Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ BRakoil pU. AcAryadeva zrImada vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAja
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. AcArya zrI vijaya yugacandrasUrijI mahArAja prerita zrImatI sUrajabena rIkhavacaMda saMghavI graMthamALA-145 giranAranI gauravagAthA giranAranuM mahimAgAna karatA 15 prasaMgo ane tIrtha paricaya zabdazilpI siddhahastalekhaka pravacana zrutatIrtha preraka pU. AcAryadeva zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAja prakAzaka paMcaprasthAna puNyasmRti prakAzana 10-3268-A, kAjInuM medAna, gopIpurA, surata-395001
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAma pRSTha prati lekhaka paricaya jainazAsana ziratAja pU. AcAryadeva zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA paTTaprabhAvaka siMhasattvanA svAmI pU. AcAryadeva zrImad vijaya muktiyandrasUrIzvarajI mahArAjAnA paTTapradyotaka prazamarasa payonidhi pU. AcAryadeva zrImad vijaya jayakuMjarasUrIzvarajI mahArAjAnA paTTadhararatna siddhahastalekhaka pU. AcAryadeva zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAja prakAzana-nimitta sUrimaMtra prabhAvaka pU.AcAryadeva zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA AcAryapadArohaNanA 25 varSa rajata utsava prasaMga vi.saM. 2047-2072 : giranAranI gauravagAthA Girnar's gourav gatha prakAzana AvRtti : prathama sAhityasevA : 60-00 : 8+168 : 2000 : vaizAkha-2072, me-2016 mukhya saMparkasUtra ramezabhAI saMghavI - surata.(mo.) 9376770777 prAptisthAna (1) jitendra jvelarsa (3) gUrjaraprakAzana (4) pravacana zrutatIrtha viramagAma hAIve, zaMkhezvara. (mo.) 8469377929 100, bhaMDArI sTrITa, goLadevala, muMbaI-4 (mo.) 9819643462 ratanapoLa nAkA sAme, gAMdhImArga, a'vAda-1 phonaH 079-22144663
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka prakAzana lAbhArthI a.sau kaMcanabena muktibhAi morakhIyA (lAkhaNI, amadAvAda) parivAranI sukRtAnumodanA preraNA : pU.munirAja zrI hemazramaNavijayajI mahArAja siddhahastalekhaka pU.gurudeva AcArya bhagavaMta zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAjA tathA hRdayasparzI pravacanakAra pU. AcAryazrI vijaya yugacandrasUrijI mahArAjanI niraMtara varasatI kRpAnA prabhAve lAkhaNI nivAsI mAtuzrI jAsudabena rAjamalabhAI cunIlAla morakhIyA parivAranI dharmabhAvanA paNa vadhatI jaI rahI che. sauthI moTAputra muktibhAIe potAnA amadAvAdanA ghare aranAtha prabhujInuM gRha jinAlaya banAvyuM, temaja varSItapanI sAdhanA karI. moTA putravadhU a.sau. kaMcanabene 4 varSItapa pUrNa karyA ne pamo varSItapa cAlu che, upadhAnatapa, vIzasthAnakatapa, 10 upavAsa, mokSadaMDakatapa, 500 AyaMbila tapa, vardhamAnatapanI 18 oLI, caitrI pUnama tapa, kSatriyakuMDa tapa, navapadanI oLI-9, comAsI tapa, siddhagiritIrthe 2 cAturmAsa, AvI anekavidha tapa ArAdhanA karI che. suputra miteze mAsakSamaNa, 16 upavAsa, 8 upavAsa ane upadhAna tapa. suputrI riddhie 21 upavAsa, 8 upavAsa, varSItapa, upadhAnatapa, putravadhU rIMkala ane jayazrIe 10 upavAsano tapa karela che. saM. 2072nA phAgaNa suda-15, phAgaNa vada-1 tA. 23 ane 24 mArcanA be divasanI zrI giranArajI mahAtIrthanI yAtrAnuM morakhIyA parivAre Ayojana karI lAkhaNI samasta saMgha sAthe sahune joDyA hatA. jemAM suputra vikrama muktibhAIe jAta dekharekhathI prasaMgane dIpAvyo hato. morakhIyA parivAranA caitya - mokSa - ArvI - kriyA vagere bALako paNa dharma mArge AgaLa vadhI rahyAM che. AvI uttama dharmabhAvanA dharAvatA kaMcanabena muktibhAI morakhIyA parivAranI A pustakano udAradilathI lAbha levA badala anumodanA karIe chIe. A (OX
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAtrikanI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha trikanI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha sAhitya tIthanA yAtrikanI oLakha yAtrikanI oLakha sAhitya tIthanA yAtrikanI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha bAtrikanI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha yAtrikanI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha yAtrikanI oLakha sAhitya nIrthanA yAtrikanI oLakha sa ta nA yAtrikanI oLakha yAtrikanI oLakha sAhitya tIthanA yAtrikanI oLakha ka oNLakha yAtrikanI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha yAtrikanI yAkha sAhitya tIrthanA nekenI oLakha sAhitya kahI yAtrikanI oLakha sAhitya nIrthanA yAtrikanI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha varSonI oLakha sAjizanA yAtrikanI oLakha sAhityakozanA yAtrinI teozrInA caraNa kamalamAM nata mastake namana... bhAvasabhara vaMdana... haMmezA potAne tuMbaDe ja taratA rahyA che. vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAja sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikanI sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha sAhitya tIthanA yAtrikanI sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikanI sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikanI sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha sAhitya nIrthanA yAtrikanI grAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikanI Ahitya tIrthanA yAtrikanI omahatva tIrthanA yAtrikanI oLakha sAhityamAM hitya tIrthanA java tIrthanA yAtrika trikanI oLakha sAhitya tI sAhitya beMkanI oLakha sAhitya nI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha sAhitya tI oLakha sAhitya tIrthanA yAtrikanI oLakha sAhitya nI siddhahastasAhitya sarjaka pUjya AcAryadeva zrImad AvI aDhaLaka kRtiothI teoe kavinA A zabdo mujaba 'ko'kanA te veNane vINI-vINIne vIrA UchI udhArA na karIe' sAmAnya janamAnasamAM saMskAranuM siMcana ne vairAgyanuM vAvetara karyuM che. 24 tIrthaMkara, vimala maMtrIzvara, pATalIputra naLa damayaMtI, mahAsatI mRgAvatI, mahArAjA khAravela, sukRta sAgara, paLapaLanA palaTA, mRgajaLanI mAyA, emanI kalama alaga tarI Ave che. adhamapAtra rUpe darzAvanArA lekhakothI ekAda-be nabaLI bAju dharAvanArA rAjA mahArAjAone devanA dIkarA jevA batAvanArA ke ekAda-be ujaLI bAju dharAvanArA cora lUMTArAone itihAsane emaNe prAmANikatAthI rajU karyo che, teozrI darekane maLI cUkyA che, joI cUkyA che, sparzI cUkyA che, oLakha sAhitya tI oLakha oLakha oLakha sAhitya tIra sAhitya tI sAhitya nI oLakha sAhitya tIra oLakha sAhitya nI daMDanAyaka vimala hoya ke mahAmaMtrI vastupAla mahArAjA kumArapALa hoya ke mahArANA pratApa, AcArya haribhadrasUrijI hoya ke upAdhyAya yazovijayajI, sAhitya tIrthanA yAtrika sAhitya tIrthanA yAtrika - ke mA khoLakha oLakha teno oLakha sthAnanA pratikanI oLakha tIrthanA yAtrikanI oLakha nIcenA yAtrikanI oLakha "hatya tIrthanA yAtrikanI oLakha hinsa nIcenA yAtrikanI oLakha AAhitya nIcenA mAi oLakha sAhitya tIrthanA yAtrika sAhitya tIrthanA yAtrika sAhitya nIrthanA yAtrika sAhitya tIrthanA yAtrika sAhitya tIrthanA yAtrika sAhitya tIrthanA yAtrika sAhitya tIrthanA yAtrika sAhitya nISThanA yAtrika hatya tIrthanA yAtrikanI oLakha ne oLakha kAraNa ? emanA hAthamAM bhaktone pravezavuM hoya to bhale, koIne joIne pANI pANI thayA nathI. A paMktimAM mAnanArA A sAhitya puruSa nahitara ApaNe ApaNI rIte rahevuM. 'nadInI jema nirAMte vahevuM'. sAhityano zuddha zvAsa phephasAmAM bharavo hoya to bhale, emaNe pasaMda karelA khUNe, sAhitya sarjananI kSaNe emane bhaktonI jarUra nathI, bhaktone emanI jarUra che. zruta jemano zvAsa che, bahuzrutone jemanA upara vizvAsa che. jAdu che.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya sAhitya prakAzana samaja ane samAjanA ghaDataranuM preraka paribaLa che. AjanA karALa kalikALamAM co tarapha vera-vAsanA-viplava AdinI vikRtie mAjhA mUkI che. jIvana jIvavAnI dizA ane dazAthI mAnava samUha vikhUTo paDato jaI rahyo che, tyAre saMskAra-saMskRti-sadAcAra-dharmatIrtharakSA-ahiMsA kAje prANa pUre tevA sAhitya prakAzananI AvazyakatA ati vadhatI jAya che. dharmane jIvananI mukhya dharI para sthira karyA pachI mAnava mAtranI pragati sunizcita che. vAstavika AdhAra tarIke jo koI hoya, to te dharma ne mAtra dharma che. AvA dharmane prANAMte paNa jALavavAnI neka ane Teka pedA thAya, tevA zubha-AzayathI pUjyazrInI kAmaNagArI ane kasAyelI kalame kaMDArAyela sAhitya siMdhumAMthI nAnakaDA biMduo rUpe A pustako prakAzita karatA amArA aMtarano AnaMda niravadhi bane che. sAhitya sarjaka pUjyazrIno ApaNA sahu upara amApa upakAra che. AvuM suSu-saraLa-sAttvika-romAMcaka-rasALa-bodhaprada sAhityalekhana karIne pUjyazrIe vizALa vAcaka vargane RNI banAvyo che. sUrimaMtra prabhAvaka pU.AcAryadeva zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA AcAryapadArohaNanA 25 varSanA zubha-AlaMbanane prApta karIne pUjyazrI likhita 25 pustakonuM eka sAthe prakAzana karavAno je puNyalAbha amane prApta thayo che, tethI amo dhanyatA anubhavIe chIe. zaMkhezvara tIrthanA pravezadvAra samA pravacana zrutatIrthanAM prAMgaNe caturmukha jinAlayanI prathama sAlagIrI utsava daramyAna sUripada rajata varSa dina vaizAkha suda-6nI pAvana ghaDIe pragaTa thatA A sAhitya saMpuTanA prakAzana kAryamAM pUjyazrInA ziSya parivArarUpa zramaNa-zramaNI bhagavaMtonA suMdara sahayoga pUrvaka amArA saMsthAnA mArgadarzaka hRdayasparzI pravacanakAra pU.AcAryadeva zrImad vijaya yugacandrasUrijI mahArAjAnA sadupadezathI je gurubhakto-zrutabhakto udAradile lAbhAnvita banyA che, tenI A take hArdika anumodanA karIe chIe. 2 seMkaDo hAthomAM zobhAvatA A sAhityane hajAro hAthomAM ramatuM karavA Apa sahu vAcakonA sahakAranI sadAya apekSA sAthe...... li. paMcaprasthAna puNyasmRti prakAzana vatI rameza rIkhavacaMda saMghavI - surata
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ kathAmAM - 0 0 0 0 0 0 0 1 bhAve kevalajJAna 2 RNamukti pAMca pAMcabalidAna kasoTIto kaMcananI ja thAya tIrthanI rakSA kAje devariyA munivara, dhyAnamAM rahejo yAtrAmAM yuddha 8 patitamAMthI pAvana 9 giranAranI gIta-gAyikA 10 ziSyavijaya 11 baMdhanamAMthI mukti 12 bahuratnAvasuMdharA 13 hoDamAMhomAyeluM tIrtha 14 zatruzaraNAgata banyo 15 muMDane vaLImUDakuMzuM? 16 gauravavaMto giranAra ane jinAlayo 124 131
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ kathA paricaya bAvIzamAM tIrthapati zrI neminAtha prabhunA dIkSA, kevaLajJAna ane nirvANa A traNa kalyANako je pAvanabhUmi para thayA che. te parvatarAja gaDha giranAra pazcima bhAratanI ekamAtra kalyANaka bhUmi che. atIta covIsInA daza jinezvarI A ja giranAra giri parathI nirvANa pAmyAM hatAM. AvatI covIsInA pratyeka paramezvara A ja parvatanI pITha parathI mokSanA anaMta sAmrAjyanA svAmi bananAra che. vaLI karoDo munio A girisaMge siddhi varyA che ane varaze. zatruMjayanA pAMcamA zikhara svarUpa A giranAra paNa siddhagiri che AvA giranAranI gauravagAthA gAnArA tIrthabhaktonA jIvana prasaMgo tathA girimaMdironI mAnasayAtrA kAje prayANa karIe.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ kathA paricaya bAvIzamAM tIrthapati zrI neminAtha prabhunA dIkSA, kevaLajJAna ane nirvANa A traNa kalyANako je pAvanabhUmi para thayA che. te parvatarAja gaDha giranAra pazcima bhAratanI ekamAtra kalyANaka bhUmi che. atIta covIsInA daza jinezvarI A ja giranAra giri parathI nirvANa pAmyAM hatAM. AvatI covIsInA pratyeka paramezvara A ja parvatanI pITha parathI mokSanA anaMta sAmrAjyanA svAmi bananAra che. vaLI karoDo munio A girisaMge siddhi varyA che ane varaze. zatruMjayanA pAMcamA zikhara svarUpa A giranAra paNa siddhagiri che AvA giranAranI gauravagAthA gAnArA tIrthabhaktonA jIvana prasaMgo tathA girimaMdironI mAnasayAtrA kAje prayANa karIe.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUripada rajatavarSa utsava prasaMge prakAzita pustaka zreNi 1 2 4 5 AbutIrthoddhAraka maMtrIzvara vimala giranAranI gaurava gAthA puNye jaya pApe kSaya lekha miTe nahi mekha lagAyo 8 9 naLa damayaMtI sukha du:khanI ghaTamALa pratyeka buddha mahArAjA khAravela mahAsatI mRgAvatI 10 kalyANa kaLaza 11 kalyANa patha 12 kalyANa kAvya 13 14 jainazAsananA jyotirdharo bhAga-1 jainazAsananA jyotirdharo bhAga-2 jainazAsananA jyotirdharo bhAga-3 15 16 saMskRtinI rasadhAra bhAga-1 17 saMskRtinI rasadhAra bhAga-2 18 saMskRtinI rasadhAra bhAga-3 19 saMskRtinI rasadhAra bhAga-4 20 saMskRtinI rasadhAra bhAga-5 21 preraNAnA pArijAta 22 23 24 25 akSaranA dIvaDA dIvAdAMDI upavana pAtheya
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1) bhAve kevalajJAna pANI laherAI rahyAM hatAM. vahANa AgaLa vadhye jatuM hatuM ne giranAra tIrtha najIka AvatuM jatuM hatuM. paNa AdaryA adhUrAM na rahe, to A saMsAra citra-vicitra zAno ? acAnaka tUphAna jAgyuM. AMdhIe pANIne ghUmarAtuM karyuM. pazcimano pavana susavATA sAthe phUMkAvA mAMDyo. UDatI dhULanI DamarIoe vAtAvaraNane dhUMdhaLuM banAvI mUkyuM ane nAva madhadariye hAlama-Dolama thavA mAMDI.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ mati ane sumati ! mahAbhAratanA mahAmAnavo pAMDavonI vaMzavelI para UgeluM eka phUla pAMDuSaNa rAjA ! mati-sumati emanA putro ! mati-sumatine ekadA giranAra sAMbharyo ane samudra mArge emaNe yAtrA-prasthAna karyuM, paNa vidhAtAnI pIMchIMmAM koI navuM ja citra ghUMTAtuM hatuM, AdaryA adhUrAM rahyAM. nAva madhadariye AvI ne bhISaNa tUphAna jAgyuM ! sAgaranA badhA sapharIo, tUphAna jotAM ja dhrUjI UThyA ! dUra dUra sAgaranA pANImAM pralaya-vega hato ne AMdhI vadhu ne vadhu bhISaNa svarUpa laI rahI hatI ! badhA sapharIonAM haiyA jyAre UcAM thaI gayAM, tyAreya matisumati to zAMta ja beThA hatA. emanI AMkho sAme giranAra khaDo hato ane vANI vinA teo bhagavAna nemanAM gIta gAI rahyA hatA ! paLa vItI ane jhaMjhAvAte vadhu vega pakaDyo, be paLa vatI ne pANInAM mojAMo nAvane uthalAvavA doDyAM AvatAM jaNAyAM ! aMte, nAvanI gati para phaTako paDyo ne nAva bharadariye aTavAI ! saDhanI pharerATI bolAI gaI hatI ! sukAna have hAthamAM rahyuM na hatuM ane nAvikonI haiyA-kSitijethI AzAno sUrya asta thaI gayo hato ! paNa badhA sapharIonI vacce mati-sumati sAva abhaya banIne beThA hatA, maraNano emane bhaya na hato ane jIvananI emane jhaMkhanA na hatI ! basa, emane to atra, tatra ne sarvatra mastInI baMsI saMbhaLAtI hatI ! ghaDI-adhaghaDI vItI ne sAgarapralaya nRtyanA ThekA leto jaNAyo. eka joradAra AMdhI AvI ne nAva UthalI paDI. pANInAM mojAMnI jIvaleNa thapATa vAgI ne nAvanAM saMdhAnano bhukko bolAyo, enAM pATiyapATiyAM vikhUTAM paDI gayAM ! dharmanuM sAcuM sAdhana Dila nahi, dila che, ne sAcuM jJAna kevaLajJAna bhAvathI maLe che ! huM giranAranI gauravagAthA
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) RNamukti yugAdi-maMdiranA protuMga zikhare dhajA laherAtI thaI. janatAnA jayanAde AkAza AkhuM chavAI gayuM ane daMDanAyaka bAhaDe pitR-RNa adA thayAno saMtoSa anubhavyo. | dhajA laherAtI mUkIne daMDanAyaka nIce UtaryA. emanI AMkha AgaLa potAnA pitA ne gujarAtanA bhAgya-vidhAtA evA udayana maMtrI taravaryA ! emano e mRtyukALa khaDo thayo ! pitAe putranI pAse sevelAM aramAnanA e zabdo guMjavA lAgyA !
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ mRtyue jyAre dvAra khakhaDAvyuM, tyAre mahAmAtya udayana raNachAvaNImAM poDhyA hatA. gujarAtane emaNe jarUra vijayI banAvyuM hatuM, paNa potAnA jIvanane hoDamAM mUkIne ! gujarAtanI zAna rAkhatAM, emanuM zarIra jakhamI banyuM hatuM. raNavATe saMcaratA maMtrI vacce tIrthAdhirAja zatruMjayamAM bhagavAna yugAdine bheTIne AgaLa vadhyA hatA. e kASTa-maMdiramAM jalatI diveTa laIne pharatA uMdarone joIne emanuM dila khaLabhaLI UThyuM hatuM. yAtrA karIne pAchA vaLatAM emaNe nirdhAra karyo hato ke, huM A kASTa-maMdiranuM navanirmANa karIza ! paNa AdaryAM adhUrAM ja rahyAM ! yuddhamAM vijayI banIne pAchA vaLatAM ja maMtrIzvara mRtyubichAne poDhyA ane emaNe potAnA putrane ATalo saMdeza ApavAnuM sUcana karyuM : 'mArI icchA tame pUrI karajo ! mArI bhAvanA hatI : yugAdimaMdiranuM huM navasarjana karuM ! mArI jhaMkhanA hatI : mahAtIrtha giranAra para huM pAja pagathAra kaMDAruM !' -ne maMtrIe prANa tajyA. gujarAte eka pIDha pradhAna khoyo ! daMDanAyakanI AMkha sAme, pitR-jIvananI e saMdhyA taravarI rahI. Aje pote yugAdi-maMdiranuM navasarjana karI zakyA ane pitRRNathI kaMIka mukta thayA, e badala emanA hoThe hAsya 2mI gayuM ! be karoDa ane sattANuM lAkha rUpiyAnA sarvyaya pachI yugAdi maMdiranuM navasarjana pUruM thayuM hatuM ane kalikAla sarvajJa hemacandrasUrIzvara mahArAjAno pratiSThA vAsakSepa meLavavAnuM bhAgya bAhaDane lAdhyuM hatuM. paraMtu daMDanAyakane hajI saMtoSa na hato. emanA kAnamAM hajI giranAra ne enI pagathAranAM paDaghA gUMjI rahyA hatA. eka vacana pUruM thayAnA AnaMda karatAM, eka vacana hajI adhUruM hatuM, eno asaMtoSa emane thoDA ja divasomAM giranAra laI gayo. daMDanAyaka bAhaDa RNamukti kAje giranAra AvyA ! giranAranI gauravagAthA 5
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ UMcI UMcI bhekhaDo ! najara tAga na pAmI zake, eTalo badho parvatano virATa gherAvo ane vAdaLathI vAto karatAM enAM gaganacuMbI zikharo ! daMDanAyaka giranArane nihALI rahyA. AvA virATakAya parvatamAM kyA raste pagathAra sarjavI, enI mUMjhavaNa emane akaLAvI gaI. sAthe AvelA zilpIoe ghaNI ghaNI mahenata lIdhI, paNa pagathAranuM TAMkaNuM kyAMthI mAravuM, eno nirNaya teo na karI zakyA. daMDanAyakanI ciMtA vadhI gaI. RNamukti mATenI jhaMkhanA adamya hatI. sarjananA TAMkaNAno dhvani nemanAthanI TUkanI ghUgharIono marmara dhvaniH A be dhvanino saMgama, maMtrIzvara jaladI icchatA hatA. paLo vItI, ghaDIo pasAra thaI. divasa Akho cAlyo gayo, paNa e mUMjhavaNano ukela na Avyo. daMDanAyake ghaNI mathAmaNa ane ghaNAM maMthano karyA, paNa mAnavanuM gaNita have giranAra para nakAmuM lAgyuM. ne emane giranAranI rakSikA aMbikA-mA sAMbharI AvI. eka aNanama saMkalpa sAthe ne ajoDa vizvAsa sAthe daMDanAyaka aMbikAne caraNe besI gayA ! emanI haiyAsitArI eTaluM ja gAtI hatI : mA, mane rasto batAva ! je raste Daga bharIne huM RNamAMthI muktino zvAsa lauM ! - eka, be ke traNa upavAsa ! traNa divasa vItI gayA. paNa AMkha sAme patharAyelA virATa aMdhakAramAM kANuMya paDyuM na hatuM, paNa bAhaDane vizvAsa hato ke, aNadhArI rIte ja A aMdhakArane ajavALatI dIvaDI lAdhaze ne e aMdhakAra paLa pachI ajavAsamAM palaTAI jaze ! ne banyuM paNa ema ja! trIjA upavAsane aMte "mA" aMbikA hAjara thayAM ne emaNe kahyuM : 6 4huM giranAranI gauravagAthA
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAhaDa! huM je raste akSata veratI jAuM, e raste pagathAranuM sarjanaTAMkaNuM mAraje !" dharatI hasI UThI. vAtAvaraNamAM AnaMda chavAyo. giranAranI vikaTa vATa vacce aMbikAdevI cokhA veratAM gayAM ne e raste pagathAranAM TAMkaNAM paDatAM gayAM. - ne eka paLa evI AvI, jyAre TAMkaNAono dhvani, nemanAthanI TUkamAM ghUmI vaLyo. | RNamukti pachIno e AnaMda bAhaDanA roma romamAM pharI vaLyo. tresaTha lAkha rUpiyAnA jaMgI kharca pachI pAja baMdhAI ane giranAranI vikaTa vATa kaMIka sahelI thaI ! giranAranI gauravagAthA 7
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ " : pAMca pAMca balidAna tIrtha-rakSAnI vedIe 'balidAnano sAda karyo ane eka pachI eka javAMmardo motane bheTavA kUdI paDyA : eka ! be ! traNa ! cAra ane pAMca ! pAMca pAMca balidAnathI vedI raktaraMgI banI UThI ! keTalAya divasono pravAsa kheDIne saMgha giranAranI taLeTImAM Avyo hato. paNa chellA keTalAka kALathI giranAra para bIjA ja pakSe, potAno kabajo jamAvavA mAMDyo hato. zvetAMbaronI sAthe jhUjhavuM, emanAM tIrtho para anyAyI paMjo mAravo ane baLanA jore tIrtho para potAnI hakUmata kabUla karAvavI, e pakSano A ja mudrAlekha banyo hato !
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhAmaNauli nagaramAM vasato dhAra zrAvaka kuberano kRpApAtra lekhAto. enI pAse Rddhi-siddhi apAra hatI, lakSmI enA AMgaNe pANI bharatI hatI. gRhasthAzramano choDa paNa aNaphaLyo na hato, enI para paNa pAMca pAMca phaLo jhUmI paDyAM hatAM ! Ama, zrAvaka dhAra khUba vaibhavazALI tarIke gavAto, chatAMya dharmano prema, ane dharma upara athAga zraddhA dharAvato dhAra zrAddha AcaraNamAM paNa khUba ja AgaLa paDato bhAga leto ! dharma ane dhana: A bannemAM "dhAra'nuM nAma gavAtuM! eka vAra haiyAnI sitArI parathI "giranAra'nuM gIta cheDAyuM ane dhArane "giranAra'nI dhUna lAgI ! paNa vizALa dRSTi pahelAM samiSTanAM darzana kare che ane vyakti pote to samaSTimAM AvI ja jatI hoya che ne ? gAma AkhAmAM dhAra zrAvake saMghanuM AmaMtraNa pAThavyuM. eno dhvani AjubAjunAM gAmomAMya paDyo. jotajotAmAM to dhAranA gRhAMgaNe gAmagAmanAM bhaktibharyA haiyAMono saMgama sadhAyo! -ne eka pAvanI paLe, saMghanuM prasthAna pagaluM UDyuM! giranAra dUra hato, chatAMya kadama kadamanI kUce, eka divase saMghane mahAtIrtha giranArano bheTo karAvI Apyo ! zvAse zvAse jenI jhaMkhanA hatI, dila dilanI dilarubA para jenAM gAna hatAM, e tIrthano bheTo to thaI gayo, paNa tyAMnI aMdhAdhUdhI jotAM ja darekanI AMkhe kamakamAM AvI gayAM ! giranAra para je pakSa, potAno anyAyI haka jamAvI rahyo hato, eNe dUra dUrathI AvatA saMghanI vAta sAMbhaLI ane e paNa potAnAM zastro sajja karavA besI gayo ! eNe nirNaya karyo ke, saMghane upara jatAM pahelAM ja rokavo ane potAnA haka AgaLa karIne, zvetAMbarono giranAranI gauravagAthA DuM 9
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhikAra nAmaMjUra jAhera karavo ! Ama chatAMya jo dhAryA pAsA na paDe, to chelle yuddha.......? A dekhIto anyAya hato, paNa pakSano AMdhaLo prema nyAyanI AMkhane dhUMdhaLI banAvIne anyAyanI AMkhamAM teja mUkato hoya che. - saMgha jyAM tIrthanI pagathAra AgaLa AvI Ubho, tyAM ja sAmo pakSa dIvAla banIne Ubho rahI gayo ! enI vAta eka ja hatI ke, A tIrtha paranI eka tasu jeTalI dharatI para paNa tamAro adhikAra nathI, mATe cAlyA jAva ! nahi to pariNAma khatarAbharyuM Avaze ! e divase pratyekanI AMkhethI AMsudhAra vahI rahI ! e AMsudhAre jANe giranAranI taLeTI abhiSekAI, ne saMgha pAcho vaLyo ! - have zuM karavuM? samasyAno ukela lAvavA saMghanA movaDIo ekaThA thayA. ghaNI maMtraNAo pachI A anyAyanI sAme paDavA rAjAnI sahAya mAMgavAno ekamate nirNaya levAyo ! paNa anyAyanI e suraMgano dora khuda rAjAnA hAthamAM ja hato ane rAjA taraphathI ja emAM dArU-devatA caMpAtA hatA! saMghanuM eka vagadAra maMDaLa rAjAne caraNe bhaTaNuM dharIne UbhuM rahI gayuM ane potAnI para toLAyelA anyAyanI phariyAda eNe rajU karI ! sAmo pakSa dUraMdezIbharyo hato, giranAra para potAnA anyAyanA AMdolanane AkAra ApatAM pahelAM ja eNe rAjAnI kRpA meLavIne e rAjAne potAno banAvI lIdho hato! saMghanA movaDIo potAnI phariyAda saMbhaLAvIne eno paDagho sAMbhaLavAnI pratIkSA karI rahyA. paNa e paDagho sAMbhaLatAM ja movaDIo hatAza banI gayA ! rAjAe kahyuM : "AmAM anyAyanI chAMTa paNa kyAM che? A tIrtha para zvetAMbarono adhikAra paNa sAbita thaI zakato nathI !' 10 huM giranAranI gauravagAthA
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ A jvALA hatI, eTaluM nahi, paNa A jvALA jaLamAMthI nIkaLI hatI, enuM Azvarya ane eno kheda movaDIonAM moM para UbharAI Avyo ! jaLa ja jyAM jvALA bane, tyAM zAMtinI zodha kyAM karavI? saMghanuM maMDaLa vIlA moM sAthe pAchuM pharyuM ! pAchI e ja maMtraNA ne e ja vicAraNA ! have pachI kayuM pagaluM levuM? saMghanA agraNIo gaMbhIra maMtraNAo calAvI rahyA ! hAra emane khapatI na hatI ! potAnuM ja tIrtha ! ane enI para paNa potAno adhikAra nahi? A ja vAta, sahune zUla banIne pIDI rahI ! prANanI bAjI lagAvIne paNa tIrthanI rakSA IcchatA keTalAka javAMmardo UbhA thaI gayA. emanI javAMmardIe siMha-sAda pheMkyo : nyAyanI sAme nahi, paNa anyAyanI sAme avAja uThAvavo che, emAM ATalI badhI vicAraNAo ? ame amAruM lohI reDI daIzuM, paNa tIrtha paranA AtatAyIone to haThAvIne ja jaMpIzuM !" balidAna' sivAya samasyAno ukela badhAMne asaMbhavita lAgyo ! maMtraNA vikharAI. balidAnano nirNaya saMgha AkhAmAM ghUmI vaLyo ! saMghavI zrAvaka dhAranA pAMca putro, Aje maraNiyA banIne jhUjhavA mAMgatA hatA. emane khabara hatI ke, motanA jAgatA mRgarAjanI kesarA kheMcavA javAnuM che ! ane A AghAtano pratyAghAta mRtyu ja hoI zake, paNa tIrtha prema, dharmanI vaphAdArI ane UkaLatA lohI-kaNo Aje motanI paNa paravA karavA taiyAra na hatA! saMghapati dhAra potAnA putronI e "raNa-yAtrAne abhinaMdI rahyA ! saMgha jussA sAthe ane javAMmardI sAthe giranAra tarapha cAlI nIkaLyo. banne pakSano nirNaya eka ja hato : yuddha ! giranAranI gauravagAthA DuM 11
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ giranAranI pagathAra Aje lohIbhInI banavAnI hatI ! AgaLa javAMmardo ne pAchaLa virATa saMgha ! garavo gaDha AvI lAgyo ! mRtyune hatheLImAM rAkhanArA javAMmardIe giranAranI pagathAra para pagaluM mUkyuM ! sAmethI samazero toLAI ne avAja guMjI UThayo : khabaradAra - eka paNa pagaluM AgaLa vadhyA to ? avAjanI sAme avAja UThyo: khabaradAra ! eka paNa akSara bolyA to - tIrtha amAruM che ! amArAM jIvatAM ene chInavI levAno koIno adhikAra nathI ! pahelAM amArAM lohI reDAze ! pachI haka-adhikAranI kabara khodAze ! vAta vAtamAMthI vAda ane vAdamAMthI yuddhanAda raNakI UThyA! banne pakSo potAno adhikAra kAyama rAkhavA rakta nIMgaLatI samazero sAthe medAnamAM kUdI paDyA. sAmo pakSa virATa hato, rAjabaLano ene sAtha hato ! paNa sAco prema, baLAbaLano vicAra na kare, e ja che ! eka hariNI paNa jo potAnA navajAta mRgabALane, siMhanA moMmAMthI pAcho kheMcavA siMharAjanI sAme paDI zake che, to tIrthanI dAjhathI dAjhelAM haiyAM kema pAchAM haThI zake ? muThThIbhara marajIvAo tIrthanI rakSA kAje aNagaNa zatruonI sAme jhajhUmI rahyA ! zrAvaka dhAra potAnA lohInI, potAnA putronI e javAMmardI joI rahyA. thoDI vAra thaI ane temano eka putra marAyo ! tIrtharakSAnI vedI para eka balidAna apAyuM, chatAMya yuddha cAlu ja rahyuM! AtatAyIonuM aMtara na pIgaLyuM ! prANavihoNA e zabane raNamAM rajhaLatuM jovA chatAM pitR-vaiyAe eka paNa AMsu na sAryuM ! rakSAnI kAje thayelA motane mahotsava mAnIne potAnA putranA e tIrtha-premane dhAra jotA ja rahyA ! paNa tIrtha-rakSAnI vedI jaladI bujhAya evI na hatI ! 12 huM giranAranI gauravagAthA
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtAvaraNamAM lohI...lohInA pukAro UThatA hatA, tyAM to tIrtharakSA kAje jhUjhato bIjo putra paNa DhaLI paDyo! vedI be benAM balidAnathI raMgAI gaI ! zrAvaka dhAra e zahIdane paNa hasatI AMkhe joto ja rahyo ! ene thayuM H mRgarAjanI sAme paDavuM hoya, to ochAmAM ochuM hAthIbaLa to meLavavuM ja ghaTe ! giranAranI pagathAra para lohInA gulAle jANe zahAdatanI raMgoLI racI ! be bAMdhavo DhaLI paDyA hatA ane potAne paNa emanA pagale ja potAnuM pagaluM uThAvavAnuM hatuM, eno khyAla hovA chatAMya dhAranA traNa putro hajI e ja joma-jussA sAthe yuddha ApI rahyA hatA, ne DhaLI paDelA potAnA be bAMdhavonA biDAyelA hoThamAMthI evI koI aNaguMjatI raNahAka sAMbhaLI rahyA hatA, jethI UkaLatA lohI-kaNonI uSmA vadhatI jatI hatI ! paLa vItI ! be paLa pasAra thaI ! ne sAmA morace eka jhanUnI TukaDI "mAra. mAra...' karatI AvI pahoMcI ! ne dhAranA traNe traNa putro ekI sAthe motanA khapparamAM homAI gayA ! saMgha samastamAM sanasanATI phelAI gaI. saMghapatinA pAMca pAMca putra yuddha ApatAM ApatAM DhaLI paDyA hatA ne emanA dehamAMthI chUTatI lohIdhAramAMthI lohInA lekha lakhAI rahyA hatA. itihAsanI koI ajJAta lekhinI e lohImAM potAnI lekhinI jhaboLI jhaboLIne "tIrtha rakSA'no lohIbhIno itihAsa taiyAra karI rahI ! Ama, vAtAvaraNa atikaruNa hatuM. dhArane hajI paNa pIchehaTha khapatI na hatI ! pAMca pAMca balidAna pachIya yAtrA nahotI thaI, enuM duHkha na hatuM! saMgha pAcho pharyo, paNa pIchehaThanA e pagalAmAMthIya vijayano raNakAra UThato hato ! giranAranI gauravagAthA 4 13
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ zahAdatane varelA potAnA zahIdaputrone AnaMda-anumodananI aMjali ApIne zrAvaka dhAra ekAkI ja koI ThekANe cAlI nIkaLyA. emanuM dhyeya hatuM tIrtharakSA! emanI maMjila hatI tIrtharakSA ! - - eka vRddhakAyA kAnyakubdhamAM ghUmI rahI hatI ane potAnI jijJAsAnI pyAsa bujhAvavA, e kaMIne kaMI kaMI pUchI rahI hatI. janatA ene Azcarya sAthe joI rahetI. e vRddha hato, chatAMya javAnane bAjumAM mUkI de, evuM jora enA pagale pagale verAtuM jatuM hatuM ! moM para karacalIo hatI, moDhAnA mahelamAM dAMtanAM batrIsa siMhAsanonI beThaka akhaMDa na hatI, chatAMya enI vANI pASANamAM prANano saMcAra kare evI hatI ! janatA e vRddhanA khabara-aMtara pUchavA mathatI, paNa e to javAba vALyA vinA AgaLa vadhI jato ! e vRddhakAyA kAnyakunjamAM koIne zodhI rahI hatI. thoDA vaLAMko, thoDA rAjamArgo ane thoDI mahelAtone vaTAvIne e vRddha AgaLa cAlyo. eka ThekANe eNe aMdara najara karI ane AnaMdano zvAsa leto e ekadama thaMbhI gayo! e eka dharmasabhA hatI, jyAM vRddha thaMbhI gayo hato. sarasvatI ane sAdhutAno saMgama jenA jIvana-kAMThe maLato hato, evA eka mahAna sUrirAja pravacana daI rahyA hatA. nagarano rAjavI khuda "AmarAjA' tyAM namrabhAve aMjali sAthe pravacananA pravAhanI mastI mANI rahyo hato. ghUmato ghUmato e vRddha, A dharmasabhAmAM eka pravacana-pITha AgaLa AvI Ubho ne bulaMda svare eNe kahevA mAMDyuM : sUrirAja ! have A zAstro samajAvavAM mUkI do, kema ke Aje to zastrane sajAvavAno vakhata AvI lAgyo che !' rAjavI AmanI AMkhano khUNo lAla banI gayo : potAnA gurudeva rAjaguru zrI bappabhaTTasUrijI mahArAjanuM eka rakhaDato mANasa AvuM apamAna kema karI zake ? 14 giranAranI gauravagAthA
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUrirAja Amano manobhAva samajI gayA. emaNe saMketathI mauna rahevA sUcavyuM. vRddhanI vANIe vadhu chUTa lIdhI : sUrirAja ! giranAra para Aje jyAre zatruono ghero amITa banato cAlyo che, tyAre kalamanI aNI cholIne zAstra-sarjananuM kArya paNa rahevA do ! Aje to have kRpANo sajavAno avasara che ! zAstra nahIM, have zastra khakhaDAvavAM paDaze ! sUrijI ! samajo ne saune samajAvo, jAgo ne jagatane jagADo." e vRddha, zrAvaka dhAra hato ! ene AvAM tIkhA tamatamatAM bANa choDavAno adhikAra hato, kAraNa potAnA putrone rakSAno sAda paDatAM ja, vinA vicAre eNe raNavATe vidAya karyA hatA. pAMca pAMca balidAna pachI enI AMkha AMsubhInI nahotI banI! AvuM Atmavilopana karanAra vakhata Avye potAnA aMdaranA avAjane vANI vATe bahAra kADhato hoya ane lokane emAM vivekano vinAza dekhAto hoya, to e zuM kSamya na gaNAya? dhAra zrAvake lohInA e lekha vAMcI saMbhaLAvyA! giranAra choDIne ekalo ja bhamato bhamato potAnI Tahelane jhIle evA zUrAtananI zodha karato karato e kAnyakubda Avyo hato, ane potAnI Tahelane jhIlI le, evI javAMmardI Akhare zrAvaka dhArane maLI AvI ! zrI bappabhakrisUrijI e kALa ane e samayanI eka mahAzakti hatA; je zaktie potAnA baLe "Ama' jevA eka mahAna rAjavI para cuMbakIya AkarSaNa pedA karyuM hatuM ! e mahAzaktie lohInA lekha sAMbhaLyA ane rAjA AmanI AgaLa giranArano mahAprabhAva ane atyAre enI para toLAyelAM viddho : A badhAMnuM varNana, dila drave e rIte karyuM. e vidgone vikheravAnI sakriya paddhati paNa emaNe batAvI ane mahAsaMgha sAthe giranAranuM prasthAna nakkI thayuM. giranAranI gauravagAthA DuM 15
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMghanA netA tarIke sUrirAja bappabhaSTi hoya, ne saMghapati tarIke rAjavI "Ama' hoya, pachI zuM kamInA rahe? eka divase maMgala paLe mahAsaMghanuM prayANa thayuM. dhArano AnaMda Aje niravadhi banyo hato. enuM ciradaSTa svapna have satyanI pagadaMDIe palANyuM hatuM. jANe cakravartInI vijayayAtrA ja na hoya, evI virATa medanI ne evA vizALa vaibhava sAthe saMghanuM pagaluM giranAra tarapha baDhavA lAgyuM, paNa A sahunI vacce sauthI vadhu AkarSaka ne AzcaryanuM kendra to hatI : rAjA AmanI pratijJA ! kyAM kAnyakubdha ne kyAM giranAra ? chatAMya rAjavI Ame evA zapatha prANAne paNa pALavAnI taiyArI sAthe lIdhAM hatAM ke, giranAranA zaNagAra bhagavAna zrI neminAthanAM darzana-pUjana karyA pachI ja huM bhojana karIza ! saMghano paDAva eka divasa staMbhatIrthamAM naMkhAyo. tyAM eka evI jhaMjhA caDI AvI ke, Amano jIvanadIpa jhilamila thaI UThyo ! - 1 - saMghamAM sanasanATI macI gaI hatI. saMghapati AmarAjAnI jIvana-jayota jhilamilI UThI hatI. kAnyakubdha choDyAne ThIka ThIka divaso vItI gayA hatA. AmanI pratijJA paththaranI rekhA hatI. giranAranAM darzana, pachI ja AhAra-grahaNanI e pratijJA aDaga hatI. rAjavaibhavamAM UchareluM e komaLa kamaLa kyAM sudhI pANI vinA rahI zake ? staMbhatIrtha pahoMcatAM pahoMcatAM to e kamaLa mUrajhAvA AvyuM. rAjA AmanA jIvana-koDiye ghI na purAya, to e koDiyuM paLa pachI ja bujhAI jAya, evI eMdhANIo sahune jaNAvA lAgI, paNa rAjA Ama potAnI pratijJAthI tasu paNa pAchA haThavA taiyAra na hatA ! emane to zarIrane hoDamAM mUkIneya potAnA zapatha pALavA hatA ! 16 huM giranAranI gauravagAthA
