________________
‘રાજન ! એકસાથે તો આપણે બંને હવે યાત્રા નહિ કરી શકીએ, માટે સંઘની સાથે તમે જ યાત્રા કરી લો. અઢળક દ્રવ્યનો વ્યય તમે કર્યો છે, અને સંઘપતિ પણ તમે જ છો.'
એક શિષ્ય આ વાતને કેમ માન્ય કરી શકે ? એને મન તો ગુરુનાં માન-સન્માન જ પોતાનાં માન-સન્માન હતાં. કુમારપાળ પોતાને એક અદના શિષ્ય તરીકે ગણતો હતો. એણે કહ્યું :
ગુરુદેવ ! આ તો બને જ કેમ ? સંઘની સાથે મારા જેવાને તો જવાનો અધિકાર પણ નથી. સંઘની આગળ તો આપ જેવા ત્યાગીઓ જ ચાલી શકે ! સંઘનું નેતૃત્વ ધારણ કરીને હું નહિ જઉં, ગુરુદેવ ! આપશ્રી જ પધારો અને સંઘને નિશ્રા આપો !’
સમર્પણભાવ જાણે બોલી રહ્યો ! બધા આ ગુરુ-શિષ્યને જોતા જ રહ્યા. પ્રશ્ન એક જ હતો કે મહાન કોણ ? ગુરુ કે શિષ્ય ? લાખ્ખોના તારણહાર, રાજગુરુ શ્રી હેમચન્દ્ર સૂરીશ્વરજીની પ્રેરણાથી જ આ સંઘ નીકળ્યો હતો, માટે કલિકાલસર્વજ્ઞ પણ નેતૃત્વના અધિકારી હતા ! જ્યારે ગુર્જરેશ્વર લખલૂંટ લક્ષ્મી ઠેર ઠેર વેરીને, સંઘ ને શાસન દીપાવ્યું હતું. માટે કુમારપાળ પણ કંઈ ઓછા અધિકારી નહોતા !
છતાંય ગુરુ-શિષ્ય બંનેને માન-સન્માન ખપતા ન હતા. બંને એના ત્યાગના આશક હતા ! અંતે વિજય ગુર્જરેશ્વરનો જ થયો, પણ શિષ્યવિજયમાં ગુરુવિજય સમાયો જ હતો.
એ દિવસે ગુર્જરેશ્વર પાછા વળ્યા. કલિકાલસર્વજ્ઞની નિશ્રા હેઠળ જ આખો સંઘ કામ-વિજેતા ભગવાન શ્રી નેમિનાથને ભેટવા ચાલી નીકળ્યો !
- ને ગુર્જરેશ્વરે ભાવિમાં કોઈ પુણ્ય જોડલી આ તીર્થયાત્રાથી વંચિત ન રહે ને દૃષ્ટિથી છત્રશિલાનો રસ્તો છોડીને, બીજે રસ્તે નવી પગથાર રચવા માટે પોતાના તરફથી ત્રેસઠ લાખ સુવર્ણમુદ્રાઓ ગિરનારને ચરણે સમર્પિત કરી.
ગિરનારની ગૌરવગાથા જે ૮૫