Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo arihaMtANe namo siddhANaM, namo AyariyANaM namo uvajajhAyANaM namo loe savva sAhUNaM eso paMca namukakAro savva pAvappaNAsaNo maMgalANaM ca savvasiM paDhamaM havaI maMgala
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinAgama prakAzana yojanA pa. pU. AcAryazrI ghAMsIlAlajI mahArAja sAheba kRta vyAkhyA sahita DVD No. 1 (Full Edition) :: yojanAnA Ayojaka :: zrI caMdra pI. dozI - pIeca.DI. website : www.jainagam.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ DEEP PRAG URI JAMA JAPTI SUTRA PART : 01. zrI jabuddhipa prajJapti sUtra : bhAga- 01 jambudvIpaprajJaptisUtra
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Kiyaommmmmwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI-ghAsIlAlajI-mahArAja viracita prakAzikAkhyayA vyAkhyayA samalaGkRtam hindI-gurjara-bhASA'nuvAdasahitam jambUdvIpaprajJaptisUtram (prathamo bhAgaH) niyojakaH saMskRta-prAkRtajJa jainAgamaniSNAta-priyavyAkhyAni paNDitamuni-zrIkanhaiyAlAlajI mahArAjaH prakAzakaH a0 bhA0 zve0 sthA0 jainazAstroddhAra samiti pramukhaH zreSThizrI baladevabhAI DosAbhAI paTela mahodayaH mu. ahamadAbAda m prathama-AvRttiH isvIsan prati 1200 vIrasaMvat vikramasaMvat 2506 2036 mUlyam-ru. 40-00 1980 (000000000000000wwwimmmmmmmmmiy mammily
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ svAdhyAya mATe khAsa sUcanA A sUtranA mUlapAThano svAdhyAya divasa ane rAtrinA prathama prahare tathA cothA prahare karAya che. (2) prAta:uSAkALa, sanyAkALa, madhyAhna, ane madhyarAtrimAM be-be ghaDI (48 miniTa) vaMcAya nahIM, sUryodayathI pahelAM 24 miniTa ane sUryodayathI pachI 24 miniTa ema be ghaDI sarvatra samajavuM. mAsika dharmavALAM strIthI vaMcAya nahIM temaja tenI sAme paNa vaMcAya nahIM. jyAM A strIo na hoya te oraDAmAM besIne vAMcI zakAya. (4) nIce lakhelA 32 asvAdhyAya prasaMge vaMcAya nahIM. (1) AkAza saMbaMdhI 10 asvAdhyAya kAla. (1) ulkApAta-moTA tArA khare tyAre 1 prahara (traNa kalAka svAdhyAya na thAya.) (2) digdAha-koI dizAmAM atizaya lAlavarNa hoya athavA koI dizAmAM moTI Aga lagI hoya to svAdhyAya na thAya. garjArava -vAdaLAMno bhayaMkara garjArava saMbhaLAya. gAjavIja ghaNI jaNAya to 2 prahara (cha kalAka) svAdhyAya na thAya. nirdhAta-AkAzamAM koI vyaMtarAdi devakRta ghoragarjanA thaI hoya, athavA vAdaLo sAthe vIjaLInA kaDAkA bole tyAre ATha prahara sudhI svAdhyAya nA thAya. (5) vidyuta--vijaLI camakavA para eka prahara svAdhyAya na thA. (6) cUpaka-zuklapakSanI ekama, bIja ane trIjanA divase saMdhyAnI prabhA ane caMdraprabhA maLe to tene cUpaka kahevAya. A pramANe cUpaka hoya tyAre rAtrimAM prathama 1 prahara svAdhyAya na karavo. (7) yakSAdIta-koI dizAmAM vIjaLI camakavA jevo je prakAza thAya tene yakSAdIpta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. (8) ghumika kRSNa-kAratakathI mahA mAsa sudhI dhUmADAnA raMganI je sUkSma jala jevI dhUmmasa paDe che tene dhUmikAkRSNa kahevAya che. tevI dhUmmasa hoya tyAre svAdhyAya na karavo. (9) mahikAzveta-zItakALamAM zvetavarNavALI sUkSma jalarUpI je dhummasa paDe che. te mahikAzveta che tyAre svAdhyAya na karavo. (10) rajauddaghAta-cAre dizAmAM pavanathI bahu dhULa uDe. ane sUrya DhaMkAI jAya. te rajauddAta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) audArika zarIra saMbaMdhI 10 asvAdhyAya (11-12-13) hADakAM-mAMsa ane rUdhira A traNa vastu agnithI sarvathA baLI na jAya, pANIthI dhovAI na jAya ane sAme dekhAya to tyAre svAdhyAya na karavo. phUTeluM iMDu hoya to asvAdhyAya. (14) maLa-mUtra--sAme dekhAya, tenI durgadha Ave tyAM sudhI asvAdhyAya. (15) smazAna--A bhUminI cAre bAju 100/100 hAtha asvAdhyAya. (16) caMdragrahaNa-jyAre caMdragrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 8 muhUrta ane utkRSTathI 12 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (17) sUryagrahaNa--jyAre sUryagrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 12 muhUrta ane utkRSTathI 16 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (18) rAjavyagrata-najIkanI bhUmimAM rAjAonI paraspara laDAI thatI hoya tyAre, tathA laDAI zAnta thayA pachI 1 divasa-rAta sudhI svAdhyAya na karavo. (19) patana-koI moTA rAjAnuM athavA rASTrapuruSanuM mRtyu thAya to teno agnisaMskAra na thAya tyAM sudhI svAdhyAya karavo nahIM tathA navAnI nimaNuMka na thAya tyAM sudhI UMcA avAje svAdhyAya na karavo. (20) audArika zarIra-upAzrayanI aMdara athavA 100-100 hAtha sudhI bhUmi upara bahAra paMcendriyajIvanuM mRtazarIra paDyuM hoya to te nirjIva zarIra hoya tyAM sudhI svAdhyAya na karavo. (21thI 28) cAra mahotsava ane cAra pratipadA-ASADha pUrNimA, (bhUtamahotsava), Aso pUrNimA (indra mahotsava), kArtika pUrNimA (skaMdha mahotsava), caitrI pUrNimA (yakSamahotsava, A cAra mahotsavanI pUrNimAo tathA te cAra pachInI kRSNapakSanI cAra pratipadA (ekama) ema ATha divasa svAdhyAya na karavo. (29thI 30) prAtaHkAle ane sabhyAkALe dizAo lAlakalaranI rahe tyAM sudhI arthAta sUryodaya ane sUryAstanI pUrve ane pachI eka-eka ghaDI svAdhyAya na karavo. (31thI 32) madhya divasa ane madhya rAtrie AgaLa-pAchaLa eka-eka ghaDI ema be ghaDI svAdhyAya na karavo. uparokta asvAdhyAya mATenA niyamo mUlapAThanA asvAdhyAya mATe che. gujarAtI Adi bhASAMtara mATe A niyamo nathI. vinaya e ja dharmanuM mUla che. tethI AvA AvA vikaTa prasaMgomAM gurunI athavA vaDIlanI icchAne AjJAne ja vadhAre anusaravAno bhAva rAkhavo.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ svAdhyAya ke pramukha niyama (1) (3) isa sUtra ke mUla pATha kA svAdhyAya dina aura rAtrI ke prathama prahara tathA cauthe prahara meM kiyA jAtA hai| prAta: USA-kAla, sandhyAkAla, madhyAhna aura madhya rAtrI meM do-do ghaDI (48 miniTa) svAdhyAya nahIM karanA cAhie, sUryodaya se pahale 24 miniTa aura sUryodaya ke bAda 24 miniTa, isa prakAra do ghar3I sabhI jagaha samajhanA caahie| mAsika dharmavAlI striyoM ko svAdhyAya nahIM karanA cAhie, isI prakAra unake sAmane baiThakara bhI svAdhyAya nahIM karanA cAhie, jahA~ ye striyA~ na hoM usa sthAna yA kakSa meM baiThakara svAdhyAya kiyA jA sakatA hai| nIce likhe hue 32 asvAdhyAya-prasaMgo meM vA~canA nahIM cAhie(1) AkAza sambandhI 10 asvAdhyAyakAla (1) ulkApAta-bar3A tArA TUTe usa samaya 1 prahara (tIna ghaNTe) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (2) digdAha--kisI dizA meM adhika lAla raMga ho athavA kisI dizA meM Aga lagI ho to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / garjArava-bAdaloM kI bhayaMkara gaDagaDAhaTa kI AvAja sunAI detI ho, bijalI adhika hotI ho to 2 prahara (cha ghaNTe) taka svAdhyAya nahIM karanA caahie| nirghAta-AkAza meM koI vyantarAdi devakRta ghora garjanA huI ho athavA bAdaloM ke sAtha bijalI ke kaDAke kI AvAja ho taba ATha prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / vidyuta--bijalI camakane para eka prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie yUpaka-zukla pakSa kI prathamA, dvitIyA aura tRtIyA ke dino meM sandhyA kI prabhA aura candraprabhA kA milAna ho to use yUpaka kahA jAtA hai| isa prakAra yUpaka ho usa samaya rAtrI meM prathamA 1 prahara svAdhyAya nahIM karanA cAhie (8) yakSAdIpta--yadi kisI dizA meM bijalI camakane jaisA prakAza ho to use yakSAdIpta kahate haiM, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / dhUmikA kRSNa-kArtika se mAgha mAsa taka dhuMe ke raMga kI taraha sUkSma jala ke jaisI dhUmasa (koharA) par3atA hai use dhUmikA kRSNa kahA jAtA hai isa prakAra kI dhUmasa ho usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie /
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ (9) mahikAzveta-zItakAla meM zveta varNavAlI sUkSma jalarUpI jo dhUmasa par3atI hai vaha mahikAzveta kahalAtI hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (10) rajodghAta-cAroM dizAoM meM teja havA ke sAtha bahuta dhUla uDatI ho aura sUrya DhaMka gayA ho to rajodghAta kahalAtA hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA caahie| (2) aitihAsika zarIra sambandhI 10 asvAdhyAya-- (11,12,13) hADa-mAMsa aura rudhira ye tIna vastue~ jaba-taka agni se sarvathA jala na jAe~, pAnI se dhula na jAe~ aura yadi sAmane dikhAI deM to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / phUTA huA aNDA bhI ho to bhI asvAdhyAya hotA hai| (14) mala-mUtra--sAmane dikhAI hetA ho, usakI durgandha AtI ho taba-taka asvAdhyAya hotA hai| zmazAna--isa bhUmi ke cAroM tarapha 100-100 hAtha taka asvAdhyAya hotA (16) candragrahaNa-jaba candragrahaNa hotA hai taba jaghanya se 8 muhUrta aura utkRSTa se 12 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (17) sUryagrahaNa-jaba sUryagrahaNa ho taba jaghanya se 12 muhUrta aura utkRSTa se 16 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (18) rAjavyudgata-najadIka kI bhUmi para rAjAoM kI paraspara lar3AI calatI ho, usa samaya tathA lar3AI zAnta hone ke bAda eka dina-rAta taka svAdhyAya nahIM karanA caahie| patana-koI bar3e rAjA kA athavA rASTrapuruSa kA dehAnta huA ho to agnisaMskAra na ho taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie tathA usake sthAna para jaba taka dUsare vyakti kI naI niyukti na ho taba taka UMcI AvAja meM svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (20) audArika zarIra-upAzraya ke andara athavA 100-100 hAtha taka bhUmi para upAzraya ke bAhara bhI paJcendriya jIva kA mRta zarIra par3A ho to jaba taka vaha nirjIva zarI vahA~ par3A rahe taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (21 se 28) cAra mahotsava aura cAra pratipadA-ASAr3hI pUrNimA (bhUta mahotsava), Aso pUrNimA (indriya mahotsava), kArtika pUrNimA (skandha mahotsava), caitra pUrNimA (yakSa mahotsava) ina cAra mahotsavoM kI pUrNimAoM tathA usase pIche kI cAra, kRSNa pakSa kI cAra pratipadA (aikama) isa prakAra ATha dinoM taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie /
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ (29 se 30) prAtaHkAla aura sandhyAkAla meM dizAe~ lAla raMga kI dikhAI deM taba taka arthAt sUryodaya aura sUryAsta ke pahale aura bAda meM eka-eka ghar3I svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (31 se 32) madhya divasa aura madhya rAtrI ke Age-pIche eka-eka ghar3I isa prakAra do ghar3I svAdhyAya nahIM karanA caahie| uparokta asvAdhyAya sambandhI niyama mUla pATha ke asvAdhyAya hetu haiM, gujarAtI Adi bhASAntara hetu ye niyama nahIM hai / vinaya hI dharma kA mUla hai tathA aise vikaTa prasaMgoM meM gurU kI athavA bar3oM kI icchA evaM AjJAoM kA adhika pAlana karane kA bhAva rakhanA cAhie /
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI pabhamudrIpaprajJaptisUtra bhAga 1 hI viSayAnubhaziSThA anubhAMDa viSaya pAnA naM 10 11 12 13 14 15 16 17 18 prathama vakSasvAra bhaMgalAyarA prastAvanA nabhasTAra nikSepa gautabhasvAbhI chA vArzana pabhsudIpa tu sabhandhameM praznotara abhyudvIpa ThA prAThArabhutagatI ThA varzana padmavaraveSThiA ahirbhAgastha vanaSaMThA varzana vanajaM' hI bhUbhI bhAga hA varzana bhyudvIpa hI dvArasaMjyA mevaM dvAroM he sthAna vizeSa hA vAyana bharatakSetra he sva35ThA varzana ghakSiAzArgha bharatavarSa hA nidhArA ghakSiAgArghabharata ThAsIbhAThArI vaitADhaya parvata jahAM hai? usaThA jthana vaitADhaya parvatache pUrva pazyibha bhAgabhe Agata ho guhAoMDA vArzana Abhiyoga ho zreNI hA ni3pArA siddhAyatanachUTaThA vArzana ghakSiAzArgha bharatachUTaThA ni3pArAbha vaitADhaya nAbha hone / chArA chA jthana utarabharatArddha chA sva3pa vArzana utarArdhabharatameM RSabhaTaparvataSThA ni3pArA dusarAvakSasDAra-prathabhAra: hAlajhe sva3paThA ni3pAza suSabhAsuSabhAnAbhahI avasarpiNI hA ni3pArA utpavRkSa De sva3paThA 'thana suSabhasuSabhAThAlameM utpanna bhanuSyoM tu sva3paThA jthana suSabhasuSamAThAlabhAvi bhanuSyaThe AhArarAThiA hathana yugaliyoM : nivAsa hA ni3pArA suSabhasuSamA DAlameM gRhAhile hone he saMmandhameM praznotara suSabhasuSamA hiThAmeM rAjahiche viSayameM praznotara usAlameM AAha vivAhAdi viSayoM praznotara usAlameM zaSTAhile astitvasaMbandhI praznotara saThA sabhe gartAhiche saMbandhameM praznotara WWWWWWWWW GmW00 usa jambudvIpaprajJaptisUtra
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 32 33 34 35 36 37 38 38 40 41 42 43 44 45 46 47 48 48 50 51 para 53 54 papa pada 57 paTa usasamaya meM Dim upadravasamjandhI praznotara sAta manuSyoMDI lavasthityAhi prA ni3pA dusarA Ara suSabhAnAma dUsare jAreDA ni3pA suSabhAnAbhaDe sAremeM larvA sthatikA ni3pA tIsarA Ara tIsare Ara sva3paDA thana suSamahuSSabhADAta antima tribhAgameM loDa vyavasthA DA prathana DulakaratA prakAraDA prathana RSalasvAmI tribhaga 4napUranIyatA RSabhasvAbhI ghIkSAgRha ke anantarIya prartavyA prathana bhagavAna zrI zrAmAeyAvasthAmA ena lagavAnA ThevalajJAna prAptiDA prathana RSabhasvAmI pro DevalajJAnotpatti anantarIya prArthA ni3pA bhagavAna bhalyAeAhikA ni3pA bhagavAna nirvAe jAha hevaDatyA niupA bhagavAna nirvADe anantara IzAnendra rtavyA prathana 64 ndroM ke AgamanAnantara hevendra zAryAna bhagavAna jAhilevara ranapanAhi DA ni3pA bhagavAna jAhilevara ciMtAmeM rajane jADA zAhiDe prArya DA ni3pA asthisaMyaya jADI vidhI kA ni3pA thartutha Ara pAMcavA khArA thartutha ra sva3 ke paMthama khAra ke sva3paDA thana chaThe khAreDA sva3pani3pA ke utsarpiSSamA ArameM avasarpiNI huSSamA Arase viziSTatA manuSyoM ke urtavya jevaM ADAra lAvapratyavatArA na tIsarA vakSasDAra utsarpiNI huSSabhADA SSabhasuSamA DADA vana chaThThA jAra bharatavarSa nAma hone se prAthana utpatyAhinA nipA bharata yavartI bharata yavartI higviyAhiA nizpA jambudvIpaprajJaptisUtra 84 86 88 93 95 87 EE 100 108 112 114 117 122 122 126 128 129 130 132 135 137 138 147 150 152 156 157 160
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTa 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 78 80 81 82 83 84 vartI gamana ke jATa unake anuyara varga prArthA ni3pA aSTAeiDA samApta rahe Age prArya DA ni3pA bharatayaDI snAnAhise nivRta honeDe anantara prArthA ni3pA bhAgadhatIrthAdhipatiSThA bharatayaDI ho leTapradhAna kA ni3pA bharatIDA varAmatIrtha ke pratigamanA ni3pA jaDIratno AvasathAhijanAneDI khAjJA puranepara varddhaDIratna yA varSAna rathavana pUrva bharata mahArASTra sthAvarohADA ni3pA siMdhUvI sAdhane DA nipA vaitAdayagiribhAraheva sAdhane na suSeAsenApati vibhyA varSAna tabhistrA guhA ke dvAra ho u6dhATana Darane prA nipA umbhagna nimagnanAma zrI mahAnahI De sAzayA ni3pA vaM uttarArdhalarata tineA ni3pA bharata mahArASDe sainyahI sthitiDA prathana ApAtayitAta hevoM ke upAsanA prA nipA varSA ho bhane bharatamahArAS TThe prArtha DAvana bharata mahArAbhADe sainya DI sthiti prA varzana sAtarAtri jADA vRttAMta vana uttarahizADe niSThurabhitaneA jevaM SaDuTo tine vana nabhI jevaM vinabhI nAbhaTThe vidyAdharoM se vibhyA varSAna bharata mahArASTra higyAtrA tathA hakSizArdha meM bharata prAryA varSAna rASTryo tine jAghchA bharatamahArASbha prArtha vana apanI rAdhAnI meM jAye huye bharata mahArASTra artha kA ni3pAeA bharata mahArASTra ke rASTryAliSe' viSayamA ni3pA bharata mahArASbha ke ratnotpati ke sthAna prA ni3pA choDoM pAlana urate huye bharatamahArASbha DI pravRti Darane kA ni3pA prakArAntara se laratanAbhaDI anvarthatAmA prathana jambudvIpaprajJaptisUtra sabhApta 166 172 177 181 184 187 188 194 187 200 207 217 222 227 231 233 235 240 245 248 258 264 270 283 283 288
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMgalAcaraNa jambudvIpa prajJaptino gujarAtI anuvAda maMgalAcaraNa mokSarUpe sthira siddhi-rAjyane ApanArA, siddhi-gati-prAsa, atyanta vizuddha niraMka jana ane zAzvata sukhanA dhAmamAM sarvadA virAjamAna zrIsiddharAja bhagavAnane huM namaskAra karuM chuM cAra prakAranA jJAnAthI samalaMkRta, anupama jina vacanAmRtane satata pitAnA banne karNa purathI pAnakaranArA, guNenA Akara, samasta pApapu jene vinaSTa karanArA, sakalajanamaMgalA laya, guNigaNa zreSTha zrIgautama gaNadharane huM bhajuM chuM tArA pRthivIkAyAdi pakAya chanA pratipAdaka, dayAdharmopadezamAM tatpara, yatanAmATe mukha vastrikAthI samalaMkRta, candravata mukhavALA, prasannavadana, ugravihArI, pAMcamahAvratanA ArAdhaka, AMtarika mehAndhakArane vinaSTa karanArI caraNa nakhatiH pujethI suzobhita evA guruvaranuM dhyAna karato huM temanI stuti karuM chuM. 3 sarvAnuyogavijJAna vRddha zrIguru paraMparA pramukha jainAgama vizArada pUjya zrIhukamacandrajIne huM bhajuM chuM kA - tatpaTTaziSya, ahiMdudIkSAdakSa, jJAna-vairAgya sampanna pUjya zrI zivalAlajI mahArAja vAcaka pramukhane huM hRdayamAM dhAraNa karuM chuM pAka jJAna prakAzarUpa sUryathI jADayAndhakArane dUra karanArA pUjaya, mAnya udayasAgara guruvaryane praNAma karI baddhAMjali thayele huM ghAlAla muni anuyAganI vizada prastAvanAne pallavita karUM chuM ! ahaMda bhagavAnnI bhAratI vANune namaskAra karIne munivatI huM ghAsalAla zrIjammudvIpa prajJaptinI prakAzikA vyAkhyA prAraMbha karUM chuM pAchA prastAvanA prastAvanA gujarAtI anuvAda A parama asAra saMsAra rUpa ghera jaMgalamAM Ama-tema bhaTakavAthI utpanna thayela aneka jAtanA duHkha dAvAnalothI atyaMta sattatathayelA nAnA-moTA badhAM prANIo sarvathA tyAjya e duHkhane samULa vinaSTa karavAmAM asamartha thaIne akAma nija rAgathI dukhenA mUla nidAnabhUta karmone haLavA karIne temane tyajavAnI IcchAthI samasta karmono kSaya-lakSaNa niratizaya sukhasvarUpa mokSapadanI abhilASA kare che, te mokSapadanuM parama purUSArtha svarUpa hovAthI samyaga jJAna, samyagU , darzana, samyapha cAritra lakSaNa ratnatraya viSayaka paramapauruSa lakSaNa paramayathI darekane upArjana karavuM joIe. te pauruSa ISTa sAdhanatAjJAnathI utpanna thAya che. "mama da phUi sAdhanam " A jAtanuM ISTa sAdhatanA jJAna Apta puruSanA upadezathI thAya jambudvIpaprajJaptisUtrA
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. cathA vaktAne Asa kahe che. kevaLa jJAna vaDe sakaLa jIvAjIva padArthoM samUha nA jJAtA, nirvyAja para pakAra parAyaNa, karuNAvaruNAlaya, tIkR nAma karmIne anubhavanArA koI vilakSaNu-vicakSaNa viralA parama puruSAja Apta hoya che. te Apta puruSAnA upadezAne gaNadhara sthavirAdi mahAmunioe adgopAMgAdi zAstromAM vizadvarUpathI pallavita karyAM che. te saOmAM AcArAGgAdi dvAdazADyo prasiddha cheja. ajJekadeza vistAra rUpaupAMga pa pratyaMga eka-eka hAvAthI dvAdazaja mAnavAmAM Avela che. temAM AcArAMganuM aupapAtika upAMga che 1, sUtrakRtAMga nuM rAjapraznIya 2, sthAnAMganuM jIvAbhigama 3, samavAyAMganu' prajJApanA 4, bhagavatI sUtranuM sUrya prApti 5, jJAtAdhama kathAMganuM jammudvIpa prajJapti 6, upAsaka dAMganuM' candraprajJapti upAMga gaNAya che cha tamaja antakRddazAMgAdi dRSTivAda payaMta pAMce aMge, nirayAvalinA zrutaskaMdhagata kalpikAdi pAMca vage paNa pAMca upAMge gaNAya che. temAM antakurdazAMganuM kalpikA 8, anuttaraupapAtikadazAMganu kapAvata sikA-9, praznavyAkaraNanu' puSpitA 10 vipAka zrutanuM puSpacUlikA-11, dRSTivAdanu vRSNuidzI-12 upAMga che. te saOmAM prastuta 'jammUdrIpa prajJapti rUpa upAMga gaMbhIrAka hovAthI atyaMta gahana che. eTalAmATe anuyoga rahita thaIne A upAMga baMdha karavAmAM AvelA kamanIya rAjakIya kezAgAranI jema taHgraMrthIne abhISTa phaLadAyaka thaI zake nahi Ama vicArIne kezAdhyakSanI AjJAthI nAkara vaDe kAzAgArane udghATita karAvavAnI jema vidvAnA e tenA anuyAga karyAM te anuyAga cAra prakAranA che-~~~ (1) dharma kathAnuyAga (2) gaNitAnuyAga (3) dravyAnuyoga ane (4) caraNakaraNAnuyAga temAM uttarAdhyayanAdi dhama kathAnuyAga' kahevAya che. sUryaprajJatyAdi gaNitAnuyAga, pUrva ane sammatyAdi dravyAnuyoga ane AcArAMgADhi caraNakaraNAnuyAga kahevAya che. emAM je 'anuceAga' zabda che, tenA atha thAya che-bhagavAna vItarAga vaDe ukta arthanI sAthe anurUpa yA-anukUla kathana rUpa vyApAra. A pramANe bhagavad uktArthonurUpa pratipAdana rUpa vyApAraja anuyAga zabdaneA niSkaSa thAya che. temAM jema gaNadhara sudharmA svAmIe jammU svAmI prati bhagavadutArthInurUpa kathana rUpa anuyeAganA eTale ke-upakrama-nikSepa-anugama-nayalakSaNa jambudvIpaprajJaptisUtra 2
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ e cAra dvAno Azraya karyo che. temaja anya AcAryoe paNa ziSyonA mATe sUtrArtha kathanarUpa anuyoga kara joI e. yadyapi badhA Agamane anuyoga kare joIe tathApi A sUtramAM janme dvIpa prajJaptine anuga ja prastuta hovAthI eno anuyoga karavAmAM samartha puruSe sarva AgamonA anuga mATe samartha hoya che. ethI anuyoga vidhi mATe jijJAsA dharAvanAra munine joIe ke te "anugadvAra sUtranuM adhyayana kare. ethI " zA parAmAmaNimayam " A ukti mujaba atyaMta durlabha manuSya janma prApta karIne mithyAtva rUpa timira ne vinaSTakaranAra, zraddhArUpa jyotine prakAzaka, tavAtattvane vivecaka, sudhAdhArA-mUzaLadhAra varSanI jema amaratva pradAna karanAra, caMcat candracandrikAnI jema cakara citta, sahudAnA manane AhmAdita karanAra, svapna daI vastu jAgratAvasthAmAM punaH prApta thAya tema, atyaMta pramedAnanda janaka, bhUmigata prApta nidhinI jema sukha janaka, sakala sattApahAraka, dharmazravaNane prApta karIne apAra saMsAra sAgarane tarI javA mATe naukA samAna mithyAtva kaSAya rUpa anyakArane vinaSTa karanAra sUrya sadaza svargApavarga sukhane ApanAra citAmaNivat, kSapaka zreNinI saraNirUpa, kamaripune damana karanArI kevaLajJAna ane kevaLadarzanani jananI zraddhAne meLavIne kamarajanA prakSAlana mATe jala samAna, bhega rUpa bhujaMgane dUra karavA mATe gAruDamatravatuM , karmarUpa ghanaghora ghaTAne chinna-vicchinna karavAmAM AMdhInI jema, kevaLa jJAna rUpa sUryane prakaTa karavAmAM pUrva dizAnI jema sAdi, ananta muktirUpa abhilaSita sAmrAjya prAptimAM ka9pavRkSanI jema saMyamane prApta karIne hepAdeya vastuonA svarUpane nirUpaNa karanArA, bAdharahita sukhane utpanna karanArA AcArahAdi sUtronuM yathAvidhi adhyayana-manana karIne saMsAra rUpa samudranI mahAn naukA sadeza zivapada mokSanI sarala saraNi "mArganI jema siddhipada dAtA, sakala guNa nAyaka, anAdi bhava dvArA saMcita (upArjita) aSTaviMdha karmabandha chedaka mithyAtvarUpa grathibhedaka, samyagu jJAna varSaNa samartha sUtranA parama-arthane temaja sva para siddhAnta rahasyane jANIne pUrvokata jambudvIpaprajJaptisUtrA
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTavidha karmakSa pazama dvArA utpanna thanArI sakala tattva svarUpane batAvanArI, dravyaguNa paryAnA viSayane jANanArI, vizada prajJAne prAptakarIne pravacana-anuga karavAmATe yati e prayatno karavA joIe A "anugadvAra sUtra AvazyakanAja anuga rUpa che, evuM mAnIne-dravyAnuyoganI aMdara ja eno antarbhAva mAnavo joIe. jambudvIpa prajJaptirUpa prastuta zAstra kSetra prarUpaNAtmaka hovAthI, gaNita sAdhya kSetra prarUpaNAnI jema gaNitAnugamAM antarbhAva samajavuM joIe. A "jabUdvIpa prajJapti' gaNitAnu gAtmaka hovAthI sAkSAt mokSamArgabhUtaratnanI anupadezikA che, ethI caraNa karaNAtmakAcArAdi zAnI jema A mekSA nathI evI zaMkA karavI yogya na gaNAya. kemake A sAkSAtu mokSamArgopadezikA na hovA chatAM, tadupakArI hovAthI, paraMparA zeSa traNa ana gone paNa mekSa mATe anu rUpa gaNavAmAM koI paNa jAtane virodha hoI zake nahi. kahyuM paNa che-"jarAta de" ItyAdi dharmakathAnuyoga caraNa patipattine heta namaskAra nikSepa hoya che. gaNitAnuyogakAlamAM dIkSA prakRti vrata zuddha gaNita siddha prazastakALamAM gRhIta thaIne prazasta phULavAnuM hoya che. - jambudvIpa prajJaprinuM gujarAtI bhASAntara Namo arihaMtANa-teNaM kAleNaM teNaM samarpaNa-ityAdi. sUtra-1 / ahaMnta bhagavantone namaskAra ke jeo aSTa prAtihAryothI suzobhita hoya che teo ja ahaMta che. A prAtihAryo azokavRkSa vagerenA bhedathI ATha prakAranA hoya che. ahaste sivAya bIjA koIne paNa A hotA nathI. emane karanArA paramabhaktinA bhArathI yukta sura ane asura hoya che. janmAntara-pUrvabhavamAM jemaNe anAvacchinna samyaktvaprAti pUrvaka viza sthAnenI ArAdhanAthI tIrthakara nAmakarmanI prakRtine bandha karela che evA mANaseja A bhavamAM A aSTa mahAprAtihAryo mATe yogya hoya che. athavA jeo muktine prApta karavA cogya hoya che, teo ata che. evA aSTa mahAprAtihAryonA ane mukti prApti mATe egya ahaMnta bhagavantone ahIM sUtrakAre namaskAra karela che. "reja " A avasarpiNanA cothA ArAmAM jayAre bhagavAna mahAvIra svAmIne vihAra thaI rahyo hato, "te samaun" ane te samaye-je ke hIyamAna svarUpa hatuM-Ayu. vagerenI jemAM dareke dareka kSaNe hInatA thaI rahI hatI-nidA nAme paNa thA" mithilA nAme eka nagarI hatI. zaMkA-jyAre A sUtranuM nirUpaNa thayuM che, te kAle te nagarIne sadbhAva te hate ja, to pachI ahIM dorathA ArIte bhUtakALa ne nirdeza zA mATe karavAmAM Avela che ? uttaraA avasarpiNa kALamAM zubha bhAva pratikSaNa hInatA tarapha ja vadhatA rahe che tethI jevA vizeSaNe AmAM nirdiSTa karavAmAM Avela che, tevA vizeSaNathIyukta A nagarI A sUtranA nirUpaNa vakhate rahI nahI-ethI ahIM bhUtakALane nirdeza deSayukta nathI. jambudvIpaprajJaptisUtra
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ britinimittA te samaye A nagarI ddha-vibhava, bhavana ane parijane thI vRddhi gata hatI. stimita-svacaka ane paracakanA bhayathI mukta hatI. samRddha-dhana-dhAnyAdi rU5 samRddhithI paripUrNa hatI. "auro" A nagarInuM varNana papAtika sUtra nA prathama sUtramAM varNita caMpAnagarInA varNana nI jema ja che. fmadiTAI jArI vahivA kapurivAre rimApa thai wifjamad ma phA ghoghA A mithilA nagarInI bahAra IzAna koNamAM maNibhadranAmanuM eka vyaktarAyatana hatuM "auro" AnuM varNana aupa. pAtika sUtra nA bIjA sUtramAM varNita pUrNabhadra caitya jevuM ja che " nirAzA ghara tevI aurga A nagarIne rAjA jitazatru hato ane tenI paTTarANI nuM nAma dhAriNI hatuM A bannenuM varNana aupapAtika sUtranA 11 ane 12 sUtromAM varNita kuNika nareza ane temanI devI dhAriNI jevuM ja che. te ja te samagra samA sanora" te kAle ane te samaye tyAM bhagavAna mahAvIra svAmI samavasRta thayA-padhAryA. samavasaraNanuM varNana paNa aupapAtikasUtranI pIyUSavarSiNI TIkA parathI jANI levuM joIe. "risA jija" nagarathI janamedinI nIkaLI " vAha bhagavAne gRhastha dharma ane muni dharmanI prarUpaNa kari A upadeza "garitho citro ItyAdi rUpamAM papAtikasUtra nA paThanA sUtrathI jANI levuM joIe. "ri diyA dharma sAMbhaLIne te janapariSadA je dizA taraphathI AvelahatI te tarapha pAchI jatI rahI. 1 gautamasvAmI kA varNana te jALa teja samauLa tamArA mAgha maddAvArasa--ItyA0 sUtra-nArI dIrtha-oNba ja tenuM samag 'te kALamAM ane te samayamAM "samajaNa maLavo mArA " zramaNa bhagavAna mahAvIranA "de saMsevA" jyeSa-pradhAna-aMtevAsIziSya "kuMvamUruM nAma vajana' ke jemanuM nAma indrabhUti aNagAra hatuM "nayamanotta" ane jeo gautama gotramAM utpanna thayela hatA "satupere tathA jemano utsadha UcAI 7 hAtha jeTalo hatA 'samaya34 sarvarAraMgi' saMsthAna jemanuM samacaturastra hatuM' kama paNa hatA nahI temaja vadhAre paNa na hatAyAvatpada mujaba- saMhanana-vaja RSabha nArAca rU5-hatuM jenA vaDe zarIra pudgale sudRDha karavAmAM Ave che, tenuM nAma saMhanana che. e saMhanane zAstrakAro e 6 vibhAga mAM vibhakta karela che. AmAM A prathama saMhanana che. A saMhananavALA jIvanI je asthi hoya che te kIlikAnA AkAra jevI hoya che ane tenI upara pariSTana jambudvIpaprajJaptisUtrA
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTTI nA jevI eka bIjI vadhArAnI asthi hoya che. tenuM nAma RSabha che. 3mAro mA nuM nAma nArAca che. tathAca-bane asthione banne taraphathI markaTa baMdhanathI baddha karIne ane paTTAkRti jevI eka trIjI asthi vaDe pariveSTita karIne pharI A traNe asthio ne bahuja sudaDha karavA mATe teo eka bIjIthI vighaTita thaI na jAya-A pramANe temane sudaDha banAvavA mATe je saMhananamAM kalikAnA AkAra jevI vajA nAmanI asthi parovA. Ine rahela che te saMhanananuM nAma vajA RSabhanArA saMhanana che. zANa para-kasoTI para- kasavAmAM Avela suvarNanI rekhAo jema camakatI hoya che ane gauravarNanI pratIta thAya che. tema A gautamanuM zarIra paNa hatuM. e ugratapasvI hatA pAraNAdinA samaye eo vicitra prakAranA abhigraho dhAraNa karatA rahetA hatA kemake caritra vizuddhinA pratye emanA pariNAmo sarvadA jAgRti saMpanna rahetA hatA. keImAM paNa evI tAkAta nahotI ke jethI emane anazanAdinA bhedathI 12 prakAranA tapathI vicalita karI zake. A pramANe tIvra tapanI ArAdhanAmAM teo tallIna hatA. jemAM agni vanane dagdha karavAmAM kacAza rAkhatI nathI, tema emanuugra tapa paNa karma rUpa kAMtAra (vana) ne sarvathA kSapita (vinaSTa) karavAmAM samartha hatuM eja vAta "tatad' vizeSaNathI sUtrakAre prakaTa karI che "tactata padathI Ama samajAvavAmAM AvyuM che ke tapasyAnI ArAdhanA eo kaI laukika kAmanA mATe karatA na hatA paraMtu karmonI nirjarA mATe ja eo karatA hatA. "mAtA" emane eTalA mATe kahevAmAM Avela che ke je jAtanI tapasyA eo karatA hatA. tevI tapasyA bIjA sAdhAraNa tapasvIo mATe ekadama azakaya ja hatI. eo bahuja udAra Azaya yukta hatA. kemake sakalajInI sAthe emane vyavahAra maMtrI bhAvapUNa hate. eo ne ? eTalA mATe kahevAmAM Avela che ke parISaha ane upasargathI eo vicalita thatA nahI temaja kaSAya Adi AtmAnA vikArI bhAve ne e bahuja dUra rAkhatA hatA. A sarva vikAre emanI pAse AvatAM bhayabhIta thatA hatA "vrata' kAtarothI dura emanA vatesamyaktva zIlAdi vrata hatA. "'-mUlaguNAdika je emanA guNahatA te anya loko vaDe dUranucara hatA gheratapavI e eTalA mATe hatA ke eo kaThaNa mAM kaThaNa taponI ArAdhanAmAM tallIna hatA e ghara brahmacaryavAsI eTalA mATe hatA ke bIjA apasava jambudvIpaprajJaptisUtrA
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ yukta jo vaDe jemanu pAlana azakya jemahatuM. te kaThinAtikaThina brahmacaryavratanI e navakeTithI ArAdhanA karatA hatA. emaNe potAnA zarIranA saMskAra vagere karavA tyajI dIdhA hatA. ethI teo uchUDha zarIra hatA emane je tejalezyA prApta hatI temAM evI zakti hatI ke te ghaNA ja dUranI vastune paNa bharama karI zake tema hatI. paNa te teje lezyAne temaNe potAnA zarIranI aMdara ja saMkucita karIne dabAvI rAkhI hatI. te lezyAne temaNe koI paNa divase kAryAnvita karI na hatI, A teje viziSTa tapasyAthI janita labdhi vizeSathI utpanna hoya che. e caturdaza pUrvanA pAThI hatA. ane enI sAthe matijJAna, zrata avadhijJAna ane manaH paryayajJAnanA dhArI hatA ane sarjAkSarArthajJAna saMpanna hatA. evA A IndrabhUti gaNadhare bhagavAna mahAvIranI traNa vAra AdakSiNa pradakSiNA karI vandanA karI namaskAra karyA vaMdanA namaskAra karIne pachI temaNe prabhune A pramANe nivedana karyuM. sUrA jambudvIpa ke sambandhameM praznotara kahirNa bhaMte ! jabuddIve dIve ! ityAdi suutr-3|| TIkAtha he bhadanta ! he sukhakalyANa kAraka! " i kannudI rIle kayA sthAna para budvIpa nAmaka dvIpa kahevAmAM Avela che ? ahI ' zabda zabdanA arthamAM prayukta thayela che ane A zabda A vAkayane alaMkRta karavA mATe prayukta karavAmAM Avela che. A pramANe bIjA prazna vAka mATe paNa evI rIte ja samajavuM joIe. bhadata zabdanI vistRta vyAkhyA Avazyaka sUtranI munitoSiNI TIkAmAM karavAmAM Avela che. tethI te tyAMthI samajI levI che gadADhA nuM mate gaMdI rIve ?" tathA he bhadanta ! A jaMbUdvIpa nAme dvIpa keTale vizALa kahe mAM Avela che ? " saMju 2 ? temaja he bhadanta ! A jaMbudvIpanuM saMsthAna kevuM kahevAmAM Avela che ? "vimAthAmAvAyAre maMte ! maMjurI rIve 47 temaja A bUDhIpano AkAra-svarUpa-ke che ? ane emAM kaI kaI jAtanA padArtho che ? ArIte A cAra prazno gautame prabhune ahIM pUchayA che. enAM jambudvIpaprajJaptisUtrA
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttaramAM prabhu kahe che-"jozamAM !" he gautama gatrAtpanna IndrabhUti ! "sathavi kadIre tIre savArasamudAjuM varamaMtAi" A je amArI sAme pratyakSa dazyamAna dvIpa che, tyAM ame badhAM rahIe chIe, tenuM nAma jajabUdvIpa che. A jaMbudvIpa nAmaka dvIpa badhA dvIpa temaja samudronI vacce avasthita sauthI pahelA dvIpa che. A rIte prabhue praznano javAba Ape che tAtparya A pramANe che ke dhAtakI khaMDa vagere jeTalA bIjA asaMkhyAta dvIpa che tathA lavaNa samudra dika jeTalA asaMkhyAta samudro che, te sarvanI madhye A ja bUDhIpa nAmaka dvIpa Avela che. A pramANe A jaMbUDhIpa nAmane dvIpa samasta tiryaMglekanA madhyamAM Avela che. A vistAra dhAtakIkhaMDa vagere temaja lavaNa samudra vagerenI apekSA svapa che. enA sivAya bIjA jeTalA dvIpa che temaja samudro che teo save valayanA AkAra jevA goLa AkRtivALA che. A dvIpa paNa gALa che ethI enI goLa AkRti sarva dvIpa ane samudro karatAM svalpa che. Ama bIjA praznano javAba ApavAmAM Avyo che. ethI ja "tava raNurUpa ghaTe A pramANe kahyuM che. "terasTAjUtha saMThANasaMThie baTTe rahacakavAli saMThANasaMThie vaDhe, puskharakaNNiyA saMThANasaMThipa va "Ane AkAra telamAM taLelA apUpa je che. ghImAM taLelA apU5 no AkAra saMpUrNa paNe goLa thato nathI ethI ahIM tela mAM taLelA apUpanI sAthe tenA goLa AkAra ne upamita karavAmAM Avela che kema ke telamAM taLelA apUpa no AkAra gelAkRtimAM paripUrNa hoya che. athavA rathanA paiDAne cakravAla je pramANe gALa hoya che temaja te paNa geLa che, ahIM rathathI rathanuM caka grahIta thayela che. athavA puSkara-kamaLa-nI karNikA jema pUrNarUpathI geLa hoya che tevI gelAkRti enI che. athavA "giuLavaMTALa "i pitAnI 16 kaLAothI paripUrNa caMdramA nI jevI gola AkRti hoya che tevI ja golAkRti A jaMbudvIpa nAmanA dvIpanI che. A pramANe ahIM lAkRti thI saMbaddha aneka upamA padonuM kathana karavAmAM AvyuM che te nAnAdezIya vinaya (ziSya) jananI buddhinI vizadatA mATe karavAmAM Avela che. A kathana thI trIjA praznano javAba sUtrakAre Ape che. "pagaM joyaNasayasahassaM AyAmavikhameNa tiSNi joyaNasayasahassAI solasa sahassAI doNi ya sattAvIse joyaNasae tiNi kose aTThAvIsa ca dhaNusaya terasa aMgulAI jambudvIpaprajJaptisUtra
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUruM 2 ja vaselA ifNef gur" AnI laMbAI, coDAI eka ejana jeTalI che zaMkA-jabUdvIpanuM pramANa pUrva pazcima sudhInuM eka lAkha jana jeTaluM kahevAmAM Avela che tyAM pUrva pazcima digvatI jagatI ane mUlanuM pratyekanuM viSNubha pramANa 12 12 jana jeTaluM che evA eka lAkha janamAM 24 janAtmaka A pramANane ekatra karavAthI eka lAkha 24 yeAjana nuM pramANa AnuM che tema kahevuM joIe paraMtu ahIM te phakata AnI laMbAI pahoLAInuM eka lAkha jana pramANa nirUpita karavAmAM Avela che te uparokata rIte eka lAkha ejananuM kathana virUddha paDe che. uttara-ahIMjaMbU dvIpanuM pramANa kahevAmAM Avela che te jagatI ane mUlanA vipnabha pramANanI apekSAthI ja kahevA mAM Avela che. A pramANa lavaNa samudranuM je be lAkha jana jeTaluM kahevAmAM Avela che te lavaNa samudranI aMgatI ane mUlavijhaMbha pramANanA AdhAre je kahevAmAM Avela che. je A pramANe bIjA dvIpe ane samudronA vize paNa jANI levuM joIe. je dvIpa samudranA pramANu thI jagatInuM pramANa alaga kahevAmAM Ave to manuSyakSetranuM je pramANa 41 lAkha jana jeTaluM kahevAmAM Avela che, temAM virodha lAge che. ethI jagatInA viSphabha pramANa ne laIne ja dvIpa samudronuM pramANuM kahevAmAM Avela che, Ama samajavuM joIe. A jaMbudvIpanI paridhInuM pramANa 33 lAkha 16 hajAra basa 37 (3316237) jana ane 3 keza 28 dhanuSa 13 aMgula karatAM kaMIka vadhAre che. 3 jambudvIpa kA prAkArabhutajagatI kA varNana se NaM egAe vaI rAmaIe jagaIe savvao samatA, ityAdi // sUtra 4 // TIkAtha- A jaMbudvIpa nAmaka dvIpa vAmathI jagatI thI-dviIpa samudranI sImAkArI koTathI . "vaLo ramaMtA" comera sArI rIte AvRtta che. "lA jJAI sada no 3 rUdattaRAM ja varasa no vika, matte anovA vinaM" A prAkAra rUpa jagatI ATha jana jeTalI UMcI che. mUlamAM bAra yojana jeTalI viSkrabhavALa che. madhyamAM ATha yejana jeTalA vistAravALI che, " caMttara korajAuM vimarvajo" uparamAM A cAra yojana jeTalI vistArayukta che A pramANe A mUlamAM vistIrNa che, madhyamAM saMkSipta che, ane uparamAM pAtaLI thaI gaI che. ethI A jagatIno AkAra "puchavaMTALalabriA" gopucchanA AkAra jevo thaI gayo che. A jagatI "vava vaoNrDa sa, DhavhIM, gadA, magp, nAthA, nimAtrA, focific frzaMkarachAyA tacqma samAcAra, raNajoyA, prANAyA rasiLikannA, amiSA, pariznavA," sarvAtmanA vajI ratnanI banelI che, temaja A AkAza ane sphaTikamANi jevI ati svaccha che, laNa sUtra nirmita paTanI jema A slaNa mugala skalpathI nirmita thayelI che. ethI A lag-zreSTa-che temaja ghUMTela vastranI jema A sucivaNa che. dhAra kADhavAnA paththarathI ghaselA pASANanI jema A vRSTa che. komaLa zANathI ghaselA pASANa khaMDanI jema A mRSTa che. svAbhAvika rajathI rahita hevA badala A nIraja che. AgaMtuka melathI rahita havA badala A nimeLa che. kardama jambudvIpaprajJaptisUtra
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ rahita hAvAthI A niSpaka che. AvaraNu rahita niSka MTaka chAyAvALI che. abhyAhata prakAzayukta che, vastu samUhanI prakAzikA che. niraMtara dizAomAM ane vidizAmAM Ane prakAza vyAsa rahe che. ethI A seAdyota che, hRdayamAM ullAsajanaka hAvAthI A prAsAdIya che. adhika ramaNIya hovAthI A daztanIya che sathA da konA netra ane manane AkaSa nArI hovAthI A abhirUpa che. athavA kSaNa kSaNamAM AnuM rUpa navanavIta jevuM lAge che ethI A pratirUpa che. "sA naM nADuM' te jagatI 'zekha mahaMtanavalarasavo samaMtA saMpattivijJatA" eka vizALa gavAkSa jAlathI aneka meTA mATA jharUkhAothI yukata che. se La dhavala kula" gavAkSa jAlAda jhoyaLa udUnuM uccattana" ardhA ceAjana jeTale UMcA che. "paMca dhaNu sArUM vizvameLa" pAMcaso dhanuSa jeTale Ane vistAra che. 'sanvayanAma' A sarvAtmanA sarvAMratnamaya che, tathA acche jJAna have" acchathI mAMDIne pratirUpa sudhInA A vizeSaNeAthI yukata che. tImeLa nava "i valayAkAravALI A jagatInA uparanA bhAgamAM ke je cAra ceAjana jeTalA vistAravALo che "tumAsamA" ThIka madhyamAM 500 vaijana vistAravALA vaccenA bhAgamAM lavaNa samudranI dizAnI tarapha kaIka: kama e yAjana ane jaMbudrIpanI dizAnI taraph kaMIka svalpa e yeAjana ne bAda karatAM zeSa 500 ceAjana jeTalA vistAravALA bahu madhyadezamAM stha La mar3e paGamayaraveTTethA vaLattA" eka vizALa padmavaravedikA che. A zreSTha kamaLAnI pradhAnatAvALI che. ethI AnuM nAma padmavaravedikA kahevAmAM Avela che. A devAne bhegaane upaleAga karavAnA eka sthAna rUpa che. A padmavaravedikA 6 goyaLa urdU uccattaLa paMca dhanusArUM nilameLa" UMcAImAM ayAjana jeTalI che ane vistAramAM eTale ke ceADAImAM pAMcase dhanuSa jeTalI che. 'jJa samIyA pIleveLa" Ane parikSepa jagatInA parikSeSa barAbara che. A pAvaravedikA 'savvayaLAma' sapUrNa paNe ratnamayI che ane accha vagerethI pratirUpA tmaka sudhInA vizeSaNe thI yukata che. ''sIleja pamavatttApa athamaiyatve vaLavAse pAse" mAM padmavaravedikAnA vana mATe Ama kahevAmAM Avyu che. "tuM nA vAmaca" AnA tetra bhUmi bhAgathI uparanI tarapha nIkaLelA pradeza vAmaNanA banelA che. 'parva nA novAmi " A pramANe Anu varNana 'jIvAbhigama'mAM je rIte karavAmAM AvyuM che, tema ahI' paNa samajavuM joie. ane vedikA viSenuM badhu varSoMna jJAva cho nAtha yuvA yiyA sAlaya" A sUtrapATha sudhI ahI' rAmajavu joie. kema ke vedikAnuM vaSa~na tyAM e ja sUtrapATha jambudvIpaprajJaptisUtra 10
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ sudhI karavAmAM Avela che. enA pachI nahIM te sava pATha A pramANe che-varphAmavA temA, riTThamayA padALA, vaizayAmayA emAM, suvAmaLyA nA, hodiyavalamaphelo, surpho, varphAmii, saMdhI NANA maNimayA kalevarA NANAmaNimayA kalevarasaMghADA, NANAmaNimayA rUvA NANAmaNimayA rUvasaMdhADA. aMkAmayA pakkhA, pakkhabAhAo ya, joirasamayA, vaMsA basakavellugAya, rayyAmaIo paTTiyAo, jAyarUcamaIo ohADaNIoo, vairAmaIo uvari puMchaNIo, samvasee rayayAmae chAyaNe, sANaM paumaraveiyA, egamegeNaM hemajAleNa egamegeNaM kaNagavaskkhajA leNa egame geNa khikhiNIjAleNa egamegeNa ghaMTAjAleNa egamegeNaM muttAjAleNa egamegeNaM maNijAleNaM egamegeNaM kaNagajAleNaM egamegeNa raya jJADheLa vamevaLa paGamanADheLa'' ityAdi A sa`pAThanA padonI vyAkhyA sAva spaSTa ja che ane jIvAbhigama sUtra'mAM padmavaravedikAnA varNanamAM AbehUba nirUpita karavAmAM AvI che, ethI jijJAsuoe tyAMthI vAMcI levI. A savistRta vyAkhyA tyAM vAmaya padathI mAMDIne antanA nityapada sudhI karavAmAM AvI che ethI vistAra bhayathI ahIM mIMjI vakhata vyAkhyA padmavaravedikA ke bahirlIMgastha vanaDa kA varNana karavAmAM AvI nathI e ja abhiprAya ne sUtrakAre hRdayamAM dhAraNa karIne ttvajJAAnImame nAva aTTo nAva yuvA niyathA sAravA nAya bhinnA', evA sUtrapATha kahele che. jA jagatInI upara vidyamAna padmavaravezvikAnI bahAra vartamAna vana DenuM varNana : 'tIseLa jJarUM pi vAdiSTa cAri sUtrA na A jagatinI upara je padmavaravedikA che te padmavaravekrikAnI khahAra thana maLyuM I raLaEa paLane" eka bahu ja vizALa vanakhaMDa che. aneka prakAranA vRkSasamUheA che. "vaimULAnuM to koyanAnuM vizvameLa" AnA viSDa bha-vistAra-kaMika ravalpa be ceAjana jeTalA che. mahI dezathI 250 dhanuSa grahaNa karavAmAM Avela che. A saMbaMdhamAM A pramANe vicAra karavA joIe. jagatInA A zikharanA vistAra cAra yeAjana jeTalA kahevAmAM Avela che. A jagatInA madhyabhAgamAM 500 dhanuSa jeTalI vyAsa yukta eka pAvaravedikA che. A padmavaravedikAnA bahAranA bhAgamAM eka vanakhaMDa che. jagatInA uparanA bhAganA vistAra 4 yAjana jeTale che ane vidizAomAM je AnA vistAra che te 500 dhanuSa jeTalA che. te A vistArane uparanA vistAramAMthI bAda karavAthI temaja avaziSTa pramANane ardhA karavAthI vanakha'Danu... yathAkata pramANu AvI jAya che. A vanakhaMDanA parikSeya jJAr3e samaya s maina' pramANa jagatInA parikSepa pramANa jevu' ja che. vaLataMkavo jethavyo vanakhaMDanuM varNana ahIM karI levu joie. je bIjA sUtromAM A pramANe karavAmAM Avela che. " kinhe kinhobhAse nIle nIlobhAse, harie hariobhAse, sIe sIobhAse Niddhe niddho ', jambudvIpaprajJaptisUtra 11
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ mA" madhyamAvasthAmAM pAMdaDAone varNa kRNa thaI jAya che. ethI e pAMdaDAothI yukta havA badala ahIM vanane paNa kRSNa varNa yukta kahevAmAM Avela che A pramANe A vanakhaMDa kaI kaI pradezamAM zyAmavarNa yukta che. A kathana upacAra mAtrathI ja kahevAmAM Avela che evuM samajavuM na joIe kema ke te rUpathI ja Ane avabhAsa thAya che. A vAtane spaSTa karavA mATe "jii viThThomA" A be padone prayoga karavAmAM Avela che. A rIte kaI kaI pradezamAM A vana nIlavarNa yukta pAMdaDAothI yukata hovA badala svayaM nIlavarNa yukata che. ane A rUpathI ja ene avabhAsa thAya che. temaja kaI kaI pradezamAM A vane patronI harItimAne laIne eTale ke lIlA lIlA pAMdaDAothI yukata hovA badala svayaM harita yukata che ane A rUpathI Ane avabhAsa thAya che. A vanakhaMDa koI sthAna vizeSamAM zItala sparzavALA che kema ke AdralatA pujethIAnuM taLiyuM sadA pihitaAchAdita rahe che, temaja sUryakiraNo. tyAM pravezI zakatA nathI. ethI ja tyAM kIDA maTe Avela vyaMtaradeva ane devIone Ane sparza zItaLa rUpathI pratIta thAya che. kema ke teo tyAM kIDA karatAM karatAM kaMTALI jatA nathI paraMtu vadhAre ne vadhAre prameda bhAvathI yukta aMtaH karaNavALA thaIne rahe che. temaja A vana khaMDa koI sthAnamAM snigdha-sucikakaNa che ane cikakaNarUpathI ja Ane avabhAsa thAya che. koI kaI sthaLe A vanakhaMDa "sI" tIvra prabhAvALo che ane A rUpathI ja Ane avabhAsa thAya che. je ahIM A jAtanI A zaMkA karavAmAM Ave ke sarva avabhAso satyarUpamAM hotA nathI ethI te rUpanA avabhAsane laIne je ahIM vanakhaMDamAM tadrupatA siddha karavAmAM AvI rahI che te kevI rIte siddha thaI zake che, je kahevAmAM Ave ke Ama nahi tadrapathI je avabhAsa thAya che te satyarUpamAM ja hoya che te A saMbaMdhamAM Ama kahI zakAya ke mamarIcikAmAM je jalAvabhAsa hoya che te avabhAsa paNa satya mAnavAmAM Avaze. paNa kharekhara te te satya mAnavAmAM AvatA nathI. ethI ahIM je avabhAsa hoya che te e nathI. e ja vAtane sUtrakAra A vize paNAntarethI suspaSTa karI rahayA che ke A vana kRSNavarNa yukata eTalA mATe sAbita thayuM che ke A vana kRSNavarNanI chAyAthI viziSTa che. A rIte A vana nIlavarNavALuM eTalA mATe che ke A nIlavaNa yukta chAMyaDAthI yukta che "dhanajaritarachA " AnA madhyabhAgamAM jambudvIpaprajJaptisUtrA 12
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ je chAyA rahe che te khUba ja sAMdra hoya che. ethI A "za" khUba ja ramaNIya che. "minigra" jema jalarita megha mAluma paDe che temaja A vanakhaMDa paNa mAluma paDe che. "havatta" ahIM je vRkSe che te prazastamUlavALA che eTale ke emanI jaDe khUba ja dura sudhI jamInanI aMdara pahoMcelI che. teo prazasta kaMdavALA che mULanA uparivatI bhAga rUpe prazasta kandothI yukta che. prazasta skandhavALA che. zAkhAo ja sthAnethI utpanna thAya che te sthAnanuM nAma skadha che. prazasta pravAlavALA che. prazasta palavArothI yukata che. prazasta patrovALA che. prazasta puSpavAlA che prazasta phalavALA che prazasta bI. vALA che. A pramANe prazasta puSpa phala ane bIjethI yukata ahIMnA vRkSo che. ". darajJAnavRittamANitAH" temaja A vRkSe anukrame sArI rIte utpanna thayelAM che. ethI A badhAM rucira-suMdara che. madhapUDAne je AkAra hoya che te jAtane AkAra emano che. AmAM ghaNuM skandha nathI paraMtu eka ja skaMdha che. "ane rAtavArANavirAja" e ghaNI pradhAna zAkhAo ane avAntara zAkhAonA virUpa-vistAra-thI yukata che. e eTalA vizALa che ke aneka puruSe ekI sAthe hAtha pahoLA kare chatAM e emanA thaDane potAnA bAhuomAM samAhita karI zakatA nathI. emanA je kaLe che te moTA hovAthI sAjadra che, majabUta che, pilA nathI, goLa che, ADA-vAMkA nathI, saraLa che. emanA pAMdaDAe evA che ke jemanAmAM chidra nathI athavA vRkSonI zAkhAo eka bIjAthI evI rIte sammilita thayelI che ke temanA pAMdaDAo paraspara saMlagna thaI gayAM che. ethI tyAM chidra rahyA nathI, ethI sUryanA kiraNone tyAM pravezavA mATe avakAza nathI. ItyAdirUpamAM A sUtra pAThamAM varNita A vanakhaMDanuM varNana jIvAbhigama sUtramAM vyAkhyAta karavAmAM Avela che. jijJAsuoe tyAMthI A pAThanI vyAkhyA jANI levI joIe. ApA vanakhaMDa kI bhUmI bhAga kA varNana vanakhaMnA bhUmibhAganuM varNana - tassaNa vaNasaMDassa aMto bahusamaramaNijje bhUmibhAge paNNatte-ityAdi sUtra-6" te vanakhaMDanA aMdarane bhUmi bhAga atIva samatala havAthI bahu ja suMdara che jambudvIpaprajJaptisUtrA
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ jahA nAmae AliMga pukkharei vA jAva NANAbiha paMcavaNNehiM maNihiM taNehi uvalobhie" mRdaMganA mukha upara carma puTa je samatala hovAthI suMdara hoya che. ahIM A daSTAMta samatalatAnI sAdazyatA prakaTa karavA mATe ja kahevAmAM Avela che. ahI je yAvat padane prayoga thayela che te A prakaTa kare che ke bhUmibhAganI atyanta samatalatA. viSe jANavuM hoya to rAjapraznIya sUtranI 15 mA sUtrane jue. tyAM A viSe badhuM sArI rIte spaSTIkaraNa karavAmAM AvyuM che rAja praznIyasUtranI meM sudhinI TIkA lakhI che temAM A viSenI padavyAkhyA meM karI A bhUmibhAga. aneka che jAtanA pAMcavarNovALA 2thI temaja tRNethI khacita che. te uparobhita pAMca varSe kRSNa, nIla, lohita, hAridra, ane zukala che tyAM jema A pAMca varNovALAM ratna che temaja tyAM paMcavarNovALA tRNe paNa che. emanA gaMdha, rasa ane sparza kevA prakAranA che? A saMbaMdhamAM rAjapraznIya sUtra nA 15 mAM sUtra thI laIne 21 mAM sUtra sudhI varNana karavAmAM AvyuM che. te tyAMthI ja A varNana viSe jANuM levuM joIe. tema ja padanA arthanI vyAkhyA sudhinI TIkAmAM karavAmAM AvI che. te A viSe paNa tyAMthI ilevuM joIe jyAre A tRNe pavananA jhapATAethI dhIme dhIme apavA vizeSa rUpamAM prakaMpita thAya che. tyAre emanAmAMthI parasparanA saMghaTTanathI kaI jAtane zabda upana thAya che. A viSe je jANavuM hoya te "rAjapraznIyAnA 63mA ane 64 mA sUtranI vyAkhyAvAMcavI joIe. tyAM A viSe uttama rUpamAM spaSTa karavAmAM Avela che, "putrIno "ra" te bahasamaramaNIya madhyabhUmi nAnI vApikAo che. temanuM varNana praNa "rAjanIyasUtranAM 65 mA sUtramAM karavAmA Avela che. A puSkariNIonI vacce "zva" utpAta vagere parvata che. temaja te vanakhaMDamAM aneka "pA " kadalI gRhe che. aneka "baMdara maMDapa-latAkuMja-vagere che. temaja "kavirAja " aneka haMsAsana ItyAdi jevA pRthivI zilA-paTake che ane A sarva pratirUpAnta sudhInA vizeSaNothI yukata che. A badhuM varNana paNa anukrame tyAM rAjaprazrIya sUtranA 69 mA ane 67 mA temaja 68 mA sUtramAM karavAmAM Avela che. ethI A viSe jANavuM hoya te tenI subodhinI TIkA jevI joIe. "tabdha ja vada tAmNtraa devAya devoo ya Asayati sayaMti ciTThati NisIrAMti, tuaTThati ramati, lalaMti, rIti, vitti mota " te haM sAsanAdinA jevA AkAravALA pRthivIzilApaTakanI upara ghaNa vAnayaMtara deva devIe sukhethI uThatA besatA rahe che, bheTatA rahe che, ArAma karatA rahe che, kayAMka kayAMka UbhA rahe che. pArzva parivartina karatAM rahe che. eTale ke pAsuM pheravIne vizrAma karatAM rahe che. ratisukha bhogavatAM rahe che. aneka prakAranI krIDAo karatAM rahe che. gIto gAtAM rahe che, paraspara eka bIjAne mugdha karatAM rahe che. bhinna bhinna prakAranA vilAsethI dena cittane devIe lukhya karatI rahe che. A rIte A sarva deva ane devIo "punargirit gauri puritALa kumALa DhALari std #mai jambudvIpaprajJaptisUtra 14
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ kallANaphalavittivisesaM paccaNubhavamANA vitti" pUrvamAM Acarita zubhASyavasAyathI savidhi ze|bhana parAkramapRvaka ullAsanI sAthe sevana karelA-evA zubhakalyANakArI phaLavALA puNya karmonA kalyANa rUpa phaLa ne temanA uddayakALamAM bhAgavatAM peAtAnA samayane pasAra kare che. A pramANe padmavara vedikAnI bahAranA vanakhaMDanu varNana karIne have sUtrakAra tenA madhyavatI' mahAvanakhaMDanu varNana karatAM kahe cheH--tIseLa sArRpa vi thato tamane cA" te jagatInI upara je padmabaravedikA che te padmavara vedikAnI aMdara "sthaLa pra mAM vanasaMde vaLaze eka khaDuMja vizALa vanakhaMDa kahevAmAM Avela che A vanaSa Da TreLAnuM te jhoyAnlR vizrvamena ceviyAsama vayeyeLa viSe sAva taLa viLe beya" cADA imAM kaIka svalpa e ceAjana jeTale che temaja AnI paridhi ne vistAra vedikAnI paridhi jeTalA ja che. A mahAvana nu varNana upara padmavaravAdakAnI bahAranA vanaDanuM varNana karavAmAM Avyu che tevu' ja che. qhahAranA vanaSaMDanA vanamAM te vanaDa kRSNa che ane kRSNa rUpathI tene avabhAsa thAya che vagere rUpamAM je kahevAmAM Avela che te sarva paMcama sUtrokta vaNana ahIM paNa jANI levu joIe. paraMtu te vanamAM je tRNu ane maNienA zabdonu varNana karavAmAM Avela che te varguna ahIM eTalA mATe nahIM karavu joIe ke A vana Da pAvara vedikAthI pariveSTita che. ethI AmAM vAyupraveza thaI zakatA nathI. ane vAyu-praveza nA abhAvathI tyAMnA maNie temaja tRNenuM paraspara sa calana thaI zakatu nathI. ethI tee parasparamAM saMkRita thatAM nathI-athaDAtA nathI. ethI sagharSoMnA abhAvamAM zabdotthAna thatuM nathI mAyA jambudvIpa kI ddArasaMkhyA eva dhAro ke sthAna vizeSa kA varNana jammUDhIpanI dvAra saMkhyAnuM varSoMnaH- 'jaMbuddIvasa NaM bhate ! dIvassa kaI dArA paNNattA' ityAdi sUtra 7 A sUtranI vyAkhyApaSTa che. A dvArA kayAM kayAM che ? tenuM varNana A pramANe che "kahiNa bhaMte ! jaMbuddIvassa dIvassa bijae NAmaM dAre paNNatte- ityAdi he bhadata ! jaMbudvIpanAmaka dvIpanuM' vijaya dvAra kayAM kahevAmAM Avela che ? enA jambudvIpaprajJaptisUtra 15
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttaramAM prabhu kahe che-"mA ! napuTTI rove mAtra davathaa geri gbATI te jovAnadattArUM thagazttA "he gautama ! jambudvIpa nAmaka A dvIpamAM sthita mandara parvatanI pUrva dizAmAM 45 hajAra jana AgaLa javAthI "putra sIva kurithamatte DhavANamudde kuriyanaddhara carithameLa lagAva mA dig "jabUdvIpanI pUrva dizAne aMte ane lavaNa samudrathI pUrva dizAnA pazcima vibhAgamAM sItA mahAnadInI upara "g i kaMgIva sAvaraNa vijhA mai tAre gum" jabUdvIpanuM vijaya nAmaka dvArA kahevAmAM Avela che. "agyaUTI Tddha kudaratte' A dvAranI UMcAI ATha jana jeTalI che temaja "vAra koi vimena'' Ane viratAra UMcAI karatAM ardhA che eTale ke cAra yojana jeTalo che. "tArA jevA " ane praveza paNa-pravezamArga paNa cAra jana jeTaluM che. "hepa varAdhUmavAgha" A dvAra dhavalavaNuMvALuM che ane AnuM zikhara uttama svarNa nirmita che. "nA rAjA vALo kAla jAda" A vijaya dvAranuM varNana vijayA nAmaka rAjadhAnI sudhInuM jema jIvAbhigama" "sUtra' mAM karavAmAM Avela che tevuM ja varNana ahIM paNa samajavuM joIe. A sarva varNana "jIvAbhigama sUtranI tRtIya pratipattimAM karavAmAM Avela che. 58 vijayAdi dvArenuM pArasparika antara kathana 'jaMbuddIvassa NaM bhaMte ! dIvassa dArassa ya dArasla ya' ityAdi sUtra // 9 // TIkAI--gautama svAmIe prabhune prazna karyo ke he bhadaMta! jaMbudvIpa nA eka dvArathI bIjA dvAra avyavahita aMtara keTaluM che ? AnA javAbamAM prabhu kahe che ke "joyamA ! asorr4 goyA sahassAI vAvaNaM ca joyaNAI desUNa ca addhajoyaNa dArassa ya dArassa ya avAhAe aMtare gutta" he gautama ! jaMbudvIpanA eka dvArathI bIjA dvAra sudhInuM avyavahita aMtara 79 hajAra para jana temaja kaMIka sva95 ardhA yeAjana jeTaluM che. A aMtara A rIte jANuvAmAM Ave che ke jaMbudvIpanI paridhinuM pramANa 316227 jana 3 gAu 128 dhanuSa ane 13aaaa aMgula jeTaluM che. A pramANamAMthI vijayAdi cAradvAra nA 18 janano je vistAra che te jude ja rAkha joIe dareke dareka dvArane vistAra cAra yojana jeTaluM che. dvArazAkhAdrayane vistAra 2 gAu jeTalo che. 4 gAumAM kozadrayanA sadUbhAvathI cArathI gaNa karavAthI 8 gAu thAya che. 8 gAunA 2 jana thAya che. A be janone 16 janonI sAthe ekatra karavAthI 18 jana thaI jAya che. pUrvokta paridhinA pramANamAMthI 18 jana jambudvIpaprajJaptisUtra 16
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama karavAthI avaziSTa 316209 ne nathI bhAjita karavAthI para adhika 79 hajAra jana ane 1 gAu labdha thAya che. eTale ke 79 hajAra para yojana ane 1 keza Ave che. paridhi saMbaMdhI traNa krozane 4 thI bhAjita karavAthI koza labdha thAya che AmAM pUrva labdha eka kezane saravALe karavAthI 1aa thaI jAya che. have 128 dhanuSamAM 4 ne bhAgAkAra karavAthI 32 dhanuSa thAya che. paridhinA je 13 aMgule che temAM cAra no bhAgAkAra karavAthI 3 aMgula labdha thAya che ane 1 AMgula zeSa rahe che. A eka aMgula ne pari dhinA adho aMgulanI sAthe saravALe karavAthI 1aaaa aMgula thaI jAya che. ATha javane eka aMgula thAya che. nA aMgulanA 12 java hoya che. 12 mAM 4ne bhAgAkAra karavAthI 3 aMgula Ave che A pramANe eka eka dvAranuM aMtara 7905ra jana 1 gAu 32 dhanuSa 3 aMgula ane 3 java jeTaluM thAya che eja vAta karI rahyA vAghavoi vera jhoyA kuMti * 2 gadha noyanA sAta navuvaraNa" A gAthA vaDe prakaTa karavAmAM AvI che lA bharatakSetra ke svarUpakA varNana A pramANe jabudvIpanA saMbaMdhamAM pitAnA sarva praznonA javAba sAMbhaLIne have gautama svAmI pitAnI sthitinI apekSA AsanavatI bharata kSetranA svarUpane jANavAnI IcchAthI prerita thaIne tRtIyasUtragata caturvidha praznanI A targata AkArabhAva rU5 caturtha praznane laIne prabhu ne A pramANe pUche che ke-- jaff marelaMdIre tIre mAre jAme vANa gd ?' ityAdi sUtra-10 TIkAtha-he bhadanta ! jaMbudvIpa nAmaka dvIpamAM bhAratanAmaka varSa-kSetra-kayAM kahevAmAM Avela che ? AnA javAbamAM prabhu kahe che- jo mA ! suhastradinavaMtaraNa vAda rapanvayassa dAhiNeNa dAhNilavaNasamuhassa uttareNaM puratthimalavaNasamuhassa paccarithameNa paccatthimalavaNasamuhassa purathimeNaM etthaNaM jabuddIve dIve bharahe NAma vAse paNNatte" he gautama ! bharatAdi kSetronI sImA karanAra laghu himavAnuM parvatanA dakSiNa diga bhAgamAM dakSiNa digRvatta lavaNa samudranA uttaradigubhAgamAM pUrva digU bhAgavata lavaNa samudranI pazcima dizAmAM ane pazcima di bhAgavatI lavaNa samudranI pUrva dizAmAM A jaMbUdhI pagata bharata kSetra che. A bharata kSetra "NAju vahusadu, vikama su vahu zvA vAghA " sthANuM bahula che, eTale ke AmAM sthANuonI-ThaMDAMenI-adhikatA che. A sthANa o patra puSpAdithI rahita hoya che. ane nIrasa-zuSka hoya che. eTale ke je vRkSo UkhaDI jAya che te badhA patra-puSpAdi 2hita thaIne zuSka thaI jAya che ane jamInamAM ja UbhA rahe che. emane ja sthANu kahe. vAmAM Avela che. evA hUMThAMothI A bharatakSetra vyApta che athavA evA ThuMThAonI A bharata kSetramAM bahulatA adhikatA che. temaja kAMTAvALA vRkSanI paNa ahIM adhikatA che. bAvaLa, baraDI, bera vagere aneka vRkSo ahIM puSkaLa pramANamAM che. ahIMnI jamInane adhikAMza bhAga jambudvIpaprajJaptisUtra 17
