________________
નેકી-નેકીની છડીઓ શું પુકારે છો? નેકી ને નીતિ તો મહાસાગરના પેસળમાં વેરાયેલાં અકલંક રત્નો જેવી મહામૂલી ચીજ છે. મરજીવા જ એને મેળવી અને માણી શકે. સમૃદ્ધિના સાગર વચ્ચે રહીને નેકી જાળવવી, કંઈ આસાન વાત નથી !'
બધાંને થયું કે કાચું કપાય છે, પણ સિદ્ધરાજની સાન કોણ પકડે ? મહામંત્રી કંઈક બોલવા જતા હતા, ત્યાં જ સિદ્ધરાજ જરા ઉગ્ર બની ગયા :
અને રાજ ચલાવવું એ કંઈ, કોઈ નાટકમાં રાજાનો ખેલ ભજવી નાખવા જેવી રમત નથી! વિશ્વાસ રાખવાની પણ કોઈ સીમા હોય ને! ત્રણ ત્રણ વરસ વીત્યાં, છતાંય વિશ્વાસ? આ તો રાજનાં કાજ છે! ઉગ્ર પગલાં લેવાવાં જ જોઈએ, નહિ તો બીજા બધા દંડનાયકો સજ્જનનું અનુકરણ કરશે અને રાજભંડારનું તળિયું ઘસવાનો વખત આવશે ! હાથમાં એની બાથમાં એવો આ કળજુગ છે ! નીતિશાસ્ત્ર કહે છે કે, ઊગતો શત્રુ, વધતો વ્યાધિ, ફેલાતો અગ્નિ અને ગુણાકાર-સરવાળા પામતું ઋણ આ બધાં ઊગતા જ ડામી દેવા જોઈએ!
સિદ્ધરાજનું આટલું લાંબું વક્તવ્ય આજે ઘણા દિવસે મહામંત્રીને સાંભળવા મળતું હતું ! મહામંત્રીને થયું કે, તપેલી ધરતી પર જળ-બુંદ નાંખવાનો હમણાં અવસર કે અર્થ નથી ! ન તો એ જળ-બિંદુ ધખતી ધરાને ઠારી શકશે કે ન તો એ પોતાનું અસ્તિત્વ જાળવી શકશે !
દંડનાયક સજ્જનના દુશ્મનોનો દાવ ધાર્યો પડ્યો હતો ! કાનસાન અને ભાન વિનાના રાજવીઓ જ્યારે કોપે, ત્યારે પ્રલયનું નૃત્ય જ આરંભાતું હોય છે.
સિદ્ધરાજે કહ્યું : “મંત્રીજી ! મારે જાતે જ સજ્જનની પાસે હિસાબ લેવા જવું પડશે ! આવતી કાલે જ હું જૂનાગઢ ભણી જવા રવાના થઈ જઈશ ! સાંજ સુધીમાં પ્રવાસની તૈયારી થઈ જવી જોઈએ !” ગિરનારની ગૌરવગાથા છ ૯૯
