निमजत्युदके तरन । तथा निमजतोऽधस्तादशी दातृप्रतीच्छको Ms. 4. 19135.73%3 शोक मुहुवाविरतं न्यमाक्षीत् Bk. 3. 30; 15.31; Si.9.74; Git. 1. -2 To be merged into, merge, disappear, escape observation; एको हि दोषो गुणसंनिपाते निमज्जतीन्दोः किरणेष्विवाङ्क: Ku. 1.3. -8 To immerse in water, cause to sink down. -Caus. 1 To cause to dive under water; अप्सु चैनं निमज्जयेत् Ms.8.114. -2 To cause to penetrate; ततो मर्मसु मर्मज्ञो मज्जयनिशिताशरान् Ram.6.45. 15. For Private and Personal Use Only

Loading...

Page Navigation
1 ... 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671