________________
ગુફાને સાધના-ભૂમિ બનાવીને, ત્યાં જ છેલ્લા શ્વાસ છોડવાની ઝંખના અંબિકાના પગમાં વેગ પૂરી રહી હતી !
બપોર જામી રહી, હવાની લેરખી પણ લબકારા મારતી જ્વાળા જેવી લાગતી હતી ! દૂર દૂર મૃગજળના જાળ જાણે ખળખળ વહેતાં ભાસતાં હતાં !
અંબિકા હવે આરામની ખોજમાં હતી, ત્યાં બાજુમાં જ એક કૂવો જણાયો, એની પર એક ઘટાદાર વૃક્ષ છાંય ધરીને ઊભું હતું! બે માસુમ કળીઓને નીચે મૂકી, પણ અભયનાં આ નીરવ વાતાવરણમાંય જાણે અંબિકાના કાને ભવનો ભૈરવ-નાદ અથડાતો જણાયો ! એણે વૃક્ષ પર ચડીને જોયું તો દૂરદૂરથી કોઈ માણસ પોતાનો પીછો પકડવા મુઠ્ઠીઓ વાળીને પોતાની વાટે દોડી આવતો હતો ! એણે જરા આંખ લંબાવી અને ધારીને જોયું તો એ ક્રૂજી ઊઠી :
કરે ! આ તો મારા પતિ સોમભટ્ટ ! શું હજી પણ દમનનો કોરડો વીંઝવાનો બાકી હશે? ઘરમાંથી દાઝીને નીકળી, તો શું વનમાંય આગ આવી પહોંચી ?”
વળતી જ પળે અંબિકા સ્વસ્થ બની ગઈ. ઝાડ પરથી એ નીચે ઊતરી. ગિરનારની એ ગાયિકાએ છેલ્લું ગીત-ગાન લલકાર્યું! ભગવાન તેમના ચરણમાં એણે અંતિમ પ્રણામ કર્યા અને એણે કંઈક નિર્ણય લઈ લીધો !
એ વૃક્ષને ધ્યેય બનાવીને સોમભટ્ટ ખૂબ જ વેગથી દોડી રહ્યો હતો. એને આશા જન્મી હતી કે એ વૃક્ષ નીચેની સ્ત્રી અંબિકા જ છે? પોતાની પત્ની ! એથી એના ચરણને પશ્ચાત્તાપની ઊની ઊની આંસુ-ધારથી અભિષેકીને પાવન થવાની એની ઝંખના અદમ્ય બનતી ચાલી હતી, પણ કુદરતનો કારીગર કોઈ જુદો જ આકાર ઇચ્છતો હતો! સંયોગનું સૌંદર્યમય શિલ્પ નહિ પણ વિરહનું રડતું-ખંડિયેર સર્જવાની વિધિની ઇચ્છા હતી !
૮૦ ગિરનારની ગૌરવગાથા