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bappabhaTTisUri paNa ciMtAmagna banI gayA. rAjA Ama pIchehaThanuM ekAda pagaluMya bhare ema na hatA. sUrirAje AmanI AgaLa ghaNA ghaNA vicArakoNo dorI batAvyA, paNa Ame to pratijJAne ja AgaLa dharI. saMghanA movaDIo paNa AvyA ne gayA ! staMbhatIrthanA AgevAnoe paNa AmanI aNanama pratijJAnA e kaMcanane kasoTInI eraNa para caDhAvyuM, paNa kaMcana e kaMcana ja rahyuM ! sauthI vadhu ciMtA-boja to zrI bappabhaTTisUrijInA moM para vaMcAto hato. eka bAju zapatha hatA, to bIjI bAju zarIra hatuM. zarIra ne zapathanI e laDAImAM zaurya kyA pakSe che, e vicAravAnI mahenata karavI paDe ema na hatI. vijayanI varamALa zapathanA zira para jhUmatI dekhAtI hatI ! aMte sUrirAje potAnI maMtravidyAne saMbhArI. 'kRSmAMDI' devIne zabdazaktithI sUrideve nIce utAryAM ane kahyuM : devI ! jyAM mAnavIya zaktie potAnI hAra kabUlI che, tyAM tAre tArI zakti kAme lagADavAnI che ! saMghapati rAjA AmanI jIvananAva Aje zapatha ane zarIranAM pracaMDa mojAMo vacce hAlaka-Dolaka thaI rahI che. rAjA zapathane mahAna gaNe che. saMgha Akho zarIrane mahAna gaNe che, mATe rAjAnA jhilamilatAM jIvana-koDiyAnuM teja sthira bane. e mATe Aje daivIzaktinAM saMbhAraNAM karavAM paDyAM che !' devI adazya banI gaI ! sUrirAjanI AMkha pariNAmane bhALavA anAgatanI sAme mITa mAMDI rahI. tyAM to AkAzavANI thaI : 'rAjan ! Ama ! giranAranI adhiSThAyikA huM aMbAdevI, Aje tArI pratijJA para ovArI gaI chuM ane zapatha ne zarIranI rakSA kAje tArI vahAre doDI AvI chuM. garavA gaDha giranAranA maMdiramAMthI bhagavAna nemanAthanI A pratimA laI huM AvI chuM ! karI le enAM darzana ane akhaMDa rAkha zarIrane ane zapathane !' giranAranI gauravagAthA 4 17
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ paLa be paLamAM to dareka AMkha vikasvara banI UThI. badhAe AkAza bhaNI mITa mAMDI ! AnaMda ! AnaMda ! eka vizALakAya pratimA maMda maMda gatie nIce UtarI AvatI hatI ! Ama rAjAnA zarIranI zakti haNAI gaI hatI chatAM prabhunI padharAmaNIe emAM koI navuM baLa UmaTI paDyuM, teo ekadama UbhA thaI gayA ne aMjali joDIne prabhunA caraNe namI paDyA ! prabhu padhAryA ! AkhuM staMbhatIrtha e padharAmaNI jovA UmaTyuM ! hajI Ama rAjA aNanama hatA. emaNe kahyuM : 'mArI pratijJA hajI adhUrI che, prANa bhale jAya, paNa 'paNa' akhaMDa rahevuM joIe !' tyAM to AkAzamAMthI koI ajJAtasitArI jhaNajhaNI : 'Ama ! A pratimAnA pUjanathI giranAranI mULa pratimA ja pUjI gaNAze, banne pUjananuM puNya samAna ja che !' sUrirAje ane saMghe A AkAzavANIne judI judI rIte samajAvI ane aMte rAjA Ama devI-vacanathI pAraNuM karavA taiyAra thayA ! zapathanI paNa zAna jaLavAI ! zarIranI zakti paNa akhaMDa rahI ane zarIra-zapathanI A smArikA ciraMjIva ja rahI gaI ! deva-dIdhI e pratimA staMbhatIrthanuM saubhAgyatilaka banI ! eka divase saMghanA prasthAna pagalAM giranArane bheTavA UThyAM ! giranAramAM taMgadilI vadhI rahI hatI. sUrirAja bappabhaTTinI dharmazakti ne AmarAjanI karmazakti : A banne zaktio khabhe-khabhA milAvIne AtatAyIone AMtaravA AvI rahI hovAnA samAcAre tyAM cakacAra cagAvI dIdhI ! 18 3 giranAranI gauravagAthA
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmA pakSane evo khyAla paNa na hato ke, dhAranA putronI zahIdI ne e pAMca pAMca balidAnano paDagho Avo jabbara ne jIvaleNa paDaze ! emaNe paNa potAnuM saMgaThana ne baLa jamA karavA mAMDyuM. giranAranA rAjAe AjubAjunA rAjAo para sasainya AvI javAnA kaheNa pAThavyAM ne dhIme dhIme agiyAra agiyAra rAjAo potAnA daLa-baLa sAthe giranAranI taLeTIe chAvaNI nAMkhIne ekatrita thaI gayA. Ama eka bAju AtatAyIo potAnuM baLa vadhArI rahyA hatA, tyAre bIjI bAju sUrirAja bappabhaTTi ne saMghapati AmarAja saMgha sAthe dhIme dhIme giranAra tarapha AgaLa vadhI rahyA hatA. AmarAje potAnA guptacaro dvArA giranAranI badhI mAhitI meLavI lIdhI hatI. A badhuM jANyA pachI emanA raktakaNo UkaLI UThyA, ne emaNe yuddhanI bherI bajAvIne ane samazero calAvIne paNa AtatAyIone nAthavAno nirNaya laI lIdho. sUrirAjano vicA2koNa AmathI jarA judo hato ! emanI dRSTie vAgyuddha pachInuM ja dharmayuddha vAjabI hatuM paNa AtatAyIone haThAvavAnA viSayamAM to banne ekamata ja hatA ! banne zaktio potapotAnA kSetre binaharIpha ane ajoDa hatI ! sUrirAja zAstranA agAdha vettA hatA, to AmarAjA zastranA ! eka kalama calAvI jANatA hatA, to bIjA kRpANa ! banne pakSa je divasanI rAha joI rahyA hatA, e divasa AvI pahoMcyo ! virATa saMgha eka divasa giranAranI pagathAra AgaLa AvI Ubho ! sAme agiyAra agiyAra AtatAyIonuM ekaThuM thayeluM baLa UbhuM rahI gayuM, ne pachI e raNahAko pracaMDa paDaghA pADI rahI : 'A tIrtha para jeno adhikAra na hoya, e eka DagaluM paNa AgaLa na ja vadhe ! agiyAra agiyAra rAjAonI A ANa che !' giranAranI gauravagAthA 4 19
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ AmarAje zastro sAbadAM banAvatAM pahelAM, sUrirAjanI sAthe AMkha milAvI. e maunamAM ja kaMIka vAta thaI gaI ne saMgha pAcho pharyo. AgaLa vadhavA, keTalIka vakhata pAchaLa haTavuM paDe che ! sAmA pakSane thayuMA badhAM lAkaDAMnI talavAre yuddha khelavA nIkaLI paDyA lAge che ! yuddhano yUha racavAnI ane senA sAbadI rAkhavAnI sUcanA ApIne AmarAja sIdhA ja sUrirAja pAse AvyA ne maMtraNA zarU thaI ! sUrirAje kahyuM : kSatriyane jeTalo vizvAsa potAnAM zastro para hoya, ethIya vadhu vizvAsa, amane amArAM zAstro para che ! pahelAM huM zAstranuM yuddha laDI lauM. pachInI vAta pachI." rAjA Amane mATe A dizA ne A dvAra ajJAta hatAM. emaNe guruvacanane zirasAvaMgha karyuM. ahiMsA ApaNo dharma che. jyAM sudhI hiMsAnI otha lIdhA vinA zatru jitAto hoya, tyAM sudhI hiMsAnI otha zAne levI?" sUrijIe potAnA pagalAnuM UjaLuM pAsuMya batAvyuM ! ne eka rAjadUta giranAranA rAjAnI samakSa javA ravAnA thayo enI pAse mahattvano saMdeza hato ! - 1 - rAjadUta saMdeza laIne pAcho vaLyo. sUrirAja e saMdeza vAMcIne rAjabhavana tarapha javA taiyAra thayA. joItuM hatuM, e ja nakkI thayuM hatuM. sUrijIne giranAranA parapakSIya rAjAnI mulAkAta joItI hatI. e mATe dUta ravAnA thayo hato ane mulAkAtanA nirNayano vaLato saMdeza laIne e hAjara thayo hato. zrI bappabhaTTasUrijI potAnA mukhya ziSyo sAthe rAjAne maLyA ane tyAM emaNe potAnI vAta rajU karI : 20 giranAranI gauravagAthA
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjana ! tIrtha amAruM ja che. chatAMya sAmasAmo vAda thAya ane emAM je jIte, enuM tIrtha ! A ja amArI mAMga che !" sUrirAjano prabhAvazALI e cahero-mahoro ! vANInI e mIThAza ! ane rUpa-raMgathI haryobharyo e deha ! A badhuM jotAM ja rAjA emanI para mohI paDyo. emanI vAta kabUlatAM eNe kahyuM: hA, sUrirAja ! kabUla ! khakhaDAvo vAda-vivAdanA moracA ! uthalAvo zAstro ! ne puravAra karI Apo zvetAMbarono hakka !' kAma khUba ja saphaLatAthI ane avilaMbe pAra paDI gayuM. e sabhAmAM ja vAdano moraco, enA madhyastho ane enI kaDaka zarato : A badhAMno nirNaya levAI gayo! jyAM zastro sarANe caDAvAtAM hatAM ne kRpANI ghumAvAtI hatI, tyAM zAstro uthalAvavAnAM ne kalamane dhAradAra banAvavAnA prayatno zarU thaI gayA ! bIje ja divase carcAnA moracA sAbadA banI gayA ! eka tarapha zrI bappabhaTTasUri sahita virATa saMgha ane bIjI tarapha paMDito sAthe agiyAra agiyAra rAjAo ! - saNasaNatAM vAgabANonI jhaDI zarU thaI ! sUrirAjanI jihuvAgye jANe sarasvatI AvI UbhI ! eka praznanI sAme so so pratyuttaro chUTavA mAMDyA! ane zastro ghumAvavAnI pratipakSanI cAlAkI, zAstro uthalAvavAmAM sAva buThThI jaNAvA lAgI. pratipakSane thayuM ke, AnA karatAM zastrono saMgrAma ja sAro hato ! zAstrono saMgrAma kabUlavAmAM pote bhIMta bhUlyA che ! eka, be, traNa nahi, sAta sAta divasa sudhI saMgrAma jAmyo, paNa emAM zvetAMbarIya pratibhA ja jhaLahaLatI rahI ane sAtamA divase madhyasthoe potAno nirNaya jAhera karyo : giranAranI gauravagAthA 21
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaya zvetAMbarono che! vijayI zrI bappabhaTTasUrijI che!" jenA pakSe hAra tene dezatyAga! A zarata nakkI hatI ! agiyAra agiyAra rAjAo potAnI para jhIMkAyelI dardIlI hArane jotA ja rahyA ane zvetAMbarono jayanAda to jANe zULa banIne emanA kAnane kotarI rahyo ! tyAM to zrI bappabhaTTisUrijI UbhA thayA. vijayanI ekAda paNa garvanarekha emanA moM para vaMcAtI na hatI. teoe navI darakhAsta rajU karI : rAjan ! jaya to satyano ja thayo che ane tIrtha konuM che, e puravAra paNa thaI cUkayuM che. chatAMya huM hajI navI darakhAsta rajU karuM chuM ke, banne pakSo A tIrthanI adhiSThAyikA-aMbAdevIne ArAdhe ne enI pAse nirNaya mAMge." hatAza-bhagnAza banelA pratipakSamAM pAchA prANasaMcAra thayAH vijayanI eka amara AzAe pAchA teo kUdI paDyA : kabUla, kabUla! devIno nirNaya ja AkharI nirNaya gaNAze." sAmA moracethI, ekI sAthe avAjo para avAjo UDyA ! ne samarAMgaNanI bhUmi, sAdhanAbhUmi banI gaI ! banne pakSanA sAdhako zraddhApUrvaka saMkalpa sAthe, palAMThI lagAvIne besI gayA. vAtAvaraNamAM zAMtinuM mojuM ghUmI vaLyuM. ghaDI paLa pahelAMnA vAdavivAda AthamI gayA ane virATa medanI koI bhedIrahasyano tAga pAmavA AturaaMtare ajJAtane avalokI rahI. e ja zAMti ! e ja prazAnti ! paLa be paLa ne ardhaghaTikA vItI gaI. pachI AkAzamAM koI tejaAbhA khIlavAnI pUrvabhUmikA racAI. thoDI vAra thaI ne ajJAta AkAramAMthI eka spaSTa AkRti dhIme dhIme UbhI thavA lAgI ! 22 huM giranAranI gauravagAthA.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ hajAro mastako e dizA bhaNI jhUkI gayAM ! sahue potAnA saMkalpachoDa para vizvAsanuM pANI siMcyuM. e AkRtimAM zAsanadevI aMbA padhAryAM hatAM. emaNe potAnA taraphathI satyano nirNaya jaNAvatI be gAthAo kahI saMbhaLAvI : ikko vi namukkAro jiNavaravasahassa vaddhamANassa saMsArasAgarAo tArei naraM va nAriM vA // 1 // ujjitasela - sihare dikkhAnANaM nisihiyA jassa taM dhammacakkavaTTaii arinemiM nama'sAmi // 2 // aMbAvI AkAzamAM rahIne ja ATaluM bolyAM ne adRzya banI gayAM ! aMbAvANIno bhAva A hato : 'bhagavAna mahAvIrane karAyelo eka paNa namaskAra, muktine ApanAro banI zake che, pachI namanAra bhale puruSa hoya ke strI !' 'te dharmacakravartI-neminAtha bhagavAnane huM namaskAra karuM chuM, jemanAM dIkSA kaivalajJAna ne nirvANa : A traNa kalyANaka giranAra para thayAM che !' gAthAno artha ATalo ja hato ! zrI bappabhaTTisUrinI pratibhA nAcI UThI. A arthamAMthI ja emanI pratibhA, potAnA pakSano vijayaghoSa sAMbhaLI rahI hatI ! sAmo pakSa dvidhAmAM hato. A be gAthA, konA pakSe vijayano nirNaya jaNAvI gaI, eno ene khyAla na AvI zakyo ! zrI bappabhaTTisUrijI have to mauna na ja rahI zakyA. potAnA jayanI jaDabesalAka yuktine emanI gaMbhIra pratibhA pAmI gaI hatI. ethI emaNe karuNA-jharatI vANImAM kahevA mAMDyuM : 'rAjan ! pratipakSano e mukhyasiddhAMta che ke, 'strImukti' na ja hoI zake ! strI duHkhanI chellI Toca, sAtamI nArakIne na pAmI zake, mATe ja e sukhanI chellI Toca, muktine paNa na meLavI zake. A giranAranI gauravagAthA 23
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ emano tarka che. paNa aMbAdevIe kahyuM ke "tAre na va nAri vI e namaskAra sahune tAre che, strI ke puruSanI sImAo tyAM nathI ! A parathI je pakSa "strI-mukti mAnato hoya ene udezIne ja A gAthA kahevAI che, mATe vAda-vivAdathI puravAra thayelA, zvetAMbaronA tIrthaadhikAra para devI potAnA sahI-sikkA karI gaI che, mATe tIrtha konuM? A prazna ja giranAra parathI have sadAne mATe bhUMsAI jAya che !" madhyasthoe sUrirAjanA kathanane "jayaghoSa karIne vadhAvI lIdhuM. e ghoSamAM hajAro ghoSa bhaLyA! ne pratipakSa hijaratanI taiyArImAM paDyo ! pAMca pAMca balidAnanuM lohI kumakuma banIne, yAtrIone vadhAvI rahyuM. ! e zahAdata para lAkhkho aMjalio ApatI saMghanI vaNajhAra AgaLa vadhI ! zrAvaka dhAra tyAre AnaMdanI mastImAM gumabhAna banIne emAM harSonmAdathI pachaDAtA hatA ne dUra dUra kheMcAI jatA hatA, paNa e pachaDATamAMya prasannatA hatI! dUra dUra rahelI bhagavAna neminAthanI UMcI UMcI TUMka badhAnI maMjila hatI ! 24 huM giranAranI gauravagAthA
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ | | (4) kasoTI to kaMcananI ja thAya kasoTI to kaMcananI ja thAya ! kathIra to kAyara gaNAya, kasoTInA soTI mAra jhIlavA ! ratnazrAddhanI pratijJA Aje sarANe caDI rahI hatI, ane pratijJAnuM e suvarNa agnisnAnamAM zuddha ane vadhu zuddha banI rahyuM hatuM ! enI eka pratijJA hatI : garavA gaDha giranArane bheTIza. bhagavAna neminAthanAM vaMdana-pUjana karIza ane pachI ja pratijJAnI AgaLa pUrNavirAma mUkIza. tyAM sudhI dharatI ja mArI zayyA banaze. ekAsaNuM ja mAro mudrAlekha
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ banaze. eka vigaInuM bhojana ja mArI AhAra-maryAdA banaze ane brahmavratanI ArAdhanA ja mAro jIvaMta Adarza banaze. A pratijJA jalanI rekha nahi, paNa paththaranI rekha jevI amITa hatI ane ratnazrAddhe hajAronI hAjarI vacce ene dhAraNa karI hatI. sujalA, suphalA ane zasyazyAmalA kAzmIranI e dharatI ! ane e dharatI para UbhatuM "navahula' nagara ! ratnazrAvakanuM A vatana. eka vAra dharatInAM bhAgya jAgyAM ane sarasvatI ne sAdhutAno eka bhavyasaMgama vaheto tyAM AvI pahoMcyo ! paTTamahAdeva' nAmanA eka jJAnI navadullAmAM padhAryA. viziSTa jJAnanA teo dhAraka hatA ane e jJAnanAM kAmaNa to devonI duniyAne paNa AkarSe, evAM ajabanAM hatAM ! jala chaMTakAva karIne devoe bhUmine zuddha banAvI, tyAM suvarNakamalanI racanA thaI ane jJAnIe dezanA dIdhI. ratnazrAddha tyAM hAjara hatA. dezanAmAM varNavAyela tIrtha giranAra, enuM amogha phaLa, eno yAtrA-prabhAva, enI yAtrAnuM puNya ! A badhuM emanI AMkhamAM thaIne, aMtaramAM pravezI gayuM! aMtara jyAre Azaka bane che, tyAre badhuM ja AsAna banI jAya che pachI zUlamAMya e phUla khIlelAM jue che ! ratnazrAddha giranAranA Azaka banI gayA. bharasabhAmAM paLanoya vicAra karyA vinA e UbhA thaI gayA ane aMjali milAvIne bolyA : bhagavaMta ! pratijJA karAvo : brahmavrata ! eka ja vigaInuM bhojana ! dharatI ja zavyA ane ekAsaNuM ! jyAM sudhI tIrtha giranAranI yAtrA na thAya, tyAM sudhI mArAM AhAra-vihAra, ATalAM ja sImita rahe, evI pratijJA Apo.' sabhA phATI AMkhe jotI ja rahI : re ! kyAM kAzmIra ne kyAM giranAra ! khIleluM jobana kyAM ne AvI kaDaka pratijJA kyAM ! paNa gurudeva jJAnI hatA. emaNe pratijJA ApI dIdhI. ratnazrAddha nAcI UThyA. giranAranI gauravagAthA
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ emanA zire kuberanI kRpA hatI. dhanapatinI haroLamAM emanuM Asana mokhare hatuM ! emaNe gAma-AkhAmAM saMghanI jAherAta karAvI dIdhI. enA dhvani AjubAjunAM gAmomAMya TakarAvA mAMDyA ne Thera Thera giranAranA saMghanI halacala macI gaI ! rAjavI navahaMsanA paNa cAre hAtha ratnazrAvaka para hatA. emanI AgaLa bheTazuM dharIne ratnazrAddha vAta jaNAvI. rANI vijayadevI to ratnanI patnI "paumiNinAM sakhI hatAM. emaNe saMghanI vAta jANIne sakhIne kahyuM : "paumiNi ! tArA saMghamAM koI khAmI na AvavI joIe. e khAmI mArI ja kahevAze, mATe le, mArA taraphathI ATalI bheTa !" ne vijayAdevIe AbhUSaNo ne dhanano Dhagalo karI dIdho. e divasa AvI lAgyo. rAja taraphathI mahotsavanA mAMDavA naMkhAyA. seMkaDo hAthI, ghoDA ane ratho sAthe giranAranA e yAtrika saMghe prayANa karyuM. saMghamAM ratnanA parivAre sakriya bhAga lIdho. patnI paumiNi, putra komala ane bAMdhavabelaDI madana ne pUrNasiMha ! giranAranI dhUna sAthe, yAtrIo AgaLa vadhatA cAlyA. ratna pratijJAmAM aNanama hato. divaso vItI gayA : saMgha soraThanI hadamAM pravezyo. yAtrA-saMghanI AgaLa be rAha phaMTAtA hatA : eka rAha zatruMjayane aDIne jato hato, paNa e raste giranAra jatAM e vakhatanI prasiddha parvata-joDalI, jenuM nAma "rolA-tolA' hatuM, e AvatI na hatI. bIjo rAha kacchanI saubhAgya-bhUmi samA bhadrezvarane bheTIne jato hato ne e rasteya eka parvata-joDalI AvatI hatI! kAzmIranI dharatI parathI zarU thayelI eka saMghayAtrA bhadrezvarane bheTIne rolA-tolA'nI taLeTIe AvI UbhI. giranAranI gauravagAthA huM 27
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ atyAra sudhI e kaMcana kasoTInI eraNe nahotuM caDyuM. vipnanuM vAdaLa-daLa gherAI jAya, evI eMdhANI paNa koIne jaNAtI na hatI, paNa koI ajJAta dizAmAMthI vidgonAM vAdaLa dhasI AvI rahyAM hatAM ! rolA-tolA'nI e taLeTImAM saMghano Akho divasa sukhapUrvaka vItyo. rAta vItI gaI ne prabhAta pragaTyuM. saMghanuM prayANa thayuM. hajI giricheDo Avyo na Avyo, tyAM to vidgonAM vAdaLa UmaTI AvyAM ! AkAza ghanaghora banyuM, vIja para vIja jhabUkavA mAMDI ne vAdaLAM muzaLadhAre varasavA mAMDyAM ! kALuMmeza moM ! phADeluM jaDabuM ! na puruSa, na siMha, koI judI ja AkRti ! tADa jevI UMcI kAyA ! aNiyALI dADhomAMthI khaMdhuM aTTahAsya ! ane vAgha nakha ! re ! re ! A to pizAca ! girinI koI aMdhArI ne ajJAta dizAmAMthI eka pizAca khAuM-khAuM karato bahAra dhasI Avyo ne saMgha para tUTI paDyo ! paLa be paLamAM to pizAcanA vAgha-nakha lohI taraboLa banyA ne be traNa zaba tyAM DhaLI paDyAM. re ! na gAjavIja ! na vAdaLa ! na garjanA - ne vinonI A aNadhArI varSA kema kyAMthI tUTI paDI ? saMghanuM rakSaka daLa vicAre caDyuM ! pizAce potAno lohiyALa paMjo AgaLa phelAvyo. saMghamAM sanasanATI ne hAhAkAra phelAI gayAM. pizAcanuM vikarALa ne pracaMDa rUpa joIne, Akho saMgha dama bhIDIne pAcho nATho ! pizAce paNa e pIchehaThanA pagale, potAnuM pagaluM dabAvyuM ! je rAjapUta lohI hatuM, jenAmAM zUrAtana hatuM, e UbhA rahI gayA. vinaya verIne paNa vaza karI zake che. emaNe aMjali joDIne pizAcane pUchyuM : 28 huM giranAranI gauravagAthA.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ koNa cho tame ? deva ke daitya ? zA mATe tame upadrava karo cho ? Apa deva ho, to ame e pramANe ApanI pUjA karIe, Apa daitya ho, to e pramANe ApanI pUjA karIe.? pizAca to Aje pralaya-nRtyanA ThekA laI rahyo hato. e kALamUrtinuM moM khUlyuM. hAthInA dAMta jevI be dADhAo bahAra nIkaLelI hatI ! bhUkharAM vALanI sUkI ne lAMbI laTo agni-javALAnI jema UchaLI rahI hatI! e bolyo : jo koI eka DagaluM paNa AgaLa vadhaze, to ene huM Ubho ne Ubho cIrI nAkhIza ne jIvato ne jIvato khAI jaIza ! UbhA raho..." -ne e pizAce potAno paMjo lAMbo karyo ! rakSaka-maMDaLa sahita Akho saMgha bhayano mAryo ekI zvAse pAcho haThI gayo. saMghapati ratnazrAddhanI AgaLa rakSaka-maMDaLe A cakacArabharI vAta rajU karI. e paNa eka kSaNa to sanna thaI gayA. re! A vijJa? AvuM jIvaleNa ? khare ja zreyano paMtha viknono ! virATa saMgha eka khullA medAnamAM ekatrita thaI gayo ! anubhavI loko AvelI A samasyAne hala karavA vicAre caDhyA. jyotiSIo potAnAM TIpaNAM kholIne graha, nakSatra ane tArAne potAnI AMgaLIne veDhe ramADavA lAgyA ! koIe prayANanA muhUrta para A AkhI Apatti DhoLI dIdhI, to koI vaLI zakuna-apazakunanI carcAmAM paDyA. kAyaro bolyA : jIvato nara bhadrA pAme ! mANasa jIvato haze, to AvI AvI ghaNI yAtrAo pharIthI paNa karI zakaze. mATe pAchA pharo bhAIo ! vIronI vANI hatI: jIvanadvAre Avato ane e dvArane khakhaDAvato mRtyu ja eka evo atithi che ke, je eka ja vAra Ave che, to pachI mRtyunI dhrujArI zI ? cAlo, javAMmardI Agekadama ! neminA dhyAnamAM marIzuM, paNa pAchA to nathI ja haThavuM. giranAranI gauravagAthA che 29
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMgha AkhAmAM sAMjane TANe, vRkSa para judI judI dizAethI judAM judAM paMkhIo AvI maLe, e rIte judA judA vicAro ghUMTAtA hatA ! anubhavIo paNa koI rasto na zodhI zakyA ! Akhare ratnazrAddhe ja aMdhakAramAM ajavALano lisoTo doryo ! emaNe potAnuM vicA2-pAsuM rajU karyuM : 'javAmardonuM eka jUtha pizAca pAse jAya ane e kaI rIte prasanna thAya ema che, e jANI Ave.' tarata ja navalohiyA javAno AgaLa AvIne UbhA ne e bIDuM jhaDapIne mRtyunA ghATa tarapha cAlatA hatA. pizAcanuM pracaMDarUpa hajI evuM ja hatuM, eka zilAkhaMDa 52 besIne dAMta kacakacAvato e kaMIka bolI rahyo hato. javAMmardone joIne ja, pizAca khunnasa sAthe khaDo thayo ne sAmo doDyo ! javAMmardo doDI AvatA mRtyune jotA ja rahyA ane e mRtyunI sAme doDI jaIne emaNe pUchyuM : yakSarAja ! prasanna thAva ! ame ApanI prasannatA meLavavA AvyA chIe, ApanI prasannatAno upAya darzAvo. saMghapati ratnazrAddhanuM pratinidhipaNuM amArI pAse che.' pizAcano krodha thoDoka ThaMDo paDyo. dAMta kacakacAvIne eNe kahyuM : 'prasannatA ! huM kaMI ema ne ema prasanna thaI jAuM, evo nathI. nALiyera, phUlanI pAMkhaDI, naivedya ke dIvAnI eka jyotathI prasanna thAya, e bIjA, huM nahIM ! mAre to pIvuM che lohI ! khAvuM che mAMsa ! ne dAMtanI vacce pIsavAM che hADakAM ! ane eya eka moTA mANasanAM ! Avo eka ja nara-bali mane prasanna karI zakaze. pachI to saMgha AkhAne huM mArA sagA hAthe vidAya ApIza ! pizAca bIjI tarapha vaLyo. javAMmardo bIjI tarapha vaLyA. 30 % giranAranI gauravagAthA
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ AMkhe AMkhe AturatA hatI. aMtare aMtare jijJAsA hatI ! sahunI mITa, giri-pradeza bhaNI hatI tyAM to javAMmardonuM e jUtha, sahunI AMkhe caDyuM. enuM kSemakuzaLa joIne, badhAne bhAvi prakAzamaya jaNAyuM! zrAddharatna sahuthI pahelAM UbhA thayA ne sAmA gayA. jUtha pAsethI samAcAra jANIne teo AnaMdathI bolI UThyA : "oha ! dhanya ghaDI ane dhanya bhAgya ! jo eka bali dvArA e pizAca hasI UThato hoya ane Akho saMgha hemakhema giranAra jaI zakato hoya, to e bali tarIke homAvA huM ja taiyAra chuM! Akho saMgha ToLe vaLIne Ubho. jeNe jeNe A balidAnanI vAta ane ratnazrAvakanI homAvAnI himAyata sAMbhaLI, eNe eNe kamakamAM anubhavyAM. saMgha samastamAM A vAte sanasanATI phelAvI dIdhI. paumiNi A sAMbhaLatAM ja doDatI AvI. motanA moMmAM cavAI javAnI eNe taiyArI batAvI ! ratnanA bhAIo madana ane pUrNasiha paNa kesariyAM karavA sajja thaIne AgaLa dhasI AvyA. saMghapati ratnano putra komala paNa A vAta sAMbhaLatAM ja kUdako mArato doDI Avyo ne eNe kahyuM : "jherano A kaTAro to huM ja pI jaIza ! mArA eka balinA ja baLe AkhA saMghanuM kuzaLa jo akhaMDa rahetuM hoya, to e mRtyu mAre mATe mitra che. huM ene bAhu prasArIne bheTIza !' -ne basa, mRtyune bheTavA javAno tyAM saMgharSa maMDAI gayo ! mRtyu jANe e javAMmardone mana Aje mAtra vezAntara jevI sAmAnya vidhi banI gaI hatI ne sahu potAnuM mRtyu kabUla rakhAya, e kAjenI jhArajhAra jhaMkhanA sevI rahyA hatA. ratnazrAddha Aje aNanama yoddho banI gayo hato. enA UkaLatA raktakaNomAM "mRtyu maitrIno dharmasaMdeza phATa phATa banIne ghUmato hato. giranAranI gauravagAthA chuM 31
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvuM dharmamRtyu' bIjo koI jhaDapI jAya, e ene nA-kabUla hatuM. e ekano be na thayo! laghubAMdhavo, paumiNi ne komala : A badho parivAra paNa sUtA nahi, jAgatA siMharAjanI kesarA kheMcavA thanaganI rahyo hato ! aMte, badhAnuM mRtyu nAmaMjUra thayuM. saMghapatinI mRtyu-jhaMkhanA eTalI badhI tIvra hatI ke, badhAMne enI sAme potAnI hAra kabUlavI paDI ! mRtyu-paMtha para pagalIo paDI. e zahIda marIne amara banavA cAlI nIkaLyo ! enA raktakaNomAM giranAra-tIrtha" ne "neminAthanI dhUna macI rahI hatI. saMgha samasta zahIda ratnazrAvakanI mRtyuyAtrAnuM sAphalya kAMkSato rahyo. tyAM ja ekAeka haiyehaiyuM dabAya evI bhIDane cIrIne eka nArI AgaLa AvI UbhI. enA zarIra para vIrAMganAno veza hato. potAnI AgaLa paDelI mRtyu-pagalIo para eNe paga upADyo ! saMgha samaste e vIrAMganAne pAchI vALavA kAgAroLa-bUmarANa karI mUkI, paNa e to mRtyuthI maitrI karavA AgaLa vadhI gaI ! badhAM e nArIne jotA ja rahyA. sahunA moM para mRtyunA mArge Age baDhatI e pagalIo Azcarya vadhAratI hatI ! tyAM to pAchaLathI varone vaLAvavA ekaThI thayelI bhIDane cIrato, na javAna na bALa, jevo eka deha bahAra Avyo ! hajI zaizavanA zaNagAra enA deha para jhUlatAM hatAM, chatAMya enAM lohI-kaNomAM javAMmardI UchaLatI dekhAtI hatI. mRtyu-patha para paDelI potAnA purogAmI zahIdonI pagalIo eNe joI ane e paNa potAnuM pagaluM uThAvIne mRtyunA milana kAje cAlI nIkaLyo! traNa traNa zahIdo mRtyu-patha para agresara thayA ! dareka AMkha ane aMtara Azcaryavibhora hatuM. 32 giranAranI gauravagAthA
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaMcana have kasoTI para caDatuM hatuM. agnisnAna kAje agnikuMDamAM jhaMpalAvavA e taiyAra thaIne UbhuM rahyuM ! mRtyu-pathane potAnA paga nIce khUMdIne traNa traNa zahIdo tyAM AvI UbhA, jyAM pizAca potAnuM kALa-Damaru ghumAvato ghumAvato mRtyunA rAsaDA laI rahyo hato ! vIra-zahIda ratnazrAvaka cheka pizAcanI najIka jaIne UbhA. emaNe 'giranAra ne neminAtha'nI dhUna potAnA dehanA kaNa kaNamAM ghUMTatI karI ane kAyotsargamAM aDIkhama banIne UbhA rahI gayA. garavo gaDha giranAra emanI AMkhamAM samAI gayo. kAmavijetA bhagavAna nema, emanA aMtaramAM birAjyA hatA ! AkhuM jagata emaNe potAnI najara AgaLathI bhUMsI nAkhyuM hatuM ane teo jANe marIne jIvavA aNanama khaDA rahI gayA hatA ! ratnazrAddhathI thoDe dUra eka vIrAMganA parvatanI jema aDola khaDI rahI gaI. aMganA Aje vIrAMganA banI hatI, potAnuM strItva vIsarI jaIne, e zUrAtananA khela khelavA nIkaLI paDI hatI ane potAnA patidevanuM kauzalya kAMkSavA emanI pAchaLa AvIne kAyotsargamAM e sthira banIne UbhI rahI gaI. e hatI pamiNi ! oha ! ane A bahAdura koNa ? bALa chatAMya bahAdura e hato komala ! potAnAM mAtA-pitAnA paMthe e paNa mRtyune maLI levAnI jhaMkhanA sAthe palANyo hato ane mAtRdeva ne pitRdevanI kuzaLakAmanA jhaMkhato jhaMkhato eya kAyotsarganI mudrAmAM Ubho rahI gayo hato. zahIdo sAme ja UbhA hatA. emane DAravA-DarAvavA pizAce aTTahAsya karyuM. enA bhISaNa paDaghAothI vana AkhuM gAjI UThyuM ! pizAce potAnuM Damaru jora-jo2thI AkAzamAM ghumAvyuM ne vAtAvaraNamAM vadhu bhISaNatA ne karuNatA jAmatI gaI ! eNe potAnI AMkhamAMthI agnikaNo pheMkyAM, moMmAMthI jvALAmukhI vaheto karyo ane ratnazrAvakane DarAvavA potAno vAghanakhI-paMjo laMbAvyo ! eNe eka chalAMga mArI ne giranAranI gauravagAthA 4 33
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ zilA parathI cheka ratnanI paDakhe e kUdI paDyo. paNa kaMcana kaMcana hatuM, jema jema enI para agninA abhiSeka thatA hatA, ema ema enI ujjavaLatA vadhatI jatI hatI. zahIda-ratna jANe parvata banIne UbhA hatA. A badhA upasargo ne upadravonI emanA para jarIke asara na paDI. emanuM eka roma paNa UMcuM na thayuM, jANe ratnano deha Aje pANI maTIne parvata banyo hato ! pizAca samasamI UThyo ! potAnI ATalI pracaMDa lIlA jo eka parvata AgaLa paNa bhajavAI hota, to e thara thara dhrUjI UThata! mANasamAM ATalI aDolatA? zuM mArI zakti lAjaze ? chat ! hamaNAM ja chello dAva ane chello pheMsalo ! pizAca have pizAca banyo. eNe potAnA vAghanakhI paMjAmAM ratnane bhIDavyo; paMjo khUba ja adhdhara laI lIdho ne ratnane AkAzamAM cakkara cakkara ghumAvIne eNe dUra dUra phaMgoLI dIdho! AvuM eNe eka nahi, be nahi, traNa traNa vAra karyuM, toya kaMcana kathIra na banyuM ! ratna potAnI pratijJAmAM aNanama ja rahyA. pizAce have magaja gumAvyuM. eno krodha bekAbU banyo : rAkSasIzakti AgaLa paNa zuM mAnavIya baLano ja vijaya? eNe ratnazrAddhane potAnI muThThImAM upADyo ne eka aMdhArI, UMDI ne pAtALataLI guphAmAM pheMkI dIdho. guphAnuM dvAra khulyuM hatuM. tyAM eka virATakAya zilA gabaDAvIne e dvArane eNe pUrI dIdhuM. pizAca have medAnamAM AvI Ubho. eNe eka siMhanAda karyo ne parvatanI zilAo dhrUjI UThI ! eNe potAnuM Damaru jora jorathI ghumAvyuM ane dhrujATanA e dhvani vadhu karuNa ne bhayAnaka banyA ! chatAM ratnazrAvaka aDola hatA ! paumiNi aNanama hatI ! ne komala aDIkhama banIne Ubho ja hato ! 34 jI giranAranI gauravagAthA
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ giranAranI rakhavALaNa zAsanadevI aMbAnA caraNe sAta sAta kSetrapAlI praNAma karatA UbhA hatA. e ekadama thaMbhI gayA. "rolAtolAnI parvatamALathI giranAra ghaNo dUra na hato. ratnane DagAvavA tyAM AraMbhAyelI tAMDava-lIlAnA paDaghA kSetrapAlonA kAne TakarAyA ane teo avAk banI gayA ! parvatanA dhaNadhaNATa cAlu ja hatA. enA dhvani "aMbA'nA raheThANe pahoMcyA. kSetrapatio vimAsaNamAM hatA. aMbAe jJAnanI prakAza-rekhA vaDe joyuM, to kaMcana agnisnAnanI jIvaleNa paLone vitAvI rahyuM hatuM, eka zahIda potAnAM zoNita ane zarIranA bhoge paNa zapathanI zAna baDhAvavA jhajhUmI rahyo hato ! zAsanadevI aMbA UbhAM thaI gayAM. kSetrapAlone emaNe A vAta jaNAvI ane badhA e pizAcane paDakAra ApavA taiyAra thaI gayA. aMbAdevInI sAthe kSetrapAlo sIdhA ja parvatanI e dharatI para pahoMcyA ane emaNe ekI avAje pizAcane paDakAryo : re ! dukha ! te A zI tAMDava-lIlA AraMbhI che? laDI levAnI jo tAkAta hoya, tAruM lohI jo UkaLI UThyuM hoya to AvI jA medAne ! siMhanA saMgrAma siMhanI sAme ja zobhe, sasalAM sAme nahi ! daivI-zakti vacce ja harIphAI jAmI zake ! tuM deva che ne sAme mANasa che. A ajugatI harIphAI che ! huM aMbA ane A sAta sAta kSetrapAlo, ratnazrAddha ane enAM patnI ne putranI rakSA kAje AvyAM chIe ! have emano vALa paNa vAMko nahi thaI zake.' krodhano agni vIpharyo to hato ja! emAM vaLI pAchI ghInI muzaLa dhAra reDAI, pizAca chaMcheDAI gayo ane e yuddha kAje kUdI paDyo. pizAca potAnA kSetre bhale ajeya hato, paNa A to ethIya vadhu UMcI kakSAnuM daivIbaLa hatuM ! sAmasAmo saMgrAma jAmI paDyo. pizAca ekalo hato. sAme sAta sAta kSetrapAlo ane aMbAdevI hatAM ! aMbAdevI giranAranI gauravagAthA $ 35
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMgrAmano AkharI nirNaya jaladI icchatAM hatAM, emaNe sIdho ja humalo pizAca para karyo. eka pAda-prahArathI ja ene dhULa cATato karI dIdho ane potAnI TacalI AMgaLI para laIne pizAcane ghumAvIne dUra-sudUra phaMgoLI devAnI aMbAe taiyArI karI, paNa tyAM to AkhuM vAtAvaraNa ane Akho prasaMga palaTAI gayo ! ekAeka tyAM koI divya mUrti-zo deva khaDo thaI gayo ! bAjumAM ja divya alaMkAro ne devatAI vastromAM susajja ratnazrAddha paumiNi ane komala traNe AvI UbhA. kyAM guphAmAM phaMgoLAyelo e ratna ? kyAM dUra dUra UbhatAM e pamiNa ne e komala ? koNe e zilA khaseDIne ratnane mukti apAvI ? tyAM to e divyamUrti nata banI gaI. eNe aMbA sahita badhAne aMjali joDI. e pizAca ja hato. eNe kahyuM : 'devI-aMbA ! kSetrapAlo ! ratnazrAddha ! paNi ne komaLa ! e pizAca huM ja chuM. pralaya-tAMDavano nRtyakAra huM ja hato ! A aparAdha badala kSamA cAhuM chuM. kaMcana kathIra to nathI ne ? enI parIkSA karavA ja meM A badhA upadravo karyA, paNa kAnabuTTI pakaDIne mAre kabUla karavuM paDe che ke ratnazrAddha e ratnazrAddha ja che ! emanA zapatha zapatha ja che ! agninuM snAna karIneya je hasatuM-ramatuM rahe, e ja kaMcana che ane kasoTI to kaMcananI ja thAya !' bhedI rahasya potAnA gupta bheda-bharama phagAvIne khulluM thatuM hatuM ! pizAca ratnazrAddhanA caraNe DhaLI paDatAM bolyo. enI AMkhamAM AMsudhAra hatI. AnaMdanI, AzcaryanI ane AghAtanI ghotaka e AMsudhAra hatI. eNe kahyuM : 'ratna ! kSamA ! teM je divase vyAkhyAna-sabhAmAM pratijJA lIdhelI, te ja divasathI meM nakkI karyuM hatuM ke, kasoTI to karI ja jovI : kaMcana, 36 4 giranAranI gauravagAthA
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaMcana ja che ne ? ane Aje kasoTInA e soTImAra khAdhA pachIya tuM prasannamukha ne aDola che. jaya tAro, parAjaya mAro !" ratnazrAddhanA paga AgaLa eka daivIzakti ghUMTaNiye paDI hatI ! AnaMdanI bUmo para bUmo pADI harSanI ciciyArIothI parvatano sUno-sUko khaMDa guMjI UThyo! kasoTImAMthI hemakhema bahAra AvelA e kaMcanane badhAe uSmAbharyA svAgatathI vadhAvI lIdhuM, ne saMghanuM prasthAnapagaluM giranAranI keDIe keDIe AgaLa vadhatuM cAlyuM. AkAza have nirabhra jaNAtuM hatuM. gAjavIja ke vAdaLInI ekAda AchI paNa eMdhANI jaNAtI na hatI ne giranAtha tIrtha najIka ne najIka AvatuM hatuM, paNa e AkAza sAva nirabhra na hatuM. enA koI khUNe, viknonAM vAdaLa gherAtAM hatAM. gAjavIja ne varSAnI paNa pUrvabhUmikA racAI rahI hatI, paNa A badhuM ajJAta ne ajANyuM hatuM. zvAse zvAsamAM jeno vizvAsa ane jenI Aza hatI e giranAra para eka divasa, saMgha AvI Ubho. hajAronA hAtha abhiSekanA jaLa kaLazathI virAjI UThyA ! ekasAthe pANInI hajAro dhArAvalio bhagavAna neminAthanI e pratimA para varasavA mAMDI. basa, vipnonAM vAdaLa pANInA bhArane have jhIlI zake ema na hatAM ! kaMcana mATe pAchI agniparIkSA AvI UbhI ! bhagavAna neminAthanuM e bimba veLunuM hatuM. ethI pANInI hajAra hajAra dhArAne e na khamI zakyuM ! ethI e biMba ogaLIne nAmonizAnathIya maTI gayuM ! - AkhA maMdiramAM sannATo chavAI gayo ! pratyeka aMtara kamakamA sAthe raDI paDyuM !A zuM? A kevI jIvaleNa Aphata? vidhinA A kevA phaTakA para phaTakA? viknonAM vAdaLa aNadhAryA AvI caDyAM ne aNadhAryA ja varasI gayAM ! kaMcana pAchuM kasoTIe caDyuM. ratnazrAvakane thayuM : giranAranI gauravagAthA DuM 37
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'Sir mane ! mArA pApe A biMba para Aphata tUTI paDI ! vighnonA keTakeTalA AvartIne vidArIne saMgha giranAra AvI pahoMcyo ane ahIM paNa pAchuM vighna !' ratnazrAddhanI AMkha codhAra raDI UThI. emanA romaroma dhrUjI UThyA. ane eka bhISma-pratijJAnI sAthe ja tyAM palAMThI lagAvIne eo besI gayA. emano saMkalpa hato : zAsanadevI aMbAne huM prasanna karIza. bhagavAna nemanAthanuM eka bhavya biMba meLavIza ane pachI ja AhAra grahaNa karIza.' sarjananuM visarjana thayuM. lekhamaya e pratimA khaMDa khaMDamAM ne kaNa kaNamAM verAI gaI ! ane A bAju kaMcana kasoTIe caDIne AgabharI paLo vitAvavA mAMDyuM. rAta-prabhAtanA cakre aneka cakrAvA lIdhA, chatAM pratijJA adhUrI ja rahI ! AhAra vinA divaso para divaso vItavA lAgyA. paNa ratnazrAddha potAnA zapathanA paMthathI tasubhara paNa pIchehaTha karavA taiyAra na hatA. amogha-baLI hoya to e tapa ja che ! eka madharAtanI nIravazAMtino bhaMga thayo. 'mA aMbA' tapa-zaktithI kheMcAIne nIce AvyAM. varada hAtha UMcA karIne, mAe potAnA bALane kahyuM : 'vatsa ! prasanna chuM. tArI sAdhanAnA sAmarthyathI kheMcAIne huM nIce AvI chuM. mAMga, mAMga ! je joIe e ApavA taiyAra chuM !' sAdhakanI sAdhanAnA moM para sahasradaLa kamaLanuM hAsya khIlI UThyuM ! ratnazrAvake potAnI mAMga rajU karI : 'mA ! tArI prasannatA e ja mAruM pIThabaLa che. enA sahAre huM aNanama rahI zakuM chuM. bhagavAna nemanAthanI eka bhavya ramya pratimA mAre joIe, jenA dvArA A tIrtha pAchuM sanAtha bane !' sAdhanAnI kaLI hajAra hajAra pAMkhaDIe pAMgarI UThI. e ja adharAte aMbAdevI ratnane 'kAMcana balAnaka' nAmanI guphA-nagarImAM laI 38 4 giranAranI gauravagAthA