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ UMca-nIce che-sarvathA samanathI, ahIM ghaNuM rathAno evA paNa che ke tyAM pravezavuM azakaya che- athavA te kaSTa sAdhya che, ahIM parvatonI adhikatA che. temaja te parvatenI upara evAM evAM vizeSa sthAne che ke jyAMthI paDI javAya to mANasanAzarIranA bhukake bhukkA thaI jAya che. ahIM avajhare puSkaLa che. je parvatIya sthAne parathI nIce jaLa paDe che te sthAnone avajhara (prapAta) kahe che jemake jabalapurano bheDAghATa vagere. aDI nirjhare puSkaLa che, parvatanA je sthAnothI sarvadA jaLa jharatuM rahe che evA sthAnane nijhara kahe che. evAM sthAne A bharatakSetramAM adhikAMza che. A pramANe A bharatakSetra " vahuse" Dagale ne pagale jyAM khADAo puSkaLa che evA sthAna vALuM che. eTale ke sthAna sthAna para ghaNA khADAo che. "ra vadutve DuMgara para ThekaThekANe ghaNI guphAe vALuM che. eTale ke ahIM guphAo khUbaja vadhAre che. " vahu" sthAne sthAna para jemAM nadIo che evuM A kSetra che. " vA" ThekaThekANe jyAM prAyaH draDhapANInA kuMDa che evuM A kSetra che. "ghATTe' Theka ThekANe jayAM ghaNAM vRkSo che evuM che. "ju vaghu prAya: ThekaThekANe jyAM gucchAo che evuM che. ThekaThekANe jyAM "ju vadu gume edhikAMza rUpamAM ghaNuM che evuM A kSetra che. kA " ThekaThekANe jayAM latAonI vistArarahIta padmalatAdikanI pradhAnatA che evuM A kSetra che "sudaDhI vada vistAra pradhAna kRmAMDAdi latAe vadhAre paDatI che evuM A kSetra che. "aradhI vahu" jaMgalanI jyAM pradhAnatA che. e A pradeza che. "sAvaja vadara jaMgalanA hiMsaka jAnavaronI jyAM bahulatA che evuM A kSetra che. "va tuNanI jyAM jaMgalomAM pradhAnatA che evuM A kSetra che. "tAra vadure" taskaronI-cAronI yAM bahalatA che evuM A kSetra che. "vizva vadu svadezapannajanothI jyAM upadra ghaNA thAya che e A pradeza che. "vadhu paradezI rAjAo jyAM upadrava karatA rahe che e A pradeza che. A Turijharva duhai" dubhikSanI jyAM bahulatA che e A pradeza che. vA vadu" duSkALanI-eTale ke jyAM cIja vastuonI kIMmatamAM khUbaja vadhAre vRddhi thaI gaI hoya-evA kALanI bahulatAvALA A pradeza che. "prag ag" pAkhaMDa mithyAvAdIonI jyAM bahulatA che e A pradeza che. "viAva vadu" kRpaNajanenI jyAM bahulatA che e A pradeza che. "vaLamaja vahu" yAcakanI jyAM bahalatA che e A jambudvIpaprajJaptisUtrA 18
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ pradeza che. "ri vahu, mAri vahu, kuqThThI vaghuske manAvu vaghu vahuhe, roja vahu, raviNavadu ati vRSTi, anAvRSTi, mUSaka, valabha, zuka temaja atyAsana rAjAe Ama 6 Itio hoya che. A 6 ItionA upadranI jemAM bahulatA che e A bharata pradeza che. eravata pradezamAM paNa evuM ja thAya che. mAri-kelerA vagere jayAM vizeSa rUpamAM thAya che e A pradeza che. karSaka-kheDUta nA mATe anicchita varSe jayAM thatI rahe che e A pradeza che. anAvRSTi-varSAnA abhAvane jayAM prAyaH sadUbhAva che e A pradeza che. adhipati karanArA rAjAonI jayAM bahalatA che e A pradeza che. vAta, pitta, kaphanI viSamatAthI jayAM roga vadhAre paDatA phATI nIkaLe che evo A pradeza che. zArIrika, ane mAnasika asamAdhInI bahalatA jayAM che e A pradeza che. "mi kkhaNa 2 saMkhohabahule, pAIpaDINAyae udoNadAhiNavitthipaNe uttarao paliaMka saMThANa saMdiraane niraMtara-vAraMvAra jyAM prajAjanenA cittane kaSTa ApanArA daMDanI-zikSAnI kaThoratAe jayAM vidyamAna che. e A pradeza che. A bharatakSetra pUrvathI pazcima sudhI lAMbu che. ane "sogavANithio" uttarathI dakSiNa sudhI paholuM che. "uttara" A bharata kSetra uttara dizAmAM "pasTikaMadavig" palaMganuM jevuM saMsthAna (AkAra) hoya che evA AkAravAluM che "rAdaLo dhanupiTTa Tipa' dakSiNa dizAmAM dhanuSa pRSThanuM jevuM saMsthAna hoya che tevA saMsthAnavAluM thaI gayuM che. A "vidhA DhavAvamudde pu" bharatakSetra traNa rIte lavaNuM samudrane spazI rahyuM che. pUrva koTithI pUrva lavaNa samudrane dhanapRSThathI dakSiNa lavaNa samudrane ane aparakeTithI pazcima lavaNa samudrane A spazI rahyuM che Ama A traNe bAjuethI lavaNa samudrane pazI rahyuM che. "In fadhUruM mahASTi che aDDheNa ya pavaeNa chabbhAgapavibhatte jaMbujhIbadova Nauya saya bhAge paMca chabbose joyaNasae jadara ghaagaNe mApa nodhArA vidyA " A bharatakSetra gaMgA ane siMdhu e ane mahAnadIothI ane vijayArdha parvatathI vibhakta thaIne cha khaMDathI yukata thaI gayelA che. Ano vistAra para6 6/19 jana pramANa che. eTale ke jaMbudvIpa ke jene viSka 1 lAkha yojana jeTaluM che tenA 190 kakaDA karavA thI bharata kSetra ne vistAra 190 mA kakaDA jeTale thAya che. ane te 190 me kakaDo pa26 6/19 jeTalo thAya che. jaMbudvIpa laMbAI ImAM 1 lAkha yajana pramANa che. 1 lAkhamAM 190 ne bhAgAkAra karavAthI 526 Ave che ane zeSa 60 vadhe che. have 60 ne 10 bhAjita karIe te 6 Ave che. bhAjaka rAzi je 190 che tene paNa 10 bhAjita karIe te 19 Ave che. A pramANe karavAthI "uttavIre gocanA che paNa vAsarUmA koi" A sUtrakAra nuM kathana spaSTa thaI jAya che. zaMkA-jabUdvIpanA 190 mA bhAga rUpa A bharatakSetra che. AmAM yukita zI che ? sAMbhaLe A saMbaMdhamAM yuti A pramANe che ke bharatakSetrane 1 bhAga che, tenI apekSA dviguNita vistAravALe hovAthI himavat parvatanA be bhAga che. A kamathI pUrvanI apekSA bamaNA jambudvIpaprajJaptisUtrA 19
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ bamaNa vistAra yukata hovAthI haimavatakSetranA cAra bhAgo thaI gayA che. mahA himavAna parvatanA 8 bhAge che. harivarSanA 16 bhAge thaI gayA che. niSadha parvanA 32 bhAgo che. A sarva bhAgene saravALe kavarAthI 63 thaI jAya che. A 63 bhAge merunI dakSiNa dizA tarapha vartamAna kSetra ane parvatanA che. A jAtanA bhAge merunI uttara dizAmAM vartamAna kSetra ane parvatanA che. A banne bhAganAM saravALe 126 thAya che, videhakSetranA 64 bhAgo che. te A 64 bhAga 126. mA umeravAthI 190 bhAga thAya che. Ama A bharatakSetra jaMbUhIpanA 190 mA bhAga rUpa che. A vAta spaSTa thaI jAya che, bharatakSetranA gaMgA siMdhu nadIothA ane vaitADhya parvata thI cha khaMDo thaI gayA che. Aje kahevAmAM AvyuM che te vaitADhaya parvata viSe zuM che A jijJAsA ne zAMta karavA mATe sUtrakAra tenA svarUpanuM pratipAdana karatAM kahe che ke "mAsa vAraNa vaghumatamAd uthaLa reDhuM nAmaM vag gumje te na marahuM vAte TuhA vimathALe 2 ji " vaitADhaya parvata bharata kSetranA ekadama madhyabhAgamAM Avela che. A parve te bharatakSetrane be bhAgamAM vibhakta karela che, AnA te be vibhAge dakSiNAddha bharata ane uttarAddha bharata che. 1 | dakSiNAI bharatavarSa kA nirUpaNa dakSiNAddha bharata kyAM Avela che ? A viSe kathana - 'kahiNa bhaMte jaMbuddIve dIve dAhiNaddhe'- ityAdi suutr-21|| TIkA--he bhadanta jabUdvIpa nAmaka A dvIpamAM dakSiNAddha "maTuM nAma vAre" bharata nAmaka kSetra "ni Tv " kayA sthaLa para Avela che. AnA javAbamAM prabhu kahe che ke "goyamA ! veyaDaDhassa pavvayassa dAhiNeNa dAhiNa lavaNa samudassa uttareNa purathima lavaNa sAvaraNa pradarithame prAthima DhavANamuddatta pusthaLahe gautama ! vaitADhya parvatanI dakSiNa dizAmAM dakSiNadiatI lavaNa samudranI uttara dizAmAM, pUrvavatI lavaNa samadranI pazcimadizAmAM ane pazcimadi gvatI lavaNa samudranI pUrva dizAmAM "g ni karI tIre saddhimara nAma ghANe gum" jabUdvIpAntargata dakSiNAddha bharata nAme kSetra kahevAya che. "pArphanALAthag arTTavrasthiuche caMdrakAgi " A dakSiNuddha bharatakSetra pUrvathI pazcima sudhI lAMbo che ane uttarathI dakSiNa sudhI pahoLA che. Ano AkAra addha candra jevo che. " utA jhavaNamudaM pu ' A traNa bAjuethI lavaNa samudrane sparza che. pratyaMcA je dhanuSanI upara caDAvavAmAM AvI che evA dhanuSanA AkAravALo A pradeza thaI jAya che, tethI A pUrva koTithI pUrva lavaNa samudrane dhanu pRSThathI dakSiNa lavaNa samudrane ane pazcimakeTithI pazcimalavaNa samudrane paze che. "janAdi mahAdi uttama pavibhate doNi matIse joyaNasae tiSNiya egUNavIsaibhAge joyaNasta vikkhameNaM" gagA ane siMdhu nAmaka be mahAnadIo vaDe A traNa bhAgamAM saMvibhakta thayela che. pUrva lavaNa samudramAM maLatI gaMgAnadI vaDe Ane pUrva bhAga jude thAya che pazcima samudramAM maLatI sidhu mahAnadI vaDe Ane pazcima bhAga judo tarI Ave che. temaja gaMgA ane jambudvIpaprajJaptisUtra 20
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 sindhu. A banne nadIo vaDe AnA madhya bhAga thaI jAya che. phona atone noyasapa tiLiyo mULa vIsaphemAne noyala viAmeLa" A dakSiNA bharatakSetranA vistAra 238 3 ceAjana jeTale che. "tassa nIvA uttare pArphana patrInAthayA judA rumana' samudde purA' te dakSiNAddha bharatanI jIvA dhanuSanI jayA jenA kSetra vibhAgavizeSa-uttara dizAmAM pUrvathI pazcima dizA sudhI lAMkhI che ane be rIte lavaNu samudrane sparzI rahI che. pUrva dizAnI keTathI pUrva dizAnA samudrane ane pazcima dizAnI keTithI pazcimadizAnA samudrane spazI rahI che. jIvAnA pramANu viSe kathana:- 'navagovarasAda sattaya alayAne oyaNasara duvAlasa ya egUNavIsaha bhAe joyaNassa AyAmeNaM" 8748 ceAjana jeTalu pramANa jIvAnu` lakhAinI apekSAe che. dhanupRSThanuM pramANa-kathana-tIsa dhanupuo Na NavajoyaNa sahassAiM sattacchAbaDe joyaNasae IkkaM ca emUNavIsaibhAge joyaNassa nidhi vinemAddiva paNeyeLa patte' te jIvAnu dhanupRSDa 9 hajAra 7 seA 66 cAjana ane eka ceAjananA 19 bhAgamAMthI kaIka vadhA2e eka bhAgajeTaluM che. A paridhinI apekSAe che da 12 jambudvIpaprajJaptisUtra 19 dakSiNA bharatanA svarUpanuM kathana-- "dAhiNaddha bharahassa Na bhaMte vAsassa kerisae AyArabhAvapaDoyAre paNNatte" De bhadata ! dakSiNA bharata kSetranu` svarUpa kevuM kahevAya che A pramANe jyAre gautame prabhune prazna karyAM tyAre prabhue temane javAba ApatAM kahyu "noyamA ! vagsamaranante bhUmibhge paNNatte se jahAnAmapa AliMgapukkhareIvA jAva NANAvihapaMcavaNNehi maNihi tanerlRi jIvalomipa taMjJaDhA vittimaMdi ceva ttamehiMceya * he gautama ! dakSiNAddha bharatanA bhUmibhAga bahusama he|vAthI ramaNIya lAge che. te Ali'ga mRdaMganA mukha pRSTha jevA bahu sama che, ahIM Iti zabda svarUpa nirdezamAM ane 'vA' zabda vikalpa mATe prayukta thayela che, ahI' yAvat zabdathI rAjapranIya sUtranA "hina purUM vA" A 15 mA sUtrathI mAMDIne 9mA sUtranA 'jJAnAvid pacavaLaeNrdi' ahI sudhInA pAThamAM jeTalA pade Avela che, te save ahIM gRhIna thayelA che. A sarva padonI vyAkhyA me tyAMja tenI sukhAdhinI TIkAmAM karI che tethI tyAMthIja A badhuM kathana jANI levuM joie. tyAMnA bhUmi bhAga je aneka prakAranA pAMca varNavALA maNie temaja tRNeAthI upazebhita kahevAya che. te A sava maNi ane tRNe kRtrima zilpi vaDe temaja ka kA vaDe prayAgathI niSpanna paNa thayelA che ane akRtrima ratnakhANamAM temaja bhUmimAM svataH svabhAvathI janita paNa thayelA che. 21
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ zu'kA--bharatakSetranA viSe varNana je sUtramAM pahelAM karavAmAM Avyu che temAM sAmAnyarUpamAM Ama kahevAmAM Avyu che ke tyAne| bhUmibhAga sthANu bahula, viSama pradeza bahula temaja kaMTaka bahula yukta che. paraMtu dakSiNAddha bharatakSetranA varNanamAM tyAMnA bhUmibhAga bahusamayamaNIya kahevAmAM Avela che to te varNana mAM ane A vanamAM viSamatA ane samatAnA virodhane laIne, teja ane timiranI jema dharma ane adharmanI jema temaja sura ane asuranI jema paraspara virodha spaSTarIte tarI Ave che. jo A virodhanA parihAra mATe Ama kahevAmAM Ave ke dakSiNAddha bharata temaja vakSyamANa uttarArdha bharatakSetranA pratipAdaka sUtra tA Araka vizeSaNanI apekSAe kahevAmAM Avela che. ane bharatakSetra viSe je sUtra che te sAmAnyanI apekSAe bharatakSetranuM varNana karanAra che. tA A avasarpiNI kAlamAM tRtIya smArakanA a MtathI laine vazatanyUna dukhamAraka paryantarUpa prajJApaka kALanI apekSAe kahevAmAM Avela che. ethI virAdha jevI sthiti utpanna thatI nathI, te virodha che evu kthana yAgya na kahevAya kemake dakSiNA temaja vakSyamANa uttarAdhabharatasaMbaMdhI je sUtra che. te paNa maNi ane tRNeAmAM kRtrimatA ane akRtrimatAnA pratipAdanathI prajJApaka kALanI apekSAe ja kahevAmAM Avela che. kemake A jAtanA maNui vagerenA sadbhAva prajJA paka kALamAM ja thAya che. uttara-bharatakSetranA varSoMnamAM je sthANu bahula viSama sthAna ahula vagere rUpamAM je bhUmibhAga varNita thayela che te bharata kSetranA ghaNA sthaLAne laIne viSNu ta thayela che. kemake bharata kSetranA aneka sthaLe evAM che ke je A sthANu sa'panna ane viSa matA sa'panna che temaja bahusamaramIyabhUmimAgavALA" che A jAtanA padothI garbhita je sUtradraya nirUpita karavAmAM AvelA che, temanAthI A prakaTa thAya che ke bharatakSetranA keI deza vizeSamAM puruSa vizeSanA puNyaphaLanA upabhAgamATe atyaMta samabhUmibhAga hoya che, ane te ramaNIya hoya che. A jAtanA pratipAdanamAM virAdha mATe keI sthAna ja nathI kemake bhoyatAonI vicitratAthI bhAgya padArthamAM vicitratAne sadbhAva yathAniyama jovAmAM Ave ja che, ethI bharatakSetra kALa nI apekSAe ekAntata: zubhAdhArabhUta paNa hoya che. temaja azubhAdhArabhUta paNa hAya che, tathA zubhAzubha banne rUpamAM paNa hoya che. jyAre ekAnta zubhakALa hoya che tyAre temAM jeTalAM kSetro che te save zubharUpaja hoya che. ekAnta azubha kAlamAM sa azubhapaja hoya che temaja zubhAzubhamizrakAlamAM kayAMka teA zubhatA rahe che jambudvIpaprajJaptisUtra 22
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane kayAMka azubhatA rahe che. A pramANe sUtratraya avasarpiNInA tRtIya ArakanA aMtathI mAMDIne varSAMzatanyUna duSmama Arakaparyanta je mizrakALa che tenI apekSAe kahevAmAM Avela che. ekAnta azubha Araka rUpa SaSTha kAlanI apekSAe kahevAmAM Avela nathI, kemake tyAM A jAtanA kathanamAM virAdhanI sthiti utpanna thavI anivAryuM ja che. dakSiNAya bharatamAM utpanna thayelA manuSyonA svarUpanuM kathana-- "dAhiNabharaNaM bhaMte ! vAse manuyANaM kerisae AyArabhAva paDoyAre paNNatte" A sUtra vaDe gautame prabhune evI rIte prazna karyo ke he bhadanta ! dakSiNAddha bharatamAM rahenArA mANasAnA AkAra bhAva pratyeSatAra-svarUpa-kevAM che, javAkhamAM prabhu kahe che ke zothamAM tena manuvA vadhuEthaLA vadhumaMTALA vadhu ucattapAyA he gautama ! dakSiNA bharatamAM rahenArA manuSya aneka vajA RSabha nArAca vagere sahananavALA heAya che. aneka samacaturasa vagere saMsthAnavALA hoya che, aneka prakAranI 500 dhanuSa Adi rUpa zArIrika UMcAivALA hAya che. vadu AvavAvA" aneka prakAranI ayuvALA hAya che. yaduM vAlAda ApuM pAati pAlitA appegahagayA nirayagAmI appegaIthA tiriyagAmI appegaiyA maNuyagAmI appe yA vaivAmI" aneka varSonI AyunA tee bhAkatA hAya che A rIte Ayu-jIvanakALa-nA upa bhAga karIne emanAmAM keTalAMka evAM hoya che ke jeo mRtyu prApta karIne narakamAM jAya che keTalAka evA hAya che ke jeo mRtyu prApta karIne tiyA~ca gatimAM jAya che, keTalAMka evAM hAya che ke jeo mRtyu prApta karIne manuSya gatimAM jAya che ane keTalAMka evA hoya che. *e marIne devagati pAme che tathA peDyA bhinnati puti, mucati, paLivvAyaMti savvatuvALamaMta bhairati" keTalAMka evAM paNa hAya che ke jeo siddha avasthAne pAme che eTale ke kRta kRtya thaI jAya che. yuddha avasthA pAme che-vimaLa kevaLa jJAnarUpa AlekathI samasta leAka sahita aleAkanA jJAtA thaI jAya che. mukta thai jAya che. sakala karmothI mukta thaI jAya che-rahita thaI jAya che. sakalaka kRta vikArothI rahita thaI jAya che. tethI teo pari nirvAta thaI jAya che. sva svarUpamAM ja samAhita thaI jAya che. ane zArIrika ane mAnasika samasta kalezeAne vinaSTa karI nAkhe che. eTale ke avyAbAdha sukhanA bhAkatA thaI jAya che. ahIM A badhuM svarUpa varNana je karavAmAM Avyu che te araka vizeSanI apekSAe nAnAvidha vezane laine kahevAmAM Avela che. khAma na haiAya te suSamasuSamAdikALamAM utpanna thayela manuSyane siddha pada prAma thatu nathI ethI A kathana yukta thai jaze. 5115 jambudvIpaprajJaptisUtra 23
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ dakSiNArdhabharata kA sImAkArI vaitADhaya parvata kahAM hai ? usakA kathana A dakSiNA bharatanI sImA batAvanAra vaitADhaya paryaMta kayAM Avela che ? A viSe thana 'kahiNaM bhaMte ! jaMbuddIve dIve bharahe vAse vaiyaiDhe NAmaM pavvara paNNatte ityAdi sUtra - 12 // TIkAtha"he bhadata ! ja budvIpamAM sthita bharata kSetramAM vaitADhya parvata kayAM Avela che? enA javALamAM prabhu kahe che ke "noyamA ! rAhu mahavAsana dineLa TrAhi mAlaNa uttareNaM purasthima lavaNasamuhassa paccatthimeNaM paccatthimalavaNa samuddassa puratthimeNaM etthaNaM navuddIne rIle mare cAle vaidya nAma pabdha jaLo'' he gautama ! uttarA` bharata kSetranI dakSiNa dizAmAM dakSiNa bharata kSetranI uttaradizAmAM pUrva digbI lavaNu samudranI pazcima dizAmAM ane pazcima digvatI lava samudranI pUrvI dizAmAM ja mUThThIpastha bharata kSetramAM vaitADhya nAme parvata che. A vaitADhya parvata "phenaparInAthaddInayArsthaLe kudA lavaNa samudde puDhe puratthimillAe koDIe puratthi mallaM lavaNasamudde puDhe paccatthimillAe koTI5 5sthimirjA vAlamudde putaeN" `thI pazcima sudhI lAMbe che ane uttarathI dakSiNa sudhI cADe che. e bAjuthI A lavaNa samudrane spazI rahyo che. pUrvAMnI kATithI--pUrva dvignatI lavaNa samudrane ane pazcima digvatI keATithI pazcimanA lavaNa samudrane A spazI rahyo che. "paNavIsaM joyaNAI uDUDhaM uccazeNaM chassakosAiM joyaNAI uThaveheNa paNNAsaM joyaNAI vizrvameLa" AnI UMcAI 25 ceAjana jeTalI che. AnA udveSa eka gAu adhika da cAjana jeTalA che. samaya kSetravatI jeTalA pA che. temAM eka meru parvatane bAda karatA sa padegtAnA udbhavedha pAta peAtAnI UMcAIthI caturthAM'za hAya che ethI ja ahI' vaitADhya patanA udveSa eka gAu adhika 6 ceAjana jeTaleA kahevAmAM Avela che. temaja vistAra AnA 50 ceAjana jeTalA kahevAmAM AvyA che. "taAE vAdA purathama pazcimena cattari aTThAsI joyaNasae solasaya egUNavIsaibhAge joyaNassa addhabhAgaM ca AyAmeNaM ca vAttA'' A vaitADhaya paryaMtanI vAhA--dakSiNathI uttara sudhInI ADI AkAza pradeza pati-pUrva ane pazcima dizAmAM 84 yAjana jeTalI che ane eka ceAjananA 19 bhAge mAMthI 16 / bhAga pramANa che. A tenI lakhAInI apekSA e kathana che. vaitADhayanI jIvAnA pramANanuM kathana tattva nIvA rasonuMpALapakInathayAM kurdI lavaNasamudde puTThA purathimillAe koDIra puratthimillaM lavaNasamudaM puTThA pacacatthimillAe koDIe paccatthimilla lavaNasamuhaM puTThA" vaitADhayanI jIvA uttaradizAmAM pUrvathI pazcimadizA sudhI lAMkhI che temaja e rIte lavaNa samudrane sparza kare che. pU Tvigsava keTathI pUrva digma lavaNa samudrane ane pazcima diztava kATithI pazcima digbhava lavaNa samudrana spaza kare che. AnI lakhAI 10720 ce|jana jeTalI che ane 1 yeAjananA 19 bhAge mAMthI 12 bhAga pramANa jeTalI che jambudvIpaprajJaptisUtra 24
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaitADhaya dhanupRSTha : "tIse dhaNupuTTe dAhiNeNaM dasa joyaNasahassAi sattayateyAle joyaNasae paNNA saya egUNavIsaibhAge joyaNassa parikkheveNa ruagasaMThANasaMThie sambarayaNAmae acche saNhe laNhe ghaTe maThUTe nIrae, Nimmale, NippaMke NikaM0, sappa0, samarI0, pAsA0, ra0, gaNi, hi0 te jIvAnA dakSiNa dimbhAgamAM vetADhaya parvatanuM dhanupRSTha 10743 jana jeTaluM ane 1 jana nA 19 bhAgamAMthI 15 bhAga pramANa jeTaluM che. A tenI paridhInI daSTie kathana che. te vaitADhayane AkAra caka-grIvAne eka AbhUSaNa vizeSa je AkAra hoya che-je che. A vaitADhaya parvata sarvAtmanA rajatamaya che ane a7 vigare vizeSaNathI mAMDIne pratirUpaka sudhInA vizeSaNethI yukta che. A acchAdi padonI vyAkhyA A grantha nA cethA sUtramAM karavAmAM AvI che. mane paNa rojI rsmAveja urda ro4i zAdi sadA samratA saMviro" vaitADhaya parvata banne bAjuethI be padmavara vedikAone spazI rahela che. vaitADhaya parvatanA uttara pAThavabhAganI tarapha eka padmavara vedikA che ane vaitADhaya parvatanA dakSiNa pArvabhAganI tarapha eka padmavara vedikA che. A pramANe tenA banne pArvabhAgenI tarapha be vanaNaMDe che. e padmavara vedikA maNimaya padmanI banelI che temaja vanakhaMDa aneka jAtIya uttama vRkSa samUhathI yukata che, to paumavaraveiyAo addhajoyaNaM uDUDhaM uccattaNa paMca dhaNusayAi bikkhabheNa pavvaya samiyAo mAthAne vakho madivo e padmavara vedikAo babbe gAu jeTalI UMcI che ane 500, 500 dhanuSa jeTalI eDI che temaja emAMthI daranI dIrghatA padmavara vedikA jeTalI che. ahIM vanakhaMDanuM varNana je rIte pahelA paMcama sUtramAM karavAmAM AvyuM che te rIte ja samajavuM 12aa let vaitADhaya parvatake pUrva pazcima bhAgame Agata do guphAonA varNana . 'veyadaDassa NaM pavvayassa paJcatthima purathimeNa' ityAdi sUtra // 13 // sI-vaitAdraya parvatanI pazcima ane pUrva dizAmAM be guphAo kahevAya che. "kurAtAgiTrdazA, e uttara ane dakSiNa sudhI lAMbI che "dir usoja virathaurro" temaja parvathI pazcima sudhI caDI che. "Torra kogaLADuM mAmeja' emAMthI darekanI laMbAI 50 jana jeTalI che. "suvAkTara no iriNuM virahane ane vistAra-caDAi-12 yojana eTale che, "addha koyauri 32 varamagAvo dADiyAmo kamasTanumawars ghaNa duppavesAo NiccaMdhayAratimissAo vavagayagahacaMda sUraNakkhattajoiMsaM pahAo jAva jambudvIpaprajJaptisUtrA 25
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ kinA" emAMthI dareke dRrekanI UMcAI 9 jana jeTalI che e e banane vAmaya kapATethI AcchAdita rahe che temaja e kavATe paraspara A rIte saMyukata thayelA che ke jethI temAM praviSTa thavuM bahuja duSkara kArya che. emAM gADha aMdhakAra vyApta che tethI emAM praviNa janane te cakSuvihInanI jema banAvI de che. eTale ke eo nibiDa aMdhakAra pUrNa rahe che. kemake graha, caMdra, sUrya, temaja nakSatrone tyAM prakAza pahoMcatA nathI. e bane guphAo achathI mAMDIne prati rUpa sudhInA vizeSaNethI yukata che. e guphAonA nAma 'tafmaNa muddA reta saMghAra veva" tamistra guphA ane khaMDa prapAta guphA che. tatthaNa do devA mahiDDiyA mahajjuIyA mahAbalA mahAyasA, mahAsokkhA, mahANubhAgA zivamaNiyA virati emAMthI dareka guphAmAM be devo rahe chee vimAna parivAra Adi rUpathI mahAddhinA svAmI che. mahAtivALA che, mahAbaLavAna che. mahAyaza vALA che. mahAsukhazAlI che, mahA prabhAva saMpana che. A padanI vyAkhyA aSTama satramAM vijayadevanI jema karavAmAM AvI che. AmAMthI darekanI sthiti 1-1 palyopama jeTalI che. " saM ga-mAsTara zeva ghaTTamAi " A devAnA nAme kRtamAlaka ane nRtyAmAlaka che. AmAMthI je kRtamAlaka deva che te tamisaguphAne adhipati che. ane nRtyamAlaka che te khaMDaprapAta guphAne adhipati che. "ni sAkALa vahuramannA mamimAgo" e vanakhaMDano bhUmibhAga bahasama che ane khUba ja ramaNIya che. "varasa guma masiM dasa dasa joyaNAI uDDhe uppaittA etthaNa duve vijjAharaseDhIo paNNattAo'' baitADhaya parvatanA banne pArzvabhAgamAM daza yojana upara jaIne vidyAdharonI be zreNI che. "phA vIdAyathAgo rIlAdittarathaover" e vidyAdhara zreNIo pUrvathI pazcima sudhI lAMbI che ane uttarathI dakSiNa sudhI vistRta che. " gorA vijaje gharamA jALa" emAMthI darekane vistAra daza daza ejana jeTalo che ane darekanI laMbAI parvatanI laMbAI jeTalI che. "mo vira rof vaLa rijittAgo" e bane vidyAdhara zreNIo potAnA banne pAzvabhAgamAM dakSiNathI ane uttarathI baLe padmavaravedikA ethI ane vanakhaMDethI pariveSTita che, e ja padmavara vedikA "saddha goLa 3 paMcadhapurathA virala mA AzAbena vaghAo kvo" addha addha yojana jeTalI UMcAI vALI che. ane pAMcaso pAMcaso dhanuSanI jeTalI vistAra vALI che. tathA AmAMthI darekanI laMbAI parvatanI laMbAI jeTalI che. emanuM varNana pahelA jevuM ja samajavuM joIe A varNana A graMthanA caturtha sUtramAM karavAmAM Avela che. padmavaradikAnI laMbAI jeTalI laMbAI vanaNaMDenI paNa jambudvIpaprajJaptisUtrA 26
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. A graMthanA pAMcama sUtramA e vanaDAnu varNana karavAmAM Avela che. ethI ja sUtrakAre "vanakuMDAya paNamalethA samA prAmeLa rAo" A pramANe kahyuM che. 'vijJAdara leDhILa' mate ! mUmIpa jaisiva yAra Ava poyAre vaLatte" he bhadaMta ! vidyAdhara zreNIonA AkArabhAva pratyavatAra-svarUpa viSe zu kahyu che. ? enA javAkhamAM prabhu kahe che. 'gocamAM ! sadusamarmALo yUmimAne vaLaze" he gautama ! vidyAdhara zreNI Ane bhUmibhAga bahusama-eka dama sama-ethI ramaNIya che. te jJadA nAmaNa AjhiMga pula revu vA gAya nAgavida vacanetti maLIrdi taLerlRi valomi" te mRda MganA mukhavata bahu sama che. ItyAdi rUpamAM jevuM va na dhyAvat te aneka jAtanA pAMcavarNothI yukta maNi temaja tAthI upazeAbhita che. ahI sudhInA padasamUha| vaDe bhUmibhAga nu varNana pahelAM karavAmAM Avela che tevu' ja varNana ahI paNa samajavu' joie. A varNana rAjapraznIya sUtranA 15 mA sUtrathI mAMDIne 19 mA sUtra sudhI karavAmAM Avela che. A maNi ane tRNu tyAM simetti caiva iittamaMtlRi ceva" kRtrima che ane akRtrima paNa che. zilpakArA svakauzalathI maNi ane tRNAnuM nirmANa kare che te kRtrima ane svAbhAvikarIte je maNi ane tRNNA sarjita thAya che te akRtrima che. tathaLa vAdilhiAla vijJAnsleTIp nenacA rAnavAmo-jjA na ivighnA gaLAvAsA vaLattA" dakSiNa vidyAdhara zreNImAM gaganavallabha vagere 50 nagarA che-rAjadhAnIe che. temaja uttaravidyAdhara zreNImAM rathanUpura cakravAla vage2e 60 nagaro AvelA che. rAjadhAnIe-che. Ama A sarva nagarA banne zreNIomAM 110 che. "te vijjAharaNagarA riddhatthimiyasamiddhA pamuiyajaNajANavayA jAva hiravA'' A vidyAdharAnI rAjadhAnIe vibhava, bhavana vagerethI Rddha che, vRddhi-prApta che, stimita che-svacakra ane paracakranA bhayathI mukta che, temaja dhanadhAnyAdirUpa samRddhithI yukta che. tathA prameAdadAyinI vastuenA sadbhAvathI nagaramAM rahe nArA temaja bahArathI AvelA janA pramudita rahe che. ahI 'thAvat' zabdathI sUtrakAre A vAta spaSTa karI che ke A nagarIyAnuM varNana je rIte aupapAtika sUtramAM carcApA nagarInuM varNana karavAmAM Avyu che tevuM ja che. ca MpA nagarInA varNanamAM je pade che tenI vyAkhyA ame tenI pIyUSaviSaNI TIkAmAM karI che prAsAdIya, darzanIya, abhirUpa ane pratirUpa padonI vyAkhyA yathAsthAna karavAmAM AvI che. "sekuLa vijJALanuM vijJAdarAyAno parivartati mahayAhimavaMta malaya maMdara mahiMdasArA rAyavaNNao bhANiyavvo' te vidyAdhara jambudvIpaprajJaptisUtra 27
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ nagaromAM vidyAdhara rAjA rahe che. A badhA rAjAe haimavata kSetranI uttara dizAmAM sImA kArI mahAhimavAnuM parvata temaja malaya parvata merU parvata ane mahendra parvatanA jevA pradhAna che. A rAjAo viSe jANavuM hoya te aupapAtika sUtranA 11 mA sUtranI TIkA jevI joIe. tyAM vistArapUrvaka A viSe varNana karavAmAM AvyuM che. have sUtrakAra vidyAdhara zreNiddhayanA nivAsIjanonA AkArabhAva pratyavatAra-viSe spaSTatA karavA mATe praznottara rUpamAM pitAnuM kathana A rIte prakaTa kare che ke vikAdAra reDhI magari risara jAmAvaSiothA vvor? ?" he bhadata ! vidyAdhara zreNidvayamAM rahenArA mANasenA AkAra bhAvapratyavatAra-svarUpa-kevuM kahevAmAM Avela che? enA javAbamAM prabhu kahe che ke ""mA! te magvA dudhALA vahu rAkhar vasudaghApAkArA vahu ApaNA bAra vAva junA maMDha vati' he gautama ! vidyAdhara zreNikaya nivAsI manuSyanuM svarUpa evuM kahevAmAM Avela che. samacatarasa Adi saMsthAnavALA hoya che. emanA zarIranI uMcAI pAMcaso dhanuSa vagere jeTalI hoya che. pUrva keTi varSazata Adi jeTalI Ayu hoya che. "jAvana padathI e sapaSTa thAya che ke e ATaluM Ayu cokkasa bhogave che. Ayu bhegavIne mRtyu vakhate temAMthI keTalAka narakagAmI hoya che, keTalAka tiryagra gatigAmI hoya che ane keTalAka manuSya gatigAmI hoya che ane keTalAka devagatigAmI hoya che. keTalAka siha-kRtakRtya-thaI jAya che-kevaLajJAnarUpI AlekathI kAlekanA jJAtA thaI jAya che. sarva karmothI rahita thaI jAya che. samastakarmakRtavikArathI rahita thayelA teo svamAM ja samavahata thaI jAya che. zArIrIka ane mAnasikarUpa samasta kalezene vinaSTa karI nAkhe che. A rIte avyAbAdha sukhanA teo tA thaI jAya che evI ja vyAkhyA enA ja 11 mA sUtramAM pahelAM karavAmAM AvI che. 13 Abhiyoga do zreNI kA nirUpaNa 'tAmiNa vijjAiraseDhINa bahusamaramaNijjAoM' ityAdi ||suutr 14 // TIkArtha-te vidyAdhara zreNIone bahumamaramaNIya bhUmimAgathI vaitAdraya parvatanA banne pArzva bhAgomAM daza daza jana upara jaIne be Abhigya zreNIo che. zukra ane kapAlenA kiMkarabhUta je vyaMtara deva vizeSa che, temanI A nivAsabhUta zreNIo che. "jAnArIrInAthanA' e e ane pUrva pazcimamAM lAMbI che "lIvInALa viratI uttara dizA ane dakSiNa dizAmAM caDI che. emano vistAra daza-daza jana jeTalo che. "rvara sami temaja parvatanI laMbAI jeTalI emanI laMbAI che. tathA e che ane pArzvabhAgamAM be pAvara vedikAothI temaja be varSothI pariveSTita che. e ja padyavaravedikAo ane cAra vanakhaMDo emanI banne bAjue che. e cAre padmavaradikAo ane vanakhaMDonI laMbAI parvata tulya che. "amonaseDhI" he bhadanta ! A Abhiga zreNiene AkArabhAvapratyavatAra (svarUpa) kevo che ? enA jambudvIpaprajJaptisUtrA 28
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ javAba mAM prabhu kahe che "duSamAno bhUmimar vvor" he gautama ! e banne zreNI. ene bhUmibhAga bahu sama che ane bethI ja te bahuja ramaNIya che kemake te tRNathI ane maNiothI uparobhita che. e tRNa maNie tyAM kRtrima paNa che ane akRtrima paNa che. ahIM "jAvara" padathI saMgrAhya pada samUha rAjapraznIya sUtranA 15 mA sUtrathI 19 mAM sUtra sadhI jANa joIe. A badhA padasamUhonI vyAkhyA tenI sudhinI TIkAmAM spaSTa karI che, tyAM temanA vargo temaja zabdano sadubhAva prakaTa karavAmAM Avela che. "jJAti mi ogaseDhINa tattha tattha dese tahiM tahiM vahave vANamaMtarA devA ya devIo AsayaMti, sayaMti nA visivileNe ghagumamALA viti' A pUrvokta Abhiyogya zreNIonA sthApara aneka vAna vya tara deva devIo sukhapUrvaka uThatA-besatA rahe che, zarIrane pakRta karIne ArAma karatA rahe che, nidrAdhIna thatA rahe che kemake devone nidrA AvatI nathI. ahIM yAvata padathI "tti Rtti, nipItta, sva" vattArita, samajo, Dhanta, jAti kIrtayanti, mohanti, purApurANAnAM sucIrNAnAM, suparAkrAntAnAM,zubhAnA, kRtAnAM kalyANAnAM jarmana jApa" A pAThane saMgraha thayela che. A pATha mujaba te vAna vyaMtara deva ane devI e tatata pradezomAM UbhA rahe che, bese che, pArzva parivartana kare che, viSaya sevana kare che, vilAsa yukta ceSTAo kare che, bhinna bhinna prakAranI kIDAo kare che, gAvuM, vagADavuM nRtya karavuM vagere vividha kriyAo karatA rahe che. devIo bIjA dene ane deve bIjI devIone rijhavatA rahe che. ItyAdi rUpamAM teo tyAM potapotAnI suvidhAthI pUrvakRta dAnAdi zubha karmonA zubha phaLa vizeSane upabhega karatA rahe che. "mafmoDhag sakkassa devidassa devaraNo somajamabaruNavesamaNakAiANaM AmiogANaM devANaM baha avanat guttA" teo banne abhikhya zreNIomAM devendra devarAja zaphane-je pUrva dizAmAM dipAla sema che. dakSiNa dizAnA dipha pAla yamanA pazcima dizAnA dikapAla varuNanA ane uttara dizAnA dipAla vaizravaNanA-je IndranA AjJAkArI che-temanA aneka bhavane kahevAya che. baLa mA rAkhuM ghaTTa, to cala, vo kAva karavAhaviuir SAra hilA" te bhAvane bahArathI goLa che ane aMdarathI caturastra cokhaMDA-che. ahIM bhavanonA vaNana saMbaMdhI "e e apsarAonA samUhathI vyApta che ane yAtmAsAdIya Adi vizepaNathI yukta ne "ahIM sudhIno pATha gRhIta thayela che. te pATha jANavA mATe ahIM prakaTa karavAmAM Ave che. " judAjavAdzArathitani, kaLataraviputra jamIlAtari hAni, kATTAcArano pratikAzamAnAni catrAsadanamuza4 muzu nizAritaani, ayodhyAni, sadA jayAni, sadA ajeyAni, sadA guptAni, aSTacatvAriMzat koSTha jambudvIpaprajJaptisUtrA 29
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ racitAni, aSTacatvAriMzatkRtavanamAlAni kSemANi, zibAni, kiGkarAmaradaNDoparakSitAni, lAyitollAyitamahitAni, gozIrSasarasaraktacandanadadara (pracura)dattapaJcAGgulitalAni, upacitacandanakalazAni, candanaghaTasukRtatoraNapratidvAradezabhAgAni, AsaktotsatavipulavRttavyAdhArita mAlyadAmakalApAni, paJcavarNasarasa surabhi muktapuSpapuJjopacArakalitAni, kAlAgurupravarakundaSka turuSka dhUpa dahyamAnasurabhimaghamadhAyamAnagandhoddhRtAbhirAmANi, sugandha vara gandhitAni, gaMdhavartIbhUtAni, (apsarogaNasaMghakIrNAni) divyatruTita zabdasaMpranAditAni ramavAna, chAni jhasTana, jJAna, vRtti, vRtti, nIjJAMti nirmAni, niqna nivArachAyAna "sAmAjika samarIcikana, potAna, prANAvAni navani, mirga pratijaarLa" A pAThanA padonI vyAkhyA A pramANe che. nata mukhI kamalakavi kAne je AkAra hoya che tevo AkAra ahIMnA bhavanono che. emanI je khAta-upara ane nIce samAna AkRtivALI khAI che-teno tathA uparanI tarapha vizALa ane nIcenA bhAgamAM saMkucita je parikhA che tenuM bhItarI antara ekadama suspaSTa che temaja e e bane vipula gaMbhIra che. alabdha talavALI che. dareka bhavananI sAthe keTa che, aTArI che. temaja emanA pratyeka dvAramAM kapATo lAgelA che. dareka bhavanamAM ekI sAthe so pa2. ne ekI sAthe mArI nAkhe evI aneka zatadanIe-topo-che, aneka muzale che, aneka musuDIo che, musuDI eka vizeSa prakAranuM hathiyAra hoya che, A sarva hathiyArothI te bhavana pariveSTita che. ethI temanI upara koI AkramaNa karI zake nahIM. ethI ja e bhavano sadA ajeya rahe che. ane svayameva A bhavane zatruone jItanArA che. ane surakSita che. pratyeka bhavanamAM 48-48 keThA banelA che. temaja "acAri' 48-48 vanamALAo goThavelI che. paracakane ahIM bhaya nathI. "rivAra temaja svacakranA bhayathI e rahita che. jemanA hAthamAM daMDa che evA kikarabhUta devothI e bhavana saMrakSita thayelA che. "jAritohasTAritamAna" gAyAdinA lepanathI e bhavane pariSkRta che. "norakaMsArararaMtavaMtra gSyAMskRtiDhAna" zIrSacandana ane sarasarata caMdananA adhikAdhika pragADhalepAdinA e bhavanamAM hAthanA thApAo lAgelA che. sthAna sthAna para caMdana nirmita kalaze e bhavanamAM mUkelA che. dareka bhavananA dareka dvAra para candana kalazo nA toraNe banelA che. "sAravottavanaputramatta dhAritamAgharAmavA ni" e bhavanamAM je pupamAlAonA samUhe che te uparathI bhUmi sudhI pahoMcelA che-vistIrNa che. temaja vRtta-goLa AkAra vALA che. ane laTaktA che. "gaNasa" e bhavanomAM yatra tatra sarasa paMcavaNepata temaja sugaMdhita puSonA samUha vikIrNa thayelA rahe che. "vADhAgu prajavalita kAlA jambudvIpaprajJaptisUtra 30
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ gurunI prazaratatara kundaruSkaganya dravya vizeSanI, labAnanI ane dazAMgadhUpanI mane zaganya ahIMnA bhavanamAM sarvatra vyApta che tethI e bhavane khUbaja ramaNIya thaI gayA che. temaja zobhana gadhavALA dravyanI gA karatAM paNa uttama gandhanI mahekathI sarvadA e bhavano mahe katA rahe che. ethI e evA lAge che ke mAne e gaMdhanI guTikA rUpa ja che. e bhavanomAM asarAonA samudAya AmathI tema haratA-pharatAja rahe che. ahIM divya vAjAone nAda thato rahe che. ethI e mukharita rahe che. e sarvAtmanA ranamaya che temaja acchathI mAMDIne pratirUpa sudhInA jeTalA vizeSa pade che temanAthI e yukta che. A accha vagere padonI vyAkhyA pahelA yathAsthAna karavAmAM AvI che. A pUrvokta bhavanomAM devendra devarAja zakanA sema, yama, varuNa ane vaizravaNa jAtinA aneka kiMkara bhUta deve rahe che. e deve vipula bhavana temaja parivArAdirUpa samRddhitha yukta che. zarIranI temaja AbharaNanI bRhat kAMtithI saMpanna che. yAspada mujaba e mahAbaliSTha che, mahAyazasvI che temaja mahAsukhasaMpanna che ane ekabeka palyopama jeTalI sthitivALA che. mahAbala Adi padonI vyAkhyA aSTamasUtramAMthI jANI levI joIe. temAM vijayadvAranA adhipati vijayadevanuM varNana karavAmAM AveluM che. e bane Abhigya zreNI enA bahusamaramaNIya bhUmibhAgathI vaitADhaca parvatanI ane bAju mAM pAMca pAMca jana upara AgaLa javAthI vaitADhaya parvatanuM zikhara kahevAya che. "pAINa paDiyAyae udINadAhiNa vichipaNe dasajoyaNA vikkhabheNa pavvayasamage AyAmeNa" A zikhara pUrvathI pazcima sudhI lAMbuM che. A vistAra 10 ejana jeTalo che. ethI A laMbAInI apekSAe parvatanI barAbara che. " hA mAthA grhaLa rava samA siddhi pramai guo roLaM"i te zikharatala eka patravaradikA ane eka varSathI cAre taraphathI gherAeluM che. e bannenI laMbAI-caDAInuM pramANa temaja emanA saMbaMdhanuM varNana jaMbudvIpanI jagatInI padmavaravedikA ane vanakhaMDanA varNana jevuM ja che. "adbhara uMmare ! kavacaraNa vitarukSa verita mAmAjas gue" he bhadanta ! vaitADhya parvatanA zikharane AkArabhAva pratyavatAra-svarUya) ke che.? enA javAbamAM prabhu kahe che. "jovA ! vaghuttamAmaLije khUnama y " he gautama ! zikhara talane ja bhUmibhAga che te samaramaNIya che. "je kALAmara mAruM pukkhareivA jAva NANAviha paMcavaNNehi maNIhi uvasobhie jAva vAvIo pukkhariNIo jAva vALamaMta devAya tevI ja Arati kava namALA vidattara" mRdaMga mukha paTa jevuM jambudvIpaprajJaptisUtrA 31
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahusama ramaNIya hoya che ItyAdi rUpathI tathA yAvatu nAnA prakAranA paMcavarNopeta maNiothI te bhita che. ItyAdi rUpathI tathA tyAM aneka vApikAe aneka puSkariNIo che. yAvata aneka vyantara deva ane devIe tyAM uThatA-besatA rahe che ItyAdi rUpathI temaja yAvata tyAM teo bhegavatA pitAne samaya AnaMda pUrvaka vyatIta kare che. ItyAdi rUpathI jevuM A badhuM varNana rAjapanIya sUtranA 15mA sutrathI mAMDIne 19mA sUtra sudhI karavAmAM Avela che te pramANe ahiMyAM paNa jANI levuM joIe. A badhuM varNana tyAM ekadama spaSTa rUpamAM karavAmAM Avela che. ' "judI ii mane ! TI mAra vAse regaveau rA var" he bhata! jabUdvIpa nAdvIpamAM sthita bharatakSetranA madhyamAM paDatA vaitADhaca parvatanA keTalA zikhara che ! enA javAbamAM prabhu kahe che ke "navamAM jIva thAtA ghavar" he gautama ! vaitADhaya parvatanA nava kaTa-zikharo kahevAyA che. "saM jJA' jemanA nAme A pramANe che. "1 pitAyynn kUDe,2 dAhiNaDDhabharahakUDe, 3 khaMDappavAya guhA kUDe, 4 mANibhaddakUDe, 5, iDhaveya re, 6 guLAmad vRke, 7 nimittagudA , 8 3ttaraDha ma Te vetana " siddhAyatana kUTa-zAzvata-AyatanathI upalakSita kUTa 1, dakSiNAddha bharatanAmaka devanA nivAsa bhUta dakSiNA bharata kuTa. 2. khaMDaprapAta nAmaka guphAnA adhiSThAyaka nRttamAla devanA nivAsa bhUta khaMDaprapAtaguphAkUTa 3. mANibhadra nAmaka devanA nivAsasthAna rUpa mANibhadra kaTa 4. vaitADhaya nAmaka devanA nivAsabhUta vaitADhayakUTa 5. pUrNabhadra nAmaka devanA nivAsa bhUta pUrNabhadra phUDa 6. tamisa guhAnA adhiSThAyaka kRtamAla devanA nivAsabhUta kUTa tamisarAhAkaTa 7. uttarArdha bharata nAmaka devanA nivAsa bhUta kUTa uttarArdha bharata phUTa 8, ane vaizravaNa nAmaka lokapAlanA nivAsabhUta vaizravaNakUTa che. A sarva padamAM madhyamapada lepI tatpa ruSa samAsa thayela che. 14 siddhAyatanakUTakA varNana 'kahiNaM bhaMte ! jaMbuddIve dIve bhArahe vAse veyaDUDhapavvae ityAdi sUtra // 15 // TIkArtha-gautame A sUtra vaDe prabhune prazna karyo ke he bhadanta ! jambudvIpa nAmaka dvIpamAM sthita je bharata nAmaka kSetra che ane te bharata kSetranAM madhyamAM je vijayAI nAmaka parvata che ane te parvata para je siddha yatana nAmaka kUTa che te kayA bhAgamAM Avela che? AnA javAbamAM prabhu kahe che "jayamAM ! puttathimaDhavANamuddata vyathime hAdikAma karata purathimeNa esthaNaM jabuddove doghe bhArahe vAse veyaDDha pavvae siddhAyatanakUDe nAma kUDe " he gautama ! pUrva digvatI lavaNa samudranI pazcima dizAmAM temaja dakSiNAddha bharata kuTanI pUrva dizAmAM ja budvIpa sthita bharata kSetranA madhyamAM Avela vaitADhaya parvatanI upara siddhAyatana phUTa che. "jIvonArUM noLAruM 3DhuM dararoLa pUruM karavA novA vikkhameNa majhe desUNAI paMca joyaNAI vikkhameNaM uvariM sAiregAI tiNi joyaNAI jambudvIpaprajJaptisUtrA 32
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ virahaMmeof, je tenAruM vAvIra joyauThuM riseLa" A siddhAyatana kUTa eka gAu 6 yojana jeTalo UMce che. mUlamAM A vistAra eka gAu sahita 6 jana jeTaluM che. madhyamAM A vistAra kRcha kama pAMcajana jeTalo che. urvIbhAgamAM A vistAra traNa jana temaja kaMika vadhAre ardhagAu jeTaluM che. mUlamAM AnI paridhi kaMIka kama 22 jana jeTalI che. madhyabhAgamAM AnI paridhi kaMIka kama 15 pejana jeTalI che. uparanI enI paridhi kaMIka vadhAre nava jana jeTalI che. Ama A mUlamAM vistAra yukta che. madhyabhAgamAM saMkucita che ane upara pratala che. ethI A gopucchanA AkAra je thaI gayo che. A parvata satyanA ratnamaya che ane acchathI pratirUpa sudhInA samasta vizeSaNothI yukata che A accha vagere sarva padonI vyAkhyA caturtha sUtramAM karavAmAM AvI che. ethI tyAMthI A viSe vAMcI levuM joIe A siddhAyataphaTa eka padvavaravedikAthI ane eka vanapaMDanI cAre bAjuethI gherAyeluM che. padmavaravedikA ane vanakhaMDanuM varNana laMbAI temaja coDAInI apekSAe jema jabudvIpanI jagatinI padmavara vedikA ane tenA vanakhaMDanuM pahelA karavAmAM AvyuM che tevuM ja che. A vAtane sUcita karavA mATe sUtrakAre "mA vadhAre taroUti" A jAtanA sUtra pATha kahyo che. fNAthava n afg agamAmajije pUmimAne " te siddhAyatana kaTanI upara bahasama ramaNIya bhUmibhAga che. jo nA nAmag fsTa gas a nava vAgaMttara levA kAra vidati" te bahusamaramaNIya bhUmibhAga mRdaMga mukhavatu bahasama che. yAvat ahIM aneka vyaMtara deva Adi pitAnA samayane AnaMda pUrvaka pasAra kare che. ahIM yAvatpadadvayathI rAjapraznIyasUtranA 15mA sUtrathI 19 mAM sUtra sudhI je pATha kahevAmAM Avela che tenuM grahaNa samajavuM A samasta pAThane arthe amoe tyAM sube dhinI TIkAmAM lakhe che ethI A saMbaMdhamAM tyAMthI ja jANI levuM joIe. "tassaNaM bahusamaramaNijjassa bhUmimAgassa bahumajjhadesa bhAge etthaNaM mahaM ege siddhAyayaNe gov?' te basamaramaNIya bhUmibhAganA barAbara madhyamAM eka vizALa siddhAyatane Avela che. "josa mAyALa adro viyaam qLa jouM varUddha karava" siddhAyatana laMbAI mAM eka gAu jeTaluM che ane vistAra mAM addha gAu jeTaluM che, kaMIka kama eka gAu jeTaluM uMcuM che. prAraMmavanivi" A akase thAMbhalAonI upara sthita che. "yamunA sucavAya to phugADhaniyA duniji viviThThag fja ghaNA lesTiminTarva dareka staMbhanI upara nipuNa zi95kAre vaDe nimita vajI vedikAo ane terase che tathA zreSTha ane netra manane harSita karanArI zAla bhaMjikAe baMnelI che. A sidhAyatananA je beDUrya ratnanirmita staMbho che. te suzliSTa sArI rIte kliSTa thayelA che. vilakSaNa che zilapakAroe emanuM nirmANa kevI rIte karyuM haze? A pramANe jenArAo jambudvIpaprajJaptisUtrA 33
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ joIne khAzcaya pAme tevA e staM leche. laSTa-sa sthita suMdara AkAra vALA che, temaja prazasta che ane vimala ni`la che. "nALA La citra 3nnaha duvimatta mUmi mALe' A siddhAyatananA je bhUmibhAga che te aneka maNiyAthI svarNAthI ane ratnathI khacita che. ethI te ujajavala che ane atyaMta sama che, temaja phdAmina kakSamatuzaLamAvitavAhana ji vAt lama dhamajI navaLajIyAva paNamayAMttacitte'' ahI IhAmRga vruka,vRSabha khaLa turaMga azva, nara manuSya, makara magara, vihaMga-pakSI, vyAlaka-sarpa, kinnara yaMtaradevavizeSa, mRga, zarabha aSTApada, camara camarI gAya kuMjara hAthI vanalatA vanAttpanna latA tathA yAvatpada gRhIta nAgalatA azeAkalatA caMpakalatA cUtalatA, vAsa MtikI latA atimukatakalatA ku dalatA temaja padmalatA kamalinI A sarvAMnA citro banelA che. ethI A siddhAyatana adabhuta nevu lAge che 'kaMvaNamaNirayaNabhUmiyAe NANAvihapaMca0 vaNNao, ghaMTA paDAgaparimaMDiya nidai dhavale mItha vidhimukhyate'' kaMcana suvarNa marakata vagere maNi Adi aiya Adi ratnAthI tenuM zikhara baneluM che. aneka prakAranA kRSNAdi vIpata maNIothI te siddhAyatana suAAbhita che. ahI maNienA vaNu, gandha, rasa ane sparzanA vana saMbaMdhI pada samUha jema pahelA kahevAmAM Avela che tema samajI leve! joIe. Anu agrazikhara uparitana bhAga ghaMTA ane patAkAothI parima'Dita che. A siddhAyatana dhavala che te Aja kiraNa samUheAne-prabhAjAlane pratisamaya prasata karatu rahe che. "jAyajona" AnI divAle seTikAtithI-cUnA vagerethI gheALelI rahe che ane enI jamIna gAmayAdithI lipta rahe che ethI A khUbaja raLiyAmaNu` lAge che 'jJAya yA' yAvat dhvajAe enI upara laherAtI rahe che. ahIM yAvapadathI je padmAsaMgRhIta thayela che. te padmAnu. vivaraNa yamikA rAjadhAnInA varNana prasaMgamAM karavAmAM Avaze. eTalA mATe ja ahIM' Anu varNana karavAmAM Avyu nathI. "taraNa iM siddhAcaLarasa tiphitti to nArA vaLattA' te siddhAyatananA traNa dvArA traNa dizAmAM AvelAM che. "tenuM vArA paMcadhanu vAr 360 uccattaLa zraddhA.' dhanu sAI vikrameNa tAvaiyaM ceva paveseNaM seyavara kaNagadhUmiyAga dAravaNNao jAva vaNamAlA " e dvArA 500 pAMcaseA dhanuSa jeTalAM uMcAM che. 250 aDhIse dhanuSa jeTalA vistAra vALA che. ceADA che. temaja eTle emane praveza che. e dvArA zveta che ane emanAM zikharA zreSTa suvarNa nirmita che. A granthanA AThamA sUtramAM vanamAlA sudhI je dvAra viSayaka varNana karanAra padma samUha che. te ahIM paNa jANavA joIe 'tALa vidAyayaLasta aMto vaghuttama vijJe bhUmimAne vaLaze' te yitana nA jambudvIpaprajJaptisUtra 34
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMdarano bhUmibhAga bahumamaramaNIya kahevAmAM Avela che, "se gadALAmA pujevA jAva tassaNa siddhAyayaNassa bahusamaramaNijjassa bhUmibhAgassa bahumajjhadesabhAe etthaNaM marda ne devadA gov' te bhUmibhAga mRdaMga mukhapuTavata bahusama che. ItyAdirUpamAM A bhUmibhAganuM varNana karatAM je pramANe upamAvAcI pade pahelAM kahevAmAM AvelA che te upamAvAcI sarva pade ahIM paNa kahevA jaIe A bhUmibhAganuM varNana te nAnA prakAranA pAMca varNovALA maNiothI suzobhita che. e aMtima pado vaDe tyAM jevuM karavAmAM AvyuM che tevuM ahIM paNa e aMtima pade vaDe vaNita samajI levuM joIe te siplAya tana bahumadhya dezabhAgamAM eka vizALa deva cchedaka kahevAya che. A devacchedaka devAsana vizeSa hoya che. A devacchedaka "iadhariyA 33DhuM karavA kavAyAmau" UMcAImAM pAMcaso dhanuSa pramANa che temaja sarvAtmanA ratnamaya che. "gyaLa aTTara nirimari fagpheda nAmittALa nizcitta "i devacchedakamAM jinotsadha pramANa pramita 108 jina pratimAo virAjamAna che. A 108 jina pratimAo no varNavAsa A pramANe che. A pAThathI A jina pratimAonI sAme 108 dhUpa-pUrita kaTAha mUkelA che. ahIM sudhI samasta pATha adhyAhata karavo joIe enA arthane sUcita karavA mATe sUtrakAre e sUtrapATha kahe che, A saMpUrNa pATha rAjapanIya sUtranA 80 ane 81 sUtrathI jaNavo joIe tyAM ame subodhinI TIkAmAM Ano artha spaSTa karyo che. uparA dakSiNAI bharatakUTakA nirUpaNama dakSiNAddha bharata kuTanA svarUpanuM kathana 'kahiNa bhaMte veyaDDhe pavvara dAhiNama bharaha kUDe NAmaDDhe kUDe paNNatte' ityAdi sUtra 16 // TIkAryuM-A sUtra vaDe gautame prabhu zrI mahAvIra svAmIne prazna karyo ke hebhadaMta vaitADhaya parvata para dakSiNa bhArata nAme phUTa kyA sthaLe Avela che. enA javAbamAM prabhu kahe che "noramA saMscr cAya kUr3assa purathimeNa siddhAyayaNakUDaspa paccarithameNaM evaNa veyaDDhapannae daahinnddddhmarada jA re vor" he gautame baMDa prapAta phUTanI pUrva dizAmAM vitAvya parvata saMbaMdhI dakSiNArdha bharatakUTa nAme dvitIya phUTa Avela che. ziarlorQA mAtAriNe nAva taraha Na bahusamaramaNijjassa bhUmibhAgassa bahumajjhadesabhAe ettharNa mahaM ege pAsAyasie Tghare A kuTanI uMcAInuM pramANa sidhAyatana phUTanI uMcAI barAbara kahevAmAM aAvela che. eTale eka gAu adhika chAjana jeTalI enI uMcAI che. sihAyatana kuTanI uMcAInuM varNana 13 mA sUtramAM kahevAmAM AvyuM che A dvitIya phaTanI bahusamaramaNIya bhUmibhAganI barAbara madhyamAM eka vizALa prAsAdAvataMsaka Avela che. jambudvIpaprajJaptisUtra 35.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ kosa uDUDhaM uccatteNaM addhakosa vikkhabheNa abbhuggamamUsiyaSahasie jAva pAsAie 4" A prAsAdAvataMsaka-zreSTha prAsAda eka gAu jeTalo uMce che ane ardhA gAu jeTalo vistAra vALe che temaja A khUbaja vadhAre u ca che, A pitAnI veta ujajavala prabhAthI hasato hoya tema lAge che. yAvat A prAsAdIya che darzanIya che abhirUpa che pratirUpa che. ahIM yAvat padathI", vividha maNiratnamariAcitra vAto kUtavinavegatharatA patAkAcchatrakalitaH tuGgaH gaganatalamanulikhacchikharaH jAlAntararatnaH paJjaronmIlita iva maNikanakastUpikAkaH vikasitazatapayuNDarIkatilakaratnArddhacandracitraH nAnAmaNi rAmANataH pratara RLa tapa nI vAtRrgetara guvArA: sama" A samasta pAThane saMgraha thayela che. A sUtra pAThanI vyAkhyA ame rAjakIya sUtranA 58mAM sUtranI sudhinI TIkAmAM karI che. tethI jijJAsuo tyAMthI jANI le. "taraNa NaM pAsAyavaDiMsagassa bahumajjhadesabhAe patthaNaM mahaM egA maNipeDhiyA paNNattA" te prAsAdAtasakanA barAba2 madhyabhAgamAM eka vizALa maNipIThikA che. vaMdhAraNA ArAmavivAha aThThA jAuM ghaNUkathAuM vAskevi dara maLikha" A maNipIThikA laMbAI ceDAIMmAM pAMcaso dhanuSa jeTalI che. A maNipIThikA sarvAtmanA ratnamaya che. rIleja niveDhiyA 3aai saTTANavi gutta saparivAra majamavaM" A maNipIThikAnI upara eka siMhAsana che. A siMhAsananA varNanamAM "A siMhAsana dakSiNAI bharata kaTanA adhiSThAyaka devanA je sAmAjika Adi de che temanI uparezana mATe gya bhadrAsanethI samAhita che." evuM kathana karavuM joIe. re che ane gharSa gurU rAgirDhamaja 2" he bhadata ! A kRTanuM nAma dakSiNArdha bharata kuTa kevI rIte prasiddha thayuM ? AnA javAbamAM prabhu kahe che. jokaar ! dAhiNaddhabharahakUDe Na dAhiNaddhabharahe NAma deve mahiDhie jAva paliovamaThiIe parivasaI" he gautama ! A kUTanuM nAma dakSiNA bharata phUTa eTalA mATe prasiddha thayuM ke A kuTa para dakSiNArdha bharata nAme eka deva rahe che. A deva mahaddhika che yAvat palyopamanI sthitivALo che. ahIM A devanA varNanamAM mahaddhika padathI laIne popamAsthiti sudhI jeTalA devavizeSaNa vAcaka pado AvelA che. te sarvano saMgraha A sUtranAmA sUtramAM jaI le. 23vTuM sAmAjikAsadaratI 23chuM amadALa vALe tipaTTa parisANa sattAha aNiyANa sattaNha aNiyAhibaINaM solasahaM AyarakkhadevasAhassINaM jambudvIpaprajJaptisUtra 36
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAhiNaiDhabharahakUDassa dAhiNaDDhAe rAyahANoe annesiMca bahUNaM devANaya devINaya jAya didAju A deva tyAM cAra hajAra sAmAnika denA cAra saparivAra amahiSIonA traNa pariSadA enA sAta sainyanA sAta senApatienA soLa hajAra AtmarakSaka devanA temaja dakSiNAddha bharata kUTanI dakSiNArdhI rAjadhAnI nivAsI anya bIjA ghaNAM deva-devIonA Adhipatya, paripatya, svAmitva, bhatRta mahattarakava temaja Azvara senApatya kAvate paLAvata tathA catura vAjA vagADanArA puruSothI jorathI vagADelA vAjI 2thI gIte sAMbhaLIne nAya ke vAditronA nAdapUrvaka divyAMga bhagavato pitAne samaya AnaMdapUrvaka pasAra kare che. ahIM "tannI, tala, tAla, truTita, ghanamRdaMga e sarve vizeSa prakAra nA vAditronA ja prakAre che. A saMbaMdhamAM jIvAbhigama sUtranI TIkAmAM spaSTIkaraNa karavAmAM AvyuM che tethI A sarvanuM vivaraNa ene 8 sUtramAM karavAmAM AvyuM che. ethI A viSe tyAMthI jANI levuM joIe. rAjadhAnI viSayaka prazana -Ada if mane sAdiuiddha mahaMta devalsa rAunALAmaM rAjarANI ittA" gautame prabhune prazna karyo ke he bhadanta ! dakSiNa bhArata devanI dakSiNA nAma rAjadhAnI kyA sthaLe AvelI che ? enA javAbamAM prabhu kahe che. jo mA maraNa pUrNa yatsa dakSiNeNaM tiriyamasakhejjedIvasamudde viIvaittA aNNami jabuddIve dIve dakSiNeNaM bArasa joyaNasahassA ogAhittA etthaNaM dAhiNaddha bharahassa devassa dAhiNaDDhA NAma rAyahANI mAnidhyA "he gautama! sumerU parvatanI dakSiNa dizAmAM tiryaku asaMkhyAta dvIpasamudrone pArakarIne anyajabUdvIpanAmaka dvIpamAM dakSiNa dizAmAM 12 hajAra jana nIce AgaLa javAthI dakSiNArdha bharata devanI dakSiNArdhA nAmanI rAjadhAnI AvelI che. kadA dinakara jeva' vijaya devanI rAjadhAnI viSe je pramANe kahevAmAM AvyuM che. "vuM - vyA yathA nava vevamAM parovattAM pucfthamAcarithame" te pramANe ja vaizravaNa phUTa sudhI ane bIjA sarve kUTanuM varNana ahIM samajavuM joIe. A pramANe dakSiNA bharataTa 1, khaMDa prapAtaguphAkUTa 2, mANibhadra phUTa 3, vaitADhayaphUTa 3, pUrNabhadrakUTa 5, tamisa guphAkUTa 6, uttarArdha phUTa 7 ane vaizravaNa kUTa 8 e ATha phUTa samAnavaNe navALA che e kaTamAM pUrva pUrvanA phUTe tA pUrva dizAmAM che ane bIjA bIjA kUTa pazcima dizAmAM che. ema jANavuM joIe. tathAca dakSiNArdha bharatakUTa khaMDaprapAta phUTathI pUrva dizAmAM che, khaMDa pratApa guphAkUTa maNibhadra phUTathI pUrva dizAmAM che, vaitAdraya phUTathI maNibhadrakUTa pUrva dizA mAM che. pUrNabhadrakUTathI vaitAdya kUTa pUrva dizAmAM che. tamistra guphAkuTathI pUNabhadrakUTa pUrva dizAmAM che. uttarArdha phUTathI tamisa guphAphaTa pUrvadizAmAM che ane vaizravaNakuTathI uttarArdhakeTa pUrva dizAmAM che A pramANe je jenAthI pUrva dizAmAM che te tenAthI pazcima dizAmAM che. kema ke pUrva pazcimamAM sApekSatA che jemake uttarArdha bharatakUTathI vaizravaNakUTa pazcima dizAmAM che. tamira guphAkUTathI uttarArdha bharatakUTa pazcima dizAmAM che, pUrNabhadra phUTathI timisa guphA jambudvIpaprajJaptisUtrA 37.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ phUTa pazcima dizAmAM che. vitAdraya kUTathI pUNabhadra phUTa pazcima dizAmAM che. maNibhadra kuTathI vetAdraya kUTa pazcima dizAmAM che ItyAdi. zani vajaurrNe dAM- majjhe beaiDhassa u kaNagamayA tiNi hoti kUDA u / sesA pavvayakUDA savve rayaNAmayA hoti // 1 // A kRTenA varNanane anulakSIne A gAthA che---vaitADhaya parvatanA madhyamAM vayamANa e traNa phUTa che. je svarNamaya che. enAthI bIjA je parvata kUTo che te sarve ratnamaya che. che. vairya vagere ratnanA banelA che. emAM "kAmida veca8 govma Na riuir sr #rrmA sevA chatti rAmA mANibhadra kUTa, vaitADhaya phUTa ane pUrNabhadra e traNa phUTe kanakamAya che ane bAkInA 6 phUTI ratnamaya che. roja ri sariNAma devA kayamAlae ceva naTTamAlae sesANa chaNhaM sarisaNAmayA jaNNAmayA ya kUDA tannAmA hastra dadhati che tevA sTivanakriyA vati tela iaa e navakuTamAMthI be kuTenAtamistra guphAkUTa ane khaDa prapAta guphA phuTanA-deva visadaza nAmavALA che. emanA nAmo kamazaH kRtamAlaka ane nRttamAlaka che. zeSa 6 phUTanI nAma jevA ja nAmavALA che eja vAta "surfmathA ja kA tanAmA duvaMti te revA DhimadirA hari uttera ra" A gAthA vaDe prakaTa karavAmAM AvI che. e devonI eka eka palyopama jeTalI sthiti che. A pramANe eka eka deva hoya che ane te pota potAnA kuTano svAmI hoya che. paraMtu sidvAyatana phUTamAM je siddhApatana deva che te ja tyAne mukhya rUpathI svAmI hoya evuM nathI A eka vizeSa vAta dhyAnamAM rAkhavI joIe e khaMDaprapAta guphAkUTa vagerenA adhipationI rAjadhAnIo kayAM AvelI che? e vAtane jANavAnI IcchAthI gautama prabhune evI rIte pUche che ke "kALI" he bhadeta ! khaMDaapAta guphAkaTa AdinA "adhipati kRtamAlAdidevanI rAjadhAnI kyAM AvelI che ? AnA uttaramAM prabhu kahe che, "jothamAM ! kaMjudI rI maMtraNa paravAhya rASTi NeNa tiriyaM asaMkhejje dIvasamudde vIivaittA aNNami jaMbuddIve dIve vArasajoyaNa sahassAI ogAhettA eltha NaM rAyahANIo bhANiavAo vijayArAyahANI sarisayAo jyAM ame rahIe chIe evA A jambudvIpa nAmaka dvIpamAM je sumeru parvata che te parvata nI dakSiNa dizAmAM tirthaka asaMkhyAta dvIpa samudrone oLaMgIne je anya jabUdvIpa Ave che temAM 15 ceAjana nIce AgaLa vadhavAthI te kRtamAlAdika devenI rAjadhAnIe che. e sarva rAjadhAnImAM vijaya rAjadhAnI jevI ja che. ethI vijaya rAjadhAnInuM pramANa jevuM kahevAmAM AvyuM che tevuM ja sarvanuM samajavuM joIe. emAM je khaMDa pratApa guphA kaTanA adhipati deva che tenI rAjadhAnI khaMDa prapAta guhA nAmanI che. mANibhadra phaTane adhipati je deva che tenI rAjadhAnI maNibhadrA nAme che. A pramANe anya kUTAdhipati jambudvIpaprajJaptisUtrA 38
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaitADhaya nAma hone ke kAraNa kA kathana devAnI paNa rAjadhAnIe samajavI joI e. e sa' viSNu ta temaja AgaLa jemanu varNana thaze te kUTA eka eka vanaSa'DathI ane eka eka padmavara vedikAthI upaze|lita che. 165 vaitADhaya nAma zA kAraNathI prasiddha thayuM? te viSe kathana :-- se meLaTUTeba! va tuccak vaya pavana' sthapati gI TIkA --gautame prabhune A sUtra vaDe A jAtanA prazna karyA che. ke--he bhadaMta ! vaitADhaya patatu vaitADhaya parvata A rUpamAM je nAma thayuM tenuM kAraNa zuM che ? enA javAmamAM prabhu kahe che. "nomayA ! dhaiyadaLa paghdhata mad vAsa judA vimayamALe ra ciTTa' hai gautama ! vaitADhaya paryaMta bharata kSetrane e vibhAgeAmAM vibhakta kare che, "taM gaddA'" jemake dipakUlamada' ca uttara4maE ca'' emAM thI ekanuM nAma dakSiNA` bharata ane bIjAnu nAma uttarAya bharata che. dhyeyahUnirikramAne natha tene hiddhitva hovAMdala visar'" A vaitADhaya paryaMta para vaitADhya gikuimAra nAme eka deva rahe che. A mahaddhika daiva che. ane AnI eka paceApama jeTalI sthiti che. ahI' yAvat zabdathI saMgrAhya zabda e ja sUtranA aSTama sUtrathI jANI levA jeI e "se teDheLa noyamA ! va tucar dhaiyaddheya navvala 2" A kAraNathI he gautama! A paryaMtanuM nAma vaitADhaya evuM meM kahyuM che. aputtara 21 goyamA| beya raNa panvayakSa vaiyo. sAvala nAmathene vAtte" athavA he gautama ! vaitADhaya paryaMtanu vaitADhaya evuM nAma zAzvata kahevAmAM Avela che. e nAmathI tenIprasidhdhimAM koI nimitta nathI. la na yArna aMtti, na cAk maiM asthi na yArna vistar bhuvi ca bhavai ya bhavissai ya dhuve jiyae sAsae akkhae anvae acaThThie Nicce" bha evuM paNa nathI ke A vaitADhaya paryaMta pahelA hatA nahi. paraMtu kharekhara e pahelAM paNa hate e atyAre nathI evu' paNa nathI. e kharekhara vartamAnamAM paNa che. temaja evu paNa nathI ke e bhaviSyat kAlamAM raheze nahi kharekhara e bhaviSyata kALamAM paNa vidhamAna rahevAnA che. A rIte trikALamAM enI sattA heAvAthI A bhUtakALamAM hatA, hamaNAM vartamAnamAM che ane bhaviSyata kALamAM paNa raheze. ethI A dhruva che, niyata che, zAzvata che, akSaya che, avyaya che, avasthita che ane nitya che e dhavAdi pade)nI vyAkhyA caturtha sUtramAM karavAmAM AvI che. ethI te sakha'dhI kathana tyAMthI jANI levu' joIe. 17NA jambudvIpaprajJaptisUtra 39
