________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नारिक
890
नाशः
v. 1.33; see नरनारायण under नर also. -8 N. of the Becond month (reckoning from मार्गशीर्ष). -णी 1 An epithet of Lakşmi the goddess of wealth.-2 An epithet of Durga. -3 An epithet of Ganga and Gandaki.-4N. of a plant (Mar. शतावरी). -Comp. -अस्त्रम् N. of a missile. -उपनिषद् N. of an Upanisad. -प्रियः 1 N. of Siva. -2 yellow sandal-wood. -बलि: an oblation given to five deities including TT190 in performing the funeral rites of a person dying a sinful death.
नारिक .(-की/.) 1 Watery, aqueous. -2 Spiritual.
नारिकेरः,-ल: The cocoa-nut; नारिकेलसमाकारा दृश्यन्ते हि सुहृज्जनाः H.1.90. [ The word is also written नारिकलि-ली, नारिकेर-ल, नारीकेलि-ली, नाडि (डी) केर, नालिकेर (Bhag.8.2.11), नालिकेलि-ली.] -ली Fermented liquor made from the water of the cocoa-nut.
नारी [न-नर-बा जातौ वीष् नि०] 1 A woman; अर्थतः पुरुषो नारी या नारी सार्थतः पुमान् Mk.3.27. -2 Any female or feminine object. -3 Sacrifice. -Comp. -इष्टा Arabian Jasmin (Mar. मोगरा). -तरणक: 1a paramour. -23 libertine. -दुषणम् a woman's vice: (they are:-पानं दुर्जनसंसर्गः पत्या च विरहोऽटनम् । स्वप्नोऽन्यगृहवासश्च नारीणां दूषणानि षट् Ms.9.13). -नाथ a. having a woman for possessor or owner; क्वचिदपि गृहं नारीनाथं निरीक्ष्य विवर्जितम् Mk. 4. 3. -परायण a devoted to women. -पुरम् women's apartment in house, gynaeceum.-át: lechery, libertinism. -रत्नम् a jewel of a woman, an excellent woman.
नारीकम् (in Sankhya) One of the 9 kinds of तुष्टि. नार्पत्य a. Kingly, relating to royalty.
नार्पयति [न+अर्पयति ] To surrender to the king (ine. property ); N. 5. 89.
ATT a. 1 Belonging to the river Narmada. -2A class of Brāhmaṇas. A FT: The orange tree.
नाल a. [नलस्येदं अण् ] Consisting or made of reeds; नालं वनं यथपतिर्यथोन्मदः. -लम् 1 A hollow_stalk, especially the stalk of the lotus%3 विकचकमलैः दीर्घवैडूर्यनालैः Mo. 783 R.6.133 Ku.7.89; (-m. also in this sense). -2 Any tubular vessel of the body. -3 Yellow orpiment.-4A handle. -: The neck; L. D. B. -ल: A canal, drain. (-लम्,-ला) The navel-string. -Comp. -अस्त्रम् any tubular weapon as gun, cannon &c.
नालम्बी The lute of Siva.
नाला A hollow stalk, especially that of the lotus; नालां मृणालाग्रभुजो भजामः N. -Comp.-यन्त्रम् a cannon, a gun; चयाट्टमस्तकन्यस्तनालायन्त्रसुदुर्गमे Siva B. 9.51..
नालिः, -ली/. [नल-णिच् इन् वा नीप्] 1 Any tubular vessel of the body. -2 A hollow stalk, especially that of the lotus. -3 A period of 24 minutes (घटिका).-4 An
instrument for boring an elephant's ear. - A canal, drain. -8 A lotus flower. -7 A piece of metal on which thre hours are struck (घटी). -Comp. -जयः a crow, raven. -TT: Fistula, sinus.
नालिकः [नलमेव नालमस्त्यस्य ठन् ] A buffalo. -का 1 The stalk of a lotus. -2 A tube. -3 An instrument for boring an elephant's ear. -4 A period of 24 minutes 3B विषण्णालिकमुभयतो रात्रं यामतूर्यम् Kau. A.(नागरिकप्रणिधिः) or of 11 hours ; नालिकाभिरहरष्टधा रात्रिं च विभजेत् Kau. A. 1. 19. -कम् A lotus-flower. -2 A kind of wind-instrument, a flute. -3 Myrrh.
नालिकेर, नालिकेलि,-ली See नारिकेर &c. atfeat A mystic name of one nostril; Bhag.
नालीकः नाल्यां कायति कै-क Tv.] 1 An arrow; N.2.283 नालीका लघवो बाणा नलयन्त्रेण नोदिताः Dhanur.74; ततो नालीकनाराचैस्तीक्ष्णाप्रैश्च विकीर्णिभिः Ram.3.25.25%3 Si. 19.61. -2 Adart, javelin; कर्णिनालीकसायकैर्निहत्य Mb.6.95.31. -3 A lotus. -4 The fibrous stalk of a lotus; नालीकाक्षस्य नाभीसरसि वसतु नश्चित्तहंसश्चिराय Vishupada Stotra 28. -B A water-pot (कमण्डल) made of the cocoanut. -कम् An assemblage of lotus-flowers.
नालीकिनी 1A multitude or assemblage of lotusflowers. -2 A lotus-pond.
नालन्दः A village of great historical importance, near राजगृह, a place of Buddh. monastery.
नालीपः = कदम्बक q.v. नाव See नौ.
नाविकः [नावा तरति-ठन् ] 1 The helmsman of a vessel, a. pilot ; अख्यातिरिति ते कृष्ण मना नौ विके त्वयि नाविकपुरुषे न farare: Mb. -2 A navigator, sailor. -9 A passenger on board a ship. -Comp. -नायकः, -पतिः The captain of a vessel. Afera m. A boatman.
नाव्य a. [नावा तायें नौ-यत् ] 1 Accessible by a boat or ship, navigable (as a river &c.); नाव्याः सुप्रतरा नदीः R.4.31; नाव्यं पयः केचिदतारिषुर्भुजैः Si. 12.76. -2 Praiseworthy. -व्यम् Newness, novelty. -व्या Ved. A navigable river.
नावनम् A sternutatory.
नावनीत (-ती/.) 1 Coming from butter. -2 Mild, soft, gentle; नावनीतं हि हृदयं विप्राणां शाम्य भार्गव Mb. b. 185. 29. -n. Ghee recently prepared out of butter; rarita भुक्ते इत्यचिरनिर्दग्धेनेति गम्यते । SB. on MS. 1.4.12.
नावमिक. (की/.) Ninth; ततश्च द्वादशे मासे चैत्रे नावामिके तिथौ Ram. 1. 18.8.
नाशः [नश-भावे घञ्] 1 Disappearance; गता नाशं तारा उपकृतमसाधाविव जने Mk.5.25. -2 Frustration, destruc
For Private and Personal Use Only