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAlyAM ! AkAzamAM adazya thatI e be AkRtione saMgha joto ja rahyo ! - 7 - devarAja indra jenuM nirmANa karAvyuM hatuM. jenA staMbhe khaMbhe ne toraNe toraNe lakSmIno sAgara ghUghavato hato, devo jyAMnuM dAsa kArya uThAvatA hatA, surasaMgha jyAMnuM sevAkArya karatAM svAmItvanI khumArI anubhavato, evuM A baDabhAgI tIrtha ! kAMcana balAnakatIrthano A TUMko mahimA hato. ratnazrAddha ahIM AvI UbhA. devIe kahyuM : "A tIrtha para 72-7ra prabhu pratimAo che. emAM jyAM tArI dRSTi AkarSAya ne je mUrti tArI AMkhamAM samAI jAya, e tArI ! basa, vatsa ! ATalAthI tuM prasanna kharo ne?' mAnI kRpA cAra cAra hAthe vatsa para varasI rahI! ratnazrAddha to A tIrtha, maMdira, ahIMnI pratimAo : A badhuM joIne chakka thaI gayA hatA. emanI AMkha ne aMtaramAM AnaMda ne Azcaryano maherAmaNa UmaTyo hato ! e maherAmaNanAM pANI chalakI chalakIne moM para pharI vaLatAM hatAM Aje jIvanano dhanya divasa hato ! 18 suvarNanI, 18 ratnanI, 18 rajatanI ane 18 vajanI Ama 7ra pratimAo A maMdiramAM virAjita hatI ! kaI pratimA pasaMda karavI ane kaI na karavI, e dvidhA ratnanA dilane mUMjhavI rahI! aMte ratnanA tejathI jhaLahaLatuM eka biMba ratna pasaMda karyuM paNa devIe ene vAratAM kahyuM : vatsa ! tIrtha mahAna che ane bhAvi aMdhakArabharyuM che! kalajuganI kALI kahANIonI noMdha ItihAsa dhrujate hAthe noMdhaze, mATe ratnanuM A biMba laIne giranAra para sthApavuM yogya nathI koI AtatAyInA DoLA A ratna-biMba para karAze, to enI AzAtanA keTalI badhI thaze ? mATe bhAvino vicAra kara !" giranAranI gauravagAthA ja 39
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ ratnazrAddhane potAno vicAra pheravavo paDyo. emaNe pASANanuM eka dilahara biMba pasaMda karyuM. aMbAe emAM sahamatino sUra milAvyo ane AkharI sUcanA karatAM kahyuM : vatsa ! pAchaLa najara karIne tuM joto nahi, nahi to jyAM tuM najara karIza, tyAM ja A biMba sthira thaI jaze !" aMbAe sUtaranA tANAvANAthI vIMTIne A biMba ratnane ApyuM ne ratnazrAddha giranAra tarapha cAlatA thayA. pote eka daivI dharatIno puNyapravAsa kheDIne AvyA, eno anahada AnaMda hato. giranAranA maMdiranI bahAranA bhAgamAM ratnazrAddha AvI UbhA ane maMdirane dvAre emanuM pagaluM thaMbhI gayuM. AzaMkA ne bhukya : A be gajaba-ajabanI mananI dazAo che. keTalIka vAra kAMThe AvelI nAvane A dazAo jaLa- samAdhi levarAve che ! ratnane mATe paNa Ama ja thayuM! emanAmAM eka AzaMkA ne eka sukya jAgI UThya devI mArI sAthe mAyA to nahi ja ramI gayAM hoya ne? AvuM virATakAya biMba che, chatAM bhAra kema nathI? zuM khare ja devIprabhAvathI biba potAnI meLe AvI rahyuM haze? ne sUtaranA tAMtaNe baMdhAyuM haze? ratna AzaMkAthI pAchaLa jovA najara karI ane basa ! khela khatama thaI gayo ! maMdiranA dvAramAM ne dvAramAM ja biMba sthira thaI gayuM! pAchuM vighna ! pAchI Aphata ! paNa bhUla ratnanI hatI. hajAro hAtha kAme vaLagyA, paNa tasubhara paNa na khasyuM. aMte AkhA maMdiranI dharamULathI nava-racanAno nirNaya levAyo. | viknonI ja vATa hatI, paNa viratA ene khUMdI khUMdIne giranAra sudhI pahoMcI hatI. jyAM dvAra tyAM garbhagRha ! AkhuM maMdira navuM banAvavAmAM AvyuM ane enA pAyAmAM eka itihAsa pUrAyo. kasoTI to kaMcananI thAya !" *** 40 che. giranAranI gauravagAthA
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ (5) tIrthanI rakSA kAje tIrthanI rakSAno prazna virATa ane vikaTa banato jato hato. jema jema e praznanI zRMkhalAnA aMkoDA toDavAnI mahenata ugra banatI hatI, tema tema praznanA aMkoDAM vadhu majabUta banatA jatA hatA. tIrthanI rakSA kAje maMtraNA karavA jUnAgaDhamAM coryAzI coryAzI jaina saMgho ekaThA thayA hatA ! jyAM bhagavAna nemanAthe nava-nava bhavanI prIta toDIne, pravrayA AdarI hatI, e giranAra tIrthanI yAtrA Aje divasothI baMdha hatI.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ ene baMdha karanArA hatA : bauddho ! ane jvALA pAsethI jema jaLanI AzA rAkhavI nakAmI gaNAya, ema jUnAgaDhanA rAjavI kheMgAra pAsethI paNa nyAyanI AzA rAkhavI nakAmI hatI ! hA, kheMgAra pAsethI hajI nyAya na maLata, toya A prazna ATalo badho javalaMta ane jaTila na banata, paNa jyAre anyAyanI cAbuko khuda kheMgAre ja vIMjhavA mAMDI, tyAre AjubAjunA vagadAra jainasaMgho jUnAgaDhamAM ekaThA thayA. na prayatno karavAmAM koIe kamI nA rAkhI, na maMtraNAo karavAmAM koIe pAchuM vaLIne joyuM ! paNa eka upAya kAragata na nIvaDyo. kheMgAra khuda bauddhono himAyatI banIne beTho hato ane eNe rAjAjJAnA sahAre giranAranI yAtrA baMdha karAvI hatI. gaI kAle giranArano je gaDha ne bhagavAna nemanAthanuM je jinamaMdira, mAnavasamUhathI killola karatuM hatuM, tyAM Aje sUmasAma ane sUnuM sUnuM vAtAvaraNa chavAyuM hatuM. gaI kAle bhagavAna nemanAthanI je zyAmala pratimA dUdhanA abhiSekathI, kALAMkALAM vAdaLa vacce khIlelA candranI jema zobhatI hatI, e pratimA para Aje pANInAM prakSAla-jaLa paNa dekhAtAM nahotAM ! potAnI para thatA A haDahaDatA anyAyanA virodha kAje, jayAre jainasaMgha kheMgAra AgaLa avAja uThAvato, tyAre kheMgAra kavitAnA koI dhruvapadanI jema eka ja vAta vAraMvAra suNAvatA : 'tame tamArA kapALethI kesaranuM tilaka bhUMsI nAkho ane bhagavAna buddhanuM zaraNa svIkAro, pachI ja tIrthanA tamArA hakko tamane pAchA maLaze.' kheMgAra hasIhasIne A dhruvapada lalakArato ane jainasaMgha AMsu sArIne pAcho vaLato. "tIrthayAtrAno ja prazna jainasaMghanI AgaLa na hato, bIjA bIjA praznonI nAgacUDamAM paNa jaina-saMghane sapaDAvavAmAM Avyo hato. bauddha dharmano aMgIkAra na karAya, to bhAvinuM jIvana paNa jokhamAya 42 % giranAranI gauravagAthA
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ ema hatuM. paraMtu A to prANanI bAjI lagAvIne paNa "tIrtharakSA ane dharmarakSA kAje khapI jAya evA javAMmarda jaino hatA. prANa jAya to jAya, paNa "paNa" na tUTe, evI aDola emanI dharmazraddhA hatI. giranAranI taLeTImAM kheMgAranA rakSako ghUmI rahyA hatA. kesaranAM tilakathI opatA koI paNa jainane yAtrAmAM rUkAvaTa karatA teo samazera ghumAvIne kahetA : "rUka jAva ! "buddha zaraNaM gacchAmi'nA avAjathI pahelAM AkAzane bharI do, pachI ja tIrthayAtrA kAje kadama uThAvI zakAze." bauddha bhikhuo kheMgAramAM roja roja dharmajhanUna pUratA hatA ane jainasaMgha para vinonAM gherAyelAM vAdaLo vadhu ne vadhu gADhAM bance jatAM hatAM. tIrthanI rakSA kAje badhI mAnavIya zaktio jyAre vaparAI gaI, tyAre daivI zaktine saMbhArIne enA sahAre tIrtharakSA karavAnuM jainasaMghe pagaluM bharyuM, paNa tIrtharakSAe jANe Aje jainonI javAMmardI ane dharmazraddhAnI parIkSA kAje nirdhAra karyo hato ! giranAra tIrthanI adhiSThAyikA "aMbAdevIe paNa bauddhonI AgaLa potAnI hAra kabUla karatAM kahyuM : jainonA A tIrthane bauddha dharmanI rakSikA devIe potAnA baLathI gherI lIdhuM che, e gherAne haThAvavA mArI daivI-zakti paNa nAkAmiyAba nIvaDe ema che. ethI jarUra che have maMtra-zaktinI ! muni baLadeva jarUra tIrthanI rakSA kAje badhuM karI chUTaze, ane mAnavIya ne daivI zaktie jayAM hAra meLavI che, tyAM emanI mAMtrika zaktino garvabhera jaya thaze." vidgonAM vAdaLa bhale kALAM-bhammara banIne dhasI AvyAM hatAM, paNa have enI jarAya darakAra karavA jevI na hatI. dUradUrathI parvatane paNa dhrujAve evA vAvaMToLanA AgamananI eMdhANIo maLI gaI hatI. oha ! ane sUrya to hajArahajAra kiraNe prakAza pheMkato prakAzita ja hato, pachI to aMdhakAra ane ochAyAnI kalpanA paNa kyAM hatI ! giranAranI gauravagAthA chuM 43
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ udAsI hatI, tyAM ujamAno utsava racAI gayo ! jaina saMghanuM pratinidhitva laIne eka saMdezavAhaka muni baLabhadrane teDavA cAlI nIkaLyo. pavanavegI sAMDhaNInAM darzana AMkhathI agocara na thayAM, tyAM sudhI e dizAmAM jaina-saMghanI mITa amITa ja rahI ! guptaveza! guptadeza! muni baLabhadrano veza gupta hato ane deza paNa ! chellA keTalAka samayathI emaNe eka guphAne potAnuM raheThANa banAvyuM hatuM. jyAM jharaNAMnA jhaMkAromAMthI dina-rAta prakRtinuM saMgIta saMbhaLAyA kare, evI girikaMdarAonI vacce e guphA AvelI hatI. guphAmAM jyAre baLabhadra muni birAjatA tyAre emanA dehanuM DhAMkaNa zramaNaveza banato hato ane jyAre teo guphAnI bahAra paga mUkatA tyAre eka govALano veza emanA zramaNaveza para DhaMkAI jato ! eka jainazramaNa ane guptaveza? muni baLabhadranI jIvana-ghaDImAMthI sarI paDelA retakaNonuM saMzodhana Ano javAba ApavA samartha gaNAya. AcAryapadano merubhAra zira para ladAyA pachI jIvana-jyotanAM divela-diveTa jyAM sudhI na khUTe ane enI tejazikhA jyAM sudhI na tUTe, tyAM ATha koLiyAthI ja AyaMbila karavAnA bhIkha zapatha jemaNe svIkAryA hatA, evA zrI yazobhadrasUrIzvarajI mahArAja e yuganA jabbara mAMtrika hatA, ajaba-gajabanA maMtro ane enA phaLadAtA devatAo emanA dAsa hatA. muni baLabhadra emanA ja eka AjJAMkita ziSya hatA. mAnavI jene dhyeya banAve che ane e dhyeyanI khAtara AgaLa jatAM moTI vaye potAnuM jIvana avasara AvyuM kurabAna karI de che. vaTavRkSa rUpe e dhyeya bhale moTI uMmare dekhAI Ave, paNa enAM bIja ane aMkuro to zaizavamAM ja UgIne UbhAM thaI gayAM hoya che. giranAranI gauravagAthA
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni baLabhadrane pahelethI ja maMtra-vidyA pratye aneruM AkarSaNa hatuM ane vadhumAM pote jene samarpita thaI gayA hatA, e gurudeva eka jabbara mAMtrika hatA! pallIpurInA pAdaramAM eka sUryamaMdira AveluM hatuM. enI pratimA ghaNI ja camatkArI hatI ! zrI yazobhadrasUrijI eka vAra sUryamaMdiranA AMgaNethI pasAra thaI rahyA hatA. mUrtinA adhiSThAtA devane thayuM ke, A AcAryazrI mArA maMdire padhAre to kevuM sAruM? sUryanA adhiSThAtAe eka deva-mAyA sarjI ! nirabhra bhAsatA AkAzamAM aNadhAryAM vAdaLo UmaTI paDyAM. thoDI garjanAo thaI. thoDI vIja jhabUkI gaI ane AkAzanI AMkhethI muzaLadhAra AMsudhAra saravAnI zarUAta thaI gaI ! apUkAyanI virAdhanAthI bacavA AcAryadave AjubAju najara doDAvI, to najIkamAM sUryamaMdira dekhAI AvyuM ane zrI yazobhadrasUrijI emAM pravezI gayA. devamAyA saphaLa thaI ! sUri-devanI sAme eka deva khaDo thaI gayo. eNe kahyuM : zrI yazobhadrasUri ! mAgo ! mAgo ! je joIe e ApavA huM taiyAra chuM ! raja ane ratna, mATI ane maNi : A badhAne samadaSTithI ja nIrakhanArA samadarzI sUrine to vaLI mAgavAnuM zuM hoya ? emanI nispRhatA bolI UThI : jinazAsanavihoNuM cakravartIpada paNa jainane mana cIMtharehAla jIvana jevuM che ! ane jaina-zAsananI prApti pachInA cIMtharehAla jIvanamAM paNa jainadharmI cakravartInI khumArIne ghU kare, evI khumArIbharI jiMdagAnI jIvI zake che ! AvuM jainazAsana ne enuM zrAmaNya amane maLyuM che, pachI mAMgavAnuM zuM hoya ?' giranAranI gauravagAthA & 45
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'devadarzana amogha hoya che. kadIka paNa niSphaLa jAya, e devadarzana nahi ! varadAna mAgo, ApavA taiyAra chuM! bhikSA mArA hAthamAM che, jarUra che bhikSApAtranI." - deve ghaNI vinaMtI karI,paNa sUrideve bhikSApAtra na dharyuM, te na ja dharyuM ! zrI yazobhadrasUrijI varadAna mAgyA vinA ja pAchA pharyA, paNa A to deva-darzana hatuM, je kadI aphaLa na jAya ! deve eka brAhmaNanuM rUpa dhAraNa karyuM ane AcAryadevane be aNamUlI vastuo samarpita karI ! eka adbhuta "aMjanIne jene AMkhamAM AMjavAthI svargane najaronajara nihALI zakAya, ane bIjI eka maMtra-vidyAnI prata! siMhaNanA dUdhane pIvAnI ke pacAvavAnI vAta to dUra rahI, paNa ene dhAraNa karavAma suvarNapAtra joIe. devadIdhI maMtranI pratane AcAryadeva eka vAra vAMcI gayA ane badhI vidyAo emane siddhahasta thaI gaI ! emane thayuM ke, A pratamAM rahelA siMhaNanA dUdhane koI dhArI nahi zake ane dhAraze, to jIravI nahi zake! emaNe muni baLabhadrane bolAvIne kahyuM : jA ! A gupta-prata sUryamaMdiramAM jaIne pAchI ApI Ava! devane mArA taraphathI kaheje ke, A dUdha siMhaNanuM che. siMha bALa ja ene pIne pacAvI zake !" potAnA saMdeza sAthe gupta-prata, AcAryadeve munine ApI dIdhI. vadhu paDatI jijJAsA koI vAra jijJAsune enA patha parathI bhraSTa karavAmAM acUka kAraNa banI jAya che. muni baLabhadra paNa maMtra-jijJAsu hatA, vacamAM ja emaNe e guptapatranAM traNa pRSTho chUpAvI dIdho ane sUryamaMdiramAM jaIne bAkInI prata devanA caraNe dharI dIdhI ! 46 huM giranAranI gauravagAthA
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni baLabhadra maMtra prata soMpIne jyAre sUryamaMdiranI bahAra AvyA ane gopavelA traNa pAnAM jyAre emane na dekhAyAM, tyAre emanI AMkha AMsubhInI banI gaI ! emanI sthiti jhAMjhavAnA nIra joIne tIra choDanArA bhrAMta mRga-bALa jevI thaI hatI : choDyuM tIra, paNa na maLyuM nIra ! guvajJAne upekSIne muni baLabhadra traNa pRSTho gopavyAM paNa teo banne bAjuthI nirAza thayA : eka tarapha gurunI ANa lopAI hatI ane bIjI tarapha e lopavA chatAM nirAzA ja maLI hatI. potAnI bhUla para emaNe AMsu vahAvyAM. sUryamUrtinA adhiSThAtAe ja e traNa maMtrapRSThonuM haraNa karyuM hatuM! muninAM AMsu joIne e pRSTho pAchAM ApatAM deve AziSa sAthe kahyuM: munivara ! lo, A traNa pRSTho ! maMtra-vidyAnA baLe tame bhAvimAM valaMta itihAsa racI zakazo." amRtanAM to be buMdo paNa ghaNAM gaNAya ! traNa pRSThomAM ghaNI ghaNI bhedI duniyA chupAyelI hatI. muni baLabhadra e badhA maMtro siddhahasta karI lIdhA! eka vAra baLabhadra muni maMtra-zAstranuM punarAvartana karI rahyA hatA. bAjumAM ja bakarIonI lIMDIo verAyelI paDI hatI eno emane khyAla na rahyo ane "saMjIvinI vidyAnuM punarAvartana thaI gayuM. e vidyAnA baLe lIMDIomAMthI bakarIo UbhI thaI gaI ! zrI yazobhadrasUrizvarajInA kAne potAnI vasatimAM bakarIono avAja athaDAyo ane teo coMkyA ! avAjanI dizAmAM emaNe joyuM, to muni baLabhadra svAdhyAya-magna hatA ane emanI AjubAju bakarIo pharI rahI hatI ! bhUla jarUra thaI gaI hatI. gurudeva jyAre sAmA khaDA thaI gayA, tyAre potAnI bhUla samajAtAM muni baLabhadrane vAra na lAgI paNa have zuM thAya? bhUlanuM kAraNa to bhUtakALa hato ane eno vipAka vartamAnakALa rUpe khaDo hato. giranAranI gauravagAthA cha 47
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ game tevA vikaTa ne virATa saMyogo sarjAya, chatAM je na to mUMjhAya ke na to mUrajhAya, paraMtu emAM paNa kartavyanI keDI kaMDAre, e gItArtha ! have to jIvarakSAno prazna hato ! lIMDImAMthI UbhI thayelI bakarIone pALavI, e have kartavya banI jatuM. paramagItArtha zrI yazobhadrasUrijIe potAnA ziSyane kahyuM : 'baLabhadra ! bhUla to thaI gaI. have tAre ja AnuM uttaradAyitva svIkAravuM paDaze. A bakarInA ToLAne laIne tuM koI ajJAta pradezamAM raheje. A tArA veza para govALanA vezane DhAMkaNa banAvaje. basa, gupta-deza ane guptaveza !' muni baLabhadra jIva-rakSA kAje guptaveza dharIne gupta deza bhaNI cAlyA gayA ! dUra dUra girikaMdarAomAM chupAyelI eka guphA emaNe zodhI kADhI ane enA medAnamAM be alaga alaga vADAo UbhA karyA : eka bakarAnAM raheThANa kAje, bIjo bakarIonAM raheThANa kAje ! jIvarakSA karavAnI hatI, paNa bIjAonI jIva-rakSA bhUlIne nahi. banatAM sudhI teo bakarIone sUkuM ghAsa ja nIratA. guphAnI bahAra teo govALa banI jatA, jyAre guphAmAM sAdhaka banIne palAMThI lagAvIne beThelA teo dekhAtA. basa, ekAMta hatuM ! sAcA saMtanuM dila jyAM ovArI jAya, evuM vAtAvaraNa hatuM. muni baLabhadre bIjA paNa ghaNA ghaNA maMtro siddha karyA ! AMkhamAM milananuM adamya jhaMkhana hatuM ! kAkhamAM eka mahattvano saMdeza hato ane pagamAM hato pAMkha-vega ! jUnAgaDhane choDyAne Aje divaso vItI gayA hatA. tIrthanI rakSA kAje, baLabhadra munine teDI lAvavAnuM bIDuM jhaDapanAra navajavAna muni baLabhadranI bhALa meLavavA, dharatInA kaNa-kaNa khUMdI vaLyo hato paNa girikaMdarAomAM ghUmatA e muni kyAMthI maLe ? 48 giranAranI gauravagAthA
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavana-paMthI sAMDhaNI jyAM jyAM muninI eMdhANIo kaLAtI, tyAM tyAM doDI jatI, paNa nirAzA ja enA bhAgya-lekha banatA. bIDuM jhaDapanAra baDabhAgI AzA sAthe Age Age dhapI rahyo hato. AgaLa koI rAha na hato, pAchaLa koI paMtha na hato. eNe dUra-sudUra mITa mAMDI, to tyAM bakarIone carAvato eka govALa enI najare caDyo ! navajavAne sAMDhaNI doDAvI mUkI ! govALa dharatIno bALa hoya, ema na jaNAyuM ! bhAla enuM vizALa hatuM. tejakaNonI tyAM varSA thaI rahI hatI ! govALanuM bhavya mukhAraviMda joIne navajavAna mohI paDyo ! pavanavegI sAMDhaNIthI nIce UtarIne eNe pUchyuM : dharatInA o choruM ! ATalAmAM koI muni vase che? "nAma?' govALe navajavAna tarapha joyuM. muni-baLabhadra !" muni baLabhadra? hA. juo dUra dUra pelI giri kaMdarAo AvelI che ne? enI guphAomAM e muninA raheThANa che !" vadhu vigato meLavavA navajavAna thobhyo nahi. sAMDhaNI pavana-vege guphA bhaNI doDI gaI ! govALane thayuM ke, mAruM koI agatyanuM kAma UbhuM thayuM lAge che ! e govALa gupta-vezamAM muni baLabhadra pote ja hatA ! mAMtrika vidyAnA baLe sAMDhaNI pahoMce, e pahelA ja govALa guphAmAM pahoMcI jaIne muninA vezamAM dhyAna-magna banIne besI gayo! parvatonAM caDhANa-utarANa pasAra karavAnAM hatAM. thoDuM caDhyA pachI eka medAna AvyuM. sAMDhaNI medAna vaTAvIne AgaLa vadhI rahI. navajavAna comera joto hato : guphA kyAM che? najIkanA DhALamAM kaMIka bakhola jevuM jaNAyuM. sAMDhaNIne tyAM rAkhIne navajavAna DhALamAM Utaryo ! giranAranI gauravagAthA DuM 49
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ dUra dUra koI madhura ghoSa guMjI rahyo hato ! navajavAna ghoSanI dizA pakaDI. gIca vanarAjIne vIMdhyA pachI javAnane guphAnAM spaSTa darzana thayAM, eno AnaMda niravadhi banyo! guphA vizALa hatI, sAthe bhavya paNa ! eka muni madhyamAM birAjyA hatA, javAna tyAM jaIne muni-caraNamAM DhaLI paDyo. AMkhamAM keTalAya divasothI gherAtuM milananuM svapna sAkAra banyuM hatuM. kAMkhamAM rahelo saMghano saMdeza munine ApatAM javAne zAMtino zvAsa lIdho. saMdeza vAMcIne muni baLabhadranuM khamIra ane khUna khIlI UDyuM teo khumArI sAthe bolyA : "jainatvanuM khamIra hajI khatama nathI thayuM ! kheMgAra ! yAda rAkhaje, tArI dhAraNAne dhULadhANI na karuM, to mAruM nAma baLabhadra nahi !' javAnanI pITha thAbaDatAM muni bolyA : dhanya tArI javAMmardI ! tIrthanI rakSA kAje te kaMI ochuM nathI karyuM. rakSA kAje mArI Ahuti ApavI paDe, to huM Ahuti ApavA paNa taiyAra chuM. jA, saMghane kaheje ke, muni baLabhadra AvI rahyA che ane kheMgArane cetavaje ke, jevI khumArI jaina saMghane batAvI, evI muni baLabhadrane na batAvato! AzA ane vizvAsanuM zaMbala khabhe nAkhIne baDabhAgI javAna cAlI nIkaLyo, jIrNa durga tarapha ! devo jenA dAsa hatA, e baLabhadra munine to paga halAvavAnIya jarUra na hatI ! mAMgalyabharI eka paLe munie vidyA-zaktithI jUnAgaDha bhaNI tIrthanI rakSA kAje nava-prasthAnanuM virATa kadama uThAvyuM. jyota jyAre bujhAvavAnI hoya che, tyAre enA jhaLahaLATa vadhu tejasvI banatA hoya che ! paNa vicArIe, to e vadhu tejasvitA ja enA nirvANanI nizAnI hoya che. 50 DuM giranAranI gauravagAthA
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ kheMgAranI khumArI koI ora ja vadhI gaI hatI. enI baMne AMkhomAMthI narI dharmAdhatA ja verAtI hatI. muni baLabhadra eka vAra kheMgArane samajAvavA prayatna karI joyo, paraMtu kheMgAre to emanI AgaLa paNa vadhu paDatI khumArI darzAvI. zULInI sAme zULathI pate ema nathI, evo jyAre muni baLabhadrane vizvAsa besI gayo, tyAre emaNe eka divasa ugra pagaluM bharyuM, jemAM krAMtinA dhaNadhaNATa hatA! khUna khaLabhaLI UThyuM hatuM ! lohInA kaNakaNamAM ukaLATa hato! tIrthanI rakSA kAje chellA dAva ajamAvI levAnA zapatha sAthe muni baLabhadra kheMgAra pAse jaI pahoMcyA ane bolyA : rAjanuM ! chellA dAva khelI nAMkhavA Aje huM Avyo chuM je bolavuM hoya, e bolI nAMkho." muni baLadevanA A bolamAM siMhanAdanA paDaghA hatAM tIrtharakSA kAje jAnanI bAjI lagAvI devAnuM zaurya muni baLabhadramAM phATaphATa banIne ghUmI rahyuM hatuM ! kheMgArano javAba e ja hatoH "pheMkI do A dharma-dhvajane, phaMgoLI do A zramaNa vezane, phagAvI do jaina dharmanI zaraNAgatine ! meM A ja vAta karI hatI, karuM chuM ane karato rahIza. bhagavAna buddhanA bhikhu saMghano gaNaveza tamArI rAha jue che. bhagavAna buddhanAM tripiTako tamArI pratIkSA karI rahyAM che !" tIra have chUTI gayuM hatuM! kheMgAranI khumArInA e chellA jhAkajhamALa hatA. muni baLabhadranA lohIno ukaLATa vadhI rahyo hato. "kheMgAra ! tArI AMkha para Aje dhamadhatAnAM gherA paDaLa chavAyAM che. dharmajhanUna tane Aje kartavya ane akartavya jovA detuM nathI. eka vAra nahi, hajAra vAra kahuM chuM ke, A nahi bane, nahi bane, nahi bane ! deha bhale ahIM DhaLI paDe, paNa zramaNano A veza nahi utAruM. dharmadhvajane giranAranI gauravagAthA pa1
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM vaphAdAra rahIza ane jina-dharmanAM gAna chellA zvAsa sudhI lalakArato ja rahIza." eka bAju jainasaMghonuM jUtha beThuM hatuM, to bIjI bAju kheMgAra ane bhikhu saMghanI beThaka hatI. havAmAM sannATo chavAI gayo ! "kAM A pAra ke kAM pelI pAra'no khela hato. kheMgAranI jIbha jaMga khelavA nIkaLI paDI : baLabhadra ! tIrthanI rakSA kAje to jaMga khelAze, jaMga ! tuM zuM karI zakavAno hato? ahiMsA tAro dharma che, tArI pAse evuM te kayuM kauvata bharyuM paDyuM che, je kauvata kurukSetra racI zake ! ane marI phITanAranA mahimAne gAtuM "mahAbhArata' racAya !! "ahiMsAnI mazkarI ! mA upara AkSepa ?' muni baLabhadra UchaLI paDyA. AkhI sabhA khaLakhaLI UThI ! ahiMsA-dharmano pUjArI vakhata Avye pUjAmAM potAnuM mAthuM paNa mUkI zake che. ahiMsA kSudranI nahi, kSatriyanI che. je ahiMsA kIDInI rakSA karavAnuM kahe che, e ja ahiMsA vakhata Avye kuMjaranI sAme paDavAnI hAkala paNa karI zake che. kAraNa ahiMsA kAyaranI nahi, kauvata-dhArInI che ! jyAMthI gaI kAle mayUrano kekArava hato, tyAMthI Aje siMhanAda thaI rahyA hatA ! muni baLabhadranI javAMmardI jaMga jItavA nIkaLI paDI hatI. teo vadhu ugra banyA : "kheMgAra ! jAnanI bAjI lagAvIzuM, paNa jinanI rakSA karIzuM ! kAraNa jainane mana jAna karatAM jina vadhu vahAlA che ! bAjI hajI hAthamAM che, mAnI jAva ! nahi to kAle jhaMjhAvAta jAgaze ! jUnAgaDhano rAjavI e jhaMjhAmAM homAze !" tamArI pAse evI te kaI zakti che ke, jUnAgaDhano rAjavI DarI jAya? huM DaranAra nathI, huM to DAranAra chuM! giranAranI gauravagAthA
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'zakti? kIDImAM kaMI evI zakti che ke, jethI e kuMjarane paNa kanaDI zake? mAMtrika zaktinA jore zuM zakya nathI? tArA javAMmardo, tArI samazero, tArA khaDyo ane tArA bhAlAonI zaktine paNa dhU karI zake, evI zakti maMtra-vidyAmAM che !' mAMtrika zakti !' kheMgAre aTTahAsa veryuM. bauddha bhikhkhaonAM hAsya emAM bhaLyAM ane e vadhu bhayaMkara banyuM. chellAM zastra choDyA vinA have to chUTako ja na hato ! muni baLabhadra prastAvanA racatAM kahyuM : kheMgAra ! basa, have jauM chuM. khela khatama thatAM pahelAM kaMI kahevuM nathI ne ?' basa, e ja kahevuM che pheMkI do dharma-dhvaja! basa, baMdha karo ! AvuM nathI sAMbhaLavuM ! yAda rAkhajo anyAyanA A Aga-aMgArA tamane ja na bharakhI jAya, to mAruM nAma baLabhadra nahi. jAuM chuM, jojo, mArI A maMtra-vidyA !" maMtrelA akSatanI eka mUThI kheMgAranA zarIra para pheMkIne muni baLabhadra cAlyA gayA. emanI pAchaLa jainasaMghanAM kadama UThyAM. jhaMjhAvAta jhIMkAyo ! kheMgAranuM khamIra tUTyuM ! mAnavIya ne daivI zaktio jyAM hArI hatI, tyAM maMtra-zaktino garvabhera vijaya thayo ! siMha samo garjArava karato kheMgAra sasaluM banIne "trAhimAm trAhimAm'nI rADo pADI rahyo ! kyAM gayA e siMhanAdo ! kyAM gayuM e khamIra ? muni baLabhadra phekelA akSate kheMgAranA zarIramAM jvAlA peTAvI hatI. enA roma romamAM jANe agni saLagyo hato ! na kahI zakAya ane na sahI zakAya, evI vedanA kheMgAranA zarIramAM ghUmI rahI. giranAranI gauravagAthA 53
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhimmu-saMgha, maMtrI-maMDaLa ane Akho rAjaparivAra ciMtAnI citAmAM baLI rahyo hato. kheMgAre trADa pADI. rAja parivAra ene vIMTaLAI vaLyo. phUMko raNabherI, bajAvo raNa-khaMjarI, sajAvo samazero, sajja karo senA ane baLabhadrane jIvato ne jIvato pakaDIne hAjara karo !" hAkala karatAM karatAM to kheMgAranI vedanAe ugra rUpa pakaDyuM. siMhanAda jyAMthI nIkaLyA hatA, tyAMthI bakarInA beM beM avAja nIkaLavA mAMDyA : nathI sahevAtI A vedanA-jhIMko ! mArI vAlAne ThAravA koI to jaladhAra bano ! "trAhi trAhinI trADothI jUnAgaDha guMjI UThyuM ! mahAmaMtrIe bIjI bAju nagAre ghAva dIdho ane virATa senAne yuddhanA vezamAM sajja karI, je baLabhadrane keda kare ! kesariyAM karavA virATasenA nIkaLI paDI. AzA ane vizvAsano zvAsa senAno prANa hato ! jUnAgaDha joI rahyuM ke, muThThIbhara jaino para virATasenA dhasamasatI jaI rahI che ! mokhare senApati hato. potAnA zUrAtana para ene zraddhA hatI, paNa eNe bahAra AvIne joyuM, to narI hatAzA ja comerathI AvIne ene vIMTaLAI vaLI ! ghaDI pahelA jyAM kazuM ja na hatuM, tyAM eka abhedya killo Ubho Ubho kheMgAranI senAne paDakArI rahyo hato ! enI comera UMDI khAImAM jANe samudra tuphAne caDyo hoya, evA pANInA ghughavATa saMbhaLAtA hatA ane killAnA kAMgare agninI sarvabhakSI jvALAo potAnI kAtila jIbhathI labakArA mArI rahI hatI ! zUrAonuM zUrAtana zApita banI jAya, evuM bhayAnaka A hatuM! muni baLabhadra jANatA hatA ke, pote eka siMhanesUtelA nahi, paNa jAgatA siMhane chaMcheDIne AvyA che, paNa DaravAnI kaMI jarUra na - 54 giranAranI gauravagAthA
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ hatI, kAraNa kheMgAra jo siMha hato, to pote eka aSTApada hatA ! emaNe mAMtrika-zaktithI eka killo Ubho karyo hato. jenI nIce comera ghUghavatAM pANI hoya ane UMce sarvabhakSI jvALAonA bhayaMkara bhaDakA hoya ! gAmegAmathI tIrthanI rakSA kAje, ekaThA thayelA jainasaMgho killAnuM kavaca oDhIne abhaya banI gayA ! muni baLabhadrane vizvAsa hato ke, hamaNAM ja kheMgAranI senA mAra mAra karatI AvavI ja joIe. emaNe kAMgarethI jUnAgaDha bhaNI eka najara pheMkI, to virATa sainya kAramI hatAzA sAthe UbhuM hatuM. hatAzAnI vasamI nAgacUDe pratyekanA deha para bhayAnaka bharaDo lIdho hato. senApatinI najara muni baLabhadrane AMbI gaI. eNe khAInI najIka AvIne kahyuM : baLabhadra ! hajI kahuM chuM ke, samajI jA ! kheMgAranI khaphA-marajI eTale ja karapINa mota !" muni baLabhadra bAjumAM paDelI eka soTI uThAvatAM kahyuM mAMtrikavidyAnAM hajI vadhu camakArA jovA che, senApati ? mArA amITa ne atUTa baLanuM hajI paNa pArakhuM nathI thayuM ? juo...!" rAtAM kaNeranI eka soTI munie cogama vIMjhI ane vIMjhatAMnI sAthe ja AjubAjunAM vRkSonI agra-DALIo bhUmizAyI banI gaI ! virATa-senAne niravadhi Azcarya vIMTaLAI vaLyuM ! senApati jhaMkhavANo paDI gayo ! A zakti? koNa Ane nAthI zake? senApatine baLanuM vadhu pArakhuM karavAnI icchA thaI. eNe vyaMgamAM kahyuM : sarjanano saMhAra to badhA karI zake ! viralo to e kahevAya, je saMhAramAM sarjana khaDuM kare ! DALIo vRkSathI chUTI to pADI zakAya, zuM A DALIone pAchI sAMdhavAnuM baLa che, tamArI pAse ?" giranAranI gauravagAthA papa
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ hA." zvetakaNeranI soTI uThAvatAM munie kahyuM. munie zveta kaNeranI soTI comera vIMjhI ane vikharAIne vikhUTI paDI gayelI e badhI ja DALo pAchI vRkSa para saMdhAI gaI, jANe lohacuMbakanA AkarSaNe loDhuM kheMcAyuM ! senApati, muninI mAMtrika-zaktine manomana namI paDyo ! muni sAvadhAnIno saMdeza pAThavatAM bolyA : "mArA taraphathI kheMgArane kahejo ke, muni baLabhadra saMdeza pAThavyo che ke, zarIranAM roma romane thara thara dhrujAvatI A vedanAthI mukta thavuM hoya, to jaina dharmanI zaraNAgati svIkAravA sajja bano. enA sivAya devalokathI dhanavaMtarIne nIce utArazo toya rogamukta nahi banI zako." vizvAse niHzvAsa lIdho ! virATa senAe pIchehaTha karI. senApatino saMdeza sAMbhaLIne kheMgAranI AMkha AgaLa dharatI AkhI pharatI dekhAI. have koI upAya na hato, koI yojanA na hatI. bhikhu-saMghanI nirAzA AMkhanAM AMsu banIne bahAra TapakatI hatI! yuddhavirAmano Adeza khuda kheMgAre Apyo ! AkAzamAM ghUmatI samazero myAnanI kedamAM cAlI gaI ! jUnAgaDhanA rAjavI kheMgAra eka zaraNAgatanI adAthI muni baLabhadra pAse javA taiyAra thayA. bhikhu saMgha have rukAvaTa karI zake ema na hato. zarIra para zahIdano nahi, zaraNAgatano veza hato ! cAlamAM ane bolamAM zahIdInuM zUrAtana nahi, paNa zaraNAgatinI zAMti hatI ! kheMgAra muni baLabhadranAM caraNe jhUkI paDyA ! gaIkAlanAM vera-jhera jANe bhUtakALanuM eka adI prakaraNa banI gayuM ! je adAthI mA potAnA zizuno vAMso paMpALe, e ja adAthI kheMgAranA zire vAtsalya vahAvato hAtha mUkatAM muni baLabhadra bolyA : dharmalAbha ! 56 ; giranAranI gauravagAthA
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina-dharmanI dIkSA, anyAyanI zikSA, nyAyanI bhikSA ane tIrthanI rakSA-A caturbhaTe jANe tIrthanI rakSA kAjeno javalaMta itihAsa lakhAyo ! kheMgAra have potAnAM AMsune khALI zake ema na hatA. anutApanA AMsunI e dhAra muni baLabhadranA pagano abhiSeka karI rahI ! DUsakAM sAthe, rudana sAthe kheMgAra bolyA : bhagavaMta ! mArI dharmAdhatA badala huM kSamA yAcuM chuM ! kheMgArane bolavAnuM ghaNuM hatuM paNa AMsu bolavA detA na hatA ! vAtsalya sAthe muni baLabhadde kahyuM : rAjanuM ! na saMbhAraNo have bhUtakALane ! juo, giranAranI pelI UMcI UMcI TekarIo ApaNane sAda daI rahI che! bhagavAna neminAthanuM peluM zyAmala zyAmala biMba koI abhinava saMdeza ApavA AchA smita sAthe giranAranA zikhare virAjI rahyuM che ! cAlo, giranAra !' muni baLabhadre giranAranI vATe kadama uThAvyuM ! emanA kadame kadame bIjAM lAkho kadama UThyAM ! giranAranI gauravagAthA DuM pa7
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ ((6) devariyA munivara, dhyAnamAM rahejo. jhaMjhA ekAeka caDI AvI ! vAdaLadaLa aNadhAryuM ja ekaThuM thaI gayuM ! vIjanA camakArAe vAtAvaraNamAM ociMtu ja bhayanuM paDaghama bajAvyuM ! paMkhIo mALAmAM chupAI gayAM. pazuomAM doDadhAma macI gaI. sUrya AvarAI gayo ne comera Acho Acho aMdhAra chavAto cAlyo. | giranAra uparanuM AkAza vAdaLonA gaDagaDATathI jhaLuMbI rahyuM ne enI guphAo gaDagaDATanA paDachaMdAothI gAjI UThI. giranAranI paga-vATa sAva sUnI sUnI thaI paDI. dUra dUra eka zramaNI sivAya koI najare caDatuM nahotuM. emane potAnI eka
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArasaMhitA hatI. varasAdanuM eka phoruM paNa zarIre aDe, to enuM prAyazcitta emane mATe anivArya hatuM. pote ekalavAyAM rahI gayAM, eno bhaya zramaNInA moM para na hato, paraMtu AcAranI maryAdAno bhaMga karAve, e jAtanuM sarjAtuM vAtAvaraNa jarUra emanA haiye zalya banIne DaMkhatuM hatuM. eo jhaDapathI cAlyAM jatAM hatAM. vAdaLanI doDAdoDa gajabanI hatI. thoDI paLomAM to virATa meghADaMbara chAI gayo. otarAdA pavananI eka thapATa evI to joradAra vAgI ke, AkAza rovA mAMDyuM. e rudana para vIjano eka agni-jharato sajjaDa cAbuka vIMjhAyo ane e AMsudhAra, muzaLadhAra banI. zramaNI comera najara ghumAvI rahyAM. Azraya kAje koI guphA najare caDatI na hatI. have to Age baDhyA sivAya chUTako ja na hato. nIra nIMgaLatAM vacce eo Age baDhyAM. varasAda thaMbhavAnI koI eMdhANI jaNAtI na hatI. zramaNI thoDe dUra gayAM, eka guphA AvI. eo emAM pravezI gayAM. ekAMta hatuM. vastromAMthI pANI TapakI rahyuM hatuM. zramaNIe vastro vegaLAM karyAM. guphA ! emAMya vaLI meghADaMbaranI tAMDavalIlA ! aMdhAruM hatuM. bahAra jhIMkAtI jhaDIono avAja guphAmAM spaSTa saMbhaLAto hato. thoDI vAra thaI ane vIjaLInA eka jhabakAre guphAno aMdhAra cirAI gayo. vIjanA jhabakAre je dezya khaDuM thayuM, e joIne zramaNI thaDakAra anubhavI rahyAM. bhInAM ne bhInAM vastro emaNe tarata ja punaH oDhI lIdhAM. dUra dUra eka muni dhyAnamAM UbhA hatA. vIjanA jhabakAre emanuM dhyAna dhaNadhaNI UDyuM hatuM. vIja to alopa thaI gaI, paNa enA tejamAM jovAI gayelI nirAvaraNA zramaNInI e AkRti munino pIcho pakaDI rahI. e AkRtine haThAvavA munie ghaNo ghaNo prayatna karyo. dhyAnadhAraNA ne samAdhinI lokhaMDI dIvAlo pAchaLa e saMtAI gayA, paNa manano moralo to A dIvAlo ThekIne paNa e AkRtine nihALI rahyo. giranAranI gauravagAthA $ 59
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ muninI AMkha AgaLa ghaDIpaLa pahelAMnuM pArvatIya vAtAvaraNa khaDuM thaI gayuM. paLa pahelAM to AkAza sAva nirabhra hatuM. pavana maMda maMda vaheto hato. nAnakaDA zizunI jema prakRti gela karI rahI hatI ane paLamAM ja palaTo AvI gayo ! ekAeka vAdaLa, vA ne vIja jAmI gayAM ! muzaLadhAra varSA AraMbhAI gaI. potAnI AMtara-duniyAmAM munie DokiyuM karyuM. aMdara doDAdoDa karatAM vikAranAM vAdaLo paNa munine AvAM ja Akasmika bhAsyAM. re ! paLa pahelAM to hajI mananA maMdire jinanI upAsanA birAjamAna hatI. ene padabhraSTa karIne tyAM A vAsanA kyAre caDI beThI ! aMtaranuM AkAza paLa pahelAM keTaluM nirmaLa hatuM ! na eke vikAranuM vAdaLa ! na jarA jeTalIya vAsanAnI vIja ane na Acho-Achoya viSaya vAMchAno vAyaro ! munine potAnI sAdhanA-imArata kaDaDabhUsa thatI lAgI. emaNe eka ja jhATake mananI lagAma kheMcI. guphA-tyAga kAje eka virATa kadama uThAvyuM, paNa eka dhImo dhvani saMbhaLAyo : muni ! khUnI na bano, zuM tamAre aMtaranuM khUna karIne benamUna thayuM che ! muni UbhA rahI gayA H kono A dhvani ? AjubAju koI jaNAyuM nahi, tyAre ja muni samajI zakyA ke, A to potAnA ja manano paDagho hato ! baMdhana-beDI vinAnuM koIka baMdhana muninA pagane pakaDI rahyuM. bahAra tophAna zamyuM na hatuM, paNa munine atyAre eno vicAraya na hato. emane to potAnI AMtara dharatI para atyAre pralaya-nartana khelatI je eka jhaMjhAjhaDI jhIMkAI rahI hatI, ne sAdhanAnI je saghanavanarAI bhayamAM hatI ane zramaNa dharmanA je be kinArA bhayathI kaNasI rahyA hatA, enI ja ciMtA hatI. tyAM to eka vIja pharI jhabUkI gaI. bahAra to ajavALa verAyo, paNa muninA aMtaramAM kALI amAsa UtarI paDI ane rahyA-sahyA tejalisoTA paNa tyAMthI bhUMsAI gayA ! vastrabhInI zramaNInuM punaHdarzana thayuM ne muninuM mana maryAdA chAMDIne bolI UThyuM : rAjula ! 60 giranAranI gauravagAthA