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ utarabharatArcha kA svarUpa varNana uttarAddha bharatanA svarUpanuM pratipAdana- - 'kahiNaM bhate ! jambuddIve dIve uttaraiDhabharahe NAmaM kAse paNNatte' ityAdi sUtra ||18|| TIkA-gautame prabhune evI rIte prazna karyAM che ke he bhadata ! A jaMbudrIpa nAmaka dvIpamAM uttarAdha bharata kSetra kayA sthaLe Avela che ? AnA javAkhamAM prabhu kahe che. zothamA ! kSullahimavatassa vAsaharapavvayassa dAhiNeNaM veyaiDhassa phavvayassa uttareNaM puratthimalavaNa amula vaccathimana sthaLa tambuddIne toye uttarapUtamattve nAma vAle vatte" he gautama ! laghuhimavAna varSa dhara paryaMtanI dakSiNa dizAmAM ane vaitADhaya paryaMtanI uttara dizAmAM tathA pUrva digvatI' lavaNa samudranI pazcima dizAmAM ane pAzcAtya lavaNa samudranI pUrva dizAmAM jakhUdvIpa nAmaka dvIpamAM uttarAdha bharata kSetra Avela che. A kSetra 'vADIna parIpAyala udIrNadAhiNavitthipaNe paliaM kasaM Thie duhA lavaNasamudde puDhe purathimillAekIDoe puratthimillaM lavaNAsamuhaM puTThe paccatthimillAe koDIe paccatthimillaM lavaNasamudaM puDhe gaMgAsiMdhUhi mahANaIhi vibhAgapavibhate doNi aThatIse noSanarala sivinaya mULanosapha mATe noLala visaMmela" A pUrva temaja pazcima dizAmAM lAMbu che. uttara ane dakSiNadizAmAM vistAracukta che. pakAsana saMsthAnathI sa'sthita che. pUrva digvatI' keTathI pUrva'TvignatI lavaNa samudrane ane pazcima digvatI kATithI pazcima lavaNa samudrane A spazI rahela che. gaMgA ane sindhu e e mahA nadIe e ene traNa vibhAgeAmAM vibhakta karela che. lavaNa samudramAM maLanArI mahA nadI gaMgAe mAnA pUrva bhAga karyAM che, lavaNa samudramAM maLanArI mahAnadI sindhue AnA pazcima bhAga ka che, ane gaMgA ane sindhue AnA madhyabhAga karyA che. AnA vistAra 238aa319 caiAjana jeTalA che. "tattva vAdApurvAthamapazcimeLa gAlavALa36 joyaNasae satta ya mULathImALe koyaAE akramArga ca AyAmeLa" A uttarAya bharatanI vAhA-bhujAkAra kSetra vizeSa-pUrva pazcima dizAmAM 1892 yeAjana jeTalI ane eka ceAjananA 19mAM bhAgamAMthI bA bhAga pramANa che. A kathana AyAmanI apekSAe samajavuM joIe. '"taraNa nIcA gunnate pAraMpaDInAthayA judA ruvaLalamudde chuTTA taheva jAva coddasa joyaNasahaslAI cattAriya ekkahattare joyaNasae chacca pagUNavIsai bhApa koyanata didhi vimULe ApameLe vaLattA" te uttarAdha bharatanI jIvA khulla himavAna patanI dizAmAM pUrvathI pazcima sudhI lAMbI che ane pUrva digdatI kArTithI pUrva digdhatIM lavaNa samudrane temaja pazcima digvatI koTithI pazcima lava samruddhane jambudvIpaprajJaptisUtra 40
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ sparze che. Ane AyAma 14471 caiAjana jeTale che. ane eka caiAjananA 19 bhAge - mAMthI kaMIka kama 6 bhAga pramANa che. tAle dhanupuaArdibena cola goyaLasalAnuM paMca aTThAvIse joyaNasae ekkArasa ya eguNavIsa bhAe joyaNassa parikkheveNaM" te uttarA bharatanI jIvAnuM dakSiNa dizAmAM-dakSiNa pArzvamAM-dhanuSkRSTha-dhanuSa-pRSThakAra kSetra vizeSa-14528 ceAjana jeTalu' che ane eka ceAjananA 19 bhAgamAMthI 11 bhAga pramANa kahevAya che. dhanupRSThanA parikSepanI apekSAe A pramANa kathana che, 'uttaraiTabhara hasta NaM bhaMte ? vAsassa kerilae AyArabhAvapaDoyAre paNNatte" he bhadanta ! uttarAdha bharata kSetranA AkArabhAva pratyavatAra (svarUpa) kevA che ? AnA javAbamAM prabhu kahe che. "noyamA vadhusamarmALo bhUmimALe paLase che navA nAmavALipucaka nA nAiittaneai caiva jijJamerlRi dhaiva'" he gautama ! uttarA` bharatakSetranu svarUpa A pramANe kahevAmAM Avela che. tyAMnA bhUmibhAga mahusamaramaNIya che ane te AliMga puSkaranA jevA kahevAmAM Avela che. mRdaMganA mukhapuTanu nAma AliMga puSkara che. A saMbaMdhamAM pahelAM aneka upamAvAcI zabdovaDe spaSTatA karavAmAM AvI che. eja vAta ahI yAvatA padmathI ahI spaSTa karavAmAM AvI che. A mATe rAjapraznIya sUtranA 15mAM sUtrathI mADIne 19mAM sUtra sudhInA pAThane jovA joI e. tyAMnA bhUmibhAga kRtrima ane akRtrima tRNAthI temaja maNiothI suzaeNAbhita che. "uttaraidabharaheNa bhaMte ! vAse maNuyANa kerisae AyArabhAvapaDoyAre paNNatte" he bhadaMta ! uttarAdha bharata mAM rahenArA mANaseAnA svarUpa kevA che. ? uttaramAM prabhuzrI kahe che. "gomA ! te maNuyA bahusaMghayaNA jAva appegaiyA sijjhati jAva savva dukkhANamaMta reli" he gautama ! tyAMnA nivAsI manuSyAnA svarUpa evA che ke tee vajra RSabha nArAca vagere aneka prakAranA saMhananavALA hAya che. yAvat amAMthI keTalAka teja bhavamAM siddha thaI jAya che. yAvat sarva duHkhAne vanaSTa kare che. ahI AvelA e cAvatu pA, ke je padeAneA sa'graha thayela che. te pado nA mATe 11 mA sUtra mAM jovu jeI e. zaMkA----uttarASa` bharata kSetra mAM nivAsa karanArA manuSyeAnA sabaMdhamA je mekSa prApti mATe kahevAmAM Avela che te tyAM mukti dharmapadezaka titha karanA abhAvathI temaja meAkSAM gabhUta dharma zravaNanA abhAvathI meAkSaprAptinuM krathana kevI rIte ucita kahevAya ? uttara-cakravatI kALamAM samuddhATita zuddhyanA sattvathI uttarArdha bharata vAsI janeAnuM dakSiNAddha bharata mAM gamanAgamana thavAthI temane sAdhuo vagerethI meAkSama zravaNanA avasara maLe che. tethI temane meAkSa prApti thavI asa'gata nahi paNa saMgata ja kahevAya athavA cakravatI kALanA atirikta kALa mAM vidyAdharazramaNAdikAthI mAkSaprAptinA kAraNabhUta dhanu zravaNa" sa'bhavita heAvAthI athavA svataH jAti smaraNa AdithI mekSanA kAraNa bhUta dharmanI prApti thavI sa'bhava hAvAthI meAkSa sUtrAkita ucita ja che, // 18 // jambudvIpaprajJaptisUtra 41
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ utarAdhabharatameM RSabhakUTaparvatakA nirUpaNa uttarArdha bhAratamAM kaSabhakUTa kayAM Avela che ke tenuM samAdhAna 'kahiNe bhaMte ! jambuddove dIve uttaraDha bharahe vAse usamakUDe NAma pavae paNa te ityAdi ||s0 19 // TakAtha-gautame prabhune prazna karyo ke he bhadanta! uttarArdha bharata kSetramAM RSabhakUTa nAme parvata kayAM Avelo che. ? enA javAbamAM prabhu kahe che-' jaws gar siMdhukuNDassa puratthimeNa kSullAhamavatassa bAsaharapavvayassa dAhiNille NitaMbe etthaNa dave vIze mAre vAre 3namaNUka jAma vat " he gautama ! himavAna parvata thI gaMgA mahA nadI je sthAna parathI nIce pravAhita thAya che, te gaMgA kuDanI pazcimadizAmAM ane himavAna thI sidhu mahA nadI je sthAna parathI nIce pravAhita thAya che te sidhu kuMDanI pUrva dizAmAM tathA laghuhimAvAna varSadhara parvatanI dakSiNa dizAnA nitaMba-mekhalA samI pavatI pradeza-para jaMbudvipasthita uttarAdha bharatakSetramAM RSabhakUTa nAme parvata Avela che. A RSabhakUTa nAme parvata "kazaoyaor6 364 3catta" UMcAImAM ATha jana jeTaluM che. "ra joyaTri ve " be jana jeTale jamInanI aMdara che. 'mUle bArasa joyaNAI vikkhameNa majjhe ajoyaNAI vikkhemeNa upi cattAri joyaNAI hiMmevi" mUlamAM Ane viSkabha-vistAra bAra yojana jeTaluM che. madhyamAM Ano vistAra ATha yojana jeTaluM che. ane uparamAM ane vistAra cAra jana jeTaluM che. "mUle sAiregAI sattatIsa joyaNAI parikkheveNa majjhe sAiregAi paNavIsaM joyaNAI vivef fr gerruM vAvAjhoDariDuM parivaNevi'mUlamAM AnI paridhi kaMIka adhika rapa jana jeTalI che. ane uparamAM enI paridhi kaMIka adhika 12 yojana jeTalI che. A pramANe A RSabhakUTa parvata pU vithine maNe saMvare, 3u myRamdas a sphUAyAma karo taNe gAve rave" mUlamAM vistIrNa madhyamAM saMkucita ane uparamAM pAtaLuM thaI gayela che. ethI gAyanA pUchaDAnu" jevuM saMsthAna hoya che tevuM AnuM saMsthAna thaI gayuM che. A parvata sarvAtmanA jAbUnada-svarNa nirmita che jambudvIpaprajJaptisUtrA
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ acha thI mAMDIne pratirUpa sudhInA vizeSaNothI yukta che. "se gg gvamAphavADa taheva jAva bhavaNa kosaM AyAmeNa addhako vikkhameNa desUrNa korsa uiDhaM uccatteNaM aTTho tA" A aSabhakUTa parvata cemera eka padmavara vedikAthI pariSTita che. AnuM vizeSa vana siddhAyatana phUTanA jevuM ja che. tathA ca-2SabhakUTa parvata eka vanakhaMDathI comera gherAela che. A RSabhakUTa parvatanI bhUmine uparibhAga bahusamaramaNIya che. mRdaMgamukhapaTa vata Ane uparibhAga bahusamaramaNIya che. yAvata ahIM aneka vyaMtara deva ane devIo thAvat AnaMda pUrvaka potAnA purvakRta zubha karmonA zubha phaLono upabhoga karatA sAnaMda nivAsa kare che. te bahusamaramaNIya bhUmibhAganA madhyabhAga mAM eka vizAla RSabha nAmanA devanuM bhavana che. ItyAdi rUpamAM kathana ane bhavananuM varNana Aja sUtranA 14 mA sUtramAMthI jANI levuM joIe A bhavananI laMbAI eka gAu jeTalI che. ane ceDAI ardhA gAu jeTalI che. temaja kaMIka kama eka gAu jeTalI enI ucAI che. tAtparya Ama che ke be hajAra dhanuSa barAbara eka gAu hoya che. ahIM je AnI UMcAI kaMIkakama eka koza jeTalI kahevAmAM AvI che te te be hajAra dhanuSamAMthI pa6, kama vivakSita che. A pramANe AnI UMcAI 1 hajAra 440 dhanuSa jeTalI hoya che. evuM jANavuM joIe "gaThTho deva" -SabhakUTa nAma AnuM yathArtha ja che. jIvAbhigamasUtramAM jema camakAdika parvatanA nAmanI sArthakatA prakaTa karavAmAM AvI che. tevI ja ahI AnA nAma nI sArthakatA prakaTa karI levI joIe. eja vAta "kangDhALa kamaLa jJAgha re mahiDhig" A sUtrapATha vaDe prakaTa karavAmAM AvI che. eTale ke jayAre gautame prabhu zrIne A jAtano prazna karyo ke he bhadata ! " i ma gudA 46 regn" ? A RSabhakUTa parvata ne RSabhakUTa nAma thI tame kema saMbodhita karI rahyA che ! tyAre prabhue enA uttaramAM A pramANe kahyuM ke "jo mA ! sarakagsag ggg khuDDiyAsu bAvIsu pukkhariNIsu jAva bilapaMtIsu bahUi uppalAI jAva sahasmapattAI sysdaguttA kadamA karavAmA" A pAThanA padonI spaSTa vyAkhyA A pramANe che. he gautama RSabhakUTa parvata para nAnI nAnI vArSikAo-cAra khUNA vALI nAnI nAnI vApikAo che. kamalethI suzobhita che athavA goLa goLa AkAranI puSkariNIo che. yAvata dIghikAo che. jemAM jala sarala rIte AvI zake evI vApikAo che. guMjalikAo che jemAM jala pravezavAno mArga sIdhe nathI paraMtu vaka ADo TaDhe che evI vApika e che. sara: taLAo che. saraH paMkitao che temaja bila paMkitao nAnA nAnA khAbothI yA kupa paMkitao che temAM aneka candravikAzI kamaLa, kumuda, nalina, subhaga saugAdhika, puMDarIka, mahApuMDarIka, zatapatra ane sahastrapatra kamalo che, emanI prabhA aSabha kUTa parvatanI prabhA jevI che ane emane AkAra RSabhakUTa parvatanA AkAra jevuM che, ethI A u5lAdikene trASabhakUTa kahyo che. ane emanA vegathI A parvatane RSabhakUTa kahAo che, jambudvIpaprajJaptisUtra 43
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ zakA--mA jAtanA kathanathI te pharI parasparAzraya doSa upasthita thAya che kemake RSabha phUTanA AkAravALA hAvAthI UpalAdAne RSabhakUTa kahevAmAM Avela che. ane emanA ceAgathI paryaMtane RSabhakUTa kahevAmAM Avela che. Uttara-Ama nathI. kemake bannenA e nAmeA ta anAdikALathI ja pravRtta thatA AvyA che ethI emAM parasparAzraya doSa mATe koI sthAna nathI. anAdi para parAthI cAlI AvatA vyavahAramAM parasparAzraya doSa thatA nathI. tame ya tha seve mattila nAva dAhiNeNa rAyahANo taheva maMdarassa pavayassa jahA vijayassa avisesiyaM" have sUtrakAra A sutra vaDe prakArAntarathI RSabhakUTanA nAmakaraNa AdinuM kathana karatAM kahe che. ke A paryaMtanuM je RSabhakUTU nAma kahevAya che tenuM kAraNa A che ke tenI upara RSabha nAmaneA deva ke je mahaddhika mahAvrutika mahAbala, mahAyazasvI, mahAsukhI temaja patyeApamanI sthitivALe che. te rahe che. tyAM te cAra hajAra sAmAnika devAnu cAra saparivAra agramahiSIonuM traNa pariSadAonuM sAta anIkAnuM sAta anIkAdhipaticeAnu' seALa hajAra AtmarakSaka devAnuM temaja RSabhakUTanI RSabhArAjadhAnInA temaja bIjA keTalAka tyAMnA nivAsI aneka devA ane devIenuM Adhipatya paurapatya, svAmitva bhartRtva, mahattarakatva AjJezvara senApatya karavAtAM, pAlana karavAtA, catura vAdake vaDe khUba jorathI vagADelA vAjAe gAyelA gItA, nADhyA temaja tantrI, tala, tAla Adi rUpa vizeSa vAdyonI ni pUva ka divya bhAgeAnA upabhAga karatA AnaMdapUrvaka tyAM rahe che. A kAraNathI he gautama! meM ane khIjA tIrthaMkaroe RSabhakUTa A nAmathI A patane saMkheAdhita karela che. he bhadraMta RSabhadevanI RSabhAnAmaka rAjadhAnI kayA sthale AvelI che. enA javAbamAM prabhu zrI kahe che, je gautama ! RSabhadevanI RSabhA nAmaka rAjadhAnI RSabhakUTanI dakSiNa dizAmAM tiyarthaMka asaM khyAta dvIpa samudrone eLagIne ItyAdi varNana A sUtra nA 8 sUtramAM karavAmAM mAveluM che. tevuM ja sahI paNa samajI levu... joi e. A pramANe ahIM ja bUDhIpaprApti nI prakAzikA TIkAmAM prathamavakSaskAra parvatanuM' vana ahI' samApta thayuM.. zrI jainAcAya jainadhama divAkara pUjya zrI ghAsIlAla tiviracita jammUDhIpa prajJapti sUtranI prakAzikA vyAkhyAmAM prathama vakSaskAra pava ta vana saMpUrNa` un jambudvIpaprajJaptisUtra 44
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAlake svarUpakA nirUpaNa kAlAdhikAra-che avasthita ane anavasthita kALane bhedathI kSetro nA be prakArone jANavA chatAe gautama svAmI sAkSAta zubha bhAvano ahIM hAsa joIne saMbhAvyamAna anavasthita kALa ne lakSya mAM rAkhI ne prabhune prazna kare che- 'jambuddIne NaM bhaMte ! dIve bhArahe vAse kaivihe kAle paNNatte' ityAdi sUtra 20 // TIkArtha-he bhadata! jaMbUdvIpa nAmaka A dvIpamAM keTalA prakAra no kALa kahevAmAM Avela che? enA javAbamAM prabhu kahe che. " mA"!vide zAhe gum" A ja bUDhIpa nAmaka dvIpamAM be prakArane kALa kahevAmAM Avela che. kadA' te A pramANe che. "jofcgo jAhera kagi jA eka avasarpiNI kALa ane bIje utsarpiNI kALa, je kALamAM kamazaH Ayu, zarIra vagere hIna thatA jAya che. hAla thatA jAya che. evo je kALa che te avasarpiNI kALa che. prajJApakanI apekSAe AnuM prathamataH upAdAna karavAmAM Avela che. jevuM ke kSetro mAM bhAratanuM prathama upAdAna karavAmAM Avela che temaja je kALamAM kamazaH Ayu zarIra vagere bhAvanI vRddhi thatI jAya che athavA je kamazaH e bhAvane arakanI ape. kSAe vadhAratA jAya che. te kALanuM nAma utsarpiNI kALa che. ahIM je be "ca" AvyA che te e batAve che ke e banne kALe araka vagerenI apekSAe samAna che. ane parimA NatA AdinI apekSAe paNa samAna che. have avasarpiNI kALanA keTalA bhedo che, e vAtane gautama svAmI pUche che. "zoragifja je ja re ! vAdavide paute he bhadaMta ! avasarpiNI kALa keTalA prakArane kahevAya che ! uttara mAM pabhu kahe che -"geyamA ! "vizva vALa" he gautama avasarpiNI kALa 6 prakArano kahevAmAM Avela che. "R TEUR" jema 3 "susamasusamAkAle 1, susamAkAle 2, susamadussamakAle 3, dussamasusamAkAle 4, duraNa mATe 1, duttamatullAhe " suSamasuSamA kALa jemAM sArA samA-varSa-hoya che. tenuM nAma suSamA che. ahI "a" ne "gha' suvini- Si jUtisa" 8 za88 A sUtra vaDe thaye che puSamA cAra gupamA ti suSama ajamAahIM bIje suSamA zabda paNa pUrvokta pathama athane ja vAcaka che. samAnArthaka bane zabdonA pravegathI A spaSTa thAya che ke A kALa atIva zebhana varSavALe thAya che. A prathama Araka avasarpiNI kALane jambudvIpaprajJaptisUtrA 45.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahevAmAM Avela che. kemake eja ekAnta sukhasvarUpa hoya che. dvitIya kALa jenuM nAma suSamA che te paNa zobhana varSavAlo thAya che. " majaNamA vA'' A tRtIya kALa che. A kALamAM adhika rUpathI prAraMbhamAM to zebhana varSo hoya che ane tyAra bAda alparUpamAM duSTa vaSe hoya che. tAtparya A pramANe che ke A tRtItha Araka mAM sarva prathama suSamAne prabhAva hoya che ane a5rUpamAM duSamAono prabhAva rahe che. caturtha Araka duSama suSamA kALa che. A kALamAM adhika rUpamAM duSamAne prabhAva rahe che. ane a5rUpamAM suSamAone prabhAva rahe che. pAMcamo Araka duSamA kALa nAme che. A kALamAM samasta varSa duHkhadAyaka ja hoya che. chaThTho prakAra duSama duSamA kALa che. emAM jeTalA varSo hoya che. eTale ke 21 hajAra varSa hoya che te sarve atIva duSTa ho che. eka paNa samaya AmAM zebhana thatuM nathI. "safeqLa vATe i mare! lAIva gutta" ha bhadaMta utsarpiNI kALa keTalA prakArane kahevAmAM Avela che ? uttaramAM pabhu kahe che-"joyA videvgutta he gautama! utsarpiNI kALa 6 prakArano kahevAmAM Avela che, "te jJaer" jema ke "duttama suratamAM 2 nava guNamapurAThATe 6.' duSamadumAkALa 1. yAvata duSamakALa 2. duSamasuSamAM kALa 3. suSama duSamakALa 4. suSamA kALa 5. ane suSama suSamA kALa 6. A "gree in maMte ! muduttara devara sArA vikalA ? banne kALonA parimANa ne jANavAnI IcchAthI have gautame prabhu ne evI rIte prazna karyo ke he bhadaMta eka eka muhUrtanA keTalA uchUvAsa niHzvAsa pramita kALa vizeSa kahevAya che? ahIM uchuvAsa pada upalakSaNa rUpa che. enAthI nivAsanuM paNa grahaNa thAya che, vAyu ne aMdara laI ja te uchuvAsa che havA vAyu bahAra nIkaLe che te niHzvAsa che. tAtparya A che ke eka antarmuhUrtamAM keTalA ucalDravAsa nizvAsa hoya che ? enA javAbamAM prabhu kahe cha- goyamA ! asaMkhijjANa samayANa samudaya samiimasamAgameNa sA egA Avaliati gurava vikAsa adhir ao 3mo pattikanA gAsTika nIrAvo" he gautama AgaLa prasiddha samayanuM svarUpa ke jema zAstrakAroe paTazATikAnI phADavAnA dRSTAMta thI sAbita karela che je kAla nu sarvathI jaghanya rUpa pramANe che evA A saMkhyAta samayanA samudAya rUpa eka AvalikA kahevAmAM AvI che. ahIM evI zaMkA karavI yogya nathI ke praznakAre jambudvIpaprajJaptisUtrA 46
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ te eka aMtamuhUrtamAM keTalA uzvAsa niHzvAsa hoya che e prazana karyo che ane tame javAba ApI rahyA che ke asaMkhyAta samayanA samudAyanI eka AvalikA hoya che. te evA tamArA uttara rU5 vAkayane sarvathA asaMgata kahe ucita nathI, kemake ucchavAsa vage renuM nirUpaNa samaya AvalikAnA nirUpaNa karyA vagara saMbhava nathI. ethI ucchavAsa Adi kenuM nirUpaNa samaya AvalikAnA nirupaNa karyA vagara saMbhava nathI ethI ucchavAsa AdikanuM nirUpaNa emanA nirUpaNane AdhIna ja che. ethI zAstrakAroe emanuM nirUpaNa pahelAM karela che. jo ke zaMkAkAre samaya AvalikA ne asaMvyavahArika hovAthI A saMbaMdhamAM pRcchA karI nathI paraMtu uttara vAkyamAM je A viSe nirUpaNa karavAmAM AveluM che te kevali prajJA sUkSama hoya che ane te vastunA sUrama svarUpa sudhI pahoMcI jAya che. A rIte samaya kALanuM sau karatAM vadhAre sUma svarUpa che. ethI jyAM sudhI tenuM nirUpaNa karavAmAM Ave nahI tyAM sudhI tenA vaDe sAdhya AvalikA ane AvalikA sAthe ucchavAsa AdinuM nirUpaNa thaI zake tema nathI e vAtane prakaTa karavA mATe bhagavAne evI rIte javAba AvyuM che. ethI A uttararUpa kathana anucita nathI paraMtu ucita ja che. zaMkA-asaMkhyAta samayenI samUha samitithI eka AvalikA niSpanna thAya che evuM tame kahI rahyA che. te AvAta samajamAM AvatI nathI. kemake jyAM sudhI pUrva samayane saddabhAva raheze tyAM sudhI parasamayane udaya thaze nahI ane jyAre parasamayane sadbhAva thaI jaze tyAre pUrva samayane vinAza thaI jaze, to asaMkhyAta samayanI sama dAya samiti kevI rIte niSpana thaI zakaze ke jenAthI AvalikA niSpana thAya che. uttara-zaMkA barAbara ja che. kemake samudAyAdi rUpa dharma vimAtrasnigdha rUkSaguNavALA pudagala mAM hoya che kALamAM thato nathI. kemake te amUrta che. chatAM prajJApaka puruSa vizeSa vaDe je je kALa vizeSanI prarUpaNa karavA mATe jeTalA jeTalA samaye eka jJAnanA viSayabhUta karelA hoya che te teTalA te samaye samudaya samitimAM AvI gayA che, Ama upacArathI mAnI levAmAM Ave che. ethI ja kALane pAdhika mAnavAmI Avela che te vAstavika nathI. ethI A jAtanI prarUpaNamAM kaI paNa anupapatti nathI. saMkhyAta AvalikAone eka ucchavAsa hoya che. ane saMkhyAta AvalikAone ja eka niHzvAsa paNa hoya che. saMkhyAta upapatti A pramANe thAya che. 256 AvalikAone eka mulaka bhava hoya che. jambudvIpaprajJaptisUtrA XIO
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaMIka vadhAre 17 sulakabhavone eka ucalDravAsa niHzvAsa rUpa kALa hoya che. have jema ucha vAsa ni:zvAsa AdithI eka muhUta nuM pramANa hoya che, te prakaTa karavAmAM Ave che. 'heTThassa aNavagallassa NirUvakiTTassa jantuNo! ege usAsano sAse esa pANutti vuccaI // 1 // satta pANUI se thove' satta thovAi se lave lavAnAM sattahattarIe esa muhuttetti Ahie // 2 // tiNi sahassA satta ya sayAI tevatariM ca UsAsA esa muhutto bhaNio samvehi mAtanAruM !aa evA puruSa hoya ke jene yuvAvasthA prApta hoya ane samartha hoya lAni vajita hoya, sarvadA vyAdhi viDIna hoya evA te niroga manuSyane je eka ucakUvAsa yukta nivAsa che tenuM nAma prANa kahevAmAM Avela che. evA sAta prANIne eka staka hoya che. sAta stokone eka lava hoya che. 77 lonuM eka muhUrta hoya che. 3773 uchuvAsa-niHzvAsanuM eka muhUrtA hoya che. evuM anantajJAna sampana sarvazrI jinendra bhagavattAe kahyuM che. "guLa muhumALe tIrNa muhurA ahoratto paNNarasa ahorattA pakkho, do pakkhA mAso do mAsA uU, tiNi 31, aya, to gayA varare, evA muhUrta pramANathI 30 muhane eka aherA tra hoya che. paMdara ahorAtra eka pakSa hoya che. be pakSano eka mAsa hoya che. be mAsanI eka Rtu hoya che. traNa RtuonuM eka ayana hoya che. be ayane ne eka saMvatsara hoya cha. 'paMca savaccharie juge, vIsaM jugAI vAsasae dasavAsasayAI bAsasahasse sayavAsa sattA vArasadAre caDAvIrUM vArasAnA se ne divase pAMca saMvatsara ne eka yuga hoya che. vIsa yugenA eka so varSa hoya che. 10 so varSonA eka hajAra varSa hoya che. 100 hajAra varSonA eka lAkha varSo hoya che. 84 lAkha varSanuM eka pUrvaga hoya che, "vapharrNIrUM puravaMtarAdA se je g gvuM farvi vizuLa Neyavva tuDie 2 aDa32 avave 2 huhue 2 upapake 2 paume 2 NaliNe atthaNiure 2 aue 2 naue 2 paue 2 cUliyA 5 sIsapaheliyAe 2 jAba caurAsIi sIsapaheliyaMga saya raharasAruM sA ja tIvapaDhiyA" 84 lAkha pUrvagano eka pUrva hoya che, pUrvavarSanuM pramANa A pramANe kahevAmAM Avela che. "gvasa 3 rimAnuM vahu suMti jAti sTavalamo chagoii 2 saravA voTTA vAyora" emanI sthApanA A pramANe che- 70560000000000, 84 lAkha pUrvanuM eka truTitAMga hoya che 84 lAkha truTitAMga barAbara eka eDaDAMga hoya che. 84 lAkha aDaDAMga barAbara eka aDaDa hoya che. 84 lAkha aDaDanuM eka avavAMga hoya che. 84 lAa avavAMga barAbara eka avava hoya che. 84 lAkha avavanuM eka hahukAMga hoya che. 84 hahukAMga barAbara eka haka hoya che, 84 lAkha haka barAbara eka utpansAMga hoya che. 84 lAkha u5lAMga barAbara eka utpala hoya che. 84 lAkha utpalanuM eka pakvAMga hoya che. 84 lAkha paDyAMga nuM eka pA hoya che. 84 lAkha padmanuM eka nalinAMga hoya che. 84 lAkha nalinAMga barAbara eka nalina hoya che. jambudvIpaprajJaptisUtra 48
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 lAkha nalina nuM eka arthanipUrAMga hoya che. 84 lAkha arthanipurAMga barAbara eka artha nipura hoya che. 84 lAkha artha nipUra nu eka ayutAMga hoya che, 84 lAkha ayutAMga barAbara eka ayuta hoya che, 84 lAkha ayutanuM eka nayutAMga hoya che, 84 lAkha nayutAMga barAbara eka nayuta hoya che. 84 lAkha nayutanuM eka prayutAMga hoya che. 84 lAkha prayutAMga barAbara eka prayuta hoya che. 84 lAkha prayutanuM eka cUlikAMga hoya che, 84 lAkha yulikAMganI eka cUlikA hoya che, 84 lAkha cUlikAnuM eka zIrSa prahelikAMga hoya che ane 84 lAkha zIrSa prahelikAMganI eka zISa prahalikA hoya che. A zIrSa prahelikAnI sthApanA A pramANe che-75, 82 63, 25, 307301024115, 797356997169 689621 8966848080 183 96 e sarva aMka 54 che. emanI AgaLa 140 zUnyanI sthApanA vadhArAnI karavI joIe. A pramANe eka zISa pahelikAmAM 194 aMka sthAne hoya che. yadvA-"vi viM" nI saMskRta chAyA vigui ja thAya che. e pakSamAM AgaLa AgaLa na' pradhAna thAya che e bhAva spaSTa thAya che. tathA ca-pUrvAganI apekSA pUrvamAM pradhAnatA prarSa yuktatA che. pUrvanI apekSA truTitAMga mAM pradhAnatA che. truTitAMganI apekSA truTita mAM pradhAnatA che. ItyAdirUpamAM uttara uttaramAM prathamanI apekSAe pradhAnatA jANavI joIe. A rIte zArSa prahelikAmAM sarvanI pradhAnatA che kemake te bahutara saMkhyAta sthA nane viSaya che. athavA viguNanuM Ane artha guNa rahita pUrNa thAya che. A pakSamAM e bhAva paNa nIkaLe che ke je pramANe paMcAzata zatasahastra ItyAdi guNe niSpanna che. tema e pUrvAge pUrva Adi guNa niSpanna nathI. e te phakata anAdi siddha saMketa vazathI ja vivakSita saMkhyAnA abhidhAyaka che vima, je be vAra kahevAmAM AvyuM che te truTita Adi padanI bahulatAne lIdhe kahevAmAM Avela che, zaMkA-tame hamaNAM pUrvAga pUrva Adikene anAdisiddha saMketanA vAzathI ja vivakSita saMkhyA nA abhidhAyaka kahela che. te Ane artha e thayo ke AmAM anyarthatA nathI. paraMtu kharekhara evuM nathI kemake AmAM avarthatA che ane te A pramANe che, ega kAraNa hoya che. ane te kArya sApekSa hoya che. ahIM pUrvAgarUpa kAraNanuM kArya pUrva che tethI ja te pUrvAgamAM 'pUrvadara ga A vyutpatti mujaba A jAtane vigraha thayA che. pUrvAgane 84 lAkhathI guNita karavAmAM Ave to tenAthI pUrva bane che A pramANe ahIM anvarthatA spaSTa ja che. te pachI tamee AmAM anyarthatAne abhAva che. evuM pratipAdana karyuM che te yogya che ? A zaMkAne javAba A pramANe che ke jayAre pUrva zabdamAM ja avarthatA nathI te pachI enuM je kAraNa che temAM arthatAne abhAva te 25STa che. A pramANe ahIM koI de pannA-vikuLa ra" nI saMskRta chAyA muLa digu' evI ja che, Ane atha babbe bheda hoya che. tathA ca-pUrvAga pUrva, truTitAMga truTita A rUpathI zIrSa prahelikAMga, zISa prahelikA sudhI babbe bheda thayA che. te viSe upara spaSTatA karavAmAM AvI che. chatA vasAvA ,, tAvattAvALA teja mig" A pramANe samayathI mAMDI ne zIrSa prahelikA sudhI kALa gaNita che, saMkhyAnuM sthAna che, ane eja gaNitane viSaya che. Ayusthiti AdirUpa kALa che. ATalo Ayu kALa keTalAka ratnaprabhAnA nArakenA jambudvIpaprajJaptisUtrA 49
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhavanapati devanA temaja suSama duSamArakamAM utpanna thayelA nara ane tiryaMcAne jANa joIe. A kALa karatAM paNa AgaLa je sarSapacatuSTaya prarpaNa gamya kALa che te paNa saMkhyAta kALa ja che. paraMtu te anatizaya jJAnIonA jJAnano viSaya nathI tethI te asaM vyavahAryA che. ethI ja tene ahIM nirdiSTa karavAmAM Avela nathI. zIrSaprahelikA pachI je je kALa che. te anatizaya jJAnIo vaDe gamya thAya tevuM nathI ethI tene aupamika kahevA mAM Avela che eTale ke tenuM jJAna upamA vaDe ja saMbhavI zake tema che. eTale ke te sAda zyathI bodhyuM che. ethI ja "teja ghara romig" evuM sUtrakAre kahyuM che. "te" AtRtIyA vibhakita paMcamInA artha mAM thaI che. aupanika kALanuM nirUpaNa:-- base 3nig' tyAra sUtra-2 / TIkArtha-A sUtra vaDe gautame prabhune prazna karyo che ke he bhadaMta ! aupamikakALanuM svarUpa kevuM che ? AnA javAbamAM prabhue kahyuM che "safma suvi vje " he gautama ! aupamikanA be prakAre kahevAmAM Avela che. "sa gA" jema ke "jivara sALavA " papama ane sAgaropama. je kALamAM dhAnyanA patyanI jema palayanI upamA ApavAmAM Ave te pAyopama che. ane jemAM samudrathI upamA ApavAmAM Ave te sAgaropama che. ahIM ja be ca AvelA che te e kAle mAM samakakSatA batAvavA mATe che. samakakSatAno artha samAna zreNIo thAya che. e samAna zreNitA bannemAM asaMkhya kAla tatva rUpa che. A pramANe e bane kALo asaMkhyAta kALa vizeSa svarUpavALA siddha thAya che. " ra te ravi " he bhadata ! palyopamanuM svarUpa kevuM che. ? AnA javAbamAM prabhu kahe che "paliovamassa parUvaNa karissAmi paramANu duvihe paNNatte taM jahA-suhumeya vAvahArieya "De gautama" huM AgaLa palyopamanI prarUpaNa karavAno chuM jethI tamane palyopamanA svarUpanuM jJAna thaI jaze. A jAtanA kathanathI sUtrakAre ziSyanA manane prasanna karyuM che. je teo Ama karatA nahIM te paramANu be prakAranuM hoya che. ityAdi kathana rUpa prakriyAnI rItithI dUrasAdhya padyamanI prarUpaNA mAnIne ziSyanuM mana kheda khina thaI jatuM va dAnakALamAM AcAryane ziSya prati eja kama hoya che palyopamanI prarUpaNa karavA mATe sUtrakAre sarvaprathama paramANu sUkSama ane vyAvahArikanA bhedathI be prakAra che ema kahyuM che. ahIM be "" nI prarUpaNa emAM samakakSatAnA ghotana mATe karavAmAM AvI che, emAM je jambudvIpaprajJaptisUtrA 50.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUkSma paramANu che te sthApya che anirUpaNIya che kemake te A prasaMgamAM anupayogI che AnuM sarUpa anyatra A pramANe nirUpita karavAmAM Avela che-- ke paramANuM kAraNuja hoya che ane te aMtamAM ja hoya che tathA sUkSma, nitya, eka rasa eka varNa eka gandha ane sparza vALA hoya che. AnI sattAne anumApaka tenAthI niSpanna kArya ja hoya che-- kAraNameva tadantyaM sUkSmo nityazca bhavati paramANuH / eka rasa varNa gandho dvisparzaH kAryaliGgazca // 1 // A jAtanA kathanathI AnuM svarUpa atIva parama nikRSTa che evuM ja pratipAdita thAya che. enA sivAya AnuM vizeSa svarUpa ahIM pratipAdya nathI ethI sUkSama paramANunI carcA na karatAM have sUtrakAra vyavahAropayogI paramANunA svarUpanuM kathana kare che. A vyAvahArika paramANu pudgala ananta, sUkSma paramANu pudgalanI ekI bhAva pariNati rU5 samudaya sami tinA samAgamathI niSpanna hoya che. tAtparya Ama che ke nizcaya naya sUkSama pudgalenI ekIbhAva pariNatirUpa samitinA samAgamathI utpanna thayela paramANune paramANu ja mAna te nathI. tene to te eka skanya rUpa ja mAne che. tenI mAnyatA mujaba te paramANu te ja che ke je nirvibhAga sUkSma pudgala che. je aneka paramANu enA meLathI niSpanna thayela che te te aMza sahita hovA badala skaMdharUpa ja kahevAya che. paraMtu je vyavahAranaya che te ema mAne che ke aneka paramANu pudgalonA saMyogathI skalparUpa avasthA niSpanna thayelI che te te zastrAdithI chedita thatI nathI. bhedita thatI nathI, agnimAM bhasma thatI nathI te te tathAvidha sthUlatArUpe pariNati ne prApta na karUvAthI paramANu rUpamAMja vyavahArapatha mAM ava tarita hoya che. ethI vyAvahArika paramANu nizcayanayanI mAnyatA mujaba bhale kapa rUpa hoya chatAMe te vyavahAranayanI mAnyatAnusAra paramANurUpa ja mAnavAmAM AvI che paraMta keI Ama na samajI leke A kaMdharUpa hovAthI Impana-kASThAdinI jema chedAdi kiyAne viSaya thatI haze. ethI A saMzayane dUra karavA mATe sUtrakAre kahyuM che ke "tA no 0 rama" te vyAvahArika paramANune aphUgAdi kApI zaktA nathI. ahIM evI AzaMkA jambudvIpaprajJaptisUtrA 51
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavAmAM Ave ke anaMta sUkSma pudgala paramANuonA saMyAgathI niSpanna thayelA kASThAdika te zastra Adi vaDe cheDhI zakAya che. ane bheDhI zakAya chete pachI aneka sUkSma pudUgala para mANuonA saMyAgathI niSpanna thayela A vyAvahArika paramANu zastra Adi vaDe kema kApI zakA te nathI ? kema leDhI zakAtA nathI ? kema agni mAM bhasma karI zakAtA nathI ? kASTha Adi kenI jema tenuM paNa chedana temaja bhedana thaI javu joIe. te A AzaMkAne javAba A pramANe che ke kASThAdika sthUla hoya che, ethI temanu te zastra Adi vaDe chedana-bhedana vagere thaI zake che. paraMtu vyAvahArika je paramANu che te sUkSma hAya che ethI tenuM zastra Adi vaDe chedana-bhedana thaI zakatuM nathI. ahIM je Ama kahevAmAM AvyuM che ke tenI upara zastra te prabhAva paDatA nathI teA A upalakSaNa che. enAthI evu paNa grahaNa thAya che ke enI upara agni-jala vagerenA paNa prabhAva paDatA nathI. ene agni bhaSma karI zakate nathI temaja pANI paNa ene bhItuM karI zakatuM nathI. evA A vyAvahArika paramANu che gA~gA Adi mahAnadIonA pravAha paNa ene pravAhita karI zakatA nathI ane pANI nI laherA paNa ene halAvI zakatI nathI, sthAnacyuta karI zakatI nathI. e ja vAtane A gAthA puSTa kare cheH-- sattheNa sutikkheNa vi chettuM bhetuMca je kira Na sakkA / taM paramANu siddhA vayaMti AI pamANANa // 1 // koI paNa manuSya sutIkSNa zastrathI paNa A vyAvahArika paramANu ne khaDita karI zakatA nathI, vidI karI zakatA nathI, evuM utpanna kevaLa jJAnI bhagavattAe kahyuM che. ahI' siddhapadathI siddha avasthA prApta jana greMDIta thayelA nathI kemake temanA vacana ceAga thatA nathI. ethI kevaLajJAnanA AdhArabhUta kevaLI ja ahIM gRhIta thayelA che. A vyAva hArika paramANu sakala pramANeAne kahenAra ucchalaNa Adi pramANenuM Adi kAraNa che, A jAtanuM A kathana bhagavaduta hevAthI vyAvahArika paramANunA astitvamAM Agama pramANa rUpa che. eTale ke vyAvahArika paramANu sattA vyApaka Agama pramANu che. anumAna pramANa AnI sattAne batAvanAra A pramANe che'kALu pamiALuM cit vizrAntam tataman vAcyatvAt mahatparimANavat " mahat parimANanI jema aNu parimANa taratama zabdavAcya hAvAthI keAI sthAne vizrAnta che. eTale ke jema taratama zabda heAvAthI mahat parimANu jambudvIpaprajJaptisUtra 52
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkAzamAM vizrAnta che, temaja A aNu parimaNa paNa taratama zada vA hevAthI paramA zumAM vizrAta che je Ama na hoya te vastumAM mahattA thaI zake ja nahIM, mahattAnA sa bhAvathI A vAta paNa mAnavI paDaze ke keI ne koI sthAne aNu paramANu paNa che ja kemake aNu ane mahatu e bane paraspara sApekSa che. ethI dvicaNakAdi caNakAdi rUpa pariNAma parasparamAM bhinna che. evuM mAnavuM joIe. jyAre dyaNukanI sattA siddha thaI jAya che te A drazyaNuka jenAthI niSpanna thAya che evo pUrvavati niraza paramanikRSTa paramANu paNa siddha thaI jAya che. je aNu mahattavAdirUpathI parimANe bheda mAnavAmAM Ave nahIM te sarSa ane sumerumAMtulyapariNAmatA AvavAne samaya upasthita thaze paraMtu Ama te bana tuM ja nathI, ethI paramANu che Ama siddha thaI jAya che. zaMkA-paramANunI siddhi bhale thAya ane e vAta paNa mAnya thaI jAya ke te cakSurAdika InDiyAno viSaya nathI, paraMtu A vAta ThIka nathI ke A anaMta paramANuothI cakSurAdi InidrA dvArA grahaNa karavAmAM nahI Avela zastra Adika dvArA je chedana-bhedana rUpa kriyAne viSaya thaI zake nahIM te eka vyAvahArika paramANu niSpanna thAya che. te Ane javAba A pramANe che ke pugala pariNAma sUkSma ane bAdaranA bhedathI be prakAranuM thAya che. emAM je pudagala sUkSama pariNAmavALA hoya che temAM Indriya grAhyatva agurulaghu paryAyavatva, temaja zastrAdi vaDe a chevatva vagere dharmo hoya ja che. A saMbaMdhamAM te vizeSa kahevAjevuM kaMI nathI. AgamamAM paNa evuM ja kahevAmAM AvyuM che temaja sAMbhaLavAmAM AvyuM che ke pudagalanuM sUphama pariNAma ane asUkSama pariNAma hoya che dvidezika audha eka AkAza pradeza mAM paNa samAviSTa thaI jAya che ane be pradezamAM paNa samAviSTa thaI jAya che. e je bheda che, te te tenA saMkoca ane vikAza te laIne ja thAya che. jyAre dvipradezI skaMda saMkucita thAya che, te te eka AkAza pradezamAM samAviSTa thaI jAya che ane jyAre te vistAravALo hoya che te te be pradezamAM samAviSTa thaI jAya che. saMkeca ane vistAra e pudagalone svabhAva che jyAre kapAsa piMDAvasthAmAM hoya che to te AkAza pradezane ATale gherato nathI ke jeTale te apiMDAvasthAmAM ghere che A pramANe eka maNa kapAsanA jeTalA pradeza phelAelA dekhAya che. teTalAja te pradeze lokhaMDa mAM saMkucita dekhAya che A rIte pudagalemAM pariNAma kRta bheda lakSita hoya che. ethI A saMbaMdhamAM zaMkA jevI kaI vAta nathI, "vAvahAriya paramANUNaM samudayasamii samAgameNa sA egA ussAhasAhiAi vA saNhisaNhi Ai vA uddhareNUI vA tasareNi vA rahareNUI vA vAlaggeii vA likkhAivA jUAi vA" anaMta paramANu enA saMyogathI je pariNAmamAtrA thAya che tenuM nAma uchaNakSaNikA che A ucachaNakSaNikAonI eka lakSaNa lakSiNakA hoya che. A pramANe utsadhAMgula sudhI kathana jANavuM joIe. e sarve pramANa vizeSa che, e sarve pahelA jeTalAM AvI gayA che te badhAthI guNita thAya che. ane dareke dareka anaMta anaMta pula paramANuovAlA hoya che ATha phlakSaNakSiNakAone eka udhvareNuM hoya che. urvI zabda ahIM upalakSaNarUpa che. enAthI adhogAmI reNu ane tiryaMgAmI reNunuM paNa grahaNa thayuM che. A pramANe je reNuM jambudvIpaprajJaptisUtra 53
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ uSNa, adha: ane tiya*gAmIjAlAntagatasUrya kiraNAthI jenu sphuraNa hAya che. evI je dhUli che te udhvareNu zabdathI vAcca thayelI che. ATha varaNune eka trasareNu hoya che. je pUrva Adi dizAethI Agata vAtathI prerita thaI ne Ama-tema uDI jAya che. evI dhUlinu nAma trasA che. evI trasArupareNu ja trasare kahevAya che. A trasareNuone eka thareNu hAya che, ratha cAle che tyAre tenAthI je re uDe che te rathareNu che. ATha rathareNuene eka deva kuru ane uttara kurukSetra nivAsI manuSyanA khAlAtra hAya che. ATha khAlAgnone harivaSa ane ramyaka varSanA nivAsI manuSyeA nu' eka khAlAgra hoya che. eja harivarSa ane ramyakavana nivAsI manuSyeAnA je ATha mAlAzro che te hemavata ane hairaNyavata kSetra nivAsI manu SyAnu' eka bAlAvra hAya che. emanA ATha khAlAgnonu pUrvAM videha ane apara videhanA nivAsI manuSyAnuM eka khAlAgra hAya che. emanA ATha khAlAgnonI-kezAgrAnI-eka vikSA hAya che, ATha likSAenI eka cUkA hoya che. ADa yUkAenu eka yatra madhya haiAya che. ATha yavamadhyAnA eka aMgUla hoya che. 6 a'gulAne eka pAda-pAdamadhyatala pradeza hAya che. pAda madhyatala pradezane je ahI' pAda kahela che te grAmaika dezamAM thayela grAmanA vyavahAranI jema samajavuM 12 aguleAnI eka vitasti hAya che.temaja 24 aMguaAnI eka tni hAya che.jemAMAMgaLIe paheALI karavAmAM AvI che. evA eka hAthanu nAma saiddhAntikI paribhASAmAM rati kahevamAM Avela che zabdakoSamAM muSTikA bAMdhelA hAthane paNa eka rati kahevAmAM Avela che. paraMtu enuM ahIM grahaNa thatuM nathI kemake AmAM pramANa echuM Ave che. jyAre paheALI karelI AMgalIo vALA hAthane ritna kahe che tyAre ja temAM 24 aMzula pramANatA Ave che-ane enAthIja tni pramANu sadhe che. 48 aMzulAnI eka kukSi hoya che. 96 a'gulanA eka akSa hAya che. zakaTanA avayava vizeSa je hAya che tenu' nAma akSa che. A pramANe 96 a'gulAnA eka daMDa hAya che dhanuSa paNa ATalAja aMzulAnu hoya che dhUMsaruM-je baLadanA khAMdhAM para mUkavAmAM Ave che te paNa eTalA ja aMzulAnuM hoya che muzela ane nAlikA-yaSTi vizeSa paNa eTalAja a'guleAnI heAya che. ahI prakaraNamAM upayAgI eka dhanuSa mAtra ja che. bIjA nAmeA phakata prasa'gAnusAra ja lakhavAmAM AvyA che, anyatra A sane upayAga thAya che, e hajAra dhanuSanA eka gagRta thAya che. cAra gabUta kharAkhara eka cenjana hAya che. A caiAjana pramANavALA palya-dhAnya pAtravizeSanA jevuM A palya hoya che. eTale ke eka ceAjana paheALu' ane eka ceAjana lAMbu evu eka paya banavuM joIe. A palpamAM ochAmAM ochA eka divasathI mAMDIne traNa divasa sudhI ane vadhAremAM vadhAre sAta divasa sudhInA suDita thayelA zira para utpanna thayelA bAlAconI--ke jee devakuru ane uttara jambudvIpaprajJaptisUtra 54
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ karunA mANasonA ja hoya-keTione ekadama ThAMsI ThAMsIne bharavAmAM Ave koI paNa sthAne talamAtra paNa sthAna khAlI heya nahIM tema temAM bharavAmAM Ave. Ama bharyA pachI temAM vivara raheze nahIM vivara nahIM rahevAthI tyAM vAyu paNa praviNa thaI zakaze nahIM. ethI teo saDaze nahIM ogaLaze nahIM ane vAyu paNa temane eka sthAnathI UDAvI ne anyatra laI javAmAM samartha thaze nahIM nibiDarUpamAM hovAthI agni paNa temane bhasma karI zakaze nahIM A rIte jyAre te bAlAgra kaTiothIte palya AkarNa sArI rIte atIva nibiDa rUpamAM pUcita thaI jAya tyAre temAM so varSa nIkalI javA bAda eka bAlAgra koTi bahAra kADhavI joIe Ama karatAM karatAM jeTalA kALamAM te patya te bAlAgra koTiothI rikta thAya che. bAlA mane svapAMza paNa temAM rahe nahIM te palya eka dama bAlAgrothI rita thaI jAya. eTale ke temAMthI saMpUrNa paNe bAlAo bahAra kADhI nAkhavAmAM Ave te teTalA kALanuM nAma palyopama kALa che. A palyamAM saMkhyAta kaTi koTi pramANa varSa samApta thaI jAya che. Ane mAdara popama kahevAmAM Ave che, kemake A pathagata bAlAone apahAra saMkhyAtava mAM ja thaI jAya che. jo ke A palyane vaphTamANa suSama suSamAdi kAla pramANamAM upa ga nathI chatAMe suSama suSamAkALanA pramANamAM upayogI je sUkSma palapama che te sukhethI samaja mAM AvI zake eTalA mATe ahIM darzAvavA mAM Avela che. sUmapalyopamanAM pramANa A pramANe viya che. pUrvokata bAlAgAmAM eka eka bAlAnA asaMkhyAta khaDe karI nAkhavA joIe ane tyAra bAda temanA vaDe A palyane pUrita karavuM. A sthiti mAM A patyanI laMbAI paheLAI temaja avagAha UbhedhAMgulIjane pramANa thaI jaze. have dara se varSe eka bAlAgrakhaMDane temAMthI a5hAra karavA A pramANe jeTalA kALamAM te palya te bAlAonA apahAra thI sarvathA nilita banI jAya. e te asaMkhyAta keTI koTI varSa pramANa vALa kALa sUkSma palyopama kALa kahevAmAM Ave che. e ja viSaya "ggi kothagcqmALe re vje ItyAdi sUtra pAThathI mAMDIne forg mA che te vize ahIM sudhInA sUtrapATha vaDe spaSTa karavAmAM Avela che, je ke ahIM sUtrakAre sUkSamapalyopamanA viSe pitAnA svataMtra rIte vicAre vyakta karyA nathI chatAMe vivijJARtticraz " nA mujaba ahIM anukata che te paNa samajI levuM joIe kemake A sUkSama popama ja prastutamAM UpayogI che. je Ama heya nahi te pachI anugAdi dvAre sAthe virodhanI sthiti upasthita thaze. A jAtanuM kathana sAgaropamanA saMbaMdhamAM paNa jANavuM joIe, have sUtrakAra A gAthA vaDe sAgarepama nA svarUpanuM kathana karatAM kahe che ___ eesi pallANaM koDA koDI havejja dasa gunniaa| taM sAgarovamassa u pagassa bhave parimANaM // 1 // palyopamanI je daza guNita keTI koTI che teja eka sAgaropamanuM pramANa che, eTale jambudvIpaprajJaptisUtrA 55
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke keTI keTI palyopamane 10 vaDe guNita karavAthI eka sAgaropama thAya che. evA sAgara pama pramANathI cAra sAgaropama koTA kaTine eka suSama suSamA kALa heya che. ene ja avasarpiNI no prathama Araka kahevAmAM Avela che. traNa sAgaropama koTA keTIne dvitIya kAla je suSamAM che te hoya che. e sAga2pama kATA keTine tRtIya kALa je suSama duSpamAM che. te hoya che. 42 hajAra varSa kama 1 keTA kaTI sAgaropamano duSama suSamAkALa hoya che, A cotho kALa che. " pravINe vArasaddasADuM vAgo phulamA' 21 hajAra varSanA duSamA nAme 5 me kALa hoya che. tathA ATalAja hajAra varSane 6Tho kALa je duSama-duSamAM che te hoya che. A pramANe sarva saMkalanAthI avasarpiNI kALa 10 keDA keDI sAgaropama no hoya che. A pramANe avasarpiNI kALanuM nirUpaNa karIne have sUtrakAra utsarpiNI kALa nuM nirUpaNa kare che. "gvaM kima dave nAva cattAra sAjovA logo vADho suramapuramA " utsarpiNI kALamAM prathama kAla je duSama duSamA che te ra1 hajAra varSano hoya che. ene ja utsarpiNI kALano prathama Araka kahevAmAM Avela che. A pramANe utsarpiNI kALanA 6ThThA suSamA suSamA Araka sudhInuM kathana samajI levuM joIe. avasapiNI kALamAM je 2 prathama Araka che te utsarpiNI kALamAM 6 ThTho hoya che ane avasa pina kALamAM je daco Araka che te utsarpiNI kALamAM 1 prathama Araka thaI jAya che. ahIM je ArakenA kAla pramANa avasarpiNInA prakaraNamAM kahevAmAM Avela che te pramANe ja che vagha ghaTa nathI. A rIte avasarpiNamAM Arake nuM pramANa ane kema A pramANe rahe che. avasarpiNI nA Araka- 1 suSama suSamA 4 keDA keDI sAgaropamanI sthiti. 2 suSamAM- 3 , 3 suSama duSamAM 2, 4 duSama suSamA 42 hajAra varSa kama 1 keDA kaDI sAgaropamanI sthiti 5 duSamA 21 hajAra varSanI sthiti. 6 duSama duSamA 21 hajAra varSanI sthiti. utsarpiNI kALanA Araka 1 duSama duSama-21 hajAra varSanI sthiti. 2 duSama3 2Sama suSamA kara varSa kama 1 keDI keDI sAgarepamani sthiti. 4 suSama duSamAM 2 keDA keDI sAgaropamanI sthiti, 5 suSamAM 3 kIDA kADI sAgaropamanI. sthiti, 6 suSama suSamA 4 keDA keDI sAgaropanI sthiti. A sarvanI saMkalanA karavAthI utsarpiNI kAla paNa 10 keDA keDI sAgaropama ne hoya che. A pramANe A avasarpiNI rU5 ane utsarpiNI rU5 kAla caka 20 keDa keDI sAgaropamanuM che evuM kahevAmAM Avela che, e ja vAta "ggi sarovaraghamALe jambudvIpaprajJaptisUtra 56
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ sattAri sALAvamovALo thI mAMDIne " sara sArAvariyArIno zo 32acqLI' thI sAravAra jo vAho sAHiLo raLi " ahIM sudhInA sUtra pATha vaDe kahevAmAM Avela che. A sarva padanI vyAkhyA saraLa che. 21 suSamAsuSamAnAmakI avasarpiNI kA nirUpaNa bharatakSetramAM A kAla svarUpa pratipAdita thayela che, ethI bharatakSetranA svarUpa viSe jANavAne Irachuka zrI gautama svAmI sarva pahelA kahevAmAM Avela suSama suSamAM nAmaka kAlanA svarUpa viSe-ke je avasarpiNa nA prathama Araka nA rUpamAM kahevAmAM Avela che. prabhu zrIne pUche che 'javuddIveNa bhaMte ! dIve bharahe vAse imIse osappiNIe' ityAdi sUtra-22 // TIkAtha-he bhadanta ! A jambudvIpa nAmanA dvIpamAM sthita bharatakSetramAM A avasarpiNa kALanA julama guNanA" suSama suSamA nAmanA prathama Araka mAM "uttama ladAttA jayAre te pitAnI saMskRSTa avasthAmAM vatI rahyo hato "mardavAraNa cheravA mAthAmApore" bharatakSetrane kevo AkAra bhAva pratyavatAra-(svarupa) "othar' hato. enA javAbamAM prabhu kahe che "noramA ! vaduSamA Likane mUnimAje dothA re naEALAmag ADhiA pujava vA nA nAnAmaLi ughAi taLe ja maf afmag'" he gautama ! jyAre ja buddhI pAzrita A bharatakSetramAM avasarpiNI kALanA samaye prathama suSamAsuSamAM nAmaka prathama Araka potAnI sarvotkRSTa avasthA para cAlI rahyo hato, te samayamAM ahIM bhUmi bhAga bahu sama ramaNIya hatuM ane te e bahusama hatuM ke je mRdaMganA mukha paTa no AkAra hoya che. yAvat te aneka prakAranA pAMca varNa vALA maNie thI tema ja tRNothI suzobhita hato ahIM yavatpada thI je padono saMgraha karavAmAM Avela che te pado viSe je jANavAnI IcchA hoya to enA mATe rAjapranIya sUtranA 15 mAM sUtra thI mAMDI ne 19 mAM sUtra sudhInA kathanane javuM joIe. ahIM A viSaya ne tenI subedhinI nAmanI TIkA vaDe spaSTa karavAmAM Avela che"rdi nA kurinTef gvaM , gaMdho, raso phAso sahoya taNANaya maNoNaya bhANiyabbo jAva tattha NaM bahave maNussA mAdhurI ya gati, , viEti, jAtIyaMtI, suhRti maMti, Dhati" tyAMnA maNi ane tRNa kRSNa varNa yAvatuM nIlavarNa, hitavarNa pItavarNa tathA zukala vaNe thI cakata che. A pramANe te maNio ane tRNanA gadha, rasa, sparza ane zabdanuM varNana je pramANe rAjapanIya sUtranA 5 mAM sUtrathI mAMDIne 19 mAM sUtra sudhI mAM karavAmAM AvyuM che te pramANe ja ahIM paNa varNana karI levuM joIe emanA zabdonuM varNana rAjapranIya sUtranA 63 mo sUtra ane 64 mA sUtramAM karavAmAM Avela che. yAvata tyAM aneka puruSe, ratrIo uDatAM, besatAM rahe che. ItyAdi. ahIM yAvat pada thI puSkariNIe, parvata, gRha maMDapo ane pRthivI zilA paTTakonuM grahaNa thayeluM che. puSkariNIonuM varNana rAjapranIya sutranA 65 mA sUtra thI, parvata nuM varNana 66 sUtra thI gRhanuM varNana jambudvIpaprajJaptisUtra pa7.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 67 mA satra thI tema ja maMDape ane pRthivI zilApaTTakAnu varNana 68 mA sUtrathI karavAmAM Avela che. A sUtreAnA padonI vyAkhyA tenI subeAdhinI TIkAmAM karavAmAM Avela che. Asane zete" iMtyAdi kriyApadonI vyAkhyA A ja AgamanA 6 sUtramA karavAmAM Avela che. "Aa' zabdane atha ne ke 'suIjAvuM' thAya che, paraMtu ahI' A atha vivakSita nathI. kema ke devA sUtA nathI. ethI A zabdanA artha phakata ahIM zayyAnI upara te deva ane devIe pAtAnA zarIra ne prastRta karI ne phakata leTe che, ahI 'zete' kriyA pada nA a manuSyanA saMdarbhamAM karavAmAM Avela che. te rUpamAM karavAmAM Avela che. manuSyA zayyA para zarIranuM prasAraNa kare che ane nidrAdhIna paNa thAya che. ethI zete' kriyA padane artha ahIM tee leTe paNa che ane nidrAdhIna paNa thAya che. eve karavA joIe. A nIti mujaba ziSyeAnA upakAramAM rata guru ziSyeA vaDe avijijJAsita viSayanA saMbaMdhamAM paNa jAte yathA samaya spaSTatA karatA rahe che. te mujaba have sUtrakAra bharatakSetranI bhUminA saubhAgya ne sUcita karavA mATe kahe che-"tIsena samA madde vAle bahave uddAlAH kuddAlA kayamAlA NaTTamAlA, daMtamAlA, nAgamAlA, siMgamAlA, saMkhamAlA, ghecamAtA, gAma kumaLA phaLattA" A suSama suSamA kAlamAM A bharatakSetramAM aneka uddAla, kudAla, mAla, kRtamAla' nruttamAla, 4'tamAla, nAgamAla, zragamAla, za MkhamAla ane zvetamAla nAmanA prasiddha uttama vRkSa jAtinA uttama vRkSa samUhe kahevAmAM Avela che. "kusavikusavisuddharukkhamUlA mUlamaMto kaMdamaMto jAva vIyamaMto pattehiya puphpherhi, phlehi, ya 3cchA pariSkaLa sarova 2 3komamALA ciTTa ti' A sa vRkSA pAta peAtAnA mULa bhAgeAmAM ane zAkhAprazAkhA AdinA mULa sthAneAmA kuza ane vikruzakhavana vagere tRNa vizeSAthI rahita hAya che. vRkSAnA je adheAbhAga hAya che te ahIM' mUla zabdathI gRhIta thayela che. tema ja lakSaNAthI zAkhAdikane paNa Adi bhAga sagR hIta thaI jAya che. tema ja A sarva vRkSeA prazasta mUla vALA che kema ke emane mUlabhAga kadeo vALA bahu ja UMDA sudhI bhUmimAM gayelA che. A pramANe A sava vRkSeA prazasta ka che. ahI Avela yAvata pada A batAve che ke jagatI nA vanavRkSAnA varNana mAM jeTalA jambudvIpaprajJaptisUtra 58
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizeSaNA prazasta khIja vizeSaNA sudhI prayukata karavAmA Avela che. te sa vizeSaNA A vRkSAnA varNanamAM ahI paNa gRhIta karavA joI e, vRkSAnuM varNana paMcama sUtramAM karavAmAM Avela che. tema ja A sa` vRkSe patra, puSpA ane phaLeAthI alakRta rahe che. ethI A vRkSA bahu ja su Mdara zezabhA sa panna dRSTi gata thAya che. "tIlela samApa maDhe vAle satya 2 halavAI, herutAlavaNAI, merutAlavaNAi, pamayAlavaNAI, sAlavaNAI, saralavaNAI sattavaNNa vaNAI, pUyaphalivaNAI khajjUrI vaNAi, jAlierI vanAi kulavi viyuddha havapUjAr nAva cirdati" te kALamAM bhAratavamAM Theka ThekANe aneka bheru tAla-vRkSa vizeSa-nA vanA hoya che herutAlanA vanA heAya che, merutAlanA vatA hoya che, prabhatAlanA vane hAya che. sAlavRkSeAnA vanA hoya che, saralavRkSAnA vanA hoya che, sasaparNAMnA vane hAya che, pUgalI-sepArI-tA vRkSeAnA vaneA hAya che, khajUrI-pi'DakhajUrAnA vanA hAya che. ane nArikelanA vRkSeAnA vanA hoya che. A vanA mAM AvelA vRkSAnI nIcenA bhUmi bhAge kuza-kAza ane bilvAdi latA ethI sava thA rahita hoya che. A vRkSa paNa prazasta mUla vALA hoya che. prazasta kadavALA hAya che. ityAdi rUpa thI je je vizeSaNA hamaNA ja upara sagraha karavAmAM AvelA che te sa vizeSaNA ahI A vRsenA varNanamAM paNa prazasta khIja sudhInA vizeSaNa sudhI grahaNa karavA joIe. "tIsena samApa advai vAse tattha 2 bahave seriyA gummA, NomAliyA gummA koraMTayagummA, baMdhujIvayagummA, maNojja gummA, bojagusmA, bANagummA, kaNahara gummA, kajjaya gummA, siMdhuvAragummo, moggaragummA jUhiyAgummA malliyA gummA' vAsaMtiyA gummA, vatthula gummA, katthula gummA, savAla gummA, agatthi gummA magadaMtiyA gummA caMpaga gummA, jAI gummA, navaNo gummAkuMda gummA mahAjAigummA rammA, mahA mehaNikuraMbabhUyA dasaddhavaNaM kusumaM samaMti' te kALe bharata kSetramA ThekaThekANe ghaNI serikA nAmanI latA enA samUha hoya che navamAlikA nAmanI latAenA samUhe hAya che. kAraMTa nAmanI latAenA samUha hAya che. khandhu jIvaka nAmanI latAonA samUhe! hAya che. maneAvadya nAmanI latAonA samUho hoya che khIja gulmo hAya che. khANa zukSma hAya che. nIlakiTikA zukSmA hoya che. kaNeranA zukSmA heAya che. kuJjakanA gulmA hoya che| vRkSa vizeSanu nAma kukhzaka che. siMdUvAranA zubhbhA hoya che. mugara velI nA zubhaiAhAya che. yUthikA-svaNu juhInA gumA hAya che. mallikA latAnA zukSmA hoya che. vAsatikA latAnA zukSmA hoya che. vastulanA gumA hoya che. vastula A eka prakAranI harita vanaspati nu nAma che. ane A zAka anAvavAnA UpayeAga mAM Ave che. vanaspati vizeSarUpa kastulanA gulma heAya che. zevA lanA gulme hAya che. agasti puSpanA gulmA heAya che. magatikAnA zukSmA hAya che. ca'pakanA gulme heAya che. mAlatInA zukSmA hoya che. puSpa pradhAna vanaspati rUpa navanIti kAnA gulmA heAya che. mAdya puSpa vizeSa rUpa kuMdanA zukSmA heAya che. temaja bRhat mAlatInA jhumA hoya che. A sarve gume atIva sudaMra hAya che ane AreApa yukta meghanA samUha jevA hoya che. temaja pAMca vaNu vALA puSpAne A save utpanna karatA rahe che. ne ga matte vAle vadhusamarmALana mUmimAnya vAviyucanasAhA mukhya puttta" e gumA jambudvIpaprajJaptisUtra 59
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharata kSetramAM sthita basamaramaNIya bhUmibhAgane vAyuthI kaMpita zAkhAonA agrabhAgathI varSelA puSpothI alaMkRta karatA rahe che, "tai mAra mA vase taraNa taraNa tadR tarda vastu gharamAM kAra sAmaDhanA Lidarja vasumikA nA thA vaUTo te kALamAM bharata kSetramAM Theka ThekANe aneka padmalatA hoya che. yAvat zyAmalatA hoya che. e sarva latAo sarvadA puSpane utpanna kare che. ahIM yAvatpadathI nAgalatA, azoka latA, caMpaka latA, Amra latA, vana latA, vAsaMtikA latA, atimuktaka latA ane kunda latA A sarva latAonuM grahaNa thayuM che. A latA enA viSe savizeSa jANavA mATe e ja AgamanA AThamAM sUtranuM adhyayana karavuM joIe. e sUcanA mATe "thA vo ' e sUtrapATha sUtrakAre karela che. "ttI mavAre saraLa 2 sardi tadvidu o ghAo goumttAgo" te kAle bharata kSetra mAM ThekaThekANe ghaNI vanarAjio hatI evuM kahevAmAM Ave che, e vanarAjio "kiNhAo kiNhobhAsAo, jAva rammAo, rayamattagachappaya koraMTa gabhiMgAraga koMDalagajIvaM jIvaga naMdImuha kavila piMgalakkhagakoraDava cakkavAyaga kalahaMsa haMsa sArasa aNega sauNagaNa migm viDiyo" kRSNa che ane kRSNarUpathI avabhAsita thAya che. yAvata e khUbaja sehAmaNI lAge che. ahI yAvatuM padathI AvAta spaSTa karavAmAM AvI che ke kRNAlabhAsa padathI mAMDIne aMtima ramya pada sudhI jeTalA pade vanarAjanA vizeSa rUpamAM AvelA che te sarvane atre saMgraha thayela che. temasamajavuM te pade A pramANe cheH "nItrAH nAstrAvamAsaHti, pitAvamAtA pharata, tAvamAtA, hinadhAra, rinadhAvamAtA toDyAH, tatramANA, , chAyA, naDhAra joDha chAyA, jatA, dakita chAyA, phata, zItacchaayaaH, snigdhAHsnigdhacchAyAH, tIbrAH tobracchAyAH, dhanakaTitaTabchAyAH,mahAmeghanikura mUtA jaNAH" A padanI vyAkhyA padmavara vedikAnA prasaMgamAM 5 mAM sUtramAM karavAmAM AvI che. e vanarajiomAM pupanI gaMdhamAM anurakta thayela unmAdI bhaMga kaI kaI sthale gujana karatA dekhAya che. to kaI kaI sthaLe karaMTaka nAmanA pakSI vizeSo kalarava karatA dekhAya che. keI sthaLe bhaMgAraka, kaI sthaLe kuMDalaka, koI sthaLe cakara, koI sthale naMdI mukha keI sthaLe kapila tItara, kaI sthaLe piMgalAkSaka piMgala netravALuM pakSI vizeSa kaI sthaLe kAraMDava jalakAka ane koI sthale cakalAka temaja kalahaMsa-bataka ane haMsa pitapotAnI mAdAonI sAthe vRkSonI ekathI bIjI zAkhAo para saMcaraNa karatA dekhAya che A pramANe A vanarAji A pakSIonA madhura zabdathI sarvadA mukharita rahe che. "patti riyariyabhamaramahuparipahakara parilita matta chappaya kusumAsavalolamahuragumagumAyamAna saMta samAgo" A vanarAjionA pradeza kusumAsavAnA pAne karavA mATe paraspara sa milita thayelA madamatta bhramare ane bhramarIonA samUhanI sAthe sAthe ekatra thayelA jambudvIpaprajJaptisUtra 60
