________________
જયાં સુધી ગિરનારને સમર્પિત થયેલું છપ્પન ઘડી સોનું, અહીં હાજર ન થાય ને એ દેવદ્રવ્ય ભગવાનના ચરણે ન ધરાય, ત્યાં સુધી મારે આહાર-ત્યાગ !
આ ખુમારી પર બધા સ્તબ્ધ બની ગયા ! ક્યાં ગિરનાર ને ક્યાં માંડવગઢ ! ને છપ્પન ધડી સોનું એકાદ બે દિવસમાં કંઈ થોડું જ આવી જાય! છતાંય મંત્રીશ્વરને દેવદ્રવ્ય પર એટલી બધી શ્રદ્ધા હતી કે, એનું દેવું માથું રાખીને કોળિયો કેમ ઉતારાય ? એ ઋણ ચૂકવવા મંત્રીશ્વર અધીરા હતા અને એમણે ભીષ્મ-પ્રતિજ્ઞા સ્વીકારી હતી. મંત્રીશ્વરની આ પ્રતિજ્ઞામાં બીજા અગ્રણીઓએ પણ સાથ આપ્યો !
કેવું એ દિલ હશે? દેવનો દીવાનો જ આવી કસોટીને સામી છાતીએ આવકારે ને ભેટે! મંત્રીશ્વરના દિલમાં દેવ હતા, ને દેવદ્રવ્યની સર્વોત્કૃષ્ટતાનો જીવંત ખ્યાલ હતો! એમના દિમાગમાં શાસન વસ્યું હતું ને શાસનની શાન-શૌકત, એમના લોહીના કણ કણમાં વણાઈ ચૂકી હતી !
પ્રતિજ્ઞા પથ્થરરેખ જેવી હતી. મંત્રીશ્વરની આગળ આ પ્રતિજ્ઞાની ભીષ્મતા સમજાવીને, નિર્ણય બદલવા ઘણાએ આકાશ-પાતાળ એક કરી જોયાં, પણ જવાબ એક જ મળ્યો :
“માથે દેવું ! અને એય પાછું દેવદ્રવ્યનું હોય, તો એક કોળિયો પણ શું ઊતરે? આ દેવ અનોખા છે ને આ દેવદ્રવ્ય અલૌકિક છે ! એનું ઋણ ચૂકવ્યા પછી જ શાંતિનો શ્વાસ લેવાય !” - મંત્રીશ્વર પેથડશાહની આ શાસન વફાદારી જોઈને સહુ મોંમાં આંગળાં નાંખી ગયા !
– ૭ – સહુની આંખ માંડવગઢની વાટ પર મીટ માંડી રહી હતી ! પ્યારું ચાતક ને તૃષાતુર મયૂર, ગ્રીષ્મની ઋતુમાં જેમ આકાશ ભણી જોયા ગિરનારની ગૌરવગાથા છે ૧૧૫