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ potAnuM nAma sAMbhaLatAM ja zramaNIe sannATo anubhavyo. e sAdamAM vAtsalya nahotuM, vAsanAno dhvani hato. e zramaNI vicAravA lAgyAM : muni rathanemi ahIM kyAMthI ! zuM..? tyAM to munino moralo pharI TahukI UThyo : tuM Dhela ! huM mora ! ASADhanA ahIM AlApa che. meghADaMbare ahIM mAlatInA mAMDavA racyA che. manane mahekAve evI mALA, ahIM varSAbiMdue gUMthI che. AsopAlavanA toraNa rUpe ahIM vIja jhabUkI rahI che. sAdhvI ! tuM suMdara che. huM tane suMdarI mAnuM chuM. Ava... Ama Ava...! zramaNInI AMkha AgaLa hajI adUrano ja bhUtakALa khaDo thaI gayo. eka vakhatanI pote rAjakumArI ! zrI nemakumAra potAne paraNavA jAna joDIne AvyA, paNa abolonI AlamanAM AMsu emaNe joyAM ane emano jAna bacAvavA potAnI jAna emaNe pAchI vALI. varSabhara emaNe dAna ApyuM ne aMte A ja garavA gaDha giranAra upara eo pravrajita banyA. varSo pachI pote paNa e ja paMthe cAlI nIkaLI. potAnA devara rathanemie paNa neminAthano sAtha karyo. siMhanA sAmarthyathI saMyamapaMthe saMcarelA devariyA muni, sasaluM banI jaze? sAdhvI rAjula eka vAra to kamakamAM anubhavI rahyAM paNa bIjI ja paLe emaNe kahyuM : devariyA munivara dhyAnamAM rahejo !" muni bolyA : zuM dhyAna ne zuM dhAraNA? suMdarI! tuM mane munivara tarIke na nihALa ! Aje tArI AgaLa huM eka vara rUpe khaDo chuM. "munivara' A mAro bhUtakALa hato ane kadAca bhaviSya paNa haze? paraMtu Aje to huM "vara'no vartamAnakALa dharAvavA mAMguM chuM. zramaNI manomana bolyAM : tALI be hAthanA milananuM nAma che. mAkhaNa bhale sAme rahyuM, paNa huM jyAM sudhI agana na banuM, tyAM sudhI giranAranI gauravagAthA 4 61
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ koInI tAkAta nathI ke, e mAkhaNane pIgaLAvI zake ! eo bolyAM : dhyAna thakI hoya bhavano pAra re ! munivara, dhyAnamAM rahejo ! paLa yuga samI vItatI hatI. muninuM mana jhaMkhanAnA chellA talasATamAM taraphaDI rahyuM hatuM. priyatamanI bhASAmAM e bolyA : vIja jhabUke eTalAmAM motI parovI le. yauvananuM upavana hajI purabahAramAM che, tyAM sudhI cAlo, bhogI bhramara banIne ApaNe enI parAga pI laIe. dharma, dhyAna ne dhAraNAnI vAto karavAnI vaya A nathI. ghaDapaNamAM goviMdanA guNa kyAM nathI gavAtA ? zramaNIne thayuM : haiyAnA marmane coMTa nahi lAge, to A tophAnIvRtti zAMta nahi thAya. e bolyAM : jAdava-kuLamAM nema gino, vamana karI che mujane teNe re ! devariyA munivara ! Aje dhyAnanA dhruvatArakane dhamaroLavA kAM beThA cho ? enA vinA bhavano pAra zakya nathI. yAdavakuLanA tilaka bhagavAna zrI nemanAthanA tame sagA bhAI ! tamArA bhAIe mane vamI nAMkhI. A vamanane cATavA mATe jIbha laMbAvatAM tamane zarama paNa nathI AvatI ? nArI mAtra maLamUtranI kyArI che, pachI e rAjarANI hoya ke rakhaDatI bhikhAraNa hoya. A kyArI Aje tamane kema ATalI pyArI lAgI che, e ja mane samajAtuM nathI ! zramaNI joI rahyAM : tophAnI hAthInA gaMDasthaLe aMkuzanI aNI bhoMkAtAM e ja eka AMcako anubhave, evI vRttinAM darzana munivaramAM jaNAtAM ja e pharIthI bolyAM : 'huM re saMyamI tame mahAvratadhArI, kAme mahAvrata jAzo hArI re munivara ! bhoga vamyA re muni manathI na icche, nAga agaMdhana kuLanA jema re munivara ! muni, zAstro bhaNyA cho to gaMdhanakuLa ane agaMdhana kuLanA nAganI romAMcaka vAto jANatA ja hazo. vameluM vAMche e sApa gaMdhana kuLano. prANane hoDamAM mUke, paNa vameluM na vAMche, e sApa agaMdhana kuLano. bhogI gaMdhanakuLanA sApa jevo che, yogI agaMdhana kuLanA sApa jevo. huM saMyamI chuM, tameya saMyamI cho. mane vAMchIne tame mahAvratane hAravA 62 giranAranI gauravagAthA
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAM taiyAra thayA cho? zuM agaMdhana kuLanA sApa jevA eka nAcIja prANIthI paNa tame gayA? eya pAchA muni thaIne? vamelAMne vAMchavA karatAM e nAga motane mahAna gaNe che, ane tame Aje mahAbhAga hovA chatAM vamelAMne vAMchavAmAM ja jIvananI dhanyatA samajavA taiyAra thayA cho ?' zramaNI gaMbhIra bhAve muninA palaTAtA pariNAma nihALI rahyAM. muni vicArI rahyA hatA : re! zuM eka sApa jevuM prANI paNa mArAthI caDI jAya ! vamelAMne vAMchIne kalpanA-sukhanI A eka paLa mArA mATe keTakeTalA yuganAM duHkhone notarI ANaze? muni gaMbhIra banI gayA. potAnA bhavabhramaNanuM cakra emane jorajorathI bhISaNa gharerATI sAthe ghUmatuM jaNAvA mAMDyuM. eo krUjI UThyA. tyAM to zramaNIno jAgRtinAda Avyo : devariyA munivara dhyAnamAM rahejo ! gAyonA dhaNane hAMkanAro govALa e gAyono dhaNI nathI. enI mAlikI phakta eka nAnakaDI lAkaDI upara ja che. dhyAnamAMthI cUkanAra muni A rIte ja dhaNanI mAlikI jatI karIne, phakta lAkaDIno lukhkho mAlika bane che ! zuM tamAre govALa kahevaDAvavuM che? rAma rAma rakhaDatA govALa ? muni apalaka netre sAMbhaLI rahyA. e nAda AgaLa vadhyoH muni, tame to dhanakubera cho, A kAmanAne kacaDI nAkho, nahi to dhanakuberamAMthI tame mAtra e dhananA bhaMDArI banI jazo. jeno hakka mAtra cAvInA jhUmakhA para hoya. eka pAI paNa enI AjJAmAM nahi? mAtra vezanA ja dhaNI banIne, tamAre jAta-vaMcanA ne jagata-vaMcanAnuM ghora pApa vahoravuM hoya, to tame jANo. bAkI veza pAchaLa UbhelI vibhutAnA virATanuM svAmItva tamAre joItuM hoya, to mananA ghoDAnA cAbukadhArI savAra banI jAva." rathanemino ratha punaH patha para AvI gayo. vAsanAnA e manorathane eka upAsanA-mUrtie bALIne bhasma banAvI mUkyA. giranAranI gauravagAthA 63
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNIe joyuMH rathaneminI AMkha codhAre raDI UThI hatI. e dhAra aMtaranI kALAzanuM dhovANa banavAnuM bhAgya pAmI, e badala zramaNI AnaMdI UThyAM. zramaNa ane zramaNI baMnenI najara guphA bahAra gaI. AkAza nirabhra banI gayuM hatuM. UMcA-UMcA gaDha giranAranA zikharo svaccha thaI gayAM hatAM. prakAza pAtharatAM sUryakiraNothI giranAranI bhUkharI zilAo, sauMdaryanI eka ajabanI kavitA zI banIne UbhelI jaNAtI hatI. bhagavAna nemanAthanA punita darzane laI jatI pagavATa yAtrIonI avarajavarathI punaH sajIvana banI gaI hatI. rathanemine bahAranA vAtAvaraNamAM potAnA aMtaranuM ja pratibiMba bhAsyuM. eka nArIe Aje potAno hAtha jhAlyo hato, ne vAsanAnA vamaLamAMthI pote UgarI gayA hatA; eno upakAra svIkAratAM emanAthI bolI javAyuM : "kUpa paDatA tume kara jhAlI rAkhiyo. bhavanA UMDA kUvAmAM jhaMpalAvatAM mane hAtha jhAlIne jhAlanArI o pavitratA, A patitane AzIrvAda Apo.' ne muni rathaneminI AMkha AMsubhInI banI. pavitratAe chelle chelle eTaluM ja uccAryuM : devariyA munivara, dhyAnamAM rahejo. pazcAttApa sAthe, prAyazcittanI bhAvanAmAM muni cAlI nIkaLyA, bhagavAna nemanAthanAM darzana kAje ! kartavya adA karyAnI surakhI sAthe, zramaNI rAjula paNa cAlI nIkaLyAM, jagapati nemanAthanI vaMdanA kAje ! dUra dUra tIrthakara zrI nemanAtha prabhu jyAM samavasaraNamAM virAjamAna hatA, e girizikhara sAda daI rahyuM hatuM. 64 giranAranI gauravagAthA
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ yAtrAmAM yuddha satIo, sAvajo ne zUrAothI paMkAtI soraThanI bhomakA che. be mahAna devanagarIoe, A bhomakAne itihAsane pAne amara karI mUkI che : eka devanagarI zatruMjaya para khaDI che, to bIjI devanagarI giranAra para ! baMne devanagarIonI pAse itihAsa che. baMne potapotAnI AgavI asmitA mATe jagamazahUra che. giranAra jema anekano mAnIto deva rahyo che, ema ghaNA ghaNA saMgharSono e sAkSIya rahyo che.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ varSo pahelAMnI eka uSA hajI hamaNAM ja khIlI hatI. giranAra jhaLAMhaLAM thato hato. enI taLabhUmi para Aje AnaMdanA avasariyA rAsa ramatAM hatAM kAraNa ke cheka hastinApura jevI dUranI dharatI parathI nIkaLelo eka yAtrAsaMgha Aje giranAranI godamAM AvI lAgyo hato. kaI gAma-nagarone bheTato bheTato e yAtrAsaMgha, zatruMjayanA yugAdibhagavAnane namIne ja cAlyo Avato hato. yAtrAnuM chelluM tIrtha hatuM : giranAra ! giri-yAtrA AraMbhAI. saMghapati dhanazeThano mana-moralo kaLA karI UThyo. divasonuM svapna Aje sAkAra thatuM hatuM. vAtAvaraNa sauMdarya nItaratuM hatuM. dharatInA kaNa kaNa jANe kavitAmaya hatAM, kAmavijetA bhagavAna neminAthano bhavya darabAra Avyo. yAtrIo nAcI UThyAM. jina bhaktIno mahotsava AraMbhAyo. saMghavI dhanazeThe paisAne Aje pANI karatAMya sastA ja gaNyA hatA. paMcaraMgI phUlonI mALA maghamaghATa verI rahI. dhUpanA maghamaghATa vAtAvaraNane suvAsita karI rahyA. naivedyanI soDame raMgamaMDapane bharI dIdho. dravyapUjA pUrNa thaI. bhAvapUjA zarU thaI. saMgItanA sUro relAI UThyA. kokilakaMTho raNakAra karI rahyA. AMkho saMgha prabhubhaktimAM khovAI gayo. paNa tyAM ja raMgamAM bhaMga paDyo ! pUjA adhUrI rahI! pAchaLathI eka bIjo saMgha Avyo. enA saMghavI hatA varuNa zeTha ! e saMgha khUba dUrathI Avyo hato. mahArASTramAM AvelA malayapurathI saMghe prasthAna karyuM hatuM. saMghavI digaMbara matanA anuyAyI hatA. bhagavAna nemanAthanA aMge racAyelAM AbhUSaNo ne kaMThe chavAyelA phUlahAro joIne emanuM dharmajhanUna jhAlyuM na rahyuM. e AgaLa dhasI gayA. eka ja jhATake emaNe phUlahAro ne AbhUSaNo phaMgoLI dIdhAM. yAtrAmAM jANe yuddhanI bhUmikA racAvA mAMDI ! 66 & giranAranI gauravagAthA
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhanazeTha A aNadhArI Aphatano hajI vicAra kare, e pahelAM to A badhuM banI gayuM. e UbhA thayA. tyAM to varuNazeThano garvabharyo avAja kAne athaDAyo : "vItarAgIne rAgI banAvavAno A dhaMdho kevo ! prabhu to prabhu che. hAra ne AbhUSaNo emane na khape." ne rahyAMsahyAM AbhUSaNo paNa phaMgoLAI gayAM. kyAM kSaNa pahelAM anerI AbhAthI opatI addabhuta pratimA ! ne kyAM atyAre enI para vItelI AzAtanA! dhanazeTha ne yAtrIonuM dila saLagI UThyuM. zeThe paDakAra nAkhyoH amArI pUjAne veraNacheraNa karanAra tame vaLI koNa ? varuNa jhAlyo na rahyo. eNeya hAkoTo nAkhyo H tame vaLI koNa eTale? ame A tIrthanA mAlika ! ame A maMdira ne mUrtinA ijAradAra ! tame zvetAMbaro to AjakAlanA cho. tIrtha amAruM chuM, pachI ame tamane kahI paNa na zakIe? dhanazeThane hADohADa lAgI AvyuM re ! kevI A johukamI ne kevuM A jUTha! giranAra para vaLI digaMbarono hakka kyArathI? A to ThIka zvetAMbaronI dayA ke, digaMbaro giranAranI yAtrA karI zake che! zeThe kahyuM : giranAra kono che ane kono nathI eno nirNaya ApaNe karIe, e pahelAM ja itihAsanA pAne lakhAI gayo che. hajI enI zAhI paNa pUrI sukAI nathI. AMca ke lAMca sAcane naDatAM nathI. amArA saMghanI lAgaNI dubhAvavA badala tamAre to kSamA mAMgavI joIe. jo prabhune AMgI ke phUla na khape, to tame prabhune rathamAM kAM padharAvo cho ? prabhunI pratimAnI maryAdA eka hAthe na doravI joIe. baMne vacce bheda samajI levo joIe." giranAranI gauravagAthA ja 67
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAta akADhya hatI. vItarAga jo AbhUSaNothI rAgamaya banI jatA hoya, to prabhunI pratimAne strIo sparza kare ane ene rathamAM padharAvAya, toya emane rAganI Aga aDI ja javI joIe ! vAtano javAba lAtathI vALatA varuNa zeThe kahyuM : "e badhI vevalI vAto mUko amAruM to eka ja kahevuM che. digaMbaravidhi pramANe ja pUjA karavI hoya to karo, nahi to sajA mATe sajja raho." sajA ! dharamanI dhajAne aNanama rAkhavA jatAM sajA maLe ja nahi ! ne maLe toya e sajA zahIdane mATe majA bane. ame zahIda chIe. zAsananI ne anuzAsananI zAna ame naMdAvA nahi daIe.' vAta vadhI paDI. yAtrAe yuddhano veza sayo. baMne pakSanA DAhyA AgevAno AgaLa AvyA, ne nirNaya levAyo ke, girinagaranA rAjavI vikramanI rAjasabhAmAM baMne pakSa potapotAnA maMtavyo rajU karIne, giranAranI ijAradArIno nyAya mAMge ! baMne saMdho nIce AvyA. madhyAhna vItI gayo hato. sabhAnuM visarjana thaI cUkyuM hatuM. chatAM baMne pakSe rAjasabhAnAM dvAra khakhaDAvyAM. | vikramarAja bahAra AvyA. paristhiti sAMbhaLatAM ja emane vivAda vakarelo jaNAyo. emaNe savAra para vAta ThelatAM kahyuM : tamAro nirNaya kAlanI rAjasabhA karaze." baMne pakSonA dilamAM pratIkSA ane parIkSAno pAvaka prajavaLI UThyo : savAra kyAre Uge? dhanazeThanA dilamAM zraddhA hatI : giranAra ApaNo ja che. zraddhA ane vizvAsano bheTo karAvavA emaNe rAte giranAranI gIta-gAyikA adhiSThAtrI-devIne ArAdhI. madharAte devIe dekhA dIdhI. dhanazeThe pUchyuM : mA ! giranAra kono? AvatI kAlanA nirNaya TANe Apa vahAre dhAzo ne? 68 tuM giranAranI gauravagAthA
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ devI bolyAM : dhanazeTha ! sAcane AMca nathI. tame kAle vikramarAjAne kahejo ke, amArA 'siddhANaM buddhANaM' sUtramAM ame giranAranuM roja smaraNa karIe chIe, e ja prabaLa pramANa che. giranAranI ijAradArI konI? A savAla ja raheto nathI ! madharAte paNa A devIbole dhanazeThanA dilamAM vizvAsano sUryodaya thaI cUkyo. savAra thaI. AzA-vizvAsabharyA haiyAe rAjasabhAmAM AvyA. dhanazeThe potAnI vAta rajU karatAM kahyuM H rAjavI ! itihAsanAM pAnAMnI sAkha atyAre bAju para mUko, toya eka sAdhAraNa vAta parathI ja vAdano nirNaya thaI zake ema che. ame caityavaMdananA sUtramAM roja giranArane yAda karIe chIe. nAnAM chokarAMne pUcho, toya e kahI Ape ke, giranAra zvetAMbarono ! ame ene roja roja yAda karIe chIe. vikramane vAta vAjabI lAgI. emaNe varuNa zeTha tarapha joIne pUchyuM : tamAre zuM kahevuM che ? varuNa zeTha pAse vAta karatAM lAtanuM baLa vadhu hatuM, paNa A to rAjasabhA ! ahIM lAta jaya na apAvI zake. emaNe moM-mAthA vinAnI vAto rajU karI. aMte vikrame kahyuM : 'varuNa zeTha ! AvI nabaLI vAtothI vAda na jitAya. dhanazeThanI zarata mAnya rAkho cho ?' varaNa zeTha jhaMkhavANA paDI gayA. emane thayuM : AmAM mAyA kAM na hoya ! rAtorAta navI gAthA banAvIne, badhA yAtrIone emaNe gokhAvI dIdhI hoya, evuM paNa kema na bane ? emaNe kahyuM : 'rAjavI ! dhanazeThanI vAta kabUla ! paNa e sUtra bolanAra emanA saMghano yAtrI na hovo joIe. AjubAjuthI koIne bolAvo ane e jo siddhastavamAM smaraNa karAvatI gAthA bole, to giranAranA IjAradAra e, basa !' giranAranI gauravagAthA 4 69
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavanavegI sAMDhaNI palANAI. thoDI ghaDIomAM to eka nAnI dIkarIne laIne e sAMDhaNI rAjadarabAre hAjara thaI gaI. rAjAe dIkarIne pUchyuM : tane siddhastava sUtra AvaDe che ? javAba 'hA'mAM Avyo. rAjAe pUchyuM : 'emAM giranAranuM smaraNa karavAmAM Ave che kharuM ? nAnI bALA tarata bolI : hA, hA. 'ujjita-sela-sihare...' giranAra parvatanA zikhara para jemanA dIkSA, jJAna ne nirvANa : A traNa kalyANaka UjavAyAM, e neminAtha bhagavAnane huM namaskAra karuM chuM. bALAnA bola pUrA thayA-na-thayA, tyAM to enI para phUlonI vRSTi thaI. comerathI AvelA harSanAdo giranAranI bhekhaDethI TakarAIne pAchA pharyA. dhanazeThanA hAtha ajJAta rIte AkAza bhaNI namI rahyA. manomana jANe e bolyA : mA ! teM aNIne avasare AbarU rAkhI ! vikramarAjAe nirNaya jAhera karyo : giranAranA eka mAtra ijAradAra zvetAMbaro ja che. itihAsamAM giranAranI IjAradArIno eka vadhu purAvo e dahADe dAkhala thayo. 70 giranAranI gauravagAthA
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ patitamAMthI pAvana aMtaranA AkAze jAmelI kALI-DibAMga ghanaghora rAta kaI pAvanIpaLe ogaLI jAya ane e AkAza kyAre prakAzamaya banI jAya, e kahevuM AsAna nathI ! gomedha-vipranA aMtaranA AkAze gherAyelI rAtanuM darzana karanArane to ema ja thaI jatuM ke, ahIM have prakAzano kaNa paNa jhagI UThe, e sAva azakya vAta che. gomedha brAhmaNanI paNa eka vakhata to bolabAlA hatI. eno paNa eka yuga hato, tyAre sugrAma gAmamAM eka vedaniSTha brAhmaNa tarIke
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ enAthI vadhAre bhAgye ja koI prasiddha hatuM. potAnA jIvanamAM eNe hajAro yajJayAga karyA hatA ane lAkho brAhmaNone jamADyA hatA. yajJayAganA mAnI lIdhelA dharma pAchaLa eNe aneka abola prANIonA jIvA lIdhA hatA ane lohInI nadIo vahevaDAvI hatI. AthI Aju-bAjunA kaI gAmomAM gomedhanuM nAma tyAre eka dharmamUrti brAhmaNa tarIke prasiddha thayeluM hatuM paNa A to eno bhUtakALa hato. jIvananA uttarArdhamAM pravezelo gomedha to aneka rogonuM raheThANa banyo hato. enA zarIranA romeromamAMthI jANe rogoe eka sAmaTo humalo karyo hato ane gomedha TakAno traNa zera banIne raste rajhaLI rahyo hato. koDha jevA keI kaI rogathI khadabadI UThelI gomedhanI kAyA joIne ahiMsA-premI lokone thatuM ke, nakkI A gomedhane A bhavanAM pApa ja udayamAM AvyAM ! yajJanI vedI para vadherAyelAM pazuonI Aha nakkI AnA jIvanane aDI-AbhaDI gaI, nahi to thoDA samaya pUrve sonAnA trAjave toLAto A gomedha Aje TakAno traNa zera zI rIte banI jAya? A saMsAra to svArthano sago che. gomedhanI kAyA koDhagrasta banI ane paDachAyAnI jema pIcho na mUkanArAM sagAM-snehIo AMkhanI oLakhaneya visarI gayAM. mahelamAM mahAlato gomedha have dara-dara TIcAto ane ghara-ghara bhaTakato rakhaDu banyo. koNa enI saMbhALa le? koNa enI para hetALa hAtha pheravIne sahAnubhUti batAve ? zerIomAM rakhaDato, rAjamArgo para rajhaLato ane vedanAno mAryo ukaraDA jevI azucimAM mUccha khAIne paTakAI paDato gomedha, jANe maravAnA vAMke jIvanano bhAra veMDhArI rahyo. e ghaNI vAra vicAre caDato : meM jIvanabhara yajJa-yAga karyA, devI-devatAne rIjhavavA meM keTalAya paisAnuM pANI karyuM ane atyAre mArI hAlata AvI karuNa? Ama kema banyuM haze? e vicAryA ja karato, vicAryA ja karato, paNa ene samAdhAna na 72 giranAranI gauravagAthA
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaDatuM. paraMtu AvA bhAgyahInanA jIvanamAMya eka ajaba ghaDI AvI ! jANe e ghaDI enA jIvanamAM jAmelI rAtane ogALI nAkhIne tyAM prabhAtanAM pagalAM paDAvavA ja AvI hatI. eka vAra gomedha rastAmAM rajhaLato paDyo hato. enA aMgeaMgamAMthI paru vahI rahyuM hatuM. enI AsapAsa mAkhIo baNabaNI rahI hatI ane nAka phATI jAya, evI durgaMdha enI comera vachUTI rahI hatI. AvA vAtAvaraNa vacceya jANe koI bagIcAmAMthI pasAra thaI rahyA hoya, evI dhIra-gaMbhIra cAle eka jaina muni tyAMthI pasAra thaI rahyA hatA. gomedhane jotAM ja emanI karuNA jAgI UThI. eo viziSTa jJAnI hatI. ethI gomedhanI pAse gayA ane dharmalAbha ApIne emaNe kahyuM : 'vatsa ! tArI hAlata ATalI badhI karuNa ! sahAnubhUtibharyo sAda Aje varSo pachI sAMbhaLavA maLato hato. gomedha harSano romAMca anubhavI rahyo. eNe kazuM paNa chupAvyA vinA potAnI vItaka-vArtA munine kahI saMbhaLAvI. munie jJAnanA prakAzamAM enuM bhAvi joyuM. ghaDI-be-ghaDI jeTaluM ja enuM AyuSya bAkI hatuM. gomedha jo jarAka jAgrata banI jAya, to enuM bhavya bhAvi racAya, evI zakyatA hatI. munie kahyuM : 'gomedha ! tuM have ghaDI-be-ghaDIno mahemAna che. mAkhaNa meLavavA teM jIvanabhara jaLa valovavA jevI mithyA mahenata karI che. yajJayAganI paNa hiMsA kadI dharma banI zake kharI ? jIvanabhara teM je hiMsA ane homa cAlu rAkhyA, eno ja A aMjAma che ! chatAM hajI bAjI hAthamAM che, tyAM sudhImAM sAco dharma kone kahevAya, sAcI sAdhanAnuM svarUpa kevuM hoya ane sAco sAdhaka to haiyAthI keTalo badho kUNo hoya ? A badhuM samajI jA ! jIvana to tAruM bagaDyuM ! have motane sudhArI levuM, e tArA hAthanI vAta che !' giranAranI gauravagAthA 4 73
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUkhyAne jANe bhojana maLyAM ! tarasyAne jANe amRtanAM pAna maLyAM ! gomedha potAnI badhI vedanA vIsarI jaIne muninI vANI sAMbhaLI rahyo. munie TUMkamAM dharmanuM svarUpa batAvIne aMte 'navakAra' saMbhaLAvIne eTaluM ja kahyuM. 'gomedha ! tuM have giranArano gItagAyaka banI jA. garavo gaDha giranAra che, eno mahimA aparaMpAra che! AvA e giranAra para birAjatA bhagavAna zrI neminAtha prabhujInA japa sAthe ane mahAmaMtra navakAranA dhyAnamAM tallIna banI javA pUrvaka jo tuM mRtyu pAmIza, to tAruM bhAvi sudharI jaze, mATe bIjuM badhuM ja bhUlI jaIne have neminAtha prabhu ane navakAra maMtrane tuM jIvanano maMtra banAvI de.' gomedha mRtyune ujALI levA taiyAra thaI gayo. eNe munine namaskAra karyA ane giranAra-pati zrI neminAtha prabhunA smaraNa sAthe navakAranuM raTaNa paNa cAlu karyuM. vadhatI jatI vedanAmAM paNa A smaraNa-raTaNanA prabhAvathI gomedha jANe koI apUrva mastI anubhavI rahyo. enA hoTha para navakAranA jApa cAlu ja rahyA. thoDIghaNI paLo vItI ane gomedhano jIvana-dIpa bujhAyo. koI aMdhArI khINamAM paTakAI paDavAnI aNIe UbhelA gomedhane jANe munie hAtha jhAlIne svarganA sopAna para caDAvI dIdho. e gomedha-brAhmaNa giranAra ane navakAranA gIta gAto-gAto mRtyu pAmyo ne giranAranA adhiSThAyaka gomedha yakSa tarIke utpanna thayo. giranAranA gItagAyaka gomedha-yakSa, vAha ! zI adbhuta tArA jIvana-maraNanI kathA ! zI gauravavaMtI tArI deha chaTA ! zaMku, trizUla ane nakulathI zobhatI tArI traNa vAma-bhujAothI ane cakra, parazu temaja bIjorAthI opatI tArI traNa dakSiNa bhujAonI tAkAtanI to vAta ja zI thAya ! o giranAra ane o navakAra, taneya dhanya-dhanya ke, teM AvA patitane pAvana banAvIne 'patita pAvana'nuM biruda sArthaka karyuM ! 74 % giranAranI gauravagAthA
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ _ | | (9) giranAranI gIta-gAyikA mAthe koI chatra na hatuM. sivAya virATa AkAza ! paga nIce koI AdhAra na hato. sivAya patharALa dharatI !! ne eka noMdhArI nArI potAnI kUkhanI kuMjamAM UgelAM be mAsuma phUlone laIne doDI rahI hatI. mRtyu jANe paDachAyo banIne, eno pIcho pakaDavA mathI rahyuM hatuM ! paNa enI jIbha para to giranAra ramato hato, gabharATanI tINI cIso tyAM na hatI ! enI AMkha to giranAranA adhiSThAtA bhagavAna nemane ja nihALI rahI hatI. motanA moMmAMthI ugAre, evI dIna, hIna, ne kAkalUdIbharI prArthanA tyAM na hatI !
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka Abha be sUryane sAthe rAkhI zake? eka myAna paNa hajI kadAca be samazerono samanvaya sAdhI zake ! eka ja guphA kadIka be vanarAjonuM raheThANa banI jAya ! paNa eka mAnavI potAnI viruddhanA vicAra-AcAro na sAMkhI zake ! "kAM huM nahi, kAM virodhI nahi'nI jhuMbeza calAvIne ja e virodhane ThAra karavAnI mAnavIya tAsIra che ! rUDo soraTha ! ane koDInAra nagara ! tyAM somabhaTTanA saMsArane AvI ja tAsIra gherI rahI hatI ane eno bhoga aMbikA banI ane chelle chelle bhavana choDIne vanamAM nAsI javAno prasaMga enI AgaLa DokAyo ! somabhaTTa yajJa-yAgano pUjArI hato ne enI patnI aMbikA jainadharmanI ananya pUjAraNa hatI. ekanA deva vitarAga hatA, guru nigraMtha hatA ne dharma ahiMsAbharyo hato ! jyAre bIjAnA deva bhoganI svapnila dharatI para rAcanArA hatA, guru gharabArI hatA ne hiMsAe ja jANe dharmanuM nAma dharyuM hatuM ! basa, badhI khAnAkharAbInuM mULa A ja hatuM. somabhaTTane e mAnya na hatuM ke, potAnAM gharamAM jainadharmanI jaya bolAya, nigraMthonI pagalIo paDe ane ahiMsAne aMjalio dharAtI rahe ! paraMtu enI patnI aMbikA badhAnI nArAjI vahorIneya A badhuM karyA karatI, enAthI A badhuM thaI ja jatuM ! - gharamAM roja-baroja A aMge virodhanA vaMToLa UDatA. somabhaTTa kaheto : brAhmaNa ane jainane to sarpa ane samaDI jevuM sanAtana vera, mATe mArA gharamAM A virodhIdharma na joIe paNa aMbikAnI dRSTi samyaku hatI, enAM hADa-mAMsa sudhI jaina dharmanI zraddhA phelAI cUkI hatI. pati potAnI virodhamAM hato, sAsuno moraco paNa potAnI sAme hato, chatAMya eka akSara paNa bolyA vinA jaina-dharmamAM e aNanama rahetI ! eka divasanI kahANI che, je divase A jhaghaDAe hada mUkI ! parvanA divaso hatA. eka laukika parvanI ujavaNImAM bhAga levA badhA bahAra 76 cha giranAranI gauravagAthA
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ gayA hatA. gharamAM aMbikA ekalI hatI, enI AMkha sAme potAnAM be mAsuma bALako ramI rahyAM hatAM ! bhAgyajoge eTalAmAM to jaina-nigraMtho AvI pahoMcyA. aMbikAnA mana-mayUrane jANe ASADhI-garjanAo saMbhaLAI ne cAre page nRtya karavA mAMDyuM. parva hovAthI miSTarasoI gharamAM banI hatI. aMbikAe jainamunine bhikSA kAje bhaktibhInI prArthanA karI. munie svIkAra karyo ne lAbha ApIne e pAchA vaLI gayA ! AjubAjunA paDozIoe A joyuM ane emanAM dila aMbikA para Aga varasAvavA maMDI paDyAM, eTalAmAM to aMbikAnI sAsu tyAM AvI pahoMcI. lokoe badhI vAta vadhArIne ene kahI ! ethI e sAsune to joItuM hatuM e ja maLI gayuM. dveSano dava to jalato ja hato, emAM jANe divela reDAyuM. dhasamasatI e gharamAM AvI ane aMbikA para tUTI paDI : duSTA ! A te zuM karyuM ! Aje to mAre chello pheMsalo karI ja nAMkhavo che ! A gharamAM rahevuM hoya, to bALI mUka jainadharmane! eka myAnamAM be talavAra na rahI zake ! kAM tuM nahi, kAM tAro dharma nahi ! A miSTa-bhojana kaMI e mUMDiyA mATe nahotuM banAvyuM! miSTAnnanuM maMgalAcaraNa te mUMDiyAothI karyuM? cAlI jA, A gharamAMthI, tAruM moM paNa have koI di' na batAvatI.' ne sAsu bAjumAM paDelo dhoko laIne, aMbikAne dhIbI nAkhavA taiyAra thaI gaI. aMbikAe mAnyuM ke, have A ghara mAre mATe nakAmuM che ! eNe joyuM to Aga veratI AMkho, ne pralayanAM mojAMo choDatA "pAtALa kaLazA" jevuM moM ! sAsu jANe mRtyunuM dUtakArya daIne dhasI rahI hatI ! aMbikA dhrUjI UThI. eNe bAjumAM ja ramatAM potAnAM mAsuma bALa-phUlone keDamAM bharAvyAM ne jIva bacAvavA e vana-vagaDAnA vATe nAsI chUTI ! giranAranI gauravagAthA $ 77
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ haiyAnI sitArI para giranAranuM gIta ghUMTAtuM hatuM ! aMbikA zIlamUrti hatI. AjIvana eNe koInI para paNa premanuM pANI DhoLyuM na hatuM, sivAya potAnA pati ! bharavagaDAmAM have e nirbhaya hatI, paNa tyAM to peTamAMthI pukAra UThyo : bhUkha ! mAsuma kaLIo je hajI khIlI-vaNakhIlI hatI, e A vanavagaDAnA vAyarA zI rIte khamI zake? bALakoe karuNa rudana AraMbhya. emanA hoTha para tRSA ne peTa para bhUkha vaMcAtI hatI ! aMbikAe comera AMkha doDAvI, paNa na kyAMya evuM vRkSa jaNAyuM jenAM phaLaphUla potAnA putrono peTa pukAra' zAMta karI zake! na kyAMya evuM sarovara dekhAyuM, jenuM khobAbhara pANI karamAtA-karamAyelAM hoTha para hAsyanI hariyALI sarjI zake ! paNa ene potAnA dharma para, zIla para ne zraddhA para paNa zraddhA hatI ! eNe giranArane saMbhAryo ne be hAtha joDIne prArthanA karI : "o vanadevatA ! janmabhara meM mArA pati sivAya kyAMya prema na karyo hoya ane svapneya jinadharma sivAya bIje meM ahobhAva na dharyo hoya, to mArAM mAsuma bALakonAM rudanane, hAsyamAM pheravI zakuM, evuM vAtAvaraNa ahIM sarjAya !! ne jyAre aMbikAe AMkha parathI pAMpaNano paDado haTAvyo, tyAre enI sAme eka vRkSa UgI nIkaLyuM hatuM ne paththaramAMthI pANI pragaTI rahyuM hatuM ! bhUkha have bhAgI gaI. tRSA have maTI gaI. giranAranI gIta-gAyikA aMbikAe pharI eka vAra bhagavAna nemanI dhUna macAvI ane e giranAranI dizA bhaNI, jhaDapI gatie cAlI nIkaLI ! anna-pUrNa bhAjanonI vAta phelAtAM ja koDInAramAM AzcaryanuM mojuM pharI vaLyuM ! aMbikA nAsI chUTI hatI, ethI enI sAsue saMtoSanuM 78 3 giranAranI gauravagAthA
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ smita karyuM ane e rasoDAmAM AvI, paNa tyAM joyuM to badhAM bhojanapAtro annapUrNa hatAM, emAM kaNa paNa ocho nahoto dekhAto. enA Azcaryano pAra na rahyo : "re ! aMbikAe jaina munione dAna dIdhuM, e vAta zuM vAhiyAta? nA, nA, vAhiyAta to na ja hoI zake ! badhAe e AMkheAMkha joyuM che ! to pachI A bhojanapAtro chalochala bharelAM kyAMthI? nakkI, deva enuM dAsa-kArya karatA hovA joIe ! enuM zIla enI zAna jALavavA kadAca vahAre AvyuM hoya, evuMya kAM na bane?' ne Aga varasAvatI e AMkha AMsubhInI banI ! eka satI para gujArelo sitamano koraDo jANe sAsunA potAnA haiyA para ja vedanA janmAvavA mAMDyo ! sAMja DhaLI ! pUrvanI bArI baMdha thaI gaI! somabhaTTa ghare Avyo. aMbikAne na jotAM ja enA haiye phALa paDI. badhI vigata jANIne ene mA para gusso Avyo ane jyAre "annapUrNa bhojana pAtronI vAta eNe jANI tyAre to enI AMkhe paNa comAsuM beThuM pote eka satino pati hato, chatAMya e "sa"ne pote jANI na zakyo temaja jALavI paNa na zakyo. uparathI e "sata' para sitamo gujAryA. enuM duHkha asahya banyuM ne AMsu rUpe e bahAra DhoLAvA mAMDyuM! somabhaTTe jAte ja aMbikAnI khoja calAvavAno nirNaya karyo ne e cAlI nIkaLyo ! krUratAnuM sthAna atyAre karuNAe lIdhuM hatuM. pracaMDatAnA siMhAsane atyAre pazcAttApanI chaDIo pukArAtI hatI ! zaMkAvALI dizAo tarapha doDatAM doDatAM somabhaTTa aMte thAkyo, paNa prayatna cAlu ja rahyA ! zIlano jene sAtha hato, giranAranA jene AzIrvAda hatA, e aMbikA to nirbhaya banIne AgaLa vadhI rahI hatI. giranAranI koI giranAranI gauravagAthA 79
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ guphAne sAdhanA-bhUmi banAvIne, tyAM ja chellA zvAsa choDavAnI jhaMkhanA aMbikAnA pagamAM vega pUrI rahI hatI ! bapora jAmI rahI, havAnI lerakhI paNa labakArA mAratI jvALA jevI lAgatI hatI ! dUra dUra mRgajaLanA jALa jANe khaLakhaLa vahetAM bhAsatAM hatAM ! aMbikA have ArAmanI khojamAM hatI, tyAM bAjumAM ja eka kUvo jaNAyo, enI para eka ghaTAdAra vRkSa chAMya dharIne UbhuM hatuM! be mAsuma kaLIone nIce mUkI, paNa abhayanAM A nIrava vAtAvaraNamAMya jANe aMbikAnA kAne bhavano bhairava-nAda athaDAto jaNAyo ! eNe vRkSa para caDIne joyuM to dUradUrathI koI mANasa potAno pIcho pakaDavA muThThIo vALIne potAnI vATe doDI Avato hato ! eNe jarA AMkha laMbAvI ane dhArIne joyuM to e krUjI UThI : kare ! A to mArA pati somabhaTTa ! zuM hajI paNa damanano koraDo vIMjhavAno bAkI haze? gharamAMthI dAjhIne nIkaLI, to zuM vanamAMya Aga AvI pahoMcI ?" vaLatI ja paLe aMbikA svastha banI gaI. jhADa parathI e nIce UtarI. giranAranI e gAyikAe chelluM gIta-gAna lalakAryuM! bhagavAna temanA caraNamAM eNe aMtima praNAma karyA ane eNe kaMIka nirNaya laI lIdho ! e vRkSane dhyeya banAvIne somabhaTTa khUba ja vegathI doDI rahyo hato. ene AzA janmI hatI ke e vRkSa nIcenI strI aMbikA ja che? potAnI patnI ! ethI enA caraNane pazcAttApanI UnI UnI AMsu-dhArathI abhiSekIne pAvana thavAnI enI jhaMkhanA adamya banatI cAlI hatI, paNa kudaratano kArIgara koI judo ja AkAra icchato hato! saMyoganuM sauMdaryamaya zilpa nahi paNa virahanuM raDatuM-khaMDiyera sarjavAnI vidhinI icchA hatI ! 80 giranAranI gauravagAthA
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ somabhaTTa have vRkSanI khUba ja najIka AvI pahoMcyo hato, paNa tyAM eNe ekAeka dhaDAko sAMbhaLyo ne enI nADInA dhabakArA vadhI paDyA ! aMbikAe kUvo pUryo hato, be mAsuma phUlone putrone sAthe laIne ! eno ja e pracaMDa avAja hato ! somabhaTTane Avato jotAM ja aMbikA gabharAI UThI ane eNe AtmahatyAno nirNaya lIdho ! karuNa jIvana jIvavA karatAM ethIya vadhu dAruNa mRtyumAM eNe vadhu zAMti kalpI ane potAnA be putro zubhaMkara-vizaMkarane sAthe laIne aMbikAe kUvo pUryo ! somabhaTTa hAMphato hAMphato e vRkSa pAse Avyo, tyAre tyAM koI paNa na dekhAyuM ! eNe bAjunA kUvAmAM joyuM to eka mA be putro sAthe tyAMnI aMdhArI, sAMkaDI ne dardIlI duniyAmAM chellA zvAsa laI rahI hatI! prayatna karavo have vyartha hato ! puruSArthanI pagalIo AgaLa vadhI zake, evo avakAza ja have tyAM na hato ! kUvo khUba ja UMDo hato ! e UMDANane bhedavA-aDavA puruSArtha paNa azakta hato ! somabhaTTa DUsakeDUsake raDI paDyo ! jIvananuM ardha-aMga alopa thaI gayuM, eneya vedanA hatI ! eka satI para sitama gujAravAmAM jarAye bAkI rAkhyuM na hatuM, enAya ghA hatA, ne AMsunI saritAmAM snAna karIne zuddha thavAnI paLa AvI ane hAthatALI daIne ekAeka bhAgI chUTI, enoya marmabhedI AghAta hato ! vedanAnAM AvA ne ATalA vegavAna vaMToLa vacce somabhaTTano jIvanadIvo have TakI zake evo na hato ! somabhaTTa paNa pazcAttApa sAthe, AMsu sAthe ne Aga sAthe tyAM ne tyAM ja DhaLI paDyo ! jeno mALo kyAM? ane jenuM milana sthaLa kyAM? e badhAM paMkhIo eka vana-vagaDAmAM ekasAthe dehanuM piMjara choDIne, ajANI bhoma bhaNI ne ajJAta dizA bhaNI UDI gayAM ! giranAranI gauravagAthA 81
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ kudaratanI ke karmanI kalama paNa kadIka abhUtapUrva itihAsa lakhe che! je itihAsanAM pAtromAM kadIka svAmI sevaka ke sevaka svAmI banato jovAya che. jenAM pAne dosta duzmana to duzmana dosta thato joIne karmarAjanI e nATyakalA para Azcarya janmI UThe che! UDatAM UDatAM e badhAM paMkhIo pAchAM eka ja mALAmAM purAyAM ! paNa ahIM pati pAmara banyo ne patnI prabhu banI ! giranAranAM gItagAna gAtAM gAtAM chello zvAsa chUTyo hato, ethI satI aMbikA maTIne giranAranI adhiSThAtrI devI aMbikA banI ne gatajanamano pati somabhaTTa e devInA vAhana tarIke e mALAmAM bharAyo ! ane jene sAthe laIne aMbikAe kUvo pUryo hato, e be mAsuma phUlo paNa A ja mALAnAM paMkhI banyAM ! Ama, giranAranA gAne, je AtmahatyAnAM viSanI gojhArI asarane palaTAvI dIdhI ! bhagavAna temanA dhyAne, AtmaghAtanA amalamAMthI paNa amRta kheMcI kADhyuM ! mahAtIrtha giranAranI gIta-gAyikA ne adhiSThAtrI AjanI aMbikAdevIno A itihAsa che ! A itihAsanA pAnAM uthalAvatAM krodhanI karuNa kahANIya saMbhaLAya che ! giranAranI gIta-gAyikA A aMbikAdevI Ajeya giranAranuM dinarAta rakhopuM kare che ! 82 giranAranI gauravagAthA
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Robe 10 ziSya vijaya ziSya-vijaya eTale guruno parAjaya nahi paNa guruno ja savAyo vijaya ! mATe ja guru ziSyathI potAno parAjaya ja icche, kAraNa ke e parAjaya parAjaya nathI. vijayanuM ja jarA aLakhAmaNuM bIjuM nAma che ! A jaya-vijayanA paDaghama giranAre sAMbhaLyA ane itihAsanAM pAne giranAranI sAkSIe eno ullekha thayo, e prasaMga jANavA mANavA jevo che. giranAranI bhekhaDo dhrUjI UThI ! chatrazilAnA paththaro tha2...thara kaMpavA mAMDyAM !
