________________
વાતાવરણમાં લોહી...લોહીના પુકારો ઊઠતા હતા, ત્યાં તો તીર્થરક્ષા કાજે ઝૂઝતો બીજો પુત્ર પણ ઢળી પડ્યો! વેદી બે બેનાં બલિદાનથી રંગાઈ ગઈ ! શ્રાવક ધાર એ શહીદને પણ હસતી આંખે જોતો જ રહ્યો ! એને થયું ઃ મૃગરાજની સામે પડવું હોય, તો ઓછામાં ઓછું હાથીબળ તો મેળવવું જ ઘટે !
ગિરનારની પગથાર પર લોહીના ગુલાલે જાણે શહાદતની રંગોળી રચી !
બે બાંધવો ઢળી પડ્યા હતા અને પોતાને પણ એમના પગલે જ પોતાનું પગલું ઉઠાવવાનું હતું, એનો ખ્યાલ હોવા છતાંય ધારના ત્રણ પુત્રો હજી એ જ જોમ-જુસ્સા સાથે યુદ્ધ આપી રહ્યા હતા, ને ઢળી પડેલા પોતાના બે બાંધવોના બિડાયેલા હોઠમાંથી એવી કોઈ અણગુંજતી રણહાક સાંભળી રહ્યા હતા, જેથી ઊકળતા લોહી-કણોની ઉષ્મા વધતી જતી હતી !
પળ વીતી ! બે પળ પસાર થઈ ! ને સામા મોરચે એક ઝનૂની ટુકડી “માર. માર...' કરતી આવી પહોંચી ! ને ધારના ત્રણે ત્રણ પુત્રો એકી સાથે મોતના ખપ્પરમાં હોમાઈ ગયા !
સંઘ સમસ્તમાં સનસનાટી ફેલાઈ ગઈ. સંઘપતિના પાંચ પાંચ પુત્ર યુદ્ધ આપતાં આપતાં ઢળી પડ્યા હતા ને એમના દેહમાંથી છૂટતી લોહીધારમાંથી લોહીના લેખ લખાઈ રહ્યા હતા. ઇતિહાસની કોઈ અજ્ઞાત લેખિની એ લોહીમાં પોતાની લેખિની ઝબોળી ઝબોળીને “તીર્થ રક્ષા'નો લોહીભીનો ઇતિહાસ તૈયાર કરી રહી ! આમ, વાતાવરણ અતિકરુણ હતું.
ધારને હજી પણ પીછેહઠ ખપતી ન હતી ! પાંચ પાંચ બલિદાન પછીય યાત્રા નહોતી થઈ, એનું દુઃખ ન હતું! સંઘ પાછો ફર્યો, પણ પીછેહઠના એ પગલામાંથીય વિજયનો રણકાર ઊઠતો હતો !
ગિરનારની ગૌરવગાથા ૪ ૧૩
