________________
અત્યાર સુધી એ કંચન કસોટીની એરણે નહોતું ચડ્યું. વિપ્નનું વાદળ-દળ ઘેરાઈ જાય, એવી એંધાણી પણ કોઈને જણાતી ન હતી, પણ કોઈ અજ્ઞાત દિશામાંથી વિદ્ગોનાં વાદળ ધસી આવી રહ્યાં હતાં ! રોલા-તોલા'ની એ તળેટીમાં સંઘનો આખો દિવસ સુખપૂર્વક વીત્યો.
રાત વીતી ગઈ ને પ્રભાત પ્રગટ્યું. સંઘનું પ્રયાણ થયું. હજી ગિરિછેડો આવ્યો ન આવ્યો, ત્યાં તો વિદ્ગોનાં વાદળ ઊમટી આવ્યાં ! આકાશ ઘનઘોર બન્યું, વીજ પર વીજ ઝબૂકવા માંડી ને વાદળાં મુશળધારે વરસવા માંડ્યાં !
કાળુંમેશ મોં ! ફાડેલું જડબું ! ન પુરુષ, ન સિંહ, કોઈ જુદી જ આકૃતિ ! તાડ જેવી ઊંચી કાયા ! અણિયાળી દાઢોમાંથી ખંધું અટ્ટહાસ્ય ! અને વાઘ નખ !
રે ! રે ! આ તો પિશાચ ! ગિરિની કોઈ અંધારી ને અજ્ઞાત દિશામાંથી એક પિશાચ ખાઉં-ખાઉં કરતો બહાર ધસી આવ્યો ને સંઘ પર તૂટી પડ્યો !
પળ બે પળમાં તો પિશાચના વાઘ-નખ લોહી તરબોળ બન્યા ને બે ત્રણ શબ ત્યાં ઢળી પડ્યાં.
રે ! ન ગાજવીજ ! ન વાદળ ! ન ગર્જના - ને વિનોની આ અણધારી વર્ષા કેમ ક્યાંથી તૂટી પડી ?
સંઘનું રક્ષક દળ વિચારે ચડ્યું ! પિશાચે પોતાનો લોહિયાળ પંજો આગળ ફેલાવ્યો. સંઘમાં સનસનાટી ને હાહાકાર ફેલાઈ ગયાં. પિશાચનું વિકરાળ ને પ્રચંડ રૂપ જોઈને, આખો સંઘ દમ ભીડીને પાછો નાઠો ! પિશાચે પણ એ પીછેહઠના પગલે, પોતાનું પગલું દબાવ્યું !
જે રાજપૂત લોહી હતું, જેનામાં શૂરાતન હતું, એ ઊભા રહી ગયા. વિનય વેરીને પણ વશ કરી શકે છે. એમણે અંજલિ જોડીને પિશાચને પૂછ્યું :
૨૮ હું ગિરનારની ગૌરવગાથા.
