________________
યૌવનનું ઉપવન હતું. એમાંય પાછી વસંત બેઠી. એથી નેમકુમારને જોતાં કોઈ ધરાતું જ નહિ. સમુદ્રવિજય ને શિવાદેવીની લાગણી-સભર માગણી નેમકુમારને દ્વારિકાના દ્વાર ભણી દોરી ગઈ, જ્યાં રાજકુમારી રાજુલ પોતાના ભાવિ પતિ નેમકુમારની વાટ જોઈ રહી હતી. પરંતુ લલાટના લેખ કોઈ જુદા જ હતા. અબોલ પશુઓના જાન બચાવવા, લગ્નની આ જાનને પાછી વાળવાની નેમકુમારે સારથિને આજ્ઞા કરી, રથ પાછો વળ્યો. મહાદાન અપાયું ને નેમકુમારે ગિરનારની વાટે પગલું ઉઠાવ્યું !
આ પગલાં પર પણ થોડાં સૂર્ય કિરણો ઊગી-ઊગીને આથમી ગયાં. નેમકુમારે જલાવેલી તપની યજ્ઞવેદીમાં છેલ્લી આહુતિ પણ અપાઈ ગઈ, ને એમને એક દિ' “કૈવલ્યશ્રીની ભેટ થઈ !
જગત આનંછું. જનતા હિલોળે ચડી. બસ, પછી તો જીવતી-જાગતી એ ધર્મમૂર્તિ ઠેર-ઠેર વિચરવા માંડી. એની કીર્તિકથાઓ પુરબહારમાં ફેલાઈ.
– – મહાપલ્લી દેશ! ક્ષિતિપુર ત્યાંનું જ એક નગર! પુણ્યસાર એનો અધિપતિ !
મહાપલ્લીના વાયુમંડલમાં ઘૂમતી ઘૂમતી, ભગવાન નેમિનાથની પુણ્યકથાઓ, એક દિ' પુણ્યસારને આકર્ષી ગઈ ને એણે ભગવાનને ભેટવાનો નિશ્ચય કર્યો, એક પુણ્યપળે એને ભગવાન ભેટી પણ ગયા.
સમવસરણ સર્જાયું હતું ! બાર બાર પર્ષદાઓ એકઠી થઈ હતી. ભગવાનના શ્રીમુખેથી વહેતી વાણીમાંથી કઈ ભવ્યો અમૃતનું આચમન કરી રહ્યા હતા. દૂર દૂરથી આવેલો પુણ્યસાર સમવસરણને જોઈને નાચી ઊઠ્યો. ભગવાનની દેશના સાંભળતા, એના રૂંવે રૂંવે કંપનો ફરી વળ્યાં : રે! આવા ભીષણ અને ભયાનક આ ભવપિંજરમાંથી, આતમનું આ પંખી મુક્તિ ક્યારે મેળવશે ? જેની પાંખ પર નીલગગનના મુક્તવિહારનો ઇજારો લખાયેલો પડ્યો છે ! એણે પ્રભુને પ્રશ્ન કર્યો:
૯૨ ગિરનારની ગૌરવગાથા