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ temaja kusumAsava pAnathI caMcala thayela madamatta bIjA padonA madhura guMjana saMgItathI zabdAyamAna thatA rahe che. "kiMmatanag#RhyA vAparo chaoro dig hiya occhanna balicchattAo, sAuphalAo, niroyayAo akaMTayAo NANAviha guccha gumma maMA hirAmo" e vanarAjio aMdara te puSpa ane phaLethI yukta che ane bahAra patronA samUhathI Achanna che. emanA phaLe madhura rasathI yukta che. emanAmAM kaI paNa jAtane roga nathI athavA ahIM kaI paNa jAtanA reganuM astitva ja nathI. athavA vRkSa cikitsA zAstra mAM je roganuM varNana che. te rega ahIMnA vRkSomAM nathI. arthAt ahIMnA vRkSo te sarva rogothI rahita che athavA zIta janya vidyatpAtajanya ane Atapa Adi janya upadravothI e vRkSo sarvathA hIna che. ahIM kAMTAonuM te astitva ja nathI e vanarAjio aneka jAtanA pupatabakothI-pupanA gucchathI gulamathI latA pratAnathI ane latA maMDapothI suzobhita che. "vivitta sudAmUvA, vAvI pujaaff dIhiyA sunivesiya rammajAlaharayAo, piNDimaNIhArima, sugaMdhi suhasurabhimaNaharaM ca mahayA gaMdhaddhANi muyaMtAo savvouya pupphaphalasamiddhAo surammAo pAsAIyAo, dari jikajhAmo amAro parivAro' e vanarAjio jenArAone evI lAge che ke jANe eo vicitra prakAranI sArI vajAja hoya emAM je vApikAo che-cAra khUNA vALI vAve che. goLa AkAravALI puSkariNIo che. temaja dIdhiMkAo che e sarvanI upara sundara sundara jAla gRha sthApita che. chidrovALA gavAkSo jAgRiho kahevAya che. e vana rAjio manuSyone tRpti thAya tevI sugaMdhine-gandhadhrANine comera prasata karatI rahe che. e prANi te vanarAjio mAMthI alpamAtrAmAM piMDita thaIne nIkaLe che ane nIkaLI ne te bahuja dUra sudhI jatI rahe che. emanI je vAsa hoya che te manahara hoya che. e vanarAjiomAM sarva RtuonA puSpa temaja kULe sarvadA rahe che. ethI eo temanAthI sadA samRddha rahe che. e sarva vanarAjie atiMramaNIya che. dazakanA hRdayane prasanna karanArI che, dazanIyA che, dazeke nA mana ane nayanAne AkarSAnArI che ane asAdhAraNa rUpathI yukta che. hararA kalpavRkSa ke svarUpakA kathana have sUtrakAra vRkSAdhikArane laIne kalpavRkSanA savarUpanuM kathana kare che- "tIseNaM samAe bharahevAse tattha 2 dese tahiM 2 mattagA NAmaM dumagaNA paNNattA' ityAdi suutr-33|| TIkAthe-te suSama suSamA nAmanA ArakamAM bharatakSetramAM Theka ThekANe te sthAnamAM mattAMga nAmanA kalpavRkSo hatA. ahI matta zabdathI harSanA kAraNabhUta padArtha grahaNa karavAmAM Avela che. te harSanA kAraNabhUta padArtha ne ApavAmAM je hetubhUta hoya che. te ahIM mattAMga zabdathI kahevAmAM AvyA che. athavA Ananda janaka je peyavastu che te vastu jemanA ava ya che eTale ke AnaMda prada peya padArthane ApanArA je krame che-vRkSa samUhe che te mattAMga zabdathI gRhIta thayelA che. "s se caMdramA nava koiur regor riti" A pAThane spaSTa rUpathI samajavA mATe yavata pada vaDe je pATha saMgRhIta thayela che, pahelAM tene pragaTa karavA mAM Ave che. te pATha A pramANe cheH "nA cacqmAmaji vistrAivarajambudvIpaprajJaptisUtra 61
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ sIdhu varavAruNi sujAya patta pupphaphala coyaNijjA sasAra bahudavvajutti saMbhArakAla saMdhi AsavAmahumeragA riTThAbhaduddhajAtipasanna tallaga satAukhajjuriya muddiyA sArakA visAyaNa suparastroya rasavara surA vaNagaMdharasapharisajuttA balavIriya pariNApA majjavihI bahuppa gArA taheva te mattaMgA vi dumagaNA aNega bahuviviha vIsasA pariNayAe majjabihIe uvaveyA phalehiM puNNA vIsaMdaMti, kusavikusavisuddharukkhamUlA jAva pattehiM ca pupphehi ca phalehiM ja nahidachanA vitti' candraprabhA maNi zilikA uttamamagha tathA varavAruNI e at mAdaka 2sa vizeSa che. A sarve sa paripAkagata apa kaLA temaja cAya nAmaka gadha dravya vizeSanA rasamAMthI banAvavAmAM Ave che, tathA emanA mAM zarIrane puSTa karanArA dravyonuM sammizraNa rahe che. A pramANe aneka jAtanA Asa paNa taiyAra karavAmAM Ave che. je yathA samaye AsopAdaka dravyonA sAmmizraNathI nipanna hoya che. temaja madhumeraka vagere e paNa magha jAtinA vizeSa prakAre che. AmAM madhu ane meraka e mAdaka padArthonA saMye gamAM niSpanna thAya che. riSTAbhA nAmaka zarAba jAMbunA phaLathI taiyAra karavAmAM Ave che. dugdhajAtinI je zarAba hoya che te svAdamAM dUdha jevI svAdavALI hoya che. prasanna ane takalaka A paNa eka prakAranI zarAba zeSa che so vakhata rodhita thaI jAya chatAM e je pitAnA 4 rUpa ne yathAvata rAkhe che te zarAba vizeSanuM nAma zatAyu che. khajUra ane drAkSAnA rasathI je zarAba taiyAra karavAmAM Ave che tenuM nAma khajUrI mRDhIkAsArA che. A pramANe eka zarAba evI paNa hoya che ke je IzunA rasane pakavI ne tenAthI taiyAra karavAmAM Ave che ane temAM sutpAdaka cUrNa mizrita karavAmAM Ave che. A sarva surA vizeSonA varNa gabdha rasa ane sparza viziSTa prakAranA hoya che. ane emanA sevanathI zarIramAM baLa ane vIryanuM utpAdana thAya che. e ghaNI prakAranI hoya che, jema loka prasiddha candraprabhA vagere surAo hoya che. temaja mattAMga jAtinA kumagaNa paNa svataH svabhAvathI aneka prakAranA amAdaka padArthonA rUpamAM pariNata thaI jAya che. emanuM A evuM pariNamana aMkurAdikanA rUpamAM tAlAdi vRkSamAM joI zakAya che tevuM nathI. paraMtu jyAre emanA phUle paripakava thaI jAya che ane te phare che tyAre temanAmAMthI nijharanI jema rasa niruta thavA lAge che. ane te rasanuM pAna karIne tyAMnA loko AnadanI mastImAM taraboLa thaI jAya che. A vRkSanA adha bhAgo kuza ane bilavAdi tRNothI vihIna hoya che, je mANasa A vRkSonI pAse jaIne je mAdaka jambudvIpaprajJaptisUtrA 62
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ padArthanI IcchA kare che te vRkSa te svarUpamAMja svataH svabhAvathI pariNata thaI jAya che, ane yAcakanI IcchA ne pUrNa kare che. A saMbaMdhamAM vizeSa rUpaSTatAthI pAThagata padonuM vyA khyA pUrvaka kathana jIvAbhigama sUtranI TIkAmAM karavAmAM Avela che. A kathananuM tAtparya ATaluM ja che ke e dramo yugalika janenI IcchA mujaba je padArtha teo IcchatA hoya te Ape che. je buddhi pUrvaka vicAra karavAmAM Ave te Ama jaNAze ke madyapAna durgati janaka che. ane suSama suSamAkALanA yugaliko niyamataH sugatigAmI hoya che. tethI A mattAMgaka vRkSo paNa surA vizeSanA sthAne amAdaka amRtamaya evA AnaMda prada rasa rasavi zeSane ja pravAhita kare che. ahIM je surA vizeSonI sAthe emane upamita karyA che te phakata emanA varNananA uddezyathI ja. A pramANe tyAM je 10 mAM aMtima anagnaka nAme kalpavRkSo hoya che. te paNa te yugalikone aneka jAtanA varane ApI ne temanI IcchA pUrNa karatA rahe che. ahIM je yAvat pada Avela che tenAthI zeSa ka95vRkSonuM grahaNa karavA mAM AvyuM che. AmAM bIjA naMbare je kalpavRkSa che te bhUtAMga nAmaka kalpavRkSa kahevAya che. e kalpavRkSo paNa tyAM puSkaLa pramANamAM hoya che. emanA saMbaMdhamAM evuM kathana che-to samAe bharahe vAse tattha 2 dese tahi tahi bahave bhiMgaMgA NAma dumagaNA paNNatA samaNAuso jahA se vAraga ghaDagA-kalasa- karagakakkaripAyaMcaNi udaMkavaddhaNisupaigavidvara pArI camaka bhiMgAra karoDisaDagapattI thAla jallaka cavaliyaM avamadadagavAraga vicitta baTA suttiyAruNINayA kaMcaNamaNirayaNabhatticittA bhAyaNa vihIya bahuppagArA taheva te bhigaMgA vi dumagaNA aNega bahubihavIsasA pariNayAe bhAyaNavihIe uvaveA phalehi guLayA visari" A kathananuM tAtparya A pramANe che ke te prathama ArakamAM bharatakSetra mAM Theka ThekANe aneka bhUtAMga nAmanA kalpavRkSo hoya che. e kalpavRkSo te yugalikone aneka prakAranA bhAjanene pradAna karatA rahe che. A sUtrapAThagata padanI vyAkhyA jIvAbhigama sUtra mAM karavAmAM AvI che, ethI jijJAsujane tyAMthI ja vAMcI le. - tRtIya ka95vRkSanA svarUpanuM kathana toseNaM samAe bharate vAse tattha 2 dese tahiM 2 bahave tuDiaMgA NAma dumagaNA paNNatA samaNAuso ! jahA se AliMga muiMga paNava paDaha, daddariyakaraDi DiDima bhabhAhoraMbha kaNiya kharamuhimurAMda saMkhiya piralI vaccaka parivAdinI baMsaveNu sughosa vivaMci mahati kacchabhi rigisigiA-tala tAlakasa tAla susaMpauttA AtojjavihI niuNagaMdhavva samayakusalehiM phaMdiyA tiTTANakaraNasuddhA taheva te tuDiaMgA vi dumagaNA aNega bahu viviha vIsasApariNayAe tata vitata dhaNa jhusirAe AtojjavihIe uvaveyA phalehi puNNA vigha virati yuvA vAva citi" A tRtIya ka9pavRkSanuM kArya A pramANe che ke te jambudvIpaprajJaptisUtrA 63.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ sugalikajanone aneka prakAranA yatheccha vAdi ApatA rahe che. evA kalpavRkSo tyAM aneka che. vAditrAnA rUpanA emanuM svAbhAvika rUpamAM pariNamana thaI jAya che. jemane je je prakAranA vAdinI AvazyakatA jaNAya che. te te prakAranA vAditro teo tyAMthI meLavI le che. A sUtramAM AvelA padonI vyAkhyA jIvAbhigama sUtranA bhegabhUmi prakaraNamAM karavAmAM AvI che. ethI vAcake tyAMthI vAMcI le. grantha vistAra bhayathI atre vyAkhyA karavAmAM AvI nathI A tRtIya kalpavRkSanuM nAma truTitAMga che. truTita nAma vAditranuM che. vAditra aneka prakAranA hoya che, e ja vAta A sUtra pATha vaDe prakaravAmAM AvI che. caturtha kalpavRkSanuM svarUpa 'tIseNa samAe bharahe vAse tattha 2 dese tahiM 2 bahave dovasihA NAmaM dumagaNA paNNatA samaNAuso / jahA se saMjhAvirAgasamae navanihivaiNo dIbiyA cakkavAla vide pabhU vahipalittaNehe ghaNi ujjalie timiramaddae kaNargANagara kusumiya pAriyAtagavaNappagAse kaMcaNamaNirayaNa vimalamahariya tavaNijujjvala vicitta daMDAhi dIviyAhi sahasA pajjAliyo sappiya niddhateyadippaMta vimala ghgnn-ityaadi| caturtha ka95vRkSanuM nAma dvIpazikha che. dvIpazikha nAmanA kalpavRkSe tyAM Theka ThekANe hoya che. e sarva vRkSa tyAM aneka e bahuvidha visasA pariNata udyotavidhithI yukta hoya che. ethI dvIpanA je kArya hoya che temanA e sampAdako hoya che. nava nidhieAnA nAma A pramANe che. naisarSa 1 pAMDaka 2 piMgala 3 sarva ratna 4 mahApa 5 kAla 6 mahAkAla 7 mANavaka 8 ane zaMkha A sUtrapAThamAM AvelA padonI vyAkhyA jIvAbhigamasUtra nA bhASAntara mAM karavAmAM AvI che. ethI jijJAsuoe tyAMthI vAMcI levu. pAMcamAM 95vRkSanuM svarUpa 'tIseNa samAe bharahe vAse tattha 2 dese tarhi 2 bahave joisiyA NAmaM dumagaNA guttA surAri pAMcamA kalapavRkSanuM nAma jotivika che. e kalpavRkSo te samaye tyAM ghaNAM hiSya che ane potAnI svAbhAvika prabhAthI temaja aneka bahavividhavisasA pariNata thayelI udyota vidhithI yukta thayelA tat tat pradezane comerathI avabhAsita karatA rahe che. udyotita karatA rahe che temaja prabhAyukta karatA rahe che. A sarva kalpavRkSanA adhobhAga kuza kAza temaja vikuza bilvAdi latAothI rahita hoya che. A sUtrapAThagata padonI vyAkhyA jIvAbhigamasUtra mAM karavA mAM AvI che ethI jijJAsuoe tyAMthI vAMcI levuM joIe ahIM punaH sUtrapAThagata padonI vyAkhyA karavAthI grantha vistAra thaze. chaThThA ka9pavRkSanuM svarUpa: 'tIseNaM samAe bharahe vAse tattha 2 dese tahiM tahiM baDhe cittaMgA NAma dumagaNA paNNa rA" tyAra chaThThA kalpavRkSanuM nAma citrAMga che. te kALe e kalpavRkSe tyAM puSkaLa saMkhyAmAM thatA hatAM ThekaThekANe e ka9pa vRkSe te kALe tyAM puSkaLa saMkhyAmAM prApta thatA hatA bhaMga bhUmimAM emane atyAre paNa sadabhAva che. A bharata kSetramAM prathama kALamAM bhega bhUmi hatI. ethI te jambudvIpaprajJaptisUtrA 64
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ vakhate ahiM A te Theka ThekANe hatAM. e citrAMga jAtinA kalpavRkSe te bhAga bhUminA mANu sAne tathAvidha visasApariNAmathI pariNata thaIne aneka prakAranI mALAe pradAna kare che. A sUtrapAThagata padonI vyAkhyA jIvAbhigamasUtranA anuvAdamAM karavAmAM AvI che. satimAM kalpavRkSanuM svarUpa-- "tIseNaM samAe tattha 2 bharahe vAse tattha dese tarhi 2 bahave cittarasA NAmaM dumagaNA paNNattA samaNAuso' ityAdi / sAtamA kalpavRkSanu nAma citrarasa che. prathama kALamAM e kalpavRkSe A bharata kSetramAM ThekaThekANe puSkaLa sakhyA mAM hoya che. jevu emanuM nAma tevA ja guNeAthI e yukta che. madhura amlAdi rasa emanA aneka prakAranA hoya che. athavA AsvAdakenA mATe te rasa AzcaryakArI hAya che. ethI paNa A kalpavRkSeA citrarasa nAmathI prasiddha thaI gayAM che. e kalpavRkSA madhura vagere rasAne kAI vaDe nahi paNa svataH svabhAvataH ja A pramANe pari NamanavALA heAya che. ethIaneka bahuvidha vividha visrasA pariNata thayelA bhejana vidhithI e yukta heAya che. A saba dhamAM kahevAmAM AvelA sUtrAnA padonI vyAkhyA jIvAbhigama sUtra nA anuvAdamAM ame pahelAM karI che. ethI jijJAsujane tyAMthI vAMcI le. AThamAM kalpavRkSanuM svarUpa: "toseNa samAe bharahe vAse tattha 2 dese tarhi 2 bahave maNiyaMgA NArma damagaNA paNNattA samaLAvo" rAti te suSama suSamA nAmanA ArkanI upasthitimAM A bharatakSetramAM Theka ThekANe aneka maca ga nAmanA kalpavRkSo tyAMnA yugalikA mATe svAbhAvika rUpathI aneka prakAranI bhUSaNa vidhithI yukta thayelA temanA AbhUSaNeAnI icchAenI pUrti kare che. A sUtrapAThamAM je je pa AvelA che, temanI vyAkhyA jIvAbhigamasUtra' nA hindI anuvAdamAM spaSTa rUpamAM karavAmAM AvI che. ethI A viSe tyAMthI ja vAMcI levuM joIe. eka seranI kAMcI hAya che, ATha serAnI mekhalA hAya che. seALaserAnI rasanA hoya che, ane 25 serAnI eka kalApaka hoya che, navamA helpavRkSanuM svarUpaH "tIseNaM samAe bharahe vAse tattha 2 dese tarhi tahi bahave geha gArA NAmaM dumagaNA paNNattA ityAdi / he zramaNa AyuSman ! te suSama suSamA nAmanA ArAmAM bharatakSetramAM e sthAne para aneka gehAkAra nAmanA kalpavRkSeA hoya che. e kalpavRkSo maneAnukUla bhavanavidhithI yukata hAya che. eTale ke aneka prakAranA bhavana rUpamAM e svataH svabhAvathI pariNata thaI jAya che. A sUtramAM AvelA padonI vyAkhyA jIvAbhigamasUtranA anuvAdamAM karavAmAM AvelI che. ethI jijJAsue tyAMthI vAMcI le. jambudvIpaprajJaptisUtra 65
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezamAM kalpavRkSanuM' svarUpa kathanaH "tIseNaM samAe bharahe bAse tattha 2 dese tahiM 2 bahave aNigamA NAmai dumagaNA paNNattA' ityAdi / huM zramaNa AyuSmana te suSama suSamA nAmanA ArAmAM bharatakSetranI aMdara anagna nAmanA kalpavRkSa hoya che. e kalpavRkSanA prabhAvathI tyAMnI koI paNa vyakti vastra rahita rahetI nathI. uttama temaja mUlyavAna stra tyAMnA mAhUsAne emanAMthI prApta thatA rahe che kemake e vRkSo svabhAvataH aneka rAgathI rajita thayelA vastrAnA rUpamAM pariNata thaI jAya che, 510nA A vastrAnu varNana A sUtradvArA karavAmA Avela che. tene prakaTa karanArA sUtra gatayannenI vyAkhyA jIvAbhigama sUtranA anuvAdamAM karavAmAM AvIgayela che. tethI tyAMthI te samajI levI Asa0 23aa suSamasuSamAkAlame utpanna manuSyoM ke svarUpakA kathana A pramANe 10 prakAranA kalpavRkSonuM svarUpa prakaTa karIne have sUtrakAra suSamAsuSamA nAmaka kALamAM utpanna thayela manuSyeAnA svarUpanuM varNana kare che. : 'tI seNa samAe bhara he vAse maNuyANaM kerisapa AyArabhAva paDoyAre paNNatte - ityAdi // suutr11|| TIkA--gautame prabhune A sUtra vaDe prazna karyAM che ke he bhadaMta ! te suSamasuSamA ArakanA sadbhAvamAM bharatakSetramAM yugalika manuScAnA svarUpaparyAya prAdurbhAva eTale ke svarUpa kevuM hAya che. ? enA javAbamAM prabhue A pramANe kahyuM che.-loyamA ! teLe manuvA su yi kummacArucalaNA jAva lakkhaNavaMjaNaguNovaveyA sujAyasuvibhatta saMgayaMgA pAsAIyA jAva haMsavA'' he gautama ! te samaye manuSya yugalika strI-puruSa jemanu saMsthAna samIcIna che evA temaja kacchapa jevA unnata su Mdara caraNeAvALA heAya che. zakA-"mAnavA mauhito vAM devAdharaLataH punaH A kavisamaya mujaba manuSyajanmavALA yugalikeAnu varNana mastakathI mAMDIne karavuM joIe ane devAnu varNana caraNethI karavAmAM AvavuM joIe te! pachI ahI' emanu varNana caraNathI mAMDIne sUtrakAre zA mATe karyuM che ? A praznanA uttara A pramANe che ke yugalika manuSya prazasta puNyavALA hAya che. ethI teo deva tulya mAnavAmAM Ave che, eTalA mATe devakapa A yugalika manuSyAnu vana caraNathI mAMDIne karavAmAM koI kSati jevI vAta nathI. A yugalika strI-puruSa-lakSaNa sva - jambudvIpaprajJaptisUtra E
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ stika vigere vyaMjana--mItilaka vigere temaja guNa-prakRtibhadratA vagerethI yukta hAya che. sujAta suvibhakta sa`gata agavALA heAya che. eTale ke emanA zarIrAvayava suvibhAgacuta hAya che. temaja sagata pramANeApeta hAya che nyUnAdhika heAtA nathI ahIM je prathama cAvatA zabda Avela che tethI 'dupaTTa' ityAdi padathI mAMDIne 'palaLayaMgaLa' ItyAdi padma pata jeTalA vadhArAnA vizeSaNapado che. temane saMgraha 'jhoyAmima' vagere sUtradvArA jANI levA joI e pAsArIyA gAya rvATTurA" pAThamAM Avela A cAvatuM pattuthI darzanIya ane abhirUpa A padone saMgraha thayela che. e cAre cAra padAnI vyAkhyA pahelAM jevI karavAmAM Ave che. tethI ja samajavI joI e tAle mate ! samApta ahevAle maLuLa sila AthAmAyavaDoyAre naLaze" he bhadanta ! te suSamasaSamA kALa nA samaye bharata kSetranI strIenA AkAra bhAva pratyavatAra-svarUpa kevu' kahevAmAM Avela che. AnA javAkhamAM prabhu kahe che.- noyamA ! tAo khaM maLuo sujJayasavAsu Io vALa haTAguLe,i jInnA' he gautama ! te manuSya srIe--yugalikamanuSya strIe supramANamAM utpanna thayelA mastakAdi a MgeAvALI hAya che. temaja sujAta sarvAMga yukta hAvAthI tee khUbaja suMdara heAya che. ma nAhara AkAravALI hoya che, tathA mahilAeAnA pradhAnaguNAthI eTale ke priya khelavu' temaja svAmInA cittAnukUla vaMna karavu vagere mahilA jagatanA pradhAna sad guNeAthI teo yukta hAya che. "aikaMta visapaNamANa mauya sukumAla kumma saMThiya-visihThacalaNA ujjumaula pIvara sAhiyaMgulIo abbhuNNaya iataliNa taMba suiddhaNiddhaNakkhA romarahia paTThalaTTha saMThiya attara pasaMsthasthaLa govsaMdha suddaDhALo' emanA banne caraNA atikAnta-ati suMdara hAya che., viziSTa pramANeApeta heAya che. peAtapeAtAnA zarIranA anurUpa pramANavALA hoya che. nyUnAdhika pramANa vALA hotA nathI. saMsAramAM jeTalA kemaLa padArthoM mAnavAmAM Ave che. te padArthAnI vacce emanA A caraNA atyanta vadhAre sukomaLa che. temaja jevuM kacchapanu saMsthAna hAya che, tevu' ja saMsthAna emanA caraNAnu heAya che. ethI ee khUbaja maneAjJa hAya che. emanA caraNAnI AMgaLIe Rju sarala hoya che. mRduka-kemaLa-hAya che ane pIvara-puSTa hoya che. arthAt snAyu vagerene sa`dhibhAga emAM dekhAteA nathI, temaja susaMhata hAya che. paraspara aDIne rahe che. e AMgaLIonA nakhA samunnata heAya che. uparanI tarapha madhyamAM unnata thayelA rahe che. ratiH heAya che-jonArAone mAnadaprada hAya che. athavA "rA" rajita hAya che--lAkSA rasanA rAgathI ragelA hoya che. 'hina' pAtaLA hoya che. tAmra-ISadU raktavarNa - vALA heAya che. zuci mala vihIna hAya che. temaja snigdha sucikavaNa hoya che. naraNe" mAM dvitya prAkRta hAvAthI thayela che. emanuM ja ghAyugala rAmarahita hAya che. vRtta-vatu la-gAla hAya che lapTasa sthita-2syasa MsthAnathI yukta hoya che. urdhva urdhva kramathI sthUla sthUlatara hAya che. ane ajaghanya prazasta lakSaNavALu hAya che. utkRSTa slAyya lakSaNothI yukta hAya che. ake pya jambudvIpaprajJaptisUtra 57
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ ati subhaga hovAthI adraSya hoya che. "dunirimA kuorkhaMDa yuvaThThalajIno jArI khaMbhAireka saMThiaNivaNa sukumAla maua maMsala avirala samasaMhia sujAyavaTTa pIvara NiraM ta" emanuM sujAnumaMDaLa atIva sapramANa hoya che, ane mAMsaLa hovAthI anupalakSya hoya che. temaja emanI saMdhio dRDha snAyuothI sArI rIte Abaddha rahe che. emanA bane urue kadalInA staMbhanA saMsthAna karatAM paNa vadhAre suMdara saMsthAnavALA hoya che. visphoTaka vagerenA traNathI rahita hoya che. sukumAra padArtho karatAM paNa vadhAre eo sukumAra hoya che. ati komaLa hoya che. mAMsala-puSTa hoya che. avirala eka bIjA ne aDIne rahe che. samatulya pramANa vALA hoya che sahika-sakSama hoya che. sArA rUpamAM utpanna thayelA hoya che. vRtta-vatuM hoya che. pIvara puSTa rahe che. temaja satata aMtara vihIna hoya che "kadAvAviiiy paTTa saMThia pasattha vicchiNNa pihulasoNI vayaNAyAmappamANaduguNiyA visAla maMsala subaddhajahaNavaradhAriNIo vajjavirAji apasattha lakkhaNa nirodarativaliyarvAla taLumamitro, aSTApadavItika padamAM vItika vizeSaNa prAkRtanuM hovAthI para prayoga thayela che. temaja ghuNa vagere upadravathI vihIna ghutaphalakanI jema praSTa saMsthAna yukata zreSTha AkAra yukta emane zroNi pradeza-kaTi bhAga hoya che, ane te prazasta ane ati sthUla hoya che. emano pradhAna kaTipUrvabhAga eTale ke jaghana mukhanI dvAdaza aMgula pramANa laMbAI karatAM be gaNuM hoya che, ethI te vistIrNa mAMsala puSTa ane subaddha suddaDha hoya che. emane je madhyabhAga che te vajInA je manahara hoya che. prazasta lakSaNothI sAmudrika zAstrokata sArAM-sArAM lakSaNethI yukta hoya che. vikRta udarathI rahita hoya che. athavA a5 udaravALA hoya che. trivalIthI yukta hoya che. balita-bala saMpanna hoya che. durbaLa hete nathI, pAtaLo hoya che, sthUla hoto nathI ane kaMIka namita hoya che. "zra mashiy jacca taNukasiNaNiddha AIjjalauha sujAya suvibhattakaMtasobhataruilaramaNijja romarAI, gaMgAvatta payAhiNAvattataraMgabhaMgura vikiraNa taruNa bohia AkosAyaMta pauma jIvanamA " emanI rAmarAji juka-javI saraLa hoya che. vakra kaTila hatI nathI, sama barAbara hoya che. sahita paraspara milita hoya che. antarathI yukta hotI nathI svabhAvataH pAtaLI hoya che. sthUla hotI nathI kRSNa varNavALI hoya che, kapinA rAmanI jema kapiza hotI nathI. snigdha sucikakaNa hoya che, kharabacaDI hatI nathI Adeya netro mATe sprahaNIya che. lalita suMdaratAthI yukta hoya che sujAta hoya che. sArI rIte utpana thayela hAya che. suvibhakata hoya che. sArI rIte vibhAgathI saMpanna hoya che. kAnta-kamanIya che. ethI te khUbaja sohAmaNI lAge che. ane jeTalI rucikara vastuo che te sarva karatAM te vadhAre. rucira hoya che, "varta ghakSiNAvarsa" vagere sUtra manujavarNananA prasaMgamAM A sUtrana varNanamAM pahelAM vyAkhyAta thayela che "agesuthapAyuchIyo rAghavANAno ja jambudvIpaprajJaptisUtrA 68
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAnAo, junAvAlAmo, micamAra varasapAso" emanA udarane vAma-dakSiNa bhAga anudu bhaTa aspaSTa hoya che. prazasta lAdhya hoya che. ane pIna skUla hoya che. "natAvai, sukAtA, mitra mAvA nitAravuM" e traNe pade pahelAM manuja varNananA prasaMgamAM vyAkhyAta thayela che. aA dugha nahamforvma sunnAtha raLavada jAgo ' emanI zarIrayaSTi akara Duka mAMsala hovAthI anupalakSamANa che pRSTavaMzana hADakuM jemAM evI te hoya che temaja svarNanA jevI kAMtithI yukata hoya che. nirmaLa svA bhAvika ane Agantuka melathI vihIna hoya che. sujAta hoya che. garbhathI mAMDIne janma sudhInA doSothI rahita hoya che. ane nivaData javarAdi rega temaja dezAdika upadrathI hIna hoya che. "yavasTaavmarNamAdiya vaghu gAmetrAnama guru vaki - mukAvInaravA " emanA banne pAdharo suvarNa ghaTanA jevA mano hara hoya che. sama hoya che paraspara mAM samAna hoya che. nyUnAdhika hotA nathI paraspara maLelA hoya che, e eTalA pAse pAse hoya che ke ene bannenAM madhyamAMthI mRNAla tatuM paNa nIkaLI zakatuM nathI athavA te emanA madhyamAM mRNAla taMtu paNa pravezI zakatuM nathI. e bane stanonA je agrabhAga hoya che. te bahuja suMdara hoya che, e banne stane samazreNimAM hoya che. ane yugma rUpa hoya che. e baMnenI AkRti goLa hoya che ane vakSasthala paNa AgaLa bahuja suMdara rIte uMce uThelA hoya che "natfsau e skUla hoya che ane pratikAraka hoya che temaja mAMsathI supuSTa hoya che. "kuvaMja zag gay sonu jIvaTa samakSadira nA cakAri vAda" emanI banne bhujAo sarpanI jema kramazaH nIcenI tarapha pAtaLI hoya che ethI te gopucchanI jema goLAkAra hoya che. para sparamAM te samAne eka sarakhI hoya che. madhya zarIranI apekSAe e-saMhita avirala hoya che. skandhadeza nata hovAthI e namra-namita hoya che. Adeya hoya che. ane manahara hoya che. "saMvAdo, mAtrathA, vanarAjuriyAo, for , ji tti paNa rajA noLiya suvimA virya pALadAgI' emanA nakhane varNa tAmra hoya che. emanA hAthanA agrabhAga mAMsala-puSTa hoya che, emanA hAthanI AMgaLI o pIvara-supuSTa hoya che komaLaya ane uttama hoya che, e strIo sacivaNa hastarekhAo vALI hoya che. emanA hAthamAM ravi zazI zaMkha cakra ane svaritakanI rekhAo hoya che. ane e rekhAe tyAM suspaSTa hoya che, "guthajAvajavavatithaugNA" emanA kakSa pradeza vakSasthaLa ane vastipradeza-guhya pradeza e sarve puSTa ho che, unata hoya che temaja prazasta heya che. "giupoDhA" emanA gAla ane kaMThe e banne prati pUrNa paripuSTa suMdara hoya che. aMdara vaLI gayelA hotA nathI. caDaguvmAzaMkuvALIyA" emanI je grIvA hoya che te caturaMgula pramANavALI hoya che ane ethI ja te supramANe petamAnavAmAM AvI che. tathA je zreSTa zaMkha hoya che. tevI ja te zreSTha hoya che, eTale ke rekhAyathI yukata hoya che. "i ra4 rAja sAtha hRgr" emanA kapilanA ardhA bhAga hanu mAMsala hoya che. ucita saMsthAna yukta hoya che, ethI te prazasta hoya che. " jambudvIpaprajJaptisUtra 69
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ gcwcqjANavADhavacAradharao" emane je adhareSTha hoya che te dADamanA pupanI jema prakAzayukta hoya che. eTale ke dADamanA pupa je lAla hoya che puSTa hoya che. ane uparanA eka karatAM kaMIka lAMbA hoya che temaja te kuMcita nIcenI tarapha saheja namra thayela hoya che. ethI te khUba ja zreSTha hoya che. " suttaryAma davArA cara ravAti majhadhavatradivimaDhaDhaNAmo" temaja uparane je emane oSTha hoya che te bahuja suMdara hoya che. emanA dAMta dahIM jalakaNa candrakunda puSpa ane vAsantInI kaLI jevA atIva ta varNavALA hoya che. emanI madhyamAM chidra hotA nathI e avirala hoya che ane vimala-maLa rahita hoya che. "Tcguttama3yapurumAtATurnAmo vIra maDasTahisTaanbhugg ya ujjutuga NAsAo, sArayaNavakamalakumuya kuvalayavimaladalaNiyarasarisa lkssnnvsaraLa anaHvatA ' emanAM tAla ane jihA rakatatpalanAM patranI jema rakta hoya che. ane sukumAra hoya ne. emanI nAsikA kaNeranI kalikA jevI akuTila hoya che ane te bhradrayanA madhyamAMthI nIkaLIne atIva saraLa temaja UMcI rahe che. gAya vagerenA nAkanI jema te kuTila rahetI nathI. emanA bane netro zarada Rtu saMbaMdhI navIna kamaLa-sUrya vikAsI paddha kumuda candra vikAsI utpala temaja kuvalaya nIlempalanA vimala patronA samUhanA jevAM hoya che. eTale ke rakata ta ane nIla varNathI yukata rahe che tathA te zebhana lakSaNanA yogathI prazasta hoya che. ajIhya hoya che, bhadra bhAvayukata hovA thI vikAra bhAva rahita hovA chatAe capaLa hoya che ane kAnta hoya che atIva suMdara hoya "qttAdhavarAvata gAtaMra Dho jaLar, wrifmayathAvarjhAimara saMghanA mUmAgo, temaja te temanAM netro patralapamala-zobhana parmathI yukta hoya che, dhavala zubha hoya che. Ayata hoya che karNAntagata hoya che ane ISadU aruNa hoya che. strIo nI nayana subhagatA ja temane utkRSTa zuMgAra che. e vAtane sUcita karavAmATe zobhana pama yukatatA ane karNAktagatatva vizeSaNane laIne pharIthI netronuM varNana karavAmAM AvyuM che. AnAmita Aro pita dhanuSanI jema vaka kuTila ethI rucira suMdara temaja kRSNAzvarAjinI jema saMgata kRNa meghapaMkitanI samAnA saMgata-saMhata avicchinna tathA sujAta zobhana evI bhamare emane hoya che. "mArIurvmAna juttasavaNA susavaNAo, pINamaTUgaMDalehAo, cauraMsapasatthasamaNiDAlAo, komuI raannara vimaragiuromavatharo' emanA banne zravaNe-kAne AlIna saMgata hoya che. ethI te sapramANa hoya che ane eTalA mATe ja e sukarNa eTale ke sArA kAnevALI mAnavAmAM Ave che. emanI kapalapAlI pIna hoya che paripuSTa hoya che, nIcI UMcI hotI nathI temaja te zuddha hoya che. zyAmatA vagere vathI saMkrAMta hotI nathI. emanA lalATa pradeza bhAla caturastra cakhUNiye hoya che. prazasta lakSaNopeta hoya che. temaja sama-aviSaya hoya che. emanuM mukha zaradU kAlanI pUrNa mAsInA candranA jevuM vimaLa nirmala hoya che pratipUrNa hoya che, saundaryathI paripUrNa hoya che ane saumya zAMtijanaka hoya che. "agura jambudvIpaprajJaptisUtrA 70
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ utamaMgAmo avila susiNiddha gaMdhadIhasirayAo chatta-1, jjhaya-2 jUa-3 thUma 4 dAmiNI - maMtyu- vAsa-7 vAva-8 sorathA-1 -20 nava- 2 mada8-12 me-23 dava-4 -kakSA-21 -6 tha8-17 mayura-28 aDhAva-22 sudA -201yuur-21 siriabhisebha-22 toraNa-23 meiNi-24 udahi -25 barabhavaNa-26 giri-27 varaAyasa-28 salolagaya-29 usama-30 sIha-31 cAmara-32 uttmpstthbtiislrkhnnghaDIgo emanuM mastaka chatra jevuM unnata hoya che. emanA mastakanA vALa akapila kRSNahoya che. susinagdha svabhAvataH sucikavaNuM hoya che. sugandhita zobhana gaMdhathI yukata rahe che dIrgha lAMbA hoya che. strIonA saubhAgya sUcaka temaja sAmudrika zAstranA 32 lakSaNethI teo saMpanna hoya che. 22 lakSaNe A pramANe che chatra 1, dhvajA radhUpa-eka staMbha vizeSa ke je yajJamAM Aropita hoya che-stupa pITha-dAma mALA-pa.kamaMDalu-jalapAtra viSa-6, kalaza-7. vApI-8, svastika -9 patAkA-10 11 masya-12 kuma ka75 13 rathavara-zreSTha ratha-14 makara dhvaja- makara rUpa vajA 15 A kAmadevanI dhvajA che, ane e sarva kAlika sobhAgya-sUcaka hoya che.) aMka kALA tala 16 -sthAla-thAla 17, aMkuza-18, aSTApada ghatakuLaka-19, supratiSThaka-sthAnaka-ra0, mayUra-mara 21, yabhiSeka-lakSmInuM abhiSeka rUpa cihna -22, toraNa-23, medinI -pRthvI-24, udadhi samudra-25, zreSTha prAsAda - 26, giri parvata27, zreSTha darpaNa-28, salIla gaja-lIlA sahita hAthI-29, 2Sabha -khalIva-baLada-30, siMha-31 ane cAmara-32, TUMvAdita ja, madufjakurakSargo' vatA, varNa rAjumA, vaghaithavarjiAsTaphuariAda rohamAnAmuvAga" he sanA jevI emanI gati hoya che, emanA svara sahakAra-AmranI maMjarInA rasAsvAdathI utpanna thavAvALA AnandathI matta thaelI kephilanI vANI jevo madhura hoya che. e bahu ja sundara hoya che. ethI nikaTa rahenArI dareke-dareka vyakti emane cAhe che. koI emanAthI dveSa karatuM nathI sA mAnya vyaktinA zarIramAM carmanI zithilatAthI je prakAranI rekhA paDI jAya che te prakAranI rekhAo eTale ke karacaliye emanA zarIra para paDatI nathI ane emanA vALa paNa sapheda thatA nathI arthAt emanA zarIramAM kaI paNa divase ghaDapaNa AvatuM nathI. emanA zarI ramAM hInAdhika-aMge hotA nathI. emanA zarIranI cAmaDI aprazasta varNavALI hotI nathI. tAva vagere rogothI e e sarve mukta hoya che. vaidhavyanuM duHkha e ke I paNa divase begavatI nathI, ane putrIzeka ane dAridraya janya saMkalezathI e e sadA mukata rahe che. "sDacatteNa ya NarANa thobvaNa-mussiyAo sabhAvasiMgAracArubesAo saMgayagayahasiyabhaNiya cidviya bilAsasalAvaniuNajuttovayArakusalAo, suMdarathaNajahaNavayaNakaracalaNaNayaNalAvaNNa jambudvIpaprajJaptisUtrA 71
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAyano vaLAvisTArarAjA" emanI ucAI mANasonI ucAI karatAM saheja ochI hoya che. eTale ke emAM kaMIka kama traNagAu jeTale UMcI hoya che. tyAMnA puruSa traNa kesa jeTalA UMcA hoya che. svabhAvataH emane veSa zRMgAra yogya hoya che. A kathanathI "kezaviracana vagere je pAdhika zaMgAro che, teno teomAM abhAva rahe che ane ethI ja temanAmAM nivikAra manaskatA rahe che" A vAta sUcita karavAmAM AvI che. e ucita gamanamAM, hAsamAM, chelavAmAM aneka jAtanI ceSTAo karavAmAM, vilAsamAM ane paraspara vAta cIta karavAmAM khUba ja catura hoya che, tema ja laukika vyavahAramAM paNa khUba ja nipuNa hoya che. A kathanane bhAva A pramANe che ke te kALanI strionuM mana parapuruSa tarapha ane parapuruSanuM mana parastrIo tarapha kadApi abhilASI thatuM nathI jo A vAta yathArtha che te bhagavAna AdinAthana sunandA sAthe pANigrahaNa karavuM anucita Thare che. kemake sunandAnA patinA avasAna pachI ja bhagavAne tenuM pANigrahaNa karyuM che. ethI A jAtanA AcaraNa badala bhagavAnane parastrI deSane prasaMga anivArya paNe upasthita thAya che. te A saMbaMdhamAM samAdhAna evuM che ke keI yugalimAMnA yugala rUpathI kanyA ane dAraka utpanna thayAM teo bAlacita-kIDAo karatA kaI eka tAla vRkSanI nIce jaI pahoMcyA. tyAM karmacagathI te tAlavRkSa parathI kAka tAlIya nyAyathI paDatA tenA phaLathI mAthAmAM AghAta thavAthI te dAraka maraNa pAmyo. kanyAnA mAtA-pitAe te kanyAnuM pAlana poSaNa karyuM ane tene moTI karI tenuM nAma mAtA pitA e sunaMdA rAkhyuM. keTalAka divaso pachI sunaMdAnA mAtA pitAnuM avasAna thaI gayuM. sunaMdA tyAra bAda ekalI rahI gaI. te ekalI ja gharamAM rahevA lAgI. dhIme dhIme te vanamAM paNa Ama tema javA AvavA lAgI. jyAre te yuvatI thaI te tene jaMgalamAM ekalI pharatI je te yugalika jana nAbhirAya kulakaranI pAse laI gayA. nAbhikulakare tenI badhI hakIkta jANI ne A RSabhakumAranI patnI thAya. Ama tene svIkAra karI lIdho. A rIte bhagavAna RSabhe kumArikAvasthAvALI te sunaMdA sAthe pANigrahaNa karyuM che. ethI bhagavAna para parastrI pariNayanane doSAropaNa yogya kahevAya nahi. zAstromAM evuM vidhAna che ke bhagabhUmimAM jInuM akAlamRtyu thatuM nathI. te pachI te dArakanuM akAla mRtyu kevI rIte thayuM ? te Ane javAba A pramANe che ke jemanuM Ayu pUrvakeTithI adhika hoya che, evA yugalikenuM akAlamRtyu thatuM nathI paNa AdinAthanA vArakamAM thayela A dArakanI pUrvakeTi karatAM vadhAre AyuSya na hatI ethI enuM akAla mRtyu thayuM. temanAvArakamAM akAla mRtyu saMbaMdhI A paheluM dRSTAnta che. evI vAta bIjA sthAne A pramANe kahevAmAM AvI che. bhagavAnanuM pitAnI sahedarA sumaMgalA sAthe je pANigrahaNa thayuM che te ghaNuM anucita ja thayuM che. sahadarA sAthe pANigrahaNa te sAdhAraNa vyakti mATe paNa anucita kArya gaNAya che. to A saMbaMdhamAM Ama kahevAmAM AvyuM che ke te vakhate A jAtane vahevAra lokAviruddha gaNAta hatA. lokamAM niMdanIya temaja anucita gaNAto nathI. ethI sahedarAnI sAthe karavAmAM Avela pANigrahaNa te vakhatanA vyavahAra mujaba anucita kArya gaNAya nahi. "huka' ItyAdi e strIone stana jaghana bhAga kaTinA nIcenuM sthAna vagere sarva aMge suMdara ja hoya che. "navA jaLa vivavAAi jevA garajI go" e strIo nadanavanamAM-sumerunA dvitIya jambudvIpaprajJaptisUtra 72
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ vanamAM--viharaNazIla apsarAo jevI suMdara che ethI "mANamagacharo" bharatakSetranI e mAnuSIrUpamAM apsarAo ja che. "araSiA rANAjAgo jAva riNAmo" manuSyalakanA mATe e Azcarya savarUpA hovAthI leke vaDe e prekSaNIya che. prAsAdIya vagere e cAra pade nI vyAkhyA jema pahelA karavAmAM AvI che tevI ja ahIM paNa samajavI. "te magyA sodarA, daMrakSarA, jarA vistA, vIghorA, sItA " te kAlanA manuSya ane strio e ghasvaravALA meghanA jevA gaMbhIra svaravALA haMsanA jevA madhurasvaravALA kauMca pakSInA jevA haradezavyApI svaravALA nandInA dvAdazavidhatUrya samudAyanA svara jevA ravaravALA naMdInA anuvAdanA jevA anuvAdavALA siMhanA baliSTha svaranA jevA svaravALA, "sIdho, , gu NonA, chAyAyavono vibhaMgamaMga vagjarisahanArAyasaMghayaNA, samacauraMsasaMThANasaMThiyA chaviNirAtaMkA" siDanA ananAda jevA anunAdavALA ethI zebhana svaravALA hoya che. sArA svara ane nirdoSa- anuvAdavALA hoya che. prabhAthI jemanA zArIrika avayaM prakAzita thatA rahe che, evo hoya che. vajI RSabhanArAya saMhananavALA hoya che. samacaturansa saMsthAnavALA hoya che. emanI cAmaDImAM koI paNa jAtanI vikRti thatI nathI da6 kuSTha vagere carmarogathI eo vihIna hoya che, "anukTojha vA, vana, karinAmA sa daMtariNA, idUradapUrNimA emanA zarIrantarvatI vAyuno vega sadA anukUla rahe che. emanuM gudAzaya kaMkapakSI nA gudAzayanI jema nIroga varcaskavALuM hoya che, eTale ke emanuM gudAzaya jAjarathI lipta hotuM nathI. kapotano je jAtane AhAra-pariNAma hoya che te jAtano emane AhAra pariNAma hoya che eTale ke kapota kAMkarAo khAya che te paNa jIrNa thaI jAya che pacI jAya che, tevI ja rIte emane paNa durjara bhejana paNa pacI jAya che. eve emane AhAra pariNAma hoya che. A kathanathI spaSTa thAya che ke e sarve ajIrNatA vagere dethI rahita hoya che. emanI gudAne je bAhA bhAga hoya che te pakSInI gudAnA bhAganI jema malanA lepathI vihIna rahe che. "ra" zabdano artha apAnabhAga che. emane pRSThabhAga. banane pA bhAga ane banne urue pariniSThita hoya che. eTale ke bahuM ja majabUta hoya che. cha hajAra dhanuSa jeTalA eo uMcA hoya che. "sesila majuvALa re chaguLA vidUdArayA Your nA vamaLA" he zramaNa Ayuzmana ! te manuSyanI 256 pAMsaLIonA asthio hoya che. "s[eur-dha rasa sArakuufmavatharr" padma ane u5lane jevo gaMdha hoya che tevA ja gaMdhavALA emanA zvAsecchavAsa hoya che. ethI emanA gaMdhathI emanuM mukha jambudvIpaprajJaptisUtrA 73
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ ', sadA suvAsita rahe che. "seLa anuyA vagar3valaMtA, duMcaLu jodamAgamAyAhomA mikSmasaMpanA, alTILA, mA, vinItrA, appA aLisiyA, virita -- visaLA, dijhiyAmAmiLo e manuSyA prakRtithI zAnta svabhAvavALA hAya che. krUra svabhAvavALA nahi. temaja prakRtithI krodha, mAna, mAyA ane leAbha kaSAyanI maMdatAvALA hAya che. ethI ja e A mRdu zAna pariNAmavALA pariNAma mAM sukhakArI evA mAdavabhAvathI sa`panna hoya che. khala mANaseAnI jema kapaTa yukata mA vabhAvavALA hAtA nathI. e alIna sa`guNa saMpanna hoya che. athavA gurujaneAnI AjJAnA virAdhaka nahiM paNa pAlana karanArA hoya che. athavA sarva rIte e sarva samasta zubhakriyAemAM lIna rahe che. ee uddhata ceSTAkArI hAtA nathI e bhadraka kalyANa bhAgI hAya che. athavA bhadraMga bhadraM hAthInA jevI gativALA hAya che. e vinIta hAya che vRddha janenI sAme vinamra thaI ne rahe che. e alpeccha hoya che. maNi kanaka vageremAM pratibandhathI hIna rahe che. e suSita khAdya vagere padArthonA saMgrahakaravAvALA hAtAM nathI. emanI raheNI karaNI prAsAda AdinA Akara rUpa kalpavRkSonI zAkhAenI aMdara hoya che. eTale ke e prAsAda jevA AkAra vALA vRkSeApara nivAsa kare che tema ja yuthuSTa zabdArdika bhegAne leAgavanAra. heAya che-24A suSamasuSamAkAlabhAvi manuSyake AhArarAdikA kathana have sUtrakAra e prakaTa kare che ke te manuScAne keTalA divasa pacho AhAranI IcchA thAya che, tema ja temane AhAra ke vA hoya che. ane te kALa mAM pRthivInAM puSpala vagerenA svAda kevA hAya che. 'tesiNaM maNuyANaM kevaikAlassa AhAraTUThe samuppajjai', ityAdi sUtra - ||25|| TIkA gautame prabhune prazna karyAM ke he bhaddanta te mANaseAne keTalA samaya pachI AhAranI abhilASA thAya che. enA javAkhamAM prabhu kahe che "noyamAM aTTamamattajJAAE samuvara' he gautama ! aSTamabhakata pramANa kALa pachI eTale ke traNa divasa pachI AhAranI abhilASA thAya che. aSTama ma" A traNa upavAsanu nAma che. A tapa vizeSa che. ane nirAmATe karavAmAM Ave che. paNa e manudhyeA teA upavAsa karatA nathI, kemake bhegabhUminA jIvene cAritra hetu nathI ee tA.sarasa AhAra-bhAjI che. ethI e bhejanathI temane traNa divasa sudhI jIvedanIyAdayanA abhAvathI bhUkha lAgatI ja nathI. traNa divasa vyatIta thAya te pachI ja emanI bheja jambudvIpaprajJaptisUtra 74
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ necchA jAgrata thAya che. ethI A AhAratyAga emanA karmonI nirAnuM kAraNa hAtu nathI, kemake te AhAratyAgamAM aSTama bhakatatA nathI, chatAMe je e mahAratyAgane aSTama bhatatAnI saMjJA ApavAmAM AvI che te abhakatAtvanA sAmyane lIdhe ja ApavAmAM AvI che. puDhavI-pujArA te manuvA vaLattA' huM zramaNa ! AyuSman ! te manuSyA nizcayapUrvaka pRthivI, mRttikA, puSpa ane phaLa-kalpavRkSeAnA phaLa-A sarvene AhAra rUpamAM grahaNa kare che. have gautama svAmI prabhune A jAtanA prazna kare che ke tANe" mane! putvona rimala AlA" patte" he bhadanta ! te pRthivInA AsvAda kevA kahevAmAM Avyo che enA javAbamAM prabhu kahe che:-se gayA nAmana pucher vA vatur vA sArvA mA~nuM. yA vADamaya i vA misei vA pupphuttarAi vA paumuttarAhU vA vijayAi vA' he gotama ! jevA AsvAda geALanA hAya che, khAMDanA hAya che, zakarAnA hAya che, kAlpI mizrI nA hAya che, matsye MDikA-rAva athavA zarkarA vizeSanA hoya che, 5Ta meAdaka-lADavA vizeSanA hoya che, mRNAlanA hAya che, puSpAttaranA hAya che, padmottaranA hAya che, (puSpAttara ane padmottara e banne bhede eka vizeSa prakAranI zarkarAnA che) vijayAnA hAya che. "mavijJa yAi vA, AgAsiyAi vA AdesiyAi vA, AgAsaphalovamAi vA, uvamAi vA bhave eyA Ftha" mahAvijayAnA hoya che, AkAzikAneA hoya che, AzikAnA hAya che, AkAzaleApamAneA hoya che, upamAne! hAya che, anupamAne hAya che, e badhA vijayAthI mAMDIne anupamAM sudhInA te vakhatanA vizeSa prakAranA leAjya padArtho che. emane AsvAda amRta jevA DAya che. prabhue ATalu kahyuM' ke tarata gautame vacce ja prazna karyo ke-he bhadanta ! jevA emanA svAda hAya che, tevA ja svAda tyAMnI pRthivIne hAya che.? tA enA javA khamAM prabhu kahe che-jocamA ! no phaLadde sama" he gautama ! A atha sama` nathI. kemake "lA naM puthvI kuzo phariyA ceva nAva meLAmatariyA caiva trAtALa vaLattA' tyAMnI pRthivI pUkita geALa vagere padArthoM karatAM paNa ISTa taraka che. atizaya rUpathI sakala indriyA mATe sukhajanaka che. ahI yAvata padathI "hAntatAi, priyaviAmanozA'' e traNa pada grahaNa karavAmAM AvyA che. ethI e paTTA mujaba te kAntatarikA-atizaya rUpamAM rucikarA-che, priyatarikA-atizaya rUpathI premAtpAdikA che ane mane jJatarikA-atizaya rUpathI manane AkaSanArI che. temaja atizaya rUpamAM te mana AmatakA mana vaDe gamya che, A jAtanI tenA rasanI vizeSatAe kahevAmAM AvI che. eTale ke rasane laIne te pRthvInuM A jAtanuM' varNana karavAmAM AvyuM che. "sevi nAM maMte ! guptAna daini prasAra vaLatta ?'' he bhadanta ! tyAM te puSpa phaLAnA rasA kaI jAtanAM kahevAmAM Avela che ? enA javAkhamAM prabhu kahe che :--"ne jJA nAme raNNo cAuraMta cakkavaTTissa kallANe bhoyaNajAe syaruhassa niphanne vaNNeNa uvee jAva phAseNa uve AsAyaNijje visAyaNijje diSpaNijje dappaNijje maryANijje biMhaNije, iisthapAyavAna " he gautama ! jevu SaTsa DAdhipati cakravati`narezanuM' bheAjana ke je eka lAkha dInAranA kharce niSpanna thayela hAya, kalyANa prada, ekAntataH sukhajanaka hoya che, ane te ati prazasta vaNathI, ati prazastarasathI, ati prazasta gandhathI ane ati prazasta spaza thI yukata hAvAthIte jema AsvAdanIya hAya che, vizeSarUpathI svAdanIya hAya che, jaDajambudvIpaprajJaptisUtra 75
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAgnine dIpaka hoya che, utsAha vardhaka hoya che, madanIya hoya che, brahaNIya-dhAtuonuM upacA yaka hoya che. ane prahalAdanIya-sarva indriyone ane sarva zarIrane AnaMda ApanAruM hoya che, te zuM che bhadanta ! "mA " emanA jevo ja te puSaphaLane AsvAda hoya che ? enA javAbamAM prabhu kahe che. jo mA ! jo sama" he gautama! A artha samartha nathI. eTale ke cakravatinA bhejana karatAM paNa ISTa taraka yAvata AsvAda e puSpa phalAdikano hoya che. ahIM yAvata padathI "pAttatA karatA manozatA. ane mana gAma tara" e sarva padane saMgraha thayela che. e padanI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI che, rapA yugaliyoM ke nivAsa kA nirUpaNa bhAratavarSamAM utpanna thayela te yugalika jano AhAra grahaNa karIne pachI kayAM rahe che? e jijJAsAnA samAdhAna mATe have bhagavAna gautamane A sUtra kahe che. 'te NaM bhaMte ! maNuyA tamAhAramAharettA kahiM vasahi uti-ityAdi. sU0 // 26 // TIkArtha-he bhadanta ! te yugalika te AhArane grahaNa karIne pachI kayAM nivAsa kare che ? A praznanA javAbamAM prabhu kahe che, "ojanA ! hAdA I re kaLA gumar gen " he zramaNa AyuSyan ! gautama ! te yugalika manuSyo te AhArane grahaNa karIne vRkSa rUpa gRha ja che AzrayasthAna jemanuM-evA thaI jAya che eTale ke vRkSa rU5 grahomAM nivAsa kare che. "seviLa mare ! javALa frag gAyAbhAvAre ghaur" he bhadanta ! te vRkSonuM svarUpa kevuM kahevAmAM AvyuM che ? enA uttaramAM trabhu kahe che: "joyA - gArasaThiyA pecchA chatrajjhayathUma toraNa gouraveIyA coppAlaga aTTAlaga pAsAya hammiya navAvADaja ratha ramITiyA" he gautama! te vRkSo kUTa-zikharanA AkAra sadaza AkAravALA hoya che. prekSA-prekSAgRha-nATaka gRhane jevo AkAra hoya che, tevA A. kAravALA hoya che. chatrane je AkAra hoya che. tevA AkAravALA hoya che. vajAno je AkAra hoya che, tevA AkAravALA hoya che. stUpane jevo AkAra hoya che, tevA AkAravALA hoya che toraNa jevo AkAra hoya che. tevA AkAravALA hoya che. gopurane jevo AkAra hoya che, tevA AkAravALA hoya che. upavezana egya bhUmine jevo AkAra hoya che, tevA AkAravALA hoya che. aTArIne jevo AkAra hoya che, tevA AkAravALA hoya che, e ja pramANe te prAsAda rAjamahela-harpa-dhanADhya mANasonA bhavano-gavAkSa-khaDakI. rUpagRha, vAlAthapetikA-jalasthita prAsAda ane valabhIgRha-candrazAla gRhanA jevA AkAravALA hoya che, ema jANavuM joIe. tAtparya A pramANe che ke keTalAMka vRkSo kUTanA jevA AkAravALA hoya che, keTalAka vRkSo prekSAgRhanA jevA AkAravALA hoya che, keTalAka vRkSe chatranA jevA AkAravALA hoya che, A pramANe AgaLa paNa samajI levuM joIe "thaLe dudha bahane barabhavaNavisihasaMThANasaMThiyA dumagaNA suhasIyalacchAyA paNNattA samaNAuso' hai AyuSyan zramaNa ! te bharatakSetramAM e pUrvokata vRkSAthI bhinna bIjA ghaNuM vRkSa evA paNa che ke bekagRhane jevo AkAra hoya che, tevA AkAravALA hoya che, he Ayuman zramaNa ! e sarva magaNe zubha-zItaLa chAyAvALA che, evuM tIrthakaree temaja meM kahyuM che. ahIM pahelAM gRhakAranA kalpavRkSonuM varNana karIne pharIthI "paramAra parathAnA" ItyAdi rUpamA jambudvIpaprajJaptisUtra 76.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ varNana karavAmAM AvyuM che te e manahara AvAsomAM te parama puNyazAlI manuSya rahe che, e vAtane sUcita karavA mATe kahevAmAM AvyuM che. mATe A saMbaMdhamAM punarukita karavAmAM AvI che, evI AzaMkA karavI nahIM. zAradA suSamasuSamA kAlameM gRhAdike hone ke saMbandhameM praznotara zuM te kALamAM gRho hoya che ? ke nahi? je hoya che te zuM temanA upaganA kAmamAM AvatA nathI ? vagere praznonA javAbo H ___ 'asthirNa bhaMte ! tIse samAe bharahe vAse gehAi vA gehAvaNAi vA ' ityAdi suutraa||27|| TIkAIhe bhadanta ! te suSama suSamA kALamAM bharatakSetramAM ghare hoya che. ? gRha yukta ApaNa dukAne-hoya che. bajAro hoya che. A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke-"jovaFr sui saMgama che gautama A artha samatha nathI kemake "vavodADhayA te majutha gutA' he zramaNa AyuSpana vRkSa rU5 gRha ja jemanuM Azraya sthAna che. evA te manuSya che. "ArijI te tIre ramAI mAre vAre mAru vA gAya verAyA' he bhadanta te suSama suSamAM ArakamAM bharatakSetramAM grAma yAvata sAiveza hoya che. ? uttaramAM prabhu kahe che. jo je kuLa ttama' he gautama! A artha samartha nathI kemake "dirijhathAmafmaLo jI re gar vLA" te manuSya yathAbhilaSita sthAne para avara javara karanAra hoya che. temane A jAtane svabhAva ja hoya che, "ariza la mare! jharI ghA marIDa kisI vA astti vA ghA vALajo vA' he bhadanta te kALamAM asi, maNI, kRSI, vANa kakalA kavikrayakalA ane vyApArakalA e sarve jIvanapAyabhUta kalAo hoya che. ? uttara mAM prabhu kahe che. " zake gautama e artha samartha nathI ke mane vacana gati masi vili ghaNA thi vANijJA ja nag gugra sAra he zramaNa Ayu bana te manuSya asi, maSI, kRSI, vaNikakalA vagerethI rahita hoya che. "ridha kare hiraNNei vA suvaNNei vA kaMsei vA dUsei vA maNimottiya saMkhasilAppavAlarattarayaNa sAva jo vA' he bhadanta te kALamAM bharatakSetramAM hiraNya cAMdI athavA aghaTita suvarNa hoya che, suvarNa hoya che ? kAMsuM hoya che. dUSya-vastra hoya che. maNi mauktika, zaMkha, zilA pravAla rakata rana ane svApateya e sarve hoya che, uttaramAM prabhu kahe che. "daMtA-mariyaLa jeva ja sesi magan gfmogarA vamArajI" hAM, gautama te kALamAM sarve hoya che. paNa e te manuSyonA upagamAM AvatA nathI. 18 prakAranA Tekasa (ka) sahita je hoya che. temaja vADathI je AvRta rahe che. tenuM nAma grAma che. ahIM yAvatpadathI Akara vagere sthAnanuM grahaNa karavAmAM AvyuM che. AmAM survaNa ratna vagere utpanna karanArI khANo jyAM hoya che. evA sthAnanuM nAma Akara che, ane 18 prakAranA Tekasa je sthAnamAM nAkhavAmAM AvatA nathI, tevA sthAnanuM nAma nagara che. mATInI dIvAlathI ne pariveSTita hoya che, te jambudvIpaprajJaptisUtrA 77
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthAnanuM nAma beTa che. laghu prAkArathI je pariveSTita rahe che. te sthAnanuM nAma kabeTa che athavA jemanI cemera parvata hoya che, evAM sthAnenuM nAma karbaTa che. jemanI Asa pAsa rA, rA gAu sudhI grAme hotA nathI, tene maDaMba kahevAmAM Ave che. je sthAnamAM jalamArga ane sthaLamAga Ama bane rIte pahoMcI zakAya evA jananivAsa sthAnanuM nAma droNamukha che. jesthAnamAM jIvanapagI sarva vastuo maLI Ave che. te sthAnanuM nAma pattana che. e pattane jala pattana ane sthala pattana Ama be prakAranA hoya che. jyAM hoDIo vaDe jaI zakAya te jala pattana ane jayAM phakata gADI vagere vaDe jaI zakAya te sthalapattana che. athavA jayAM phakata zaka vagere ke hoDIo vaDe jaI zakAya che, evA sthAnanuM nAma pattana che, ane jyAM phakata naukA vaDe ja jaI zakAya te sthAnanuM nAma paDDana che. tadakatama pattanaM zakaTaigamya ghoTakai naibhireva ca nobhireva tu yadga mya paTTanaM tatpracakSate // 9 // jayAM ghaNA vaNika loko rahe che te rathonanuM nAma nigama che, pahelAM je sthAnamAM tapa svi jana-tapasvI e rahe che. ane pachI jyAM leke AvI ne rahevA lAge che. te sthA nanuM nAma Azrama che. kheDuto vaDe nirmita dhAnyanI rakSA mATe je durgabhUmi sthAna che athavA parvatanI upara je jananivAsa sthAna che, tenuM nAma saMvAha che. jayAM sArthavAha vagere AvI ne rokAya che. athavA nivAsa kare che te sthAnanuM nAma sanniveza che. talavAranI zaktinA AdhAre je AjIvikA meLavavAmAM Ave che, te kalAnuM nAma asi che. A upalakSaNa che. enAthI bIjA zastronI tAkAta thI je AjIvikA meLavavAmAM Ave che te paNa asikalAzastrakalA che lekhana kalAnuM nAma maSi che. kRSikalAnuM nAma kRSi che. vaNika kalAnuM nAma vaNika che. kraya vikraya karavAnI kalAnuM nAma paNita che. vyApAra kalAnuM nAma vANijaya che. ghaTita suvarNanuM nAma suvarNa che, phakata suvarNanuM nAma hiraNya che. cAMdInuM nAma paNa hira ya che. vairya vagerenuM nAma maNi che. muktAphaLanuM nAma maukitaka che. dakSiNAvartAdi AkAra vALA je prazasta zaMkhe che te ahIM zaMkha zabda vaDe grahaNa karavAmAM AvyA che. sphaTika nagara rUpe je nakakara padArtho che te zilA zabdathI grahaNa karavAmAM AvyA che. maMgAnuM nAma pravAla che. padmarAgAdika raktaratnane kahevAmAM AvyA che. temaja rajata suvarNa vagare dra vApateya zabda vaDe grahaNa karavAmAM AvyA che. ahIM evI zaMkA thaI zake ke aghaTita suvarNanI sattA suvarNanI khANa mAM temaja rUpa-cAMdInI sattA cAMdInI khANa mAM ja che ya che paNa ghaTitasuvarNanI tAmra ane trapunA saMgathI janita kAMsyanI ane taMtu saMyoga thI janita vastranI te kALamAM Adhunika yuga jevA vaijJAnika AviSkAranA abhAve saMbhA vanA kevI rIte thaI zake ? eTale ke thaI zake nahi. je ahIM A pramANe kahevAmAM Ave ke atIta utsarpiNI kALa saMbaMdhI te vastuo A samayanA bharata kSetramAM nidhAna gata thayelI prApta thaI zake che, te A vAta paNa cogya nathI. kemake sAdi saMparyAvasita praga jambudvIpaprajJaptisUtrA 78
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ badha asaMkhyAta kALa sudhI avasthita rahI zake nahi, mATe te suSama suSamA kALamAM bharata kSetramAM emane je ApazrI e saddabhAva karyo che, te kayA AdhAre kahyo che? te Ane ja vAba A pramANe che ke deva kIDA parAyaNa hoya che ethI teo kSetrAntarathI e vastuonuM saMharaNa karIne suSama-suSamA kAlamAM paNa bharata kSetra mAM lAvI te mUkI zake che, ethI e sarvanI ahIM saMbhAvanA thaI zake che. A saMbaMdha mAM saMzayanA mATe kaI sthAna nathI ra7. suSamasuSamA dikAlameM rAjAdike viSayameM praznotara 'asthiNaM bhaMte ! tIse samAe bharahe vAse rAyAi vA juvarAyAi vA Isaratalabara mArDa viya inma seTi seNAvaisatthavAhAivA ? ityAdi stra 28 // TIkAtha-gautama svAmIe ahIM A jAtano prazana karyo che ke he bhadanta! suSama suSamA A2kanA samayamAM bharatakSetramAM rAjA, yuvarAja, Izvara, talavara mADaMbika kauTuMbika zreSThI. senApati temaja sArthavAha e sarva hoya che ! mAMDalika nareza nuM nAma narapati : 25ti che AgaLa je rAjaputranuM nRpanA rUpamAM abhiSeka thanAra che, tenuM nAma yuvarAja che. aizvaya zAlI vya. ktinuM nAma Izvara che. saMtuSTa thayela bhUpAla vaDe pradatta paTTabaMdhathI je paribhUSita hoya che tevA rAjakalpa vyakti nuM nAma talavara che. pAMcaso grAmano je adhipati hoya che. tenuM nAma mADuMbika che. " bhAva" A chAyA pakSamAM je chinna bhinna janAzraya vizeSamAM adhikata hoya che. tenuM nAma mAMDavika che je kuTuMbanA bharaNa poSaNa karavAmAM tatpara hoya che. athavA temanA kuTuMbano pratipAlaka hoya che, tenuM nAma kauTuMbika kahevAya che. jenI pAse hAthInA vajana jeTaluM dravya hoya che te Ibhya che. e ibhya uttama, madhyama ane jaghanya Ama traNa prakAranA kahevAmAM AvyA che. emAM je harita pramANe-parimita maNi, mukatA, pravAla, suvarNa temaja rajata vagere dravyone savAmI hoya che, te ne jaghanya Ibhya kahevAmAM Ave che. hastiparimita vajI ne ja je svAmI hoya che te utkRSTa ibhya che, je lakSamInA kapA kaTAkSathI je yukta che temaja jenuM mastaka lakSamInI kRpAthI dyotaka hiraNyapadathI alaMkRta rahe che, evA nagarano je pradhAnavyavahartA purUSa hoya che, tenuM nAma zreSTha che. caturaMga senAne je nAyaka hoya che, tenuM nAma senApati che, gaNima, dharima, meya ane pari che dharUpa kaya-vikaya yogya vastuone laIne lAbhanI IcchAthI dezAntaramAM jatA purUSo sAthe saMghane je yogakSema vaDe rakSaNa Ape che tenuM nAma sAthe vAha che, athavA mUladhana ApI ne je teone potAnI ddhi jeTalI baddhivALA banAve che, te sArthavAha che. je vastu jambudvIpaprajJaptisUtra 79
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka, be, traNa vagere saMkhyA vaDe gaNIne ApavAmAM Ave che, jema ke nAriyela vagere-evI te vastuone gaNimA tarIke gaNavAmAM AvI che je vastu trAjavAthI telIne ApavAmAM Ave che jemake vIhi, java ghaUM vagere evI e vastuone dharima kahevAmAM Ave che. je vastuo pramANita pAtra vagerethI mApIne ApavAmAM Ave che, jemake dUdha, ghI, tela vagere evI e vastuone meya kahevAmAM Ave che, temaja je vastuo nI kaTI vagare upara kasIne parIkSA karIne ApavAmAM Ave che. jemake maNi, mukatA, pravAla, suvarNa vagare-e sarva vastuo parichedya kahevAya che. enA javAbamAM prabhu kahe che. "jo mA je sama gautama! A artha samartha nathI. kemake "yuvA bruivayA ja re bA good rAmA karo "he zramaNa Ayumana te manuSe vibhava, eAvarya rU5 Rddhi ane sevyatA rUpa satkArathI rahita hoya che, "raja che ma itIre ramAI mA vAre rA ra kA sika hA mo vA mArUDhA thA, rAmacaraghag a" he bhadanta ! te suSama suSamAkALa nA sadabhAva mAM A bharata kSetra mAM zuM kaI dAsa hoya che ? pregya-preSaNArDa-dUta vagare hoya che ? ziSya hoya che ?bhUtaka- vetana laIne niyatakAla sudhI kAma karanAra hoya che ? zuM koI dAmAda dhana nahirasedAra-hoya che ? zuM koI gRha saMbaMdhI sAmAnya kArya karanAra hoya che ? enA javAbamAM prabhu kahe che - "m zLa sama" hegautama ! A arthe samartha nathI kemake "rAjA rAmamojA ja te jutha guttA samajAvo !" he zramaNa A yugmana ! te mana kArya karavA mATe jemanI uparathI parapreraNA rUpa abhiyAga dUra thaI gayA che, evA hoya che. eTale ke te kALamAM--svasvAmibhAva vagare rU5 saMbaMdhano abhAva rahe che. ethI kai koIne preraka rUpa thatuM nathI. "thii aMte temaNe samAI mATe vAre nAyaDu vA gisAga zA mAvA vA mInaLI vA manA vA, pUrva suwdAru ghA" he bhadanta! te saSama suSamA kALamAM bharata kSetramAM mAtAM hoya che ? pitA hoya che ? bhAI hoya che ? bahena hoya che, putra hoya che duhitA-putrI-hoya che? putra vadhu hoya che? eTale ke te kALamAM. bharata kSetramAM pitA, putra pati, patnI vagere saMbaMdho hoya che ? enA javAbamAM prabhu kahe che- "tA ari jova tehi magiA tive jemavazva samudag" hA, gautama ! A sarva saMbaMdhe te kALamAM hoya che paNa te mANasone te saMbaMdhomAM tIvra prema bhAva hota nathI. gathi if pare ! maTuM ghANe adi vA veriphuvA dhArUkuM vA varU ver6 vA, gzvAmitte " have gautama prabhune A jAtane praznana kare che ke ha bhadata ! te kALamAM, bharata kSetramAM zuM keIka Ino zatru hoya che ? mUSaka-mA2 nI jema zuM koI paNa jA. tanuM jAtIya vera hoya che ? ke ghAtakartA bIjA vaDe vadhakarAvanAra hoya che ? zuM pote inI hatyA karanAra hoya che athavA jayAre "agram' zabdanI saMskRta chAyA vyaka evI thaze-tyAre thappaDa vagere vaDe zuM kaI kaI ne vyathA ApanAra hoya che ? e ene artha thaze kaI kaI nA kAryamAM vidhAravAnA svabhAvavALuM hoya che ? zuM koI keIna pratyamitra hoya che ? eTale ke pahelAM koI kaI no mitra banIne pachI tene zatru thaI jAya che tevA enA javAbamAM prabhu kahe che "jo phukha rama" he gautama! A artha samartha jambudvIpaprajJaptisUtrA 80
