Gyansara Ashtak ane Deshna Sangraha

Book Title: Gyansara Ashtak ane Deshna Sangraha
Author(s): Yashovijay
Publisher: Kailash Kanchan Bhavsagar Shraman Sangh Seva Trust

View full book textPrevious | Next

Page 705
________________ 142] દેશના દેશના'................ મસ્ત, તેમ અજ્ઞાની-મૂખે મનુષ્યો અજ્ઞાનમાં જ મત. તેને 3 જ્ઞાનની દરકાર નહીં. પરંતુ “ફાની નિમતિ =જ્ઞાની જ્ઞાનમાં નિમગ્ન હોય છે. સમજવાવાળા જાતિવાન જાનવર વિષ્ટામાં મુખ નહીં ઘાલે. વિવેક દરેકને છે. ઇન્દ્રિયોના વિષય સંબંધી વિવેક તેના પ્રમાણમાં પંખી, ઢોરઢાંખરનેય હોય છે. ઢેર તરસ્યા થયા છતાં મુતરની કુંવમાં મેં નહી ઘાલે, પાણીમાં મેં ઘાલશે. તમાકુના ખેતરને વાડ કેમ નથી કરવી પડતી ? જાનવરમાં એ વિવેક છે કે-આ ખાવા લાયક નથી. એ રીતે પર્શ-સ–ગંધ-રૂપ–શબ્દ માટે આ બધાને અંગે જાનવરોમાં પણ વિવેક છે, ત્યારે મનુષ્યપણામાં શું અધિક ? એ કે- મનુષ્ય, પુણ્ય પાપને વિવેક કરી શકે. સામાન્ય વિષયના સત્ અસાણાનાં વિવેકમાંજ મનુષ્યપણું નથી. સામાન્ય વિષયનું સત્—આસપણું તે જાનવર પણ કરી શકે છે, તે પણ વિષયને વિભાગ–વિવેક કરી શકે છે, મનુષ્યપણા સંબંધી વિવેક તે કયું કરવાથી પુણ્ય અને કયું કરવાથી પાપ બંધાય તે સમજી પાપ બંધ કરવું અને પુણ્ય આદરવું તે છે. તે વિવેક મનુષ્યમાં જ હોય. એ જે વિવેક તે આવે ક્યાંથી? પરંપરાથી આવતું નથી. શારીરિક સ્થિતિને અંગે બાપના માના ગે છોકરાને પરંપરાથી આવે, પરંતુ બાપ કે માની બુદ્ધિ છોકરામાં આવે છે? બુદ્ધિ પરંપરાથી આવનારી ચીજ નથી. શરીરને વાન, રેગે પરંપરાથી આવે છે, બુદ્ધિ પર પરાથી આવતી નથી. મૂખને છોકરા વિદ્વાને હોય છે. વિદ્વાન નેના છોકરા મૂખ પણ હોય છે. અક્કલ, વંશઉતાર આવનારી ચીજ નથી. તેવી રીતે વિવેક, વંશઉતાર ન આવે. તે


Page Navigation
1 ... 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004