________________
સ્મિત કર્યું અને એ રસોડામાં આવી, પણ ત્યાં જોયું તો બધાં ભોજનપાત્રો અન્નપૂર્ણ હતાં, એમાં કણ પણ ઓછો નહોતો દેખાતો. એના આશ્ચર્યનો પાર ન રહ્યો :
“રે ! અંબિકાએ જૈન મુનિઓને દાન દીધું, એ વાત શું વાહિયાત? ના, ના, વાહિયાત તો ન જ હોઈ શકે ! બધાએ એ આંખેઆંખ જોયું છે ! તો પછી આ ભોજનપાત્રો છલોછલ ભરેલાં ક્યાંથી? નક્કી, દેવ એનું દાસ-કાર્ય કરતા હોવા જોઈએ ! એનું શીલ એની શાન જાળવવા કદાચ વહારે આવ્યું હોય, એવુંય કાં ન બને?'
ને આગ વરસાવતી એ આંખ આંસુભીની બની ! એક સતી પર ગુજારેલો સિતમનો કોરડો જાણે સાસુના પોતાના હૈયા પર જ વેદના જન્માવવા માંડ્યો !
સાંજ ઢળી ! પૂર્વની બારી બંધ થઈ ગઈ! સોમભટ્ટ ઘરે આવ્યો. અંબિકાને ન જોતાં જ એના હૈયે ફાળ પડી. બધી વિગત જાણીને એને મા પર ગુસ્સો આવ્યો અને જ્યારે “અન્નપૂર્ણ ભોજન પાત્રોની વાત એણે જાણી ત્યારે તો એની આંખે પણ ચોમાસું બેઠું પોતે એક સતિનો પતિ હતો, છતાંય એ “સ”ને પોતે જાણી ન શક્યો તેમજ જાળવી પણ ન શક્યો. ઉપરથી એ “સત’ પર સિતમો ગુજાર્યા. એનું દુઃખ અસહ્ય બન્યું ને આંસુ રૂપે એ બહાર ઢોળાવા માંડ્યું!
સોમભટ્ટે જાતે જ અંબિકાની ખોજ ચલાવવાનો નિર્ણય કર્યો ને એ ચાલી નીકળ્યો ! ક્રૂરતાનું સ્થાન અત્યારે કરુણાએ લીધું હતું. પ્રચંડતાના સિંહાસને અત્યારે પશ્ચાત્તાપની છડીઓ પુકારાતી હતી ! શંકાવાળી દિશાઓ તરફ દોડતાં દોડતાં સોમભટ્ટ અંતે થાક્યો, પણ પ્રયત્ન ચાલુ જ રહ્યા !
શીલનો જેને સાથ હતો, ગિરનારના જેને આશીર્વાદ હતા, એ અંબિકા તો નિર્ભય બનીને આગળ વધી રહી હતી. ગિરનારની કોઈ ગિરનારની ગૌરવગાથા ૭૯