________________
મુનિની આંખ આગળ ઘડીપળ પહેલાંનું પાર્વતીય વાતાવરણ ખડું થઈ ગયું. પળ પહેલાં તો આકાશ સાવ નિરભ્ર હતું. પવન મંદ મંદ વહેતો હતો. નાનકડા શિશુની જેમ પ્રકૃતિ ગેલ કરી રહી હતી અને પળમાં જ પલટો આવી ગયો ! એકાએક વાદળ, વા ને વીજ જામી ગયાં ! મુશળધાર વર્ષા આરંભાઈ ગઈ. પોતાની આંતર-દુનિયામાં મુનિએ ડોકિયું કર્યું. અંદર દોડાદોડ કરતાં વિકારનાં વાદળો પણ મુનિને આવાં જ આકસ્મિક ભાસ્યાં. રે ! પળ પહેલાં તો હજી મનના મંદિરે જિનની ઉપાસના બિરાજમાન હતી. એને પદભ્રષ્ટ કરીને ત્યાં આ વાસના ક્યારે ચડી બેઠી ! અંતરનું આકાશ પળ પહેલાં કેટલું નિર્મળ હતું ! ન એકે વિકારનું વાદળ ! ન જરા જેટલીય વાસનાની વીજ અને ન આછો-આછોય વિષય વાંછાનો વાયરો !
મુનિને પોતાની સાધના-ઇમારત કડડભૂસ થતી લાગી. એમણે એક જ ઝાટકે મનની લગામ ખેંચી. ગુફા-ત્યાગ કાજે એક વિરાટ કદમ ઉઠાવ્યું, પણ એક ધીમો ધ્વનિ સંભળાયો : મુનિ ! ખૂની ન બનો, શું તમારે અંતરનું ખૂન કરીને બેનમૂન થયું છે ! મુનિ ઊભા રહી ગયા ઃ કોનો આ ધ્વનિ ? આજુબાજુ કોઈ જણાયું નહિ, ત્યારે જ મુનિ સમજી શક્યા કે, આ તો પોતાના જ મનનો પડઘો હતો ! બંધન-બેડી વિનાનું કોઈક બંધન મુનિના પગને પકડી રહ્યું.
બહાર તોફાન શમ્યું ન હતું, પણ મુનિને અત્યારે એનો વિચારય ન હતો. એમને તો પોતાની આંતર ધરતી પર અત્યારે પ્રલય-નર્તન ખેલતી જે એક ઝંઝાઝડી ઝીંકાઈ રહી હતી, ને સાધનાની જે સઘનવનરાઈ ભયમાં હતી અને શ્રમણ ધર્મના જે બે કિનારા ભયથી કણસી રહ્યા હતા, એની જ ચિંતા હતી.
ત્યાં તો એક વીજ ફરી ઝબૂકી ગઈ. બહાર તો અજવાળ વેરાયો, પણ મુનિના અંતરમાં કાળી અમાસ ઊતરી પડી અને રહ્યા-સહ્યા તેજલિસોટા પણ ત્યાંથી ભૂંસાઈ ગયા !
વસ્ત્રભીની શ્રમણીનું પુનઃદર્શન થયું ને મુનિનું મન મર્યાદા છાંડીને બોલી ઊઠ્યું : રાજુલ !
૬૦ ગિરનારની ગૌરવગાથા