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalikAlasarvajJa zrI hemacandrasUrIzvarajI mahArAjA ane gurjarezvara kumArapALe giranAranI pagathAra para paga mUkyo ane parvate dhaNadhaNATa karyo ! pATaNano e mahAsaMgha, ghaNI ghaNI yAtrAo karyA pachI Aje giranAranAM darzana pAmyo hato. saMghamAM udayanaputra vAgbhaTTa hato, SabhASA cakravartI mahAkavi zrIpAlanuM paNa sthAna hatuM ane emano putra kavi siddhapAla paNa sAthe ja hato ! tIrthadhirAja zrI zatruMjayane bheTIne saMgha giranAra Avyo, paNa yAtrAnA pahelA pagathiye ja vighna AvI UbhuM ! giranAra jANe nRtya karavA mAMDyo. ethI zrI hemacandrasUrijI mahArAja ane kumArapALa sIdhA ja nIce UtarI AvyA ! badhAnA Azcaryano pAra na rahyo. sUrIzvara ane rAjezvara nIce UtaryA ke tarata ja giranAra pAcho zAMta banI gayo ! A dhrujArI pAchaLanuM rahasya khojavA, badhA vicAramAM caDyA, paNa enA bheda-bharama jANI zakavA koI samartha na nIvaDyuM ! aMte keTalAka vRddho AgaLa AvyA. emane eka lokavANI yAda AvI ne emaNe kahyuM : 'sUrIzvara ! eka evI lokavANI pracalita che ke, A parvata para be puNyazALInAM jyAre ekasAthe pagalAM thaze tyAre emanA puNyanA baLe A parvata dhrUjI UThaze ! Apa baMne ekabIjAthI caDhiyAtA puNyavALA cho, mATe ja A parvata ApanA pagale dhrUjI UThyo haze !' badhA A lokavANI sAMbhaLI rahyA, badhAne emAM satyano adhikAMza jaNAyo ! to zuM have giranArane bheTyA vinA ja pAchA javuM ? saMghanI sAthe koNa jAya ? sUrIzvara ke gurjarezvara ? sUrIzvarajI sakala saMghanI A mUMjhavaNane kaLI gayA. emaNe kahyuM : 84 4 giranAranI gauravagAthA
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'rAjana ! ekasAthe to ApaNe baMne have yAtrA nahi karI zakIe, mATe saMghanI sAthe tame ja yAtrA karI lo. aDhaLaka dravyano vyaya tame karyo che, ane saMghapati paNa tame ja cho.' eka ziSya A vAtane kema mAnya karI zake ? ene mana to gurunAM mAna-sanmAna ja potAnAM mAna-sanmAna hatAM. kumArapALa potAne eka adanA ziSya tarIke gaNato hato. eNe kahyuM : gurudeva ! A to bane ja kema ? saMghanI sAthe mArA jevAne to javAno adhikAra paNa nathI. saMghanI AgaLa to Apa jevA tyAgIo ja cAlI zake ! saMghanuM netRtva dhAraNa karIne huM nahi jauM, gurudeva ! ApazrI ja padhAro ane saMghane nizrA Apo !' samarpaNabhAva jANe bolI rahyo ! badhA A guru-ziSyane jotA ja rahyA. prazna eka ja hato ke mahAna koNa ? guru ke ziSya ? lAkhkhonA tAraNahAra, rAjaguru zrI hemacandra sUrIzvarajInI preraNAthI ja A saMgha nIkaLyo hato, mATe kalikAlasarvajJa paNa netRtvanA adhikArI hatA ! jyAre gurjarezvara lakhalUMTa lakSmI Thera Thera verIne, saMgha ne zAsana dIpAvyuM hatuM. mATe kumArapALa paNa kaMI ochA adhikArI nahotA ! chatAMya guru-ziSya baMnene mAna-sanmAna khapatA na hatA. baMne enA tyAganA Azaka hatA ! aMte vijaya gurjarezvarano ja thayo, paNa ziSyavijayamAM guruvijaya samAyo ja hato. e divase gurjarezvara pAchA vaLyA. kalikAlasarvajJanI nizrA heThaLa ja Akho saMgha kAma-vijetA bhagavAna zrI neminAthane bheTavA cAlI nIkaLyo ! - ne gurjarezvare bhAvimAM koI puNya joDalI A tIrthayAtrAthI vaMcita na rahe ne dRSTithI chatrazilAno rasto choDIne, bIje raste navI pagathAra racavA mATe potAnA taraphathI tresaTha lAkha suvarNamudrAo giranArane caraNe samarpita karI. giranAranI gauravagAthA je 85
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ (11) baMdhanamAMthI mukti kALanI vikarALa ne vizALa phALa paNa jene AMbatAM thAkI jAya evo e samaya ! gata covIzInA trIjA tIrthakara sAgarano e samaya ! bharata nAmanuM kSetra ane ujjayinI nAmanI nagarI ! - tIrthakara sAgaranAM darzana pAmIne ujjayinIno umaMga, enA aMgaaMgamAMthI chalakAvA mAMDyo. Abhane pele pAra vasanArI devonI duniyA dharatI para UtarI ane samavasaraNa sarjAyuM. samavasaraNa sarjAyuM ne rAjAthI mAMDI prajA sudhInA lokonI emAM ThaTha jAmI.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkara prabhunI vANI vahevA mAMDI ! jANe vINAnA tAra jhaNajhaNI UThyA : pAyalanA jhaMkAra e dhvaninI AgaLa koI hisAbamAM na hatA. pANInI zItaLatA e vANI AgaLa pAMgaLI hatI ! ujjayinIpati rAjA naravAhana bharIsabhAmAM UbhA thaI gayA. emanA manamAM eka prazna ghoLAto hato : mArI mukti kyAre ? rAjA alagArI AlamanA Azaka hatA. bharyAbhAdaryA rAjamAM paNa emanAM raheThANa kAdavamAM jema kamaLa rahe, evA hatAM. dinarAta emanA magajamAM eka ja prazna UThato : re ! A bhavapiMjaranAM baMdhana kyAre tUTaze ? Avo majeno meLApa vaLI kyAM maLavAno hato? prANImAtrane manane ane sacarAcara-sRSTine nihALanAruM AvuM kevaLajJAna vAraMvAra kyAM bheTavAnuM hatuM ! rAjAe potAnA mananI mathAmaNa prabhunI AgaLa khullI karI H prabho ! mArI mukti kyAre ? AkhI ujjayinI potAnA rAjAno prazna sAMbhaLIne, eno javAba jANavA talapI rahI ! tyAM to bhagavAna sAgare prakAzyuM ? 'rAjana ! A bhavapiMjaramAMthI mukti meLavavI ane nIlAkAzamAM UDavuM saheluM che, paNa A piMjarane piMjara mAnavuM, A baMdhana che, evuM haiyAjJAna UgI nIkaLavuM e ja agharI vAta che ! A bhava tane baMdhana bhAsyuM che, mATe tArI mukti aphara che !' 'aphara ? to mukti kyAre prabho ?' rAjA potAnI aphara mukti jANIne romerome nAcI UThyo. rAjan ! AgAmI covIzInA bAvIsamA tIrthapati zrI neminAthanuM tIrtha, tArA mATe to sAcuM tIrtha banI jaze ! saMsAranA sAgarathI pAra utAre, e tIrtha ! zrI neminAtha-prabhunA zAsanamAM tane jJAna thaze, tAruM nirvANa thaze ane A anaMta baMdhanamAMthI chUTIne tuM muktino ullAsa anubhavI zakIza !' giranAranI gauravagAthA 87
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'bhagavana ! jemanA tIrthane pAmIne huM mukta banIza, e mArA upakArInuM AchuM bhAvi sAMbhaLavAnI jijJAsA che.' rAjAe utsukatA batAvI. janatA sAvadhAna banI, bhagavAna bhAvine kahevA mAMDyA : 'giranAranA garavA gaDha para jemanAM traNa mahAkalyANako dIkSA, jJAna ane nirvANa UjavAze e naimikumAra AbAlyathI ja virAgI haze ! anicchAe e paraNavA jaze, paNa pazunA pokAra sAMbhaLIne, emanA jAna bacAvavA potAnI jAnane e pAchI vALaze ne mahAdAna daIne giranAra para e pravrujita banaze.' bhagavAna sAgare AchuM bhAvi kahI saMbhaLAvyuM. ujjayinI-pati naravAhananA rUMve-rUMve Aje AnaMda nAcato hato. mahinAonA maMthana pachI Aje emane mAkhaNa maLyuM hatuM. sabhA visarjAI ! darekanA moM para ujAsa hato, paNa e ujAsa cirasthAyI na rahyo ! prajAnA rAjA Aje virAgano cirAga jagAvavA mAgatA hatA. potAnI pATe yuvarAjane abhiSikta karIne emaNe 'saMsAratyAga'no nirNaya janatAne jaNAvyo. haiyAnA hAra, hAthanA hIrA ne mAthAnA mukuTa samA rAjavI vidAya letA hoya ne janatA gaMbhIratA na anubhave, e kaI rIte bane ? paNa baMdhanamAMthI muktinA A Azaka Aje kaMI paNa vicAravA taiyAra na hatA. AMzika to AMzika, paNa muktinI emane mahecchA hatI. prajA jotI rahI ane rAjAe sAgara tIrthaMkara pAse dIkSAnI zikSA grahaNa karI lIdhI ! brahmalokanI indra zayyA sUnI paDI-na-paDI, tyAM to mAnavalokamAMthI UDatuM UDatuM eka paMkheruM tyAM AvyuM ne e zayyAnI zAna-zaukata ne zobhA akhaMDa rahI ! 88 3 giranAranI gauravagAthA
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ devoe harSano dhvani karyo. vAtAvaraNamAM navuM yauvana UbharAyuM. navotpanna e indrarAjanI comera devo khaDA rahI gayA ! IndrarAje atIta-jIvanane jovA jANavA, potAnA avadhijJAnano upayoga mUkyo ne e bolI UThyA : oha! huM to ujjayinI pati! naravAhana mAruM nAma ! bhagavAna sAgaranI mArI para kRpA UtarI ke emaNe mane mAro "mukti-kALa jaNAvyo ne pachI bhavatAraNI pravrayA ApI ! saMyama-jIvana pUrNa thatAM ja huM A svargamAM utpanna thayo. re ! dasa sAgaropamano virATa-kALa mAre hajI ahIMnA A sonAnA piMjarAmAM vitAvavo paDaze! keTalo badho kALa ! piMjaramAM to koI mohAtuM nathI, paNa piMjaranA A sonAnI mohinIthI ja, badhA baMdhanane hasate moDhe svIkAre che ! A baMdhana lokhaMDI che. tUTyuM tUTe nahi, khUTuM khUTe nahi ! A sonAmAM huM snehAI na jAuM, e mATe mAre koI amRta-AlaMbana ahIM khaDuM karI devuM joIe, jethI dasa sAgaropamano virATa kALa mAre mATe ekalo bhogakALa ja nahi, paraMtu bhaktikALa paNa banI zake !! devarAjanuM dhyAna sAme ja khaDA rahelA devo tarapha na hatuM. divyasaMgIta bhaNI paNa emanA kAna na hatA. vAtAvaraNamAM mAdakatA hatI, mohinI hatI ane mAdhurI hatI paNa devarAjanuM mana to agocaranA koI pravAse hatuM. thoDI vAra thaI ne devarAja manomana bolI UThyA : "oha! mAruM jIvana ekaluM aMdhakAramaya ja nahi nIvaDe ! emAM ajavALI pUnama paNa pUrabahAramAM khIlaze. mArA bhAvinA upakArInI bhakti kAje, bhagavAna neminAthanI ajabanI mUrti huM sarajIza ! ane emanAM e gAna-tAna ja mArA aMdhakAranI ajavALI kora banI raheze devarAja jAtane dhanya mAnI rahyA : jemanuM tIrtha mane saMsAranA A bhISaNa sAgarathI tAraze, emanI A yatkiMcit bhakti ja, mane emano bheTo karAvI Apaze, dhanya huM ! giranAranI gauravagAthA cha 89
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaMdanA e tIrthakara sAgara prabhune ! jemaNe mane dizA, deza ane dvArA batAvyAM-niraMjanonI nagarInAM !" devarAja praphullI UThyA. gata-janamanA ujjayinIpati naravAhananI ja A dehane dezanI palaTa hatI. anupama saMyama-ArAdhanA pachI emanA puNya emane pAMcamA brahma devalokanI dena karI hatI, paNa A to anokho Atama hato. sukhanA AvA virATa sAgara vacceya ene mukti sAMbharI AvI ne e muktidAtAnI bhakti kAje eNe bhagavAna neminAthanI pratimA sarajavAno puNya-saMkalpa karyo ! e paLa puNyavaMtI haze ! e samaya sohAgI haze, jyAre devarAje pratimA sarjavAno saMkalpa karyo ane devone to saMkalpathI ja siddhi vare. saMkalpa pachInI paLomAM brahmalokanI e bhoma, bhaktibhoma banI gaI! vajaya kaNomAMthI eka adbhuta jina-pratimA sarjAI gaI ! basa, have to e pratimAnI sAme bhakti-gAna zarU thaI gayAM. devarAja e pratimAmAM eka evI puNya-vibhUtinuM darzana karatA, je vibhUti potAnI jIvana-naiyAnI khevaiyA bananAra hoya ! dasa sAgaropamano virATa-kALa ! kALanAM jaLa khaLa khaLa vadhe jatAM hatAM. e jaLa pravAhanI dhasadhasatI gatimAM sAgaropama to zI visAtamAM? daza sAgaropamano virATa-kALa pUrNa thavA Avyo. have A pratimAnuM zuM? devarAje bhAvimAM DokiyuM karyuM? oha ! bhAvi to bhavya che ! A pratimAnuM sthAna giranAranI guphAmAM che. kALa jatAM A pratimA giranAranuM gaurava bananAra che. guphAmAMthI A pratimAno udghATaka paNa huM ja banavAno chuM ! dhanya dhanya !" ratna-racita vimAna taiyAra thaI gayuM. devarAja potAnA parivAra sAthe potAnI pratimAne laIne giranAranI guphA bhaNI uDDayana karI gayA. 90 giranAranI gauravagAthA
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ devalokamAMthI saratuM saratuM e vimAna mAnavalokamAM ghumarAvA lAgyuM. giranArano pradeza Avyo ne e vimAna UbhuM rahI gayuM. eka virATa guphA ! khUba ja virATa, sAthe sAthe bhavya ! devarAjanuM dila tyAM coMTI gayuM. e guphAmAM eka bhavya maMdira emaNe khaDuM karI diIdhuM. e maMdiranI zobhA tarIke potAnuM biMba tyAM pratiSThA pAmI gayuM, sAthe sAthe ratnanAM, maNinAM ne muktAnAM bIjAMya jinabiMbo tyAM padharAvIne devarAja pAchA vaLyA. e guphAne devarAje "kAMcana balAnaka nAma ApyuM ! haiyAmAM AnaMdanA bhAva sAthe AMsunuMya vicitramilana hatuM! devarAja pAchA brahmalokamAM AvyA. brahmaloka eno e hato, chatAM devarAjane e sAva sUno lAgavA mAMDyo. kAraNa potAnuM dila, potAnuM tIrtha to mAnavalokanI dharatI para giranAranI guphAmAM jaI pahoMcyuM hatuM. brahmalokanuM baMdhana have emane kAramuM bhAsavA mAMDyuM, paNa have to AyuSya kALa pUrNa thavA Avyo hato. brahmalokanA bAgamAM khUlIne khIleluM e phUla eka di' kharI paDyuM. eka phUlanI vidAya pAchaLa, ghaNA bhramaro becena banyA! e phUla eTale devarAja pote ja. "kAMcana-balAnaka' tIrthanA sthApaka ! bhAvinA giranArapati bhagavAna neminAthanI pratimAnA sarjanahAra !! A vAta para paNa ghaNA ghaNA udaya-asto thaI gayA. kALanuM virATacakra ghUmatuM ja rahyuM ! devarAja kALanA cakrAvAmAM ghUmatA ja rahyA. bhavasAgaranAM ghaNAM ghaNAM Avarte vaTAvyA pachI devarAje mahApallI dezamAM Avela kSitipuramAM deha dharyo ! dharatI dhanya banI. eka madharAte traNe lokamAM AnaMdano tejalisoTo dorAyo. jagaduddhArakano janma thayo. sahue tene "nemakumAra'nA lADIlA nAme saMbodhyo. giranAranI gauravagAthA 91
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ yauvananuM upavana hatuM. emAMya pAchI vasaMta beThI. ethI nemakumArane jotAM koI dharAtuM ja nahi. samudravijaya ne zivAdevInI lAgaNI-sabhara mAgaNI nemakumArane dvArikAnA dvAra bhaNI dorI gaI, jyAM rAjakumArI rAjula potAnA bhAvi pati nemakumAranI vATa joI rahI hatI. paraMtu lalATanA lekha koI judA ja hatA. abola pazuonA jAna bacAvavA, lagnanI A jAnane pAchI vALavAnI nemakumAre sArathine AjJA karI, ratha pAcho vaLyo. mahAdAna apAyuM ne nemakumAre giranAranI vATe pagaluM uThAvyuM ! A pagalAM para paNa thoDAM sUrya kiraNo UgI-UgIne AthamI gayAM. nemakumAre jalAvelI tapanI yajJavedImAM chellI Ahuti paNa apAI gaI, ne emane eka di' "kaivalyazrInI bheTa thaI ! jagata AnaMchuM. janatA hiloLe caDI. basa, pachI to jIvatI-jAgatI e dharmamUrti Thera-Thera vicaravA mAMDI. enI kIrtikathAo purabahAramAM phelAI. - - mahApallI deza! kSitipura tyAMnuM ja eka nagara! puNyasAra eno adhipati ! mahApallInA vAyumaMDalamAM ghUmatI ghUmatI, bhagavAna neminAthanI puNyakathAo, eka di' puNyasArane AkarSI gaI ne eNe bhagavAnane bheTavAno nizcaya karyo, eka puNyapaLe ene bhagavAna bheTI paNa gayA. samavasaraNa sarjAyuM hatuM ! bAra bAra parSadAo ekaThI thaI hatI. bhagavAnanA zrImukhethI vahetI vANImAMthI kaI bhavyo amRtanuM Acamana karI rahyA hatA. dUra dUrathI Avelo puNyasAra samavasaraNane joIne nAcI UThyo. bhagavAnanI dezanA sAMbhaLatA, enA rUMve rUMve kaMpano pharI vaLyAM : re! AvA bhISaNa ane bhayAnaka A bhavapiMjaramAMthI, AtamanuM A paMkhI mukti kyAre meLavaze ? jenI pAMkha para nIlagagananA muktavihArano ijAro lakhAyelo paDyo che ! eNe prabhune prazna karyo: 92 giranAranI gauravagAthA
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'prabho ! prabho ! mAro mokSa kyAre ?' 'puNyasAra ! tuM Asana mokSagAmI che. A bhavamAM ja tuM muktimAM jaIza !' oha ! 'mAro mokSa A bhavamAM ja?' puNyasAranAM roma roma khaDAM thaI gayAM. enA AnaMdanI avidha na rahI ! eNe vinaMti karI : 'bhagavan ! mAro pUrvabhava saMbhaLAvazo ?' comera AturatA hatI. bhagavAne pUrvabhavanI kahANI AraMbhI : 'juga-juga jUno kALa che. ujjayinI nAmanI nagarI che. gaI covIzInA trIjA sAgaratIrthaMkara eka vAra nagarInA AMgaNe padhAryA. tyAMno rAjA naravAhana samavasaraNamAM Avyo ne eNe pUchyuM : prabho ! mAro mokSa kyAre ? bhagavAna sAgare javAba Apyo : rAjA ! tuM baDabhAgI che ! AvatI covIzInA bAvIsamA tIrthaMkara zrI neminAthanA zAsanamAM tAro mokSa thaze.' parSadA A vAta sAMbhaLavAmAM tallIna hatI. vAtano meLa atyAranA kALa sAthe maLato jaNAto hato. badhA vicAramAM hatA. vAta AgaLa vadhI : 'naravAhana AnaMdyo. eNe bhagavAna sAgara pAse cAritra aMgIkAra karyuM. kALadharma pAmIne brahmalokamAM e indra thayo. tyAM eNe jenA tIrthane pAmIne pote mokSamAM javAno hato, e tIrthapatinI eka vajramaya pratimA banAvI ne enAM pUjanaarcana dvArA enuM daza sAgaropamanuM AyuSya pUrNa thayuM. AyuSyanI samApti pUrve eNe e pratimAne giranAranI eka guphAmAM padharAvI. tyAM eka maMdira khaDuM karyuM. bIjAM jina-biMboya tyAM padharAvyA ne e guphAne eNe 'kAMcana-balAnaka' nAma ApyuM. brahmalokano e indrarAja tyAMthI ghaNAM janmo pachI mahApallI dezamAM avataryo !' mahApallInuM nAma AvatAM ja puNyasAra adhIro banyo. eNe pUchyuM : giranAranI gauravagAthA 93
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavan! mahApallImAM? atyAre e kyAM che?" hA, e Indra mahApallInA kSitipura nagaramAM avataryo." kSitipuramAM? kSitipurathI to huM ja ApanA darzanArthe Avyo chuM ! puNyasAranI AzcaryavibhoratA vadhatI hatI. hA, puNyasAra! tuM pote ja brahmalokano e indrarAja ne ujajayinIno e naravAhana paNa tuM ja ! A bhavamAM tArI mukti aphara che." bhagavAne vAta pUrI karI. puNyasAranuM dila AjanA harSane samAvavA asamartha hatuM. A te satya ke svapna? eNe AMkho coLI, paNa pote kharekhara samavasaraNamAM ja bhagavAnI sAme Ubho hato ! pAchuM potAnuM e sarjana ene sAMbharyuM. ane eNe pUchyuM : "bhagavan! bhagavan! Aje mArI AMkhamAM amRtanA aMjana aMjAyAM che. brahmalokamAM sarjelI e pratimA atyAre zuM giranAranI guphAmAM surakSita che?" hA, puNyasAra! e guphAnuM udghATana tArA hAthe ja thavAnuM che. tArA hAthe ja giranAra para eka maMdira khaDuM thavAnuM che ne pachI tArI mukti thavAnI che!" dezanA pUrNa thaI. puNyasAranI AMkha AgaLa have koI navI ja duniyA varatAtI hatI. eNe sIdhI ja giranAranI vATa pakaDI, e guphA jANe ene sAda daI rahI hatI. guphAnA dvAra khUlyAM, aMdara eka bhavya jinamaMdira hatuM. teja tejanA aMbAra emAM rUmajhUma-rUmajhUma nAcatA hatA. kAMcana-balAnakanI e pratimAmAMthI puNyasAra jANe muktisaMdeza sAMbhaLI rahyo : A bhava tAre mATe baMdhanamAMthI mukti pAmavAno bhava che ! 94 ; giranAranI gauravagAthA
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ TI Geet (12) bahuratnA vasuMdharA | giranAranI guphAo, girikaMdarAo ane kotaromAM Aje zilpIonAM TAMkaNAMo, chINIo ane hathoDIonA paDadhama ghUmI rahyA hatA ! | zilpakAronI dRSTi, pASANamAM koI sajIva sRSTi kaMDAravAnAM saMgIna sapanAM joI rahI hatI. pASANomAM prANa pUrIne ene bolatA karavAnuM svapna emanI AMkhamAM ramI rahyuM hatuM ! zilpa-zAstrone pASANa-khaMDomAM sajIvana karIne, e khaMDone ja zilpa-zAstronuM pratibiMba banAvI javAno, emanA hAthamAM akhUTa utsAha hato ! ane eka eka
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ pASANa jANe itihAsanI kahANI kaheto kaheto e navanirmANamAM jaDAI rahyo hato ! garavA gaDha giranAra para, navAM derAM caNAI rahyAM hatAM ane jUnAM derAMo para paNa navanirmANanI kathAo kaMDArAI rahI hatI! gujarAtanI jhaMDI nIce soraTha hajI hamaNAM ja AvI UbhuM hatuM. mahArAja siddharAje potAnA bAhubaLa, jaMga jItIne saurASTrane sara karyuM hatuM ane ene gujarAtanuM eka avibhAjya aMga banAvyuM hatuM! kAMDAmAM kauvata ane prajJAmAM pratibhA! vANImAM vaphAdArI ane buddhimAM baLa ! sajjanamaMtrI eka dharmapremI ane siddharAjano anugraha meLavanArA jaina amAtya hatA. ane soraThane sara karyA pachI soraThanA daMDanAyaka tarIkeno abhiSeka siddharAje sajjana maMtrInA zire karyo ! daSTimAM dIrgha-darzitA hatI ane svabhAvamAM sneha-saMpAdana karavAnI kuneha hatI ! sajjane jUnAgaDhamAM potAnuM mukhya mathaka UbhuM karyuM ane thoDA divasomAM to AkhA saurASTrano sneha daMDanAyake meLavI lIdho. soraThanA khUNe khUNethI vahetI, snehanI saritAonAM vaheNa sajjana bhaNI vaLyAM ane saritAo jUnAgaDhamAM ThalavAI ! jANe saritAo samarpita thaI gaI ! daMDanAyake eka divasa giranArano sAda sAMbhaLyo. emaNe joyuM, to kALanAM khaLa khaLa vahI jatAM jaLamAM giranAranAM derAMonuM nUra ghasaDAI gayuM hatuM. derAMo para jANe saMhAranI lAla AMkha katarAI cUkI hatI. IMTa-IMTa vaccethI cUnAnAM sneha saMdhANa sarI paDyAM hatAM ! dIvAladIvAlane cIratI cirADo potAnuM jaDabuM vadhu ne vadhu pahoLuM karI rahI hatI ane pralayanA jhaMjhAnilanA jhapATAmAM paNa gaI kAla sudhI aNanama UbhI zake, evuM giranAranuM deva-nagara Aje kALanI eka phUMke ja UDI jAya, evuM jarjarita banI UDyuM ! 96 ; giranAranI gauravagAthA.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUrajhAyelAM e maMdirone pharIthI mahoratAM karavA aDhaLaka dhana joIe. soraThamAM Aje Tahela paDe eTalI ja vAra hatI. Tahela paDatAM ja jIrNoddhAranI jhoLI chalakAI jAya ema hatuM ! paraMtu e mATe gAmegAma ne nagaranagara ghUmI vaLe, evo khaMtIlo kAryakara joIe ! daMDanAyaka hamaNAM ATalo badho bhoga ApI zakavA asamartha hatA, kema ke saurASTra samastanA saMcAlanano bhAra emanA zira para hato ! Akhare daMDanAyaka sajjane saurASTranI UpajamAMthI navanirmANa AraMbhavAno vicAra karyo. emane AtmavizvAsa hato ke, pachIthI soraTha mArI jhoLIne chalakAvI deze! maMgaLapaLe, mahAmUlI ghaDIe ane eka suvarNa divase giranAra para nirmANanuM zilpa-TAMkaNuM saLavaLyuM ! kalA jeno kasaba hato, zilpa-zAstro jenA moDhe ramatAM hatAM, evA zilpa-saMghanA bhAgya-dvAre TakorA paDyA ane e saMgha potAnAM ojAramAM ojasa pUrIne giranAranAM maMdiromAM kalAne kaMDAravA maMDI paDyo! giranAranI guphAe guphAe ane kotare-kotare e TAMkaNAMonA pratidhvani paDyA! ajAtazatrune paNa zatru hoya che ! sadA ane sarvadA saMsArane je snehathI sajI devA kaTibaddha hoya, enA para paNa AgaaMgArA pheMkanArA maLI Ave che ! | giranAranA uddhAra kAje, daMDanAyaka sajjane je pagaluM lIdhuM, enI pATaNamAM viparIta ja asara paDI ane eka di' siddharAja samasamI UDyA ! daMDanAyakanA duzmano koI chidra ke koI evI taka ja gotI rahyA hatA. emaNe joyuM, to traNa-traNa varasa thavA chatAM jUnAgaDhathI sajjane saurASTranI AvakamAMthI eka koDIya pATaNa mokalI na hatI! siddharAjanA kAna phUMkavA emaNe kammara kasI : giranAranI gauravagAthA ja 97
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'mahArAjA ! kevo A kaLajuga Avyo che ! zuM dosta ke zuM duzmana ? koInAya dilanI dharatI, vizvAsanAM vAvetara mATe Aje patharALa banI che ! mahArAja ! rAjabhaMDAranA adhyakSane pUchavA jevuM che ke, jUnAgaDhathI eka koDIya rAjanA copaDe jamA thaI che kharI ?' hukama chUTyo ane copaDA sAthe adhyakSa hAjara thaI gayo ! copaDAnAM kALAM pAnAM uthalAvatAM siddharAje ene pUchyuM : AmAM jUnAgaDhanA hisAba-kitAba kyAM che ? 'mahArAja ! jUnAgaDhathI kaMI ja AvyuM nathI, pachI eno hisAbakitAba to kyAMthI lakhAyo hoya ? copaDAnAM niSprANa pAnAM paNa jANe bolyAM : nA, mahArAja! jUnAgaDhathI eka kANI koDIya nathI AvI ! siddharAja samasamI UThyA ! pradhAnone paDakAratAM emaNe kahyuM : 'zuM ATaluM badhuM aMdhera cAle che ? Aje traNa traNa varSanAM vahANAM vAyAM, chatAMya soraThanI sAgara samI samRddhimAMthI eka biMduya AvyuM nathI ? ane chatAM sajjana pAse koI hisAba paNa mAMgatuM nathI ?' mahAmaMtrIne thayuM H mahArAjA kaMIka vadhu paDatA lAla thaI gayA che ! emane daMDanAyaka para pUro vizvAsa hato ! emaNe kahyuM : mahArAja ! AmAM avizvAsanI ke AzaMkA karavAnI kaMI jarUra nathI ! nekI ane nIti, ImAnadArI ne vaphAdArI, hajI kaMI marI gayAM nathI ! rAjya taraphathI eka dUta ravAnA thAya ! sajjana pAse jaIne e khulAso mAMge ane pachI jo khulAsAmAM avizvAsanI eMdhANI jaNAya, to judI vAta !' mahAmAtyanI A dUraMdezI ane TharelapaNA para siddharAja UchaLI paDyA : 98 3 giranAranI gauravagAthA
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ nekI-nekInI chaDIo zuM pukAre cho? nekI ne nIti to mahAsAgaranA pesaLamAM verAyelAM akalaMka ratno jevI mahAmUlI cIja che. marajIvA ja ene meLavI ane mANI zake. samRddhinA sAgara vacce rahIne nekI jALavavI, kaMI AsAna vAta nathI !' badhAMne thayuM ke kAcuM kapAya che, paNa siddharAjanI sAna koNa pakaDe ? mahAmaMtrI kaMIka bolavA jatA hatA, tyAM ja siddharAja jarA ugra banI gayA : ane rAja calAvavuM e kaMI, koI nATakamAM rAjAno khela bhajavI nAkhavA jevI ramata nathI! vizvAsa rAkhavAnI paNa koI sImA hoya ne! traNa traNa varasa vItyAM, chatAMya vizvAsa? A to rAjanAM kAja che! ugra pagalAM levAvAM ja joIe, nahi to bIjA badhA daMDanAyako sajjananuM anukaraNa karaze ane rAjabhaMDAranuM taLiyuM ghasavAno vakhata Avaze ! hAthamAM enI bAthamAM evo A kaLajuga che ! nItizAstra kahe che ke, Ugato zatru, vadhato vyAdhi, phelAto agni ane guNAkAra-saravALA pAmatuM RNa A badhAM UgatA ja DAmI devA joIe! siddharAjanuM ATaluM lAMbuM vaktavya Aje ghaNA divase mahAmaMtrIne sAMbhaLavA maLatuM hatuM ! mahAmaMtrIne thayuM ke, tapelI dharatI para jaLa-buMda nAMkhavAno hamaNAM avasara ke artha nathI ! na to e jaLa-biMdu dhakhatI dharAne ThArI zakaze ke na to e potAnuM astitva jALavI zakaze ! daMDanAyaka sajjananA duzmanono dAva dhAryo paDyo hato ! kAnasAna ane bhAna vinAnA rAjavIo jyAre kope, tyAre pralayanuM nRtya ja AraMbhAtuM hoya che. siddharAje kahyuM : "maMtrIjI ! mAre jAte ja sajjananI pAse hisAba levA javuM paDaze ! AvatI kAle ja huM jUnAgaDha bhaNI javA ravAnA thaI jaIza ! sAMja sudhImAM pravAsanI taiyArI thaI javI joIe !" giranAranI gauravagAthA cha 99
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAmaMtrIe nahotuM dhAryuM ke, ATaluM ugra ane utAvaLuM pagaluM siddharAja bharaze ! emane sajjana para anahada vizvAsa hato ane e vizvAsanA dAve samasamI UThelA siddharAjanA samAcAra to jUnAgaDha pAThavavA ja joIe ne? samaya alpa hato ! vacamAM eka rAtano ja paDado paDelo hato ! savAre to siddharAjanI savArI kUca karI javAnI hatI ! eka asavAra ! ane eka pavana-paMthI sAMDhaNI ! mahAmaMtrIne mATe ATaluM ja ghaNuM hatuM ! paLanoya vilaMba have sajjananA hitanI daSTie pAlave ema na hato ! pATaNane choDIne sUrya jyAre sAgaranI saphare javA taiyAra thayo, tyAre pavana-paMthI sAMDhaNI para eka asavAra e sUryanI sAthe cAlI nIkaLyo ! e asavAra javAna hato ! kAryane pAra pADavAnI kuneha ane kauvata ene varelI hatI ! thoDI vAra thaI ane sAMDhaNInA jojana-paMthI paga nIcethI keTalIya dharatI kapAI gaI ! juvAnanI AMkha AgaLa jUnAgaDha ane enA daMDanAyaka sajjana maMtrI taravarI rahyA hatA. 0 - bahuratnA vasuMdharA ! daMDanAyaka bolyA. pATaNathI haraNaphALe AvelA, javAna asavAra pAsethI pATaNanA vartamAna sAMbhaLIne eka vAra to sajjananI AMkha sAme aMdhArI amAsa chavAI gaI, paNa vaLatI ja paLe, vizvAsano zvAsa laIne teo bolyA : "vasuMdharA bahuratnA che! mATInA Dhera nIce ghaNAM evAM evAM ratno dharabAIne paDyAM hoya che ke, jenA teja kaNo eka vAra to saMsArane tejathI tarabatara banAvI de !" sajjananI AMkha AgaLa eka evuM citra khaDuM thaI gayuM, jemAM bhAI-bhAI ane dosta-dosta dolatanA pApe avizvAsanI dhArI amAsamAM athaDAtA dekhAyA ! 100 giranAranI gauravagAthA
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ athAga bhAvine bhALatI AMkho ! kadAvara-deha! pUrNimAnA prakAzemahAsAgaranI UchaLatI ujjavaLa choLo jevuM dhavala vadana! ne jAnu sudhI laMbAyelA be bAhu ! daMDanAyaka sajjananI AMkhamAM pATaNanA mahAmAtyanuM citra khaDuM thaI gayuM! teo vANI vinA jANe bolI UThyA : "vAha! mahAmAtya ! tame kharI dostI jALavI ! pATaNathI AvelA saMdezavAhakane, mahAmaMtrI sajananI chAtI lokhaMDI lAgI ! ene thayuM : divaso thoDA che ! mahArAjA mArate ghoDe AvI rahyA che. atyAre jyAM biMdu paNa nathI dekhAtuM, tyAM samRddhino siMdhu laherato mUkavAno che ane chatAMya vizvAsathI daMDanAyaka sajjana chAtI ThokIne kahI rahyA che ke, vasuMdharA bahuratnA che! mahAmaMtrI sajjane saMdezavAhaka bhaNI moDhuM pheravyuM : "ciMtAmagna kema banI gayo ! siddharAjanA ghoDAnA DAbalA mane saMbhaLAya che ! emanI AMkhamAM gherAyelI lAlAza paNa huM joI zakuM chuM ! paNa mane vizvAsa che ke, soraThanI bahuratnA vasuMdharA huM eka Tahela nAkhuM eTalI ja vAra che. mArI jhoLI chalakAIne UbharAI jaze !" daMDanAyakanI AMkha soraThanI mAnasayAtrA kAje nIkaLI paDI! emanI yAtrAnuM paheluM ja tIrtha "vAmanasthaLI AvyuM! jyAM jainonI jAhojalAlIe samRddhinuM chelluM zikhara sara kareluM hatuM ! virATa tyAMno jaina saMgha hato ! ane garavA gaDha giranAranI puNya chAyAmAM ja e nagara vaseluM hatuM. tethI tIrtha kAje tana, mana, dhana ane jIvanane paNa hoDamAM mUkI de, evA zraddhA-sabhara zrAvako paNa tyAM vasatA hatA! - bhagavAna nemanAthane saMbhArIne daMDanAyaka, tIrthoddhAranI jhoLIne kAMDe nAMkhIne nIkaLI paDyA. zraddhAno emane sAtha hato. vizvAsa emanI othe hato. vAmanasthaLInuM mahAjana ekaThuM thaI gayuM. mahAjane daMDanAyaka maMtrIzvaranI AgaLa utsAhano zaMkhadhvani karyo : giranAranI gauravagAthA $ 101
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrIzvara ! soraThanI traNa varasanI Upaja jeTalI rakama ekaThI karavI ane e paNa giranAranA jIrNoddhAra kAje, e sAva sahelI vAta che ! soraThanA dAnavIro eka Tahele ja tamArI jhoLI chalakAvI deze." jIrNoddhAranI jhoLImAM potAnI samRddhi ThAlavavA ghaDI ekamAM to vAmanasthaLI ekaThuM thaI gayuM ! phALAmAM nAma noMdhAvavA dvArA lAbha levAnI paDApaDI zarU thaI. eka kAgaLa AgaLa AgaLa vadhato gayo, enI para samRddhinA staMbho khaDA thatA gayA. sabhAne vIMdhIne eka mANasa AgaLa AvavA mathI rahyo hato, paNa sabhA ene kahI rahI hatI : "bhalA mANasa! sabhAmAM AgaLa jaIne tAre zuM karavuM che? mahArAjA siddharAjanA kopa-agnine ThAravA, ASADhanI ghana-ghora vAdaLIo samRddhinA jaLane mukta mane varasAvI rahI che, temAM tuM jaLanA eka biMdune tyAM nAMkhI AvIza, eno zo hisAba? che tArAmAM zakti ke, ekale hAthe e jhoLIne tuM chalakAvI zake?' "hA !! namratAthI javAba ApIne e mANasa AgaLa vadhI gayo. sabhAne enA dIvAnApaNAno AbhAsa thayo ! koI bolya: pAgala che pAgala ! enA veza-paheraveza to juo ! uMbarAne oLaMgavAnI to hAma nathI ne meru girinA pAMDuka vananI yAtrA kAje nIkaLyo che ! melA ghelAM kapaDAM ! na mAM para koI jAtanI ujamA ! pelo mANasa to sabhAne vadhIne cheka daMDanAyaka sajjananI sAme jaIne Ubho rahyo. eNe pUchyuM : zI vAta che? mahAjana zA mATe bheguM thayuM che? gAmanA movaDIone to A ghelo ja bhAsyo, paNa enAM vANIvartana parathI sajjanane kaMI karI chUTavAnI bhAvanA enAmAM dekhAI ! daMDanAyake upasthita thayelI badhI paristhiti jaNAvI ! 102 huM giranAranI gauravagAthA
