________________
આવું ધર્મમૃત્યુ' બીજો કોઈ ઝડપી જાય, એ એને ના-કબૂલ હતું. એ એકનો બે ન થયો!
લઘુબાંધવો, પઉમિણિ ને કોમલ : આ બધો પરિવાર પણ સૂતા નહિ, જાગતા સિંહરાજની કેસરા ખેંચવા થનગની રહ્યો હતો !
અંતે, બધાનું મૃત્યુ નામંજૂર થયું. સંઘપતિની મૃત્યુ-ઝંખના એટલી બધી તીવ્ર હતી કે, બધાંને એની સામે પોતાની હાર કબૂલવી પડી !
મૃત્યુ-પંથ પર પગલીઓ પડી. એ શહીદ મરીને અમર બનવા ચાલી નીકળ્યો ! એના રક્તકણોમાં ગિરનાર-તીર્થ” ને “નેમિનાથની ધૂન મચી રહી હતી.
સંઘ સમસ્ત શહીદ રત્નશ્રાવકની મૃત્યુયાત્રાનું સાફલ્ય કાંક્ષતો રહ્યો. ત્યાં જ એકાએક હૈયેહૈયું દબાય એવી ભીડને ચીરીને એક નારી આગળ આવી ઊભી. એના શરીર પર વીરાંગનાનો વેશ હતો. પોતાની આગળ પડેલી મૃત્યુ-પગલીઓ પર એણે પગ ઉપાડ્યો !
સંઘ સમસ્તે એ વીરાંગનાને પાછી વાળવા કાગારોળ-બૂમરાણ કરી મૂકી, પણ એ તો મૃત્યુથી મૈત્રી કરવા આગળ વધી ગઈ !
બધાં એ નારીને જોતા જ રહ્યા. સહુના મોં પર મૃત્યુના માર્ગે આગે બઢતી એ પગલીઓ આશ્ચર્ય વધારતી હતી ! ત્યાં તો પાછળથી વરોને વળાવવા એકઠી થયેલી ભીડને ચીરતો, ન જવાન ન બાળ, જેવો એક દેહ બહાર આવ્યો !
હજી શૈશવના શણગાર એના દેહ પર ઝૂલતાં હતાં, છતાંય એનાં લોહી-કણોમાં જવાંમર્દી ઊછળતી દેખાતી હતી. મૃત્યુ-પથ પર પડેલી પોતાના પુરોગામી શહીદોની પગલીઓ એણે જોઈ અને એ પણ પોતાનું પગલું ઉઠાવીને મૃત્યુના મિલન કાજે ચાલી નીકળ્યો!
ત્રણ ત્રણ શહીદો મૃત્યુ-પથ પર અગ્રેસર થયા ! દરેક આંખ અને અંતર આશ્ચર્યવિભોર હતું.
૩૨ ગિરનારની ગૌરવગાથા