Gyansara Ashtak ane Deshna Sangraha

Book Title: Gyansara Ashtak ane Deshna Sangraha
Author(s): Yashovijay
Publisher: Kailash Kanchan Bhavsagar Shraman Sangh Seva Trust

View full book textPrevious | Next

Page 695
________________ 132] દેશના દેશના સાહિત્ય શબ્દની વ્યાખ્યા મહાનુભાવે ! આજને વિષય કે સાહિત્યનું સાધ્ય શું ?" એ રાખે છે. સહેજે સમજાશે કે–સાધ્ય શી શી, ચીજ છે તે ન સમજાય, સાહિત્ય અને સાધ્યનું સ્વરૂપ ન સમજાય ત્યાંસુધી સાહિત્યનું સાધ્ય શું એ વિષય આપણે સમજી શકીએ નહીં, માટે સાહિત્યનું સ્વરૂપ–સાધ્યનું સ્વરૂપ સમજી પછી સાહિત્યનું સાધ્ય સમજવાની જરૂર રહે. સાહિત્ય શબ્દ પ્રચલિત થયેલ છે. સાહિત્ય શબ્દથી સાથરવર્ગ અજાણ્યું નથી, પણ જેવી રીતે સાહિત્ય શબ્દ, અક્ષર માત્રમાં પ્રસિદ્ધ છે, તેવી રીતે સાહિત્યને અર્થ તે તે–વ્યુત્પત્તિ ઘણા થડા સાક્ષરોના ધ્યાનમાં હોય છે. સાહિત્ય " શબ્દ સંસ્કૃત કઈ રીતે બન્યું ? વ્યાકરણને ખ્યાલ હશે. સંધાન કરે તેનું નામ " સંહિત” જેવા શબ્દ બને તે જ વ્યાકરણના નિયમે–સૂત્રના નિયમે તે શબ્દમાંના સમને ... ઊડી જાય, તેથી “સાહિત્ય” બની શકે; અને સહિત રચના તેને ભાવ તે સાહિત્ય. રચના દરેક મતવાળા કરે છે. જેને શાસ્ત્ર કહીએ છીએ. શાસ્ત્ર નં ર ' કેઈપણ મત શાસ્ત્ર વગર હેતે નથી. નાસ્તિકે–દેવ ગુરુ ધર્મને ન માનતા હેય, તેઓને પણ શાસ્ત્રો પિતાના મતનાં કહેલાં માનવા જ પડે છે, અર્થાત્ નાસ્તિકે પણ શાસ્ત્રથી દૂર નથી. શાસ્ત્રથી વિમુખ રહી કેઈપણ દર્શન–મત-ધર્મ ઉત્પન્ન થઈ શક્તા નથી, ચાલતું નથી, વધતું નથી. દરેક મતમાં, દર્શનમાં, ધર્મમાં શાસ્ત્રને સ્થાન આપવામાં આવેલું છે. શાસ્ત્રને દરેક દર્શન વાળા માને છે. શાસ્ત્ર એ જ સાહિત્ય. સાહિત્ય એ નામ એટલા માટે આપેલું છે કે શાસ્ત્રોનાં નામે જુદા જુદા છે,


Page Navigation
1 ... 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004