________________
એક આભ બે સૂર્યને સાથે રાખી શકે? એક મ્યાન પણ હજી કદાચ બે સમશેરોનો સમન્વય સાધી શકે ! એક જ ગુફા કદીક બે વનરાજોનું રહેઠાણ બની જાય ! પણ એક માનવી પોતાની વિરુદ્ધના વિચાર-આચારો ન સાંખી શકે ! “કાં હું નહિ, કાં વિરોધી નહિ'ની ઝુંબેશ ચલાવીને જ એ વિરોધને ઠાર કરવાની માનવીય તાસીર છે !
રૂડો સોરઠ ! અને કોડીનાર નગર ! ત્યાં સોમભટ્ટના સંસારને આવી જ તાસીર ઘેરી રહી હતી અને એનો ભોગ અંબિકા બની અને છેલ્લે છેલ્લે ભવન છોડીને વનમાં નાસી જવાનો પ્રસંગ એની આગળ ડોકાયો !
સોમભટ્ટ યજ્ઞ-યાગનો પૂજારી હતો ને એની પત્ની અંબિકા જૈનધર્મની અનન્ય પૂજારણ હતી. એકના દેવ વિતરાગ હતા, ગુરુ નિગ્રંથ હતા ને ધર્મ અહિંસાભર્યો હતો ! જ્યારે બીજાના દેવ ભોગની સ્વપ્નિલ ધરતી પર રાચનારા હતા, ગુરુ ઘરબારી હતા ને હિંસાએ જ જાણે ધર્મનું નામ ધર્યું હતું ! બસ, બધી ખાનાખરાબીનું મૂળ આ જ હતું. સોમભટ્ટને એ માન્ય ન હતું કે, પોતાનાં ઘરમાં જૈનધર્મની જય બોલાય, નિગ્રંથોની પગલીઓ પડે અને અહિંસાને અંજલિઓ ધરાતી રહે ! પરંતુ એની પત્ની અંબિકા બધાની નારાજી વહોરીનેય આ બધું કર્યા કરતી, એનાથી આ બધું થઈ જ જતું ! - ઘરમાં રોજ-બરોજ આ અંગે વિરોધના વંટોળ ઊડતા. સોમભટ્ટ કહેતો : બ્રાહ્મણ અને જૈનને તો સર્પ અને સમડી જેવું સનાતન વેર, માટે મારા ઘરમાં આ વિરોધીધર્મ ન જોઈએ પણ અંબિકાની દૃષ્ટિ સમ્યકુ હતી, એનાં હાડ-માંસ સુધી જૈન ધર્મની શ્રદ્ધા ફેલાઈ ચૂકી હતી. પતિ પોતાની વિરોધમાં હતો, સાસુનો મોરચો પણ પોતાની સામે હતો, છતાંય એક અક્ષર પણ બોલ્યા વિના જૈન-ધર્મમાં એ અણનમ રહેતી !
એક દિવસની કહાણી છે, જે દિવસે આ ઝઘડાએ હદ મૂકી ! પર્વના દિવસો હતા. એક લૌકિક પર્વની ઉજવણીમાં ભાગ લેવા બધા બહાર
૭૬ છ ગિરનારની ગૌરવગાથા