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI. kemake ghavAya verALutA te juthA guttA vamaLo , he zramaNa AyuSmana ! te manuSya vairAnubadhathI para hoya che. enuM kAraNa A che ke te kALamAM vairAnubaMdhanA kAraNene abhAva rahe che. ethI tyAM koI kaI nuM arI vagere thatuM ja nathI. "eritha maMte ! maje vAse / mittAivA vayaMsAi cA NAyaei vA saMghADiei vA sahAi vA, suhAi vA saMgapatti vA" he bhadanta ! te kALamAM A bharata kSetramAM zuM kaI nahI hoya che ? zuM koI vayasya samAna vayavALAonI sAthe sneha rAkhanAra sAthI-hoya che ? zuM keI svajAtIya hoya che ? athavA zuM koI saMghaTika--sahacara-sAthe rahenAra hoya che ? athavA zuM koI sakhA "rama praH havAma" e kathana mujaba samAna prANavALa hoya che? sAthe rahenAra, sAthe khAnAra pInAra je sAtizaya snehI hoya che, tene sakhA kahevAmAM Ave che. zuM koI suhada sadA apratikUlAcaraNavALe ane hipadeza ApanAra hoya che? zuM kaI sAgatika hoya che ? zuM sarvada ekaja kAryamAM pravRtta rahenAra hoya che ? enA javAbamAM prabhu kahe cheH "daMtA ! arijI" hAM, gautama ! A badhuM tyAM hoya che paNa je je ja sefi Hari fa Tvara nagram paraspara koI koInI sAthe satizaya-tI-premabandhana mAM Abaddha rahetuM nathI, 28 usakAlameM AbAha vivAhAdi viSayameM praznotara asthi Na bhaMte tIse samApa bharahe vAse AvAhAi bA vIvAhAi vA-ityAdi TIkAIgautama svAmIe prabhune pharIthI Ama prazna karyo ke he bhadantati suSama suSamA kALanA samaya mAM A bharata kSetramAM AvAha-vivAha pahelAne vAgudAna rU5 utsava vizeSa hoya che ? vivAha pariNayana rUpa utsava vizeSa hoya che? yajJa-agnimAM dhRtAdikathI havana karavA rUpa utsava vizeSa hoya che ? zrAddha mRtyu pachI paMkitabhejana Adi rUpa kriyA-hoya che ? sthAlIpAka-lokagamya mRtaka kriyA vizeSa hoya che ? mRtapiDanivedana-mRtakane anulakSIne piDadAna nAmaka karavAmAM Avela kiyA vizeSa hoya che? enA javAbamAM prabhu kahe cheH "jo de rama" he gautama ! A artha samartha nathI, kemake "vavAda vAda vivAda karavA sa hI nika is foverA ja te magar ' te kALanA manuSya AvAha, vivAha, yajJa, zrAddha sthAlIpAka ane mRtapiMDa nivedana e sarva kiyAothI rahita hoya che. eTale ke te kALamAM AvAha vagare sava kriyAo thatI nathI. ? "asthi na mare tIre tenA mATe ra mahAi vA khaMdamahAi vA NAgamahAi vA jakkhamahAivA bhUyamahAi vA, agaDamahAi vA taDAgamahAi vA, dahamahAi vA NadImahAi vA rukkhamahAi vA pavyayamahAi vA thUma mahAivA ceiyamahAi kAM ? ha bhadanta ! zuM te suSamasuSamA kALanA samayamAM A bharatakSetramAM IndranA nimitta utsava javAmAM Ave che ? kArtikeyane anulakSI ne mahese javAmAM Ave che nAga kumArane anulakSIne mahotsava yojavAmAM Ave che ? yakSanA nimitte mahensa ejavAmAM Ave che ? bhUtAnAM nimitte utsava yojavAmAM Ave che ! bhUta e vAnara jAtinA de che. kUpanA nimitte utsavo yojavAmAM Ave che ? taDAga-taLAva-nA nimitte utsava yojavAmAM Ave che ? A pramANe drahane, nadIne, vRkSa, parvatane, stUpane, smRtistaMbhene temaja caityane mRtakamRticinhane anulakSIne utsava yojavAmAM Ave che? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che : "o rUo rama" he gautama A arthe samarthanathI, kemake "vavAmahimA te magyA guttA ramADato he zramaNa AyuSmana ! te kALamAM manube evA jambudvIpaprajJaptisUtra 81
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ hoya che ke dareka jAtanA utsavo ye javAnI bhAvanAothI teo dUra rahe che. "asthi jI re tIse samAe bharahe vAse NaDa pecchAi vA NaTTapecchAi vA jallapecchAI vA mallapecchAi vA muTTipecchAI cA velaMvaga pecchAi ba. kahaga pecchAI vA pavaga pecchAi vA cAsaga pecchAI vA' he bhadaMta, te suSama suSamA kALanA samayamAM bhArata kSetramAM zuM naTAnA khela tamAzAene javA manuSyone TeLAo ekatra thAya che? nATaya-nATakanA abhinaya vigerene jovA mATe manuSya ekaThA thAya che ? jala-vata para aneka jAtanAM khela tamAzAe batAvanArAonA kautukene jovA mATe manuSyanA TeLAe ekatra thAya che? eTale ke tyAM mANaso ekatrita thAya che? male vaDe karavAmAM Avela bAha yuddhone jovA mATe mANase ekatrita thAya che ! muSTie vaDe yuddha karanArA male nA kautuke ne jovA mATe mANase ekatrita sukhabhaMgimA vagere vaDe mANasone hasAvavA mATe vidUSakonA kautukone jovAmATe mANaso ekatrita thAya che ?temanA sulalita kathAnA vAMcanathI zretAonA hRdayamAM rasa utpanna karAvanArA kathaka puruSo vaDe kahevAmAM Avela kathAne sAMbhaLavA mATe mANase ekatrita thAya che? temaja plavaka janonA-khADAo vagerene oLaMgIne tenI bIjItarapha pahoMcanArA athavA bIjA manuSya je nadIne pAra karI zake nahIM eTale ke AkAThethI bIje kAMThe jaI zake nahi evI ati vizAla nadIne pAra karanArA mANasonA kautukene jovA mATe zuM mANase ekatrita thAya che ? A pramANe gautama ne prazna sAMbhaLIne prabhu tene javAba ApatAM kahe che ke "jo phude ramade varAi joSarasTa i te magvA gumttA samajAka he gautama ! A artha samartha nathI, kemake jemane cittamAMthI A jAtanAM kautuko jevAne bhAva saMpUrNa rIte dUra thaI gaye che evA te manuSya tyAM rahe che evuM zAstromAM siddhAntakAra e kahyuM che mArelA usakAlameM zakaTAdike astitvasaMbandhI praznotara. atthi NaM bhaMte tIse samAe bharahe vAse sagar3Ai vA rahAivA' ityAdi sUtra // 30 // TIkAtha-gautame prabhune A jAtane prazna karyo ke he bhadata zu te suSama suSamA kALanA samayamAM bharata kSetramAM zakaTa sAmAnya baLada gADIo hoya che? ratha hoya che? yAne zakaTa temaja rathAtirikata savArI gADIo hoya che ? yu be mANase jemane potAnA skaMdhe para mUkIne cAle che, evI nAnI nAnI pAlakhIe (Aya che? gihilae be purUSa jemane khabhA para mUkIne calAve che, evI pAlakhIe karatAM moTI zibikAo hoya che ? thiliyo be ghoDAo athavA be khaccarAvALI vizeSa zibikAe bagIe hoya che ? zibikAe moTI pAlakhIo jemane mANase pitAnA khabhA Upara mUkine cAle che te hoya che ? svandamAnikAo hoya che ? tenA javAbamAM prabhu kahe che-he gautama. A artha samartha nathI. eTale ke zAstra-sammata nathI, kemake tyAMnA mANase pAdacArI ja hoya che. ethI temane jambudvIpaprajJaptisUtrA 82
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaLada gAMDIe. pAlakhI vagerenI AvazyakatA rahetI nathI. he bhadanta ! te suSamA suSamAkALamAM bharatakSetramAM gAyA hAya che ? bheze! hAya che ? ajAe!-bakarIo-DAya che ? eDakAo--gheTIA hAya che ? enA javAkhamAM prabhu kahe che. hA, gautama ! e badhAM prANIe hAya che, paNa e gAya vagere pazuo mANasa ne upayAgamAM AvatA nathI. have pharI gautama svAmI prabhune prazna kare che ke he bhainta| te kALamAM bharatakSetramAM anyagheADA hastI-hAthI urdU- uTa, gAya, gAya. rAjha,ajA eDaka. pasaya-vizeSa, mRga varAhasUvara rUTu-mRgavizeSa, zarabha-aSTApada, camara-camarI gAya, kuraMga ane geAkaNa-mRgavizeSa e badhAM prANIo hoya che ? uttaramAM prabhu kahe cheH hA, gautama ! e savaM jIvA te kALamAM hAya che. 'Lo caiva ' paNa te samayanA mANaseAnA gayeAgamAM kadApi AvatA nathI. pharI gautama prabhune prazna kare che. he bhadanta, te kALamAM, A bharata kSetramAM siMha vyAghra, vRka varU dvIpika vyAghra vizeSa citraka citto, RkSa rIcha tarajI mRgalakSI vyAghra vizeSa zrRMgALa hAya che enA javAkhamAM prabhu kahe che, hA gautama ! e sava vanya prANIe te kALamAM A bharatakSetramAM hoya che, paNa jo caiva La tailimanuvALuM AvAha vA vAvAda'' ityA di. e vanya praNIe te mANasAne saheja paNa kaSTa ApatA nathI, na vizeSa rUpamAM takalIpha Ape che ane na temanAM zarIro ne chinna bhinna kare che kemake 'samakhAso ke madyALa te lAvavAnA 50 e zramaNa AyuSmana ! e zvApaDhagaNA-vanya prANI e svabhAvataH bhadra hAya che. sthaLa mate ! maLye vALye lAhItinA grITi zorUma nava navA 6 vAchama masUra' hatyA have gautama prabhune A jAtane prazna kare che ke-he bhaddanta ! zuM te kALamAM bharata kSetramAM zAli-lamAdi dhAnya vizeSa trIhi-dhAnya, gedhUma gehuM yava java yayava juAra athavA vizeSa prakArane yatra kalAya vaSaNA masUra mudga maga mAtra aDada tila phUlatya kaLathI niSpAva valla Aliyandaka cALA atasI alasI kuttu bha-kusubha vRkSa'' bI jenA puSpA vastro ragavAmAM Ave che, kedrava DuMgaLI kazu mATI kAMganI varaka dhAnya vizeSa rAlaka nAnI mAMganI vizeSa zaNa sava sarasava ane mULaka khIja mULInAM khI e sava jAtanA bIjo heAya che ? uttaramAM prabhu kahe cheH 'daMtA azi'hA, gautama ! te kALamAM bharatakSetramAM e sajAtanAM khIo hoya che. paraMtu "jo cepa temi madhuzrALa mosALa va mAnti' e sarva prakAranAM bIje te kALanA manuSyanA bhAge pabhAganA upayAgamAM A vatAM nathI, kAraNa ke te kALanA manuSyeA kalpavRkSanA puSpA ane phaLAne AhAra kare che. sU.30nA usakAlame gartAdi ke saMbandhame praznotara 'athaNaM bhate tIse samAe bharahe vAse gaDDAi vA darIivA' ityAdi sUtra 31 // TIkA have gautame A sUtra vaDe prabhune A jAtanA prarana karyAM che ke asthine mane sIle samAj madde vAle he bhadanta ! zu te kALamAM suSama suSamA nAmanA ArAmAM A bharata kSetramAM . jambudvIpaprajJaptisUtra 83
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ khADAohAya che? darI kaMdarAo hoya che? avAto divase paNa cAlatA mANase jemAM paDI jAya che. evAM gupta khADAo hoya che ? prapAta bhRgu hoya che? viSamasthAne jayA caDhavuM ane utaravuM kaThaNa che evA sthAne hoya che ? ane vijalasthAne cIkaNa kAdavavALA sthAne hoya che ? enA javAbamAM prabhu kahe che, he gautama ! "jo jI rama' A artha samartha nathI. eTale ke te kALamAM bharatakSetramAM evA sthAne hotA nathI kemake te kALe te bharatakSetra baha samaramaNIya bhUmibhAgathI suzobhita hoya che. "se nA mapa nipuNa vA" ane te bhUmibhAga e bahusamaramaNIya hoya che ke je mRdaMgane mukhapuTa hoya che. enAthI sambaddha sUtrapATha pahelAM lakhavAmAM AvyA che. have pharI gautama prabhune A rIte prazana kare "ariza ma rIte samAi ma zAha ags jA rA tapa cAra vA." tyAruM he bhadanta ! te kALamAM A bharatakSetramAM zuM sthANuo zAkhA patra rahita vRkSo hoya che ? kAMTAo hoya che ? tRNa ghAsa hoya che ane kacavara kacaro vagere hoya che ? enA javAbamAM prabhu kahe che he gautama ! je ju sa' A artha samartha nathI eTale ke te kALamAM bharatakSetramAM sthANuM vagere kaI paNa heta nathI kemake savAra trANu TakA suSamasuSamA nAme kULa sthANuM kaMTaka tRNa kacavara vagerethI sarvathA rahita hoya che. have pharI gautama prabhune evI rIte prazna kare che ke "athi ja ne ! tIse samAe bharahe vAse DasAi vA masagAi vA jUAi vA likkhAi vA' ityAdi bhadanta! te kALamAM te bharatakSetramAM daMza mazaka macchara yUka jU zikSA lIkha DhiMkaNa mAMkaDa ane pizuka DAMse hoya che? enA javAbamAM prabhu kahe che, gautama! "jo phaLa sama A artha samartha nathI eTale ke te kALamAM bharatakSetramAM hAMsa, macchara vagere cha hotAM nathI, kAraNa ke "vavA huMmaravi , tyAre te kALa ja e hoya che ke jemAM e UpadravakArI cho bharatakSetramAM Utpanna ja thatAM nathI. karI have gautama svAmI prabhune prazana kare che ke "ariza pare ! tIre samANa mATe vAra gIra ghA, gayA vA he bhadanta ! te ArAmAM bharatakSetramAM zuM sarSa ane ajagaro hoya che javAbamAM prabhu kahe cheH "daMtA, ariza jo ceka sesi magzALa gAvAraMvA kaa wArA je te vAru , g0 hA,, gautama ! te kALamAM bharatakSetramAM sarSa ane ajagara e sarva jIvo hoya che paNa te jIvo mANasone saheja paNa kaSTa ApatA nathI ane koIne vizeSa kaSTa paNa ApatAM nathI kAraNa ke e sarva sarSa vagere svabhAvataH bhadra hoya che hsU0 31an in usasamayameM Dimba upadravasambandhI praznotara 'asthi ja bhaMte ! tIse samAe bharahe vAse DibAi vA DamarAi vA' ityA0 / suu032|| TIkArtha-have gautame prabhune e jAtane prazna karyo che he bhadanta ! zuM te suSamasuSamAnAmanA ArAmAM A bharatakSetramAM hiM -Upadra - hoya che ? Damare-rASTramAM aMdaro aMdara upadra ane bAharI Upadrava hoya che ? "havo lAvara mArU kA adAmA vA kalA sApasLA vA mahAnirapasLA vA ! " kalaha-vAyuddha hoya che bela-ghaNA manune ekI sAthe ghaMghATa [ati dhvani hoya che khAra-paraspara irSAbhAva hoya che vera jambudvIpaprajJaptisUtra 84
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ paraspara asahanazIla heAvAthI hisTahiMsaka bhAva haiAya che? mahAyuddha vyUha racanAthI rahita ane vyavasthA vagaranuM mahAraNa hAya che? mahAsaMgrAma-cakravyUha racanA sahita temaja vizeSa vyavasthA sAthe mahAyudhdho hAya che, mahAzastronuM patana heAya che, ahIM zastra zabdathI astranu paNa grahaNa thayela che. e zastro ahI nAga khANa vagere divya astronA rupamAM pragaTa karavAmAM AvyAM che emanA mATe je mahAzastra zabdanA prayoga karavAmAM AnyA che tenu kAraNa A pramANe che ke e e adbhUta zaktisaMpanna hAya che emAM je nAgakhANA che te jayAre pratyacA yukta dhanuSa para ArApita karIne cheDavAmAM Ave che tyAre temA jvAlAe nIkaLe che lITInAM rUpamAM AkAzamAMthI nIce paDatA teja samUhAthI e sapanna hoya che ane zatrunA zarIramAM praviSTa thaine ee nAga rUpe pariNata thAya che ane tenA zarIrane cAre taraphathI Abaddha karI le che je vAyumANa hoya che te pracaMDa vAyu ne utpanna karIne zatrune dhULa-mArI vagerethI aMdha banAvIne tene yuddha karavAmAM asamartha manAvI de che. je agni khANa hoya che te pracaMDa agni javAlAnI varSA kare che ane tenAthI zatrune dugdha karI nAkhe che. je tAmasa khANa hAya che te zatru pakSamAM pragADha adhakAra Utpanna karIne zatruone ki katavya vimUDha manAvI mUke che A pramANe je garUDAsa ane parvatAmra hoya che te paNa pe tapeAtAnA nAmanI vizeSatA mujaba kAryo karIne zatrudalamAM aneka jAtanI vighna-khASAo Utpanna kare che, aMtarA citraM zreNika ! te vANA bhavanti dhnuraashritaaH| ulkArUpAzca gacchantaH zarIraM nagamUrtayaH // 1 // kSaNaM bANAH kSaNaM daNDAH kSaNa pAzatvamAgatAH / AmarA hyastra medAste yathAcintita mUrtayaH // 2 // mahApurUSanu patana hoya che ? rAjA vagere leAkeAne ahI mahApurUSa zabda vaDe sameti karavAmA AvyA che. temaja rAjA vagere mahApurUSanu te kALamAM bharatatItha mAM yuddhanAsamaye matyu thAya che ? mahAraktapAta thAya che ? pravAharUpamAM raktapAta thAya che ? pramANe e paranAnA uttaramAM prabhu gautamane kahe che-he gautama ! "o phaLapUre samadre" A atha sama nathI kemake 'vaya verALuSA ne te manu paLattA" te kALanA manuSyA verabhAvathI rahita hAya che. have gautama svAmI karI A jAtanA prazna kare che ke asthi La aMte ! sIle samA bhara he vAse dumbhUANi vA kulUrogAi vA gAmarogAibA, maMDala rogAivA, poha rogAivA, sIsaveNA vA, kaNNoTTha acchiNahadaMta vethaNAibA kAsAi vA sAsAi vA so Avu vA' he bhadanta ! te kALe bharatakSetra mAM durbhUtA-dhAnyAdine nukasAna paheAMcADanArA zalabha vagere itio-hAya che ? Ukta cA ativRSTiranAvRSTimUSikAH zalabhAH zukAH / atyAsannAzca rAjAnaH SaDetA ItayaH smRtAH // 1 // kulare gA--kulapara parAgatarAga-hAya che grAmarAga grAmavyApIroga-vicikA vagera hoya che maDalarega aneka grAmAmAM vyAslR thAya tevA kolerA vagere rAga-hAya che, pAka rAga-udara vyAdhi zISa vedanA kaNa vedanA eka vedanA asthi vedanA nakhavedanA ane dantuvedanA e sarvavedanAe hAya che ? lokone udharasa hoya che? zvAsaroga hAya che, kSaya rAga hAya che, "TAdAr thA aAirUM vAnInArUM thA, govA. vA vaMturogAda thA at jambudvIpaprajJaptisUtra 85
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAi vA eggahiAi vA veAhiAi vA teAhiAi vA cautthAhiAi vA" hAI rega hoya che? azaMga hoya che? eTaleke harasane vega hoya che? ajIrNa hoya che? jaLa dara hoya che ? pAMDuroga hoya che? magaMtara hoya che ? eka divasa vacamAM mUkI daI ne AvanAra javara vizeSa eTale ke ekAMtariye tAva lekene Ave che, je be divasa vacamAM mUkIne Ava nAra tAva lekine Ave che, ? traNa divasa vacamAM mUkIne AvanAra tAva lokene a che? cAra divasa vacamAM mUkIne AvanAra tAva lokene Ave che ? " huMDhADavA, ghaNudAya lauMDu vA kumAraggahAI vA jakkhaggahAi vA, bhUaggahAi vA matthayasUlAivA hiyaa sUlAi vA poTTasUlAivA kucchisUlAivA joNisUlAivA gAmamAroi vA jAva saNNivesamA vA viNA vA vAyA vasaInkamaLafma ? Idragraha hoya che ? dhata graha hoya che ? vAta vizeSagyAdhi hoya che ? skandagraha hoya che ? kumAra graha hoya che ? yakSa. graha hoya che bhUtagraha hoya che e sarva Idragraha vagere umAdanA hetu hoya che ? temaja te te kALanA lokone mastaka zULa hoya che.? hRdaya zuLa hoya che ? TizULa-udarazaLa hoya che.! kukSizULa hoya che. ? nizaLa hoya che? roga vizeSathI grAmamAM ghaNAM jIvanuM maraNa thAya che. ? ahIM yAvata padathI "kAri, nAnA, chedamari, vADAri, uttara, droNapurAri prasarAri, prAmArisaMvAdamA" e padono saMgraha thayela che. temaja sa niveza mAri hoya che ? AkarathI sIniveza pada sudhInA sarva padone artha pahelAM spaSTa karavAmAM Avela che. e AkarathI sanniveza sudhInA sthAnomAM je roga vize vaDe ghaNAM chAnuM maraNa thAya che, te tat tat mArinA prabhAvathI ja thAya che. temaja prAzikSaya thAya che. gAya vagere pazuone mAMdagIthI vinAza thAya che ? janakSaya-mANasone kaI mAMdagI vagere vaDe akAla maraNa thAya che ? kulakSaya-vaMza vinAza thAya che ? enA javAbamAM prabhu kahe che "nona ! je hama he gautama! A artha samartha nathI kemakevAra driaa ja te magbA jANatA nA karo" he zramaNa Ayumana ? soLa prakAranA rogo ane AtaMkethI te kALanA loko vihIna hoya che. eTale ke sadA re ane AtaMke emanAthI dUra rahe che. evuM AgamanuM kathana che. sU0 3rA | usakAlake manuSyoMkI bhavasthityAdi kA nirUpaNa 'tIse Na bhate ! samAe bharahe vAse maNuyANa kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA'-ityAdi suutr33|| TIkAtha-A sUtra vaDe gautame prabhune AjAtane prazna karyo che ke-he bhadanta ! te suSama suSamA kALamAM bharata kSetramAM manuSyanI sthiti keTalA kALanI hoya che ? enA javAbamAM prabhu -goyamA ! jahaNeNNa desUNAI tiNNi paliovamAI ukkoseNa-desUNAI tiNi na4i molamAruM he gautama te suSama suSamA kALanA samayamAM bharata kSetranA manuSyanuM Ayu jaghanya-kaMIka svapa traNa palyopama jeTaluM hoya che ane utkRSTathI kaMIka kama traNa palyopama jeTaluM hoya che. ahIM je kaMIka kama traNa palyopama jeTaluM Ayu kahevAmAM Avela che, te lika strIonA AyunI apekSAe kahevAmAM Avela che temaja pApamanA asaMkhyAtamAM bhAgathI je hInatA che te ahIM kaMIka kAmanA sthAne gRhIta thayela che. have gautama zarIravagAha jambudvIpaprajJaptisUtra 86
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA viSe prabhune prazna kare che ke tAre N aMte samAla maDhe vAne manukALa sattA yevar A uccaseLa vAtta' he bhadaMta ! te kALamAM bharatakSetramAM mANaso zarIranI UMcAI mAM keTalA lAMkhA hatA ? uttaramAM prabhu kahe che ke - "jUne tigAthAnuM saddAneLiiLa pAyADuM huM gautama te kALa mAM bharata kSetramAM mANase jadhanya ane utkRSTanI apekSAe traNa gAu jeTalA hatA. ahIM je utkRSTa zarIranI avagAhanA spaSTa karavAmAM AAvI che te yugalika sIenI apekSAe spaSTa karavAmAM AvI che, te mate manugrA tti saMghayaLo vattA ?' he bhadata te manuSye kaI jAtanA saMhananavALA hoya che. enA javAba mAM prabhu kahe che ke jovamA ! volamanArAya saMghayaLI vaLatA huM gautama ! te manuSyA vajra RSabha nArAca saMhananavALA hAya che. 'atti La aMte manubALa sItta fh aMtima paLatA'' he bhada Mta ! te manuSyeAnA zarIrA kaI jAtanA saMsthAnavALA che ? enA javAbamAM prabhu kahe che ke "noyamAM samagra pUralayaMTALa maMdiA he gautama temanu zarIra sa macaturasrasa sthAnavALu' kahevAmAM Avyu che. barAbara Aroha ane pariNAha jemanu hAya che tenuM nAma samacatura* sasthAna che, 'sesiMga manuzaLa vechaLaLA viTTa, ca sathA vaLatA samaLAvaro' huM zramaNa AyuSman ! temanA pRSTha karaDako 256 hoya che. jo ke A jAtanuM kathana pahelAM karavAmAM Avela che, paNa chatAe ahIM je bIjI vakhata kahevAmAM AvyuM che. tenu kAraNa A pramANe che ke emanu' sahanana vagere badhuM samAna hoya che. A vAtane sUcita karavA mATe ja ahIM upayu ktakathananI mIjI vakhata AvRtti karavAmAM AvI che teLa mate manubhA nAhamAre hi viccA kardi paghdhati, ti vaSannatti' he bhadanta e manuSya yathA samaye mRtyu prApta karIne kayAM jAya che kayAM utpanna thAya che ? uttaramAM prabhu kahe che ke 'joyanA jImAlAmAtA jIgnanya palavRtti' he gautama jayAre emanuM Ayu che mAsa jeTalu khAkI rahe che tyAre e parabhavanA AyunA khanya kare che ane yugalikane upanna kare che. yugalikanI utpatti pachI e sugalikanu''mULavaLa rA yiAmAM sArataMt saMgovRtti 49 rAta divasa sudhI ucita upacAra vagerethI lAlana pAlana kare che, dekha rekha temaja sabhAla rAkhe che, A pramANe lAlana pAlana temaja saMrakSaNa karIne pachI ee 'kAsittA choittA jaMbhAttA adhikaTThA avvahiyA apariaviyA kAlamAle kAlaM kiccA devaloe chu vavatti' udharasa khAI ne, chIka khAine ane bagAsuM khAine vagara koI paNa jAtanA kaTe vagara kAI paNa jAtanA paratApe kAlamAsamAM maraNa pAmIne devalAkamAM bhavanapatithI mAMDIne IzAna pa ta devalAkamAM utpanna thAya che kemake vaivasroya paripattiyA La te manumA 60 emanA janma devaleAkamAMja hoya che. anya manuSya, nAraka ane tiya+glAkamAM emane janma thatA nathI. evA Agamane Adeza che. bhuyamAna Ayu 6 mAsa jeTaluM khAkI rahe che tyAre yugaliyAnA parabhavanA Ayune bandha kare che. ethI emanA parabhavanA Ayune anya tribhAgamAM peAtAnA AyunA tribhAgamAM thatA nathI. ee samAna AyuvALA deva lAkomAM ke peAtAnA Ayu karatA hIna yuvALA devalAkamAM janmagrahaNa kare che. ethI emanA utpAda bhavanapatithI mAMDIne izAna paryaMtanA devalAkAmAM kahevAmAM Avela che. jambudvIpaprajJaptisUtra 87
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ A yugalika jIvonuM akAlamAM maraNa thatuM nathI. ee pitAnA apatyanuM 49 divasa sadhI lAlana-pAlana ane saMrakSaNa kare che, evuM je kahevAmAM AvyuM che te e divase e e apatyonI kevI sthiti thatI rahe che. A saMbaMdhamAM keTalAka lokonuM A pramANe kahevuM che ke saptottAnazayA lihanti divasAna svAguSThamAryAstataH au riGavanti padestataH kalagiro yAnti skhaladabhistataH / stheyobhizca tataH kalAguNabhRtastAruNya bhAgodagatAH // saptAhena tato bhavanti sudgAdAne'pi yogyAstataH // enA abhiprAya A pramANe che ke e yugalAdi ja jayArathI janma grahaNa kare che tyArathI 7 divasa sudhI te eTale ke prathama saptAha mAM te uparanI tarapha mo karIne sUtAM sUtAM ja potAnA aMguSThane cUsatA rahe che. pachI bIjA saptAhamAM pRthvI hamAM pRthvI upara paga temaja ghUMTaNanA baLe sarakavA mAMDe che. trIjA saptAhamAM e madhura vANI belavA mAMDe che. caturtha saptAhamAM eo sAta divasa sudhI lathaDAtAM-lathaDAtAM cAlavA mAMDe che. pAMcamA saptAhamAM ee sthira thayelA pagathI cAlavA mAMDe che. chaTThA saptAhamAM e e sarva kalAomAM vizArada thaI jAya che. sAtamAM saptAhamAM e seve yuvAvasthApana bhagonA upakatA thaI jAya che, ane keTalAka te samyagdarzana grahaNa karavA yogya paNa thaI jAya che. ahIM e je kaMI kahevAmAM AvyuM che te suSama suSamA ArakanA prAraMbhaka samayane laIne kahevAmAM AvyuM che kemake enA pachI te enA karatAM paNa vadhAre kAme saMbhavI zake che, evI saMbhAvanA thAya che. ahIM ke evI paNa zaMkA uThAvI zake che ke te samaye agni saMsakAra vagarenI aprAdubhUtitAmAM mRtaka zarIronI kevI sthiti thatI haze ? te enA uttaramAM evuM ja samajavuM joIe ke te samayamAM ? lika jInA zarIrane bhADAdi pakSI nIDakASThAnI jema UDAvIne nadI-sAgara vageremAM nAkhI detAM haze kemake te samayane jagane e svabhAva hoya che. ahI' pharI koI bIjI zaMkA uThAvI zake che ke utkRSTathI paNa dhanu pRthakUva pramANa zarIravALA te pakSIo pitAnA karatAM utkRSTa pramANavALA manuSya zarIra ne kevI rIte uThAvI ne samadra vageremAM nAkhatA haze ? te Ano javAba e che ke keTalAka pakSIonA zarIranuM pramANa arakanI apekSAe yathAsaMbhava bahu bahutara ane bahutama dhanuH pRthakatva pramANavALA hoya che. ethI tatkALavatI yugalika nara ane hastIonI apekSAe temanA zarIranuM pramANa adhika hevAthI te pakSIo te manuSyanA mRtazarIrane ucakI zakavAmAM samartha hoya che. have gautamasvAmI prabhune prazna kare che "tIre re! mAra mAre vAre vAyadA mag aa #nuravinarathA" he bhadaMta te kALe bharatakSetramAM keTalA prakAranA manuSyo kALathI kAlAntaramAM santatibhAvathI utpanna thayA ? enA javAbamAM prabhu kahe che-"oya chafa gunttA te -vidhA, mitra , amA, tetI , ' he gautama cha prakAranA manuSyo te kALe utpanna thayA. jemake padmabandha-padranA gaMdha jevA gaMdhathI yukta zarIra vALA manuSyo, mRgaga mRganI eTale ke kasturInA gaMdha jevA gaMdhathI yukta zarIravALA uThAvI zake che 35 mA uttaramAM evuM ja sama jambudvIpaprajJaptisUtra 88
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ manuSya, amama-mamaravahIna manuSya, tejaprabhA ane tala rU5 eo banethI sampanna mana vyo ane sukAyAbhAvathI maMda-maMda gatithI cAlanArA manuSya. jema pUrvamAM eka AkAra vALI manuSyajAti paNa tRtIya ArakanA prAntamAM RSabhadeve ugra bhega, rAjanya ane kSatriyanA bhedathI cAra prakAromAM vibhakta karela che. temaja ahIM paNa padmagadhAdi guNanA yogathI manuSya svabhAvathI ja padmagAdi bhedathI cha prakAranI jAtivALA thaI jAya che 133 A prathama ArakamuM varNana che. suSamAnAmake dUsare Areka nirUpaNa dvitIya Araka varNana 'tIseNa samAe cauhi sAgaroyama koDAkoDIhiM kAle voIkkate' ityAdi sUtra // 34 // TIkA-"seLa vALo" jyAre cAra koDAkaDI sAgara vyatIta thaI jAya che tyAre dvitIya avasarpiNI kALa prAraMbha thAya che. ahIM e saMbaMdha jANa joIe. je suSama suSamA kALa che tenI sthiti ja kaDAkaDI sAgaropama che A avasarpiNI kALane prathama bheda che ethI avasarpiNI kALamAM kramazaH Ayu, kALa vagereno prati samaya hAsa thato jAya che. eTalA mATe "adde vAghakADhuM baLadi dha g=f sAkA re isardi jAvArdUi dhIme dhIme ananta varNaparyAna, anantagabdha Ine, A naMta rasa paryAno anaMta sparzanA paryAye hAsa thatAM thatAM jyAre cAra keDikeDI pramANa samaya samApta thaI jAya che ane pramANe anaMta sahanana paryAcAnA anaMta saMsthAna paryAyane aneka uccatva paryAne anaMta AyucaryAno anaMta guru-laghu paryAne anaMta agurU laghu paryAyAno anaMta utthAna karmabaLavIrya puruSakAra5rAkama paryAyono vAsa thatAM thatAM jyAre 4 keDAkeDI prathama ArA avasaraNIne samApta thaI jAya che tyAre avasarpiNI kALano dvitIya suSamAnAmaka Aro A bharatakSetramAM prAraMbha thaI jAya che. ahIM je varNAdikanA paryAyenuM kathana karavAmAM Avela che. te kevalI bhagavAnanI buddhi vaDe karavAmAM Avela nivibhAga bhAgone mAnIne karavAmAM Avela che. e varNAdikanA nivibhAga bhAga eka guNa zukalatvAdi rUpa paDe che. A A rakamAM vA RSabhanArAca saMhanana ja hoya che anya saM hananono abhAva rahe che. saMtanana asthio nI eka prakAranI racanA vizeSanuM nAma che. e sahanane zAstromAM vAiSabhanArAca saM hanana RSabhanArAca saMhanana, nApAcarsa hanana addhanAro sahanane kAlikA saMhanana ane sevA saMhanAnA bhedathI 6 prakAranA varNita thayelA che. saMsthAnA AkAranuM nAma che. enA cha 8 prakAro che. samacaturasmasaMsthAna nyathrodha parimaMDala saMsthAna mujaka saMsthAna vAmana saMsthAna sAdisaMsthAna ane haNaka saMsthAna. A A2kamAM anya saMsthAne nahi paNa phakata sama catarasanAmaka prathama saMsthAna ja hoya che. uccatvathI ahIM: zarIranI uMcAI gRhIta thayelI che. prathama ArakamAM zarIranI UcAI 3 gAu jeTalI hoya che AyunuM pramANa traNa patye jambudvIpaprajJaptisUtrA 89
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ pama jeTaluM hoya che. guru-ladhu dravyathI bAdara skandha dravya rUpa je audArika vekiya AhAraka temaja tejasa zarIra che tenuM grahaNa thayela che. agurU ladhu dravyathI sUkSama dravya rUpa je paga lika dravya che temanuM ja grahaNa thayeluM che apaugalika sUkSma dravya nuM nahi, je emanuM paNa ahIM grahaNa karavAmAM Ave te dharmAstikAyAdika dravyonuM paNa grahaNa mAnavuM ja paDaze. te A pramANe emanI paryAnI paNa hAni thavAnI sthiti upasthita thaze. eTalA mATe A prasaMganI nivRtti mATe aguru laghu dravyapaNa thI kArmANa ane mane bhAvAdi dravyanuM grahaNa karavAmA AvavuM joIe A pramANe varNa guNanI gadhaguNanI rasaguNanI temaja sparza guNanI je paryAyo che-kevalI vaDe sva buddhithI karavAmAM Avela je nirvibhAgabhAgo che te anata saMkhyaka che. saMhananI paryAye anaMta che saMsthAnanI paryAye anaMta che UccatvanI paryA anaMta che AyukamanI paryAe anaMta che gurulaghu dravyanI ane aguru laghu dravyonI paryA ye anaMta che utthAna-ceSTa vizeSarUpa karmabhramaNAdi rUpa kriyA zarIra sAmarthyarUpa baLa vIrya jIvanI zakita puruSakAra ane parAkramathI paryAya paNa anata che. e sarva anaMta paryAye ne kevalI ja jANe che. te e sarva paryAyarUpa anata guNothI jyAre dhIme dhIme pratisamaya hAni thatAM thatAM suSama suSamAM nAme prathama Araka samApta thaI jAya che tyAre traNa keDAcheDI sAgaropama pramANayukta dvitIya Araka ke jenuM nAma suSamA che te prAraMbha thAya che. e varNAdi paryamAM anaMtatA ane dareka samayamAM anaMtaguNa hAni je hoya che tenuM ahIM palTIkaraNa karavAmAM Ave che. suSama suSamA kALamAM ka95dramo ane temanAM puSpa temaja phaLa vagere mAM je varNa gaLyuM ane rasAdi hoya che te utkRSTa hoya che. emanA je kevalInI prajJAthI nivibhAga bhAga karavAmAM Ave che te anaMta bhAga thAya che. emanA madhyathI anaMtabhAgAtmaka eka rAzi prathama ArakanA dvitIya samayamAM samApta thaI jAya che. dvitIya anaMtabhA gAtmaka rAzi prathama ArakanA tRtIya samayamAM samApta thaI jAya che. A pramANe tRtIyAdi anaMta bhAgAtmaka rAzimAM prathama ArakanA caturthAda samayamAM samApta thatI rahe che. te A rIte emanI samApti saMbaMdhI A krama prathama ArakanA aMtima samaya sudhI jANo joIe. temaja A pramANe e ja krama avasarpiNI kAlanA aMtima samaya sudhI cAlu rahe che evuM paNa jANavuM joIe. A pramANe anararrifidANA padamAM anaMta nirvibhAgenI parihAnithI evo ja artha grahaNa karIne janarataguorrnAM thA mAM SaSThI tapuruSa samAsa samaje joIe karmadhAraya nahi. guNa zabda bhAga arthane vAcaka che A vAta AgamamAM prasiddha che. ahIM evI zakApaNa udbhavI zake che ke jyAre varNAdikanA anaMta guNonI hAni thatI rahI che evuM kahevAmAM AvyuM che to pachI A rIte te e vetAdi vaNene ane gandhAdi guNone sarvathA ucchada ja thaI jaze paNa AvuM thaze nahi kemake vartamAna kALamAM e sarva guNene-jema jAtIya puSpAdimAM tavaNeno A pramANe anya paNa anya-anya varNane temaja gaMdhAdikene sadubhAva te jovAmAM Ave ja che. te A zaMkA no javAba A pramANe che ke AgamamAM anaMtatAnA paNa anaMta bheda mAnavAmAM AvyA che. emAM hIyamAna bhAge ne je anatika che te to a5 che ane emanAmAM je mUlarAzine bhAgAntaka che, te braharUra che ethI emanA sarvathA ucchedanano saMbhava nathI. bhavyanI jema jambudvIpaprajJaptisUtra 90.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ emanuM savathA ucchedana thAya tevA prasaMga ja upasthita thatA nathI. Aja sudhI ana MtakAlathI bhaLye siddha avasthApanna thatA AvyA che ane bhaviSyamA paNa tee anatakAla sudhI siddha avasthApanna thatA raheze, chatAM e temanu saCthA ucchedana thatuM nathI. A pramANe ja sarva jIvAnI apekSAe ana taguNa utkRSTa varNAdigata bhAgAnuM sa`nA ucchedana thaze nahi. zakA--tee te sakhyAta ja siddha hAya che, paNa e te prati samaya ana'tarUpamAMja hIna thatA rahe che, A pramANe je bhavyanuM dRSTAnta ApIne tame emanI nile`patAne abhAva pratipAdita karyAM che, teA A dRSTAntamAM te emanI apekSA khUbaja viSamatA che, eTale ke A dRSTAntathI varNAdikAneA saCthA uccheda thavA saMbadhI je prasa`ga ApavAmAM Avela che te kAyama ja rahe che te A jAtanI A AzaMkA paNa yAgya na kahevAya. kemake siddha thanArA bhavya jIvAmAM jevI saMkhyAtatA che tevI kALamAM sa"khyAtatA nathI paraMtu te siddhi kALa tA abhinna che A rIte dareka samayamAM anaMta varNAdi bhAvAmA jevI hIyamAnatA che, te temaneA hAnikAla avasarpiNI pramANa ja che. enA pachI teA utsarpiNInA prathamakALanA prathama samayathI mAMDIne aMtimakALanA aMtima samaya sudhI e vadi bhAve e ja kramathI vamAna thatA rahe che. mATe koi paNa kALamAM e vIdibhAve.nA savathA uccheda prApta thaI zakatA nathI. "baLaneti uccattapAve' Ama je kahevAmAM Avyu te tyAM evI zakA thaI zake ke sthAvagADha bhUta mUla kSetrathI mAMDIne upara-uparanA je nabhaH pradeza che, te nabhaH pradezamAM je avagAhita che, te ja zarIranI uccatA che, A uccatAnI paryAye eka, be, traNa pratarAvagAhitya Adi asakhyAta pratarAvagAhitva sudhI hoya che ane e asaMkhyAta ja hAya che. tApaya A pramANe che ke jIvane avagAha AkAzanA ekapradezathI mAMDIne asa`khyAta pradeza sudhI ja hAya che kema leAkAkAzanA asakhyAtaja pradeza che, te pachI ahIM paryAyAmAM ana tatA zA mATe kahevAmAM AvI che ? ane kevI rIte A anaMtabhAgeAno parihAnithI hIna kahevAmAM AvA che ? te A zaMkAnu samAdhAna A pramANe che ke prathama ArakamAM prathama samayamAM utpanna thayelA jIvAnI je zarIrAccatA hAya che tenAthI dvitI yAdi samaye mAM utpanna thayelA jIvAnI jeTalI eka nabhaH pradezAvagAhitva rUpa paryAcenI hAni hAya che te ana'tarUpamAM hIyamAna hoya che. kema ke AdhAranI hAnimAM adheyanI hAni Avazyaka che, enAthI uccatvAdi paryAyAmAM paNa nabhaH pradezAvagAhapugale pacaya sAdhya heAvAthI anaMtatA siddha thaI ja jAya che. 'anantaH prAryuH paryayaiH' Ama je kahevAmAM jambudvIpaprajJaptisUtra 91
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvyuM che, te tyAM paNa evI AzaMkA thaI zake che ke eka samaya hIna, be samaya hIna, yAvata asaMkhyAta samaya hIna je utkRSTa sthiti hoya che te ja AyunI paryAya che. A sthiti sthAnonI taratamyatA laIne AyunI paryAye asaMkhyAta ja thaI zake che. kema ke AyunI sthiti asaMkhyAta samaya rUpa ja hoya che. te pachI AyunI paryAmAM anaMtatA zA mATe kahevAmAM AvI che ? te A zaMkAnuM samAdhAna A pramANe che ke hIyamAna sthiti sthAnakonA kAraNabhUta je Ayu kama dalike prati samaye hIna thatA rahe che teo hIyamAna anaMta Ayu karma dalika bhavasthitinA kAraNe bhUta hovAthI AyunA paryAya rU5 ja hoya che. ethI emanI anaMtatAmAM koI paNa jAtanI vipatti nathI. "anA kuMpurtha" Ama je kahevAmAM AvyuM che te dArika vekriya AhAraka tema ja taijasa rUpa bAdara skandha dravyonI je paryAyo che te gurulaghu paryAve che. prakRtimAM vaikiya ane AhAraka paryAno upayoga karavAmAM Avyo nathI. ethI prathama ArakanI AghasamayamAM audArika zarIrane Azrita karIne utkRSTa varNAdika jANavuM joIe. tyArabAda teo te pramANe ja hIna thatA jAya che. tema ja tejasa zarIrane Azrita karIne AdyasamayamAM kapota pari zAmaka jaThara saMbaMdhI agniati utkRSTa hoya che, tyAra bAda dvitIyAdika samayamAM te hAnirUpamAM pariNata thatI manda mandatara vagere vIrya-prabhAvavALI thatI jAya che. banateH mahastrapuu " Ama kahevAmAM AvyuM che to Ane artha kAmaNa, ane manovagaNa ane bhASAvargaNA Adi rUpa sUkSama paugalika dravya Ama karavAmAM Avela che. emanAmAM je kAmaNa dravya rUpa sUma pudgala dravya che ane tenA je sAtavedanIya, zubhanirmANa susvara, saubhAgya ane AdayAdi prakRti che, temanAmAM bahusthitirUpa, baha anubhAga rUpa, bahu pradezarUpa je badhe che, te rUpathI mane dravyanuM bahuguNarUpathI, asaMdigdha grahaNa rUpathI,jhaTiti grahaNa rUpathI ane bahudhAraNAdimatva rUpathI, bhASAdravyanuM udAtta rUpathI, gaMbhIra rUpathI rAga Adi rUpathI Adi samayamAM utkRSTa-saMcaya grahaNa hoya che. tyAra bAda dvitIyAdi samayamAM kamazA emanA anaMta paryAya hIyamAna thavA mAMDe che. tathA-"arataiithAnavavastro puruSAravALamArtha" evuM je kahevAmAM AvyuM che te AnuM tAtparya A pramANe che ke-prathama avasarpiNI kALamAM utthAna Adi prathama samayamAM utkRSTa hoya che. tyArabAda-kamaza: eo dvitIyAdi samayomAM hIna thatA jAya che, A prakRtiviSayamAM prAcIna gAthAo A pramANe che : saMghayaNaM saMThANaM uccattaM AuyaM ca maNuyANa, aNusamaya parihAyai osappiNI kAladoseNa / 1 / / kohamayamAya lobhA osanna baDUDhae ya maNuyANa kUDatulakuDamANA teNaM'NumANeNa savvepi / 2 / bisamA ajja tUlAo visamANi ya jaNavaesu mANANi, visamA rAyakulAI teNa u visamAI vAsAI // 3 // visamesuya vAsesu huti asArAI osahibalAI / osahi dubbaleNa ya Au parihAyai NarANaM // 4 // jambudvIpaprajJaptisUtra 92
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ emane bhAva spaSTa che. A badhAM varNa gandhavagere paryAyanI hAni avasarpiNI kALanA deSathI thAya che, ema samajavuM joIe. duSamAM Arakane Azrita karIne te varNa ganya vagere AdikanI hAni atyadhika rUpamAM thAya che. zeSa ArakomAM yathAsaMbhava ja thAya che, evI tIrthakaranI AjJA che. kALane te nitya dravya mAnavAmAM Avela che. to pachI ene hAni kevI rIte thAya che? A jAtanI zaMkA karanArAonI zaMkAnuM nivAraNa karavA mATe tame je vaNI gabdha vagere pa nI hAni batAvela che. te A kathana to ThIka ja che. kema ke varNAdikenI paryAye mugala rUpa che, paNa A hIyamAna vaDe kALanI hAni thavI e te asaMbhavita che kema ke anyanI hAnimAM koI anyanI hAni thatI nathI. koI sthaLe AvuM te jovAmAM AvatuM nathI ke vRddhAnI vaye hAnimAM yuvatInA vayanI hAni thatI hoya. te Ane javAba A pramANe che ke kALa kAryamAtranA parivartanamAM kAraNabhUta hoya che. ethI kAryagata dharmone kAraNamAM paNa upacAra karavAmAM Ave che. ethI ahIM e vAtane laIne ja kAlanI hAni kahevAmAM AvI che. emAM vivAda jevI koI vAta nathI. 34 suSamAnAmake Areme bhava sthatikA nirUpaNa jaMbuddIveNa bhaMte dIve imIse oppiNIe, ityAdi suutr-||35|| TIkArtha -A sUtra vaDe gautame prabhune A jAtane prazna karyo che ke "kadI mane sI." "he bhadanta ! jyAre A jaMbudvIpamAM A avasarpiNInA suSamA nAmaka ArakanI thAtImAM jyAre te pitAnI utkRSTa avasthAmAM vartamAna rahe che, tyAre bharatakSetranI sthiti kevI rahe che ? enA javAbamAM prabhu kahe che--joyamA! vadumAmAne khafmamA dorathA se hai gAmamAM mAruM pura; vA te cera laM guramapuranA judAtha" he gautama ! e kALamAM bharatakSetrane bhUmibhAga bahusamaramaNIya rahe che, atIva sama ane marama hoya che. ahI A bhamibhAganuM varNana " ' vagare rUpamAM pUrvamAM suSama suSamAnA varNanamAM kahevAmAM Avela sUtranI jema ja samajI levuM joIe. paNa te kALanA samayanAM varNanamAM ane A kALanA samayanA varNanamAM je atara che te "navara' A pada vaDe sUcita karatAM sUtrakAra kahe che ke te kALamAM janmela manuSya "vadhaUHkSaNiyA ne bAvIse piTTa tAlukaraNa, jada argE, vArdUi rAuriyANuM rAti' cAra hajAra dhanuSa jeTalI avagAhanAvALA hoya che. eTale ke be gAu jeTalA uMcA zarIravALA hoya che. 128 emanA pRSTha karaMDaka hoya che. avasarpiNInA prathamakALanA manuSyanA pRSTha kara ke 256 hoya che. jambudvIpaprajJaptisUtrA 93.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyAre emanA pRSTha karaMDaka temanA karatAM aDadhA hoya che. be divasa pasAra thAya pachI emane AhAranI abhilASA thAya che eTale ke be divasa pachI eo AhAra grahaNa kare che. e e potAnA bALakonI saMbhALa 64 divasa-rAta sudhI kare che. "ro Dhorama mAjha sepha saM 2" emanA AyuSyanI avadhi be palyopama pramANa jeTalI hoya che emanAM bALakane avasthAkama jema pahelAM kahevAmAM Avela che tema ja samaja. emanI dareke dareka avasthAmAM kALamAna nava divasanuM hoya che, 8 ghaDIo hoya che, 34 pala hoya che, kaMIka vadhAre 17 akSara hoya che, 64 divasane 7 vaDe vibhAjita karIe to e ja pramANa Ave che. A kathana thI sUtrakAre A vAta siddha karI che ke emane saMrakSaNa kALa pUrvakALanA saMrakSaNa kALanI apekSAe che. kALanI hIyamAnatA hovAthI ahIM utthAna Adi hIyamAna hoya che. e utthAna AdikonI abhivyakti hovAmAM bahuta divasonI apekSA rahe che. A pramANe have pachI paNa emanA saMbaMdhamAM A rIte jANavuM joIe ke emane AyukALa be palyopama pramANa jeTaluM hoya che, tema ja emanA zarIranI UMcAI be gAu jeTalI hoya che. ItyAdi rUpamAM je AvuM kathana karavAmAM Avela che te badhuM suSamA kALanA Adi samayamAM kahevAmAM Avela che. kema ke jema jema A kALa vyatIta thAya che tema tema Ayu vagarenI hInatA thatI jAya che. "samApta caravA majudA junithA" e kALamAM A pramANe cAra prakAranA manuSyo hoya che--"kadA-g1 gssidhA punA, sutakA' eka zreSTha, ahIMA eka zabda saMjJA rUpamAM prayukata thayela che, sarvanAma rUpamAM nahi bIjA kAka jaghAnI jema tanu jaghAvALA nahi paNa pRSThajaghAvALA, trIjA puSpanI jema sukumAra ane cothA suzamana-zAMtibhAvavALA. kema ke emanI kaSAya pratanu-pAtaLI hoya che. ethI e atizAMta hoya che. pUrva ArakamAM utpanna thayela 6 prakAranA puruSonA A ArakamAM abhAva rahe che. ethI eo temanAthI bhinna jAtIya ja hoya che. ethI tata guNa viziSTa havA badala emanAmAM tattajajAtIyatA jANavI joIe, rUpA dvitIya ArakanuM kathana samApta. jambudvIpaprajJaptisUtrA
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIsare Araka ke svarUpakakA kathana tRtIya ArakanA svarUpanuM kathana. 'tIseNa samAe tihiM sAgarovama koDA koDIhiM kAle vIikkate'-ityAdi ||suutr 36 // TIkAtha-prabhu gautamane samajAvatA kahe che ke he gautama ! jyAre anaMtavarNa paryAne thAvat anaMta puruSakAra parakama paryAno dhIme dhIme pAsa thatAM thatAM traNa sAbarepama pramANa suSamA nAmaka dvitIya Araka samApta thAya che. tyAre "tha suraja suramA jAnaM sabhA geeg samauT3" he zramaNa AyuSyan ! A bharata kSetramAM suSamaduSamA nAmaka tRtIya kALa prAraMbha thAya cheRT sama1 vidyA vima jharU, vme timag 2, manime rimANa 2, mrijhame rimAi rU" A tRtIya kALane traNa bhAgamAM vibhakta karavAmAM Avela che. eka prathama vibhAgamAM, dvitIya madhyama tribhAgamAM ane tRtIya pazcima tribhAgamAM AnuM tAtparya A pramANe che ke A tRtIya kALanA prathama, madhyama ane pazcima A pramANe traNa bhAge thayelA che. A tRtIya kALane samaya be koDA-keDI sAgaropama pramANa che. A saMkhyAne jyAre traNathI vibhakata karavAmAM Ave che tyAre tene eka bhAga 666666666666663 ATalo thAya che. ATaluM ja pramANa dvitIya ane ATaluM ja pramANa tRtIya bhAganuM hoya che. have gautama prabhute pharI prazna kare che ke "navui mane ! dIve imIse osapieNIe susamadussamAe samAe paDhamamajjhimeMsu tibhApasu bharahassa vAsa. AvAmApavo puchA" he bhadanta ! jyAre A jaMbudvIpAntargata bharata kSetramAM avasarpiNI kALanI sthitimAM suSama duSamA kALa vate che te samaye AnA prathama vibhAga ane madhyama tribhAgamAM bharatakSetranuM kevuM svarUpa hoya che. enA javAbamAM prabhu kahe che-"nayamA vaduranAmA masimAje DhothA no veva jamo joyo to ghaNuM sAruM 34 karo" he gautama ! suSama duSamA kALanA prathama ane madhyanA vibhAgomAM A bharatakSetrane bhUmibhAga bahu samaramaNIya hoya che. ItyAdi rUpamAM A samayanuM kathana badhuM pUrvokta rUpamAM ja samajI levuM joIe. paNa pUrvakathana karatAM ahIM je vizeSatA che te A pramANe che. "ormtta vo ghA sattArUM 3a karacare, tefNa ja maNuyANa causahi piTTa karaMDagA, cautthabhattassa AhAratthe samuppajjai, ThiI paliovama, egUNAsoI, rAIdiyAI', sArakkhaMti, saMgoveti, jAva devaloga pariggahiyA NaM te maNuyA guttA maLarso" eTale ke emanA zarIranI UMcAI be hajAra dhanuSa jeTalI arthAta eka gAu jeTalI hoya che. emanA pRSTha karaMDako 64 hoya che. eka divasanA aMtare emane bhUkha lAge che. 1 emanI sthiti eka papama jeTalI hoya che. 79 rAta-divasa sudhI e o pitAnA apatyonI saMbhALa rAkhe che, yAvat pachI eo kAlamAsamAM mRtyu prApta karIne devalokamAM janma dhAraNa kare che. he zramaNa AyuSyan ! AvuM te manuSyanA saMbaMdhamAM vizeSa jambudvIpaprajJaptisUtrA 95
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ kathana karavAmAM Avela che. emanA yugalika apatyeAnI sAta avasthAone krama je rIte pahelAM kahevAmAM AvyeA che, te rIte ja ahIM' paNa krama samajavA. eka eka avasthAmAM 11 dighasa, sAta ghaDI, ATha pala ane 34 akSaronA uccAraNamAM jeTalo samaya lAge che, tenA karatAM kaMIka adhika samaya che. ahIM yAvata padathI 79 divasa sudhI ee apatyeAnI rakSA ane pAlana kare che, khAMsI, chIMka ane bagAsuM khAIne vagara koI paNa jAtanI vyathA ke leze ee kAla mAsamAM mRtyu prApta karIne devalekamAM utpanna thAya che. evA pATha saMgrahIta thayela che. AnuM kAraNa A pramANe che ke emane devAyune ja anya hAya che. ane manuSyAyu vagere nA nahIM. A tRtIya kALa rUpa ArAnA prathama madhyama tribhAgamAM bhinna jAtIya manuSyeAnI anuSajanA-ti paraMparA hAtI nathI, kemake e kALanA spabhAva ja evA che. "vattu kaLA moLA rAyannattiyA saMgaho mane caddA" Ama je kahevAmAM Avela che te A tRtIya kALanA anya tribhAgane laine kahevAmAM Avela che. A rIte tRtIya kALanA prathama tribhAga ane madhyama tribhAganuM varNana karIne have sUtrakAra a Mtima tribhAganA saMbaMdhamAM kahe che. sIlena maLe ! samA pacchine timA maddana vArasa lila pracAramAvavaroyAre DholdhA" AmAM gautame prabhune A rIte prazna karyAM che ke huM bhada Mta ! te tRtIya kALanA pazcima tribhAgamAM bharatakSetranuM svarUpa kevuM thayuM haze ? AnA javAbamAM prabhu kahe che-"noyamA ! vadhusamarmALanne mUmimANe dosthA se naheALAmaNa Ahi kkhareivA jAva maNIhi uvasobhie taM jahA - kittimehi ceva akittimehi ceva" he gautama ! tRtIya kALanA pazcima tribhAgamAM bharatakSetrane bhUmibhAga bahusamaramaNIya hAya che ane e AliMga puSkaravata mahusamaramaNIya hoya che, yAvat A maNiethI upaze|bhita hAya che, A maNiemAM kRtrima ane akRtrima maNie hoya che. ahIM yAvat panna saMgrAhya pATha pahelAM je pramANe kahevAmAM Avela che te pramANe ja ahIM" samajave. pUrvakALanI apekSA ahI vizeSatA A pramANe che ke pUrvakALamAM kRSNAdi kamaneA prAra'bha ja thaye nathI. temaja bhUmi paNa kRtrima tRNa ane maNiethI upazeAbhita na hotI paNa A kALamAM tA kRSNAdi karmAM cAlU thaI gayAM hatAM ane bhUmi kRtrima tathA akRtrima tRNa ane maNiethI zAbhita thaI gaI hatI. "tIse " aMte ! samApa pacchameM timaNa marlR vAre manuthALa jillA mAthAmAyavoyAre dothA ' have gautama prabhune evI rIte prazna kare che ke he bha ta ! te tRtIya kALanA aMtima tribhAgamAM bharatakSetramAM manuSyAnu svarupa kevu hAya che ? enA javAkhamAM prabhu kahe che; jovamA ! sesi manuyALa InviTTe saMghayana, chavi saMThANe, bahUNi dhaNusayANi uDDha uccateNa jahaNNeNa saMkhijANi vAsANi uukkosena trasaMhiTMALi vAsAniya pAtkaMti. he gautama ! A kALanA manuSyAne 6 prakAranA saMhanane ane 6 prakAranA sa MsthAnA hoya che. temaja emanA zarIranI UMcAI seMkaDo dhanuSa jeTalI hoya che, emanA AyuSyanI avadhi jaghanyathI sakhyAta varSanI ane utkRSTathI asaMkhyAta varSA jeTalI hAya che. Ayune bhAgavIne eTale ke sa`pUrNa rIte A Ayune upabheAga karIne emAMthI keTalAka tA naraka gatimAM jAya che, keTalAka tiyaMga gAtamAM jAya che, keTalAka devagatimAM jAya che ane keTalAka manuSya gatimAM jAya che, tema ja keTalAka evA paNa hAya che ke jee siddha avasthAne paNa prApta kare che. ahIM cAvat parathI jambudvIpaprajJaptisUtra CS
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ duSyante, mukhyante, parinirvAnti" A padoneA sagraha thayela che. vimala kevala jJAna rUpa AlAka vaDe teo sakala leAkAleAkane jANavA lAge che samasta karmothI teo mukta thaI jAya che, ane samasta kamakRta vikArothI teo rahita thaI javAthI svastha thaI jAya che, tathA samasta du:khAnA nAza kare che. eTale ke avyAbAdha sukhanA bhAkta banI jAya che. zakA-A kALanA traNa bhAge kevI rIta karavAmAM AvyA che ? te ene javAba A pramANe che ke jema suSama-suSamA kALanA AdimA manuSyA traNa patyeApama jeTalI AyunI avadhivALA, traNa gAu pramANa zarIravALA temaja traNa divasanA aMtare bheAjana karanArA hAya che tathA 49 divasa sudhI jIvita rahIne pAta!nA cuMgalika apatyeAnI sAra sabhALa kare che. pachI yathAkrame A kALa jema jema hIna thate jAya che, te ja kramathI varNa, gaMdha AdinI paryaMcAnI hAAna thatI jAya che ane jayAre prathama kALa soMpUrNa rIte samApta thaI jAya che tyAre suSamA nAmaka dvitIya ArakanA prArabhayAya che. A kALanA prAraMbhamAM manuSyanuM Ayudhye e palyApama jeTaluM heAya che. temanu zarIra be gAu jeTaluM uMcu heAya che. e divasanA a Mtare temane AhAra grahaNa karavAnI IcchA thAya che, 64 rAta-divasa jeTaluM AyuSya avaziSTa rahe che. tyAre emane yugalika saMtAna thAya che. ane te 64 divasa sudhI peAtAnA khALakanI sAra-sabhALa karatA rahe che. A pramANe yathAkrame jyAre A kALanI paNa samApti thaI jAya che ane vaNa gandhAdi paryAyAnI paNa-pahelA ArakanI apekSAe vadhAre hInatA thaI jAya che, tyAre tRtIya kALa je suSama dukhamA kALa che, tenA prAraMbha thAya che. te kALanA prArabhamAM manuSya eka pacepama jeTalA AyuSyavALA hoya che. eka gAu jeTaluM UMcu emanu zarIra hAya che ane eka divasanA aMtare emane AhAra grahaNa karavAnI abhilASA thAya che. jyAre emanu AyuSya 79 divasa jeTalu khAkI rahe che tyAre emane yugalika saMtAna utpanna thAya che. ee 79 divasa sudhI tenuM lAlana-pAlana karIne kAla mAsamAM AnadapUrNAMka peAtAnA zarIrane cheDIne devagatimAM janma prApta kare che. yathAkrame jyAre A tRtIya kALanuM tribhAga pramANa-Adya samaya vyatIta thAya che ane madhyama paNa tribhAga pramANa samaya e rIte samApta thaI jAya che--e banne tribhAgeAmAM varNAdi pAyAnI tA kramazaH hAni thatI ja rahe che, e banne tribhAgeAmAM adhikAdhika rUpathI yugalikAnI ja hInatA AvI jAya che ane pachI aMtima tribhAgamAM A hInatA anizcita rUpamAM AvI jAya che. A kAraNAthI A tRtIya smArakanA traNa tribhAgA karavAmAM Avela che.36 suSamadumAkAlake antima tribhAgame loka vyavasthA kA kathana TIkA A smArakanA a Mtima tribhAgamAM jevI leAkanI vyavasthA hAya che. te viSe have sUtrakAra pratipAdana kare che-- 'tIse NaM samAe pacchime tibhAe paliovamaTTha bhAgAvasese' ityAdi sUtra // 37 // TIkA-te suSamadukhamA nAmaka tRtIy ArAnA aMtima tribhAganI samApti thavAmAM jyAre pace pamanA AThamA bhAga mAtra bAkI rahe che tyAre e "me janarala kulA samuja visthA 15 kulakare te samaye utpanna thAya che. 'te dA" temanA nAme A pramANe che. ghumaDuM 2, visjIda 2, samajare 3, sImaMdhare ka, hemaMkare !, lemanthare 6, vimaLavAne 8, cavurma 8, nasa 1, macave 20, vAve 22, paserphe 22, mahareve 23, gAmI 24, jambudvIpaprajJaptisUtra 97
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIsame . tta" sumati 1, pratizruta 2, sImaMkara, sImaMdhara 4, kSemakara 5, kSemadhara 6, vimalavAhana, cakSuSmAna 8, yazasvAna 9, abhicandra 10, candrAbha 11, prasenajita 12, marudeva 13, nAbhi, ane RSabha 15. A kathananu tAtparya A pramANe che ke jyAre A kALanI samApti thavAmAM eka pacepama pramANa kALa zeSa rahe che tyAre ApavyeApama pramANa kALanA 8 bhAgA karavA ane sAta bhAga pramANa palyApama jyAre samApta thaI jAya ane 8 mA bhAga pramANa pacepama jyAre zeSa rahI jAya tyAre e samayamAM e 15 kulakarA utpanna thAya che. e leka-vyavasthApaka hoya che. ethI ja emane kulakara kahevAmAM Avela che. emanu kAma kuleAnI racanA karavAnu che. ee buddhizALI hAya che, ethI emane puruSa vizeSa paNa kahevAmAM Ave che. ahI zaMkA evI udbhave che ke 'sthAnAGga' vagere sUtromAM "navuddIne pIve mATe vAle mIse pro/vaLIva sattaruvA dosthA-taM nannA paDhamittha vimalavAhaNa 1, cakkhumaM 2, jasamaM 3, cautthamabhicaMde 4, tattopaseNaI 5, puNa maheve 6, zaiva sAmAya 7, A pATha mujaba 7 ja kulakara A bharatakSetramAM avasarpiNI kALamAM thAya che, Ama kahevAmAM AvyuM che. pachI tame ahI' 15 nA ullekha karI rahyA che. te A AgamAmAM paraspara virRdha kema che ? te A zaMkAnuM samAdhAna A pramANe che ke sUtranI gati vicitra hoya che ethI tyAM sAta ja kulakara kahevAmAM Avela che ane ahI 15 kahevAmAM AvyA che temAM koI paNa jAtane dveSa nathI. zakA-tame je Ama kahyuM che ke A kALane tRtIya tribhAga jayAre eka phakta patyeApamanA 8 AThamA bhAga jeTaleA avaziSTa rahe che tyAre 15 kulakara utpanna thAya che, teA A kathana saMgata thatu' nathI kemake asatkalpanAthI lyeApamanA 40 bhAgeA kalpita karavA joIe. e 40 bhAgeAmAM 8 nA bhAgakaravAthI eka bhAga 5-5 bhAgeAthI cuMkta thAya che. A pramANe pa bhAga yukta je 8 mA bhAga che temAM 15 kulakarA utpanna thAya che, A vAta AgamathI siddha thAya che. e pAMca bhAgeAmAMnA cAra bhAgeA te| paDye pamanA dasamA bhAga pramANa AyuvALA AdinA sumati nAmanA kulakaranA AyumAM jatA rahyA. zeSa palyopamanA eka bhAga bAkI rahyo hata!, temAM asaMkhyAta pUrvanI AyuvALA zeSa 12 kulakara thayA AmAM saMkhyAtapUrvanA AyuSyavALA, nAbhi thayA ane 89 5kSa adhika 84 lAkha pUrva jeTalA AyuvALA, RSabhadeva thayA. te pachI eka 40 mA bhAgamAM pratizruta Adi 14 kulakarAnI ke jeo khUba lAMbA AyuSyavALA hatA-utpatti kevI rIte sa`bhavI zake ? te A zaMkAne uttara A pramANe che ke eka 40 mA bhAgamAM asaMkhyAta pUrvI hoya che ane e asaMkhyAta pU yathAkrame hIna-hIna hAya che temaja pratizruti, sIma kara, sImandhara, phrema kara, kSemandhara, vimala vAhana, cakSuSmAn. yazasvAn, abhicandra, candrAbha, prasenajita ane marudeva e 12 kulakaranI AyunA pramANe hoya che. nAbhinI AyunuM pramANa sakhyAta pUrvAMtuM hatuM ane RSabhanA AyuSyanuM pramANa 84 lAkha pU hatu. zeSa kulakarAnA AyuSyanuM pramANa 89 pakSAdhika 84 lAkha pUrva jeTaluM hatuM. A pramANa 40 bhAgamAM 14 kulakarAnI utpattinI sabhAvanAmAM zu' virodhathai zake che ? eTale ke koi paNa jAtanA virodha sabhavI zake ja nahi. AsUtra. rUNA jambudvIpaprajJaptisUtra 98
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ kulakaratA ke prakArakA kathana have temaNe kulakaratA kevI rIte karI ? A vAtanuM sUtrakAra kathana kare che- 'tatthaNa sumai paDissui sImaMkara sImaMdhara khemakarANaM paesi ecaNhaM'-ityAdi-sUtra // 38 // TIka the-e 15 kulakarImAMthI sumIta, pratisRti sImaMkara, sImadhara, ane kSemakara e pAMca kulakaronA samayamAM "DhA' nAme daDanIti hatI. "gr' zabda adhikSepa vAcaka che. enuM karavuM hAhAkAra' che. A parAdhIone anuzAsanamAM rAkhavA e daDanA mATe je nIti-nyAya che, te daDanIti che. ahIM Ama samajavuM joIe. tRtIya AratA aMtamAM kALa dezanA Avela kalpavRkSa para bIjo yugalika manuSya adhikAra karavA lAgyo to teomAM paNa paraspara vivAda prAraMbha thaI gayA. tyAre sau yugalikAe vivAdanA nirNaya mATe sauthI zreSTha prabhAva 1 lI sumati kulakarane pitAnA adhipati tarIke cUMTI lIdhA. sumati kulakare saunA mATe yathAyogya kalpavRkSonuM vibhAjana karI dIdhuM enA pachI koI maryAdAnuM ullaMghana karatA tyAre tane anuzAsanamAM rAkhavA mATe temaNe jAti smaraNa jJAnanA baLathI nItijJa thaIne hAkAra daDanItinI pravRtti prAraMbha karI, teja daDanItinuM anusaraNa pratizrati vagere cAra kulakaro e paNa karyuM che. "seLa majuya dUi phare dA samAja vinA, vikikathA, veDhA mothA turiyA vivAda riti" te manuSyo jyAre hAkAra 3pa daDathI jyAre Ahata thayA, tyAre pitAnI jAtane hitanA rUpamAM mAnIne pahelAM te sAmAnya rUpamAM lajajA yukata thayA pachI vizeSa rUpamAM lajijata thayA. vyadurdha-atyaMta tema ja adhika jijata thayA, kema ke temaNe pahelAM kaI paNa divase AvuM zAsana jeruM nahotuM. ethI A zAsana temanA mATe daMDAdi ghAta karatAM paNa vadhAre mama ghAtI thaI paDayuM. eTalA mATe tene potAnA ghAtaka rUpamAM mAnIne teo atyaMta lajijata thatA ane kahetA ke have amAruM zuM thaze? A pramANe bhayabhIta thaIne teo cupa besI rahetA ane pitAnI bhUla kabUla karI teo vinayAvanata thaI jatA dhRSTa mANasanI jema teo na nirlajaja thatAM, na nirbhaya thaIne rahetA, na vAcAla banatA ane na ahaMkArI banatA. A pramANe hAkAra daMDathI hata thayelA manuSyo ke jemanuM sarvasva haraNa karavAmAM AvyuM che. evuM mAnIne pharI aparAdha karavAnA kAryamAM pravRtta thatA nahi, "tatha hemaMdhara vimalavAhaNa cakkhumaM jasama abhicaMdANaM eesiNaM paMcaNha kulagarANa makAre NAma daMDaNIi rothA" A hAkAra daMDanIti pachI kSemanvara, vimalavAhana, cakSumAna, yazasvAna, ane abhicandra e pAMca kulakaranA kALamAM mAkAra nAmanI daMDanItinuM pracalana thayuM. "nahi kare" A prakAranI je niSedhAtmaka nIti che te ja mAkAra nAmanI daMDanIti che. e kSemaMdhara Adi pAMca kulakaranA samayamAM je manuSya daMDanIya kAryo karatA temane sAkAra nAmaka daMDanIti mujaba daMDita karavAmAM AvatA ethI te aparAdhI pUrvanI jemaja lajijata jambudvIpaprajJaptisUtra 99
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilajijata vagere vizeSaNothI yukata thaI jato. e ja vAta ahIM yAvat padathI kahevAmAM a vI che. A kathananuM tAtparya A pramANe che ke jyAre hAkAra daMDa ati paricita thaI gayo tyAre te lokomAM daMDa pratye bhaya rahyo nahi. teo abhIta thaI gayA. tyAre te yugalika manuSyamAM bhayanuM saMcaraNa rahe, te e anuzAsana hIna thaI jAya nahi, e bhAvane laIne kSemanyara kulakare temane potAnA anuzAsanamAM rAkhavA mATe "mAkAra" nAmaka daMDanIti nuM pracalana karyuM kSemaMdhara pachI temanA anuyAyI vimalavAhana, cakSuSmAna abhicandra e cAra kulakaree paNa eja "mAkAra daMDanItinuM pravartana karyuM. A "mAkAra" daMDanItine prAga bahu ja moTA aparAdha badala ja karavAmAM Avato. sAmAnya aparAdha mATe te phakata 'hAkAra' 'DanItinA prayoga ja thatuM. daDA, | bAda kulakaree je daMDanItine prayoga karyo, te viSe have sUtrakAra kahe che- candrAbha, prasenajita, marudeva, nAbhi ane RSabha e pAMca kulakarone kALamAM "dhikakAra' nAmaka daMDanItinuM pracalana hatuM. A daMDanItithI e kulakaronA samayanA loko daMDita thayA, evuM aTo samajavuM joIe. "mAkAra" daMDanItithI jyAre loko atiparicita thaI gayA tyAre e daMDanItine je bhaya rahe joIe te bhaya e daMDanItino rahyo nahIM, ethI teo e nItinA saMbaMdhamAM nirbhaya thaI eTale ke beparavA thaIne rahevA lAgyA. te samaye yugalikone anuzAsita karavA candrAbha nAmaka kulakare 'dhikAra' nAmaka daMDanIti pracalita karI tadukatama Agatyalpe nItimAdyAM dvitIyA madhyame punaH / / mahiyasi dve api te sa prAyuMkta mahAmatiH // 1 // e pAMca kulakaro pachI e kulakazenA anuyAyI prasenajita, marudeva, nAbhi ane RSabha e pAMca kulakaroe pitA-pitAnA zAsanakALamAM e "dhikAra", daMDanItinuM ja anusaraNa karya* jyAre yugalika manuSya I mahAna aparAdha karatA tyAre "dhikakAra daMDanIti dvArA teone daMDita karavAmAM AvatA, jyAre teo madhyama aparAdha karatA tyAre mAkAra daMDanIti ane jaghanya aparAdha karatA tyAre hAkAra daMDanIti dvArA daDita karavAmAM AvatA tyAra bAda bharata kALamAM kALanA svabhAvathI jayAre manuSyo mahA parAdhI thavA lAgyA tyAre paribhASaNa vagere cAra prakAranI daMDanItio pracalita thaI. tadukatama - paribhAsaNA u paDhamA maMDalabaMdhatti hoi boyAya / cAraga chavi cheyAI bharahassa caucihA nII // 1 // sUtra // 38 // | RSabhasvAmI ke trijagajanapUjanIyatA kA kathana A pramANe paMdara kulakara ane RSabha svAmImAM caturdaza kulakaronI sAdhAraNa kulakaratA prakaTa karIne have sUtrakAra emanAmAM akSAdhAraNa puNya prakRtinA udayathI samudbhUta trijagajajana vaDe pUjanIyatA prakaTa karavA mATe je rIte emanA vaDe ja lokamAM viziSTa dharmAdharma saMjJA rUpa vyavahAro pracalita thayA, e vAtane spaSTa kare che- _ 'nAbhissa Na kulagarassa marudevAe bhAriyAe' ityAdi sUtra // 39 // TIkArya-nAbhikulakaranI marudevI bharyAnI kukSImAMthI RSabha nAmanA ahaMta deva, manuSya ane jambudvIpaprajJaptisUtrA 100