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ o ! traNa varasa zuM, trIsa varasanI Upaja ekaThI karavI hoya, toya, huM ekala hAthe eTalI saMpatti ApavA taiyAra chuM! A lAbha to muja raMkane ja maLavo joIe !" bahArathI melo ghelo chatAMya aMdarathI dUdha jevo UjaLo e mANasa, daMDanAyakanA paga cUmato karagaravA lAgyo ! daMDanAyake pUchyuM tAruM nAma? bhIma-sAkariyo. mahArAja! A mahAjana to baDabhAgI che. AvAM AvA to ghaNAM avasariyAM ene maLyA ja kare che, muja rAMkanAM bhAgyadvArA Aje khUlyAM ! dhananI ciMtA na karatAM, joIe teTalAM gADAM bharI jajo, paNa A lAbha mane ja maLavo joIe !! sajjananA caraNanI raja mAthe caDAvatAM bhIme dhanyatAnA romAMca anubhavyA ! sajjane paNa AnaMdanI eka jhaNajhaNATI anubhavI ! e UbhA thayA ane bolyA : bhAIo ! sonA-maDhyA mukuTamAM jaDelAM ratnonAM teja to sahu jue che ane jANe che, cIMthare-vIMTyuM A ratana che ! jagata bhale enuM teja na jANe, paNa e to jhagArA mAratuM jhaLahaLI ja rahyuM che ! jagata have jANaze ke, soraThanI bahuratnA vasuMdharAe kevAM kevAM ratno pedA karyA che! veza jeno melo ghelo che, e Aje ekale hAthe A jhoLIne chalakAvI devA taiyAra thayo che ! duniyA jene dIvAno kahe che, e ghaNI vAra eTalo badho divya hoya che ke, ene dIvAno kahetI duniyA pote ja dIvAnI Thare che ! bahuratnA vasuMdharAe Aje eka evuM ratna pedA karyuM che ke, e ratananA ajavALe juga-juga pachIno itihAsa paNa ajavALAM sAthe enA gAna gAze !' mahAjana bhImanA e dAna para ovArI UThyuM. daMDanAyaka sajajane e divase, Abha sAthe vAto karatI mahelAtonAM Atithya na svIkAryA ane bhImanI jhUMpaDIe e jaI UbhA! giranAranI gauravagAthA jIruM 103
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ moTA moTA zeTha ane zAhukAronI dilanI mAMgaNI ane lAgaNI sajjananA aMtarane na aDI ! aDI emane bhImanI vANI ! kema ke emAM lAgaNInI lavaNimA hatI ne mAgaNInI manoharatA hatI ! bahArathI to jhUMpaDI jevo ja e gharano dedAra hato, paNa aMdara to jANe dolata-devIno darabAra racAyelo hato ! bhIme eka oraDInAM bAraNAM kholI nAkhatAM kahyuM : sajjana deva ! juo, dhananA A DhagalA tamArA ja che, jeTaluM dhana joIe, eTaluM vagara saMkoce laI jazo ! bahArathI jyAM amAsa dekhAtI hatI, tyAM aMdara purabahAramAM khIlelI pUrNimA joIne sajana maMtrI chakka thaI gayA ! ratno, mANeka, nIlama ane motInA DhagamAMthI UchaLatI tejachoLo vAtAvaraNamAM prakAzano dhvani pADI rahI hatI ! traNa zuM trIsa varasanI soraThanI Avaka bharavI hoya, toya akhUTa ja rahe, evo samRddhino sAgara tyAM ghughavATa karato laherAI rahyo hato ! maMtrIzvaranA mukhamAMthI evA udgAro sarI paDyA : vAha ! soraTha! dhanya tArI bahuratnA vasuMdharA ! AkhA soraThamAM ghUmI vaLavA nIkaLelA daMDanAyaka e ja sAMje jUnAgaDha tarapha pAchA pharI gayA. kema ke jIrNoddhAranI jhoLI bharI devAnuM vacana maLI gayuM hatuM ! AMkhano khUNo hajIya lAla ja hato ! kapALa para kheMcAyelI krodhanI trivalIo hajI evI ne evI ja hatI ! ane bhRkuTi paranI bhayAnakatA vadhatI ja jatI hatI ! UMco-UMco giranAra ane enI comera nAnI nAnI TekarIo! pitAnI paDachaMda kAyAnI AsapAsa jANe nAnAM zizuo khelatAM kUdatAM hoya, evuM dazya dekhAtuM hatuM ! 104 6 giranAranI gauravagAthA
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUnAgaDha najIka AvatuM hatuM ! daMDanAyaka sajjana siddharAjanI sAme AvI UbhA ! vaphAdArI ne samarpita bhAva hajI enA e ja ane evA ne evA ja dekhAtAM hatAM ! 'jaya ho, gurjarapatino ! kuzaLa che ne ?' daMDanAyaka-sajjananuM abhivAdana sAMbhaLIne siddharAja sIdhA ja samasamI UThyA ane chaMcheDAyA : 'kuzaLa kyAMthI hoya ? traNa varSano hisAba kyAM che ? e levA ja huM Avyo chuM !' 'mahArAja ! pAI-pAIno hisAba taiyAra che ane Avaka paNa ApanI sevAmAM hAjara che !' dhakhadhakhatI dharatI para jANe jaLabiMdu saryAM ! siddharAja jarA ThaMDA paDyA. emane tarata ja khyAla Avyo ke, potAnuM pagaluM utAvaLuM ane ugra che. bAdazAhI svAgata sAthe siddharAjano praveza thayo. jUnAgaDha ane enI bALakathI mAMDIne buDhDhA sudhInI AmajanatA sajjananI nekI mATe ekI-avAje je prazaMsA karI rahI hatI, e siddharAje sAMbhaLI ! siddharAje sAMbhaLyuM hatuM ke, giranAranAM daherAM para navanirmANanuM TAMkaNuM paDyuM che ane tyAM bhavya derAM caNAI rahyAM che ! bIje divase siddharAja giranAranAM maMdironAM darzana mATe upara caDyA ! zvetavarNI pASANonI, eka navI nagarI ja jANe giranAra para khaDI thaI gaI hatI ! jotAM ja ema thAya ke, jANe dUdhanA abhiSeka thaI rahyA che ! najaramAM nehanA nAda UThe, evI bhavyatA, pASANanA aNu aNumAM UbharAtI hatI ! siddharAje joyuM, to zilpa anupama hatuM, kaLA akathya hatI, jANe prANanI ja pratiSThA bAkI hoya, evI pUtaLIo thAMbhale-thAMbhale UbhI giranAranI gauravagAthA 4 105
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ hatI ! chINI ane TAMkaNAMthI aNaaDakyo koI paththara na hato ! zilpazAstrane ramatuM mUkavA, samaya ane zaktinuM jyAM balidAna na devAyuM hoya, evo koI staMbha na hato ! siddharAja navanirmANanA svAMga paherIne khaDAM thayelAM e jainamaMdiro para ovArI UThyA ! AnaMdanA niravadhi uchALa emanA aMgane vIMTaLAI vaLyA! emanuM moM jANe evA udgAranuM udgAtA banyuM baDabhAgI e pitA! ane baDabhAgI e mAtA ! je pitAnA kuLamAM evAM saMtAna avataryA, je mAtAnI kUkhe evA putro dhAraNa karyA ke, jemaNe AvAM bhavya daherAM jaNAvyAM !! daMDanAyaka samayanA pArakhu hatA. e jANatA hatA ke, samaye bolAyelA eka zabdanI zakti AgaLa, kasamaye bolAyelA abajo zabdonI zakti nagaNya che ! teo ThAvakuM moM rAkhIne bolyA : baDabhAgI to che e karNadeva ane baDabhAgI to che e mInaLadevI! jemanA zUrA saMtAna gurjarapati zrI siddharAje pitRsmRti kAje ahIM AvAM anupama A daherAM baMdhAvyAM !" aNahakanI kIrti-kAmanA siddharAjane mana eka kALo apayaza ja hato! eo sAzcarya bolyA : sana! kIrti ne yazanA vaNahakanA abhiSeka mAre na khape ! meM kyAre A maMdironA pAyAmAM eka pAI paNa pUrI che?" saccAInA snehI siddharAje sajjananI sAme joyuM! "mahArAja! vaNahakanA abhiSeka kema? soraThanI traNa traNa varSanI Upaja ahIM reDI dIdhI che ! ethI A maMdiro hasatAM banyAM che ! zuM soraThanA svAmI Apa nathI? soraThanI Upaja ApanI aMgata Upaja na kahevAya? eTale ja meM kahyuM ke, dhanya e karNadeva ane dhanya e mInaLadevI !" 106 che; giranAranI gauravagAthA
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ siddharAjanuM mAthuM namI gayuM ! daMDanAyaka e maMdiro bhaNI AMgaLI cIMdhatAM bolyA : 'hA, soraThanI traNa varSanI UpajamAMthI A devanagarInA uddhAra thayA che ! ane juo, A maMdiro para zuM lakhAyuM che. mahArAja ? 'karNaprasAda' ane chatAMya Apane soraThanI traNa varSanI Avaka joItI hoya, to pAI-pAInA hisAba-kitAba sAthe vAmanasthaLIno meloghelo chatAMya UjaLo 'bhIma sAthariyo' ekala hAthe ApavA taiyAra che, mahArAja ! vasuMdharA to bahuratnA che !' nirbhayatAthI, nIDaratAthI sajjane kahI dIdhuM ! nA, nA, sajjana ! mAre e Avaka nathI joItI ! e Avaka karatAMya karNadevanI kIrti-kamANIne huM vadhAre mUlyavAna ne mahAna gaNuM chuM !' samaye bolAyelA zabdo dhAraNA karatAMya vadhu asara karI gayA ! traNa traNa varSanI Avakano pAI pAIno hisAba levA AvelA siddharAje potAnA taraphathI ja giranAranAM daherAMono e jIrNodvAra kabUla rAkhyo. bhIma sAtheriyAnA ghara-AMgaNAnI paristhiti judI ja hatI ! gharane AMgaNe Ubho-Ubho sAriyo roja roja jUnAgaDha bhaNI AzAmITa mAMDI raheto : 'kema na AvyA daMDanAyaka? have to AvavA ja joIe. pArakI thApaNano A bhAra huM kyAM sudhI khamato rahuM ?' 'bhImanI vicAradhArA AgaLa vahetI : 'zuM bIjo koI viralo jaMga jItI gayo haze ? mArA adharane Are Avelo, anupama avasarano A amRta-pyAlo zuM jhUMTavAI jaze ?' aMte jyAre jUnAgaDhanI dizAethI azvonA koI DAbalA na ja saMbhaLAyA, tyAre bhIme ghoDI doDAvI mUkI ! giranAranI gauravagAthA 4 107
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasuMdharA bahuratnA che, e vAta sAcI paNa enAM ratno ATalAM badhAM nakalaMka haze, enI khabara to daMDanAyakane, bhIma jyAre potAnI AgaLa khaDo thayo, tyAre ja jaNAyuM ! kema daMDanAyaka? pArakI thApaNa mAre kyAM ThAlavavI? tamArA taraphathI hajI gADAM na AvyAM, tethI mAre Ama ahIM AvavAnuM thayuM che ! daMDanAyake badhI vAta vistArathI kahI saMbhaLAvI ! kalpanA satya banI hatI ! nisAsA sAthe bhIma bolyo : hAya ! adharane Are Avelo amRta-pyAlo Ama ekAeka ja jhUTavAI gayo, maMtrIzvara ! paNa dAnamAM ApelI A rakama have to mArI na ja gaNAya. eno sadupayoga tamAre hAthe ja thavo joIe !" aMte vAmanasthaLIthI gADAM AvyAM, jemAM bhIma-sAthariyAnuM dAna gAI rahyuM hatuM ! sajjanane e dravyano svIkAra karavo ja paDyo. bhIma-sAkariyAnA A dAnamAMthI "meraka-vazInI TUMkanuM navanirmANa thayuM, ema itihAsa kahe che. bhIma-sAthariyAnI smRtimAM eka vizALa jaLa-kuMDa giranAra para sajjane taiyAra karyo. pavananI jhApaTe enA jaLamAM taraMgo UThatA ane jANe kahetA: bahuratnA vasuMdharA ! 108 huM giranAranI gauravagAthA
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ add//M/I/s/ . Mini * Adhi I/I/id/g/11/2011'' (3) hoDamAM homAyeluM tIrtha mUlya cUkavo ane giranAra kharIdo, AvI hoDa-harIphAI Aje giranAramAM khUba rasAkasI sAthe cagI hatI ! tIrtha hoDamAM homAyuM hatuM ! - yoginIpura-dilhIthI zreSThIpUrNa bAdazAhI ThAThamATha sAthe AvIne, giranAranI taLeTIe taMbuo tANIne rahyo hato. e zreSThI digaMbara matano kaTTara anuyAyI hato. enI pAse badhuM ja hatuM : lakSmI ne lAvaNyanI choLo enA paga cUmatI hatI ! zAna ne zauryanI yazakalagIo enA mAthe pharatI hatI ! khUnI allAuddInanA vaMzajonI kRpA eNe
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ meLavI hatI, je vaMzajo dilhInA takhta para bhAratanuM bhAgya ghaDI rahyA hatA ne AvI dostInA dAve ja, jyArathI saMghanuM prayANa thayuM, tyArathI dilhIpati taraphathI rakSaka-sainya enI kumake rahyuM hatuM. Ama, eka taraphathI digaMbarIya saMgha Avyo, tyAre ja bIjI taraphathI eka zvetAMbarIya saMgha paNa tyAM AvI Ubho ! e saMghanA saMghapati hatA : mahAmAtya pethaDa ! eya jabbara puNyazALI hatA. mAMDavagaDhamAM rahIne ja emaNe potAnI hAka AjubAju vagADI hatI, Akho mAlavadeza emanAthI dhrUjato hato. ATalI badhI rAjakRpA ne chApa emaNe potAnI kunehathI saMpAdana karI hatI ! giranAranI taLeTI Ama be saMghanA AgamanathI bharI bharI thaI gaI. pahelo saMgha digaMbarono Avyo ne bIjo saMgha zvetAMbarono Avyo. yAtrAnuM pramANa paNa sAthe ja thayuM. giranAranI pahelI pagathAra para paNa banne saMgho ekI sAthe ja AvI UbhA, paNa tyAM ja vAda-vivAda jAgyo : giranAra para kayo saMgha pahelAM AgaLa vadhe? digaMbaro kahe : A tIrtha mULamAM ja amAruM che ne tamArAthI pahelAM paNa ame ja AvyA chIe, mATe sauthI mokhare ame ja rahIzuM. zvetAMbarIya-saMgha jyAre AMkha ADA kAna karIne, AgaLa cAlavA taiyAra thayo, tyAre pUrNa saMghavInA izAre eka sainya TukaDI AgaLa dhasI AvI. enI mokhare pUrNa pote Ubho rahyo ne eNe giranAranI guphAoneya gajavI mUke evo eka joradAra paDakAra karyo: khabaradAra! eka paNa pagaluM AgaLa vadhyA to ! tIrtha amAruM che! ame pahelAM AvyA chIe ne uparathI tamAre AgaLa javuM che ? nahi bane ! A kyAreya nahi bane! juo, A samazero kaMI amathI ja nathI rAkhI. e lAkaDAnI nahi, lokhaMDanI che !" game tema toya sAmo pakSa baLiyo hato, dilhIpatinA anugrahanI khumArI enAmAM chalakI chalakIne UbharAI AvatI hatI ! 110 huM giranAranI gauravagAthA
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ pethaDazAhe baLathI nahi, kaLathI kAma levAnuM vicAryuM. saMgha aTakI gayo. pethaDazAhe sAmA pakSathI Takkara levAno nirNaya karyo. emaNe kahyuM. "A giranAra AvA eka nahi, aneka vAda-vivAdono sAkSI che. giranAre AvI to ghaNI ghaNI hoDa harIphAIo joI che, paNa dareka vakhate amAro ja jaya jAhera thayo che ! hajI najIkano ja itihAsa tapAso, je itihAsanI zAhI hajI pUrI sukAI paNa nathI ! zrI bappabhaTTisUrIzvarajIe, zrI aMbAdevInA moDhethI A tIrthanA adhikArI tarIke kone TharAvyA hatA? kAna parathI aMdhazraddhAnI AMgaLIo kADhI nAkhazo, to e gAthAnA guMjatA paDaghama hajIya saMbhaLAze; jemAM nArInirvANanuM tattva khullaMkhulluM dekhAya che ? tArei nara va nArI vA! mATe A tIrtha amAruM ja che, ame AgaLa javAnA ja !" nyAyanI sAme vAta, vAda ne vivAda karavAmAMya majA ! emAM jayaparAjaya maLe e banne sArAM, paNa anyAyanI joDe vAda-vivAda nakAmA ! ne emAM jaya maLe toya khataranAka ! sAmo pakSa anyAyI hato. mahAmAtya pethaDazAhanI AvI nyAyasaMgata vAta sAMbhaLIne e ghUMvAMpUvAM thaI gayo. Ama vAtamAMthI vAda ne vAdamAMthI vivAda jAgI paDyo. banne moracA vacce jabarI rasAkasI jAmI paDI. eka kaheH tIrtha amAruM! A tIrthanA adhikArI ame ja ! bIjo kahe : nahi, nahi, tIrtha to amAruM ja ne adhikArI paNa ame ja digaMbarIya pakSe jarA jhanUna batAvyuM. enA morace samazero sAbadI banatI cAlI. AvI taMgadilIne nAthavA keTalAka vRddho AgaLa AvyA, ne emanI madhyastha daSTi bolI: "bhAI ! tIrtha na ekeya pakSanuM ! IndramALanI uchAmaNImAM je vadhu dravya bole enuM tIrtha ! cAlo, upara jaIne tIrthano nirNaya karIe ! na koI saMghe AgaLa-pAchaLa caDavAnuM ! banne saMgho ekIsAthe tIrthayAtrAnuM pagaluM upADe ne pravAsa kare ! giranAranI gauravagAthA che. 111
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ banne pakSe A nirNayane vadhAvI lIdho, ane banne saMghonuM sahaprayANa zarU thayuM ! saMgha dAdAnA darabAramAM pahoMcI gayo. - 1 - kAmavijetA bhagavAna zrI neminAtha svAmInA raMgamaMDapamAM have kharI rasAkasI jAmI rahI hatI! tIrtha konuM? A praznane banne pakSe, potAno prANaprazna gaNyo ne enA ukela kAje potAnuM sarvasva nyocchAvara karI devAnA zapatha sAthe banne pakSe jhajhUmI levAno nirNaya paNa karI lIdho. giranArane potAno sAbita karavAnI hoDa-harIphAI zarU thaI ! uchAmaNI suvarNathI zarU thaI ane enIya chellI sImA AvI gaI ! pachI bIjI rIte uchAmaNI zarU thaI ne enI chellI hada AvI gaI ane chelle chelle suvarNa ghaDIthI uchAmaNI AMrabhAI: pAMca dhaDI ! zarUAta mahAmAtya pethaDazAhe karI. "cha dhaDI !' sAta dhaDI?" Amane-sAmanethI dhaDIono AMkaDo vadhavA lAgyo ! pUranA pANI jema herata pamADe e rIte UMcAM caDatAM jAya, ema dhaDInI saMkhyA vadhatI ja cAlI ! bhagavAna nemanAthanI jamaNI bAjue, pethaDazAhano pakSa khaDo hato ne DAbI bAjue pUrNano ! A parathI ja vRddhoe rUkha kADhI lIdhI ke, jaya kono thaze ! emane pethaDazAhane bhagavAnanI jamaNI bAju sthAna maLavAthI emano jaya nakkI lAgato hato! maMtrIzvare harIphAIne joradAra banAvI : soLa dhaDI sonuM ! pethaDazAhe Aje jabarI hoDa mUkI hatI ! digaMbarIya saMgha ne saMghavI pUrNane to dhoLe divase tArAM dekhAvA mAMDyAM. badhA stabdha banI gayA : soLa dhaDI sonuM ? daza maNanI eka 112 giranAranI gauravagAthA
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhaDI ! zuM ekaso sATha maNa sonuM? paNa Aje eya vaTe caDyA hatA. tIrthane jatuM kema karAya ? digaMbara saMghane kAlakSepa joIto hato, jethI pote taiyAra thaI zake ! emaNe zarata mUkatAM kahyuM : "ATha divasanI avadhi maLavI joIe ! kema ke A prANa-prazna che. Ano ukela Ama eka divasamAM ja na AvI zake !' kabUla ! kabUla! kabUla !" pethaDazAhe samasvare e mAMgano svIkAra karyo. pUNe potAnA saMghamAMthI suvarNano phALo ugharAvavA mAMDyo ne bIjuM sonuM levA dilhI tarapha yojana-gAminI sAMDhaNIo paNa emaNe mokalI! maMtrIzvara pethaDazAha paNa have hoDanI rasAkasI kaLI gayA hatA. emaNeya mAMDavagaDha tarapha potAnI sAMDhaNIo doDatI mUkI, je ghaDI ekamAM jojanano paMtha kApI nAkhe, evI cAlavALI hatI! digaMbara-saMghamAM pratyeke A praznane potAno gaNyo ne sahune giranAranI rakSA kAje noMdhapAtra phALo dharI dIdho! phALAnI TahelanI e jhoLI chalakAI UThI. emAMthI aThThAvIsa dhaDI sonuM nIkaLyuM ne bIjuM sonuM dilhIthI ravAnA thaI gayuM hatuM. pUrNanI khumArI vadhI gaI. tIrtha have eNe potAnA hAthamAM ja lAgyuM ! ethI Akho digaMbarIya saMgha cAra page nAcakUda karavA mAMDyo ! avadhi pUrI thaI ne pAchI hoDa jAmI: aThThAvIsa dhaDI sonuM ! pUrNa jANe prazna AgaLa pUrNavirAma mUkI rahyo hoya, evA utsAha sAthe jorathI bolyo ! ene ema ke, have AnAthI AMkaDo vadhe ema nathI, paNa "zeranA mAthe savAzeranI garvabhaMjaka vANI Aje e visarI gayo hato ! sAmethI enA karatAMya jorathI garjanA thaI chappana dhaDI sonuM! pethaDazAhano e avAja hato. emane have "eka-be AMkaDA vadhArIne samaya bagADavo asahya thaI paDyo hato. emaNe "aThThAvIsa'nA sIdhA ja chappana' karI nAkhyAM! giranAranI gauravagAthA DuM 113
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrNa bhoMTho paDI gayo, potAnuM ekalAnuM nahi, potAnA dharmanuMya svamAna ghavAtuM hatuM. eNe pachI maMtraNA calAvI paNa phUTI badAma ya ApavA have koI taiyAra na hatuM ! badhAe kahyuM : 'bAvA thaIne, badhuM ja lUMTAvI daIne kaMI amAre giranAra joIto nathI ! ame to AjakAlamAM cAlyA jaIzuM. giranAra kaMI amArAM ghare sAthe AvavAno nathI, e to ahIMno ahIM ja rahevAno che ! pachI saMpattinuM taLiyuM ghasIne enI rakSA zA mATe !' ne maMtraNA paDI bhAMgI ! aMte zaramanA zeraDA sAthe pUrNe potAnI hAra kabUlatAM kahyuM : 'maMtrIzvara pethaDazAha ! indramALa-saMghamALa tame ja paridhAna karo !' jayanI mALa ne saMghanI mALa ekIsAthe maMtrIzvaranA gaLe zobhI rahI ! tIrtha jenuM hatuM, ene ja pAchuM maLyuM ! je pallAmAM satyano bhAra hato, e ja palluM namyuM ! hoDamAM homAyelo giranAra rakSAyo, dharmanuM jatana thayuM, dhananI nyochAvarIthI ne saMpattinA samarpaNathI ! pethaDazAha indramALanuM paridhAna karIne nIce UtaryA, paNa emanA moM para to dharma-garvanI ja rekhA vaMcAtI hatI ! pagamAM pavanano vega hato ne sAMDhaNIo mAra mAra karatI mAMDavagaDha bhaNI doDI rahI hatI ! mUlya cUkavAI gayuM hatuM ne giranAra jeno hato, eno ja sAbita paNa thaI cUkyo hato. chatAMya Aje aMtare aMtare ne mastake mastake ciMtA vaMcAtI hatI ! gaIkAle ja indramALanuM paridhAna thayuM. maMtrIzvara nIce AvyA ne emaNe pratijJA aMgIkAra karI : 114 giranAranI gauravagAthA
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ jayAM sudhI giranArane samarpita thayeluM chappana ghaDI sonuM, ahIM hAjara na thAya ne e devadravya bhagavAnanA caraNe na dharAya, tyAM sudhI mAre AhAra-tyAga ! A khumArI para badhA stabdha banI gayA ! kyAM giranAra ne kyAM mAMDavagaDha ! ne chappana dhaDI sonuM ekAda be divasamAM kaMI thoDuM ja AvI jAya! chatAMya maMtrIzvarane devadravya para eTalI badhI zraddhA hatI ke, enuM devuM mAthuM rAkhIne koLiyo kema utArAya ? e RNa cUkavavA maMtrIzvara adhIrA hatA ane emaNe bhISma-pratijJA svIkArI hatI. maMtrIzvaranI A pratijJAmAM bIjA agraNIoe paNa sAtha Apyo ! kevuM e dila haze? devano dIvAno ja AvI kasoTIne sAmI chAtIe AvakAre ne bheTe! maMtrIzvaranA dilamAM deva hatA, ne devadravyanI sarvotkRSTatAno jIvaMta khyAla hato! emanA dimAgamAM zAsana vasyuM hatuM ne zAsananI zAna-zaukata, emanA lohInA kaNa kaNamAM vaNAI cUkI hatI ! pratijJA paththararekha jevI hatI. maMtrIzvaranI AgaLa A pratijJAnI bhISmatA samajAvIne, nirNaya badalavA ghaNAe AkAza-pAtALa eka karI joyAM, paNa javAba eka ja maLyo : "mAthe devuM ! ane eya pAchuM devadravyanuM hoya, to eka koLiyo paNa zuM Utare? A deva anokhA che ne A devadravya alaukika che ! enuM RNa cUkavyA pachI ja zAMtino zvAsa levAya !" - maMtrIzvara pethaDazAhanI A zAsana vaphAdArI joIne sahu moMmAM AMgaLAM nAMkhI gayA ! - 7 - sahunI AMkha mAMDavagaDhanI vATa para mITa mAMDI rahI hatI ! pyAruM cAtaka ne tRSAtura mayUra, grISmanI RtumAM jema AkAza bhaNI joyA giranAranI gauravagAthA che 115
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ kare, ema sahunI dRSTi sAMDhaNIothI UDatI dhULa-DamarIo jovA nUrI rahI hatI ! eka divasa vItyo ! bIjA divasano madhyAhana paNa vItI gayo ! DhaLatI sAMja paNa vitatI cAlI, paNa nirAzA sivAya kazuM ja na maLyuM ! Akhare badhAe AzA choDI dIdhI. be ghaTikA jeTalo ja divasa have bAkI hato ! sUryAsta samaye sAMDhaNIo Ave eno koI artha ja na hato. kAraNa maMtrIzvara rAtribhojananA tyAgI hatA. eTalAmAM to DAbalAo saMbhaLAyA ! dhULanI UDatI DamarIo dekhAI ! mAMDavagaDhathI mAra mAra karatI sAMDhaNIo AvI ne giranAranI taLeTIe AvIne e UbhI rahI gaI ! be ghaTikA jeTalo divasa hajI hAthamAM hato. maMtrIzvare tarata ja chappana ghaDI sonuM kAMTe jokhyuM ne bhagavAna zrI neminAthanA caraNe samarpita karAvyuM ! maMtrIzvaranI AgaLa have badhAe bhojanathALa mUkyA paNa emaNe to pAchI nA ja pADI ! be ghaDI pUrve AhAra-pANI patAvI devAno emano niyama hato ne e maryAdA oLaMgIne sUrya to AgaLa vadhI gayo hato ! sUryane maMtrIzvaranuM pAraNuM jovuM hatuM. paNa e jovAnuM enuM bhAgya na hatuM. ethI ema ne ema e sUryane cAlyA javuM paDyuM ! aMdhAruM AkhI duniyA para pharI vaLyuM. chatAMya saMghanI pratyeka vyaktinI AMtara AlamamAM, maMtrIzvaranI pratijJA teja lisoTA dorI rahI hatI ! 116 huM giranAranI gauravagAthA
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 893 14 zatru zaraNAgata banyo prabhAva-kathana kyAreka pIDA upajAvanAruM thAya che ! zrI jinaprabhasUrijI mATe eka vAra AvuM ja banyuM. bAdazAha-suratrANa emano adano anurAgI hato. eka vAra eNe pUchyuM : 'sUrideva ! tamArA dharmamAM giranAranAM ghaNAM ghaNAM gIta-gAna gavAyAM che ! zuM giranAra ATalo badho prabhAvazALI che ?' 'hA, bAdazAha jainI-Alama ja nahi, bIjI bIjI paNa Alamo giranArane eka pavitra tIrtha tarIke nihALe che. sauMdarya- ramyA e giri
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhoma ghaNI ja suMdara che. tyAM amArAM nemanAtha bhagavAnanuM vizALa jainamaMdira che. emanA traNa traNa mahAna kalyANakothI e dharatI dhanya banI che. A uparAMta bIjAM paNa dharmAlayo tyAM che !" maMdira-mUrtino koI pratyakSa prabhAva kharo, sUrijI? prabhAva? prabhAva to evo che ke, haiyuM herata anubhave ! tyAMnI pratimA acchedya che. game tevA zastra-astro paNa enI kAMkarIya na kheravI zake, kAraNa ke e mUrti devAdhiSThita hovA sAthe vaja nirmita che !! ema? ATalo badho mahimA?' bAdazAhe sAzcarya pUchyuM ke e manamAM babaDyo : A badhI to kalpanAnI kathAo ! lokhaMDI-zastro AgaLa e bAvaluM TakI zake? asaMbhava, sAva ja vAhiyAta vAta! cAla, parIkSA karo jouM! ne zrI jinaprabhasUrijInI sAthe bAdazAha sUratrANa eka di' giranAra bhaNI prayANa karI gayo. sUrijInA manamAM zraddhA hatI. samrATanA manamAM zaMkA hatI. eka dahADe dUra sudUra UbhatAM giranAre dekhA dIdhI. zuM bhavya parvata! Abhane AliMgatAM zAM enAM protuMga zikharo ! yojananAM yojana sudhI phelAyelo zo eno gherAvo! lIlI-kuMjAra vanaspatithI lacI paDelI zI enI samatala ane viSamabhUmio! giranAranI bhavyatAne mugdhabhAve nihALato bAdazAha enI godamAM AvI Ubho. parIkSAnI paLa have hAthaveMtamAM hatI. giranAranI tasu tasu jeTalI parvatIya bhUmi para, prakRtie kaMDAreluM lAkheNuM lAvaNya nihALato nihALato suratrANa bhagavAna nemanAthanA maMdiramAM AvI Ubho. tyAM pahoMcatAM ja bAdazAhane potAnA garvakhaMDanano bhaya lAgyo ! 118 huM giranAranI gauravagAthA
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ ASADhI vAdaLanI zyAmaLatA, e pratimAnI pAse pANI bhare evI hatI. enI mukhamudrA, enuM sapramANa dehakaMDAraNa ane enI mohakatA para bAdazAha vArI UThyo. ene thayuM AnI para vaLI parIkSA karavAnI hoya ! AjubAjunA vAtAvaraNano kaNa kaNa bAdazAhane pokArI rahyo ke, zAha ! parIkSA karavAnuM mAMDI vALa. tArI zAna nahi jaLavAya ! A mUrti ja nahi, paraMtu A maMdiranI to IMTa-IMTa paNa devonA vAsathI surakSita che ! AvA pokArathI zAha vismita banI UThyo paNa tyAM to enA aMtarano eka avAvaru oraDo khullo thayo. azraddhAno eka ochAyo emAMthI bahAra nIkaLyo ne eNe pukAra karyo : zAha ! parIkSAnI paLane TANe ja devI-devatAonI hAjarAhajUrI kaLAya che. mATe karI le parIkSA ! kadAca tAro ya jaya thAya !! - ne zAhe pratimA samakSa potAnuM vaja ugAmyuM ! zrI jinaprabhasUrijI dhyAnamagna beThA hatA. zraddhAe emanA eka romaneya nivAsavihoNuM nahotuM rAkhyuM ! tyAM to avAja thayo : kha...Na...Na ! khaNa...Na ! paNa..Na ! suratrANe bhagavAna nemanAthanI e pratimA para traNa traNa vajAta karyA chatAM enI kAMkarIya na kharI. bAdazAha chakka thaI gayo : re ! zAhanI zAna zuM Aje mUrajhAze ? eNe punaH eka vajaghAta jorathI phaTakAryo ! paNa re ! A zuM ! zAha phATI AMkhe joI ja rahyo. enI AMkho cakaLa-vikaLa thavA mAMDI. mUrtimAMthI agninAM jvalaMta sphaliMgo kharavA mAMDyAM! jANe vIjaLInA ja TukaDAo! agnikaNonA e tejathI zAha gabharAyo. ene thayuMH A sphaliMganI cinagArI mArA dehane bhaDathuM to nahi banAvI de ne? suratrANe potAnA giranAranI gauravagAthA kahuM 119
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthamAM raheluM vaja eka ja jhATake dUra dUra phagAvI dIdhuM. jANe hAthamAMthI e kALotaro nAga na pheMkato hoya! sUrijI vaja phaMgoLavAnA e avAjathI dhyAnabhagna thaI gayA, ne emaNe je dazya joyuM, e joIne emanA roma-romamAM AnaMdanI kaMpArIo pharI vaLI ! tyAM dUra dUra zatru jANe zaraNAgata banyo hato. suratrANa bhagavAna nemanAthane caraNe bheTI paDyo hato, ne UMce sAde e araja gujArI rahyo hato : rahemAna! khudAviMda ! mArI kasUrane mAphI bakSajo ! meM ApanA prabhAvane, anubhavanI eraNa para caDAvavAnI badamurAda karI, paNa have mane samajAya che ke, e mArI kasUra hatI." ne suratrANa thoDI paLo sudhI, ema ne ema ghUMTaNiye paDI rahyo. nAnuM bALaka bhayabhIta banIne mAno khoLo pakaDe, enA jevo zaraNAgata bhAva suratrANanA e namanamAM kaLAto hato. thoDI vAra pachI bAdazAha khaDo thayo. potAno deha have ene haLavo phUla lAgato hato. zraddhAnA e vijayanI khuzAlI rUpe, jatAM jatAM suratrANe bhagavAna nemanAthanA caraNe suvarNano Dhaga samarpita karyo ! e ja rAtanI vAta ! bAdazAhanI A bhaktinI sAthenA keTalAka jhanUnI mlecchomAM viparIta asara thaI. savAranA camatkAranI e asarane dhoI nAMkhavA mATe emaNe eka navo moraco goThavyo. giranAranAM e maMdiromAM jeTalI jeTalI zyAma mUrtio hatI, e badhI mUrtione svecchAe ekaThI karI ne eka ThekANe pUrI dIdhI. ethI mahAjana bhayabhIta hatuM. svecchAe mahAjanane kahyuM : 120 4 giranAranI gauravagAthA
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ "A badhAM bhUto AjanI rAte amane kaMIka paraco batAvaze, to ja ame A badhI mUrtio savAre tamane mAnabhera pAchI soMpIzuM, nahi to kAlanI savAre bharabajAre A badhI mUrtiono bhukka-bhukko bolAvIne ja ame jaMpIzuM !" plecchonI A vAta sAMbhaLIne ja mahAjana stabdha banI gayuM. eka rAta ja ADI hatI. rAta paDI ! madharAta paDI ! ne savAra paNa paDI ! plecchonA AnaMdano atyAre Aro-ovaro na hato, kAraNa ke eka paNa mUrtie paraco batAvyo na hato. mahAjana sAme ja khaDuM hatuM. svecchAe potAno jaya sUcavatAM kahyuM : "A pUtaLAMo AkhI rAta mUMgAM ja rahyAM che. na ame paraco joyo! na ame emAM thoDI halacala joI ! have A pratimAono bhukko bolAvavo e amArA hAthanI ne haiyAMnI vAta che!" mahAjananuM haiyuM tUTuM tUTuM thaI gayuM. e mahAjana sIdhuM ja sUrijI pAse pahoMcyuM. rAtanI badhI vAtanI phalazruti jANIne sahu stabdha banI gayA. sUrijIe samrATane sAda dIdho. ne emane badhI vAta jaNAvI ! A badhA prapaMcothI bAdazAha aNajANa hato paNa A jANyA pachI potAne rAte AvelA e svapnanI kaDIo ene joDAtI jaNAI ! eNe sattAvAhI sUre mlecchone sAda dIdho ! malecchAe AvatAnI sAthe ja kahyuM : "nAmadAra ! Apa gaI savAre ThagAyA. A butaparastI mUkI do ! kaI rIte huM ThagAyo?" suratrANe jANe ajJAna darzAvyuM. ne svecchAe mananAM dvAra khullA mUkI dIdhAM. ThAvake moDhe badhuM sAMbhaLI bAdazAhe pUchyuM : giranAranI gauravagAthA 121
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuM tamane bhUtoe kaMI ja na kahyuM?' "nA, nA. kaMI ja nahi !" badhAMe samasvare avAja karyo. "paraco paNa puNya hoya, to ja jaNAya ! mane rAte khvAbamAM..' zuM Apane khvAbamAM kaMI paraco maLyo? hA, rAte badhA ja bhUtoe mane sAvadhAnInI sUcanA karI ke, zAha! tamArI para moTI Aphata toLAyelI che. tamArA plecchone hAthe, eka paNa mUrtinI kAMkarI kharaze, toya tamAruM bhAvi bhayAnaka nIvaDaze !" zlecchonI AMkha phATI gaI. badhA sleccho thara thara kaMpavA lAgyA! atyAra sudhI to mane khyAbanA khudAonI A vAtanuM anusaMdhAna jaDatuM na hatuM : zuM mUrtio ne zuM khaMDana ! paNa atyAre jyAre A badhuM jAyuM, tyAre mArI AMkha krodhathI lAlaghUma banI UThI !' sahunAM kaMpano vadhavA mAMDyAM! "nAdAno ! mane "butaparastIthI pAchA haThavAnI salAha denArA tame koNa? A khudA to jAgato khudA che. gaI rAtanI paLa mArA jIvananI sahuthI vadhu kiMmatI paLa che ! AvA khudAne khatama karavAno tame prapaMca racyo ne eya mArI jANa bahAra ! jAva, tamane sahune zULInI aNIe caDAvavAno hukama devAmAM Ave che !' bAdazAhe hAtha pachADyA. emano krodha nisIma banyo hato. badhA plecchone zULIe caDAvavAnI AjJA karyA chatAM hajI emanI AMkhano agana zAMta thayo na hato ! plecchonI AMkha sAme ja potAnuM kamakamATIbharyuM mota kALanI kAtila kaTArI ugAmIne khaDuM hatuM. 122 giranAranI gauravagAthA
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ lohI thIjI gayuM hatuM. AMkhe AMkhe laTakatAM AMsunAM toraNo, vAtAvaraNanI karuNAne vadhAratAM hatAM. koI moM evuM na hatuM, jemAM nisAso na hoya, ane 'jIvanabhikSA' kAjenI kAkalUdI na hoya ! mahAjananI karuNatA A joIne jAgI UThI. ene thayuM ke, ApaNI khAtara mota ! eNe bAdazAhane vInavyA : sulatAna ! A badhAnI kasUrane mAphI bakSo ! AvuM amAnuSIya kArya have emanA hAthe nahi thAya, enI javAbadArI amArI ! 'Amane mAphI ? haragija nahi !' bAdazAha barADI UThyo, paNa tyAM to sUrijI AvI pahoMcyA. emanI icchAne AvakAryA sivAya zAhano chUTako na hato. sUrijInI mAgaNIne mAna ApIne e badhAnA gunA mApha karavAmAM AvyA. sahu mleccho giranAranA gIta lalakAratAM lalakAratAM motamAMthI mukta thayA. zatruo jANe zaraNAgata banyA hatA ! giranAranI gauravagAthA 1 123
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra MIT T (15) muMDane vaLI mUDakuM zuM ? aDavANAM kadama ! aDavANuM mastaka ! ane avirata pravAsa ! dUradUrathI kaI gAma nagarone vaTAvatA, keI deza, dizAone pAchaLa mUkatA, thoDA munio Aje maMjilane joI zakyA hatA. emanI maMjila hatI : giranAra ! emanI haiyAsitArI para saMgIta hatuM : kAmavijetA bhagavAna ariSTaneminuM ! mana mahorI UThya : re ! Aje ApaNo tIrthaghATa Avyo ! munioe giri-ArohaNa kAje kadama uThAvyAM, paNa AgaLa vipna hatuM. jenI emane eMdhANI paNa na hatI.
