________________
રૈવતગિરિ મહાતીર્થના પહાડ ઉપર આવેલા દેરાસરના નિર્માણમાં વિશિષ્ટ કોટિની કાર્યકુશળતાના દર્શન થાય છે. શિલ્પકલાના સૌંદર્યની વિવિધતાના કારણે બધા જિનમંદિરો પોતાનું આગવું વ્યક્તિત્વ ધરાવે છે. આબુ-દેલવાડા-રાણકપુર ને જેસલમેર આદિ જિનાલયોની કલાકૃતિ અને ઝીણી ઝીણી કોતરણીની યાદ અપાવે તેવી વિશિષ્ટ કલાકૃતિ આ ગિરનાર મહાતીર્થના જિનાલયોમાં જોવા મળે છે, મનોહર અને નયનરમ્ય એવા જિનાલયોની જિનપ્રતિમા તથા કલા-કુશળતા નિરખતાં મન ધરાતું નથી. દરેક જિનાલયનો સંક્ષિપ્ત પરિચય મેળવીએ. શ્રી નેમિનાથજીની ટૂક -
કિલ્લાના મુખ્યદ્વારથી અંદર પ્રવેશ કરતાં ડાબી બાજુ હનુમાનની તથા જમણી બાજુ કાલભૈરવની દેરી આવે છે. ત્યાંથી ૧૫-૨૦ ડગલાં આગળ ચાલતાં ડાબા હાથે શ્રી નેમિનાથજીની ટૂંકમાં જવાનો મુખ્ય દરવાજો આવે છે, જ્યાં શેઠશ્રી દેવચંદ લક્ષ્મીચંદની પેઢી ગિરનારતીર્થ આવું બોર્ડ લગાવવામાં આવેલ છે. આ દરવાજાથી અંદર પ્રવેશતાં ડાબીજમણી બાજુ પૂજારી-ચોકીદાર-મેનેજર આદિ કર્મચારીઓને રહેવા માટેની ઓરડીઓ છે. ત્યાંથી આગળ વધતાં ડાબીબાજુ પાણીની પરબ તથા ઉપર-નીચે યાત્રિકોને વિશ્રામ કરવા માટે ધર્મશાળાની રૂમો બનાવવામાં આવેલ છે, જ્યાં ભૂતકાળમાં યાત્રિકો આખો દિવસ સ્થિરતા કરી બીજા દિવસે શ્રી નેમિનાથ પરમાત્માના મોક્ષકલ્યાણકની ભૂમિ એટલે કે પાંચમી ટૂંકે યાત્રા કરી પાછાં આવતા હતાં) પૂર્વે પેઢી દ્વારા અહીં લાડવા-ગાંઠીયા રૂ૫ ભાતું આપવાની વ્યવસ્થા હતી, સામેની બાજુ યાત્રિકો માટે શૌચાલયની વ્યવસ્થા પણ રાખવામાં આવેલી છે. જમણી બાજુ શેઠ દેવચંદ લક્ષ્મીચંદ પેઢીની ઓફિસ આવે છે, આગળ વધતાં જમણી બાજુ વળીને પાછા ડાબી બાજુ વળતાં ડાબા હાથ ઉપર યાત્રિક ભાઈ-બહેનોને ન્હાવા માટેના સ્નાનગૃહ આવ્યા છે, તથા જમણી બાજુ પીવાના ઉકાળેલા પાણીની ઓરડી છે. આગળ વધતાં ગિરનારમંડન શ્રી નેમિનાથ
૧૩૪ હું ગિરનારની ગૌરવગાથા