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ asurothI namaskAraNIya AdinAtha prabhu utpanna thayA. eo voDhig" kauzalika hatA, kemake eo kezala nAmaka deza vizeSamAM avatarita thayA hatA. prathama rAjA hatA, kemake avasarpiNI kALamAM nAbhi kulakara vaDe Ajhama thayela yugalika manuSyae ane zakoe sarva prathama emane abhiSeka karyo. avasarpiNuM kALanA e sarvaprathama jina hatA kema ke rAgAdika para vijaya meLavanAra sarvaprathama e ja hatA. athavA rAjaya tyAga pachI dravya ane bhAvathI sAdhutva utpanna thayA pachI e prathama manaH paryajJAnI hatA kema ke e avasarpiNI kALamAM eo manaH paryayajJAnanA sarvaprathama adhikArI thayA - saMkA-jinapadathI te samasta avadhijJAnIonuM samasta manaH paryayajJAnIonuM ane kevaLa jJAnIonuM grahaNa thaI jAya che te pachI ahIM jina pada vaDe tame eka manaH parya. yajJAnInuM ja grahaNa zA mATe karyuM che? A zaMkAne javAba A pramANe che ke je jinapadathI avadhijJAnInuM grahaNuM mAnavAmAM Ave te A sthitimAM sUtramAM akramabaddhatA AvI jaze ane kevalajJAnInuM grahaNa mAnavAmAM Ave to uttara granthanI sAthe punarukita doSa AvI jaze. ethI ja ahI jiMnapadathI phakata manaH paryayajJAnInuM grahaNa karavAmAM Avela che. avasarpiNI kALamAM phakata e ja sarvaprathama kevalI thayA che, Adya sarvajJa thayA che, e e ja AdyAtIrthaMkara prakRtinA udayavALA thayA che, caturvidha saMghanA sthApaka thayA che. e e ja prathama dharmavara cAturanta nakAdi gatione athavA cAra gatiene ane cAra narakAdi gatione athavA cAra kaSAyone jenAthI nAza thaI jAya che, athavA cAra gatione ane cAra kaSAyone je vinAza kare che, athavA dAna, zIla, tapa ane bhAvathI je ramya che, athavA cAra dAnAdika "cattoDavA svara ' e hemacandra keSanA kathana mujaba avayava che, athavA jenA svarUpa che, te caturanta che caturanta cAturata che, e cAturanta ja jarA maraNane uca chedaka hovAthI janma che, e je zreSTha cAturata cakranI apekSA emAM zreSThatA vyakata karavAmAM AvI che kema ke e lekadravyane sAdhaka hoya che. cakra che te ja cAturanta cakra che. ca padathI evuM cAturanta cakra dharmAtirikata bIju koI nathI. enAthI saugatAdi dharmAbhAsone nirAsa thaI jAya che, kema ke temanAmAM yathAthika pratipAdakatA nathI. ethI ja teone zreSThatAnuM sthAna prApta thayuM tethI. dharmavara caturanta cakra mujaba vartavAne jene svabhAva che, te dharma cAtarakta cakvata che. cakavatI' A pathI 6 khaMDanA adhipatinuM sAdezya vyakata karavAmAM Avela che. je uttara dizAmAM Avela himavAnuM che te ane zeSa dizAomAM upAdhibhedathI vartamAna je samudra che te A bharatakhaMDanI sImA rUpamAM che. vidyamAna che emAM je svAmi rUpe je zAsaka hoya che te cAturanta che, tema ja cakathA eTale ke rAga rUpa praharaNa vizeSathI vartana karavAne jene svabhAva che te cakavatI che. " juthama sthAi camAvAcAromAM e "amarakoSaranA vacanAnusAra dharmenyAyathI je Itara tIthiyenI apekSAe zreSTha che, te dharma vara che. e dharmavara je cAturata cakavatI che, te dharmavara cAturanta cakavatI che. evA te prathama rAjanyAdi vizeSaNethI viziSTa bhagavAna RSabha ahaMnta nAbhikulakaranI bhAya jambudvIpaprajJaptisUtrA 101
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ marudevInI kukSithI utpanna thayA taLa UM uttamebaTTA hori pIla puvalayala svA jhumA vAlamanne valara' janma pachI te kauzalika RSabhanAtha arhante 20 lAkha kumAra kALamAM samApta karyAM, eTale ke 20 lAkha pUrva sudhI RSabhanAtha kumAra kALamAM rahyA. eTalA pUrva sudhI kumArakALamAM rahyA pachI te 63 lAkha pUryAM sudhI mahArAja pade rahyA. e pada para samAsIna rahIne temaNe je rIte praznanA upakAra karyAM te viSe have te rU" ItyAdi pade vaDe sUtrakAra kahe che. 63 lAkha pUrvI sudhI mahArAja pada para samAsIna rahIne te RSabhanAthe lekhAdika kalAonA akSara vinyAsa Adi rUpa vidyAene, gaNita pradhAna rUpa kalAnA, temaja pakSIenI vANI samajavA rUpa aMtima kalAone, A rIte sarva 72 kalAone temaja 64 enI kalAonA, jIvikAnA sAdhanabhUta karmAMnA saMdarbhImAM vijJAnazatane-zatasaMkhyaka kulakarAdi zilpAna, Ama sa`maLIne puruSAnI 72 kalAonA 64 strIonI kalAonA ane vijJAnazata rUpa zilpAnA prajAhita mATe upadeza karyo. ''trI' mAM Avela A 'vi' zabda A sUcita kare che ke e 72 kalA, 64 kalAo ane zilpa-zata e sarve'mAM eka puruSa vaDe upaddizya mAnatA che, eTale ke e sava kalAonA sarva prathama upadeza RSabhadeve ja karyA che. "harSAti' evA ja vartamAna kAlika prayAga karavAmAM Avela che tenAthI sUtrakAra A pramANe sUcita karavA mAMge che, samasta Adya tIrthaMkarA nA upadezanA prakAra evA ja hAya che, je ke kRSi, vANijaya vagere aneka prakAranAM jIvikAnAM sAdhanA che, te paNa ahIM mAtra zilpathatanA ja nirdeza karavAmAM Avela che, te A vAta prakaTa kare che ke emanu' pracalana pachI thayuM che. A rIte bhagavAna RSabhadeve tA zilpa zata mAtranA ja upadeza karyo che, kRSi vANijayAdi ne upadeza karyAM nathI, emane AviSkAra tA pachI ja thayuM che. ethI ziSa AcArcopadezaja che ane kama anAcA/padezaja che. athavA O tRNahAra kASThahAra kRSivANijyakAnyapi / karmaNyAsUtrayAmAsa lokAnAM jIvikA kRte // 1 // A prAcIna kathana mujaba kRSi vANiyAdi karmI paNu bhagavAna vaDe ja upaSTi thayA che, Ama jANavu' joI e. 'karma bAm' A dvitIyAmAM SaSThI thayelI che. ethI bhagavAne jadhanya, madhyama ane utkRSTanA bhedathI aneka prakArAnA karmonA ane zilpazatAne judA judA svarUpamAM ja upadeza karyAM che, Ama samajavu' joI e. lekhAdikanA rUpamAM kalAenA je 7ra bheda che ane emanA je arthAM che, te viSe meM' 'jJAtAsUtra' nA prathama adhya yananA, 20 mAM sUtranI TIkAmAM spaSTatA karI che. ethI A sabadhamAM jijJAsue te granthanuM adhyayana karIne vizeSa jJAna prAma karI zake che. strIeAnI 64 kalAo A pramANe che. 1 nRtya, 2 aucitya, 3 citra, 4 vAtri, 5 ma Mtra, 6 tantra, 7 jJAna, 8 vijJAna, 9 dabha, 10 jalastaMbha, 11 gItamAna, 12 tAlamAna, 13 meghavRSTi, 14 jalavRSTi, 15 ArAma rApaNu, 16 AkArageApana, 17 dhavicAra 18 zakunasAra, 19 kriyAkalpa, 20 jambudvIpaprajJaptisUtra 102
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMskRta japa prAsAdanIti, 22 dharma rIti, 23 vaNikA vRddhi, 24 svasiddhi, 25 surabhi taila karaNa 26 lIlA saMcaraNa 27 hayagaja parIkSaNa, 28 puruSa strI lakSaNa, 29 hemaratna bheda, aSTAdazalipi paricheda, 31 tatkAla buddhi, 3ra vAstusiddhi, 33 kAmavikiyA, 34 vaidyaka kriyA, 35 kuMbha bhrama, 36 sarizrama, 37 aMjana cAga 38 cUrNayoga, 39hasta lAghava, 40 vacana pATava, 41 bhejamavidhi, (41 vANijya vidhi), kara mukhamaMDana, 43 ha ta , kathAkathana. 45. 505 grathana, 46 vAti, 47 kAvyazakti. 48 skAra vidhiveSa, 49 sarva bhASA vizeSa, 50 abhidhAna jJAna, 51 bhUSaNa paridhAna, para bhUpacAra, 53 gRhAcAra, 54 vyAkaraNa, 55 nirAkaraNa, pa6 randhana, 57 keza bandhana, 58 vINA nAda, 59 vitaMDAvAda, 60 aMkavivAra, 61 lokavyavahAra, 62 atyAkSarikA ane 63 prazna prahelikA. e kalAomAM keTalIka kalAo evI paNa che ke je strI ane puruSa baMne mATe samAna rUpe hoya che, paNa jayAre te strI saMbaMdhI hoya che, tyAre strI kalA kahevAya che ane jayAre puruSa saMbaMdhI hoya che tyAre tenI gaNanAM puruSa kalAnA rUpamAM thAya che. ethI ema nAmAM punarukitanI saMbhAvanA hoI zake nahi. jo Ama na hota te strI kalA, puruSa kalA ane ta6bhayakalAnA rUpamAM kalAonA traNa bheda vivakSita hota. paraMtu kalAonA A rIte bhede karavAmAM AvyA nathI. zilpazata evuM je kahevAmAM AvyuM che, temAM mUlazilpanA kuMbha zilpa, lehaza95, citra zilpa taDuvAya zi95 ane nApitazilpa e pAMca bheda che emAM dareka zilpanA 20 -20 prakAre bIjA paNa hoya che A rIte zilpazata thaI jAya che, tadukatama paMceca ya sippAI ghaDaloha cittaNata kaasve| ikkikassa ya itto bIsaM bIsa bhaye bheyaa||1|| zaMkA -bhagavAne kayo nimite pAMca mUla zilpa kahyAM che ? to A zaMkAno javAba A pramANe karavAmAM Ave che ke yugalika puruSo manda jaTharAgnivALA thaI gayAM tyAre temaNe apakava auSadhIonuM sevana karavA mAMDayuM, paraMtu te auSadhIone paNa teo pacAvI zakya nahi, ethI teo prAyaH 27 rahevA lAgyA teonI AvI durdazA joIne bhagavAne dayArdra thaIne te auSadhIone pakavavA mATe pakavavAmAM sAdhana rUpa pAtrone banAvavAnI zi95kalAno upadeza karyo. emAM sauthI pahelAM ghaTa nirmANarUpa zi9pakalAne upadeza karyo. ethI ja ghaTa mUla zilpa sarva prathama astitvamAM AvyuM. anArya lokothI prajAnI rakSA karavA mATe kSatriye pota potAnA hAthamAM hathiyAra rAkhavA lAgyA, enA mATe prabhue leha zi95nA upadeza karyo. citrAMga jAtanA kalpavRkSe jayAre kAla svabhAvanA kAraNe nAza pAmyAM tyAre prabhae citra zilpane upadeza karyo. vastro ApanArA kalpavRkSo jyAre nAza pAmyAM tyAre prabhue taMtavAya zilpane upadeza karyo pahelAM yugalika narAnA rAma-nakha vadhatA na hatAM. paNa pachI kALanA prabhAvathI yugalika narenA roma-nakha vadhavA lAgyAM tyAre te nakha-ro thI temane vyAghAta thAya nahi tema vicArIne dayAhnantaHkaraNa bhagavAne nApita zilpane upadeza karyo. zakA-karma naSTa karavA mATe ja avaziSTa sakama vALA bhagavAna ahadegta vyAdhinA pratikAra mATe auSadhi sevana karavAmAM Ave che. temAM strI Adi rUpa parigrahane svIkAre che. Itara leke AvuM karatA nathI. ethI niravA karmamAM ja ruci dharAvanArA jambudvIpaprajJaptisUtra 103
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna sAvadha kriyAnA upadezamAM kevI rIte pravRtta thayA ? te praznanA javAba-A pramANe che ke kALanA prabhAvathI vRttihIna thayelA hIna lokone joIne, temanI durdazA joIne jemanuM antaHkaraNa karuNuM pravAhathI taraboLa thaI gayuM che, tevA ahaMta bhagavAne vRttihIna leko cauryAdi rUpa duvRttivALA thaI na jAya Ama vicArIne temanI jIvikAnA sAdhananA rUpamAM kalAono upadeza karyo. avaziSTa satkarmanA prabhAvathI bhagavanta zrI ahaMnta prabhu je rIte strI Adipa parigrahane svIkAre che, te rIte bhagavAna Adi jinane A kalAne upadeza paNa samaja joIe. A pramANe bhagavAnamAM rAja dharmanI pravartakatA duSTonA nigraha mATe ane ziSTa janonA pAlana mATe che Ama samajavuM joIe. lekamAM arAjaka anasthAmAM mAsya nyAyanI pravRtti mujaba vyavasthAne jyAre atyantAbhAva thaI jAya che tyAre sarva loke duvRttivALA banI jAya che ethI ja kharAba raste jAya nahi, tema vicAra karIne bhagavAna Adi jine rAja dharmanI pravanA karI. kiMca, samasta Adi jino rAja dharmanI pravRtti kare che, e jIta vyavahAra che. ethI ja A bhagavAna Adi jine paNa rAjadharmanI pravartana karI. A pramANe prabhue 72 kalAone 64 strIonI kalAonA ane zi95zatene prajAjano mATe "ravittA upadeza karIne temaNe puttaracuM nAM mihira bharata bAhabali vagere pitAnA putrone kesalA takSazilA vagere 100 ekaso rAjya para abhiSeka karyo che. samitipitta abhiSeka karIne tettiDuM puSyaracanadaralaDuM mahArAjaghAma vasa' A rIte 83 lAkha pUrva-kumAra kALanA 20 lAkha pUrva ane mahArAja padanA 63 lAkha pUrva sudhI gRhasthAvasthAmAM rahyA ahI A A banne padonA kALane meLavavAthI 83 lAkha pUrva thAya che. tema samajavuM e pramANe 83 lAkha pUrva teo gRhasthAvasthA rUpa mahArAja padamAM rahIne te pachI "je te jillAmAM tame mAre ghaNe cittavaduche tArAM if fjayaputrarata narama ghANe je visara4 gharame mA' grISmatratunA prathama mahInA eTaleke caitra mAsamAM kRSNa pakSamAM navamI tithimAM divasanA pAchalA bhAgamAM "vaphA divir' rajata-cAMdIne cheDIne "vattA suvai senAne choDIne "cAttA jota jorrrr) koSa bhAskAgArane choDIne eTaleke dhAnya bhaMDArane choDIne "vattA vaTa bala-sainyane cheDIne cattA vAazvAdikavAhanone cheDIne varU "i pura-nagarane cheDIne 'varUttA Di' antaHpura-raNavAsane choDIne zarUttA virudhavapinottarasaMfsaTTAvAttAvAtAvaratna' pracura gavAdirUpa dhanane tyajIne kanaka-suvarNa, katana vigere ratnone sUryakAntAdi maNiene sukatAphaLane zaMkhane kanaka-sonAne, rAjapaTTAdirUpa zilAone, pravAlene, pradyarAga vigere rakta rane A rIte badhA ja satsAra rUpa dravyone choDIne e badhAthI pitAno mamatvabhAva haTAvIne vidhRttA " A badhA jurAsita che e pramANe temane vijaya nindanIya samajIne ane te samaye yAcakono abhAva hovAthI sAthe sAthai msmiApattA jambudvIpaprajJaptisUtrA 104
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAyAdomAM ene vaheMcI daI ne 'nruttaLAva sIpAla' sudanA nAmanI sundara zikhikAmAM te ArUDha thayA je samaye prabhue dAyAdAmAM pUrvAkata dravya vahecI dIdhuM e samaye e dAyAdA e nirmama mamatva rahita thaIne bhagavAna dvArA prerAIne 83 pahArarUpe e vahecelA dravyane svIkAryuM" jInAne e ja AcAra che; jIta kalpa che. ke teo lenAra janeAne temanI IcchA pramANe ja dAna de, zakA--jo yAcaka janAne temanI icchA pramANe ja dAna ApavuM evA jInendradevanA mAcAra che, tA te samayanA eka mahatI icchA dharAvanAra yAcaka eka eka divasa ApavA ceAgya athavA eka varSamAM ApavA yAgya dAnane eka sAthe ja grahaNa karavAnI icchA kema karatA nathI? A zaMkAnu samAdhAna evu che ke prabhunA divya prabhAvathI yAcaka janAmAM evI IcchA ja thatI nathI ke eka divasamAM ApavAmAM ApanAra dAna athavA eka varSamAM ApavAmAM AvanAra dAnane huM pUre purU lai lau. sudanA zikhikAmAM khesIne jyAre prabhu cAlyA te te samaye gharethamanucAnu pa jillA samajIzamamAnamo' temanI sAthe manuSyanI pariSadA ke jemAM deva ane asure sAthe hatA te badhA sAthe cAlyA, 'pathiyA' zakhikAe eTaleke zakha vagADanArAoe 'vi' krikee eTaleke cakrane pheravavAvALAoe 'nAhiya' lAMgalikAe seAnAnA banelA haLane kaMThe laTakAvelA manuSyAe 'muddamaMgaLiyA' mukha maMgalikee-ca TukArIe. 'phUlamALa ' puSyamANuvAe-vidAvalinuM varNana karanAra mAgadhee 'vandamALA' vadhu mAnake ekhAMdhA para purUSAne besAranAoe 'AvA AkhyAyakAe kayA kArakee hava lakhAe eTale vAMsa para caDhIne khelakara nArAoe 'mala' ma khee ke jemanA hAtheAmAM citrapaTa hoya tevA manuSyAe. 'Eriyananendi' ghaTAvagADa nArAe e 'nfsgfkaf, vargAda maNaNNAhi maNAmAhi urAlAhi kallANAhi sivAhi dhanmAhi maMgallAhi sassiriyAhiM hipalhANijjAhi hiyayapalhAvaNijjAhiM kaNNamaNaNivyuikarAhi apuNaruttAhi aTTha sAhi yadi prAyaa RmiLattAya' prasiddha, iSTa, kAnta, priya, manojJa, manabhAvinI, utkRSTa, zabdArtha yukta, kalyANA sahita, nirUpadrava zabdArtha doSa vagaranI, pavitra, maMgalakArI, zabdAla'kAra ane arthAla'kArathI yukata hAvAthI sazrIka, ataeva hRdaya gamanIya, kAna ane manane atyaMta AnaMdaprada, apunarUkta se'kaDA a vALI evI vANiyAthI vAraMvAra prabhunu' abhinaMdana-satkAra karyu" temanI prazaMsAkarI. te pachI teoe 'rUM thayAnI'A pramANe kahevAne prAraMbha karyAM 'naya naya khaM' he nada-samRddhizAlin athavA hai AnadAyine Apa atyaMta jayazAlI thAya, 'naya natha mA' huM bhadra kalyANuzAlina Apa atyaMta jaya zAlI bane. 'yajJeLa amIpa' sAdhana bhUta dharmanA prabhAvathI deva, manuScA ane tiya"cA dvArA karavAmAM Avela parISaha ane upasage thI bhaya rahita-niDara banA. risoyalAna vrutti ghume'bhayaMkara je ghArI prANiyA che temanAthI karavAmAM Avela upadraveAnA Apa kSAntikSama-kSamA pUrvaka sahana karanAra aneA. 'mamevALa dhamme te aviA mana cAritra jambudvIpaprajJaptisUtra 105
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmanI ArAdhanAmAM Apane koI paNa prakAranuM vighra-bAdhA na thAva. "ttivATa ami. tti 1 mizuti A pramANe kahIne pharIthI teoe vAraMvAra prabhunuM abhinaMdana karyA". satkAra karyo ane prazaMsA karI. 'tadi se graze myAmAhA sardi gichaSmAne chinnama' te pachI ne kauzalika trASabha ahata nAgarika janani hajAro netra paMkitaethI vAraMvAra lakSya thatA thatA "gvaM gAya nA cha gadA vadhAgg" "aupapAtika sUvamAM varNita kRNika rAjAne nirgamananI jema vicAI jAyadAda mana mai fcha vinItA nAmaka rAjadhAnInA madhyamAM AvelA mArga para thaIne pasAra thayA "jhAva masTa volTa vadu nAma " pAThamAM ahIM je "zAvata' pada Avela che. tenAthI "papAtika sUtrane A pATha saMgra hIta thayela che-" mArA sadara amiimvijJamANe 2, mane mArA saMjof af8jyamANe 2, vayaNamAlA sahassehi abhithuvvamANe 2. kaMtirUvasogga guNehiM patthijjamANe 2, dAhiNahattheNa bahUNaM NaraNArI sahassANaM aMjali mAlA sahassAiM paDicchamANe 2. maMjamaMjaNA ghoseNa paDibujjJamANe, bhavaNapaMti sahassAI samaicchamANe 2, taMtItalatAla tuDiyagIya vAi yaraveNa mahureNa maNahareNa jayasaddaghosa visaraNa maMjumaMjuNA ghoseNaM paDibujjhamANe apaDi. bajjhamANe kaMdara girivivara kuhara girivara pAsAduDudhaNabhavaNa devakula siMghADagatigacaukka caccara ArAmujjANa kANaNa samappavappa desa mAge paDisuyAsuya sahamsa saMkulaM kareM se yahesiya hatthi gulagulAIya rahadhaNadhaNasahamIsaraNaM mahayAkalavareNa ya jaNatsa mahureNa parayaMte sugandhavara kusuma cuNNa uviddhibAsareNukavilaM nama kare te kAlAguru kudarukka turukka dhva nivaheNaM jIvalogamiva vAsayaMte samaMtao khubhiya cakkavAla paudajaNa bAla 3 mucatuvi vhAvida vikaDhAvaDhava64 " A pAThano aSTArtha ame aupapAtika sUtranI pIyUSa varSiNI TIkAmAM karyo che te jijJAsu janoe tyAMthI ja jANI le joIe. te vakhate "vicaramannittigurU puNovADhiyaM siddhAthavaNAyama" siddhArtha vana tarapha janAra mArgane pahelAM sugandhita jala vaDe sikata karavAmAM AvyuM ane tyAra bAda sAvaraNI vagerethI, kacaro sApha karavAmAM Avyo hato. pUje tyAMthI laI levAmAM AvyA hatA. ane chevaTe pharI bIjI vAra te mArgane sugaMdhita jala vaDe sikta karavAmAM Avyo hate. ethI te mArga pahelAM karatAM vadhAre zuddha thaI gayA hatA, ane tyAra bAda te mArga para Theka-ThekANe pu vaDe zobhA karavAmAM AvI hatI jemAM dAthAkUparA tLa pAvA caDhAve' A prama Ne jemanA prabhAvathI te siddhArthavadyAna gAmI rAja mArga zuddha. sApha ane alaMkRta karavAmAM Avela che, evA te Adi jina zibikA para ArUDha thayA ane tyAra bAda haya ane gaja temaja pAyadaLathI pariveSTita thaIne te jambudvIpaprajJaptisUtrA 106
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjamArga para cAlyA te vakhate "caMdra maM jurva komaLa maLe siddhAvaLe TwiLe tevA avaqAre teNe kavAcharU' haya, gaja ane pAyadaLanA padAghAtathI te mArganI jala vaDe sikta thayelI bhUminI dhUli dhIre dhIre-manda manda rUpamAM uDavA lAgI A rIte siddhArthavadyAna ane temAM paNa jyAM azAka nAmaka vara pAdapa hatuM tyAM teo ALyA tyAM " ArachattA athavA 35the saMlaM vepha' pahoMcatAM ja prabhunI zibikA UbhI rahI. vittA nIyamo padavIra zibikA nIce mUkatAM ja prabhu temAMthI bahAra AvyA. vodittA sathavAmauri mojutharu bahAra AvatAM ja prabhue paherelAM AbharaNa temaja alaMkArene pitAnA zarIra parathI utAryA ane "omuttA sAmeva cakafe gArdUi jhoLe " tyAra bAda temaNe zraddhA pUrvaka cAra muSTio vaDe keza lucana karyuM, bIjA tIrthakaro e sAdhu-avasthA dhAraNa karyA bAda pAMca muSTie vaDe kezonuM kuMcana karyuM hatuM, evuM je kahevAmAM AvyuM che, te A saMbaMdhamAM vRddha paraMparA evI che ke bhagavAna RSabha svAmIe prathama eka muSTi vaDe mUcha ane dADhInA vALanuM lucana karyuM" traNa muSTie vaDe mAthAnA vALanuM laMcana karyuM. enA pachI bAkInI eka muSTi ke je pavananA jhokAthI hAlI rahI hatI. ane kanakanA jevA avadAta prabhunA skaMdha para ALeTI rahI hatI temaja jovAmAM je marakatamaNi sadaza kAMtivALI hatI, paramaramaNIya te dazyane joIne AnaMda rasanA pravAhamAM jenuM antaHkaraNa tarabaLa thaI rahyuM che evA Indra bane hAtha joDIne prabhune prArthanA karI ke he bhagavana ! mArA upara anugraha karIne A keza muSTine Apa have rahevA de, have huMcana karo nahi. prabhue IndranI prArthanAne sAMbhaLIne te kezamuSTine te pramANe ja rahevA dIdhI je mahAna puruSo hoya che te ekAMta bhaktivALA puruSonI prArthanAne asvIkAra karatA nathI. e temane svabhAva hoya che. kuMcita thayelA te vALane zake haMsa citrathI citrita thayelA vastramAM mUkIne kSIra sAga2mAM nizcita karI dIdhA. "jittA cha mai grgr gADhafe vattA kojavA uggANaM bhogANaM rAinnANaM khattiyANa cauhi sahassehi saddhi ega devadUsamAdAya muMDe bhavittA Tro marrr gvags' A pramANe prabhue laMcana karyA bAda be covihAra upavAsa karyA. pachI uttarASADhA nakSatranI sAthe candrane vega yUye tyAre pitAnA vaDe ArakSaka rUpamAM niyukta karavAmAM Avela ugronI, gururUpamAM vyavasthApita karavAmAM Avela bhegenI, nimna rUpamAM svIkRta karavAmAM Avela rAjanyanI ane prajA jananI rakSA mATe niyukta karavAmAM Avela kSatriyonI catuHsahastrInI sAthe eka devadUSyane svIkArIne, muMDita thaIne, gharane parityAga karIne, anagoritA dhAraNa karI sUtra 35 jambudvIpaprajJaptisUtrA 107
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ RRSabhasvAmIke dIkSAgrahaNa ke anantarIya kartavyakA kathana dIkSA grahaNa karyA pachI prabhue je karyu tenuM kathana sUtrakAra A sUtra vaDe kare che-- TIkA-rameLa adA hosahipa saMchAM saDhiya cItradhArI Dholdha' te kauzalika RSabhanAtha ahata kaIka vadhAre eka va panta vadhArI rahyA. tena para azveja' te pachI tee zrI acelaka banI gayA. 'jJamircALa uttame aradA josahita mude vittA anArAo anayiM ttva' jyArathI kaulika RSabhanAtha arhata muDita thaine agAra avasthAne tyAga karI aNagAra avasthAmAM AvyA. 'tamaDuM = La dasame adA josahita viSa vosaTTA ciyattode ne cheka saraLa kRti' tyArathI teoe peAtAnA zarIranA saMskAra (zruMgAra) karavAnuM cheADI dIdhuM; te tyakata deha eTaleke parISaheA sahana karavAthI tyajI dIdhA che zarIra pratye mamatvabhAva jemaNe evA banI gayA. 'ta nA divA yA gAma rihomAM yA anuomAvA' je keAI upasaga-upadrava temanA para AvatA te cAhe te devA dvArA karavAmAM Avela heca yAvat manuSyakRta agara tiya ca dvArA karavAmAM Avela hoya te badhAne teo sArI rIte sahana karatA hatA. ahIMyA vA zabda vikalpAka che. 'tatha vRttinomA yeroLa vA jJAna leba vAjA Apakenna' A upasarga paikI jo koI upasaga temanAthI virUddha hAya jemake-jo kadAca koI temane netarathI mAratu athavA vRkSanI chAlathI anAvela deraDAthI ke kaThora cAbukathI temane mAratu athavA cIkaNA kazA-cAbukathI mAratuM latA daMDathI temane mAratA cAmaDAnA cAbukathI temane mAratA te! tane paNa ee atyaMta zAMta bhAvAthI sahana karatA hatA. 'jIjomA vaMdenavA nAva pannuvAleTMvA' e ja pramANe jo temanI upara anukULa upasarga Ave jemake keAI temane vaMdanA karatu yAvat koI temanI pUjA karatu arthAt sacanAthI stuti karatuM satkAra-vastrAddhi pradAna karIne agara ubhA rahIne temanA pratye peAtAno bhakitabhAva batAvatuM temanu sanmAna karatu hAtha joDIne temanA Adara ema mAnIne ke tee maMgalasvarUpa che. devasvarUpa che, ane jJAna svarUpa che je kAI temanI pa pAsanA karatuM te e sthitimAM te harSAnvita thatA na hatA. te santhe samma sadara gAva aAile' A rIte e bhagavAna zrI AdinAtha prabhu AvA pratikULa anukULa parISahA ane upasarvAMne sArI rIte eTale ke rAgadveSa rahita thaIne-sahana karatA hatA. ahIM yAvat padathI "namar vittikhta' A padyAnu' grahaNa thayuM che. e padothI e prakaTa karavAmAM Avela che ke e parISahA jambudvIpaprajJaptisUtra 108
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ dikAne sahana karatI vakhate eemAM- krodhanA abhAva rahetA hatA. ane dInatAne! abhAvarahetA hatA. ee tA 'jyante" eTaleke avicala bhAvathI ja e sava paroSaheAne sahana karatA hatA. 'taLa che. mAthuM samaLe nA yiAmi' e RSabha evA zramaNa banyA ke irSyA mi tinA pAlanamAM yAvata bhASA samitinA pAlanamAM, eSaNA samitinA pAlanamAM, 'aiAvaLA mila AdAna bhAMDa mAtra nikSepaNa samitinA pAlanamAM ane uccAra pravaNa khelajalla zi ghANaparisAyanikA samitinA pAlanamAM rAgadveSathI vihIna pariNatithI ee pravRtta rahyA. pratigamananuM nAma iryA che. A iryAmAM je ekI bhAvathI athavA rAgadveSa rahita thaine pravRtta hAya che, te iryA samita che. eTale ke iMya samitinu pAlana che. kAzya vagerethI rahita hita, mita, smIta mRdu vacana khelavu bhASA samita che. eTale ke bhASA samitinuM pAlana che. grahaNaiSaNA paribhAgeSaNAdirUpa gaveSaNAmAM je upayega pUrNAMka navake ivizuddha bhikSAnu grahaNa che, te grahaNa eSaNA samita che, eTale ke eSaNA samitinuM pAlana che. bhAMDa-vastrAdi upakaraNanuM mAtra pAtranu je AdAna grahaNa karavu ane nikSepaNa mUkavuM che, temAM kharAkhara joIne tema ja supramArjita karIje pravRtta hAya che. te AdAna bhAMDu mAtra nikSepaNa samita che. eTaleke te AdAna bhAMDa mAtra nikSepaNa samitinuM pAlana che. tAtparya A pramANe che ke vastra diko ane pAtrone bhUmine joine ane tene pramAjita karIne mUkavAM tema ja joI ne ane pramArjita karIne te vastrAdikA ane pAtrane uThAvavAM e ja AdAna bhAMDamAtranipekSaNA samita che. e samitinuM pAlana che. uccAra-purISotsarga karavA. prasravaNalaghuza'kA karavI, zleSma (kapha) nAMkhavA jala-deha-malanuM prakSepaNa karavuM, zidhANa--chI ka khAvI ityAdiga pariSTha panikAmAM je samita hAya che te uccAra praznavaNa khela jalazi dhANa pariSThAyanikA samita che, A samitinu pAlana che. AnuM tAtpa A pramANe che ke nijantu sthAnamAM mala mUtrAdinA tyAga karavA te uccAra prasravaNAdi rUpa samitinuM pAlana che. A pramANe te AdinAtha prabhu maLamila, calamila, jAyalamila, manutta nAva, gutta babhayArI akohe jAba alohe saMte pasaMte uvasaMte pariNibbuDe, chiNNasoe, Nirubaleve, saMmiya niraMJaLe' manaH samita vacaH samita, kAyasamita maneAgupta cAvat gupta brahmacArI, krodhahIna yAvat leAbhahIna hatA, zAMta hatA, prazAMta hatA, upazAMta hatA, parinivRtta hatA, zeka vihIna hatA, upalepa rahita hatA, za khanI jema nirjana hatA, ahI' je pa'camitie vaDe samita thayA khAda mana: samita vagere vizeSaNeAthI yukata prabhune prakaTa karavAmAM AvyA che, tenuM tAtpaya A pramANe che ke tee kuzala maneyAganA pravattaka hatA. ethI azubha cintavananA teo zrImAM sa MpUrNa rIte abhAva sUcita karavAmAM Avela che. dharma dhyAnanA dhyAtRtvanI teezrImAM puSTi karvAmAM AvI che. vacaH samita" padathI bhASAsamitimAM teo zrIne atyAdara bhAva hatA e vAta-spaSTa karavAmAM AvI che. tema ja karaNa traya zuddhi sUtramAM sakhyA pUraNa mATe e vAklR samita padanA prayoga karavAmAM Avela che. 'jAya mita" evuM je kahevAmAM AvyuM che, te IrSyApatha samitimAM vizeSa Adara lAva sUcita karavA mATe kahevAmA Avela che. kemake teo zrI prazastakAyayAgavALA hatA, jambudvIpaprajJaptisUtra 109
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ teo akuzala maneyeganA niSedhaka hatA, ethI ja mane gupta hatA. ahIM yAvatu padathI vAsudattaH vAvanuta, gudata gu " A padane saMgraha karavAmAM Avela che. akuzala vAgyoganA nirAdhaka hatA tethI eo vAgupta hatA ane akuzala kAyamanA nirodhaka hovAthI kAyagupta hatA. sapravRttinuM nAma samiti che. ane asatyavRttine nirodha karavo gupti che. gupti ane samitimAM e ja bheda che. ethI teo gupta sarvathA saMvRtta hatA. ethI ja eo guptendriya hatA. IndriyanA viSayabhUta zabdAdikamAM emanI rAgadveSavihIna pravRtti ja hatI, temaja eo gupta brahmacArI hatA brahmacarya mahAvratanA saMrakSaNamAM sarvadA eo 9 kaTIthI talIna hatA. temaja "govara' krodha vihIna hatA. ahIM yAvata padathI "mA, gamADa' e pada grahaNa karAyA che. temaja eo mAnavajita ane mAyA vajita hatA. "gaDhama: lobha rahita hatA ahIM-krodhAdi kaSAya vihIna paNa saMbaMdhI kathana skUla-kodhAdinI apekSAe karavAmAM Avela che. kemake 10 mA sUkSama sAMparAya guNasthAna sudhI kaSAyane sadbhAva siddhAnta mAnya che. ethI sUkSma krodhAdika kaSAnI sattA te te vakhate prabhumAM hatI ja, ethI teo mana, vacana ane kAyanA vyApAranI zAMti thaI javAthI zAMta hatA, prazAMta hatA, prakaSa rUpamAM zAMti yukata hatA ethI ja teo parISaha ane upasargone AkramaNa vakhate dhIra thaI jatA ane tethI teo temanA A kamaNane sahana karavA cagya svabhAva vALA thaI gayA hatA. emane bahAra ke aMdarane koI paNa jAtanA AtApa-saMtA5-AkuLa vyAkuLa karI zakatA na hatA. tenAthI e varjita hatA, ethI ja "navrutaH' zItalI bhUta thaI gayA hatA. tathA "nirotA e o eTalA mATe kahevAmAM Avela che. ke emane saMsAra pravAha sarvathA chinna bhinna thaI gayo hate. 'fgdors' padanI "chinnarazorA" evI chAyA thaze tyAre eo zeka rahita hatA e ene artha thaze, " niug: padathI Ama sUcita karavAmAM Avela che ke ee dravyamala ane bhAvamala e banne prakAranA malethI vihIna thaI gayA hatA. A pramANe sAmAnya rUpamAM bhagavAnanuM varNana karIne sUtrakAra have sopamAna bhagavAnanuM varNana kare che e bhagavAn " magha minara" jIvane malina karanArA aMjananA jevuM karmarUpa mala jenAthI dUra thaI gayuM che, evA hatA. zaMkha zubhra hoya che. A pramANe karmarUpa malanAvinAzathI prabhu paNa vizuddha Atma svarUpavALA hatA. mUlamAM mitra e je pATha che temAM A makAra alAkSaNika che. "tyAnamava niphrAsTeva " vizuddha suvarNanI jema prabhu rAgAdika kutsita dravya vihIna hovA badala zuddhasvarUpa yukta hatA. nirgatamavavALuM suvarNa jevuM sudarzana hoya che. te mujaba prabhu paNa rAgAdi malarahita havA badala sudarzana hatA, "A tamArA gharamAva:" prabhu Adarza--darpaNanA pratibiMbanI jema animUhita abhiprAya vALA hatA. darpaNamAM jema mukhAdikanA AkAra jevuM ja pratibiMba dekhAya che, temaja bhaga vAna trASabhadeva paNa sarvadA animUhita abhiprAyavALA hatA. zaThanI jema teo nigrahita jambudvIpaprajJaptisUtrA 110
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhiprAyavALA na hatA "rma phula kuttendri" ka75 jema bhayAvasthAmAM pitAnAM cAra paga ane grIvAne saMkucita karI nAkhe che. temaja prabhu paNa zAdi viSayomAM Asakita na thaI jAya te bhayathI sadA pitAnI paMcendriyone temanA viSayethI saMgApita-surakSita rAkhatA hatA. " gruttamila nivara prabhu kamaLapatranI jema upalepathI rahita hatA. jema kamaLa kAdavamAM utpanna thAya che. ane pANImAM saMvadvita thAya che, chatAM te jala upara ja rahe che ane tenAthI nilita thaI ne rahe che, temaja bhagavAn bhAgamAM prakaTa thayA ane pitAnA saMbaMdhionI vacce rahIne moTA thayA chatAM temanA neharUpa lepathI rahita hatA jAnaniva nirAiva" prabhu AkAzanI jema AlaMbana vihIna hatA, AkAza jema sahArA vagara rahe che temaja prabhu paNa kuLa, grAma vagerenI nizrAthI rahita hatA. "If phA nirA ra" vAyu jema saMcaraNazIla hovAthI sarvatra vitaraNazIla hoya che, temaja prabhu paNa A pratibandha vihArI havA badala sthAnanA pratibandhathI rahita hatA, eTale ke vastI vageremAM mamatva vihIna hatA. vayo ragha madra" prabhu candravat saumyadarzanavALA hatA. jema candra priyadarzI hovA badala sarva jInA mana ane netrone AhalAda ApanAra hoya che, te maja prabhu paNa samacaturastra saMsthAna temaja vajI trASabha saMhanananA dhArI hovAthI sarva jInA mana ane netrane AnaMda pamADanAra che. "jUrgva tejasvI prabhu sUryanI jema teja svI hatA. sUrya jema nakSatrAdikanA tejane apahartA hoya che. temaja prabhu paNa samasta paratIrthikajananA tejanA apahartA hatA. "vija phura ahevAma" pakSInI jema prabhu apratibaddhagAmI hatA. pakSI jema pratibadha rahita levA badala kRta pitAnA avayavabhUta paMkhanA AdhAre sarvatra vihAra kare che temaja prabhu paNa karmakSayamAM sahAyakArI aneka A nArya dezomAM parAnapekSa thaIne svabaLa nA AdhAre vihAra kare che. "sAjo phuva mIre' sAgara jema agAdha hovAthI atalasparzI hoya che. temaja prabhu paNa atala spazI eTale ke gUDha hatA. prabhune abhiprAya kaI jANI zakatA na hatA. athavA prabhu nirupama jJAnazAlI hatA. chatAMe ekAMtamAM kRta duzcaritonA aparissAvI havA badala harSa zekAdi kAraNonA saddabhA vamAM paNa tad viSayaka vikArone teozrImAM abhAva raheto hato. ethI ja teo zrI saMga ranI jema gaMbhIra hatA temaja madaranI jema akalpa hatA. jema mandara parvata bha bhayaMkara sakhata AMdhI nI sAme akampa aDaga rahe che. temaja prabhu paNa pitAnA vaDe pratijJAta tapaH saMyamo upara daDha AzayavALA hovAthI parISaha ane upasarga vagere vaDe bAdhA saMyukta hovA chatAMe temanAthI vicalita thatA nathI, pRthivInI jema prabhu "au viSa" sarva prakAranA sparze ne sahana karanAra hatA. pRthivI jema sarva prakAranA sparzane sahana karanArI che temaja prabhu paNa sarva prakAranA anukUla-pratikUla spazene sahana karI zake tevA svabhAvavALA hatA. "zIza rU prativatti jIvanI jema prabhu apratibaddhagativALA hatA. jIvanI gati jema kaTa kuhUyAdi vaDe pratihata hotI nathI temaja prabhune vihAra paNa Arya anArya dezomAM hoya che chatAM te pAkhaMDIo vaDe pratighAtayukta thatuM nathI. sU0 4. jambudvIpaprajJaptisUtrA 111
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna kI zrAmANyAvasthAkA vaNana bhagavAnanI zramaNAvasthAnuM varNana 'Nasthi NaM tassa bhagavaMtassa katthai paDibaMdhe' ityAdi ||suutr 41 // TIkAI-" avaMtarara" te RSabhanAtha bhagavAnane "vAstha' kaI paNa sthAne ricaMpo A mAruM che. huM ene chuM "A jAtane mAnasika vikArarUpa bhAva utpanna thatuM. nahate kemake huM Ane zuM A mAre che AjAtano bhAva ja saMsAra che, takatama-" mati haMsA nArdana mama nivRtti " A mAre che anehuM enechuM e bhAvasaMsAra che. tema huM emane nathI ane e mAre nathI A jAtane je bhAve che te ja saMsAranI nivRtti che. "rAtisarviH svAmi ja cAra akSaro vaDe bandha thAya che ane pAMca akSare vaDe parama pada prApta thAya che. "rAmarca mayaM mama" ahIM cAra akSare che. enAthI jIva kamabandhane kartA thAya che. ane "maTuM karaca aa, mayaM mama " e pAMca akSaro che. e akSaro mujaba pravRtti karanAra puruSane muktinI prApti thAya che. "ze vicaM caritra para te pratibandhanA cAra prakAra che, te na jemake ghaNo dravyane Azrita karIne, vize kSetrane Azrita karIne "Dho" kAlane Azrita karIne ane mAvo" bhAvane Azrita karIne. "gha' dravyane Azrita karIne je pratibaMdha thAya che tenuM svarUpa A pramANe che. " mANA , piyA che, mArA che, maLio che, mAtA mArI che, pitA mArA che; bhAI mAro che, bahena mArI che. yAvata padathI "mannA che, puttA che, pUrA hai, thai, zA hai, haraNa " A padanA saMgraha mujaba bhArthImArI che. putra mAre che, duhitA-putrI mArI che, nAtI putrane putra ke putrIne putra-mAro che, nuSA-putra vadhU mArI che, sakhi, mitra ane svajane mArA che. "kSaNirAvanAra A padane "hAza saMthA" A padanI sAthe saMbaMdha che. enAthI saMskata vAraMvAra paricita thayela sakhi-svajana pitRvya kAkA putra vagere badhAM mArA che. temaja fur / hiraNya cAdI mAruM che. "gughaour ne suvarNasanuM mAruM che. nava" yAvata padathI grahaNakAyela "kAra je sUra re dhare' A pado pramANe kAMsu mAru che, dravya-vaso tAMbu vagere mArA che, temaja "je upakaraNa-pUrvoktavastuothI bAkI rahelI sAmagrI mAra che. prakArAntarathI punadravyanI apekSAe pratibaMdhanuM kathana-pradA" samAro citte vA atti vA mINA vA ghanA che 4 talsa ava' athavA dravyanI apekSA e pratibaMdha saMkSepathI sacitta-dvipada vigere acitta-hiraNya suvarNAdimAM ane mizraka hiraNya vigere thI zaNagArela hAthi vigere dravyasamUhamAM hoya che. ahIM 'hA' zabda samuccaya dhotaka che. e A pratibandha-mamatvabhAva-te prabhumAM na hatA. "vatto jAmevA na vA ane vAM tti vA vA vA de vALa vA vaM takSa na mava' kSetranI apekSAe grAmomAM, nagaramAM, vanamAM, khetaramAM, khaLAomAM gharomAM agara AMgaNamAM te prabhune pratibaMdha na hate. temaja vastro dhove vA vA muhu vA aho vA paNe vA mAse vA vA vA gathaLe vA suMvaravA ane vA rAhe gvaMdhe vaM ra4 ava' kAlanI apekSAe mamatvabhAva te prabhune ekastAka-sAta prANAtmaka kALamAM, nahate eka lava sAta staka pramANAmaka samaya rUpa kALamAM, eka muhUrta 77 lava pramANAtmaka samayamAM, eka ahorAtamAMtrIsa-muhurta pramANAtmaka samayamAM, eka pakSamAM-15 dina-rAta pramANa vALA samayamAM eka jambudvIpaprajJaptisUtra 112
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAsamAM mepakSa vALA samayamAM eka RtumAM- ae mAsa pramANa samayamAM, eka ayanamAM-traNa Rtu pramANa samayamAM, eka savatsaramAM-e ayana pramANavALA samayamAM athavA bIjA kAI paNa dIgha samayavALA varSe zatAdi rUpa kALamAM pratibandha na hateA pratikhanya zabdane atha mamatvabhAva che. evA mamatvabhAva prabhune dravyamAM kSetramAM ke kALamAM na hatA. mAvo joDhe vAmAya chede vA maLa vA DhAle vAvuM tattva ja mavad' A pramANe ja bhAvanI apekSAe te prabhune pratimadha-mamatvabhAva- nakrodhamAM hatA, na yAvapada grAhya-mAnamAM hatA. na mAyAmAM hatA na leAlamAM hatA. temaja na hAsyamAM hateA. A pramANe pratibandha rahita thayelA te prabhu phakta te nava vAsAvAlayarDjha' varSAkALanA samayane bAda karIne khAkImAM ' lRmaniTTAbhu' hemanta ane grISma RtumAM 'nAme ja grAmamAM eka rAtra payaMta nivAsa karatA hatA. 'ne vacarA' nagaramAM pAMca rAta pantu e prabhu pUti pramANe nivAsa karatA hatA 'vavAya dAlalo amathapattile nimmame niEAre hAsya, zAka, arati mAnasika udvega, bhaya ane pari-trAsa-Akasmika bhayathI sathA rahitakhanI gayA hatA. ni`ma-mamatAthI rahita thaI gayA hatA. nirahaMkAra-ahaMkAra rahita thaI gayA hatA. ethIja ee zrI "dumU" eTalA badhA halkA-udhva`gatika-thaI gayA hatA ke temane mAhya ane AbhyaMtara parigrahanI AvazyakatAe peAtAnAmAM baddha karyAM nahIM', 'aAthe vAlI' tethI nigrantha avasthA vALA anelA te prabhune peAtAnI upara 'taLe baTuke' kuhADAcalAvanAra para paNa kAI jAtanA dveSa bhAva na hatA ane potAnA para 'cAnu@vaLe aE' candananA lepa karanArA pratye jarA sarakho paNa rAga bhAva na hatA. paraMtu khanne jAtanA prANIe tarapha temanA hRdayamAM sama bhAva hatA--rAga dveSa-vihIna thaI gayA hatA. hema carmiya ane' teo DhekhALA ane seAnAmAM bheda budhdhi vinAnA thaI gayA hatA 'do' A lekamAM-manuSya leAkamAM ane 'vajo' paraleAka-deva bhava AdimAM 'jJayinte' emanI abhilASA pUrNataH nAza pAmI hatI. nayimaLe nirvANe jIvana ane maraNamAM e AkAMkSA rahita thai gayA hatA, indrAdi vagere devatAo vaDe satkAra pAmI 'hu` vadhAre AyuSya bhAgavIne A pramANe kAyama satkAra meLavatA rahuM' evI abhilASA svapnamAM paNa emane thatI nahatI tathA dussaha parI Saha ane upasarganI prApti thatAM emanAM manamAM evI bhAvanA paNa utpanna thatI na hatI ke 'hu jaldI maraNa pAm te A sa ApattiethI mane mukti maLe A pramANe jIvana ane maraNa pratye emanA manamAM saMpUrNataH samabhAvanA-upanna thaI cUkI hatI. kemake ee 'saMjJAvAnAmI' sa'sArathI-caturvidhagati rUpa janmajarAmaraNanI vyAdhivALA A sa MsArathI pAra javAnI kAmanAvALA hatA. arthAt samasta karmonA kSayathI jAyamAna ekAntika Atma zuddhi rUpa muktinA ee pathika hatA. 'manuMghiyAdA: amudivitra ' ethI ja karmAMnA anAdikAlathI jIva pradezeAnI sAthe thayela saba Mdhane sauMpUrNa taH nirmULa karavA mATe ee ekadama kaTibaddha thaI gayA hatA 5415 jambudvIpaprajJaptisUtra 113
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAnakA kevalajJAna prAptikA kathana. taraNa 6 mAvaMtA guLa vija' ItyAdi TIkArtha- tarata ja maLavaMtaraNa guLa vijJAna vijJAnaur cje vAsada viru jo tamane A jAtanI pariNatImAM ekatAna thaIne vihAra karatAM karatAM prabhune jyAre eka hajAra varSa pUrA thaI gayA tyAre "punitAra nA vahiyA sAmutti jovAyavaraNa ade sAcA vakmANa' purimatAla nagaranI bahAra zakaTa mukha nAmanA udyAnamAM nyagrodha vRkSanI nIce dhyAnAntarikAmAM virAjamAna thaI gayA. 1 prathakatvaritaka suvicAra, 2 ekatvavirtaka avicAra, 3 sUkSmakiyA apratipAti, 4 cchinna yiA nivRtti e rIte cAra prakAranA bhedavALA zukaladhyAnanA pahelAnA be bheda no pachI antanA be bhedanI aprAptinuM nAma yAnAnsarikA che. kemake-tenI prApti caudamAM guNasthAnamAM rahelA kevalIne ja thAya che. bhagavAnane tekALe enI aprApti hatI. ethI te dhyAnAnsarikAmAM rahelA bhagavAna jaguwvaduru rUAraNo puagwamr saLa mAM nA phAguna mahInAnA kRSNapakSanI ekAdazInA divase pUrvakALanA samayamAM aSTamabhaktathI yukta hatA tyAre "ciaar gam nomuvAdr" candranI sAthe utarASADhA nakSatranA vegamAM "anuttati rmi kI catta' anu tarajJAnathI kSapakazreNI para ArUDha thayelA jIvane niyamathI kevala jJAnanI prApti thAya che. kemake -te samaye jIve 12 mAM guNasthAnanA aMtamAM jJAnAvaraNa, dazanAvaraNa ane aMtarAya e karmone samULa vinAza karI cUkela hoya che. tethI kevaLajJAnanI bilakUla najIka te pahoMcI jAya che. chadmasthAvasthAnuM jJAna A kSAyika jJAna pAse avizuddha hoya che. ane te-kevaLa jJAnasAyikajJAna paramavizuddha hoya che. evA kevaLajJAnanI samIpa pahoMcelA jJAnathI yAvadagrAhyaanu taradarzanathI anuttara cAritrathI "agi ta" tathA sarvotkRSTa tapathI, "jaLa varALa gAtrALa vidA' anutara baLathI, anuttara nideSa vasatithI, anuttara-vihArathI gocarI vigeremAM deSa nivRttipUrvaka vicaraNathI "mAghaLarg', anuttarabhAvanAthI padArtho saMbaMdhI anityasvAdi vicAradhArAthI "caMtItta anuttarakSAMtithI-krodhanA nirodhathI kuttA' anutara maguryAdirUpa guptithI "kuttInuM anuttara nirlobhatArUpa muktithI "tuTI' anutara saMtoSathI "zAveor' anuttara Arjava-mAyA nidhathI, "mA " anu tanamAna jambudvIpaprajJaptisUtrA 114
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirodharUpa mArdavathI DhALa' anu stara lAghavathI-kriyAmAM nipuNatAthI ane nutta viroghAyanTanivAma' anu stara sucarita sopacita phaLa nirvANa mArgathI suca rita-sadAcaraNarUpa puNyanuM je sapaciti-puSTa-phaLa-nirvANa-mArga ke je asAdhAraNa ratnatrayarUpa che, tenAthI "jharviLa mAmA' pote potAne bhAvita karatA ane puttare nidAdA nirAvarane vANije gf gum vaskavaranAiram anaMta, anuttara, nirvAghAta nirAvara kRtna, pratipUrNa, kevalavara jJAnadarzana utpanna thayA, kevalavara jJAna darzananA upayuMkata vizeSaNone sArAMza A pramANe che ke e vinAza rahita hoya che. ethI anaMta kahevAmAM Avela che, sarvotkRSTa hoya che ethI anuttara kahevAmAM Avela che, kemake enAthI utkRSTa jJAna-darzananI zakyatA ja hetI nathI. te kaTa, kukya vagere AvaraNe dvArA apratihata hoya che. ethI Ane vyAghAta vajIta kahevAmAM Avela che. kSAyika rUpa hovAthI A AvaraNathI varjita hoya che. ethI e nirAvaraNa kahevAmAM Avela che. e sakalArthanA grAhaka hoya che. mUrta padArtha ane amUrta padArtha e sarvene e grahaNa karanAra hoya che. ethI Ane kRtana kahevAmAM Avela che. ene cAre taraphathI pUrNa hoya che, candranI jema A pitAnA sarva aMzothI yukta hoya che, ethI Ane pratipUrNa kahevAmAM Avela che. jJAna advitIya havA badala, kevala padathI ane anya-jJAnAdikanI sahAyatAthI rahita hovA badala vara-zreSTha kahevAmAM Avela che. A jAtanuM kevaLa jJAna te prabhune utpanna thayuM. jJAna je hoya che te sAmAnya vizeSa dharma viziSTa vastune vizeSa rUpathI nizcaya karanAruM hoya che. ane darzana hoya che te sAmAnya rUpathI ja vastune jANanAruM hoya che. "najaro virorLAM graho nam" AvuM kathana che. je samaye kevaLa jJAna, kevaLa darzana utpanna thAya che, te samaye AtmAmAM AvaraNane eka aMza paNa vidyamAna hotuM nathI. eTaleke AvaraNane sarvathA abhAva thaI jAya che ahI A pramANe samajAvuM joIe ke jyAre koI manuSya dUrathI vibhinna jAtivALA vRkSonA samUhane jue che tyAre tene evI pratIti thatI nathI ke A vRkSa samUhamAM amuka jAtinA ke amuka-amuka varNa AdinA vRkSo che tyAM to jenArane sAmAnya rUpathI vRkSatva jAtinuM ja jJAna thAya che. ethI Avu je jJAna che, te ja darzana kahevAya che. ane jyAre te ja jenArI vyakita pAse pahoMce che tyAre tene A AmalakI che. A maMdira che, A palAza che vagere rUpathI jJAna thAya che. e jJAna vizeSagrAhI jJAna kahevAya che. jJAna ane darzanamAM ATale ja taphAvata che. jambudvIpaprajJaptisUtrA 115
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ zakA HjJAna ane danamAM vizeSa grAhakatA ane sAmAnya grAhakatAnI apekSAthI jo bheda mAnavAmAM Ave teA pachI kevalInA jJAna ane darzInamAM pratyekamAM sakalA grAhakatA siddha thaI zakatI nathI paraMtu tyAM tA sakalAtha grAhakatA mAnavAmAM AvI che? te A zaMkAnA javAbamAM Ama kahI zakAya ke kevalInuM jJAna kSaNamAM sakala vizeSAne grahaNa karatAM karatAM prakAzita thAya che, eTalA mATe te samaye sakala vizeSa rUpa je sAmAnya che. te aprakAzita rahetuM nathI. paNa te prakAzita thaI jAya che. A pramANe jyAre daza nakSaNamAM darzIna sAmAnyanu prakAzana kare che tyAre sakala vizeSa paNa prakAzita thaI jAya che, kemake vizeSa rahita sAmAnyanu' grahaNa thavu' asa Mbhava che. ethIja nivizeSa virojAmAM zraddo zanam" Ama kahevAmAM AvyuM che. ethI jJAnadarzana e mannemAMthI darekamAM sakalA grAhakatA viruddha hAtI nathI. paNa vizeSatA A pramANe che ke jJAnamAM vizeSanI pradhAnatA rahe che. ane sAmAnyanI gauNatA rahe che ane danamAM sAmAnyanI pradhAnatA rahe ane vizeSanI gauNatA rahe che. bhagavAnane jyAre kevaLa jJAna utpanna thayuM. tyAre prabhu "nine jJa" jina-eTale ke rAgAdikAnA vijetA-thai gayA. kevaLI thaI gayA-zrutajJAna vageranI sahAyatAthI vita jJAnavALA thaI gayA. ethI teozrI 'savvrU' sa`jJa-vizeSAMka nI pradhAnatA laIne samasta padArthamAMnA jJAtA banI gayA. 'sabhyIi' sadaz-sAmAnyAMzanI pradhAnatA laIne sa padArthAnA jJAtA-dveSTA-khanI gayA. sa betiyanAma(srosa padhnaye sAbara pAla' A pramANe te prabhu nairayika tiya ca, nara ane deva emanAthI yukata A pa McAstikAyAtmaka jIva lekanA ane upalakSaNathI-nabhaH pradezamAtrAtmaka alekanA jJAtA-deSTA khanI gayA. arthAt leAka ane aleAkanA je kamabhAvI paryAya che, te sa`nA hastAmalakavat jonArA ane jJAtA thaI gayA. 'te jJadA-AduM navuM TiDuM capaLa thavAya murtta kakriseviya pravi hf DhoLAM naiyika ane devagatithI cavIne manuSya athavA tiyaca gatimAM AgamananA, manuSya gati ane tiya``ca gatimAMthI mRtyu pAmIne devagati athavA narakagatimAM gamananA, kAyasthitinA, devalAkathI ane naraleAkI cavananA devagatimAM ane narakagatimAM janmanA, bhukatanA, ekAntamAM azitanA, kRtanA-ekAMtamAM kRta cauryAdi kanA, prati sevitanA-maithunAdi karmAMnA, AviSkarmanA, prakaTamAM karavAmAM Avela karmAMnA ane rahaH karmInA- ekAntamAM Arita karyaMnA A pramANe A gati-Agati Adi rUpa paryAyAnA te bhagavAna sAkSAt jJAtA dRSTA banI gayA. A rIte te bhagavAna 'te tuM jA maLavathA none pramAdI jhIvALa vi sabhyamATe annIyALa vi savamAve' samasta jIvenA mana-vacana, kAyarUpayegeAnA temaja temanAthI sabaddha bIjA paNa samasta bhAvAnA ane aveAnA samasta bhAvenA rUpAdi ajIva-dharmAMnA-jJAtA-dRSTA banI gayA. mozyamAna vidyuhatara Ave jJALamALe' temaja ratnatraya rUpa mukita mArgonA atizaya vizuddhiyukata-sakala karmonA kSayamAM kAraNabhUtabhAvAnA jJAnA cAra AdinA jJAtA-dRSTA thaIne paNa vajI molamane mama Lati ca jIvANaM hiyasuhaNisseyasakare savvadukkhavimokkhaNe paramasuisamANaNe bhavissa' mA ratnatrayAtmaka mukitamAga nizcaya pUrvaka mane upadezaka RSabhanetemaja mArA sivAya bIjA jambudvIpaprajJaptisUtra 116
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhavya jenA mATe hita-sukha niyaskara che, pariNAmamAM zubha che, ethI hita rUpa che. Atyantika duHkhanI nivRtti rUpa che, ethI sukhakara che ane sakala karmone kSaya karanAro che, ethI niHzreyaskara che, ethI ja sakala jIvonA zArIrika-mAnasika samasta phanI nivRti thAya che, eTalA mATe ja A sarvaduHkhavimokSaNa rUpa kahevAmAM Avela che ane ethI ja jIvanA anaH sarvotkRSTa je sukha che, te sukhane ApanAra e ja che, bhUtakALamAM paNa sukha ApanAra e ja mArga hato ane bhaviSyamAM paNa sukha ApanAra e ja mArga thaze, A pramANe jJAtA-dRSTA banI gayA. ahI "vavsaMvaritno" je A jAtane sUtrapATha kahevAmAM Avela che, tethI evI vicikitsA (saMdeha) thaI zake che ke kevaLa jJAna ane kevaLa darzana kevaLa jJAnAvaraNa ane kevaLa darzanAvaraNanA kSINa meha nAmanA guNasthAnanA atyasamayamAM ja kSINa thaI javAthI yugapara utpanna thAya che te pachI je pramANe sarvajJa sarvadazI kathanamAM jJAnanI prathamatAnA kema kahevAmAM Avela che te pramANe ja ra hI varadAna" A jAtane paNa darzananI prathamatAne krama saMbhavI zake che? AnuM samAdhAna A pramANe che ke "navamo raddhALo rASarrovaData kAti" jeTalI labdhio thAya che te sAkAro pagamAM upayukata jIvane thAya che, "je mArovara" anAkAra upagavALAne hotI nathI. evuM AgamanuM pramANa che. utpatti kramanI apekSA sarvadA jina prabhanA prathama samayamAM jJAna utpanna thAya che ane dvitIya samayamAM darzana hoya che. e vAtane sUcita karavA mATe " nU navarahitI" e ja sUtrapATha rAkhavAmAM Avela che. e ja krama sarvatra che. paNa ne jIve chadmastha che, temane te prathama samayamAM darzana ane dvitIya samayamAM jJAna hoya che Ama jANavuM joIe paraMtu jyAre "uttama samAje mAM samApinA sthAnamAM prAkRta sUtrathI samANAdeza thaI jAya che. tyAre "nA " evuM rUpa thaI jAya che jarA RSamasvAmI ko kevalajJAnotpattike anantarIya kAryakA nirUpaNa 'tae Na se bhagavaM samaNANa niggaMthANa ya niggaMthINa ya, ityaadi| TIkAthI -"at i re arva samA nithAna ja nathI ' tyAra bAda te zramaNa bhagavAna rASabhadeve zramaNa nigraMthAne temaja nigraMthIone ucamahAjA samAja raM pAMca pAMca bhAvanAo sahita pAMca mahAvratAno "4ra vaLi dhanuM re mane jambudvIpaprajJaptisUtrA 117.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidag, te kadA-juddhavirAi mAvajatanAM paMcamaDha ghAruM mAnavaDyAti' kavidhavanikAne-pRthivIkAya, akAya, tejaskAya, vAyukAya, vanaspatikAya ane trasakAyano upadeza Ape. ahiMsA mahAvrata, satya mahAvata acaurya mahAvrata, brahmacarya mahAvrata ane parigraha tyAga mahAvata e pAMca mahAvate che. A mahAvratanI ArAdhanA mATe dareke dareka mahAvratanI pAMca-pAMca bhAvanAo kahevAmAM AvI che, emanuM varNana anya Agama granthamAM che. ahIM dharmopadezakanA prakaraNamAM je 6 javanikAnA saMbaMdhamAM kathana Avela che, tenuM kAraNe A pramANe che ke jyAM sudhI 6 javanikAyanA svarUpanuM parijJAna thaze nahi, tyAM sudhI mahAvatenuM paripAlana sArI rIte thaI zakaze nahi. e vAtane sUcita karavA mATe ahI 6 javanikAnuM kathana karavAmAM Avela che. * zaMkAH-prANAtipAta viramaNa rU5 ahiMsA mahAvratamAM e niyama saMbhavita hoya che parata makkAvAdAdi viramaNa rUpa cAra satya mahAvratAdikAmAM e niyama saMbhavita thatuM nathI. kemake e cAra mahAvatemAM te bhASA vagerenA parijJAnanI AvazyaktA hoya che, emanA parijJAna vinA satya mahAvratAdikanuM paripAlana yathArtha rUpamAM thaI zakatuM nathI. A pramANe uparyukata zaMkAnuM samAdhAna thaI zake che. mahAvratanA paryAvati vRkSanI vADanI jema mRSAvAdAdi viramaNAdi je cAra mahAvrata che te prANAtipAta-viramaNArUpa prathama ahiMsA mahAvratanA ja rakSaka che. je muni mRSAvAdaviramaNa rU5 cAra mahAvatethI yukata hoya che, te paraniMdA virata hovAthI kula vizvAdike mATe ahiMsaka thaI jAya che. adAdAna viramaNavALA muni dhanasvAmI ene sacitta jaLa phalAdikanA ahiMsaka thaI jAya che. maithuna viramaNa yukata muni nava lAkha paMcendrinI hiMsAthI rahita thaI jAya che. ane parigraha viramaNa vALA muni zukita kasturI mRgAdikonA ahiMsaka thaI jAya che. A pramANe jIvanikAnuM parijJAna sarvamahAvratomAM samupagI che. sUtra sUcAmAtra hoya che tethI ahIM AvelA pRthivIkAyika padathI apUkAyika, tejaskAyika, vAyukAyika, vanaspati kAyika ane trasakAyika e pAMca nikAyanuM grahaNa thAya che. IryAsamiti Adi bhAvanAothI yukta pAMca mahAvrata pALavAne je prabhue upadeza Ape che, te te bhAvanAonA jJAna mATe AcArAMga satranA bIjAbhUtakadhamAM je bhAvanA nAmanA adhyayanavatI pATha che, tene hadayaMgama kare joIe. te mujaba ja pAMca bhAvanAo sahita e pAMca mahAbatenuM paripAlana karavuM joIe, jambudvIpaprajJaptisUtrA 118
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaMkA --A sUtramAM uddeza koTimAM "paMca maheMdavADuM rAmAgharuM chacanInA " e pATha kahevAmAM Avela che, ane nirdeza kaTimAM "puddhavivAha mAvA vamada dANA samAjanA mALiyAruM ti" e pATha che. te A jAtanA viparyaya kathanathI paraspara pAThamAM aMtare Ave che te A aMtaranuM kAraNa zuM ? uttara-udeza koTimAM pazcAt ukata paNa pRthivI kAyika AdikAnuM nirdeza keTamAM je prathamataH upAdAna karavAmAM Avela che te emanA saMbaMdhamAM sva95vaktavyatA hovAthI sUcI kaTAha" nyAya mujaba karavAmAM Avela che. AcAryajananI sUtra-racanA vicitra hoya che. zaMkA-bhagavAne je pramANe yati dharma kahelo che, te pramANe ja gRhastha dharma ane saMvigna pAkSika dhana viSe paNa nirUpaNa karavuM joItuM hatuM. kemake eo ane dharma paNa paraMparA rUpathI mokSanA kAraNabhUta che. tadutam -sAyakAronagvajJar 3 sadavarane sdhamo, vImo sAdhAdhamo tAga mAvajapa pAro 1jemAM mana-vacana-kAya, kRtakArita ane anumodanAthI sarva sAvaghaganuM parivarjana thaI jAya che. te yati dharma che enAthI utarata zrAvaka gharma ane savigna pAkSika dharma che. te A zaMkAnuM samAdhAna A pramANe che ke sarva prathama prabhu dezanAmAM yati dharmanuM ja vyAkhyAna kare che, kemake te ja dezanIya kahevAmAM Avela che. AnuM kAraNa A pramANe che ke yati dharmamAM ja sarva prakArathI sAvadyogane parihAra thAya che. ethI ja te mokSapathane atyAsana che, evuM kahevAya che. zrAvaka dharma ane saMvigna pAkSika dharma e o bane dharmo yati dharmanA aMgabhUta kahevAmAM Avela che, prabhue emane paNa upadeza Apelo ja che. je evuM na heta te zAstromAM je emanuM varNana maLe che te maLata nahiahIM je yati dharmanuM upAdAna karavAmAM Avela che te lAghavanA mATe karavAmAM Avela che, ethI ja zrAvaka dharma ane yati dharma eo bane dhame bhagavadupadiSTa hovAthI ahIM saMgrAhA ja che. bhagavAna dvArA upadiSTa mepadezanA prabhAvathI ghaNuM manuSya temanA anuyAyIo thaI gayA, "3AmaraNa 1 mo jotaDhiyara cAlI jardA TothA" te samaye te kauzalaka RSabha prabhune 84 gaNaane 84 gaNagharo thaI gayA, e niyama che ke "vaphA karata ja tathA jarA sara" jemane jeTalA gaNe hoya che, temane teTalA gaNadharo hoya che. bhagavAna AdinAthane 84 gaNa hatA ethI ja emane 84 gaNodhare kahevAmAM Avela che. "uttamatta gAmo kosaliyassa usabhaseNapAmokkhAo culasII samaNasAhassIo ukkosiyA samaNasaMpayA rathA e prabhune RSabhasena vagere 84 hajAra zramaNe hatA. '3NamakSa no joraliyss baMbhI suMdarI pAmokkhAo tiNi ajjisAsayasAhassIo ukkosiyA ajjiyA saMpA dosthar' brAhyI suMdarI vigere 3 traNa lAkha AryAe hatI. '33marataba karo kosaliyassa sejjasapAmokkhAo tinni samaNovAsagasayasAhassIo paMca ya sAharasIo 3riyA samovAsA saMjayA ' traNa lAkha pAMca hajAra zreyAMsa vigere zrAvake hatA. "samarasa ga ocitta gumadAkhamaNa paMcaNamolArizA sArA jambudvIpaprajJaptisUtra 119
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ hassIo cauppaNNaM ca sahassA ukkosiyA samaNovAsiyA saMpayA hotthA' pAMya lAbha cepana hajAra subhadrAdi zramaNopAsikA e-zrAvikAo hatI. '3NamakSa kara joDhiyAra ajiNANaM jiNasaMkAsANaM sadhyakkharasaMniyAINaM jiNoviva avitahaM vAgaramANANaM cattAri savadagrdavasallA 36mA ya rA 3oNiyA caDavapurI saMpA doratha' sakSara saMyogajJAtA, chatabhinta paNa jInasarIkhA temaja jInanI jema avitatha arthanI prarUpaNA karavAvALA evA 14 caudapUrvene dhAraNa karanArA cAra hajAra 7 sAtaso 50 pacAsa hatA. daparvane dhAraNa karanArA zruta kevaLa samAna hoya che ema kahe che tethI ja ahIyAM nirava avatatha dazAzULatAM' evo pATha kahela che. '3Nama ja jo zara. liyasta Nava ohi jANIsahassA ukkosiyA ohiNANIsaMpayA hotthA' nagara avadhijJAnI hatA. '3maNa mo krosoDhathae vAre farar' vIsa hajAra ane hatA. "vI devAsadarahyA chedAra koriyA kiyA ghaTavalaMpathAra rothA vakilabdhivALA vIsa hajAra chaso hatA. vAvAjhadA inna salA gurriaa bAra hajAra chaso pacAsa vipulamati manaHpraya jJAnI hatA. ane "vAravaDadalA idavasathA gugrrar' ane eTalAja vAdI hatA. 'uttama che ? liyassa yaikallANANa, ThiikallANANaM, AgamesibhadANa vApIsa aNutaroyavAIyANaM shrakSA sA vANiar yttavavAdalaparA zerathA" e kauzalika rASabha aha"tane gati kalyANavALAonI devagatimAM divya sAtodayathI kalyANavALAonI saMkhyA tathA sthitikalyANavALAonI devAyurUpa sthitimAM apravicAra sukhanA svAmI hovAthI kalyANavALAonI sakhyA temaja AgamiSNabhadronI-devabhavanA pachI AvanArA manuSya bhavamAM jemanAM mokSa rUpa kalyANa thAya che, emanI saMkhyA ane anuttaro papAlikAnI saMkhyA 22900 bAvIsa hajAra navasonI hatI. 'samarALa adR krocitta thI samagra jillAmAM vIsa 20 hajAra zramaNasiddha saMkhyA hatI. "cattAtrIta mAnimAratA siddhA' AyikA siddhonI saMkhyA 40 cALIsa hajAranI hatI ArIte zramaNa siddha ane ArthikAsiddha e banenI saMkhyA 60 sAITha hajAranI hatI. "E vANI rahyA siddhA' aMtevAsI siddha sAITha hajAra hatA. "do karamaNa vadhe avAranI aA mahaMto temAM RSabhabhagavAnanA aMtevAsI-ziSya-anagAra sAdhu sakaLajano dvArA pUjya hatA. sAlA mArAviyA temAM keTalAka aMtevAsI eka mAsanI dIkSAvALA hatA. "gannA 3vavA saghaLo anAdavano gAva yuddha nAju' A pAThathI AraMbhIne jambudvIpaprajJaptisUtrA 120