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ e kALe, taravAnA trApA samA tIrtha zrI giranArane keTalAke maravAnuM sAdhana banAvyuM hatuM. dareka yAtrI pAsethI tyAre mUMDakAvero levAto hato. A kara cUkavyA vinA, koI AgaLa vadhI zakatuM nahotuM. mANasa-dITha pAMca drammano mUMDakAvero tyAre dareka yAtrI para lAdavAmAM Avelo hato. | munionA manamAM, giranAranAM gIta ghUMTAtAM hatAM. eo to koI apUrva mastI sAthe Age baDhI rahyA hatA paNa e mastI jhAjhI na TakI ! munio thoDe dUra gayA, tyAM ja emane rokavAmAM AvyA. munione Azcarya thayuM : re nIla gagananAM A UDatAM paMkhIo, bhagavAnane bheTavA jAya che; tyAre emAM rukAvaTa zAnI? emaNe pUchyuM : paNa rokavAnuM kaMI kAraNa" kema, ajANa cho ? mUMDakAvero cUkavo, pachI AgaLa vadho!! "mUMDakAvero ! amArA potAnA bhagavAnane bheTavA jatAMya amAre mUlya ne mUkuM cUkavavuM paDe? muMDane vaLI mUMDakuM zuM?" munionA moM para AzcaryanI rekhAo jaNAtI hatI. hAsto ! yAtrA ema kaMI maphatamAM thAya? mUlya cUkavIne maLelI cIjanuM mahattva vadhu hoya che !' "zuM ATale dUrathI ame pagapALA cAlIne AvyA, e ochuM mUlya che? dUra dUrathI dharatIne mApatA ne kApatA ame ahIM AvyA chIe ! e badhuM to tame ja jANo ! amAruM kahevuM to eTaluM ja che ke, mUMDakaverAnA pAMca drama rokaDA cUkavo, pachI ja AgaLa vadhAze !" munioe joyuM ke, sAmA mANaso kadAgrahI che. samajAvaTathI ahIM phAvaTa maLe ema nathI. re ! A to kevuM? potIkA prabhune bheTavAmAMya Avo avarodha ! e divase munio pAchA pharyA paNa emanA aMtaramAM to eka AMdolana UbhuM thaI gayuM hatuM ke, game te rIte A vero haThAvavo ! giranAranI gauravagAthA DuM 125
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAre e haiyuM bIjuM ! munivaro bIje divase paNa yAtrA mATe gayA. Ajeya gaIkAlanI ja punarAvRtti thaI : mUMDakAverA vinA yAtrA kevI ? munivaro pAchA pharyA. pAchA pharatAM emaNe sAMbhaLyuM ke, gujarAtanI gauravamUrtisamAM mahAmAtya zrIvAstupAla saMgha sAthe AvatI kAle ahIM AvavAnA che, ne emanI AMkhamAM AzAnRtya AraMbhAyuM ! emane thayuM : A mUMDakAverAne mahAmAtya jarUra haThAvI zakaze ! trIjA divase munivaroe, giranAra bhaNI pAchAM kadama baDhAvyAM. kumAradevI sarovaranI pAse eo AvyA, tyAM ja maMtrIzvara dekhAyA. mUMDakaverAnI A Aphata maMtrIzvaranA dhyAna bahAra na hatI paNa jo koI kunehathI pagaluM levAmAM na Ave, to paristhiti vadhu vaNasI javAno bhaya hato. emaNe giranAra bhaNI joyuM, to thoDA munivaro yAtrA kAje jaI rahyA hatA. munivarone vaMdanA karIne emaNe kahyuM : munivaro ! thoDI ja vAra rokAI jAo! saMgha sAthe Apa prayANa karazo, to ja yAtrA nirvine thaze. mUMDakAvero cUkavyA vinA bhagavAnanuM darzana nahi maLe. A paristhitithI Apa ajANa to nahi ja ho." mUMDakAverAne mahAta karavAnI A paLane, eLe gumAvavI pAlave ema na hatI. munivaro paLane parakhI gayA ne bolyA : maMtrIzvara ! tamArA jevA kAryadakSa karmayogIe "ekanuM ja nahi, lokanuM paNa hita vicAravuM joIe ! ame to kadAca tamArI sAtheyA AvIe ne amArI yAtrAya thaI jAya, paNa lokanuM zuM? A mUMDakaverAe keTalAya pravAsIonA paganuM parAkrama harI lIdhuM che, te rojabaroja dhasI AvatA, yAtrIonA kalaravathI guMjato giranAra, Aje kevo sUno sUno bhAse che ?' maMtrIzvara A vAta sAMbhaLI ja rahyA. eka mATe nahi, loka mATe ja emanI pravRttio hatI. A verAne haThAvavA emaNe jahemata lIdhIya hatI, paNa enA pAyA ghaNA UMDANa sudhI UtarI gayA hatA. A 126 huM giranAranI gauravagAthA
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ munivaromAM eo jhaMjhAvAtI-baLa nIrakhI rahyA. AzAbharyA sAthe emaNe kahyuM : "munivaro ! ApanI vAta to sAcI, paNa koI kuneha ahIM have phAvaTa meLavI jAya, e vAtamAM mane tathya jaNAtuM nathI. prayatno ghaNA ghaNA thaI gayA che, paNa Ajeya mUMDakAvero to cAlu ja che !' munivaro maMtrIzvaranI A haiyAMpola vAta sAMbhaLIne AnaMda pAmyA. AMdolananI saphaLatA have potAnA hAthamAM hatI. emaNe javAbadArI letAM kahyuM : "maMtrIzvara ! ame be be divasathI roja yAtrA kAje jaIe chIe, paNa hajI amArA "dIrgha-pravAsanI saphaLatA ame meLavI zakyA nathI. ame nakkI karyuM che ke, A mUMDakAvero to haThAvavo ja! tame jo amane pITha-baLa Apo, to A mUMDakAvero baMdha thAya ema che !' mArA pIThabaLathI? to to mAro tamane hArdika sAtha che! Apa kadama uThAvo, A paNa zAsananI zAnanuM ja kArya che !" maMtrIzvara hasI UThyA. A naujavAna munionI tAkAta AgaLa emane 'rerA'nA UMDA-pAyAnI majabUtI kamatAkAta lAgI ! ne keTalIka agatyanI vAto karIne e munivaroe giranAranI pagathAra para pravAsa AraMbhyo ! "karavuM ke maravuM'no aDaga-vicAra emanI gati-matimAM hato ! thoDe dUra jatAM ja rukAvaTa mATe sAda paDyo : be-be divasathI Ama ne Ama hAlyA Avo cho, sAva khAlI hAthe! kIdhuM nahi tamane ke, mUMDakAverAnA pAMca dramma ahIM mUko, pachI pagaluM uThAvo!" e avAjamAM ugratA hatI, sAthe sAthe uzkerATa paNa ! munivaro paNa jarA ugra banyA : giranAranI gauravagAthA # 127
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ "muMDane vaLI mUMDakAvero zAno ! ame to sAdhu chIe, amArI pAse kyAM saMpatti che? juo, A mAthe vALa paNa nathI, ame to muMDa chIe! vALa hatA, e paNa koIne ApI dIdhA. have tamane ame zuM ApIe?" munivarono joza-jusso joIne sAme pakSeya juvALa vadhyo. Ama ne Ama vAte vAdanuM svarUpa pakaDyuM. vAda, vivAdamAM palaTAyo. kaDavAM tIkhAM ghaNAM veNonI varSA thaI, aMte mUMDakAverAnA e niyamane paga nIce kacaDIne munio AgaLa vadhI gayA. Aje cheka trIjA divase, giranAranA e gIta-gAyakonA moM upara ullAsa, ujamA ane UrminI triveNI racAI ! - 0 - munio cAlyA gayA, ethI mUMDakuM ugharAvanArAono krodha nisIma banyo re! eka to mUMDakuM cUkavyuM nahi ne uparathI ApaNA para sattA calAvIne e gayA! A to haDahaDato anyAya ! AnI dAda-phariyAda thavI ja joIe, ne e badhA maMtrIzvara pAse AvyA. dhA nAMkhIne emaNe potAnI phariyAda rajU karI. maMtrIzvare sahAnubhUtino bhAva batAvyo ne bIjI bAju e munione teDAvyA. phariyAdIone thayuM : maMtrIzvara amArA pakSamAM che! munioe dhAryuM ja hatuM teDuM AvavuM ja joIe. ne thoDI vAramAM teDuM AvyuM. munivaro maMtrIzvara pAse khaDA thaI gayA. phariyAdIoe kahyuM : maMtrIzvara ! A munioe "niyama-bhaMga" to karyo, paNa e uparAMta amArI para jora-julamI karIneya yAtrA karI. Ano nyAya mAMgavA ame ahIM AvyA chIe !" potAnuM moM munio bhaNI vALIne maMtrIzvare pUchyuM : munivaro ! A phariyAdanI "sAca-jUTha aMge Apane kaMI kahevuM che? munivaroe makkamatAthI kahyuM : hA. maMtrIzvara ! mUMDakuM bharyA vinA ja yAtrA karI, e ame kabUlIe chIe, paNa AmAM prazna e che ke, 128 giranAranI gauravagAthA
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUMDane vaLI mUMDakuM zAnuM? ahIM AvyAne Aje cotho divasa che ! traNa traNa upavAsa thayA, pachI ame bhagavAnanuM darzana pAmyA. pahele divase gayA ne AmaNe amane rokyA. kahe : pAMca pAMca dramma Apo ! amArI pAse kyAM paisA hatA? ame yAtrA karyA vinA ja pAchA pharyA ! bIje divaseya A ja hAlata thaI. ame vicAryuM : have kAle to yAtrA karavI ja ! A cira-pravAsanI pAchaLa, giranAra amArI "AzA-mUrti' hato. ene bheTyA vinA pAchuM paNa kema javAya ! aMte ame gaIkAle yAtrA karI AvyA. "niyama-bhaMga thayo. vAda-vivAda paNa thayo. amAruM to e cokkasa mAnavuM che ke, AvA mahAna tIrtha para mUMDakAvero eka kALuM ne kAramuM kalaMka che. tamAre A viSayamAM sacoTa nyAya toLavo joIe ! | munivaro mauna thayA. thoDI paLo maunathI gaMbhIra banI gaI ! maMtrIe phariyAdIne pUchyuM : munivaronI A vAtanI saccAI mATe tamAre kaMI kahevuM che ? "maMtrIzvara ! badhI ja vAta sAcI che. ame emane rokyA. pAMca pAMca dramma emanI pAse yAcyA paNa A to amArI ijAradArI ne hakka che ! pAMca drama dareka yAtrIdITha amane maLe che ne maLavA ja joIe ! vaLI thoDI paLo sudhI mauna chavAyuM ! maunabhaMga karatAM maMtrIzvara bolyA : AmAM mAre kono pakSa tANavo! eka bAju mArA pUjanIya munio che, bIjI bAju tame ! tame ema karo. AmAMthI eka madhyama mArga pasaMda karo ! A mUMDakAnI vAta para maunano paDado DhALI do ! bhaviSyamAM paNa A prathA punaHvivAda Ubho kare, evI pUrNa zakyatA che. mATe A mUMDakAverAnA badalAmAM tame bIjuM kaMI mAMgI lo !" A madhyama-mArga Ama to phariyAdIone sAro lAgyo kAraNa ke yAtrIo pAsethI pAMca-pAMca drama ugharAvatAM emaneya khabara paDI jatI hatI. keTalIka mathAmaNa ne keTalIya jhaMjhaTane aMte "TUMkuM maLatuM hatuM paNa AnA badale mAMgavuM zuM? badhA vicAramAM paDI gayA. giranAranI gauravagAthA che129
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrIzvarane have moDuM thatuM hatuM. emaNe jarA UMcA sAde kahyuM : keTalI vAra? AnA badale kaMIka bIjuM mAMgI lo ! yogya mAMga para huM vicAra karavAya nahi thobhe. mAre moDuM thAya che. bhAvinI ne atyAranI badhI musIbato A "madhyamamArgathI TaLI jaze !" phariyAdIoe javAbamAM jaNAvyuM : maMtrIzvara ! mArga to sAco che, paNa A mUMDakAverAmAM to ghaNA ghaNAnA bhAga che! koNa Ano nirNaya kare?" 'tame jo nirNaya karavAne asamartha ho, to A vAta mane soMpI do ! mArI para to tamane vizvAsa che ne?" "ApanA para vaLI avizvAsano chAMToya rakhAya ? Apa nyAya toLo, ene ame samasvare vadhAvI laIzuM ! cokkasa ! pachI e mArga choDIne, eka pagaluMya ADuM avaLuM nahi mUkI zakAya !" amArA para vizvAsa rAkho, maMtrIzvara !" "Apano nyAya ame mastaka para caDAvIzuM." badhAMnI samasvarI A kabUlAta pachI maMtrIzvare kahyuM, A mUMDakaverA AjathI rada karavAno hukama thAya che ne enA badalAmAM, A jIrNadurganI godamAM vaseluM 'kuhADI gAma tamane ApavAmAM Ave che. enI Upaja para tamAro saMpUrNa adhikAra AjathI mAnya karavAmAM Ave che. enI saMpUrNa Avaka tamArI ! basa !" sahu AnaMdI UThyA. "kuhADI' gAmano ijAra-lekha" hAthamAM AvatAM ja sahue maMtrIzvarano jayaghoSa karyo. giranAranI kotaromAM thaIne e jayaghoSa jyAre pAcho vaLyo, tyAre maMtrIzvara saMgha sAthe giranAranI pagathAra para Age baDhI gayA hatA! 130 OM giranAranI gauravagAthA
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ gauravavaMto giranAra ane jinAlayo pU. tapasI mahArAja" tarIke oLakhAtA vardhamAna tapa prabhAvaka pU. AcAryadeva zrI himAMzusUrIzvarajI mahArAjAnI giranAra taraphathI bhaktibhAvanA adbhuta hatI. vyAkhyAnavAcaspati pUjaya AcAryadeva zrImad vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAjanuM ziSyatva dharAvanArA temanA gurubaMdhu pU.A.zrI jitamRgAMkasUrIzvarajI mahArAja tathA saMsArI saMbaMdhe putra pU.A.zrI nararatnasUrIzvarajI mahArAja paNa adbhuta saMyama sAdhanA karI gayA. tapasvI pUjaya AcAryadevazrInI adbhuta sevAno lAbha pAmanArA pU.paMnyAsapravara zrI hemavallabhavijayajI gaNivara (pUjya paMnyAsa zrI candrazekharavijayajI gaNivaranA ziSyaratna pU. paM. zrI dharmarakSitavijayajI gaNivaranA ziSyaratna) paNa sevAnA prabhAve AyaMbilatapamaya ane giranAramaya banavA pUrvaka "sau cAlo, giranAra jaIe' AvA nAdathI sakaLa saMghamAM giranAra bhaktinI bharatI ANavAmAM je rIte nimitta banavA uparAMta giranAranA maMdironA jIrNoddhAranA preraka banI rahyA che, eno ja e prabhAva che ke, Aje co taraphathI giranAranA yAtrikono pravAha vRddhigata banI rahyo che. pUjyazrI dvArA likhita "sau cAlo giranAra jaieA prakAzananA AdhAre A vibhAga saMkalita karavAmAM Avyo che. * giranAragiri paNa zatruMjayagirinI jema prAyaH zAzvata che. pAMcamA ArAnA aMte zatruMjayanI UMcAI ghaTIne sAta hAtha thaze, tyAre zatruMjayanA pAMcamA zikhara samA giranAranI UMcAI so dhanuSya raheze.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ * pAMcamuM zikhara hovAthI te paMcama jJAna arthAt kevaLajJAna apAvanAruM che. * A manohara evo giranAra samavasaraNanI zobhAne dhAraNa kare che, kAraNa ke te vistArathI madhyamAM caityavRkSa jevuM mukhya zikhara ane gaDha jevA AjubAjumAM anya nAnA parvato AvelA che. jANe ke cAra dizAmAM jharaNAM vahetAM hoya tevA cAra dvArA rUpa cAra parvato zobhI rahyA che. * giranAra upara anaMtA tIrthaMkaro AvelA che ane mahAsiddhi arthAta mokSapadane pAmelA che. bIjA anaMtA tIrthaMkaranA dIkSA-kevaLajJAna ane mokSakalyANaka thayA che. temaja aneka munio paNa mokSapadane pAmyA che ane bhaviSyamAM pAmaze. * gaI covIsImAM thayelA 1, zrI namIzvara 2, zrI anila 3, zrI yazodhara 4, zrI kRtArtha 5, zrI jinezvara 6, zrI zuddhamati 7, zrI zivaMkara ane 8, zrI spaMdana nAmanA ATha tIrthakara bhagavaMtonA dIkSAkevaLajJAna ane mokSakalyANaka ane anya be tIrthakara bhagavaMtanA mAtra mokSakalyANaka giranAra girivara upara thayA hatA. vartamAna covIsInA bAvIsamAM tIrthakara zrI neminAtha bhagavAnanA dIkSA-kevaLajJAna ane mokSakalyANaka giranAra upara thayA che. temAM dIkSA ane kevaLajJAna kalyANaka sahasAvana (sahasrAmravana)mAM tathA mokSakalyANaka pAMcamI TUMka upara thayela che. AvatI covIsImAM thanArA zrI padmanAbha thI mAMDIne zrI deva sudhInA 22 tIrthakaronA mokSa kalyANaka tathA zrI anaMtavIrya zrI bhadrakRta AbenA dIkSA-kevala-nirvANa kalyANaka giranAra para ujavAze. * giranAra mahAtIrthanI bhakti dvArA zrI neminAtha bhagavAnanA rahanemi sahita ATha bhAIo, zAMba, pradyumna Adi aneka kumAro, kRSNa mahArAjAnI ATha paTTarANIo, sAdhvI rAjImatizrI Adi aneka bhavyAtmAo mokSapadane pAmyA che ane kRSNa mahArAjAe to A 13ra ke giranAranI gauravagAthA
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthabhaktinA prabhAve tIrthaMkaranAmakarma bAMdhela che tethI temano AtmA AvatI covIsImAM bAramAM tIrthaMkara zrI amamasvAmI banI mokSapadane pAmaze. giranAra mahAtIrtha tathA zrI neminAtha bhagavAna upara avihaDarAganA prabhAve dhAmaNaulI gAmanA ghAra nAmanA vepArInA pAMcaputro 1, kAlamegha 2, meghanAda 3, bherava 4, ekapada ane 5, trailokyapada A pAMceya putro marIne tIrthanA kSetrAdhipati deva thAya che. vallabhIpurano bhaMga thatA indramahArAjAe sthApana karela zrI neminAtha bhagavAnanA biMbanI ratnakAMti giranAramAM lupta karavAmAM AvI hatI te mUrti Aje giranAramAM mULanAyakanA sthAne birAjamAna che. A zrI neminAtha bhagavAnanI mUrti lagabhaga 1,65,735 varSa nyUna (ochA) evA 20 koDAkoDI sAgaropama varSa prAcIna che. je gaI covIsInA trIjA sAgaranAmanA tIrthaMkaranA kALamAM brahmendra dvArA banAvavAmAM Avela hatI. A pratimAne pratiSThita karyAne lagabhaga 84,785 varSa thayA che. te mUrti A ja sthAne haju lagabhaga 18, 465 varSa sudhI pUjAze tyArabAda zAsana adhiSThAyikA dvArA pAtALalokamAM laI jaIne pUjAze. sahasrAvanamAM neminAtha bhagavAnanA dIkSA ane kevaLajJAna kalyANaka thayA hatA. zrI neminAtha bhagavAnanA prathama ane aMtima samavasaraNanI racanA karavAmAM AvI hatI ane prabhue prathama tathA aMtima dezanA ApI hatI. ahIM hAla saMpratikAlIna zrI neminAtha paramAtmAnI pratimA yukta addabhuta samavasaraNa maMdira che. * giranAra girivaranI pahelI TUMke hAla-cauda cauda benamUna jinAlayo zobhI rahyA che. bhAratabharamAM mULanAyaka tarIke tIrthaMkara na hoya tevA sAmAnya kevaLI siddhAtmA zrI rahaneminuM eka mAtra jinAlaya giranAra girivara upara che. giranAranI gauravagAthA 4 133
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ raivatagiri mahAtIrthanA pahADa upara AvelA derAsaranA nirmANamAM viziSTa koTinI kAryakuzaLatAnA darzana thAya che. zilpakalAnA sauMdaryanI vividhatAnA kAraNe badhA jinamaMdiro potAnuM AgavuM vyaktitva dharAve che. Abu-delavADA-rANakapura ne jesalamera Adi jinAlayonI kalAkRti ane jhINI jhINI kotaraNInI yAda apAve tevI viziSTa kalAkRti A giranAra mahAtIrthanA jinAlayomAM jovA maLe che, manohara ane nayanaramya evA jinAlayonI jinapratimA tathA kalA-kuzaLatA nirakhatAM mana dharAtuM nathI. dareka jinAlayano saMkSipta paricaya meLavIe. zrI neminAthajInI TUka - killAnA mukhyadvArathI aMdara praveza karatAM DAbI bAju hanumAnanI tathA jamaNI bAju kAlabhairavanI derI Ave che. tyAMthI 15-20 DagalAM AgaLa cAlatAM DAbA hAthe zrI neminAthajInI TUMkamAM javAno mukhya daravAjo Ave che, jyAM zeThazrI devacaMda lakSmIcaMdanI peDhI giranAratIrtha AvuM borDa lagAvavAmAM Avela che. A daravAjAthI aMdara pravezatAM DAbIjamaNI bAju pUjArI-cokIdAra-menejara Adi karmacArIone rahevA mATenI oraDIo che. tyAMthI AgaLa vadhatAM DAbIbAju pANInI paraba tathA upara-nIce yAtrikone vizrAma karavA mATe dharmazALAnI rUmo banAvavAmAM Avela che, jyAM bhUtakALamAM yAtriko Akho divasa sthiratA karI bIjA divase zrI neminAtha paramAtmAnA mokSakalyANakanI bhUmi eTale ke pAMcamI TUMke yAtrA karI pAchAM AvatA hatAM) pUrve peDhI dvArA ahIM lADavA-gAMThIyA rU5 bhAtuM ApavAnI vyavasthA hatI, sAmenI bAju yAtriko mATe zaucAlayanI vyavasthA paNa rAkhavAmAM AvelI che. jamaNI bAju zeTha devacaMda lakSmIcaMda peDhInI ophisa Ave che, AgaLa vadhatAM jamaNI bAju vaLIne pAchA DAbI bAju vaLatAM DAbA hAtha upara yAtrika bhAI-bahenone nhAvA mATenA snAnagRha AvyA che, tathA jamaNI bAju pIvAnA ukALelA pANInI oraDI che. AgaLa vadhatAM giranAramaMDana zrI neminAtha 134 huM giranAranI gauravagAthA
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ paramAtmAnA mukhya jinAlayanuM dakSiNadizA taraphanuM pravezadvAra Ave che, te dvArathI praveza karatAM ja zrI neminAtha bhagavAnanA mukhya jinAlayanA 130 phuTa pahoLA temaja 190 phUTa lAMbA prAMgaNano prAraMbha thAya che. jemAM mukhya jinAlayanI pharatI bhamatImAM 84 derIo che. dakSiNadvAra bahAra ja jamaNA hAthe zrI aMbikAdevInI derI Ave che. jemAM mahAtIrtha tathA zrI neminAtha bhagavAnanA zAsananA adhiSThAyikA zrI aMbikAdevInI suMdaramUrti che. jeno acijyaprabhAva che. jinAlayamAM pravezatAM pUrve tenA darzana avazya karavA joIe. zrI neminAtha jinAlaya :| zrI neminAtha bhagavAna (61 iMca)thI maMDita jinAlayanA prAMgaNamAM praveza karatAM vizALa ane bhavya gaganacuMbI zikharanA darzana thAya che. A jinAlayanA dakSiNa dvAramAMthI praveza karatAM 41.6 phUTa pahoLo ane 44.6 phUTa lAMbo raMgamaMDapa Ave che. jenA mukhyagabhArAmAM giranAragiribhUSaNa zrI neminAtha paramAtmAnI zyAmavarNIya manohara pratimA birAjamAna che. * mULanAyaka zrI neminAtha paramAtmAnI A pratimA vizvamAtramAM vartamAnamAM sauthI prAcInatama pratimA che. A pratimA gaI covIsInA trIjA sAgara nAmanA tIrthakaranA kALamAM pAMcamA devalokanA brahmandra dvArA banAvarAvavAmAM AvI hatI. A pratimA 165750 varSa jUna 20 koDAkoDI-sAgaropama varSa prAcIna che. zrI neminAtha bhagavAnanA nirvANanA 2000 mAM varSe kAzmIradezathI saMgha laIne Avela zrI ratnasAra nAmanA zrAvake zAsana adhiSThAyitA zrI aMbikAdevInI ArAdhanA karI, temanI sahAyathI A pratimA meLavIne tenI pratiSThA karavAmAM AvI hatI. abajo varSa sudhI pAMcamA devalokamAM tathA, zrI neminAtha prabhunI hayAtImAM dvArikAnagarImAM zrI kRSNanA jinAlayamAM pUjAyela che. A pratimA ratnasArazrAvaka dvArA pratiSThA thayA bAda 1,03,250 varSa sudhI giranAranI gauravagAthA 135
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ A ja sthAne pUjAze tevuM zrI nemiprabhunAM vacana hovAthI pAMcamA ArAnA cheDA sudhI A pratimA ahIM pUjAze. tyArabAda zAsanadevI aMbikA dvArA te pAtALalokamAM laI javAze ane tyAM te pUjAze, A rIte A pratimA traNeya lokamAM pUjAze. lagabhaga 84, 786 varSathI A pratimA A sthAna upara birAjamAna che. Aja sudhI A jinAlayanA aneka jIrNoddhAra thavA pAmela che. mULanAyakanI pharatI bhamatI tathA raMgamaMDapamAM yakSa-yakSiNI ane gurupratimAo birAjamAna che. A raMgamaMDapanI AgaLa 21 phUTa pahoLA ane 38 phUTa lAMbA bIjA raMgamaMDapamAM gaNadhara bhagavaMtonA lagabhaga 840 pagalAMnI joDa judA judA be pabAsaNa upara sthApita karavAmAM Avela che. jenI pratiSThA vi. saM. 1694 caitra vada bIjanA divase karavAmAM Avela che. AjubAju tIrthaMkara paramAtmAnI aneka pratimAo pratiSThita che. jinAlayanI bahAra bhamatImAM pazcimadizAthI zarU karatAM vi.saM. 1287mAM pratiSThA karela naMdIzvaradvIpano paTa, jinapratimAo, padmAvatIjInI mUrti, sametazikharajI tIrthano paTa, zatruMjaya mahAtIrthano paTa, zrI neminAtha jIvanacaritrano paTa, zrI mahAvIra prabhunI pATaparaMparAnA pagalAM, jainazAsananA vividha adhiSThAyaka deva-devInI pratimA, zAsanadevI aMbikAnI derI, zrI neminAtha tathA zrI mahAvIra prabhunA pagalAMnI derI, zrI vijayAnaMdasUri (pU. AtmArAmajI) mahArAjanI pratimA Adi sthApana karela che. bhamatImAM eka oraDAmAM zrI AdinAtha bhagavAna, sAdhvI rAjImatIzrIjI AdinI caraNapAdukA tathA giranAra tIrthano jIrNoddhAra karAvanAra pU. A. zrI nItisUrijI mahArAjanI pratimA birAjamAna che. te ja oraDAmAM eka bhoMyarAmAM mULanAyaka tarIke saMpratikAlIna, pragaTaprabhAvaka atyaMta nayanaramya zrI amIjharA pArzvanAtha bhagavAnanI 61 iMcanI zvetavarNIya pratimA birAjamAna che. prabhujInI mukhamudrA 136 9 giranAranI gauravagAthA
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirakhatAM dhyAnamagna banI javAya che, prabhujInA hAthanA nakhanI atyaMta nAjuka kArIgarI darzanArthInA manane haranArI banI jAya che. jagamAla goradhananuM jinAlaya : (zrI AdinAtha bhagavAna-31 iMca) zrI neminAtha bhagavAnanA mukhya jinAlayanI barobara pAchaLa zrI AdinAtha bhagavAnanuM jinAlaya che. AnI pratiSThA poravADa jJAtIya zrI jagamAla goradhana dvArA pU. A. zrI vijaya jinendrasUrijI mahArAja sAhebanI pAvananizrAmAM vi.saM. 1884, vaizAkha vada-6 zukravAre karAvavAmAM AvI hatI. zrI jagamAla goradhana zrI giranArajI tIrtha upara jinAlayonA munIma tarIkenI pharaja bajAvI, te jinAlayonA saMrakSaNanuM kArya karI gayA hatA. temanA nAma uparathI jUnAgaDha zaheramAM uparakoTa pAsenA cokanuM nAma jagamAla coka rAkhavAmAM AvyuM hatuM. zrI neminAthajI TUMkanI bhamatamAMthI uttara dizA taraphanA dvArathI bahAra nIkaLatAM anya traNa TUMkanA jinAlayamAM javAno mArga Ave che, temAM kALApASANanA UMcA UMcA pagathiyAM utaratAM DAbA hAthe sarvaprathama merakavazInI TUMka Ave che. mekavazInI TUka : merakavazInI TUkanA mukhya jinAlayamAM praveza karatAM pUrve jamaNA hAtha upara paMcamerUnuM jinAlaya Ave che. paMcamaranuM jinAlaya : (zrI RSabhadeva bhagavAna-9 iMca) A paMcameru jinAlayanI racanA atyaMta ramaNIya che. jemAM cArabAjunA cArakhUNAmAM dhAtakIkhaMDanA be meru ane puSkarArdhadvIpanA be meru tathA madhyamAM jaMbUdvIpano eka meru ema pAMca meruparvatanI sthApanA karavAmAM Avela che. jemAM dareka meru giranAranI gauravagAthA 137
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ upara caumukhajI pratimAo padharAvavAmAM Avela che. jenI vi.saM. 1859mAM pratiSThA karavAmAM AvI hoya tevo lekha che. adabadajInuM jinAlaya : (RSabhadeva bhagavAna-138 iMca) paMcamerunA jinAlayamAMthI bahAra nIkaLI me2kavazInA mukhya jinAlayamAM praveza karatAM pahelAM DAbA hAthe zrI RSabhadeva bhagavAnanI padmAsanamudrAmAM beThelI mahAkAyapratimA jotAM ja zrI zatruMjayagirirAjanI navaTUkamAM rahelA adabadajIdAdAnuM smaraNa karAvatI hovAthI A jinAlayane paNa adabadajInuM derAsara kahevAya che. A pratimA zyAmavarNanA pASANamAMthI banelI hovA chatAM hAla tenA upara zvetavarNano lepa karavAmAM Avelo che. ajaino A pratimAne bhImaputra ghaTotkaca athavA to ghaTIghaTukonA nAmathI oLakhe che. te mUrtinI beThakamAM AgaLa 24 tIrthaMkara paramAtmAnI mUrtivALo vi.saM. 1468mAM pratiSThAnA eka lekhayukta pILopASANa che. meravazInuM mukhya jinAlaya H (sahasraphaNA pArzvanAtha bhagavAna-29 iMca) A jinAlayanA mukhyadvAramAM pravezatAM ja chatamAM vividha kalAkRtiyukta jhINI jhINI kotaraNIo AzcaryakArI jaNAya che. AgaLa vadhatAM ghummaTanI kotaraNI jotAM delavADAnA vimalavasahI ane lUNavasahInA sthApatyonI yAda tAjI karAve che. A bAvajinAlayanA mULanAyaka zrI sahasraphaNA pArzvanAtha bhagavAna che, jenI pratiSThA vi.saM. 1859mAM pU.A.zrI jinendrasUrijI mahArAjanA haste thayela che. A bAvajinAlayanI bhamatImAM DAbI taraphathI pharatAM pILA pattharamAM vi.saM. 1442mAM kotarAyela covIsa tIrthaMkaranI mUrtivALo aSTApadajIno paTa che. AgaLa vadhatAM madhyabhAgamAM AvatI moTI derImAM aSTApadanuM derAsara banAvavAmAM Avela che, jemAM cattArI-aTTha-dasa-doya ema cAra dizAmAM kramasara 4-8-10-2 pratimAo padharAvIne aSTApadanI racanA karAI che. AgaLa vadhatAM mULanAyakanI 138 giranAranI gauravagAthA
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ barobara pAchaLanI derImAM zrI mahAvIra svAmi birAjamAna karavAmAM Avela che. tyAMthI uttaradizA tarapha AgaLa vadhatAM dareka derIonI AgaLanI cokInI chatamAM atyaMta manohArI kotaraNI manane AhUlAda pamADe che. AgaLa vadhatAM uttara dizA taraphanI derIomAM madhyamAM rahelI moTI derImAM zrI zAMtinAtha bhagavAnanI caumukhajI pratimAo birAjamAna karavAmAM Avela che. A jinAlayanA mukhyadvArathI bahAra AvI DAbI tarapha vaLatAM sagarAma sonInI TUkamAM javAno mArga Ave che. tathA sAmenI divAlanI pAchaLa navokuMDa Avela che. sagarAma sonInI TUka - (zrI sahastraphaNA pArzvanAtha bhagavAna-ra9 iMca) merakavazInI TUkamAMthI bahAra nIkaLI uttaradizAnA dvAramAMthI sagarAmasonInI TUkamAM praveza thAya che. A bAvana jinAlayanA mukhya jinAlayamAM be mALavALo atyaMta manohara raMgamaMDapa che, jemAM pUjA vagere anuSThAna daramyAna uparanAM bhAgamAM strIone besavA mATe suMdara vyavasthA goThavavAmAM Avela che. A raMgamaMDapamAMthI mULanAyakanA gabhArAmAM pravezatAM sAme ja zrI sahastraphaNA pArzvanAtha bhagavAnanI pratimA birAjamAna karavAmAM Avela che. jenI pratiSThA vi.saM. 1859 jeTha suda-7 guruvAre pU. A. zrI jinendrasUrijI mahArAjanA haste thayela che. anya jinAlayonA gabhArAnI UMcAInI apekSAe A jinAlayanA gabhArAnI aMdaranI UMcAI kaMika vizeSa jaNAya che. A gabhArAnI chatanI UMcAI lagabhaga 35 thI 40 phuTa UMcI che. giranAranA jinAlayomAM A jinAlayanuM zikhara sauthI UMcu jaNAya che. sagarAma sonI ke saMgrAma sonInA nAme oLakhAtuM A jinAlaya hakIkatamAM samarasiMha mAlade dvArA uddhAra karIne taddana navuM ja nirmANa karavAmAM Avela che, tevuM keTalAka vidvAnoe vAstavika pramANa darzAvavApUrvaka jaNAvela che. A jinAlayanI bhamatInA uttaradizA giranAranI gauravagAthA cha 139
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraphanA dvArathI bahAra nIkaLatAM kumArapALanI TUkamAM javAnA mArganI jamaNIbAju DokTara kuMDa tathA gIradhara kuMDa AvelA che. kumArapALanI TUka : (zrI abhinaMdana svAmi bhagavAna 24 iMca) kumArapALanI TUkamAM pravezatAM mukhya jinAlayanI cArebAju Avela vizALa prAMgaNamAM thaine jinAlayamAM praveza karatAM eka vizALa raMgamaMDapa Ave che jemAM AgaLa vadhatAM bIjo raMgamaMDapa Ave che. A jinAlayanA mULanAyaka tarIke zrI abhinaMdana svAmi birAjamAna che. jenI pratiSThA vi.saM. 1875 vaizAkha suda-7, zanivAre pU. A. zrI jinendrasUrijI mahArAjanA haste karavAmAM AvI hatI. A jinAlayanA uttaradizA taraphanA prAMgaNamAM eka deDakI vAva nAmanI vAva che. pUrve jIrNoddhAra daramyAna raMgamaMDapa vagere sthAnonI tUTelI pUtaLIo kADhIne A vAvanI AjubAju mUkavAmAM AvelI che. uttaradizA taraphanI bArIthI bahAra nIkaLatAM bhImakuMDa Ave che. bhImakuMDa : bhImakuMDa ghaNo ja vizALa che. te lagabhaga 70 phuTa lAMbo ane 50 phuTa pahoLo che. A kuMDa 15mAM zatakamAM banelo hovAnuM jaNAya che. unALAnI sakhata garamImAM paNa A kuMDanuM pANI zItaLa rahe che. A kuMDanI eka dIvAlamAM pASANamAM zrI jinapratimA tathA hAtha joDI ubhA rahelA zrAvaka-zrAvikAnI pratimA kotarelI jovA maLe che. pazcima dizA tarapha kuMDanI pALe pALe AgaLa vadhatAM uttarAbhimukha nIce utaravAnA pagathiyA Ave che. A pagathiyA pUrA thatAM nAgImAtAnI derInA nAme eka derI Ave che. jemAM sAme ja nIcenA bhAgamAM ekapASANano piMDa jovAmAM Ave che. tathA DAbA hAthanI dIvAlanA gokhalAmAM zrI neminAtha paramAtmA tathA jamaNA hAthanI dIvAlanA gokhalAmAM zrI nemiprabhunA zAsana adhiSThAyikA aMbikAdevInI mUrti 140 % giranAranI gauravagAthA
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ birAjamAna che. A derInI cokInI chata uparanA adhUrA ghummaTa uparathI derInA nirmANanuM kArya koipaNa kAraNosara adhUruM mUkavAmAM AvyuM hovAnuM jaNAya che. tyAMthI AgaLa vadhatAM zrI candraprabha svAminA jinAlaya sudhI javAno keDImArga Ave che. zrI candraprabhAravAminuM jinAlaya : (zrI candraprabhasvAmi-16 iMca) zrI candraprabhasvAmInA A jinAlayanuM sthAna ekadama ekAMtamAM AveluM che. A jinAlayamAM mULanAyaka zrI candraprabhasvAminI pratimAnI pratiSThA vi.saM. 1701mAM thayela che. A jinAlayanI chata aneka kalAkRtiothI suzobhita che. jemAM cAre bAju pharatI pUtaLIo sthApita karI raMga pUravAmAM Avela che. A jinAlayathI uttaradizAethI 30-35 pagathIyAM nIce utaratAM gajapada kuMDa Ave che. gajapada kuMDa :- zrI zatruMjayatIrthane sparzIne zrI raivatagirine namaskAra karIne gajapadakuMDamAM snAna karanArane pharI janma levo paDato nathI, Avo mahimA vAcavA maLe che. A gajapadakuMDa gajendrapada kuMDa tathA hAthI pagalAMno kuMDa A nAme paNa oLakhAya che. A kuMDano ullekha 13 thI 15mAM zataka sudhImAM racAyela giranAra saMbaMdhI lagabhaga tamAma jaina sAhityamAM maLe che. te uparAMta skandapurANa aMtargata prabhAsakhaMDamAM paNa teno ullekha jovA maLe che. A kuMDanA eka thAMbhalAmAM jinapratimA kotaravAmAM AvelI che. zrI zatruMjaya mAhAbhya anusAra zrI bharatacakravartI, gaNadharabhagavaMto pratiSThAthe giranAra AvelA tyAre zrI nemijina prAsAdanI pratiSThA kAje Indra mahArAja paNa airAvaNa hAthI upara ArUDha thaI AvyA hatA. te avasare prabhunA snAtrAbhiSeka mATe airAvaNahAthI dvArA bhUmi upara eka giranAranI gauravagAthA DuM 141
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ paga dabAvarAvIne kuMDa banAvyo hato jemAM traNeya jagatanI viziSTa nadIonA jala A kuMDamAM utarI AvyA hatA. te viziSTa jala vaDe indra bhakti kAje prabhunA abhiSeka karAvyA hatA. A atyaMta prabhAvaka jalanA pAna tathA snAna karatAM aneka rogo nAza pAme che. jemake khAMsI, zvAsa, kSaya, koDha, jalodara jevA bhayaMkara rogo paNa zamI jAya che. A kuMDanA jalathI snAna karI bhagavAnane je abhiSeka kare che, tenA karmamala dUra thatAM te paraMparAe muktipadane pAme che. A kuMDamAM caudahajAra nadIonA pravAha devanA prabhAvathI Ave che, tethI ghaNo pavitra kuMDa che. A kuMDanuM pANI mIThuM ane nItaratA ghI jevuM nirmaLa che. vi.saM. 1215nA zilAlekha anusAra A kuMDanI pharatI dIvAla bAMdhI temAM aMbikAnI ane anya mUrtio mUkAyAno ullekha jovA maLe che. A kuMDanA darzana karI pAchA pharatAM kumArapALanI TrakanI bArImAMthI aMdara praveza karI zrI neminAthajInI TUkamAMthI bahAra nIkaLIne punaHuparakoTa-(dava koTa) nA mukhyadvAra pAsenA rastA upara AvI zakAya che. A mukhyadvAranI sAme manoharabhuvanavALI dharmazALAnI rUmo pAsethI surajakuMDa thaIne zrI mAnasaMga bhojarAjanA derAsare javAya che. mAnasaMga bhojarAjanuM jinAlaya : (zrI saMbhavanAtha bhagavAna-25 iMca) A jinAlaya kaccha-mAMDavInA vizA osavALa zA. mAnasaMga bhojarAje baMdhAvela hatuM. jemAM mULanAyaka tarIke zrI saMbhavanAtha bhagavAnanI suMdara pratimA birAjamAna che. A jinAlayamAM jatAM pUrve mArgamAM Avato surajakuMDa paNa zA. mAnasaMge karAvela che. jUnAgaDha gAmamAM AdIzvara bhagavAnanA derAsaranI pratiSThA paNa temaNe vi.saM. 1901 mAM karAvela hatI. jinAlayamAMthI bahAra nIkaLI mukhyamArga upara uttaradizA tarapha AgaLa vadhatAM jamaNAM hAtha upara vastupAla tejapAlanI TUka Ave che. 142 giranAranI gauravagAthA
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ vastupAla-tejapAlanuM jinAlaya : (zrI zAmaLA pArzvanAtha-43 iMca) A jinAlayamAM eka sAthe paraspara joDAyelAM traNa maMdiro che. A jinAlayo gUrjaradezanA maMtrIzvara vastupAla-tejapAla dvArA vi.saM. 1232 thI 124ranA kALamAM baMdhAvyA hatA. jemAM hAla mULanAyaka tarIke zrI zAmaLA pArzvanAtha bhagavAna birAjamAna che. jenI pratiSThA vi.saM. 1306 vaizAkha suda-3 zanivAranA divase pU. A. zrI pradyumnasUrijI mahArAjanI mukhya paraMparAmAM zrI devasUrijInA ziSya zrI jayAnaMdavijayajI mahArAje karI hatI. A vacalA derAsarano raMgamaMDapa 29 1/2 phuTa pahoLo ane pa3 phuTa lAMbo che. tathA AjubAjunA banne derAsaranA raMgamaMDapo 38 1/2 phuTa corasa che. A jinAlayamAM lagabhaga cha thI sAta zilAlekho che. je vi.saM. 1288 nA phAgaNa suda 10 nA budhavAranA che. jemAMthI cAralekhomAM vastupAla ane temanA patnI lalItAdevInA zreyArthe ajitanAtha Adi jinAlayo baMdhAvyAno ane be maMdira dvitIya patnI sobukAdevInA zreyArthe baMdhAvyAno ullekha che. anya paNa lekhomAM temaNe vividha tIrthomAM judA judA tIrthakaronI pratimA tathA caraNapAdukA Adi padharAvyA hovAnA lekho che. mukhya jinAlayanI DAbI bAjunA jinAlayamAM corasa samavasaraNamAM caumukhajI bhagavAna padharAvelA che, jemAM traNa pratimA zrI pArzvanAtha bhagavAnanI vi.saM. 1556nI sAlanA lekhavALI tathA cothI zrI caMdraprabhasvAmInI pratimA vi.saM. 1485nI sAlanA lekhavALI che. jamaNI bAjunA jinAlayamAM goLamerunI upara caumukhajI bhagavAna padharAvelA che, jemAM pazcimAbhimukha zrI supArzvanAtha, uttara ane pUrvAbhimukha zrI neminAtha bhagavAna A traNeya pratimAo vi.saM. 1546nI sAlanI che ane dakSiNAbhimukha zrI candraprabhasvAmInI pratimA birAjamAna che. A merunI racanA pILA pASANamAMthI karavAmAM Avela che. A jinAlayonI kotaraNI, ane kalAkRtiyukta kamAnavALA thAMbhalAo, jinapratimAo vividha drazyo tathA kuMbhAdinI AkRti ati giranAranI gauravagAthA che 143
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ AnaMdadAyaka che. caumukhajI jinAlayonI vizALatA tathA goThavaNI nayanaramya che. gumAstAnuM derAsara : (zrI saMbhavanAtha bhagavAna-19 iMca) vastupAla-tejapAlanA jinAlayanI pAchaLanA prAMgaNamAM temanI mAtAnuM derAsara che, je gumAstAnuM derAsara tarIke prasiddha che. A maMdiramAM mULanAyaka zrI saMbhavanAtha bhagavAna birAjamAna che. vastupAlanI mAtA kumAradevInA nAme A maMdira baMdhAvyuM hovAthI te vastupAlanI mAtAnA derAsara tarIke oLakhAya che, vaLI kaccha-mAMDavInA gulAbazAhe baMdhAvyuM hovAthI gulAbazAhanA maMdiranA nAme oLakhAya che. (gulAbazAhanA nAmano apabhraMza thatAM kALakrame te gumAstA nAme pracalita thayuM hoya tevuM lAge che.) saMpratirAjAnI TUka : (zrI neminAtha bhagavAna-57 iMca) vastupAla-tejapAlanA jinAlayamAMthI bahAra nIkaLI uttara dizA tarapha jatAM saMpratirAjAnI TUka Ave che. zrI candragupta mauryanA vaMzamAM thayela azokanA pautra magadhasamrATa saMprati mahArAjA thayA hatA. jemaNe AcArya suhastisUrijI mahArAjanA sadupadezathI jainadharmano svIkAra karyo hato. te lagabhaga vi.saM. 226nI AsapAsa ujaina nagarImAM rAja karatAM hatA. teoe savAlAkha jinAlayo ane savA karoDa jinapratimA bharAvyA hatA. saMpratimahArAje baMdhAvela A jinAlayanA mULanAyaka tarIke zrI neminAtha bhagavAna birAjamAna che. A pratimA vi. saM. 1519mAM pratiSThA karAvyA hovAno lekha pratimAnI gAdImAM jovA maLe che. mULanAyakanA gabhArAnI bahAranA gokhalAmAM devInI pratimA che jene keTalAka graMthomAM cakrezvarI devI ane keTalAMka graMthomAM aMbikAdevI tarIke oLakhAvI judA-judA samaye te gokhalA upara tenA nAma lakhAyelA che. jayAre vAstavamAM A pratimA 14 giranAranI gauravagAthA
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ hiMsavAhinI, hAthamAM vINA ane pothI yukta hovAthI A pratimA sarasvatIdevInI hovAnuM spaSTapaNe kahI zakAya che. A sivAya raMgamaMDapamAM 54 iMcanA ubhA kAussagiyA pratimA sahita anya 24 nayanaramya pratimA paNa birAjamAna che. A raMgamaMDapanI bahAra paNa bIjo moTo raMgamaMDapa banAvavAmAM Avela che. A jinAlayanuM pravezadvAra be mALanuM hovAnuM jaNAya che. tenuM pazcima sanmukha dvAra hovA chatAM hAla A jinAlayamAM dakSiNAbhimukha pravezadvAra ja khullu rAkhavAmAM Avela che. A jinAlayanI bahAranI divAlo atyaMta manohara kotaraNIthI bharacaka che. zilpa kalAnA rasiyA A kotaraNI joine ati AlAha pAme che. A nakazInI vividha AkRtio prAthamika kakSAnA zilpakArone zilpakaLAmAM AlaMbanakArI bane tevI che. jJAnavAvanuM jinAlaya : (zrI saMbhavanAtha-16 iMca) saMprati-rAjAnA jinAlayanI bAjumAMthI uttaradizA taraphanA DhALamAM nIce utaratAM bAjumAM ja jamaNA hAthe rahelA dvAramAM praveza karatAM ja prathama cogAnamAM jJAnavAva Ave che. A cokamAM rahelA uttaradizA taraphanA dvArathI aMdara pravezatAM caumukhajInuM derAsara Ave che, je zrI saMbhavanAtha bhagavAnanA nAme oLakhAya che. A jinAlayanA mULanAyaka zrI saMbhavanAtha bhagavAna che. A derAsarathI nIce utarIne paNa bhImakuMDa tathA zrI candraprabha svAminA jinAlaye jaI zakAya che. bhImakuMDanI pAchaLa uttaradizAmAM bhUtakALamAM covIsa tIrthaMkara paramAtmAnI pratimAo padharAvavA mATe covIsa derIo banAvavA mATenuM kAmakAja zarU thayuM haze, paraMtu koipaNa kAraNasara te baMdha paDatAM te kArya adhuru raheluM najare paDe che. jJAnavAvanA derAsaranA darzana karI dakSiNadizA tarapha upara caDhI punaH saMpratirAjAnA derAsara pAse jaIne pUrvadizAmAM AgaLa vadhatAM lagabhaga 50 pagathiyA caDhatAM koTano daravAjo Ave che. giranAranI gauravagAthA DuM 145
