________________
એમ હતું. પરંતુ આ તો પ્રાણની બાજી લગાવીને પણ “તીર્થરક્ષા અને ધર્મરક્ષા કાજે ખપી જાય એવા જવાંમર્દ જૈનો હતા. પ્રાણ જાય તો જાય, પણ “પણ” ન તૂટે, એવી અડોલ એમની ધર્મશ્રદ્ધા હતી.
ગિરનારની તળેટીમાં ખેંગારના રક્ષકો ઘૂમી રહ્યા હતા. કેસરનાં તિલકથી ઓપતા કોઈ પણ જૈનને યાત્રામાં રૂકાવટ કરતા તેઓ સમશેર ઘુમાવીને કહેતા :
“રૂક જાવ ! “બુદ્ધ શરણં ગચ્છામિ'ના અવાજથી પહેલાં આકાશને ભરી દો, પછી જ તીર્થયાત્રા કાજે કદમ ઉઠાવી શકાશે.”
બૌદ્ધ ભિખુઓ ખેંગારમાં રોજ રોજ ધર્મઝનૂન પૂરતા હતા અને જૈનસંઘ પર વિનોનાં ઘેરાયેલાં વાદળો વધુ ને વધુ ગાઢાં બન્ચે જતાં હતાં.
તીર્થની રક્ષા કાજે બધી માનવીય શક્તિઓ જ્યારે વપરાઈ ગઈ, ત્યારે દૈવી શક્તિને સંભારીને એના સહારે તીર્થરક્ષા કરવાનું જૈનસંઘે પગલું ભર્યું, પણ તીર્થરક્ષાએ જાણે આજે જૈનોની જવાંમર્દી અને ધર્મશ્રદ્ધાની પરીક્ષા કાજે નિર્ધાર કર્યો હતો ! ગિરનાર તીર્થની અધિષ્ઠાયિકા “અંબાદેવીએ પણ બૌદ્ધોની આગળ પોતાની હાર કબૂલ કરતાં કહ્યું :
જૈનોના આ તીર્થને બૌદ્ધ ધર્મની રક્ષિકા દેવીએ પોતાના બળથી ઘેરી લીધું છે, એ ઘેરાને હઠાવવા મારી દૈવી-શક્તિ પણ નાકામિયાબ નીવડે એમ છે. એથી જરૂર છે હવે મંત્ર-શક્તિની ! મુનિ બળદેવ જરૂર તીર્થની રક્ષા કાજે બધું કરી છૂટશે, અને માનવીય ને દૈવી શક્તિએ જયાં હાર મેળવી છે, ત્યાં એમની માંત્રિક શક્તિનો ગર્વભેર જય થશે.”
વિદ્ગોનાં વાદળ ભલે કાળાં-ભમ્મર બનીને ધસી આવ્યાં હતાં, પણ હવે એની જરાય દરકાર કરવા જેવી ન હતી. દૂરદૂરથી પર્વતને પણ ધ્રુજાવે એવા વાવંટોળના આગમનની એંધાણીઓ મળી ગઈ હતી. ઓહ ! અને સૂર્ય તો હજારહજાર કિરણે પ્રકાશ ફેંકતો પ્રકાશિત જ હતો, પછી તો અંધકાર અને ઓછાયાની કલ્પના પણ ક્યાં હતી ! ગિરનારની ગૌરવગાથા છું ૪૩