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'urdhvajJAnaya? pantanuM tamAma anagAravana auSapAtisUtrathI samajI levu. zuddha pRthivI rUpa AAsanane cheDavAyo ane aupagrAhika niSadyAnA abhAvathI je utkRTuka AsanavALA sAdhujanA che te sarve udhvajAnu' sAdhujanA che. je garoLa' nIcuM mAM karIne tapasyAmAM lIna rahe che te adhaH zirA sAdhujane che. emanI dRSTi uparanI tarapha jatI nathI. je sAdhujanA koSTakamAM mUkela dhAnya jema vikIrNa thatuM nathI te ja prakAre 'jJAnoovaLayA' dhyAna rUpI kASThakamAM virAjamAna rahe che, temanI draSTi viSayeAnI tarapha pracArita thatI nathI- tevA anagArane dhyAna keASTake pagata kahevAmAM Avela che. sanameLa tatha apANa bhASemANA vistRti A pramANe e sarva anagArA 17 prakAranA sayamathI ane 12 prakAranA tapathI peAtAnA AtmAne bhAvita karatA hatA. ahI' je saMyama ane tapanuM grahaNa thayela che te pradhAnatAthI temanAmAM meAkSAMgatvanI sUcanA mATe thayela che. kemake saMyama dvArA navIna karmAMtu Agamana rAkavAmAM Aveche ane tapa dvArA sacita thayelA kamermAnI nirjarA karavAmAM Ave che. ethI emanAmAM mAkSakAraNatA pradhAna che. A vAta tA nizcita che ke navIna karmAnuM mAgamana te| thAya nahIM ane jUnA saMcita karmAMnI nirA thatI rahe te| A pramANe sakaLaka kSayarUpa mekSa jIvane prAA thaI ja jAya che. badalo naM uttamalsa duvidhA aMta bhUmI dothA te AdinAtha prabhune antakara-meAkSagAmI jIvAnA kALa-e prakAra nA thayA. kALa sarvAdhAra hAya che. ethI AdhAranI-sAmyatAne laI ne kALane ahIM'bhUmi rUpamAM kahe. vAmAM Avela che. 'taM naTTA te dvi prakAratA A pramANeche. "nugata bhUmIya' eka yugAntakara bhUmi ane khIjI yiAyaMta mUmI = paryAyAntakara bhUmi pAMca varSa pramANa kALanu nAma yuga che. athavA kRtayugAdirUpa kALanuM nAma yuga che. A yuga rUpa kALakramika hAya che. A pramANe guruziSya praziSya paraMparA paNa kamika hoya che. ethI ja yuga zabdathI guru ziSya praziSya paraMparA paNa vivakSita thaI jAya che. A guru ziSya praziSya paraMparAthI samupalakSita je aMtakara bhUmi che. meAkSa gAmI jIveAnA kALa che, te yugAntakara bhUmi che. tItha karanA je kevalitva payAya kALa che te paryAya che. e apekSAe je meAkSagAmI jIveAnA kALa che te paryaMyAntakara bhUmi che. Anu tApa A pramANe che ke jyAre bhagavAnane kevaLa jJAna thaI cUkayu. ane te sthitimAM temanI jeTalA kevalI avasthA rUpa paryAyavyatIta thaI cUkayA te samayamAM jeTalA meAkSamAM janArA anagArA pravRtta thayA, te kAla paryAyAntakara bhUmi che. "tumaMtabhUmI nAva aAghunAnuM pulijhunA'' emanAmAM je yugAntakara bhUmi che te asaMkhyAta puruSa paraMparA prazmita hAya che tathA viyAyaMta bhUmI tomukuri cAra gatamAsI" paryAyAntakara bhUmi evI che ke bhagavAna RSabhane kevaLI thavAnI paryAyanA antamuhUrta pramANa samaya vyatIta thaI javA bAda je jIve peAtAnA bhavanA anta karI dIdhA che, te jIva mekSamAM pahAMcI jAya che. enA pahelAM kei jIva mekSa prApta karatA nathI. evA te samaya paryAyAntakara bhumi rUpa kahevAmAM Avela che. RSabhanAthanA kaeNvali paryAya jayAre eka antarmuhUta pramANa kALa vyatIta thaI cUkayA hatA, te samaye temanI mAtA maru devA mukita prApta karI cUkI hatI. 5435 jambudvIpaprajJaptisUtra 121
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna ke janmakalyANakAdikA nirUpaNa je je nakSatramAM janmAdi kalyANaka bhagavAnane thayAM che te nakSatrone pradarzita karIne have sUtrakAra prabhunA janmakalyANakanuM kathana kare che? 'usameNaM arahA-paMca uttarAsADhe' ityAdi sUtra // 44 // TIkAW_jai r 3ttA RSabhanAtha bhagavAna pAMca uttarASADha nakSatromAM cyavana kalyANavALA. janmakalyANavALA, rAjyAbhiSeka kalyANavALA ane dIkSAkalyANavALA thayA che, tathA "mirajha ' abhijita nAmanA nakSatramAM teo nirvANa kalyANa vALA thayA che. "sa kadA' e viSe spaSTatA karatAM have sUtrakAra kahe che ke uttarAnA icata catA jadama vAre 3ttaranADhafNa jJAA' 2SabhanAtha bhagavAn sarvArthasiddha nAmanA mahA mAnathI utarASADhA nakSatramAM nigata thaI ne te uttarASADhA nakSatramAM ja marudevAnI kakSamAM avatIrNa thayA. uttarASADhA nakSatramAM ja teo rAjyapade abhiSikata thayA. "uttarASADhArdi ? pavitA ar grifthe padyarUpa" uttarASADha nakSatramAM ja teo muMDita thaIne amArA vasthAthI anagArAvasthAmAM prabajita thayA kutarAtAjIruM ane nA tacrum" ane utarASADha nakSatramAM ja temaNe anaMta vAvat kevaLavajJAna darzananI prApti karelI ahIM yAvata padathI "jura fordagrghA, ghara, vaLe vipuu, vaDhavANa " A pada grahaNa thayA che. A padanA arthane jANavA mATe 41 mAM sUtrane jevuM joIe samIkuMm viSNu RSabhanAtha prabhunuM nivaNa abhijita nAmanA nakSatramAM thayuM. sUtra-44 bhagavAnake nivaNake bAda ke devakRtyakA nirUpaNa have sUtrakAra prabhuthI saMbaddha zarIra saMvanana vagerenuM kumArAdi kALanI sthitinuM ane dIkSA grahaNa vagere kalyANakanuM kathana kare che : 'usameNaM arahA kosalie dhaparisahaNArAyasaMghayaNe'- ityaadi-suutr-||45|| TIkAthe-kauzalika te kASabha ahaMta vajA 8SabhanArAsaMhananavALA hatA, e saMhanAma kIlikAnA AkAranI je asthi hoya che tenuM nAma vajA che. te asthinI upara pariSTana karanArI paTTI jevI bIjI asthi hoya che tenuM nAma RSabha che. bane tarapha je markaTabaMdha che, tenuM nAma nArA che. tathA je saMhanAnamAM beu hADakAonI upara ke je banne bAjuthI markaTa bandha vaDe jakaDAyela hoya che, ane paTTinA jevI trIja hADakAthI je vIMTaLAyela rahe che, A traNe hADakAone majabUta karavA mATe temAM khIlAnA AkAra jevuM eka jambudvIpaprajJaptisUtrA 122
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ vajI nAmanuM hADakuM besArela hoya che. AkAraNathI ja A saMhananuM nAma vajI RSabha nArAca saMhano che. jenA vaDe zarIranA pudagale majabUta karavAmAM Ave che. te saMhanana kahevAya che. e saMhanana asthi samUha rUpa hoya che. bhagavAna RSabhanAthanuM e ja saMhanana hatuM "tamacaraNadA gi' temanuM saMsthAna samacaturasa hatuM. je saMsthAnamAM hAtha, paga, upara ane nIcene bhAga A cAre avayava sama-anyUnAdhika pramANa vALA hoya che. ane zubha lakSaNethI yukta hoya che. te saMsthAnanuM nAma samacaturasa saMsthAna che. "iaa ghaNu tathA 3 vadattA tathA temanA zarIranI uMcAI 500-pAMca se dhanuSanI hatI. " sir cara vI kudavaphlAI kumAramA vaNittA ! A tra4SabhanAtha jInendra 20 vIsa lAkha pUrva paryaMta kumAra avasthAmAM rahyA. "duM jugharathANa tAjuM mArA gharamaze vAlA" A pramANe 63 lAkha pUrva sudhI mahArAja pada para birAjyA. tyAra bAda li puthaNayANADuM kApavAmaze vaNittA ! 83 lAkha pUrva sudhI teo gRhasthAvasthAmAM rahyA. tyAra bAda ' marattA aTI adhei tavA teo maMDita thaIne arAvasthAnA eTale ke grahasthapaNAno tyAga karIne anagAra avasthA dhAraNa karI arthAta pravajIta thaI gayA. "saba para ja vAta kare cha3maratha gvArtha pAkistA" teo A avasthAmAM eka hajAra varSa paryanta chaghaDrahayA. "i gghavayasahRqir vizvArikA jattA' eka hajAra varSa jUnA eka lAkha varSa paryanta emaNe kevali paryAyanuM pAlana karyuM "gi gaNa sadara 26 garvi sAmApariyA pAttA' A pramANe pUrA eka lAkha varSa sudhI zrAmaya paryAyanuM pAlana karIne emaNe pitAnuM jarUrI puravAra thars wvattA' 84 lAkha pUrvanuM saMpUrNa Ayu samApta karIne pachI "je re retALuM taje nANe paMcame ghaNe mAruM, tarasa mANuM. vaguNa tenAthI vadhe it' hemanta RtunA mAgha kRSNa pakSamAM terasane divase kardi maUTTHTuM AMdhra dasa hajAra muniyothI yukta thaIne "adAvaliif" aSTApada zela zikharathI vozam mattai' nija la che upavAsa karIne "rAjika nisa paryakAzanathI "gavhuM pUrvAddha vArasamasa, phaLanA samaye "amoLA bAvaLa' abhijItu nakSatrathI sAthe "jJAnamuvAja' caMdramAnacANa thayo tyAre teo zrI muktigAmi thayA. jyAre teo zrI mukti padhAryA tyAre gurama TuramA mA uTorgas kurda jasTiM sevedi' caturtha kALanA 3 traNa varSa ane 8 sADA ATha mAsa bAki hatA A pramANe "vA vIphare nA raghu supauvhIne janma, jarA, maraNa Adi lakSaNavALAM saMsArane parityAga karIne te prabhu yAvatu sarvadukhethI prahaNa thaI gayA. ahIM yAvatuM padathI "muddAta chinnajJAtijJAmagadhanaH vizva yuddho muvatorAta: nitara A pATha grahaNa thayela che. A pAThane bhAva A pramANe che : jyAMthI pharI vAra koI paNa divase teozrIne pAchA ahIM AvavAnuM thAya nahi evA te lokAgrarUpa sthAna para teozrI padhAryA ethI anya tIrthikoe je A pramANe kahyuM che ke "jJAnane dharmatIrthagna jattara : vma javAbaScharata mathasfe madaM tIrthayAta che te yukti ane AgamathI sarvathA jambudvIpaprajJaptisUtrA 123
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ viruddha che. prabhue jAti jarA maraNa rUpa bandhanA vinAza eTalA mATe karyA ke emanAM hetubhUta karmonA teozrIe vinAza karI dIdhA hatA. kRtA' hAvA khadala prabhu siddha rUpe prasiddha che. samasta tattvAnA jJAtA haiAvA badala prabhu buddha kahevAmAM Avela che. bhavApagrAhika mAM zAthI viniga ta hAvAthI prabhune mukta rUpamAM prakaTa karavAmAM Avela che. have saMsAramAM *ii vAra prabhunA janma kadApi thaze nahi. ethI ja teozrIne antakRta kahevAmAM Avela che. kama janya samasta saMtApAthI rahita hAvA madala prabhumAM sarva rIte zItaLatA AvI gaI hatI ethI ja temane parinivRtta kahevAmAM Avela che. zArIrika mAnasika samasta duHkhAthI prabhu sava thA vihIna thaI cUkayA hatA eTalA mATe teozrIne saduHkha prahINanA rUpamAM prakaTa karavAmAM Avela che. AsUtra-4pA bhagavAna mukitamAM padhAryA ane te pachI devAe je kaI karyu, tene ahIM sUtrakAra prakaTa kare che ; nuM samaya ca o uttame aradghA johila jAga6-6tyA-iAsUtra-4ddA TIkA-na samaya ca La kalame arA johila AhA" vite samunnA" chiLa nAnAmarabaMdhane viSe yuddhe sAva savvaduHSapoLe' te kauzalika RSabha a ta je samaye mukitamAM padhAryA-eTale ke kAlagata vagere saduHkha prahINAnta sudhInA vizeSaNAthI jayAre teozrI yukta thaI cUkyA te samaya ca o sAta mevizrva devaLo AAsane cahi' te samaye devendra devarAja zakatuM Asana kampAyamAna thayu taLe sesa vile vAyA zAmaLa hiya pAsaka' zake jyAre peAtAnA Asanane kampAyamAnathatuM joyuM tyAre teja kSaNe teNe petAnA avidhi jJAnane vyApArita karyu 'pattattA' vyApArita karIne 'oai OM nar pattittA mayava sinthayAM gAmo teNe te avidha jJAnathI tItha kara prabhune joyA. gAmo puttA' tItha kara prabhune joIne te huM vayAsI" A pramANe kahevA lAgyA nivrutta atu maMjuddIne pIve maLye vAle uttare zradghA johi' ja budvIpanAmanA dvIpamAM Avela bharatakSetra mAM kaulika RSabha aha ta parinivRtta thayA che.-kakRta sakala satApeAthI rahita thaI gayA che. ethI teA samantAta zItalIbhUta banI gayA che. 'tuM noyameya tIyapakumnamaLAyALa sALa, meciyALa levAyALa ziyALakrama ratna" tethI saghaLA atIta, anAgata ane vata mAna kAla saMbaMdhI idrone A jIta vyavahAra che ke-tee tIrthaMkara prabhunA nirvANa gamana mahetsavaujave. tenacchAmi api mAvo tisthAna pariniththAnamaMdamaM vRtti' tethI hu paNa bhagavAna tIrthaMkara RSabhadevanA nirvANa mahAtsava karavA jAu ta gacchAmi api bhagavao tityagAssa pariNivvANa mahimaM karemitti kaTTu vaMdara NamaMsa vaMdittA NamaMsittA caurAsIe sAmANiva sAhassIehIM tAyattIsAe tAyattIsa aihi cahiM logapAlehiM jAva cauhi caurAsIihiM Ayarakkha devasAhassIhIM aNNehiya bahuhiM sohamma kaSpavAsIhi vaimANiehi devehiM devihiya saddhi saMparibuDe tAe ukkiTThAe jAva tiriyamasaMkhejjANaM dIvasamuddANaM majjha majjheNa jeNeva aTThAvayapavvae jeNeva bhagavao jambudvIpaprajJaptisUtra 124
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ titthadharasla sarIrae teNeva uvAgacchai uvAgacchitA vimaNe nirAnande aMsupuNNaNayaNe titthayarasarIrayaM ttikkhutto AyAhiNa payAhiNa karei, karittA NaccAsaNNe NAidUre sussU. tamALe kAMa ggvAra A pramANe kahIne e zake prabhune vaMdanA karI namaskAra karyA namaskAra karIne potAnA 84 hajAra sAmAnika devonI sAthe 33 trAyasirAka devenI sAthe yAvat saparivAra ATha pitAnI paTTarANI sAthe dareka dizAnA 84 hajAra 84 hajAra Atma rakSaka devenI sAthe ane A pramANe bIjA paNa saudharma ka95vAsI deva- devinI sAthe te zaka pitAnI utkRSTa prazasta vihAgatimAM paNa zreSTha divya evI devagatithI cAlate cAlate tiryagU asaMkhyAta dvIpa samudronI barAbara madhyabhAgamAM thaIne jyAM aSTApada parvata hate jyAM bhagavAna tIrthakaranuM zarIra hatuM tyAM gayA. tyAM jaI ne te zAkAkulita cittavALA thaI gayA. temanA cittamAMthI AnaMda lupta thaI gayuM. temanI AMkho AMsuthI bhI jAI gaI teNe niSNANa evA te tIrthakarane zarIranI traNa pradakSiNA karI ane tyAra bAda te ucita sthAna para besI gayo, mAMsabhakSaka prANiyathI te zarIranI rakSA karatA te Idra vAraMvAra te zarIrane praNAma karavA lAgyo paMcAMga namana pUrvaka namrI bhUta thavA lAgyA ane savinaya banehAtha joDIne te zarIranI najIka besI gayo. te gati sUtramAM je yAtpada Avela che. tethI turiyA cArAI, caMvAda, gavAra, 3kA, sipAI, rivyANa, devA vIra mAne 2) A pAThano saMgraha thaye che. manajanya sUkaya ne lIdhe tenI te gati varAyukta hatI. kAya vyApAranI capaLatAthI te capaLa hatI. zramajanita glAninA abhAvathI te tIvra hatI. enAthI uccatama-utkRSTagati bIjI hoya ja nahi. ethI te javanA hatI. vAyunI gatinI jema te utkRSTa hatI, ethI te upUta hatI. niravacchinna-zIghatva guNanA vegathI te zIdhra rUSa hatI. temaja devajacita hevAthI te divya hatI. tiryagU asaMkhyAta dvIpa samudrone pAra karIne te zaka AvyuM hatuM AnuM tAtparya A pramANe che ke tiryagU lakavatI asaMkhyAta dvIpa samudra zAstramAM kahevAmAM Avela che.-tiyagU lekanuM tAtparya madhyaloka thAya che. e madhyalokamAM jaMbadvIpa vagere dvIpa ane lavaNa samudra vagere samudro asaMkhyAta 2 che. evI jinendranI vANI che. trAya izaka deve 33 ja thAya che, ane e gurusthAnIya hoya che. soma, yama, varuNa ane kubera A rIte e cAra kapAle kahevAmAM Avela che. ATha agra mahiSIonA nAma A pramANe che 1 padmA, 2 zivA, 3 zacI, 4 aMja, 5 amalA, 6 apsarA, 7 navAmikA ane 8 rahiNI e eka-eka paTTadevIone parivAra 16-16 hajAra pramANe che. bAhya pariSadA, madhya pariSadA ane Abhyantara pariSadAnA bhedathI AnI rU pariSadAo thAya che. anIka-senA sAta prakAranI kahevAmAM Avela che, haya, gaja, ra. mabhaTa, vRSabha, gavavuM ane nArya cAra dizAomAMthI dareka dizAmAM 84-84 hajAra AtmarakSaka de rahe che. ethI ahIM cAre cAra dizAonA cAra corAsI hajAra AtmarakSaka deve kahevAmAM Avela che. 14 dA jambudvIpaprajJaptisUtra 125.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAnake nivaNake anantara izAneke kartavyakA kathana A pramANe bhagavAnanA kalevaranI pAse zakanA AgamananI vaktavyatAne prakaTa karIne have sUtrakAra IzAna IndranI vaktavyatAnuM kathana kare che. telaM che tef sA rUMvALa dhiM-thAIra-sUtra 47 TIkALuM--"te vALa te samagi tane je ravAyA 3ttaraddhAMjadira - vIravikArasannatti te kAla ane te samaye uttarArdha lekanA adhipati devendra devarAja IzAna IndranuM-ke je 28 lAkha vimAnanA adhipati che, "phU4' hAthamAM jema nA phUla che. "varavALe" vRSabha jemanuM vAhana che. Asana kampAyamAna thayuM ane surendra vizeSaNathI je abhihita karavAmAM Avela che te A prakaTa kare che ke A IzAna Indra IzAna svargavAsI devalokenuM pUrNa rUpamAM Adhipatya kare che. e sadA " ya haratha' araja ammara vastra dhAraNa kare che, e nirmaLa AkAzano raMga jema svaccha hoya che, temaja A Ine paherelAM vastrono varNa paNa svacacha-nirmala hoya che. ahIM kaa' yAvata padathI "ma iya mAlamauDe, NavahemacArucittacaMcalakuMDala vilihijjamANagalle, mahiddhie, mahajju. ie, mahAbale, mahAjase, mahANubhAve, mahAsukkhe, bhAsuraboMdI, palaMvavaNamAladhare, IsANakappe, IsANavaDisae, vimANe, suhammAe sabhAe, IsANaMsi sIhAsaNaMsi, seNaM aTThAvIsAe vimA NAvAsasayasAhassINaM asIie sAmANiyasAhassINaM tAyattIsAe, tAyattIsagANaM cauNhaM logapAlANaM aTTaNhe, agamarmAhasINe saparivArANaM, tiNheM parisANa sataNhaM aNIyANa sataNhaM aNIyAhiviINa cauNhaM asIINa AyarakkhadevasAhasloNa aNNesi ca IsANa kappavAsINa devANaM devINa ya Ahevacca porevaccaM sAmitaM bhATTita mahattaragattaM ANAI. saraseNAbaccaM kAremANe pAlemANe mahayAhayaNagIyavAiyataMtItalatAlatuDiya dhaNa muiMga vgcuthArU " A pATha grahaNa karavAmAM Avela che. A pAThane bhAva A pramANe che - yathA sthAne dhAraNa karavAmAM AvelAM mALA ane mukuTa khUba ja suMdara lAgatAM hatAM. eNe je navIna kuMDalo kAnamAM dhAraNa karelAM hatAM, te navA hatAM ane te kuMDale suvarNanA hatAM. manahara hatAM. addabhuta hatAM ane zarIranA halana-calanathI hAlatA hatAM. ethI tenA bane kapale tenAthI gharSita thatA hatAM. enI vimAnAdi rUpa samRddhi alpa nahotI paNa puSkaLa pramANamAM hatI. ethI ja emane ahIM sAtizaya vimAnAdi samRddhivAna tarIke prakaTa karU vAmAM Avela che. enA zarIranI ane zarIra para dhAraNa karavAmAM AvelA AbharaNAdikanI ghati viziSTa prabhA saMpanna hatI. enuM zArIrika sAmarthya sAtizaya hatuM, eTale ke pavata jambudvIpaprajJaptisUtrA 126
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ vagerene ukhADavAmA ene jarA paNa AyAsa thatA nahIM. enI kIti tribhuvanamAM prakhyAta hatI. viziSTa vaikriyAdvi karavAmAM enuM sAmarthya acittva hatuM prabhUta sAtA vedanIya kamanA udayathI e pracura saukhya rAzinA svAmI eTale ke bheAkatA hatA enA zarIranI kAMti bhAvara hatI sadA camakatI rahetI hatI. e je vanamALAne grIvAmA dhAraNa karatA hatA te uparathI nIce sudhI laTakatI rahetI hatI. e IzAna nAmaka kalpamAM izAnAvata saka vimAnamAM sudharmA nAmanI sabhAmAM sthita IzAna nAmaka siMhAsana para virAjamAna rahetA. evA e izAnendra 28 lAkha vaimAnika devA para, 80 hajAra sAmAnika devA para, 33 trAyastri zaka devA para, sAmAdika cAra leAkapAle para, saparivAra ATha agramahiSIo para, mAhya, madhya ane AbhyaMtara traNa sabhAe para, hayAdi prakAranA sAta sainyApara, temanA sAta adhipati senApatio- para, 80-80 hajAra cAre dizAonA AtmarakSaka devAnA temaja khIjA aneka izAnadevaleAkavAsI deva-devIe para Adhipatya, paurapatya, svAmitva, bhatRtva, mahattarakatva, temaja AIdhara senApatyanA rUpamAM zAsana karate temanI paripAlanA karate, satata niravacchinna rUpathI abhinIta thatA nATya nA gotAnI sAthe-sAthe paTu puruSa vaDe vagADavAmAM AvelAM taMtrI, talatAla truTita Adi rUpa vAdyayaMtronI tuyula cittAkarSIka dhvani thI yukta vijA; monamonAnuM-mumAne vira' vipula bhega bhAgene upabhoga karatA peAtAnA samaya mukhethI pasAra karatA hatA. ahIM adbhuta nATya gotavAdya' Adi padamAM vAghazabda nA pUnipAta ane "duprati" zabdone parinipAta aSi hAvAthI thayela che. bhagavAne jyAre pAtAnA zarIraneA parityAga karyAM, taLa tanna phaeNlALarasta Trevisa devaratno bAlaLa' cahA' te samaye A devendra devarAja ca IzAna indranu Asana kampAyamAna thayuM' tattva sAme nAya TevAyA bAlanuM rahiyaM pAla' tyAre IzAna deve kampAyamAna thayela Asana ne joyuM 'vAlisA' joIne teNe peAtAnA 'fa paraM'k' avadhi jJAnane uparyukta karyu unnirI' upayukta karIne teNe mayaM sinTayara odinA grAmoD' tIrthaMkara bhagavAnanA te adhijJAna vaDe darzona karyAM 'brAmotta' dana karIne te 'naTThA samhe niyauravALa mALethavyo nAva pannuvAna' zakendranI jema sakaLa parivAra sahita aSTApada parvata para AvI gayA. ane tyAM AvIne teNe vandana namaskAra pUrvaka bhagavAnanI pa pAsanA karI. ttva sabhye daiviyA gAya antu niyaaireLa mALeyavA' Aja pramANe azruta deva lAkayantanA saghaLA Indro peAta peAtAnA parivAra sahita aSTApada parvata para AvyA ema kahevu joie ahI yAvatuM zabda sarvomAM prayuktAM thayela che. saMgrahArthamAM nahIM kemake ahI' saMgraha karelA padAnA abhAva che. hyaM nAva mayaLavAnILa Eaa vALamatALa sohasa' eja pramANe bhavanavAsIyAnA vIsa indra, vyatara devA nA16 sALa kALa vigere Indra ane novRttiyALa rojina' jyAtiSkAnA caMdra ane sUrya e e Indra 'niyanaparivArA becavA pAta pAtAnA parivAra sAthe A aSTApada parvata para AvyA, ema kahevu joIe. ahIMyA e jAtanI jambudvIpaprajJaptisUtra 127
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaMkA karI zakAya ke sthAnAMga vigere sUtromAM vyaMtaradevanA 32 batrIsa Idra kahevAmAM Avela che. te pachI ahIM tenA 16 saLaja Indra kema kahayA che ? AzaMkAnuM samAdhAna evuM che ke--je ke vyaMtara devAnI saMkhyA. 32 ja che paraMtu ahIM je 16 prakaTa karavAmAM AvyA che te Ama batAve che ke vyaMtaronA 32 Indro sarva samAna Rddhi Adi thI yukta nathI paNa kAlAdika 16 indro ja mahAna RddhivALA" che. ethI eo pradhAna yaMta. rendro che ane ethI ja emane ahIM ullekha karavAmAM Avyo che. a95 addhivALA apanIdrAdikane ahIM ullekha karavAmAM AvyA nathI. temanuM sthAna gauNa ja mAnavamAM AvyuM che. ethI A jAtanA kathanamAM koI vipratipatti jevI vAta samajavI gya nathI, kemake sUtrakAranI zailI vicitra prakAranI hoya che. ene ja e prabhAva che, jyAre uttama puruSonI parigaNanA karavAmAM AvI to temAM prativAsudeva uttama purUSa hovA chatAM koI AgamomAM te pramANe tenI parigaNunya karavAmAM AvI nathI. jema ke "ramavAthA mAM "madevapaku vAsu pAmeng goviLI zasuvi asvir uttama purisA upajisu vA upajjiti vA, uppajjissaMti vA taM jahA-cauvIsaM titthayarA vAraNa cavazvadI nA vaDhavA, java vAkuvA" A pAThamAM prativAsudeve uttama puruSa rUpathI pariNita karavAmAM AvyA nathI. jyotiSka denA je candra ane sUrya evA be Indro kahevAmAM Avela che te jAtinA AzrayathI kahevAmAM Avela che. Ama te te vyaktinI apekSA e asaMkhyAta che. e bhavanavAsIonA, vyaMtaranA ane jatikonA Indro potapotAnA parivAranI sAthe atre AvyA. evuM kahevuM joIe. jema potAnA parivArathI saMyukta thaIne zaka AvyuM te pramANe ja sarve Indro paNa pota-potAnA parivA rathI saMyukta thaIne AvyA ane teo sarve savidhi bhagavAnane namana karIne ekadama temanI pAse paNa nahi tema temanAthI vadhAre dUra paNa nahi A pramANe cagya sthAne besI gayA. te samaye temanA banne hAthe bhaktivaza aMjali rUpe saMyukta hatA temanI AMkhomAMthI azrudhArAo pravAhita thaI rahI hatI. zALA 64 indroM ke AgamanAnantara devendra zakake kArya kA kathana A pramANe 64 Indro jyAre upasthita thaI gayA tyAre zaka devendra je karyuM tenuM kathana A pramANe che :-"ttA r ra sele devAyA vAri sUtra chaTA TIkAthe-tyAra bAda "tA ja na de devAyA va mAnavavAdamatA notiya remALA re yathArI' devendra, devarAja zaka te upasthita thayelA samasta-64, parivAra sahita bhavana patio vyaMtare jyotiSka temaja vaimAnika devendrone. A pramANe kahyuM factha mo vAgiar irro saravA" jovInacaMgAruM nag" he devA jambudvIpaprajJaptisUtrA 128
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ nupriyA tame sarva maLIne zIgha nandana vanamAMthI sarasa gozISacandananA lAkaDAo lAvo ane sAtti lAvIne "jAgo' traNacittAo taiyAra karo " manavo tithiyA' eka prabhu tIrthakara mATe "g ' eka gaNadhara mATe ane "gi avareNAM mA Tr" eka avazeSa anagArA mATe. tyAra bAda te bhavanapatiothI mAMDIne sarva mAnika dee nandana vanamAM jaIne tyAMthI sarasa zIrSa candananA lAkaDAo lAvIne pUrvokata traNa citAonI racanA karI eka bhagavAna tIrthakara mAMTe, eka gaNadharo mATe ane eka eo banethI bhinna zeSa agA mATe. "hA re nava vare tevA mitrone je ra" tyAra bAda devendra devarAja zake Abhigya jAtinA devone belAgyA "raghavirA raM vAra bolAvI ne temane A pramANe kahyuM-vimeva mo vAthiyA ripotadAzo jIje sAdu he devAnupriya, tame zIdhra kSIredaka samudra para jAo ane tyAMthI hIredaka laI Ave A pramANe IndranI AjJA sAMbhaLIne "tati re amo levA roja sAta te sarva Abhiyogya jAtinA deve kSIredaka samudra para gayA ane tyAMthI zrIdaka laI te pAchA AvyA. 48 bhagavAna Adike kalevarake 2nAnAdi kA nirUpaNa kSIredaka laI AvyA bAda zakanI kRtinuM varNana kare che- 'taeNa' se sakke deviMde devarAyA-ityAdi-sUtra // 49 // zabdArtha-"a i re sA re ivarANA tathAjarI thI dAra' tyArapachI devendra devarAja zake tIrthaMkara nA zarIrane te kSIrodakathI snAna karAvyuM ane "og vattA' snAna karAvI tene "noraMjI azuddhiArU zIrSanAmanA zreSTha caMdana ne lepa karyo "askriuittA' caMdanano lepa karIne tene "daMtakaarisNAi re" hasana jevA sapheta varNavALa vastrathI susajajIta karyuM "jiyariMttA' susajIta karIne tene lAlAzramavibhUtirtha saMghaLA alaMkArothI zobhAyamAna karyuM bhagavAnanA zarIrane vibhUSita karyA pachI "tai re mAgha jJAva mALiyA pArakuM 3/4 sarIragAi khIrodageNa pahAveMti pahAvittA saraseNa gosIsacaMdaNeNaM aNuliMpittA ahayAI vidyA setUranuyA viNasi sadaghAaMdAvamUriyA ti' pachI bhavana patithI AraMbhIne vaimAnika paryanta nA devoe gaNagharanA zarIrane ane anagAronA zarIrane paNa kSIrodayI snAna karAvyuM te sarvane snAna karAvIne pachI sarala gazIrSa nAmanAuttama caMdanathI lepa kaye lepa karIne devadUSya yugala te zarIra para paherAvyA. devadUSya yugala vastra dhAraNa karAvyA pachI teoe e zarIrane saghaLA prakAranA alaMkArothI jambudvIpaprajJaptisUtrA 129
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ alaMkRta karyA. "va re varAyA te ja mAnava nA mAnava seve vAlI te pachI e devendra devarAja zake e saghaLA bhavanapati deva yAvata vaimAnika devone A pramANe kahyuM kefgqva mAM revANadigar damanakarabhAi sa was mannicittA vividha vidagheTu he devAnuM priya Apa IhAmRga, vRSabha, turaga yAvata vanalatAo nA citrothI citrita evI traNa zibikAo arthAta pAlakhIonI vipharva karAvo te paikI eka bhagavAna tIrthakarane mATe eka gaNadhara mATe ane eka bAkInA anAre mATe ago re vAre mAnava lAva mAyA to sivilamo vizvati' A pramANe che Apela AjJAnusAra e bhavanapati dethI laIne vaimAnika paryantanA dee traNa pAlakhI nA vikavaNa karI. 'gs mAgo nityakSa' te paikI eka bhagavAna tIrthakarane mATe banAvela hatA. "g TLA ' eka gaNadhara mATe "gi avasenA anar" trIjI ka, karInA anagAre mATe racavAmAM AvI te pachI tat of R na safache tearat vimaNe NirANa de aMsupuNNaNa paNe bhagava o titthagarassa viNadRjammajarAmaraNasta sarIragaM vIra mA' e devendra devarAja zaka vimanaska ane nirAnaMda banI ne AMsuothI bharelA netro vaDe bhagavAna tIrthakara ke jeoe janma jarA ane maraNano vinAza karela che temanA zarIrane pAlakhI mAM padharAvyuH "baratttA pAlakhI mAM padharAvI ne te pachI virupa tadag' tene zake citA para mUkayuM tyArabAda "tA te vacce mALArU nA mALiyA re gaNaharANa aNagArANaya viNahajammajarAmaraNANa sarIragAiM sIyaM Aruheti ta lavanayati devathI mAMDI ne vaimAnika sudhInA devoe ke jemaNe janma jarA ane maraNa ne sarvathA vinaSTa karI dIdhA che evA gaNadhara ane anagArAnA zarIrane zibikAmAM Arepita karyA ane "mAtA" Arepita karIne pachI temaNe "cApa si' zarIrane citA para mUkI dIdhAM, IhAmRga, vRkanuM nAma che. vRSabha, balIdanuM nAma che. turaga, nAma ghoDAnuM che. nara, manuSyanuM nAma che. makara, zAhanuM nAma che. vihaga, pakSInuM nAma che. vyAlaka, sarSanuM nAma che. kinara, vyantara jAtinA deva vizeSanuM nAma che. guru, mRganuM nAma che. zarabha, aSTApadanuM nAma che, camAra, camarI gAyanuM nAma che. kuMjara, hAthInuM nAma che. vanalatA, jaMgalI latAo nuM nAma che. e sUtra 49 bhagavAna Adike kalevara ciMtAmeM rakhane ke bAdakA zakAdike kArya kA nirUpaNa citAmAM bhagavAna Adine zarIrane sthApita karIne zaka vageree je kaMI karyuM tene A sUtra vaDe sUtrakAra prakaTa kare che. 'taeNa se sakke devide devarAyA aggikumAre' ityAdi ||suutr 50 // zabdArtha-(vi) bhagavAna vigerenA zarIrane citAo para mUkyA bAda (viM) devendra (rAjA) devarAja (nava) zake ( mAre) agni kumAra devane (rAvez) bolAvyA (dattA) bolAvIne tevuM vAtA) te dene teNe A pramANe kahyuM - mo vAuiT) he devAnupriye, tame (tirathagms) tIrthakaranI citAmAM yAvat "jAgiirs' gaNa dharAnI citAmAM ane (anAciTE) anagAronI citAmAM (arfNA vidag) agnikAyanI-agninI vikaveNa kare, vikriyA zaktithI agni ne utpanna kare (vihivattA) jambudvIpaprajJaptisUtra 130
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaikriya zakitathI agni utpanna karIne (thaeNnAttayaM) pachI A mArI AjJAnuM akSarazaH pAlana thaI jAya tyAre 'AjJAnu` yathAvat pAlana thaI gayu che' e pramANe (vanagaDha) amane khakhara Ape. (saraLa) tyAra bAda (te amAraTM pheva) te agnikumAra devAe kheda khinna cittavALA thaIne arthAt AnaM vihIna thaI ne ane azrupUrNa netravALA thaI ne tIrthaMkaranI citAmAM yAvat gaNadharAnI citAmAM ane (aLacaLava) zeSa anagArAnI citA mAM (maniSThAya vitti) agnikAyanI viSurvaNA zakitathI utpatti karI 'saLa' agnikumAra devAe tIrthaMkarAdinA zarIramAM agnikAyanI viSurvaNA zaktithI utpattikaryAvAda 'che kRvile levAyA te devendra devarAje 'vAlamAre teve sAve' vAyukumAra devAne khelAvyA ''jJAvattA' elAvIne 'varSa thayANI' A pramANe kahyuM "vivAmaiva mo devALuMndriyA' he devAnupriyA jaldithI "tithA cipa nAva banAciAva' tIrthaMkara nI citAmAM yAvat zeSa anagArAnI cittAmAM vAGAya' vAyukAyane vighnaH vikRti karA 'vivijJA' vaikriya zaktithI vAyukAyane utpannakarIne 'garvALAthaM'agnikAya ne 'unnA haidu' pradIpta karI. e pramANe agnikAyane pradIpta karIne 'tisthalIna' tIrthaMkaranA zarIrane yAvat 'badalIyA' gaNadharonA zarIrane temaja 'aLasInA" zeSa anagArAnA zarIrane 'jJAmadda' agnisaMyuktakarA (taLa' te vAGaThumArA vevA vimaLA bALa vA aMsuSupALayaLA) tyAra bAda te vAyukumAra devAe vimanaska temaja AnaMda vihIna thaIne temaja azrubhInA netrothI (stittvavicAra) jinendranI citAmAM (jJAva) yAvat gaNudharAnI citAmAM temaja anagArAnI citAmAM agnikAyanI vikuNA karI. temaja (Aiya jIjJAstti) tene pradIpta karyAM. pradIpta thayela te agninI sAthe temaNe (ttipthAlIna) tIrthaMkaranA zarIrane yAvat gadharAnA zarIrAne (gaLavAra sozani) anagArAnA zarIrane (jJAmaMti) agni sayukata karyA. (taLa) A pramANe agni nI sAthe jinAdikAnA zarIrA jyAre saMyukata thaI gayAM tyAre (te sai) te zaka (revile levAyA) je devAnA indra ane teneA rAjA hatA. (varve avaLayare nAva ceLiya deve paya thayAlo) teNe sa bhavanapatiethI mAMDIne vaimAnika sudhInA devene A pramANe kahyuM '(vippIya mo phevAtupiyA) devAnupriyA. tame ekadama zIvratAthI (sthira cittala nAva daracinApa bAra viTC) tIrthaMkaranI citAmAM yAvat gaNadharonI citAmAM temaja zeSa anagArAnI citAmAM (gRha turabAdhavamadhu ca maLato ya mALaoN sADha) agaru, turUSka. dhRta ane madhune aneka kuMbha pramANa ane aneka bhAra pramANamAM nAkhavAmATe lAveA. (a f te maLava nAvati" nAva mALo) tyAre te bhavanapatithI mAMDIne vaimAnika jambudvIpaprajJaptisUtra 131
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ sudhInA samasta devagaNae tIrthakaranI citAmAM, gaNadharanI citAmAM ane zeSa anagAranI citAmAM nAkhavA mATe aneka kuMbha pramANa ane aneka bhAra pramANa aguru. turUSka, vRta ane madhu laI AvyA. (tA sa sevaTe sevA mehamAre heve saTTa ) tyAra bAda devendra devarAja te zake meghakumAra devone bolAvyA. ''sAvittA gva vAva' ane belAvIne temane A pramANe kahyuM "fecara mo vAgiI tirathafagze jJAtra mArA zida " he devAnupriya ' Apa sarve zIdhra tIrthakara nI citA ne yAvat gaNadharanI citAne temaja zeSa anagAronI citAne "vIjaLa divA" kSIrasAgaramAMthI laI AvelA jalathI zAMta kare. "tawin se meramA revA tathA gAva jaurdajI arif; 4 divAvaeNti" tyAre te meghakumAra devee tIrthakaranI citAne yAvata gaNa dhanI citAne ane anagAronI citAne kSIra sAgara mAMthI laI AvelA pANI vaDe zAMta karI. "taf se se levA mAgo tighAta kavariharuM rAri sarda jeogg" jyAre kSIrasAgaranA pANIthI te tIrthakara vagerenI citAo saMpUrNa rIte olavAI gaI tyAra bAda te devendra devarAje bhagavAna tIrthaMkaranI uparitana dakSiNa asthine-dakSiNa bhAga stha te saMbaMdhi asthine lIdhI "dhake vAyA riharsTa vAma sara6 daru" devendra devarAja IzAna Indra uparitana vAmabhAganI asthine lIdhI temaja "are nA. Fre gager diriharsTa savA jevg" asurendra asurarAja camare astana dakSiNa asthine-dakSiNa bhAgastha tat saMbaMdhI asthine-lIdhI. "vI phaLa E apAzA diriSTha salA jevg" vairocanendra vairocana rAja balie adhastana asthine-adhastana bhAgastha tata saMbaMdhI asthine lIdhI "avasA" zeSa-zakrAdika sivAyanA-bhavanapatithI mAMDIne vaimAnika sudhInA dee "kari sArA saMbaMchuM" yathAgya avaziSTa aMgenA asthione uThAvyA zaMkrAdika dvArA gRhIta asthi sivAyanI asthione-lIdhI. emAMthI (6) keTalAMka dee jiLAmarI" jinendranI bhakitathI notame rUri vahu" keTalAMka devoe A jItanAmaka kapa che A abhiprAyathI " ghatti rASTra jAti" keTalAMka devee amArI A pharaja che, A khyAlathI te asthiene uThAvyAM. sUtra, 50 in asthisaMcayake bAda kI vidhI kA nirUpaNa A pramANe jyAre te caturnikAyanA devee asthionuM cayana karI lIdhuM tyAra bAda zuM thayuM. A vAtane have sUtrakAra prakaTa kare che- ___ 'ta eNa' se sakke devide devarAyA bahave bhavaNavai' ityAdi, sUtra // 51 // | zabdArtha -"a gr"asthionA cayana bAda "" devadAya" devendra devarAja zake " mavAvaruM kara denAra re nahUiM jIvaM vadhAro te samasta bhavanapati jambudvIpaprajJaptisUtrA 132
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ othI mAMDIne vaimAnika sudhInA devane yathAyogya rUpamAM A pramANe kahyuM-"mo levAzughiA ! havAmA maDhamADhA to rephayU " he devAnupriye ! tame sarvarananirmita eTale ke sarvAtmanA ratnamaya evA traNa cetya stUpanI-cittane AnaMda Ape tevA stUponI-citAtraya bhUmipara racanA kare "gi mAvo tathA rajata karAya i vijad vi Ravi Truri virUpa" emAM eka caityastUpa tIrthakara bhagavAna nI citAmAM eka gaNadharonI citAmAM ane eka avazeSa anagAronI citAmAM taiyAra karo. 'ta goi te vacce kAra patti tyAra bAda te bhavanapatithI mAMDIne vaimAnika sudhInA devane jyAM jyAM caitya stUpa taiyAra karavA mATe kahevAmAM AvyuM hatuM, tyAM tyAM sarva ratna maya traNa caitya stUpanI racanA karI. 'ta aa te vacce avAvaruM nAva mALiyA jevA utarAjaa grfjadhyAnamadima jarU' tyAra bAda te samasta bhavanapatithI mAMDIne vaimAnika sudhI nA caturvidha nikAyanA devee tIrthakara bhagavAnanA nirvANa kalyANanI mahimAnI-mokSagamanotsavanI AjanA karI. "jillA sevA saMsara rIve seva kathA dhRtti' mekSa gamananA utsava bAda te caturvidha nikAyanA deve jyAM naMdIzvara nAme dvIpa hato tyAM gayA 'ta eNaM sakke deviMde devarAyA puracchimille aMjaNagapavvae ahAhi mahAmahimaM kareMti tyAM jaIne devendra devarAja zake pUrva dizAmAM sthita aMjanaka parvata para AphrikA eTale ke ATha divasa sudhI lagAtAra ujavAto rahe che-te mahatyanI cejanA karI " g - ssa deviMdasta devarAyassa cattAri logapAlA causu dahimuhagapavvaesu aThThAhi mahAmahima ti' tyAra bAda devendra devarAja zakanAcAra lokapAlee cAra dadhimukha parvata para aSTAdikA mahotsava karyo "lAge che tevA suttarinTe baMnaje adyArthi devendra devarAja IzAne uttara dizAnA aMjana nAmaka parvata para aSTAhika mahotsava karyo. "ra sTApATA - 3g muku gADha ti' devendra devarAja IzAnanA cAra lokapAlae cAra dadhimukha parvata para aSTAhika mahotsava karyo "moma grAuna raMgane tarata strotrA - ggggg asurendra asurarAja camare dakSiNa dizAnA aMjana parvata para aSTAhika mahotsava karyo ane tenA lokapAlee dadhimukha parvata para aSTAhika mahotsava karyo varocanendra verocane rAja balie prAthamika sApa tarasa DhoLapAchA himudanuM pazcima dizAnA aMjanI parvata para aSTAhika mahotsava karyo ane tenA cAra lokapAlAe dadhimakha parvata nI upara aSTAhika mahotsava karyo. 'goi te vacce mArA vALamaMtara vAva gAmo mahAddhimargo vati A pramANe jayAre zakrathI mAMDIne bali sudhInA jambudvIpaprajJaptisUtrA 133
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ indroe aNahika mahotsava sampanna karyA tyAre bhavanapatithI mAMDIne vaimAnika sudhInA sarva devoe aSTAhika mahatyA karyA. "#ttA jevA sAru 2 vimAnArUM ne sArUM sAI bhavaNAI jeNeva sAo 2 sabhAo suhammAo jeNeva sANaM 2 mANavaga ceiyakhaMbhA tene zAMchita aSTAhika mahotsava karIne pachI te sarva IndrAdika jayAM pita- pitAnA vimAna hatAM jayAM potapotAnA bhavano hatAM, jayAM pota potAnI sudharmA sabhAo hatI ane jayAM potapotAnA mANavaka nAme maitya stabho hatAM, tyAM gayA, 'gujArijhanA tyAM jaIne "vapharamaug joDhavAtamuhu jJAnarAma jayaMti temaNe vamaya golavatta samadrakamAM-vartulAkAra bhAjana vizeSamAM te jinendranI asthione prasthApita karyA. "nirNavattA aei vardi ma i ka ati prasthApita karIne pachI temaNe uttama ke navIna zreSTha moTI-moTI mALAothI temaja gandha dravyathI temanI pUjA karI. "cijA, vidyA momona6 muMnamALA vihAMti pUjana karIne pachI teo savera pitapotAnA sthAne para nivAsa karatAM AnaMda pUrvaka vipula bhegabhego bhegavavA lAgyA. ahIM evI zaMkA thaI zake ke cAritrAdi guNa vihIna jina zarIranuM ane jina asthi onuM pUjana karavuM anucita che, te Ane javAba A pramANe che ke jema bhAvajina varSo hoya che. temaja nAma jIna sthApanAjIna ane dravya jina paNa vadhe hoya che. A pramANe ajina rUpa jina zarIranuM bhAvajina rU5 zarIranuM temaja temanA avayavabhUta asthi AdikanuM vaMdana karavuM keI paNa rIte anucita nathI je A pramANe kahevAmAM Ave ke jina zarIranA avayavabhUta asthi vageremAM bhAvajina rUpatA rahetI nathI, ethI temane vadhu gaNavA cagya nathI te AnuM samAdhAna A pramANe che ke jyAre jina garbhamAM Ave che te te vakhate je tamane mana mahAvIre A pramANe sUtranI racanA kare che. temaja Indra temanuM stavana kare che te A badhuM anucita gaNAvuM jAIe paNa AvuM mAnavAmAM AvyuM nathI, ethI ja jina aritha vagerenI AzAtanA nA bhayathI saMtrasta thayelA deve tyAM kAma sevana vagere kAmamAM pravRti karatA nathI. e sUtra 51 che tRtIyA2ka samApta jambudvIpaprajJaptisUtrA 134
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ cartutha Araka ke svarUpa kA kathana have sUtrakAra caturthArakanuM svarUpa kahe che.---- tIsega samApta roai sALoyamajoDAjoff-rthAt sUga 1 12 TIkA jyAre e kATA koTI sAgaropama pramANu tRtIya kALa samApta thayeA. tyAre(maLa tehiM vaNNapajjayehiM tava jAva aNatehiM uTThANakamma jAva parihAyamANe 2 pattha NaM dusama pulamAM nAma samA jANe parintinu samArakalo) ke zramaNa AyuSmana ana ta zukalAi guNa rUpa pAMcanI hInatA vALA yAvat anaMta utthAna, khala, vIya, puruSakAra parAkama rUpa pa conI hInatA vALA duSama suSamA nAmaka caturthAM kALa prAraMbha thayA. ahIM yAvaMt padathI dvitIya ArakamAM jema vadhu paryAye thI mAMDIne puruSakAra parAkrama sudhInA pATha grahaNa thayA che temaja te pATha ahI paNa grahaNa thayela che. sItte ga mate haiM samAna maraNa cAraccha merilava kavAmAyavoyAre vAle" he bhadanta ! A caturtha kALamAM bharata kSetranA svarUpa viSe zuM kahevAmAM AvyuM che ? te A praznanA javAbamAM prabhu kahe che'gomaa ! bahusamaramaNijje bhUmibhAge paNNatte se jahANAmae AliMgapukkharei vA jAva maNIhi nomi" he gautama, te "catutha kALamAM bharata kSetranI bhUmi atyaMta samatala hatI, ethI te ramaNIya suMdara hatI, muraja nAmaka vAdya vizeSane capuT je pramANe samatala vALA hAya che, te pramANe ja te bhUmi samatalavALI hatI. ahIM 'iti' zabda sAddezyA ka che ane 'vA' zabda samuccAka che. ahIM yAvat zabdathI 'muttuvad vA, sataheda vA karatalei vA, caMdamaMDalei vA, sUramaMDalei vA AyaMsamaMDalei vA urabbhacammei vA, usabhaSamme vA, varAhacammei vA vagdhacammei vA, sIhammeha vA, migacammei vA, chAgalacammedavA dIviyacammedavA aga saMkukIlagasahassaMvitara NANAviha pNccirdika A pAThe saMgrahIta thayA che. A pAThanA padonI vyAkhyA 'rAjapraznIya sUtra' nA satra na'. 15 nI sumeAdhinI TIkA parathI jANI levI joI e. te bhUmi aneka prakAranA pAMca vA~ nA maNiethI upazeAbhita hatI. "jittamahaiiM cepa iittamaMduiM caiva" e maNiemAM kRtrima maNie paNa hatA. ane kRtrima maNie paNa hatA. A pramANe catu kALanA samayanI bhUminu varNana karIne have sUtrakAra A caturtha kALamAM utpanna thayela mANasAnuM varNana karavA mATe A pramANe kahe che--"tameLa mate ! samAla maTe vAse manuthALa gatilava mAyA mAyaparovAre vAle" AmAM gautamasvAmI prabhune A pramANe prazna kare che ke he bhadanta te caturthAM kALanA mANaseAnu' svarUpa kevu' kahevAmAM AvyuM che. ? A prazna nA uttaramAM prabhu kahe che-"noyamA ! sesi manuthALa vide saMghaLe" he gautama ! catutha kALanA mANaseA nA 6 prakAranA sahanana kahevAmAM AvyA che. temaja ta 'yaduM dhanUra' e kucatte " aneka dhanuSA jeTalI uMcAI dharAvatA hatA. A kALanA mANasA nuM Ayu jaghanyathI "aMtomudutta" eka antarmuhUtanI ane utkRSTathI "duSNorI gAya pAheti" aka jambudvIpaprajJaptisUtra 135
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ para keTa jeTaluM kahevAmAM Ave che. ATaluM dIrgha Ayu bhogavIne "" keTalAka je " LijAnAnaraka gAmI hoya che. jAva yAvat keTalAka jI tigAmI hoya che. keTalAka ja manuSyagAmI hoya che ane keTalAka jIvo "vAmI devagAmI hoya che. temaja keTalAka jo "vikSatti siddhigatine prApta kare che. "sukAMti nA madhati - jillA ati keTalAka jIve kevaLajJAnane prApta kare che. yuvatuM sakaLa karmonA baMdhanothI mukta thaI jAya che, pAramArthika sukhane prApta kare che. "davakuvAmaMta si" ane samasta dakhene ata karI nAkhe che. 'tAra samA to paiNAM samudagjhathA saMta nA sadaMtara rAyacaMte 2 kSArase' te kALamAM traNa veza utpanna thayA-eka a ya', 05 cakavati vaMza trIje dazAha veza. e traNe mAM je anta prabhune vaMza che, te aha"za ane cakravatInA je vaMza che te cakravatI vaMza che. temaja baladeva ane vAsadevanA vaMzane dazAha vaMza kahevAmAM Ave che. ahIM je dazA zabdathI baladeva vAsudevanuM grahaNa karavAmAM Avela che te uttara sUtranA baLathI grahaNa karavAmAM Avela che, nahIMtara pachI pratipAdya hovAne lIdhe vAsudevAnuM ja grahaNa thavuM joIe athaM ca sattAnA A vacana mujaba yadyapi atre prati vAsudevane vaMza kahevAmAM Avela nathI, tathApi upalakSaNathI tenuM paNa ahIM grahaNa thayuM che. tene je atre spaSTa rUpamAM pradarzita karavAmAM Apela nathI. tenuM kAraNa upAMga aMgAnuyAyIo hoya che. A niyama mujaba sthAnAMga mAM vaMzatraya nuM pratipAdana che temaja prativAsudeva vAsudeva vaDe vadhya hoya che, tethI temanI uttama puruSomAM parigaNanA karavAmAM AvI nathI. evuM vRddhA kahe che. te caturtha kALa mAM ja "he tigharA rUpAsa cavavo ghAva varear" 23 tIrthakare, 12 cakravatIo, nava baLadeva ane nava vAsude hoya che. ahIM tIrthakaro eTalA mATe kahevAmAM Avela che ke RSabha deva bharatakSetramAM tRtIya ArakamAM thayA che. vAsudevanI apekSA baLadeva yeSTha hoya che. ethI temane pAThamAM prathama kahevAmAM Avela che. A pramANe upalakSaNathI prativAsudevane vaMza paNa gRhIta thayA che, tema samajavuM. parA caturtha Araka samApta jambudvIpaprajJaptisUtrA 136
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcama Araka ke svarUpakA kathana paMcama ArakanuM varNana 'tIne samAi gvavA sAvana-ItyAdi sUtra-53 TIkAryuM-te kALe jyAre 42 hajAra varSa kama eka keTa keTI sAgaropama pramANavALe caturtha kALa samApta thayo tyAre dhIme dhIme "aorfE ghaourqE tava nA nidA AithamA" anta rahita varNapayAnA yAvata gabdha paryAyanA anaMta baLavIya AyuSyan "tha dUranAma jAdava A bharatakSetramAM duSamAM nAmanA pAMcamAM kALa ne prAraMbha thaze. ahIM bhaviSyakALane ulekha vakatAnI apekSAe karavAmAM Avela che. "tI ane samApa mara phraji sAmAghapore guhe bhadata ! A paMcama kALanA samayamAM bharatakSetranA AkAra bhAva pratyavatAra-svarUpa-kevuM kahe vAmAM Avela che ? gautamanA A praznanA javAba mAM prabhu kahe che-ghutamanijo mUri bhAge bhavissai se jahA NAmae AliMgapunarei dhA muiMgapukkharei dhA jAya saratake rUA) he gautama te samaye A bharata kSetrane bhU-bhAga e atyaMta samatala, ramaNIya thaze je ke vAghavizeSa muraja (mRdaMga) ne, puSkara-carmapuTa atyaMta samataLa hoya che. mRdaM, ganuM mukha samataLa heya ahIM "Iti" zabda sAdaNyArthIka che ahIM "pa" zabda samuccayArthaka che. A pramANe A zabdanA saMbaMdhuMmAM AgaLa paNa jANavuM joIe. ahIM yAvata padathI "tahevA" ItyAdi padenuM grahaNa thayuM che. ekAvana (51) mA sUtramAM yAvat padathI grahIta sarva pade prakaTa karavAmAM Avela che bharatakSetrane A bhUmibhAga (UALAAi paMcavaLe ramef Rva kisiei va) aneka prakAranA pAMca varNavALA. kRtrima maNi che temaja akRtrima maNiothI upAbita thaze. ahIM pRcchakanI apekSAe paNa bhaviSya hAlane prayoga karavAmAM Avela che. A kSetranA bhUmibhAganI bahusamaramaNIyatA vagere caturtha AranI apekSAe hIyamAna kAlakrama mujaba atyaMtahIna saMmajavI. ahIM A jAtanI zaMkA thavI na joIe ke "hAjI ra virama " ItyAdi sUtra vaDe paMcamakALamAM bharata kSetranI bhUmi sthANa bahula Adi rUpathI varNita karavAmAM Avela che to pachI ahIM tame basamaramaNIya vagere pada vaDe temAM bahu samaramaNIyatAnuM kathana kevI rIte kare che ? kemake sUtramAM bahulapada prayukata thayela che. te A pada AvAta spaSTa kare che ke A kALamAM sthANu kaMTaka, viSamatA vagerenI pracuratA raheze. paNa chaThThA ArakanI jema A emanI pracuratA ekAMta rUpamAM ahIM raheze nahIM. ethI yagna-catra mahAnadI gaMgA vagerenA taTAdimAM moTA moTA bagIcAomAM, vaitADhayagirinA nikuMjadimAM bahusamaramaNIyatA bhUmibhAgamAM upalabdha thaI ja rahI che. ethI pratipAdanamAM koI paNa rIte virodha che evuM lAgatuM nathI. have sUtrakAra A kALamAM utpanna thayelA manuSyanA AkAra nirUpaNa karavAnA hetuthI kahe che. A saMbaMdha mAM gautama prabhune Ama prazna kare che-(tame mane ! samAI manasla vAsa magar jarA ArAmApore pautta) he bhadanta ! te kALamAM bharatakSetranA matanA AkAra bhAva-pratyavatAra-saMhanana, saMsthAnA zarIranA uMcAI vagere kevAM haze ? enA javAba mAM prabhu kahe che-(7oya! tehi magarLa viSe saMghathaLe chaahe raMdAje vag gNoo uddhaM uccatteNaM jahaNNeNaM aMto muhuttaM ukkoseNaM sAiregaM vAsasayaM AuyaM pAleti) jambudvIpaprajJaptisUtra 137
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ he gautama ! te kALanA manuScAnA 6 prakAranA saMhananA haze, 6 prakAranA sasthAnA haze, vagere rUpamAM A badhuM kathana pahelA je pramANe kahevAmAM Avyu che, temaja samajI levuM jAIe, vizeSa temanuM', sAta hAthanI UMcAI vALuM zarIra haze. jo ke keAzamAM bahumuSTi hAthane 'ratna' kahevAmAM Avela che. paNa siddhAntanI paribhASA mujaba ahIM AkhA hAthane 'ni' zabda vaDe mAnavAmAM Avela che. ahIMnA manuSyA te kALamAM jaghanya anta hatta jeTaluM AyuSya dharAvatA ane utkRSTa karatAM kaMIka vadhAre eka se varSa jeTaluM AyuSya dharA vanArA haze, ATalu AyuSya bhegavIne (OvavA) keTalAka manuce (vyaMgAmI) narakagAmI thaze. (jJAva savvavuvALamaMta ti) yAvatu keTalAka tiya gatigAmI thaze, keTalAka manuSyagati gAmI thaze. keTalAka devagatigAmI thaze temaja keTalAka vinti' siddhapadane prApta karaze. 'vruti" kevaLa jJAnathI carAcara leAkanu avaleAkana karaze. muya samastakamethI rahita thai jaze. vRttinirvAnti zItIbhUta thai jaze ane samasta du;khAnA anta karaze. pacamakALamAM jIveAnI mukti prApta karavA sakhaMdhI ja A kathana anee spaSTa karavAmAM Avela che te caturthAM ArAmAM utpanna thayela jIvA mATe ja samajavu joie, paMcama ArAmAM utpanna thayelA jIvA mATe A kathana rajU karavAmAM Avela nathI. (tIseLa samAe pacchime tibhAge gaNadhamme pAsaM dhamme rAyudham me jAyate dhammacaraNe avocchijji hakSara) te kALamAM pAzcAtya tribhAgamAM azAtratayamAM-gaNadhama-samudAya dharma-nijajJAtidhama pAkhaMDadhama -zAkayAdidharma-nigrahAnigrahAdarUpa na dhama, jAta teja-agni, dharmAcaraNa-saMca marUpadhama ane guccha vyavahAra e sarve chinna-vicchinna thaI jaze. agni jyAre raheze nahIM tyAre agni nimittika je randhanAdi vyavahAra che, te paNa sapUrNa rUpamAM chinna-vicchinna thaI jaze. hA keTalAka jIvA ne samyakatva rUpaSama thatA raheze, paNa bilAmAM rahenArAe mATe atikliSTa hAvA badala cAritra haze. nahi. ethI ja prajJApanomAM "oNA dhammalagna BF#ET" dharmAsakitathI bhraSTa manuSya zithila samyaktvane prApta kare che. Ama kahevAmAM Avela che. tApa kahevAnuM A pramANe che keTalAka jIvone tete kALamAM paNa samyakttva prApta thatuM' raheze. pA jambudvIpaprajJaptisUtra 138
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThe ArekA svarUpanirUpaNa have chaThThA ArAno prAraMbha karIe chIe. 'tIseNaM samAe ekkavIsAe vAsasahassehiM' ityAdi sUtra-54 TIkArtha--avasarpiNIno duSamAnAmaka pAMcame Araka ke je 21 hajAra varSa jeTale kahevAmAM Avela che. jyAre vyatIta thaI jaze ane kAlakamathI (vaUgrgr gandhapajjavehi rasapajjavehiM phAsapajjavehiM jAva parihAyamANe 2 esthaNaM dUsamadUsamA NAma samA vacce vivijJa samauro ) jyAre anaMtavarNa paryAye anaMta gedhaparyAye, anaMtarasa paryAye, anaMta sparza paryAya ane vAvapada grAhya (3iroNrdUi saMghagorgemrdi aAdi caMdAtta kaf) anaMta saMhAna paryAye anaMta saMsthAna paryAya, (nrf agurulahupajavehiM aNaMtehiM uThANakammabalavIriyapurisakkAraparakkamapajavehiM aNaMta gunnnihALag) anaMta agurulaghu paryAye anaMta 2 utthAnakarma, baLavIrya, puruSakAra parAkrama paryAye anaMta rUpamAM ghaTita thatA jaze tyAre zramaNa AyumAn ! duSama duSamAnAmaka chaThTho Are prAraMbha thaze, "tI mane ! samAga 3ttama kRvattA maraNa vAra rivAM sAmAgharo maraNa" he bhadata ! A avasarpiNa kALanA A duppama dapamA nAmanA kALanA samayamAM jyAre A potAnI utkRSTasthiti sudhI pahoMcI jaze tyAra bharatakSetrane AkAra bhAva pratyavatAra-svarUpa kevo haze ? A praznanA javAbamAM prabhu I-goyamA ! kAle bhavissai hA hA bhUe bhaMbhAbhUe kolAhalabhUe, samANubhAveNa ya khara pharusa limailA dubvisahA vAulA bhayaMkarA ya vAyA saMvagA ya vAiMti) he gautama e kALa e thaze ke emAM duHkhathI saMtrasta thayelA leke hAhAkAra karaze bherInI jema e kALa janakSayane hetubhUta hovA badala bhItaramAM zUnya raheze. e kolAhalabhUta thaze e ja A kALane prabhAva kahevAmAM Avela che. emAM je vAyu vaheze te kaThoramAM kaThora haze, dhUlithI mAlana haze. durvisaha-duHkhathI sahya haze. vyAkuLatA utpanna kare te haze, bhayaprada haze. A vAyunuM nAma saMvartaka vAyu haze. kemake e tRNu-kAThAdikene eka dezamAMthI dezAntaramAM pahoMcADanAra haze. ( ramavA dhUmAtinA tamatA @waa satamapaDalaNirAloA samayalukkhayAeNaM ahiyaM caMdA sIaM mocchihiMti ahi suriA ditti) e duSpama duSamakALamAM dizAo satata dhUma-jevI pratIta thaze eTale ke dizAo dhUmanuM vamana karanArI thaze. comera emAM dhULa ja chavAI raheze. ethI te aMdhakArAvRtta thavAthI prakAza rahita thaI jaze tathA e duSama duSamakALamAM kALa mujaba rUkSatA hovA badala (pradivasIye caMDyA.) adhikamAtrAmAM athavA apaththarUpamAM eTale ke sahana na thaI zake e 35mAM candra hima-varSA karaze. sUrya eTalI badhI mAtrAmAM uSNatAnI varSA karaze ke te asahya thaI paDaze. tAtparya A pramANe che ke kAlanI rUkSatAne lIdhe jIvonA zarIro rUkSa thaze ethI zIta ane uSNa bane adhika hovAthI jIvane mahAna kaSTa thaze.() tyAra bAda(jozamA jambudvIpaprajJaptisUtrA 139
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ hai gautama ! (mivaLa) vAraMvAra (alamegnA vilanaiTTAvA maidA vattamannA amadA vijhumerA visamena anarthAttonA) svAdurasa varjita jalavI meghA-jalIya rasathI viruddha rasayukta jalamaidyA, khArameghA-sAdi sArasadeza rasayukta jalavI meghA, khArameghe-kArISa rasasadeza jalavaSI" meghA, agni meghA-agnitulya dAhakArI jalavaSI meghA, vidyurbhedya-vidyu tyAta kArI meghA, viSameghe -viSa jevI prANa ghAtaka jalavRSTi karanArA medyA nivAha-aAgya jalavRSTi karanArA ayApanIyoika meghe(vaTroleTsoTI urAmahilTA)asamayamAM cira kALa dhAtI kuSThAdika rAgarUpa pariNAmeApAdakajalayukta meghA, ghoghAtI zUlAdi vedanA kAraka jalayukta meghe, kejemanu (zramajILavaLa a) pANI arucikAraka thaze, evI arucikAraka jalavRSTi karanArA meghe, evI varSA karaze ke jemAM vRddhidhArA pracaMDa pavananA AdhAtAthI Ama tema verAi jaze. ane te leAkA upara te tIkSNa viziSTa AdhAtA karanArI thaze. ( jeNa bhara he vAse, gAmAgaraNagara kheDakabbaDa maDaMbadoNamuhapaTTaNAsamayaM jaNavayaca uppathagavelae sacare vizvasaMghe) A vRSTithI bharatakSetramAM sthita vRtti veSTita grAmAmA, Akara suvaNu - dinI khANAmAM, aSTAdaza karavati nagarAmAM, dhUli prAkAra parikSipta khaTa grAmAmAM, kutsita nagara rUpa kaMTAmAM, ahIM gAuni aMdara grAmAntara rahita maDAmAM, jalIya mArgathI yukta jananivAsa rUpa droNasukhAmAM, samastavastuenI prAptinA sthAna bhUta pattaneAmAM, jalapattanAmAM ane sthala pattanAmAM banne prakAranA pattane mAM, prabhUtatara vaNijraneAnA nivAsabhUta nigameAmAM, pahelAM tApasajanA dvArA AvAsit ane tatpadmata bIjA leke yAM AvIne rahevA lAgyA hAya evA sthAna rUpa AzrameAmAM rahenArA mANasAnA te megheA vinAza karaze temaja te grAmA krike!mAM rahenArAM catuSpadonA mAhiSI vagerene, gejAtIya pazueno, elakA-meSAne- khecarAM vaitAdragiri nivAsI vidyAdharAnA (lisaMghe) pakSI-samUhane athavA AkAzacArI pakSIenA (mAra.payA khiraNa taNe tra pALe cattuLavAre) grAma ane jagalAmAM vicaranArA aneka prakAranA trasavAnA dvIndriyAdika prANIone (pU nurajInuMmahatApatnI pavAruM mArI) AmrAdika vRkSone, vRMtAkI vagere gunA. navamallikA vagere guhmAnA zAkalatA Adi latAone' vAlukI vagere vallIone pallavarUpa pravAlanA ane zAli vagerenA navIna urdUbhedya rUpa akurAnA-tRNavavaspati kAyika rUpamAdara vanaspati kAyikAnA (sUkSmavanaspati kAyakenA nahi kemake temanA vaDe emane vinAza thai zake tema nathI) temaja (bronnItroya). zA lyAdirUpa auSadhienA te meghA visarjito'vinAza karaze temaja te medhA (dhaiyadainiriyo ziroMgasAthaDhaTrimArIno viaditti) zAzrvata parvata vaitADhya girine bAda karIne Uyanta vaibhAra vagere koDA pava tane geApAligari citrakUTa jambudvIpaprajJaptisUtra 140
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ vagere parvatane, zilAsamUha jyAM hoya che athavA cera samUho jemAM nivAsa kare che evA parvatane, moTI-moTI zilAo vALA unnata TekarIone, dhUlisamUha rUpa unnata sthAne ane pAMsu AdithI rahita vizALa paThArone temaja samasta sthAnano nAza karaze (raDhi4 viviramarougouthALA vANidhuvADuM samApati) zAzvata nadI gaMge ane sinthane bAda karIne pRthvI uparanA strotone, viSama khADAo ne, nIce prasarelA pANInA kahone, temaja nIce UMce jalasthAnone te sarakhA karI nAkhaze samAna karI nAMkhaze (jIvana bhaMte ! samAe bharahassa vAsassa bhUmie kerisae AyArabhAvapaDoyAre bhavissai hai gautama prabhune A pramANe che che- he bhadanta ! te duSamA nAmanA ArAmAM bharatakSetranA AkArabhAva pratyavatAra-svarUpa kevuM haze ? enA javAbamAM prabhu kahe che- joyA ! mUribatti svarU raMgUga, mumugA chafmUgA sattAveju mUka tattaramanozmUtrAsTivahu reNubahulA, paMkabahulA, paNayabahulA, calaNi bahulA dharaNi goarANaM sattANaM duNikkamAyAyi pavitraru) he gautama! te duSama duSyamAM kALamAM A bhUmi aMgArabhUta javAlArahita agni piMDa jevI mumra rUpa tuSAgni jevI kSArikabhUta garma bhasma jevI, taHkaTAha jevI rahyuM A dezI zabda che ane kaTATha athavAcaka che--sasamajyoti jevI saMpUrNa dezamAM samAna javAlA vALI agni jevI thaze ane pracura pAMzuvALI thaze. pracurareNuvALA thaze, pracura paMkavALI thaze. pracura panaka-pAtaLA kAdavavALI thaze, paga jemAM saMpUrNa rUpamAM pesI jAya evA pracura kAdavaLI thaze. ethI cAlanArA mANasone enI upara avara-javara karavAmAM bhAre kaSTa thaze teo muzkelIthI enI upara avara-javara karI zakaze. (tIre mA mATe vAre magyALa risara sAmaragaokAre majida6) he bhadanta !ta kALamAM bharata kSetramAM mANa he bhagavana te kALamAM bharata kSetramAM mANasanuM svarUpa kevuM haze ? javAbamAM prabhu kahe che(goymaa ! maNuA bhavissIta durUvA, dubvaNNA dugadhA, durasA, duphAsA, ANA , a kaMtA, apiA, asubhA, amaNuNNA amaNAmA, hINassarA, doNastarA, aNiTThassarA, aphetasasarA, appiyassarA, amaNAmassarA, amaNuNNastarA, aNAdejjayayaNapacyAyAyA NilannA, kUDakavaDakala habaMdhayenirayA majjAyAtikkamappahANA akajjaNiccujjuyA gurunniogvinA ricA thaI he gautama ! te duSamakALanA manuSya azabhana rUpavALa, azabhana AkRti vALA, vaNavALA, dawgavALA-durgaMdhayukta zarIravALA, durasayukta zarIravALA ane duSTa paza yukta zarIravALA thaze. jethI teo aniSTa- anabhilaSaNIya-thaze. aniSTa hovAthI teo akAnta-akamanIya thaze, kimanIya hovAthI teo aprItinA sthAna bhUta thaze. kemake eo azubhabhAvanAothI rahita thaze. amanojJa thaze.ee zubha che- A rUpamAM jambudvIpaprajJaptisUtra 141