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ jemAMthI bahAra nIkaLatA sAme ja "levala 3100 phITa' ane be mAila evuM paththaramAM kotarela jovA maLe che. tyAMthI AgaLa vadhI lagabhaga 50 pagathiyAM caDhatAM DAbA hAthe zeTha dharamacaMda hemacaMdanuM jinAlaya Ave che. zeTha dharamacaMda hemacaMdanuM jinAlaya : (zrI zAMtinAtha bhagavAna-29 iMca) uparakoTa (devakoTa)nA daravAjAmAMthI bahAra nIkaLyA bAda sauthI paheluM derAsara A zeTha dharamacaMda hemacaMdanuM Ave che. jene khADAnuM derAsara paNa kahevAmAM Ave che. A derAsaramAM mULanAyaka zrI zAMtinAtha bhagavAna birAjamAna che. mAMgaroLa gAmanA dazAzrImALI vaNika zeTha zrI dharamacaMda hemacaMda dvArA vi.saM. 1932mAM A derAsaranuM samArakAma karAvavAmAM AvyuM hatuM. mallavALu derAsara - (zrI zAMtinAtha bhagavAna-21 iMca) zeTha dharamacaMda hemacaMdanA derAsarathI AgaLa vadhatAM lagabhaga 35 thI 40 pagathiyAM caDhatAM jamaNIbAju A mallavALu derAsara Ave che. A jinAlayamAM mULanAyaka zrI zAMtinAtha bhagavAna birAjamAna che. jeno uddhAra jorAvaramalajI dvArA thayo hovAthI A derAsara malavALA derAsara tarIke oLakhAya che. rAjulaguphA : malavALA derAsarathI dakSiNadizA tarapha thoDA pagathiyAM AgaLa jatAM paththaranI eka moTI zilA nIce bakhola jevA bhAgamAM nIcA namIne javAya che. jyAM lagabhaga doDha be phUTanI UMcAInI rAjularahaneminI mUrti sthApita karelI hovAthI A sthAna rAjulanI guphAnA nAme oLakhAya che. premacaMdajInI guphA (gorajInI guphA) : guphAthI bahAra nIkaLI dakSiNadizA taraphanI keDInI vATe AgaLa jatAM DAbA hAtha tarapha sAtapuDAnA kuMDa tarapha javAnI keDI Ave che ane 146 huM giranAranI gauravagAthA
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ jamaNA hAtha tarapha vikaTamArge jhADIonI vaccethI nIce utaratAM utaratAM pahADanA cheDe eka moTI zilA najare caDe che. jenI nIce A premacaMdajInI guphA AvelI che. A guphAnI bAjumAM ja khINa hovAthI khUbaja sAvacetIpUrvaka A guphAnA dvAramAM praveza karavo paDe che. A guphAmAM aneka mahAtmAoe sAdhanA karelI che, jemAM zrI premacaMdajI mahArAja nAmanA sAdhue ahIM ghaNA lAMbA samaya mATe sAdhanA karelI. A mahAtmA yogavidyAmAM khUba ja kuzaLa hatA. potAnA gurUbhAI zrI kapuracaMdajIne zodhavA mATe AvyA hovAthI A sthAne rahyA hatA. A kapuracaMdajI mahArAja vize evuM jANavA maLe che ke teo anekarUpa dhAraNa karI zakatA hatA ane aneka sthAne javA mATe temanI pAse AkAzagAminI vidyA paNa hatI. A guphA zeTha devacaMda lakSmIcaMdanI peDhInI mAlikInI che. jemAM vakhatovakhata jarUrI evuM samArakAma paNa bhUtakALamAM A peDhI dvArA ja karAvavAmAM Avela che. (zeTha devacaMda lakSmIcaMdanI peDhInI taLeTInI jagyAmAM bhAtAkhAtAnI pAchaLa A premacaMdajI mahArAjanA pagalAMnI derI banAvavAmAM Avela hatI. jemAM vi.saM. 1921 no lekha jovA maLe che tenI bAjumAM dayAlacaMdajI mahArAjanA pagalAmAM vi.saM. 1922 nI sAlano lekha jovA maLe che. hAla A banne pagalAM tyAMthI utthApana karI anya sthAne padharAvavAmAM Avela che.) A guphAnI bArobAra keDImArge pUrvadizA tarapha AgaLa vadhatAM pATavaDane nAke thai bIlakhA javAya che. zrI premacaMdajI mahArAjanI guphAthI pAchA mukhyasIDI mArge bhegAM thai lagabhaga 90 pagathiyA caDhatAM caumukhajInuM derAsara Ave che. rastAmAM jamaNI bAju digaMbara saMpradAyanuM maMdira Ave che. caumukhajInuM derAsara : (zrI neminAtha bhagavAna-25 iMca) caumukhajInA derAsaranA hAla uttarAbhimukha mULanAyaka zrI neminAtha, pUrvAbhimukha zrI supArzvanAtha, dakSiNAbhimukha zrI candraprabha svAmi ane pazcimAbhimukha zrI giranAranI gauravagAthA 4 147
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ munisuvratasvAmI che. tenI pratiSThA vi.saM. 1511 pU. A. zrI jinaharSasUrijI mahArAjanA haste thayela hovAnA pabAsaNanA lekho jovA maLatAM hatA. A jinAlaya zrI zAmaLA pArzvanAthanA nAme paNa oLakhAya che. jenI pAchaLanuM rahasya samajAtuM nathI. paraMtu pUrve anya koi kALe tyAM mULanAyaka zrI zAmaLA pArzvanAtha hovAnI saMbhAvanA rahe che. vaLI A derAsaranI aMdaranA pabAsaNanA cAreya khUNAmAM rahelI corasa thAMbhalImAM eka-ekamAM 24-24 pratimAo eka kula 96 pratimAo kotaravAmAM AvelI che. A cAra thAMbhalI lagna maMDapanI cAra corI jevI lAgatI hovAthI A jinAlayane corIvALuM derAsara paNa kahevAmAM Ave che. vi.saM. 2058 daramyAna A caumukhajIno lepa thayo tyAre zaratacUkathI temAM mULanAyaka zrI neminAtha tathA bAkInA traNa bhagavAnamAM zrI caMdraprabha svAmInA lAMchana mUkAI gayA hoya tevuM jaNAya che. A caumukhajInA derAsarathI AgaLa lagabhaga 70-80 pagathiyAM caDatAM DAbA hAthe sahasAvana zrI neminAtha bhagavAnanI dIkSA-kevaLajJAna kalyANaka bhUmi tarapha javAno mArga Ave che ane jamaNI bAju 15-20 pagathiyA caDatAM gaumukhIgaMgA nAmanuM sthAna Ave che. ' gaumukhIgaMgA H - A gaumukhIgaMgAmAM praveza karatAM ja aMdara hindu saMpradAyanA devadevInI pratimAnI derIo Ave che tyAM jamaNI bAju nIcANamAM javA mATenA pagathiyA utarIne DAbI bAju AgaLa jatAM covIsa tIrthaMkara paramAtmAnI caraNapAdukA eka gokhalAmAM sthApana karavAmA AvelI che. jemAM dareka pagalAMnI AgaLa te te tIrthaMkara bhagavAnanA nAma kotaravAmAM AvelA che. A gaumukhI gaMgAnA sthAnanuM saMcAlana hAla hindu saMpradAyanA sanyAsIo dvArA karavAmAM Ave che. jyAre A caraNapAdukAnI pUjA vagere zeTha devacaMda lakSmIcaMdanI peDhI dvArA ja karavAmAM Ave che. 148 4 giranAranI gauravagAthA
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ rahaneminuM jinAlaya : (zrI siddhAtmA rahanemijI-51 iMca) gaumukhIgaMgAnA sthAnathI lagabhaga 350 pagathiyA upara caDatAM jamaNIbAju A rahaneminuM jinAlaya Ave che. A jinAlayamAM mULanAyaka tarIke siddhAtmA zrI rahaneminI zyAmavarNIya pratimA birAjamAna karavAmAM Avela che. 6-7 varSa pUrve A pratimAne lepa karavAmAM Avela che. bhAratabharamAM prAyaH ekamAtra A jinAlaya haze jyAM arihaMta paramAtmA na hovA chatAM siddhAtmA zrI rahaneminI pratimA mULanAyaka tarIke sthApana karavAmAM AvI hoya ! zrI rahanemi bAvIsamAM tIrthaMkara zrI neminAtha paramAtmAnA nAnAbhAI hatA, jemaNe dIkSA laine, giranAranI pavitrabhUmimAM saMyamArAdhanA karI aSTakarmano kSaya karI sahasAvanamAM kevaLajJAna ane mokSapadanI prApti karI hatI. A rahanemijInA jinAlayathI AgaLa sAcAkAkAnI jagyAnA kaThina caDhANanA lagabhaga 535 pagathiyA caDatAM aMbAjI maMdira Ave che. aMbAjInI TUMka H A aMbAjInI TUMkamAM aMbikAnuM maMdira AveluM che. dAmodarakuMDa pAsenuM dAmodaranuM maMdira, giranAra uparanuM zrI neminAtha bhagavAna tathA aMbAjInuM maMdira saMpratimahArAjAe baMdhAvyAnuM kahevAya che. zilpasthApatyanA AdhAre bAramI-teramI sadInI racanAvALuM jaNAtuM A maMdira vastupAla-tejapAle baMdhAyeluM hovAnI vAta keTalAka lekho uparathI jANavA maLe che. jemAM zrI neminAtha bhagavAnanA adhiSThAyikA aMbikAdevInI pratimA padharAvavAmAM AvI hatI. vi. saM. 1524nI eka prazasti uparathI ema spaSTa samajAya che ke, sAmala nAmanA zAhukAre sadbhAvanApUrvaka zrI giranAra parvata upara zrI aMbikA nAmanI mahAdevInuM jIrNa thayela moTuM caitya navesarathI baMdhAvyuM hatuM. kALakrame Aje hiMduo dvArA vaidikadharmanI paddhatithI tenA darzana-pUjana Adi thAya che ane teonA giranAranI gauravagAthA 4 149
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMnyAsIo dvArA ja te maMdiranI dekharekha rAkhavAmAM Ave che. A maMdiranI pAchaLa zrI neminAtha bhagavAnanA pagalAM padharAvavAmAM AvelA che. keTalAka zabanA pagalAM hovAnuM kahe che. vastupAle te samaye e TUka upara zrI neminAtha bhagavAna vagerenI pratimAo padharAvela hovAno ullekha maLe che. vastupAlanA prazastilekho temaja samakAlIna, samIpakAlIna ane uttarakAlIna jaina lekho anusAra aMbAjI pAchaLanAM traNa zikharo gorakhanAtha, oghaDanAtha ane gurudattAtreyanAM asalI nAmo avalokana, zAMba ane pradyumna hatAM ane jinasenakRta harivaMzapurANa tathA skandapurANamAM paNa aMbAjI pachI zAMba ane pradyumnano ullekha maLe che. aMbAjI sahita A traNe zikharo para paNa maMtrIzvara vastupAle neminAtha bhagavAnanI devakulikAo karAvI hatI tevuM vi.saM. 1288 nI cha-zilA prazastiomAM jovA maLe che. aMbAjInI TUkathI lagabhaga 100 pagathiyA utarIne punaH lagabhaga 300 pagathiyA caDhatAM gorakhanAthanI TUka Ave che. gorakhanAthanI TUka : (avalokana zikhara) A gorakhanAthanI TUMka upara zrI neminAtha paramAtmAnA vi.saM. 1927 vaizAkha suda-3 zanivAranA lekhavALAM pagalAM che te bAbu dhanapatasiMhajI pratApasiMhajIe sthApelA che. keTalAka A pagalAM pradyumnanA hovAnuM kahe che. A TUka upara hAla nAtha saMpradAyanA saMnyAsIono kabajo che. gorakhanAthanI TUkathI AgaLa lagabhaga 15 pagathiyAM utaratAM DAbA hAtha taraphanI bhIMtamAM kALApASANamAM eka jinapratimA kotaravAmAM Avela che tathA lagabhaga 400 pagathiyA utaryA bAda paNa DAbA hAthe eka moTA kALA pASANamAM jinapratimA kotaravAmAM Avela che. e rIte kula lagabhaga 800 pagathiyA utaratAM pagathiyA vagaranA vikaTamArge cothI TUka javAya che. 150 giranAranI gauravagAthA
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ oghaDa TUka :| (cothI TUka) A oghaDaTUka upara pahoMcavA mATe koI pagathiyAM karavAmAM AvyA nathI, tethI ADAavaLA paththara upara caDhIne javAya che. A mArga khUbaja vikaTa hovAthI koI atizraddhAvAna sAhasika A zikharane sara karavAnA prayatno kare che. A TUMka uparanI eka moTI kALI zilAmAM zrI neminAthanI pratimA tathA bIjI zilA upara pagalAM kotaravAmAM AvelA che. jemAM vi. saM. 1244no pratiSThA karyAno lekha jovAmAM Avato hato. cothI TUkathI sIdhA bArobAra pAMcamI TUke javAmAM jAnanuM jokhama thAya tevo vikaTa rasto che. tethI cothI TUkathI nIce utarI AgaLa vadhatAM DAbA hAtha taraphanI sIDIthI lagabhaga 600 pagathiyA upara caDhatAM pAMcamI TUkanuM zikhara Ave che. A pagathiyAno caDhAva ghaNo kaThIna che. pAMcamI TUka : (mokSakalyANaka TUka) giranAra mAhAsya anusAra A pAMcamI TUke pUrvAbhimukha paramAtmAnA pagalAM upara vi.saM. 1897nA prathama Aso vada-7 nA guruvAre zA. devacaMda lakSmIcaMda vaDe pratiSThA karAvyAno lekha che. te pagalAMnI AgaLa hAla ajaino dvArA dattAtrayanI pratimA padharAvavAmAM Avela che. te mUrtinI pAchaLanI dIvAlamAM pazcimAbhimukha zrI neminAtha bhagavAnanI pratimA kotaravAmAM Avela che. jene hinduo zaMkarAcAryanI mUrti hovAnuM kahe che. A pagalAMnI pradakSiNA pUrNa thatAM DAbA hAthe eka moTo gaMjAvara ghaMTa che. jemAM vi.saM. 1894nI sAla no ullekha che. ahIM jAtrArthe padhAratAM sarva hinduyAtrALuo zraddhApUrvaka A ghaMTa vagADIne potAnI giranAranI yAtrA pUrNa thayAno AnaMda mANe che. hAlamAM A TUka dattAtrayanA nAme prasiddha thayela che, jaina mAnyatAnusAra zrI neminAtha paramAtmAnA zrI varadatta, zrI dharmadatta ane zrI naradatta ema traNa gaNadharanA nAmanA cheDe "datta' zabda Avato hovAthI giranAranI gauravagAthA 151
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ dattAtraya" evuM nAma paDyuM hovAnuM kahevAya che. ghaNA loko A pagalAMne zrI varadattagaNadharanAM pagalA paNa kahe che. lagabhaga 60 varSa pUrve A TUkano saMpUrNa vahIvaTa zeTha devacaMda lakSmIcaMdanI peDhI dvArA karavAmAM Avato hato ane pahelI TUkathI pUjArI pUjA karavA mATe AvatAM hatA. hAlamAM dattAtraya tarIke prasiddha evI A TUMkano saMpUrNa vahIvaTa hindu mahaMta dvArA karavAmAM Ave che. Aje jaino mAtra darzana ane e pavitra bhUminI sparzanA karIne saMtoSa mAne che. A pAMcamI TUkathI nIce utarI mukhya sIDI upara AvI pAchA javAnA raste javAne badale DAbA hAtha taraphanA lagabhaga 350 pagathiyA utaratAM kamaMDalakuMDa nAmanI jagyA Ave che. kamaMDala kuMDa : A kamaMDalakuMDanuM saMcAlana hindu mahaMta dvArA thAya che. ahIM kAyamI agnidhUNo pragaTelo rahe che. ahIM AvanAra dareka yAtriko mATe vinAmUlya annakSetra cAle che. jyAM nitya seMkaDo yAtriko bhojananI sagavaDa pAme che. kamaMDalakuMDathI naiRtyakhUNAmAM jaMgala mArge ratanabAga tarapha javAya che, A rasto khUba vikaTa ane devAdhiSThita sthAna che. jyAM AzcaryakAraka vanaspati thAya che. A ratanabAgamAM ratanazilA upara zrI nemiprabhunA dehano agnisaMskAra karavAmAM Avyo hovAno pATha paNa koI graMthamAM jovA maLe che. zrI neminAtha bhagavAna sAthe pa36 mahAtmAo nirvANa pAmyA hovAthI teono agnisaMskAra paNa A vistAramAM thayo hovAnuM spaSTa samajI zakAya che. A kamaMDalakuMDathI anasuyAnI chaThThI TUka ane mahAkAlInI sAtamI kAlikATUka upara javAya che. kAlikA TUka kamaMDalakuMDathI kAlikATUka javAno mArga atyaMta vikarALa ane bhayaMkara lAgato hovAthI bhomiyAne sAthe laIne javAnuM hitAvaha gaNAya. mArgamAM 15ra huM giranAranI gauravagAthA
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ koI bhUlA na paDe te mATe ThekaThekANe lAla siMduranI nizAnIo karavAmAM AvelI che. mArgamAM kAMTA ane patharAo rahetA hovAthI koI jorAvara ane himmatavAna mANasa ja kAlikATUMka sudhI pahoMcavA samartha bane che. pUrve to kahevAtuM ke be mANasa kAlikA TUka jAya temAMthI eka mANasa jIvato pAcho phare. kAlikAnI TUke kAlikA mAtAnuM sthAna ane Toca upara trizULa jovA maLe che. kamaMDalakuMDathI pAMDavaguphA javAno paNa mArga maLe che. A guphA pATaNavAva sudhI nIkaLatI hovAnuM jANavA maLe che. kamaMDalakuMDathI pAchA gorakhanAtha TUka, aMbAjI TUka thaI gaumukhI gaMgAnI bAjumAM uttaradizA taraphanA raste AgaLa vadhatAM AnaMdaguphA, mahAkAlaguphA, bhairavajapa, sevAdAsanI jagyA ane paththara caTTInI jagyAe thaIne lagabhaga 1200 pagathiyAM nIce utaratAM sahasAvanano vistAra Ave che. sahasAvana (saharAmavana) : (zrI nemiprabhunI dIkSA-kevaLajJAna kalyANaka bhUmi) sahasAvanamAM zrI neminAtha paramAtmAnI dIkSA ane kevaLajJAna kalyANaka thayA hatA. sahasAvanane sahakjhAmravana kahevAya che kAraNa ke ahIM sahastra arthAt hajAro AMbAnA gheghUravRkSo AvelA che. cArebAjuthI AMbAothI gherAyelA A sthaLanI ramaNiyatA tana-manane anerI zItaLatAno anubhava karAve che. Aje paNa moralAnA madhurA kIMkAra ane koyalanA TahUkArathI guMjatI A bhUmi zrI nemiprabhunI dIkSA avasaranA vairAgyarasathI rasAyelI tathA kaivalyalakSmInI prAptibAda samavasaraNamAM besI dezanA ApatAM prabhunI pAMtrIsa atizayayukta vANInA zabdothI sadA guMjatI hovAnI pratIti karAve che. A sahasAvanamAM zrI neminAtha prabhunI dIkSA kalyANaka tathA kevaLajJAna kalyANakanI bhUminA sthAne prAcIna derIomAM prabhujInA pagalAMo padharAvelA che. giranAranI gauravagAthA DuM 153
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ temAM kevaLajJAna kalyANakanI derImAM to zrI rahanemijI tathA sAdhvI rAjImatIzrIjI ahIMthI mokSe gayA hovAthI teonAM pagalA paNa padharAvavAmAM Avela che. lagabhaga 40-45 varSa pUrve tapasvI samrATa pU.A.zrI himAMzusUrijI mahArAja pahelI TrakethI A kalyANakabhUminI sparzanA karavA mATe vikaTakeDInA mArgethI AvatAM hatA. te avasare koI yAtrika A bhUminI sparzanA karavA AvavAnuM sAhasa karatA nahIM, tethI AcArya bhagavaMtanA manamAM vicAra Avyo ke, "jo A rIte ja A kalyANabhUminI upekSA karavAmAM Avaze, to A aitihAsika sthAnanI surakSA jokhamamAM mUkAI jaze." A samaya daramyAna koI divyapreraNAnA baLe pUjyazrIe vicAra karyo ke prAcInaderI ane mAtra pagalAMnA darzana karavA koI yAtrika utsuka banatuM nathI, tethI teone puSTa AlaMbana maLe te mATe dIkSAkalyANaka ane kevaLajJAnakalyANakanA pratIkarUpe be jinAlayonuM nirmANa thAya, to aneka bhAviko A bhUminA darzana-pUjana-sparzanano lAbha pAmI zake. tyArabAda teozrInI preraNAthI TrasTe athAga puruSArthathI sahasAvanamAM jagyA meLavI kevaLajJAna kalyANakanA pratIkarUpe samavasaraNa maMdiranuM nirmANa karyuM. samavasaraNa maMdira - (zrI neminAtha bhagavAna-35 iMca) A samavasaraNa maMdiramAM caumukhajInA mULanAyaka tarIke zyAmavarNIya saMpratikAlIna zrI neminAtha bhagavAnanI pratimA birAjamAna che. A caumukhajI prabhujInI pratiSThA vi.saM. 2040 caitra vada-pAMcamanA divase pU. A. zrI himAMzusUrijI mahArAja, pU. A. zrI nararatnasUrijI mahArAja, pU. A. zrI kalApUrNasUrijI mahArAja, pU. paM. hemacandravijayajI gaNivarya Adi vizALa sAdhu sAdhvI samudAyanI pAvana nizrAmAM thayela che. 154 huM giranAranI gauravagAthA
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ A samavasaraNa jinAlayamAM praveza karatAM ja sAme samavasaraNanA pagathiyAMne joI sAkSAt prabhunA samavasaraNamAM praveza karatAM hovAnI bhAvAnubhUti thAya che. caDhIne upara jatAM madhyamAM azoka vRkSanI nIce caumukhajI prabhujInA biMbone nihALatAM haiyuM pulakita thAya che. A samavasaraNanI sanmukhanA raMgamaMDapamAM gatacovIsInA dasa tIrthakara sameta zyAmavarNIya zrI neminAtha paramAtmA tathA tenI sAme AvatI covIsInA covIsa tIrthakara sameta pItavarSIya zrI padmanAbha paramAtmAnI nayanaramya pratimAo padharAvela che. anya raMgamaMDapamAM jIvitasvAmI zrI neminAtha bhagavAna tathA siddhAtmA zrI rahanemijInI pratimAo, viziSTa kalAkRtiyukta kASThanuM samavasaraNa maMdira tathA dareka raMgamaMDapamAM zrI nemiprabhunA 6-6 gaNadhara bhagavaMtonI pratimA sthApita karavAmAM Avela che. taduparAMta jinAlayamAM pravezatAM raMgamaMDapamAM DAbe-jamaNe anukrame zrI neminAtha bhagavAnanA zAsanaadhiSThAyaka zrI gomedhayakSa tathA adhiSThAyikA zrI aMbikAdevInI pratimAo birAjamAna che. anya raMgamaMDapomAM pU. A. zrI himAMzusUrijI mahArAjanA vaDIlapUjyonI pratikRti tathA pagalAM padharAvavAmAM Avela che. samavasaraNanI pAchaLa nIce guphAmAM zrI neminAtha paramAtmAnI atyaMta manamohaka pratimA (11 iMca) padharAvavAmAM Avela che. jyAM aneka mahAtmAo aneka divaso sudhI aThThama Adi tapazcaryA sameta viziSTa jApanI ArAdhanAo karatA ja rahe che. pU. A. zrI himAMzusUri mahArAja prerita zrI sahasAvana kalyANakabhUmi tIrthoddhAra samiti-jUnAgaDha dvArA A samavasaraNa maMdiranuM nirmANa karAyela che ane ahIM viziSTa ArAdhanA karavAnI bhAvanAvALA puNyazALIo mATe dharmazALAnI vyavasthA che. pUrvasaMmatipUrvaka AvanAra ahIM rAtrirokANa karI zake che tathA bhojana-AyaMbilanI vyavasthA paNa karI ApavAmAM Ave che. A saMkulamAM darzanArthe padhAratAM sarva sAdharmika baMdhuone bhAtuM ApavAmAM Ave che. giranAranI gauravagAthA 155
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ A samavasaraNa maMdirathI bahAra nIkaLI pagathiyAM utaratAM jamaNI bAju A maMdiranA preraNAdAtA pU. A. zrI himAMzusUrijI mahArAjanI aMtimasaMskAra bhUmi Ave che, jemAM pUjyazrInA pagalAM tathA pratikRti padharAvavAmAM Avela che. A aMtima saMskAra bhUmithI 60 pagathiyAM utaratAM be rastA paDe che jemAM DAbI bAjunA mArge 3000 pagathiyAM utarI lagabhaga aDadho kIlomITara cAlatAM taLeTI Ave che. jamaNI bAju 10 pagathiyAM utaratAM DAbI bAju bugadAnI dharmazALA Ave che, jyAM ane mahAtmAoe sthiratA karI 68 upavAsa, mAsakSamaNa Adi ugratapazcaryA karela che tyAMthI 30 pagathiyAM utaratAM DAbI bAju zrI neminAtha paramAtmAnI kevaLajJAna kalyANakanI prAcIna derI Ave che. zrI neminAtha prabhujI kevaLajJAna kalyANakanI prAcInaderI : A kevaLajJAna kalyANakanI derImAM madhyamAM zrI neminAtha prabhunA pagalAM tathA tenI bAjumAM temanA bhAI muni zrI ratanamijI tathA sAdhvI rAjImatIzrIjInA pagalAM padharAvavAmAM AvelA che. A derIthI 30 pagathiyA utaratAM DAbIbAju zrI nemiprabhunI dIkSA kalyANakanI prAcInaderI Ave che. zrI nemiprabhunI dIkSAkalyANakanI prAcIna derI : A dIkSA kalyANakanI prAcIna derI eka vizALa cokamAM AvelI che, jemAM zrI nemiprabhunA zyAmavarNIya pagalAM padharAvavAmAM AvelA che. aneka mumukSu AtmAo dikSApUrve A pAvanabhUminI sparzanA karavA Avazya padhAre che. A dIkSA kalyANakabhUminI sAme vAlmikIguphA tathA DAbA hAthe nIce utaratAM bharatavana, giranArI guphA, hanumAnadhArAnA hindusthAno Ave che. tyAMthI nIce utaratAM parikramAnA rastAmAM AvatI jhINAbAvAnI maDhInA sthAne pahoMcAya che. A dIkSA kalyANakanI derIthI jamaNI tarapha pAchA 70 pagathiyAM upara caDhatAM jamaNIbAju taLeTI tarapha javAno mArga Ave che. je mArge lagabhaga 1800 pagathiyAM utaratAM 156 huM giranAranI gauravagAthA
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyaNanA jhADa nIce eka paraba Ave che jyAM ukALelA pANInI vyavasthA paNa upalabdha hoya che. tyAMthI 1200 pagathiyAM utarIne lagabhaga aDadho kilomITara cAlIne jatAM giranAra taLeTI AvI jAya che. sahasAvanamAM zrI nemiprabhunI dIkSA-kevaLajJAna kalyANakanI sAthe anyapaNa aitihAsika prasaMgo thayA che. A sahasAvanamAM karoDo devatAo dvArA zrI neminAtha bhagavAnanuM prathama tathA aMtima samavasaraNa racAyuM hatuM, sAdhvI rAjImatIjI tathA zrI rahanemijI mokSapadane pAmyA hatA. zrI kRSNavAsudeva dvArA suvarNa ane ratnamaya pratimAjI yukta traNa jinAlayonuM nirmANa karavAmAM AvyuM hatuM. sonAnA caityomAM manohara covIsInuM nirmANa karavAmAM AvyuM hatuM. bAjumAM lakSArAmamAM eka guphAmAM traNakALanI covIsInA boMtera tIrthaMkara bhagavAnanI pratimAo birAjamAna karavAmAM AvI hatI. giranAranI gauravagAthA 157
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ IIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIII nI che. " E k # TET in rAke koTa kAmareja REGNETAN giranAranI ajaba-gajabanI vAto | giranAranA pahADomAM aneka guphAo ane guptasthAno che, jenA kAraNe giranAra ghaNA sthAne khUba polo hovAnuM jaNAya che. A parvatomAM aneka saMto, mahaMto, siddho, yogIo, aneka aghorIo ane
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAtmAoe vasavATa karI anekavidha sAdhanAone siddha karela che. Aje paNa aneka vibhUtio giranAranI guphAomAM AtmadhyAnamAM lIna rahI AtmasAdhanA karI rahyA hovAnuM jANavA maLela che, jenI uMmara 100-200-300 ema seMkaDo varSanI paNa hoya che. jaina graMtho tathA anyadharmagranthomAM paNa yakSAdi ane AtmAo giranAramAM vasatA hovAno ullekha Ave che. AvA AtmAonI aneka vArtAo ane camatkAronI vAto Aje paNa lokamukhathI jANavA maLe che, jemAMthI keTalIka vAto ahIM prastuta che. 1. jUnAgaDhanA gorajI kAMtilAlajInA kahevA pramANe jUnAgaDhanA keTalAka bhAIoe gadvesiMhanA DuMgaramAM jaI gadhaiyAnA sikkAo ekaThA karI gAMsaDI bAMdhIne boradevInA mukAme AvyA, te vakhate boradevImAM upasthita bAvAne teoe herAna karyA, tethI bAvAno krodha AsamAne caDatAM keTalAka to gAMDA thaine tyAMne tyAM ja mRtyu pAmyA, keTalAka bhAgI chuTatA rastAmAM mRtyu pAmyA ane keTalAka to jUnAgaDhamAM pahoMcyA pachI mRtyu pAmyA hatAM. 2. A yatijI kahetA ke giranAra upara paththara caTTInI jagyAmAM rahetA haranAthagara nAmanA aghorIe ekavAra koi brANanA putrane upADI lAvIne tenuM bhakSaNa karyu hatuM. te brAhmaNa putrane zodhatAM zodhatAM giranAra upara Avyo, paraMtu putra na maLavAthI atyaMta duHkhI hRdaye teNe giranAranA adhiSThAyaka devone prArthanA karI, brAhmaNanA AkraMdathI tuSTa thayela varadatta zikharanA adhiSThAyaka deva jAgRta thayA, temanI sahAyathI pelo brAhmaNaputra punaH jIvita thayo ane adhiSThAyaka deve te aghorIne lAkaDI vaDe khUba mAra mAratAM te aghorI laMgaDo thai gayo, tyArabAda ghaNA aghorIo giranAra choDIne cAlyA gayA. 3. giranAranA zrI neminAtha dAdAnI pUjA karanAra ArAdhaka AtmAo dhanya banI jAya che, are nemiprabhunA darzana-pUjanathI keTalAya ArAdhakoe vAsanAonuM vamana thatuM hovAno anubhava karyo che, aneka giranAranI gauravagAthA 4 159
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ mumukSu AtmAo dikSApUrve zrI nemiprabhu tathA dIkSA kalyANakabhUminA darzana-pUjana-sparzana dvArA saMyama aMgIkAra karavAmAM naDatAM aMtarAyone toDavA mATe samartha bane che. keTalAka AtmAo A giranAranI bhakti karI brahmacaryavrata aMgIkAra karI AtmArAdhanAmAM lIna banyA che. 4. eka sAdhaka AtmA giranAranA amIjharA pArzvanAtha bhagavAnanA bhoMyarAmAM sAdhanA karavA anekavAra AvatAM hatAM, tyAre eka rAtrie bhoyarAmAM jApa-dhyAnanI ArAdhanAmAM lIna hatA ane bhoMyarAno daravAjo pUjArI bahArathI baMdha karI gayo. tyAre AkAzamArgethI eka divyaprakAzano puMja bhoyarAmAM utarato joyo ane thoDIvAra te prakAzanA puMjamAMthI be cAraNamunio avataratAM dazyamAna thayA, thoDIvAra pArzvanAtha bhagavAnanI bhakti karI, tyArabAda te cAraNamunio atyaMta tejagatie AkAzabhaNI gamana karatAM nihALyA hatA. 5. eka mahAtmAe giranAranI 99 yAtrA karatAM karatAM ekavAra eka viziSTa guphAmAM praveza karyo, tyAM atyaMta zAMta, tejasvI, kadAvaradAra dehadhArI, tejavartuLavALA eka divyasaMtanA darzana karyA ane temanA svamukhe giranAra mahAtIrthanuM alaukika mAhAsya sAMbhaLyuM hatuM. 6. rAjanagara-amadAvAdathI eka ArAdhaka parivAra saMgha laIne giranAramaMDana zrI neminAtha prabhujIne AbhUSaNa caDhAvavA Avyo, tyAre aDhAra abhiSekanA divase zrI neminAtha dAdAnA AkhA derAsaranI chatamAMthI moTA moTA TIpAM paDe te rIte amIjharaNAM thayA hatA, vaLI zrInemiprabhunA pratimAne traNavAra aMgaluchaNA karavA chatAM jyAre amIjharaNAM cAlu ja rahyA, tyAre saue tevA bhInA prabhujInI ja pUjA karavI paDI hatI. 7. giranAra uparanI zrI premacaMdajInI guphAmAM ghaNA mahAtmAoe dhyAna dharela che, zrI premacaMdajI mahArAja yogavidyAmAM pravINa hatA, ekavAra potAnA gurubhAI zrI kapuracaMdajIne zodhavA mATe teo giranAranI A guphAmAM AvIne rahyA hatAM. zrI kapuracaMdajI mahArAja 160 huM giranAranI gauravagAthA
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAse anekarUpane dhAraNa karavAnI tathA eka sthaLethI bIjA sthaLe uDIne javAnI AkAzagAminI vidyA hatI. 8. vi.saM. 1943mAM giranAra upara eka yogI eka prabuddha lekhakane potAnI guphAnuM pASANanuM dvAra kholIne aMdara laI gayelA, tyArabAda te lekhaka anekavAra te sthaLe jaine te dvAranI tapAsa karatAM, paraMtu tyAM khaDakanI zilA sivAya bIjuM kAMI nahotuM maLatuM. 9. ekavAra keTalAka ArAdhako zrI neminAtha dAdAnA derAsaranI bahAranI dharmazALAnI rUmomAM jApa-ArAdhanA karI rahyA hatAM. tyAre zrI nemiprabhunA jinAlayamAMthI ekadhAro ghaMTanAda saMbhaLAto hato. 10. keTalAka sAdhvIjI bhagavaMto zrI neminAtha bhagavAnanuM derAsara mAMgalika thayA bAda bahAra rahevA zAsanaadhiSThAyikA aMbikAdevInI derI pAse ArAdhanA karI rahyA hatA tyAre dAdAnA darabAramAMthI lagabhaga poNA kalAka sudhI satata nRtyonA nAda ane jhAMjharanA - jhamakAranA divyadhvaninuM guMjane saMbhaLAtuM hatuM. 11. vi. saM. 2031 nA kArataka mAsamAM eka ArAdhaka AtmAe khUba bhAvapUrvaka zrI neminAtha bhagavAnanI pratimAne prakSAla karyo pachI aMgabhUMchaNA vagerethI badhuM koruM karI devA chatAM jyAre pUjA karavA gayA tyAre prabhujInA caraNakamalamAMthI lagabhaga cAreka vATakI bharAya teTaluM divyasugaMdhI navaNajala jharyuM hatuM. 12. ekavAra eka yogIpuruSane jIvato saLagAvI devAmAM AvyA hovA chatAM te mahAtmAe bhaDabhaDa baLatAM agnimAMthI sahajatApUrvaka bahAra nIkaLIne kalakattAnA aMgreja gavarnarane Azcarya pamADI dIdhA hatAM. 13. giranAranI guphAmAM vasatAM nAgAbAvAo mahAzivarAtrinA meLAnA avasare anekavidha akalpanIya yoganA dAvo dvArA saune Azcaryamugdha karatAM hoya che. Aje paNa evA ghaNA aghorIo giranAranI guphAmAM vase che, je mahAzivarAtrinA meLAnA avasare bhavanAtha maMdiranA giranAranI gauravagAthA 161
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzanArthe Ave che, pachI mRgIkuMDamAM snAna karavA paDe che ane pAchA bahAra nIkaLatA jovA maLatA nathI. (prAyaH sUkSma zarI2 karIne cAlyA jatAM hovAno saMbhava che.) 14. i.sa. 1889-1890 mAM vaMthalI tAlukAnA selarA gAmanA eka AhiranA putrane tenA khetaramAMthI AkAzamArge AvelA koi sAdhu potAnI pAchaLa te bALakane upADIne giranAra upara lai jatA hatA, eka guphAmAM traNa divasa rAkhIne pAcho mUkI jatA hatAM, tyAre polIsa tapAsa thatI, paraMtu te vakhatanA navAba rasulakhAne have A chokaro sahIsalAmata pAcho AvI gayo hovAthI te sAdhuonI zodha karavA mATe vizeSa uMDA utaravAnI jarUra nathI, tevuM kahIne tapAsa baMdha karavA mATe AjJA karI hatI. 15. ekavAra eka bAvAe jaMgalamAM koi rasakUpikAnI zodha karIne temAMthI rasa laine eka tuMbaDImAM bharI dIdho hato, rAtre koi sonIne tyAM rokANa karI bIjA divase savAre uThIne te potAnA raste cAlI nIkaLyo hato. sonInA gharamAM jyAM jyAM tuMbaDImAM rahelA rasanA chAMTA hatA, te te vastuo sonAnI banI gai hatI, A ghaTanAno khyAla AvatAM sonIe tAtkAlika te bAvAne zodhavAnA prayatno karyA, paraMtu te bAvAno koi patto na lAgyo. na 16. rogathI pIDAtA koi mANase ApaghAta karavA aMbAjInI TUkathI paDatuM mUkyuM, paraMtu nazIbajoge koi haraDenA jhADa pAse paDavAthI te thoDo samaya tyAMja paDyo rahyo haraDenA jhADanI asarathI tene vAraMvAra saMDAsa javAnuM thatAM teno badho ja roga dUra thai gayo, A vAta teNe jUnAgaDhanA te vakhatanAM gorajI lAghAjI jayavaMtajInA gurune karI, tyAre temaNe paNa te haraDe lAvIne navAba sAhebanI davAmAM upayoga karyo, TUMka samayamAM navAba sAhebano dIrghakAlIna roga paNa gAyaba thatAM te taMdurasta svAsthyane pAmyA hatAM. 17. ekavAra keTalAka yAtriko giranAramAM bhUlA paDyA tyAre koi yogInI guphA pAse AvI pahocyAM, yogI mahAtmAe temane sAMtvana 162 giranAranI gauravagAthA
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApIne koI jhADanA pAMdaDAo khAvA ApyA te pAMdaDA temane pApaDa jevA lAgyA ane tenAthI temanI bhUkhanuM zamana thaI gayuM, tyArabAda yogIe temanI upara pATA bAMdhIne koika raste chUTA mUkI dIdhA, tyAre te svAbhAvika ja potAnA sthAna upara pAchA pahoMcI gayA hatAM. bIjA divase jyAre te yAtrikoe te guphAnI zodha karI, tyAre temane te sthAna jovA na maLyuM. 18. ekavAra eka kaThiyArAe ratanabAgamAM koI vAMdarAne kuhADI mArI, te kuhADI jogAnujoga koI kuMDamAM paDavAthI sonAnI thaI gaI, te sthAnanI cokkasa nizAnI rAkhIne kaThiyAro bIjA divase te sthAna zodhavA lAgyo, tyAre potAnI karelI nIzAnI na maLatAM te rastAmAM bhUlo paDI gayo hato. 19. gabbara athavA gaddhasiMhano DuMgara pAMcamITUkanA naiRtyakhUNAmAM che, tyAM zAzvatI pratimAo che, paraMtu temAM kuMja dUha nAmano jharo che, tene tAMtaNIyo dharo paNa kahevAya che. A dharAmAM ratanabAgamAMthI zuddha nirmala jala Ave che ane agAdha hovAthI teno koi pAra Avato nathI, tethI te zAzvatI pratimAnA sthAna sudhI koI pahoMcI zakatuM nathI. A tAMtaNIyo dharo bIlakhA tarapha thaine hojatane maLe che. 20. giranAranA mArgamAM AvelA dAmodarakuMDa mAM pANImAM nAMkhavAmAM AvelA hADakAM ApameLe ogaLI jAya che ane temAM bhasma nAMkhavAmAM Ave to paNa te pANI zuddhanuM zuddha ja rahe che. 21. giranAranA sahasAvana taraphanA polA AMbAnA vRkSa pAse eka jharaNuM vahetuM hatuM. eka mANasa te jharaNAnuM pANI levA nIce vaLIne pAcho ubho thayo, tyAre tenI sAme eka mahAkAya mAnava jevI AkRti tenI sAme joine aTTahAsya karI rahI hatI. te dazya joIne pelo mANasa gabharATa sAthe tyAMthI bhAgI chUTyo hato. 22. giranAramAM evI vanaspati che jenA mULiyAne rAMdhIne khIcaDI banAvIne khAvAthI cha-cha mAsa sudhI mANasanI bhUkha zAMta thaI jAya che. giranAranI gauravagAthA jUThuM 163
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23. giranAramAM eka evI vanaspati che jemAMthI dUdha nIkaLe che, te dUdhanA 3-4 TIpAM ApaNAM sAdA dUdhamAM nAMkhavAmAM Ave to pAMca ja mIniTamAM te dahIM banI jAya che. 24. ekavAra yAtrALuo giranAra caDhI rahyA hatA, tyAre savAranA samaye koI jhADanI DALI toDIne dAtaNa karavA lAgyA ane thoDI ja vAramAM tenA badhA dAMta paDI gayA. 25. jUnAgaDha gAmanA eka zrAvaka tathA tenA mitra ratanabAga tarapha javAnA mArge AgaLa vadhI rahyA hatA, tyAM sAme AvelI jhADIne hAthathI thoDI dUra karavAno prayAsa karavA mAMDyo, tyAM to te DALI jANe ke koIno hAtha na hoya, tema te vyaktinA mukha upara jorathI lApho mAryo, tyAre temanA AgaLanA cAradAMta paDI gayA hatAM. 26. giranAramAM koI yAtrika rasto bhUlI gayo haze, tyAre tene sAme ja koI saMnyAsI maLyo ane pUchyuM, "beTA ! kyAM rastA bhUla gayA hai? teNe hA pADatAM potAnI pAchaLa pAchaLa laI gayo ane eka zilAne hAthathI khaseDatA aMdara eka guphA hatI, aMdara jaIne potAnI labdhIthI bhojana hAjara karIne te yAtrikane khavaDAve che, pachI te yAtrikane cAlavAnuM kahetA te AgaLano AgaLa cAlatAM be divasa bAda upaleTA gAma pAsethI bahAra nIkaLyo hato. 27. eka yAtrika mArga bhUlI jatAM mujhavaNamAM mukAI jAya che, tyAre zaNagAra sajelI eka strI tene mArga cIMdhe che. te AgaLa cAlavA mAMDe che tyAre tene AgaLa mArga dekhAya che te samaye pAchaLa jotAM pelI zaNagAra sajelI strI alopa thayelI hatI. AvI aneka ajaba-gajabanI, anubhUta vAto A mahAprabhAvaka, camatkArI giranAra girivaranA itihAsa sAthe saMkaLAyelI-joDAyelI sAMbhaLavA maLe che. 164 chegiranAranI gauravagAthA
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ giranAra girivaranI 99 yAtrA kevI rIte karazo ? giranAranI 99 yAtrAthI Apa gabharAi gayA ? temAM gabharAvAnI koi jarUra nathI, hakIkatamAM zatruMjayanI 99 yAtrA karatAM to giranAranI 99 yAtrA sAva saraLa che. kai rIte saraLa ? vAMco : zatruMjayanI prathama yAtrAmAM lagabhaga 3600 pagathiyA thAya, giranAranI pahelI yAtrAmAM lagabhaga 3840 pagathiyA thAya. zatruMjayamAM bIjI yAtrA mATe gheTIpAganA 2800 pagathiyA utaravAnA thAya jyAre giranAramAM bIjI yAtrA mATe 1000 pagathiyAnA DIskAunTa sAthe sahasAvana sudhInA mAtra 1800 pagathiyA utaravAnA thAya. * zatruMjayanI traNa yAtrAmAM jeTalA pagathiyA thAya, tenAthI ochA pagathiyAmAM giranAranI to cAra yAtrA thai jAya eTale giranAranI 99 yAtrA khUbaja agharI che tevo jarApaNa bhaya na rAkhazo.
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUnAgaDha jIllAnA tIrtho giranArajI tIrtha: zrI devacaMda lakSmIcaMda TrasTa, uparakoTa roDa, jagamAla coka, bAbuno vaMDo, jainadharmazALA, jUnAgaDha - 362001 phona : 0285-2650179, (peDhI) 2620059 zeThIyAnI dharmazALA) 2220059 coravADa tIrtha : zrI ciMtAmaNI pArzvanAtha jaina derAsara peDhI, mu. po. coravADa, phona : 02734-267320 vaMthalI tIrtha : zrI zItalanAtha bhagavAna jaina che. maMdira, zrI vaMthalI tapAgaccha jaina saMgha, AjhAda coka, mu. po. vaMthalI - 362610 phona : 028872-222264 ajAharA tIrtha : zrI ajAharA pArzvanAtha paMcatIrtha jaina peDhI, mu. ajAharA, po. delavADA - 362510 * unA tIrtha : zrI ajAharA pArzvanAtha paMcatIrtha jaina peDhI, vAsA coka, mu. po. unA - 362560 phona : 0285-222233 * delavADA tIrtha : zrI ajAharA pArzvanAtha paMcatIrtha jaina peDhI, vAsA coka, mu. po. delavADA - 365510, vAyA - unA. phona : 02885-222233 prabhAsa pATaNa tIrtha : zrI prabhAsa pATaNa jaina zve. mU. saMgha, jainaderAsaranI zerI, mu.po. prabhAsapATaNa - 362268, phona : 02876-231638 verAvaLa tIrtha zrI jaina zve. mU. pU. saMgha mAyalAkoDa, mu. po. verAvaLa, phona : 0287-221381 dIva tIrtha zrI ajAharA pArzvanAtha paMcatIrtha jaina peDhI, mu. po. dIva - 362pa20 vAyA - unA, phona : 02875-222233 166 giranAranI gauravagAthA
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ giranAra tIrthamAM upalabdha vyavasthA zeThazrI devacaMda lakSmIcaMda taLeTInI peDhI : giranAra taLeTI, baMDIlAla digaMbara dharmazALAnI sAme, giranAra-jUnAgaDha. taLeTInI peDhI : 0285-2620059 zrI nemijina yAtrika bhavana H giranAra, phona : 0285-2620251, phona : pahADa upara : 0285-2902754, sahasAvana : 0285-2622924 zrI giranAra darzana dharmazALA : rUpAyatana roDa, bhavanAtha taLeTI, jUnAgaDha - 362001 phona : 0285-2657099, 26pa7199 kacchIbhavana dharmazALA : phona : 0285-2655360 giranAranI gauravagAthA che167
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ gIranAra maMDana zrI neminAtha dAdA
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ namuM sUrirAjA // || namo yariyA|| saripada rajatotsava vi.saM.2047-2072 'sUripada ra atthamie jiNasUre kevalicaMde'vi je paIyuvva / payaDaMti iha payatthe te Ayarie namasAmi // jinezvara bhagavAnarUpI sUrya ane sAmAnya kevaLIrUpI candra asta pAmatAM, jeo A saMsAramAM dIvAnI jema padArthone prakAzita kare che, te AcArya bhagavaMtone huM namaskAra karuM chuM. paMca prasthAna puNyasmRti prakAzana sa ; gulAba jevA suvAsita