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ ee mananA viSayabhUta thaze nahi. arthAt emane joI ne kaeNI paNa divase A jAtane vicAra nahIM'thaze ke ee zubha che. temaja maraNa avasthAmAM paNa ee! manamATe pratimULaja pratibhAsita thaze. athavA e badhA zabdo atizaya rUpamAM aniSTatAne ja sUcita karavA mATe atre paryAyavAcInA rUpamAM prayukta thayelA che. temaja emanA je svara thaze te rugNa vyaktinA svara jevA thaze. dInajanAne jevasvara hAya che, teve emane svara thaze. kAna mATe emane zvara aramaNIya thaze eTale ke ka" kaTu zabda teo uccAraze ethI ee aniSTa svaravALA thaze. kaNa kaTu svarathI e yukta thaze,ethI ee apriya- svaravALA thaze. emanA svara manane bilakula gamaze nahi tethI ee amanejJa svaravALA thaze. emanA svaranI smRti thatAM ja mana glAni yukta yaI jaze. ethI ee amane'ma svaravAlA thaze. emanA vacanane sAMbhaLavAnI paNa kAI icchA karaze nahi, ane emanA janma ne laIne paNa kaI sarAhanA karaze nahi. ee sarve nija thaze phUTamAM-bhrAnti janaka dravyamAM, kapaTamAM parane pratAraNa karavAmATe veSAntara karavAmAM, kalaha-kalaha-ka kAsa kara, vAmAM, vadha capeTA Adi dvArA tADanAM karavAmAM madhamAM raju Adi dvArA khIjAone khAMdha. vAmAM, vairamAM trutA karavAmAM ee salagna raheze. evA kAryAM mAM te vizeSa rUpathI rata raheze. maryAdA-vyavasthA-ke atikramaNa karavAmAM e kaTibadna raheze temaja mAtA pitA vagere gurujanAnI vanayAdi kriyA karavAmAM, temanI AjJA mAnavI vagere vAtenI ee paravA karaze nahI' (vijayA) emanA aMgepAMge pUrNa thaze nahi, koI ne koi aMga upAMgathI ee hIna raheze. temaja (paDhaLa ThelamaMgimA) emanA mAthAnA vALa saskAra rahita hAvAthI moTA raheze. dADhI ane mUcheAnA vALa paNa AvazyakatA karatAM vadhAre meATA raheze (jAhA gharaja sAmathaLA, siA, piyitA vadhundAni saMpi duddasa NijjaruvA saMkaDiabalitaraMgaparivediaMgamaMgA jarApariNayavvatheragaNarA pvirlvitta e vRMtaleTI, 35thaGamuddA) ee traNamAM sAva kALA thaze, athavA kRtAntanI jema-krUra thaze. emanA zarIranA speza ekadama vadhAre kaThora thaze temane nIlIbhAMDamAM vAra vAra jhakheALavAthI jema vastramAM nIlaraMga gherA jAmI jAya tevA ja gherA zyAmavaNa nIlaraMga-emanA zarIranA thaze. emanA mastake rekhAethI yukta thaze, emanA mastakano vALa kapilavaNa vALA dhumADAnA jevAva vALA ane sapheda ragavALA thaze. emanI AkRti aneka snAyujAla vaSTita hAvAthI dudazanIya raheze. emanuM aMga rekhAtmaka karacalIothI bhyAsa raheze, sa kAca yukta thaze ethI jovAmAM evA lAgaze je ke jANe vRddhAvasthAthI AliMgita thayela vRddhajana ja che. emanI datayakti virala thaze ane te paNa saDI gayelI haze. athavA paripatita thaze. emanu mukha enAthI evu lAgaro ke jANe te ghaDAnu ja vikRta mukha che. (visamayaLavALAsA) emanA banne netrA kharAkhara nahI' haze atulya haze ane jambudvIpaprajJaptisUtra 142
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ emanuM nAka kuTila haze. (gaviyamelaLamuddA) emanuM mukha karacalI ethI vikRta temaja kuTila hAvAthI jovAmAM bhayaMkara lAgaze. (TiNimaTiapamachavI) emanA zarIranuM cAmaDuM, phlu, kiTibha-khAja, sima vigere vikArothI vyApta thaze, ethI te ghaNuMja kaThora haze ane ethIja te zarIranA dareke dareka avyava citrala-kakhu ?-haze, (zahaasAmimUyA) kacchu pAmA ane khasara-ka DurogathI vyApta raheze ethI (ghara-taraNa Alaya-viya-nU) khara-karkaza ane tIkSNa nakhA vaDe khaMjavALelu emanuM zarIra vikRta thaI gayeluM haze. ane Theka ThekANe temAM ghA haze. TosTa sivilanuMdhivadhaLA) emanI cAla udrAddikanI jevI thaze. emanA saMdhi dhana viSama haze. (lu duvimattatudhvaja saMdhayaLamALasaMTiyA) emanA zarIranI asthie utkRTuka yathAsthAnanI sthitithI rahita haze, ane vibhakataparasparamAM saMzleSathI rahita thaze. ee save du lakhalarahita, kusahanana kutsita sahananavALA-sevAtta saMhananavALA ane kuMpramANahIna pramANavALA thaze tathA phsa sthita-kutsita AkArvALA thaze ethI ee kurUpa-kA kutsitarUpayukta thaze, temaja ee (DDALalaLavusennamoLI) kharAma-gaMdI jagyAmAM uTharaze - besaze. emanI zayyA kutsita haze. (puno) zuddhithI ee rahita haze athavA zAstrajJAnathI khee rahita haze. (maneTramiMga) emanA zarIrane dareke dareka avayava anekavidha vyAdhie rogothI grasita haze, (vasaMtavima) madenmatta puruSanI gatinI jema emanI gati haze eTale ke madyAnmattanI gati lathaDatI hAya che. evI ja emanI gati harI (niccha11) emanAmAM koI paNa jAtano utsAha nahi ho (sattarvAliyA) satyaAtma maLathI ee rahita haze. (viya vaTTA) emanI ceSTA naSTa thaI jaze. arthAt eA kAI paNa jAtanI ceSTAvALA thaze nahI-ceSTArahita thaze. (navrutaMtra) emanu zarIra phIku - kAMti rahita haze. (mittaLa sI valayAvADa hinataMtuonuMDiyAmaM) emanuM zarIra niraMtara zItavALA, uSNaspaza vALA, tIkSNa, kaThora vAyuthI byAsa raheze, ethI te malinatA yukta haze ane dhUlinA nAnA-nAnA kaNA thI te avazuMThita raheze. (varDe joramALamAcAromA) emane krodha, mAna, mAyA ane leAbha e kaSAye pracura mAtrAmAM raheze. (vaDhu mohA) mAha mamatA-emanAmAM bahu ja vadhAre pramANamAM thaze, (anu manuzyamanI) zubhakarmAMthI ee rahita haze ethI ee du:khabhAgI thaze tathA (kolAdhamalanasampasamijjA) ee prAya: dharma, zraddhA ane samyaktvathI paribhraSTa haze. ahI je prAya: zabdavAcI 'kola' zabda prayukta thayela che. tenAthI A vAta prakaTa karavAmAM AvI che ke kadAcita ee samyagdaSTi sampanna paNa thaze, tathA (3znoneLa paryAvamALamettA) emanA zarIranI ucAI. utkRSTathI ra4 aMzula pramANa eka hAtha jeTalI haze (sohasavIlAla paramAro) emanI utkRSTa Ayu 16 varSathI mAMDIne 20 varSa sudhI haro (vadhu puttaLattayAjavaLayayadujA) aneka putra ane pautrarUpa parivAramAM pracura praNaya-snehathI ee yauvanAvasthA sampanna thai thaze. ethI alpa AyumAM paNa ee pracura putra pautrAdi parivAra vALA thaI jaze jo ahI koI evI AzaMkA kare ke te samayamAM emane gRhAdinA abhAvathI ee nivAsa kayAM karaze ? te A zaMkAnI nivRtti mATe sUtrakAra kahe che- ( gaMgAsidhUo mahANaIo veyaDUDhaM va phavvayaM nosAe bAvantari NiyogabIyaM bIyamettA viddhavAttino manuvA saviskRti) ee ga'gA ane siMdhu temaja vaitADhaya parvatanA AdhAre rahela, khilavAsI manuSyeA 72 haze. emanAthI pharI bhaviSyat manuSyeAnA kuTu enI jambudvIpaprajJaptisUtra 143
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ suSTi thaze. eo svarUpamAM svalpa haze. A pramANe he gautama ! duSamaduSamakALamAM juvA' padathI mAMDIne "vikAsa" A aMtima vizeSaNa rUpa pada sudhInA pado vaDe amoe chaThThA ArAnA vakhatanA manuSyonuM varNana karyuM che. have gautama svAmI pharIthI prabhuzrIne prazna kare che- (Ri are ! YgT mAeitti) he bhadaMta ! te chaThThI ArAnA manuSya ke AhAra karaze ? javAbamAM prabhu kahe che-(jo mA ! tai RADheLa te samavi m siMdUra madArpho ) he gautama ! te kALamAM ane te samayamAM gaMgA ane sidhu nAme be nadIo haze e bane nadIo (ministhAma) rathanA gamana mArganuM jeTaluM pramANa hoya che, teTalA pramANa jeTalA vistAravALI haze, (avaDhoyagarmtti) bane nadIomAM rathanA candranA chidra tulya jenI avagAhanAnuM pramANa haze, teTaluM pANI vahetuM raheze. eTale ke e banenI UMDAI sAva ochI haze. rathanA cakranA chidranI jeTalI UMDAI hoya che teTalI UMDAI jeTaluM pANI emanAmAM raheze ( ra ra ja sa vadamada8%8mAjA je je arsapje avirata) temAM paNa aneka maDhyo ane karachapa raheze. e pANImAM sajAtIya apUkAyanA jIvo nahi thaze. ahIM keI A pramANe zaMkA karI zake ke kUlahimavAna parvata para araka vyavasthA nathI. tyAM je padma nAmaka hada che. temAMthI ja gaMgA ane siMdha nAmaka nadIo nIkaLI che. ethI A nadIone pravAha niyata hoya che. to pachI pUrvokta rUpathI Ape emanA je pravAho kahyA che, te kayA AdhAre kahyA che ? te A AzaMkAne javAba A pramANe che-gaMgA prapAtakuMDathI nirgamana pachI kramazaH kALanA prabhAva thI bharatakSetramAM pracaMDa tApa dvArA anya jalAza zuSka thaI jAya tyAre samudra praveza nA samaye, e gaMgA ane sidhu nadIomAM pUrvokta pramANa vALuM pANI avaziSTa rahe che. ethI eo teTalA ja pramANuvALa jaLane pravAhita kare che, ethI ahIM zaMkA jevI koI vAta nathI. (taeNaM te maNuA sUruggamaNamuhuttasi a sUratthamaNamuhuttaMli avilehito NiddhAirasaMti) te bilavAsI manuSya jayAre sUryodaya thavAne samaya thaze tyAre ane jyAre sUryAsta thavAne samaya haze tyAre pita-potAnA bilamAMthI bahAra nIkaLaze ane (vihiMto dvArA) bilamAMthI vega pUrvaka nIkaLIne teo (maracha ) matsya ane karachapane pANImAMthI, pakaDaze ane pakaDIne (zaafe jAti ) temane jamIna upara taTa pradeza upara-bahAra laI Avaze. (chavAchare thAvuM jAhera saMgatavataH machavA chamdi rUrathI vArasarasA visiM pemA visiMti) pachI eo te maccha kacchapane rAtre zItamAM ane divasamAM taDakAmAM sUkavaze. A pramANe karavAthI temane rasa jyAre zuSka thaI jaze, eTale ke teo sarve zuka thaI jaze, tyAre eo temanAthI potAnI bumukSA maTADaze A pramANe A ArAnI sthiti 21 hajAra varSa jeTalI che tyAM sudhI eo tema karatA raheze. tAtparya A pramANe che ke chaThThA ArAmAM agnine vinAza thaI jaze ane Ama-bhInA-maccha-kaccha pine ke jemanAmAM rasanI adhikatA rahe che, emanI jaTharAgni pacAvI zakaze nahI. A kAraNe te kALamAM utpanna thayelA manuSyo te matsya kacchapane zIta ane AtapamAM nAkhIne temane sUkavIne ja khAze. e ja vAta "jIvAtavaraddhi pATha vaDe prakaTa karavAmAM AvI che. have gautama svAmI pharI prabhune A pramANe pUche che-(te saMte i majurA) he bhadaMta!. jambudvIpaprajJaptisUtra 144
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ e chaThThA ArAmAM utpanna thayelA manuSya ke jeo (rilI) zIla vajata durAcArI thaze (forcvayA) mahAvratothI hIna thaze-anuvrato ane mULaguNothI rahita haze. (forgoori) uttama guNothI rahita haze, (for) kulAdi maryAdA thI parivajita haze (forgi boravAvA) zaira vagere niyama ane aSTamI vagere parva saMbaMdhI upavAsanA AcaraNa thI 2hita thaze. (kaMsAdA madachAdAra pukagrgr gufmAdA) prAyaH mAMsAhArI thaze, masTamalI thaze, tuccha AhAra karaze ane vasAdi durgadha AhAra bhakSI thaze. (Ara jANe jhAjhuM jAdava vAraM diti kavAritti) kALa mAsamAM maraNa prApta karIne kayAM jaze ? kayAM upana thaze ? enA javAbamAM prabhA itfrog jarirjhari jAkira he gautama! prAya: karIne e naraka gati ane tiryaMca gatimAM jaze ane tyAM ja utpanna thaze. pharI gautama svAmI prabhune prazna kare che - (tIrtha are! sadA rathA, vi, soviyA, barachA, tANA, uttarA) he bhadaMta ! te chaThThA AzamAM siMha, vAgha, vRka, dvApaka, cItA, rI che, tAkSa-vAghanI jAtanuM hiMsaka jAnavara vizeSa ane parastara-geMDo, hAthI (sAmaNiyAvadaigrrr) tathA zarabha-aSTApada, zRMgAla, biDAla-mArja, zunaka-kutarA o (Rgger) vanya kUtarAe, (tarA) sasalAe (ttior) citrake (cirasTa) cilalako-zvA padavizeSa A badhAM prANIo (pauvi) prAyaH karIne (dattANA) ma sAhArI (madajhA) masyAhArI (dAdA) sukAhArI-nIrasa dhAnya AhArI (mAdA) kuNava-zaba-AhArI temaja mAMsa-vasA AdinA AhArI hoya che. te pachI e badhA (vADhamAse vAraM divA IdaM chaetti vahiM 3vavidiMti) kALa mAsamAM maraNa prApta karIne kayAM jaze ? kayAM utpanna thaze ? enA javAbamAM prabhu kahe che - (nomA! zova ghanirikSakoniku) he gautama ! e e sarve pUkita mAMsAhArAdi vizeSaNo vALA siMha, vAgha vagere prANIe ghaNuM karIne naraka gati athavA te tiryagatimAM maraNa prApta karIne jaze ane tyAM ja utpana thaze. (tenA aMte , vA vA manubhA rila) che bhakta ! DhaMka-kAka vizeSa, kaMka vRkSa pheDa pakSI (bagalo) madraka jala kIA ane zikhI-mayura (golavi mAMsAhAra nA 44 jachatti #fe suffsa) e badhA pakSIo ke jeo prAyaH mAMsAhAra kare che, yAvat mAsyAhAra kare che, kSudrAhAra kare che, kuNapAhAra kare che, kAlamAsamAM mRtyu prApta karIne kayAM jaze ? kayA utpana thaze ? enA javAbamAM prabhu kahe che -(TogamA ! koi khAtaranofrug he gautama ! e che prAyaH naraka ane tiya nikamAM (vAva) vAvata (dahitti) jaze ane tyAM ja (vArSAiditti) utpanna thaze, 54 A pramANe chaThThA ArAnI prarUpaNa karavAthI avasarpiNI kALanI prarUpaNa thaI jAya che. have sUtrakAra pUrveddhiSTa avasarpiNI kAlanI tenA prathama Araka vagerenI prarUpaNa kare che tIse gaM samAe ikkavIsAe vAsasahassehi kAle viIkkate-ityAdi-sUtra // 55 // TIkAtha- (2maLars) he zramaNa AyuSyan ! (tase if samAra) te avasarpiNInA avayava rU5 duSamA nAmaka ArAnI (phAvasAi vArasahiM vIphare) ra1 hajAra varSarUpa sthiti jyAre sapUrNa thaI jaze eTale ke 21 hajAra varSa paMcamakALa nIkaLI jaze (mAmA phaLio , tyAre AgaLa AvanArA utsarpiNa kALamAM-NAvavA jambudvIpaprajJaptisUtrA 145
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ diva) zrANu mAsanI kRSNapakSanI pratipadA tithimAM pUrva avasarpiNI kALanA aSADha mAsanI pUrNimA tithi rUpa aMtima samayanI samApti thaI jaze. (pAvaDaranatti mikuLavAste) khAlava nAmanA karaNamAM candranI sAthe abhijita nakSatrano yAga thaze tyAre (colamasamaye) caturdaza kALe ne je ucchavAsa ke ni:zvAsa rUpe prathama samaya che te samaye (anaMtehi vaNNapajjavehi, jAva anaMta guNaparivuDDhIpa paribaDUDhamANe 2 etthaNaM duusmduusmALAmaM kSamA DijJisara) anaMtavarNa paryAye thI, yAvata anaMta gandha paryAyAthI, ana Mtarasa paryAyathI ana Mta sparza paryAyAthI, anaMta sahanana paryAyeAthI, anaMta sa sthAna paryAyeAthI, ana ta uccatva paryaMceAthI, anaMta AyuSya paryAyAthI anata anurulaghu pAMceAthI, anaMta utthAna, ka, khaLa----vIrya purUSakAra paryAyothI anata guNu vRddhiyukta thatA A duSkarma kruSNamA nAmane kALa prAraMbha thaze. caturdaza prakAranA kALe! A pramANe che niHzvAsa athavA ucchvAsa (1) prANa (2) mheka (3) lava (-), muhUtta (5), aheArAtra (6), pakSa (7), mAsa (8) Rtu (9) ayana (10), sa yaMtsara (11) yuga (1ra) karaNa (13) ane nakSatra (14) samaya kALane nivibhAga aMza che, ethI emAM Adi aMtanA vyavahAra thatA nathI tathA AvalikArUpakALamAM avyavahAyatA che. ethI samayapadathI ahIM ucchvAsa ni:zvAsamAMthI ekataranuM greDaNu karavAmAM Avela che. ane ahI thI caturda zakALa vizeSAnI gaNanA karavAmAM AvI che. evuM ahIM samajavuM joie. e caturdaza kAlAne je prathama samaya che teja utsarpiNI kALanA prathama ArakanA prathama samaya che, kemake avasarpiNIkALa saMbaMdhI e caturthAMza niHzvAsAdi kALa vizeSAnI dvitIya ASADha pau mAsInA carama samayamAM ja parisamApti thaI jAya che. tAtparyaM A kathananuM A pramANe che ke jyAre avasarpiNI AdirUpa mahAkALa prathamataH pravRtta thAya che te ja samaye tadavAntara bhUta sava" niHzvAsAdi rUpa catu za kALa vizeSa yugavata pravRtta thAya che ane jayAre pAtapeAtAnuM pramANa samApta thaI jAya che. tyAre teo badhA ja samApta thaI jAya che. A pramANe prAraMbha thayela ane samApta thayela te nizvAdi kALa vizeSa mahAkALanI pazyimApti thatAM ja samApta thaI jAya che. ahIM kAi evI AzaMkA kare che ke Rtu aSADhanI AdimAM pravRtta hoya che, evu zAstranuM kathana che ane tame ahI' Ama kahe che ke utsarpiNI zrAvaNa mAsanA AdImAM pravRtta thAya che. ethI je caturdaza kALAnA AdI samaya che. te ja utsapIdegNIne prathama samaya che, evuM kathana saMgata lAgatu nathI. kemake adhI RtunI parIsamAptI thai jAya che. tA A zaMkAnuM samAdhAna A pramANe che ke zrAvaNAdI prAvRtta AzvinAdi varSo mA zI SAMdi zarada mAghAdi hemanta, aitrAdi vasanta ane jayASThAdi grISmaRRtu che e rIte AcAryae Rtu kramanuM varNana karyu che. ethI Agamasammata anumAnathI A pakSamAM koI paNa jAtane doSa nathI. have gautama svAmI prabhune A pramANe pUche che ke (tIse bhaMte samAe bharahassa vAsassa kerisapa AyorabhAvapaDoyAre bhavissara) he bhadanta ! A utsarpiNI kALanA prathama ArAmAM bharatakSetranA kevA AkAra-bhAva-pratyavatAra jambudvIpaprajJaptisUtra 146
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ eTale ke svarUpa thaze. enA javAmamAM prabhu kahe che-(poSamA ! vhAle vizta, dArAmULa, mamamULa chuM o caitra phUlamasUsamAveDho) e kALa evA thaze ke jevA avApaNI kALanA vanamAM chaThThA ArAnu varNana hA hAbhUta, bhabhAbhUta vagere padAvaDe spaSTa karavAmAM Avela, che. ethI je pramANe tyAM varNana karavAmAM Avela che. tevuM ja varNana A prasaMge ahIM paNa jANI levu joie. A pramANe utsarpiNInA prathama ArA rUpa duma dukhamAMnu varNana karIne have sUtrakAra enA dvitIya ArAnA varNana-prasaMgamAM kahe che-(sIlebasamAra jIlANa vAlaNadaskRti jANe vivaMta) jyAre utsarpiNIne A duSNama dukhamA nAmanA 1 prathamakALa ke je 21 hajAra varSa jeTale che. samApta thai jaze tyAre (akhatedi vaLavati gAva anaMtaguNaparivuDDIya parivaiDhemANe etthaNaM dUsamANAmaM samA kAle paDivajjissai) tyA dhIme dhIme kALanA prabhAvathI anaMta zuklAdi vaNuM paryAyethI yAvata-anaMta rasa Adi pUkti paryAcAyI anaMta guNa parivaddhita, thatA khIje dukhamA nAmaka ArAnA prAraMbha thaze. pA utsarpiNI ke dukhamA Arakame avasarpiNIke dukhamA Arakase viziSTatAkA kathana A upiNInA duSamA ArAmAM avasarpi`NInA duSamA ArAnI apekSAe je vizi TatA che. tenu varNana karatAM sUtrakAra kahe che- te La jAheLa tenuM samAna tulasaMvarRpa nAma mahAmere' rUsthATi su. pA TIkA .A utsarpiNInA dvitIya Arka rUpa dukhamAkALamAM-A kALanA prathama samayamAM puSkala savaka nAmaka (mAna) mahAmedha (pAvinnara) prakaTa thaze. puSkalasa vaka' evu je mahAmeghanu nAma ApavAmAM Avela che, te guNAnurUpa nAma che kemake bharatakSetranI pRthi vInI rUkSatAne-dAhakatA Adine ke je emAM avasarpiNInA chaThThA ArAmAM ane utsarpiNI nA prathama AArakamAM AvI gaI hatI tene te mahAmedha peAtAnA prazasta udakavaDe dUra karI de che. (marmALamitte phlayAmeLa "tayajIvaM ca aa vidhamavAdana) A puzkelasa vata ka mahAmeghanu pramANa jeTalu' bharatakSetranuM pramANa che teTalu thaze eTale ke A 14471 ceAjana jeTale! lAMkhe thaze temaja bharatakSetranA jeTalA ka Mbha ane sthaulya che teTalA ja pramANa jeTale Ane vizvabha ane sthaulya thaze. jIva'' mAM je napusakaliMgane nirdeza karavAmAM Avela che te ASa heAvAthI karavAmAM Avela che, A pramANe ja AgaLa paNa samajavuM' joie (tara La se kulasaMvada mAmaidevaLvAmeva pataLataLAla vAmaivavijju Arlaph) tyAra bAda te puSkala sa Mvata ka-parjanyAdi traNa meaAnI apekSAe vizAlatAvALA jambudvIpaprajJaptisUtra 147
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAmegha atIva zIghratAthI garjanA karaze. (vivameya sataLArttA) ganA karIne (ttihameva vimmunnArasanna6) pachI te zIghra vidhuttAthI yukta thaze eTale ke temAMthI vIjaLI e camakaze. (viqAmeya paviSNurttAvaqAmeya khuzamusahamudipamAmitte krU ometha ittatta vAraM yAlisTsa) vIjaLIenA camakavA bAda pachI te mahAmegha yUkA pramANu, mUsala pramANa tathA muSTi pramANa jevI dhArAethI sAta divasa sudhI ke jemAM sAmAnyarUpathI meghanA saddabhAva raheze varSo karatA raheze. (ne naeN mAla vAttala mUmI sine mAva jJaLaphannara) A megha bharatakSetranA bhUpradezane ke je a MgAra jevA temaja tuSAgni jevA thai rahyo che ane bhasmIbhUta thaI cUkyA hatA tathA tama kaTAhanI jema saLagI rahyo hatA tene sampUrNa taH zAnta karaze, zItala karaze. (li = LaM pukhtajIvakRtti mAmaidali) A pramANe te puSkalasava ka mahAmegha (sattaranna rtitRtti samAna) sAta divasa-rAtri sudhI satata varasI tyAra bAda lakSya na hrIjmere nAma maDhAmenTe pAvisar) ahI. kSIramegha nAmaka mahAmegha prakaTa thaze (madbhavamaLamatta prathAmeLa) enI laMbAi paNa bharatakSetranA pramANa jeTalI thaze (tanu vaM = ( vilamavaheLa) ane bharatakSetra pramANe ja ene ka Mbha ane mAhalya thaze. (te e lIbhede gAma mAmere pimeya patatapAla) te kSIra megha nAmane! mahA medha bahu ja zIghra garjanA karaze. (jJAva viqAmeva sumularumuddinA sattatta' vArttavAlissara) yAvat te atIva zIvratAthI vIjaLIe camakAvaze ane bahu ja zIvratAthI te cUkA pramANa, mUsala pramANu ane muSTi pramANa jeTalI dhArAothI sAta divasa-rAtri sudhI varSA karatA raheze. (ne khaM matavAttatta mUmI vaLe nAM saM hrAsa 2 naLaR6) ethI te kSIramegha bharatakSetranI bhUminA va, gandha, rasa ane spazane zubha khanAvI deze kemake enA pahelAM tyAMnA varNAdika azubha hatAM . ahI kAi evI AzaMkA karI zake che ke jo kSIramegha varNAdikAne zubha karI de che teA pachI taru-patrAdrikAmAM nIla, ja'bUphalAdikAmAM kRSNa vaNu, marIcAdikamAM kaTurasa, kArelA vageremAM tiktarasa, caNA AdimAM rUkSa-sparza, suvarNa AdikamAM guruspaza kaca-karavata vageremAM kaThAra sparzI vagere e azubha varNArdike kevI rIte sa Mbhavita hAya che ? te mane javAba A pramANe che ke nIlAdika jo ke azubhapiraNAma rUpa che paNa e e anukUla vaidya hovAthI zubha ja che. jema zvetavaNa zubha ja hAya che, para`tu jyAre e kuSThAdigata hAya che tA te pratikRta vedya hovAthI azubha rUpaja gaNAya che. (ri naM dvIvaidali sattatttani nivRttiatti samAyaMli) jayAre te kSIramaidya sAta divasa ane rAta sudhI satata varSa te raheze, tyArabAda (dhayameduMnAmaM mAmere) ahI dhatamegha nAmaka mahAmegha (vAivittara) prakaTa thaze. A megha paNa (maghyamAmitte yAmaLa tathajIDavaM ca vi. salameLa vAdaLa) bharatakSetra pramANa jeTalI cADAI vALA ane vizALa haze. (taLa che nayamede nAma mahAmede ghuLvAmeva pataLatA Ex) prakaTa thavAbAda te dhRtamegha garjanA karaze. (jJAva vAla yAttittara) yAvat varSA karaze. (n naM magarla vAsaNNa mUmi sinemAvuM naLasa) jambudvIpaprajJaptisUtra 148
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ AthI bharatakSetrana bhUmimAM snehabhAva-snigdhatA thaI jaze, (tti va La thayametti sattatta (bannatti samApta) A pramANe A dhRtamegha sAtadivasa ane rAta sudhI satata varSAMte raheze. tyArabAda (thA zramayamendre pAka-praviNa, madavyamALamitte AAyAmeLa jJAva thAnuM RE:) ahIM amRtamegha nAmaka mahAmedha prakaTa thaze. A megha la`bAI pahoLAI ane sthUlatAmAM bharatakSetra jeTalo lakhAI, paheALAI ane sthUlavALA thaze. A paNa sAta divasa ane rAta sudhI amRtanI varSA karaze. (jhe maDhe vAse la-mujI zukSma-jaya-lTi-saLa pacyA-ItaLa-go naM.-pacAsa mArpa) A medha bharata kSetramAM vRkSone, gucchAne, skadharahita vanaspati vizeSane latAe ne, valliene azIrAdika tRNAne, paja IkSu Adi kone dUrvAdaka lIlI vanaspatine, zALI Adika auSadhiene, pAMdaDA Adi rUpa pravAlAne, zrIhi Adi khIja sUcIbhUta aMkurane ityAdi khAdaravanaspatikAyikAne utpanna karaze, (saM {tta = LaeN amayamedula sattatta {naryAta tti kSamAla) A pramANe amRtamaidya sAta divasa ane rAta sudhI vatA raheze. AnI aMdara ja (stha La sameTTe gAma mahAmatte pAkaviNaka) ahI' eka khIjo mahAmegha prakaTa thaze. jenu nAma rasamegha haze. A rasamegha paNa (madruj mAmitte AyAmeLa jJAva vAsa vArinnA) laMbAI, paheALAI ane sthUlatAmAM bharatakSetranA pramANa jeTalA haze A paNa bharatakSetranI bhUmipara sAta divasa ane rAta sudhI satata varSAMte rheshe.| jeNaM bahUNaM rukkhaguccha gummalaya valli taNa pavvaga harita osahiM pavAlaMkuramAINaM tatta, jajuya sApavitjha mahure) e rasamegha aneka vRkSe!mAM, gucchAmAM, gulmAmAM, latAmAM, vilae mAM, tRNeAmAM pa tAmAM, harita rvAdikeAmAM, auSadhiomAM, pravAlAmAM ane aMkurAdi kAmAM tikta, kaTuka, kaSAyalA, Amla ane madhura (vavide parsAvasete) e pAMca prakAranA rasavizeSAne (naLasa6) utpanna karaze. e pAMca prakAranA rasAmAM tiktarasa nikha AdimAM, kaTuka rasa marIca Ardike mAM kaSAyarasa harItakI AphrikAmAM, amlarasa cicA AmalI smAdikamAM ane madhurarasa zarkarA AdikAmAM hoya che. lavaNurasa madhurAdikAnA saMsargathI utpanna thAya che ethI svataMtrarUpamAM kathana karavAmAM Avyu nathI, pAMca meghAnuM pratyeAjana jo ke sUtramAM ja spaSTa karavAmAM AvyuM che te paNa sphuTatara pratipatti mATe pharIthI ahI te viSe spaSTatA karavAmAM Avela che. pula saMvataka prathamameghanu' prayojana bharatakSetranI bhUmine dAha zamata karavA te che, bIjA kSIrameghanuM prayojana bharatakSetranI bhUmimAM zubha varNAdika utpanna karavArUpa. tRtIya meghanu prayeAjana che. bhatAkSetranI bhUmimAM snigdhatAnI utpatti karavIte zakA-tame dhRtameghanuM prayeAjata jyAre bharatakSetranI bhUmimAM snigdhatAnu apAdana karavu evu prakaTa karela che teA kSIrameghathI ja jayA2e zubhavaNa, zubhagandha vagerenI bhatakSetranI bhUmimAM niSpatti thaI jaze te zubhavaNa gandhAdinI sAthe AvanArI snigdhatA . paNa ApameLe ja AvI jaro te pachI A ghRta meghanu` pratyeAjana tA ka MI dekhAtu ja nathaze. te zuM ene niSprayeAjana mAnavAmAM kai vAMdhe che ! te! A zakAnuM samAdhAta A pramANe che ke je ke zubhavarNAdikAnI niSpattimAM tatsahabhAvinI snigdhatA vyApameLe ja AAvI jAya che paNa pracuratara snigdhatAnu sapAdana karavu' vratameghanuM pratyeAjana che e vAta te spaSTa ja che ke kSIra karatA vadhAre snigdhatA ghImAM che. ethI dhRtameghanu kAma niSphaLa nathI saphaLa che. caturthAM je amRtamegha che, tenu prayAjana jambudvIpaprajJaptisUtra 149
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ vRkSAdikAnI utpatti karavI che, ane pAMcame je rasamegha che, tenuM prayAjana vRkSAdikamAM yathAyAgya raseAtpatti karavI te che. zaMkA-jayAre amRta meghathI ja bharata kSetranI bhUmimAM vanaspatinuM utpAdana thaI jAya che. vanaspati varNAdi sahitaja utpanna thAya che varNAdi rahitarU5mAM vanaspatinuM UtpAdana thatu nathI varNAdi sahita ja jyAre temanuM utpAdana thAya che te varNAdi sahabhAva je rasa che tepaNa temanAmAM Apa meLe ja utpanna thaze ja te e paristhitimAM rasane utpanna karanArA rasa mahAmeghanu kathana ahIM niSprayeAjana pratIta thAya che evI za'kA paNa ahI cegya nathI, kemake sva-sva rasanuM niSpAdana karavuM e ja e rasamahAmeghanuM kAma che, Ama te amRta meghathI ja sAmAnyataH rasa utpanna karAvavAmAM Ave ja che. A pramANe A pAMce megho vaDe peAta potAnA kArya sa"pAdita thaI gayA pachI bharatanuM svarupa kevuM haze ? e saMbadhamAM sUtrakAra kahe che- (tala maDhe vAle paDhavala-IzukSmajIva-ja-taLa-pavana-ritodi vistara) tyAra bAda jemAM vRkSathI mAMDIne hirata auSadhI sudhI vanaspatie utpanna thaI cukI che evuM bharatakSetra varSa thaI jaze temaja (caya-saya patta-pathAruM-ra-vu samuvRtta ) paripuSTa vakalo pAMdaDAo, kisalaye, aMkurAM, mIhi vagerenA,bIjonA agra-bhAge puSpo ane phUla vigerethI vyApta thaIne (sudoSone vAva vistA) jemAM tvaka patrAdikAnA upabhega anAyAsa rUpamAM thaI zakaze evuM te bharatavaSa thaze. A jAtanA A kathanathI utsapi`NInA e dvitIya ArakamAM bharatakSetramAM vanaspationA sadabhAva ane temAM puSkalArdikanA sadbhAva prakaTa karavAmAM Avela che ane ethI teemAM sukhApabhogatA khatAvavAmAM Avelache pA S utsarpiNI duSamAkAlake manuSyoM ke kartavya evaM AkAra bhAvapratyavatArakA kathana have sUtrakAra e spaSTa kare che ke utsarpiNI nA duSpamA kALamAM utpanna thayelA e manuSyo e prakAranA bharatavaSa ne joine zuM karaze ? 'tara NaM te maNuyA bharataM bAsaM parUDhagucchagummalaya balli' ityAdi sUtra // 57 // TikA-bharatakSetramAM sthita thaine tatkAlIna te manuSyA (mad vAsaM) bharatakSetra (vaDha gurujI zukSmajIyaGtaLapanvaya yioNladoca) prarUDha gucchovALuM prarUDha gulamovALu, prarUDha latAe ane valliyA vaLuM, prarUDha tRNu ane paja vanaspatie vALu, praruddha harita ane auSadhie vALu' (ciyatayavasavATaMbu RHS samuta) upacita thayelI chAlonA samUha vALuM upacita thayelA pAMdaDAonA samUhavALuM, upacita thayelA aMkurovALu ucita puSpovALu pravAla vALuM ane upacita thayelA phUlovALu upazcita thayela akurAvALu upacita thayela puSpovALu ane upacita thayela phaLAvALuM ethI (ghuhovoja jJAya jJAyaM cAya iikRti ) te jambudvIpaprajJaptisUtra 150
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ dUra manuSya joze ke A kSetra sukhapabhAgya thaI cukayu che te A rIte (fetta) khyAla karIne tee (viserito nindrA maMtti) pAMtapeAtAnA khileAmAthI bahAra nIkaLI Avaze. ane (nATThAttA) bahAra nikaLIne pachI tee (dattudA mA sati) bahuja AnaMdita ane saM tuSTa thayelAM teo paraspara eka- khIjAnI sAthe vicAra vinimaya karaze (savattA, yaMtraaMti) vicAra vinimaya karIne pachItee( A pramANe eka bIjAne kaheze ( jJala aaN levAnu piyA ! bharahe vAse pauDharukakhagucchagummalayavallitaNapavvayahariya jAva suhovabhoge ) he devAnupriye! bhAratakSetrana kSeAthA, gucchAthI, gulmAthI latAethI valliethI temaja harita vRddhikA thI yukata thaIne sukhApa bhogya banI gayuM che. ( taMjJeLa levuIpayA huM tu ava mir anu: yunima zrAddAra trAsava) ethI havethI ApaNAMmAMthI kAI paNa je hai devAnuprithA / azubha-aprazasta ehAra karaza (le naM zaLe nahi chAtlRi varnAnarta) te aneka aneka purUSone chAyA pramANamAM vaniya thaI jAya eTale ke ame tene peAtAnA samudAyamAMthI judA judA karI mUkIzu ane tenA sAthe keI paNa jAtanA saMbaMdha karIzu nahIM A pramANe nizcaya karIne aaiN veskRti) tee vyavasthA karaze, A pramANe (aMti' vittA made cAle) vyavasthA karIne pachI te (vruddha sudeLa agnimamALA 2 viriskaMti) A bharata kSetramAM bahu ja AnadapUrvaka khAdhA rahitathaIne vividha prakAranI krIDAo karatAM peAtAnA samayune vyatIta karaze // 57 // utsarpiNInA duSamAkALamAM bharata kSetranA ane temAM sthita manuSyanA AkArabhAva pratyavatAra nA sabaMdhamAM sUtrakAra kathana kare che 'tIseNa bhaMte ! samAe bharahassa vasassa kerisae, ityAdi sUtra 28 TIkA-gautame prabhune A pramANe prazna karyAM (tIseLa mate ! lamAla adala vAlakSa naiSkiLa prayAgamAvavakoyAre avisa) he bhadanta utsarpiNI sabaMdhI e dukhamA kALamAM bharatakSetranA AkArabhAvanA pratyavatAra eTale ke svarUpa kevu haze ? A pramANe gautamasvAmIe prazna karyA pachI prabhue kahyu' (goyamAM ! vadhusamaLine mUmimALe vilannA) he gautama ! e kALamAM bharata kSetranA bhUmibhAga bahusamaramaNIyathaze(jJA ttinerz caiva iittamaMai ceva) yAvata te kRtima akRtima maNiethI sathebhita thaze ahI yAvat pathI hitanulovA" pATapI laIne sijhedi caitra'' sudhIte pATha grahIta thayA che. have gautama svAmI ema pUche che (tIyeLa aMte ! manuvALa Thela prayAra mAva vovAre he bhadanta ! te duma nAmaka ArAmAM manuSyanA AkAra bhAvanA pratyavatAra (eTale ke svarUpa kevuM haze ? enA javAbamAM prabhu kahe che (goyamA ! tesiNa maNuyANaM chavihe saMghayaNe, chavvihe saMThANe baduIo rayaNIo uDha uccatte NaM) jambudvIpaprajJaptisUtra 151
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ he gautama! te manuSyane 6 prakAranuM te saMhanana thaze, 6 prakAranuM saMsthAna thaze ane zarIranI UMcAI aneka hasta pramANa jeTalI haze (jJavi jtomuhuraM koi sArU vAsasaghaM gAzaM iitta) emanI AyuSyanuM pramANa jaghanyathI eka aMtamuhartAnuM ane ukRSTa kaMIka vadhAre 100 varSa jeTalu haze. (4ttA jarA jiyAmI, nAra acrA rerAnI) AyuSyanI samApti pachI keTalAMka te emanAmAMthI naraka gatimAM jaze yAvata keTalAka tiryaMn gatimAM ja, keTalAka manuSya gatimAM jaze ane keTalAka devagatimAM jaze paNa (tivruti) siddhagati kaI meLavI zakaze nahi. che 18 duSyamasuSamA kAlakA varNana utsarpiNInA duSamasuSamAnuM varNana - 'tIseNaM samAe ekkaghIsAe vAsasahasse hiM kAle voikkaMte ityAdi sUtra // 5 // TIkAI-- (samAro) he AyuSyanuM zramaNa ! (tIre f samA) te utsarpiNImAM (AvavorA vArasadArdi) 21 hajAra varSa pramANavALA jyAre (aa rIvara) e. daSamAM nAmaka dvitIyakALa samApta thaI jaze tyAre (gajaneruM ghavorg nardi gANa vi. nA raNa ja sUmasuramA nAma samA mATe paDakArarU) anaMta varNa paryAyathI yAta anaMta gaMdha Adi paryAyAthI anaMta guNa rUpamAM vRddhigata thatA A bharatakSetramAM duSama suSamAnAmaka tRtIya kALa prApta thaze. (tole naM mane ! samAI mAdara parata sAvato mavira) gautame prabhune A pramANe prazna karyo ke he bhadaMta ! jyAre e kALa bharatakSetramAM avatIrNa thaI jaze tyAre bharatakSetranA AkAra-bhAvane pratyavatAra eTale ke avarUpa kevuM haze ? A jAtanA praznanA javAbamAM prabhu kahe che-he gautama ! e ArAmAM bharatakAtrane bhUmibhAga bahu samaramaNuya thaze. yAvat akRtrima pAMcavarNonA maNiothI te upazAbita thaze ahIM yAvat padathI (mULamA adhia6) ahIMthI mAMDIne (ttife 2) sadhIne pATha gRhIta thayela che. have gautama svAmI punaH prabhune A jAtano prazna kare che- tenI ! magst tai sArAmAvAyAre aviru) he bhadanta ! A kALanA manonuM svarUpa kevuM haze ? enA javAbamAM prabhu kahe che-(rojamar ! tefe i mArA jIvAre saMvarane divase sadAne vaghu vapUre 34 ) he gautama aaN utsarpiNInA suSamA suSamA kALanA bhAvI manuSyanA 6 prakAranA hanane thaze, 6 prakAranA saMsthAne jambudvIpaprajJaptisUtrA 152
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ thaze tema ja emanA zarIranI UMcAI aneka dhanuSa pramANa jeTalI haze. (vni - mutta 3 i gachI A3Se rUDhiita) emanuM AyuSya jaghanyathI eka antamuhUrta jeTaluM ane utkRSTathI eka pUrvakaTi sudhI haze. (fjha venA pirAmI, nAra gaMd fhUti) ATaluM dIrgha AyuSya bhogavIne jyAre e maraNa pAmaze tyAre emanAmAMthI keTalAMka manuSya te narakamAM jaze ane keTalAka manuSya yAvatu samasta zArIrika ane mAnasika du:khene vinAza karaze. ahIM yAvat padathI saMgrAhya pATha A pramANe che - "kecit manuSyAH narakagAmino bhaviSyanti, kecit tiryaragAmino bhaviSyanti, kecit manuSyagAmino bhaviSyanti, kecit devagAmino bhaviSyanti kecit siddhagatigAmino praviNati,' yAvatuM padathI gRhIta e pAThano artha spaSTa ja che. (toref samA to vaMtA sattafkArasaMti) te utsarpiNI kALanA e tRtIya ArakamAM traNa vaMze utpanna thaze (saM nahIM) te A pramANe che. (tirAjavaMze, java jaM, TrAvaMre) eka tIrthakara vaMza, dvitIya cakravatI vaMza ane tRtIya dazArdavaMza yaduvaMza. (tI samAi tevI ttithaT, #wrNa cakravAda paNa vaghavA nava vAyuvA ramurita) te utsapiNI kALanA e tRtIya ArAmAM 26 tIrthaMkaro, 11 aphavatIe. nava baLadevo ane nava vAsudeve utpana thaze. me pa9 che 'tIseNa samAe sAgaroyama koDA koDIe bAyAlIsAe bAsasaDaslehi ityAdi sUtra // 6 // TIkAtha-he Ayuzmana zramaNa !utsapinInA 42 hajAra varSa kama 1 sAgarepama koTAkoTi pramANuvALA A tRtIya ArakanI jyAre parisamApti thaI jaze tyAre (gavrafe avockAve hiM jAya aNataguNaparibuDDhIe parivuDDhemANe 2 etthaNaM susamasamA NAmaM samA kAle riNita samajAkaNo) anaMtavANuM paryAyathI yAvat anaMta gaNavRddhithI vardhamAna e bharatakSetramAM suSamaduSamAnAmaka caturtha Araka lAgaze. eTale ke avatarita thaze. (ttA tti vimanisa) e ArakanA traNa bhAge thaze. (simAje, nava umA ineti maLe emAM eka prathama vibhAga thaze. dvitIya madhyamatribhAga thaze ane tRtIya pazcima vibhAga thaze emAMthI je (ga fsamApta) prathama vibhAga che arthAtrie bhAga che, (tIre re samAI mA vArA jillA mAthAmAvaDothA masjiru) he bhadanta ! te prathama tribhAgamAMbharatakSetranuM svarUpa kevuM haze? enA javAbamAM prabhu kahe che-(nomAM varamALa nAva mava) he gautama! prathama vibhAgamAM bharatakSetrane bhUmibhAga bahumeramaNIya thaze. ahIM yAvata padathI te pramANe ja varNana krama saMgrAhA thaze ke je pramANe avasarpiNInA suSama-duSamA ArakanA nirUpaNa samayamAM bharatakSetranuM varNana karavAmAM Avyu che. (magyA jA cevaosappiNIe pacchime vattavvayA sA bhANiyavvA kulagaravajA usamasAmivajjA) bhvsarpiNI saMbaMdhI suSama duSamAnA pazcima vibhAgamAM jevuM manuSyanuM varNana karavAmAM AvyuM che, jambudvIpaprajJaptisUtrA 153
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ tevuM ja varNana phakta kulakaranA temaja RSabha svAmInA varNanane bAda karIne ahIM paNa samajavuM joIe. kemake avasarpiNInA suSama duSamAnA pazcima tribhAgamAM jeTalA prakAranI nItionI pravRtti kulakare e karelI che ane kaSabha svAmIe je anta pAka vagere kiyA ene ane zilpakalAno upadeza karyo che. te badhuM utsapiNInA suSamaduSamAnA prathama vibhAgamAM pracalita thayuM nathI ane upadiSTa paNa thayuM nathI. tAtparya A pramANe che ke hisavaNInA dvitIya ArakamAM je kulakara hoya che, temanA vaDe pravartita daMDanIti vagerenI ja caturtha ArakamAM anuvRtti hoya che tema ja pUrva pravRtta pAkAdi kriyAonI ane zi95 kaLAonI paNa tyAM anuvRtti thatI eTalA mATe ahIM emanA pratipAdaka puruSonI anAva zyakatA prakaTa karavAmAM AvI che ane evuM kahevA mAM AvyuM che ke avasarpiNI nA supama duSamAnA pazcima vibhAganA varNana samaye manuSyanuM je pramANe varNana karavAmAM AveluM che. tevuM ja varNana kulakara ane tIrthaMkara RSabhasvAmInA varNanane bAda karIne samajavuM joIe. athavA "EvmaearIvajJa' no abhiprAya RSabhasvAmI saMbaMdhI abhilAya che, to e abhilApane bAda karIne bhadrakRta nAmaka tIrthakarane abhilApa kahe. A kathananuM tAtparya A pramANe che ke utsavaNInA 24 mA tIrthaMkarano abhilASa prApta karIne avasarpiNImAM utpanna thayela prathama tIrthaMkaranA je ja abhilA 5 kahe joIe. kAraNa ke eo banemAM ghaNu karIne samAnazIlatA che, abhilASanI prAyaH samAnatA che Ama je kahevAmAM A che, te bhadrakRta tIrthakaranA varNanamAM kalAdikanA upadezanA abhilASanA abhAvathI kahevAmAM Avela che. evuM samajavuM joIe. ahIM kulakaranA saMbaMdhamAM je vAcanA bheda che, tene sUtrakAra "gavje ' e sUtra vaDe prakaTa kare che. temaNe Ama samajAvyuM che ke keTalAka AcAryo evA pAThabhedano ullekha kare che-(4Ne samAi DhonimAI rUe gurrNa kusTaTr samunirAMti saM 44 sumarUM nAva sAme re te va) utna piNI saMbaMdhI suSamaduSamAnA prathamatribhAmAM e 15 kulakara utpana thaze. jema ke sumati cAvata ke prathama sumati kulakara ane aMtima RSabhasvAmI kulakara zeSa je 13 madhyanA bIjA kulakaro che, temanA nAme pahelAM prakaTa karavAmAM Avela che. tathA e 15 kulakaromAMthI 5, 5 kulakara vaDe je-je daMDanIti cAlU karavAmAM Ave che, te paNa pahelAM prakaTa karavAmAM AvI che. paNa e daMDanItiomAMthI je utsarpiNI kAlanA e ArAnA prayogamAM bhinnatA che. te A pramANe che-(vero stromA) avasarpiNInA suSama duSamAmAM prathama kulakara paMcakanA samayamAM aparAdhanI apatA hovAthI hAkAra daMDanIti prayukta thayelI che. dvitIya kulakara paMcakanA samayamAM jaghanya ane madhyama aparAdhanA sadabhAvathI hAkAra ane sAkAra e be daMDanItio prayukta thaI che. tathA tRtIya kulakara paMcakanA jaghanya. madhyama ane utkRSTa aparAdhanA sadabhAvathI hAkAra, mAkAra ane dhikakAra e traNe daMDanItio prayukta thayelI che. A pramANe pahelAM prakaTa karavAmAM Avela che. paNa utsarpiNInA e suSamaduSamA nAmaka ArAmAM prathama tribhAgamAM prathama kulakara paMcakanA samayamAM traNe prakAranA aparAdhanA sadUbhAvathI jaghanya aparAdhamAM hAkAra. madhyama aparAdhamAM mAkAra ane utkRSTa samayamAM dhikakAra e traNa daMtanItiothI, dvitIya kulakara paMcakanA samayamAM jaghanya ane madhyama jambudvIpaprajJaptisUtra 154
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparAdhanA sadUbhAvathI hAkAra ane mAkAra daMDanItiothI temaja tRtIya kulakara paMcakanA samayamAM kevala jaghanya aparAdha ja zeSa rahevAthI eka hAkAra daMDanItithI kAma calAvavAmAM Ave che. (isaro ) e pada upalakSaNa rUpa che. ethI zarIra pramANa, AyuSaka pramANa, vagerenI paNa yathA saMbhava pratimatA che. e vAta prakaTa karavAmAM AvelI che. (jam nhRtti) ItyAdi rUpa, vAcanAntarIya pAThano e abhiprAya che-rAjadharmane kAla prabhAvathI e ArakamAM kamazaH vyavaccheda thaI jaze kemake mANasa dhIme-dhIme bhadra prakRtivALA thaI jaze ethI temanAmAM apAparAdha kAritA AvatI jaze. rAjAe paNa tIvra daMDa ApanArA nahi thaze. ethI aparAdha ane daMDanI alabhyatA thaI jaze, ariSTa nAmaka cakravatinA kuLamAM utpanna thayelA 15 kulakara thaze. emanAthI bhinna je rAjAo thaze, teo te kulakaranI vyavasthApita maryAdAnA rakSaka thaze. dhIme-dhIme jema-jema kALa vyatIta thato jaze tema-tema sarva mano ahamindrane prApta karatA jaze, emAM sarvAntima RSabha nAmaka kulakara thaze, e kALamAM aMtima tIrthakara bhadrakRta nAme thaze. avasarpiNI kALanA e ArAmAM jema 24 tIrthakaromAMthI prathama tIrthakara AdinAtha thayA che, Ama kahevAmAM AvyuM che, temaja 24 tIrthakaro ahIM paNa thaze. paraMtu ahIM emanI utpatti pahelAM 24 mA tIrthaMkara thaze, tyArabAda ra3 mAM tIrthakara thaze A kramathI tIrthakara thaze. A pramANe RSabhanAtha bhagavAnane sthAnIya aMtima 24 me tIrthaMkara je thaze tenuM nAma bhadrakRta thaze, e A kALamAM 89 pakSa pramANa jyAre A kALa vyatIta thaI jaze. tyAre thaze. Ama AgamanuM vacana che. avasarpiNI kALamAM je prathama tIrthakara che, tenA sthAne utsarpiNa kALamAM 64 tIrthakara hoya che. ahIM je 15 kulakare kahevAmAM Avela che, temanA bhinna-bhinna bIjA AgamamAM nAmo jovA maLe che. jema ke "sthAnAnA saptama sthAnakamAM sAta kulakarA thayA che evuM kahevAmAM AvyuM che. to teomAM sumati kulakara evuM nAma nathI. 10mAM sthAnakamAM 10 kulakare kahevAmAM AvyA che. tyAM saMmati evuM nAma kahevAmAM AvyuM che je ArSa zailIthI evuM kahevAmAM AvyuM che ema ame A vAta mAnIe te saMmatinA sthAne sumati evuM thaI jaze. evuM mAnI laIe te paNa e nAma tyAM chakulakaranA sthAnamAM paThita thayeluM che. prathama tIrthaMkaranA sthAnamAM nahi. (taNe rimAI rAmadhane sAva ghagSa vodirisara) utsarpiNInA e caturtha arakamAM prathama tribhAgamAM rAjadharma yAvata gaNadharmo, pakhaMDadharma nAza pAmaze. (tIre La samAe mamjhimapacchimesu tibhAesu jAva paDhamamajjhimeMsu vattavyayA osappiNIe saamaannijaiva) e ArakamanA madhyama ane pazcima bhAganI vaktavyatA avasarpiNInA caturtha ArakanA prathama ane madhyamanA vibhAga jevI che. (kurA de nuramAmA visudeva nAra vivA majurA prastuti kAra fugar) suSamA ane suSamA suSamA kALanI vakRta thatA je pramANe avasarpiNI kALanI prarUpaNa karatAM kahevAmAM AvI che, tevI ja che. pe 60 bIjA vakSaskAranuM gujarAtI bhASAMtara samApta jambudvIpaprajJaptisUtrA 155
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharatavarSa nAma hone ke kAraNa kA kathana tRtIya vakSakAranuM varNana prAraMbha sekeNa NaM bhaMte ! evaM buccai bharahevAse - ityAdi sUtra - 1 TIkA"--A sUtra vaDe gautamasvAmIe prabhune A pramANe prazna karyAM che ke (se DheDheLa aMte va puravA madaivAse 2) he bhadanta ! A bharatakSetranuM nAma bharatakSetra erIte zA kAraNathI prasiddha thayuM che ? enA javAkhamAM prabhu kahe che (noyamA! maDheLa vAse vebadrasa dina coddazyuttara joyaNasayaM ekkArasaya egUNavIsaibhAe joyaNassa avAhAe lavaNasamuhassa uttareNa ) huM gautama ! bharatakSetranA vaitADhya parvatanA dakSiNabhAgathI 114| yAjananA a MtarAlathI temaja dakSiNa lavaNa samudranA uttarabhAgamAM 114-11119 ceAjananA a`tarAlathI (gaMgA! mahALasna vacca thimena) gaMgA mahAnadInI pazcima dizAmAM (siMdhUna majjAnaphela purvAthamena siMdhu nadInI pU dizAmAM (TinasamakSitimAnasanumAvelsamA) ane dakSiNA bharatanA madhyatRtIya bhAganA bahu madhyapradeza bhAgamAM (stha La virghAtrA nAma rAyahALI paLattA) vinItA nAmaka eka rAjadhAnI kahevAmAM Avela che. 114 ceAjananI utpatti-neprakAra A pramANe che. bharatakSetrane vistAra para669 ceAjana jeTalA che. vaitADhyaparvatane vyAsa 50 yeAjana jeTale che. teA Ane bharatakSetranA vistAramAMthI bAda karIe tA 476 -6-19 ceAjana zeSa rahe che. dakSiNA bharata ane uttarAdha' bharatamAM emane vibhakta karIe te 238-3519 yAjana thAya che have dakSiNA bharatavyAsamAMthI vinItAnA vistAra rUpa nava ceAjana bAda karIe tA rara9-11 Ave che. enA madhyabhAgamAM nagarI che, te A pramANane ardhuM karIe tA 114 cejana pramANa AvI jAya che. zeSa temaja ceAjanAnA 19 bhAga karavAthI ane temAM 3 kalAe umeravAthI 22 thayA ane have rara nA be bhAga karIe te tenA adhI 11 kalAe AvI jAya che. e vinItA nAme nagarI (vALa paTInAthavA) pUrvathI pazcima sudhI lAMkhI che, (3TrInA divasthimA) ane uttarathI dakSiNa sudhI paheALI che. (huvArulattoyaLAyAmAM) A pramANe enI laMbAi 12 yeAjana jeTalI che. (bayajJoyaLavariyA) ane nava yAjana jeTalI enI paheALAI che. (caLavatti nimnayA) uttara dizAnA adhipati kube2e enI racanA karI che. (cAmIcara) svaNamaya prAkArathI e yukta che. (nALArna paMcavA jhariNItAmiMDiyAmiAmA) pAMca vaNavALA aneka maNiethI enA kAMgarAe banelA che. temanAthI e paramaDita che. ethI jovAmAM e khUba ja suMdara lAge che. (arunhApurI saMgalA) ethI e evI pratIta thAya che ke jANe e dhanada-kubera-nI ja nagarI che, (mukhya poliyA) ahIM* rahenArA sa`dA prasannacitta rahe che ane aneka prakAranI krIDAeAnA rasamA magna rahe che. ethI A nagarI paNa temanA saMbadhathI pramudita ane prakrIDita rahe che, (paccarala devahoLamUyA) jonArA mATe e nagarI sAkSAta devaleAka jevI lAge che, (ddhiyiminalamidrA) e nagarI vibhava, bhavana Adi vaDe samRddhi sampanna thaI jambudvIpaprajJaptisUtra 156
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ che, emAM rahenArAone svacakra ane para cakane bhaya ekadama lAgatuM nathI, temaja dhanadhAnya AdinI samRddhine lIdhe ahIM rahenArA sarva nAgarike sarvadA AnaMda magna ja rahe che, (bAla divA) jethI yAvata e nagarI prati rUpa che, bIjI keI nagarI enA jevI samRddha nathI. e anupama rUpavatI che, "kuritAnAnAlA" e vizeSaNa "mutirahita e vizeSaNa mATe hetubhUta che. ethI ahIM punarukti doSa nathI, che sU01 bharata cakravartI ke utpatyAdikA nirUpaNa tattha NaM viNIyAe rAyahANoe bharate NAma ityAdi suutr-||2|| TIkArya-ta vinItA nAmaka rAjadhAnImAM (maheorme rAyA rAta ravicaMdo raNuemnizA) bharata nAme eka cAturanta cakravatI rAjA utpanna thayA. pUrvapazcima ane dakSiNa digvatI traNa samudro ane caturtha himavAnuM parvata je rAjAnI adhinatAmAM hoya che. te cAturanta che. e je cAturanta cakavatI rAjA hoya che, tene cAturanta cakravatI rAjA kahevAmAM Ave che. (mathA dimayaMtamahaMtamAithabaMdura zA = vAva pAse kALe vidattA) e cAturanta cakravatI bharata rAjA hiMmavAna parvatanA, malaya parvatanA maMdara parvatanA ane mahendra parvatanA jevuM viziSTa antarbaLa dharAvato hato athavA malayAdi parvatanI jema te pradhAna hatuM. e malayAdi parvate anya parvatemAM pradhAna rUpamAM pariMgaNita thayA che, A pramANe ja e rAjA paNa anya rAjAonI vacce pradhAna rUpathI ulikhita thatuM hatuM. e te rAja yAvata rAjA-zAsana sa bhALatA, dareka rIte tenuM saMrakSaNa ane tenI saMbhALa karate AnaMda pUrvaka raheto hato. ethI e kSetranuM nAma bharatakSetra evuM thayuM che. zaMkA-A barAbara che ke bharatakSetranuM nAma pracalita thayuM temAM tame A kAraNa spaSTa karyuM paNa zAzvatI je bharatakSetra e nAmanI pravRtti sAMbhaLavAmAM Ave che, te kevI rIte saMgata thaI zake ? je e vAta hoya nahi te pachI "tera" ItyAdi rUpamAM je nigamana sUtra che. te asaMbhavita thaI jAya che? to e zaMkAnA samAdhAna mATe sUtrakAra prakArAntarathI tatkAla bhAvI bharata nAmaka cakravatInA varNanane anulakSIne rAjAnuM varNana kare che-"viro no paNatArA rUma" te varNana A pramANe che-(tarA mahekATa thAsaM 3cjANa karavA, manAi sIriya paramagu) te vinItA nagarImAM asaMkhya kALa pachI-je kALa varSo dvArA asaMkhyAta hoya che, evA te varSe asaMkhyAta hoya che--te asaMkhyAta varSe pachI-jenI vaDe A kSetranuM nAma bharata A nAme prakhyAta thayuM, e te bharata cakravatI rAjA utpanna thAya che. ahIM je kALamAM varSonI apekSAe asaMkhyAtatA prakaTa karavAmAM AvI che, te pravacananI mAnyatAnusAra ja prakaTa karavAmAM AvI che. kemake pravacanamAM asaMkhyAta varSone laIne ja kALamAM asaMkhyAta kALane vyavahAra thayo che. samAnI apekSAe kALamAM asaM. jambudvIpaprajJaptisUtrA 1pa7
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ khyAtatAno vyavahAra thaye nathI. je samayanI apekSAe kALamAM asaM khyA tA ne vyavahAra kalipata karavAmAM Ave te pachI e kALamAM manuSyamAM asaMkhyAtAyuSkatane vyavahAra prasaMga prApta thAya che. ethI kALamAM asaMkhyayatA asaMkhyAta varSonI apekSAthI ja mAnavI joIe A rIte jyAre asaMkhyAta varSo sudhI asaMkhyAta varSa vyatIta thaI cUkayAM tyAre eka bhArata cakravatI pachI bIje bharata cakravatI - ke jemanAthI bharatakSetranuM nAma bhArata A pramANe prakhyAta thAya che--utpanna thAya che. e bharata cakravatI (saMsI uttame amanag)-yazasvI-kIrti saMpanna hoya che. uttama zalAkA puruSa hovAthI-zreSTha hoya che temaja abhijAta kulIna hoya che. kemake e RSabhAdika vaMza ja hoya che. (sIrika vAga) emAM sava-sAhasa virya-AMtara khaLa, parAkama-zatru vinAzana zakita e save guNa hoya che. e pada vaDe temAM rAjanyanA ucita savati zAyI guNavattA prakaTa karavAmAM AvI che. (saraLa thai sasara kathana tanuja kuDhiyA saMtAna sauDha) anya rAjAonI apekSA ane vargadeha kAMti, svara-vani, sAra zubha pudgalepacaya janya dhAtu vizeSa, saMhanana-esthinicaya tay-zarIra, dhArA-anubhUta arthanI dhAraNa zakita-medhA-hopAdeyavivecaka buddhi saMsthAna aMgopAMgavinyAsa, zIla-AcAra ane prakRti-svabhAva e save" tatkAlavatI manuSyanI apekSA glAghanIya-prazaMsanIya hoya che. (vahANA varachAyAphaDa) gaurava-svAbhimAna-chAyA zarIra zobhA ane gati asAdhAraNa e sarve emAM asAdhAraNa hoya che. (goLa vALacorA) e sakala vakatAomAM zreSTha vaktA hoya che. (tearSarIriguro) teja-jene bIjA mANaso sahana karI zake nahi e pratApa, Ayu, baLa ane vIryathI e yukata hoya che. ethI jarAroga AdithI e upahata-viyavALe thatuM nathI e vAta siddha thAya che. (galighAAiviA DhovADharrrrgayAra3raravALA ) nichidra ethI atyaMta sAndra je leha zuMkhalA hoya che. tenA je ene vajAiSabha, nArAca saMhananavALe deDa hoya che. (2, juna 2, fmAna 3, varamALA che, madamAga 1, raNa 6, jIra 1 satyaM zauMcamanAyAsaH maGgalaM priyavAditA" ityAdi ye vaktA ke guNa kahe gaye hai| 2 "ratye raucamanApAsaH mAruM priyavaritA" vagere vAtAnA guNa kahevAmAM AvyA che. 7, bIaNi 8, paDAga 9, cakka 10, NaMgala 11, musala 12, raha, 13,sosthiya 14, aMkusa 15, caMdA 16, icca 17, aggi-18, jUya-19, sAgara 20, iMdajjhaya 21, puhavi 22, pauma 23, kuMjara 24, sIhAsaNa 25, daMDa 26, kumma 27, giriyara 28, turagavara 29, varamauDa 20 31, rAvara 32, dhay-33, tta 24, nAnA 31, mavAmAna 36, 4 kathA paNa suvimavira cAreyamAra) emanI hatheLIomAM ane paganA taLI. yAmAM eka hajAra prazasta temaja vibhakata rUpamAM rahelA sulakSaNe hoya che. temAMthI keTalAMka sulakSaNe A pramANe che-jhasa-mIna, yuga-juA, bhaMgAra-jala bhAjana vizeSa vartamAnaka-zarAva, bhadrAsana, dakSiNAvarta zaMkha, chatra, vyajana-paMkhe, patAkA, cakra, lAMgala, hala, mUsala' ratha, svastika, aMkuza. candra, Aditya, sUrya, agni, cUpa-yajJastaMbha, sA samudra, Indradhvaja, padma, kuMjara-hastI siMhAsana, daMDa, kUma kAcabe, girivara-zreSTha parvata, turagavara-zreSTha gheDe, varamukuTa, kaMDala, nanjAvatta-dareka dizAmAM nava khUNAo vALe svastika dhanuSa, kunta, bhaluka-bhAlo, gAgara-stro paridhAna vizeSa ane bhavana-vimAna, e padArthonA jambudvIpaprajJaptisUtra 158
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ cihyo tyAM aMkita hoya che, te badhAM paraspara - eka-bI jAthI alaga-alaga hoya che, ane maMgaLa kArI hoya che. e citrothI sampana temanA hAtha ane paga atIva suMdara lAge che 1008 lakSaNe jema tIrthakarone hoya che, tema ja e badhAM lakSaNo cakavatIone paNa hoya che. kahyuM che-- pAgaya maNuANa battIsa lakkhaNAni aTThasayaM / baladeva vAsudevANaM asahassaM cakkaTTititthagarANa // 1 // (uddhAmuiloma jAla sukumaanniddhmuaavttpstthlombiriasirivcchcchnnnnviulche) e manuM vakSasthaLa vipula hoya che. ane te urva mukhavALA temaja navanIta piMDAdinA jema mRdutAvALA ane dakSiNAvartavALA evA prazastavALethI-yukata rahe che. (ta hera vimattadeha ghA)dezakozala, deza AdimAM ane kSetra tenA avayavabhUta vinItA Adi nagarImAM yathAsthAna jemAM avayanI racanA thaI che, e temane deha eka ja hoya che. eTale ke te kALamAM evA suMdara AkAravALe deha koIneya nathI. te ( tavihnivodiavAvamastravidrajAmavo) emanA zarIranI kAMti taruNa ravithI nIkaLatAM sUryanA kiraNothI vikasita kamalanA garbhanA varNa jevI hoya che. eTale ke suvarNa jevA varNavALA emano deha hoya che. (dolana samivsarathadaMtApa, emane je gudAbhAga hoya che. te ghoDAnA gadAbhAganI jema purivathI alipta rahe che. (3mucusTara kA nUravaracaMgrrrrych sAvadara) emanA zarIranI gaMdha padma, upala, kuMda-camelI ke mogarAnA puSpa, vara caMpaka, rAjacaMpaka, nAgapu-nAgakezara temaja sAraMga-paka dezamAM padasamudAyanA grahaNa mujaba kasturInI jevI gaMdha hoya che, tevI hoya che. (chA gaNimagNAciva juda ju) 36 adhika prazasta pArthivaguNethI eo saMpanna hoya che. te guNe maratha# org rU5saMpatti yukta zarIra tyAMthIlaIne sAtvika sudhI e guNonI 36 saMkhyA thai jAya che. aorijha ijAta enuM ekachatra rAjya hoya che. emanuM rAjaya pitR-pitAmahanI vaMza paraMparAthI cAlyuM AvatuM hoya che, e vAta enAthI sUcita karavAmAM AvI che. athavA emanuM prabhutva kaI paNa bIjA zatru vaDe chinna-bhinna karI zakAtuM nathI. evuM paNa samajI zakIe chIe ( jAmajanoLI) emane mAtR-pitRpakSa jagatamAM vikhyAta hoya che. (vasuddha ujavAyA puchavaMduM phula somavAra maLazu?) ethI ee pitAnA kalaMkahIna kula rU5 gaganamaMDaLamAM mRdusvabhAvane lIdhe pUrNa candra maMDaLanI jambudvIpaprajJaptisUtrA 1pa9
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ jema netra ane manane AnaMda ApanAra hoya che. (vaNone sAkAra ghaNaaiv bhogasamudaya sahavvayAe samare aparAie paramavikkamaguNe amaravahasamANa 2) nirbhaya hoya che, kSI2 samudra vagerenI jema e citArU 5 kalethI varjita rahe che. kalolathI hIyamAna, vardhamAna lavaNa samudranI jema eo asthira svabhAvavALA hotA nathI. kuberanI jema eo bheganA samudAyamAM potAnA vidyamAna dravyone kharca karatA hoya che. eTale ke vidyamAna dravya mujaba eo bhegepagene bhegavanAra hoya che. raNAMgaNamAM e aparAjita hoya che. kemake eo je prarAkrama guNathI yukata hoya che. te temano utkRSTa hoya che. temanuM rUpa zakra jevuM atIva suMdara hoya che. (jubhava magvajavaThThI mahuM muMkag gorgvara) A pramANe e pUrvokata samasta vizeSamAMthI sampanna manujAdhipati bharata cakravatI e bharanakSetranuM zAsana kare che. te samaye emane koI paNa zatru pratipakSI rahetA nathI. samasta zatruone vinAza thaI jAya che. ethI he gautama ! A kSetranuM nAma bharata kSetra kahevAmAM AvyuM che. 2 bharata cakravartI ke digvijayAdikA nirUpaNa bharata cakavatInI digvijayAdinuM varNana 'ta eNaM tassa bharahassa daNNo aNNayA kayAI' ityAdi -sU0 4 TIkArtha--(tat ) mAMDalikatva prApti pachI (tasara mAdasa) te bhAratanI (aowA vALA) keI eka samaye jyAre mAMDalikatva pada para samAsIna rahetAM eka hajAra varSa yatIta thaI gayAM tyAre (gADAhnasTAra) zastrAgArazALAmAM (vive cAraNa samuvkinnarazA) divya cakarana utpanna thayuM. (tae if se gADari ma TU4 uo Apa varasAsTAra vidadhuM cALaNanucguir a) jyAre Ayudha zALAnA rakSake bhAratanI AyudhazALAmAM divya cakrarana utpanna thayeluM joyuM te (pittA) joIne te (hRdaturattamai die nadie poimaNe paramasomaNassie harisavasavisappamANahiae jeNAmeva dive cakka che teor mera 3varacha) hRSTa-tuSTa atyaMta tuSTa thayA ane cittamAM AnaMdita thaze. ahIM prAkRta hovAthI makAra lAkSaNika che. athavA te hRSTa tuSTa thaye enuM tAtparya A pramANe paNa thAya che ke te bahu ja vadhAre tuSTa thaye ane meM apUrva vastu ja joI che. e vicArathI vismita paNa thaye tathA bahu ja sAruM thayuM ke je sarva prathama e apUrva vastunA darzanano lAbha mane ja maLyo. have te e vAtanI jANa huM mArA svAmIne karIza. e jAtanA vicArathI te saMtuSTa thayA ane AnaMda yukta thaye tema ja naMdita thayA. mukha prasannatA Adi bhAvathI te samRddhine prApta thayo. tenA manamAM parama prIti jAgI (ma jambudvIpaprajJaptisUtrA 160
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ sonArikA) te parama saumanasthita thaye-harSavezathI tenuM hadaya uchaLavA lAgyuM ane pachI te jyAM te divya cakraratana hatuM tyAM gayo. (kAchittA tivRtto mAthAdipatti vArittA vAra vAva rAlpha cAra cAra viAma vAre) tyAM jaIne teNe traNa vAra AdakSiNa pradakSiNA karI-dakSiNa hAtha taraphathI laIne DAbA hAtha tarapha traNa pradakSiNA karI traNa pradakSiNA karIne pachI teNe karatala yAvat karIne cakaratnane praNAma karyA ahIM yAvat padathI (vastraparigis Te philAvarsa mathai zaMsTi) A pAThano saMgraha thayela che. ene bhAva A pramANe che ke cakaratnane praNAma karatI vakhate teNe banne hAthanI aMjaLi A pramANe banAvI ke jemAM 10 AMgaLIonA nakhe paraspara maLI jAya A pramANe aMjali banAvIne teNe te aMjaLine mastakanI jamaNI bAjuthI DAbI bAju traNa vakhata pheravI. A rIte teNe praNAma karyA. (nittA gAtArA viniyama phiLiamittaa jeNAmeva bAhiribhA uvahANasAlA jeNAmeva bharahe rAyA teNAmeva uvAgacchai) praNAma karIne pachI te Ayudha zALAmAMthI bahAra nIkaLyA ane nIkaLIne jayAM bahAra upasthAna zALA hatI (bahAra kacarI hatI, ane temAM jyAM bharata rAjA beThA hatA tyAM gayo. (vAiittA) tyAM jaIne (vAtha4 nAva nauf vijadi vAvepha) teNe pravakatAnusAra bharata rAjAne praNAma karyA ane tamAre jaya thAe, tamAro jaya thAo, A pramANe jaya-vijaya zabda uccAratA teNe temane vadhAmaNI ApI. (vArI) vadhAmaNI ApI te pachI teNe kahyuM ( Tu relAvALA zAkAhAhA trei cA ne saluim) he devAnupriya! tamArI AyudhazALAmAM Aje divya cakarana utpanna thayuM che. (9 gavi devaLiyA vidhA jamaveewo) to he devAnupriya ! huM tamArI pAse e ISTa artha viSe nivedana karavA Avyo chuM. (mAratA tarara mA pogara gaMti kama lodarA khisa TU nA somaparipa) mArA vaDe nivedita e artha tamane priya thAo. A pramANe te AyudhazALAnA mANasanAvacana sAMbhaLIne ane tene hRdayamAM dhAraNa karIne te bharata rAjA hRSTa yAvata saumanasthita thaye. ahIM paNa thAvata padathI pUrvokta pATha gRhIta thayela che (viviyavamatrAyAva DhimAra armdizA DaDhAviyaMta vache khAruMvaDhavamAtraMta mULadhare) tenA ane suMdara netro ane mukha zreSTha kamaLanI jema vikasita thaI gayAM carananI utpattijanita atyaMta saMbhramanA vaMzathI hAthanA zreSTha kaTaka, truTika-bAhurakSaka, mukuTa ane kuMDaLe caMcaLa thaI gayA. vakSasthaLa-sthita hAra hAlavA lAgyA. gaLAmAM laTakatI lAMbI-lAMbI puSpa mALAo caMcaLa thaI gaI aneka AbhUSaNe AnaMdAtirekathI zarIramAM saLakavA lAgyAM A pramANe te prakRlita netra ane mukhavALo thaIne temaja kaTaka, kuMDaLa tathA laTakatI mALAene zarIra para dhAraNa karIne (taraMgamaM turiyaM cavaDha off) ekadama utAvaLathI athavA jambudvIpaprajJaptisUtrA 161
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ atIva utkaMThAthI te peAtAnA kAyanI siddhimAM caMcaLa jevA thaIne te bharata rAjA (fsaTTAnaLAno amuE4) si MhAsana uparathI UbheA thayA. (badattiA pAyapIDhAo podara) ane UbhA thaine te pAdapIDa upara paga mUkIne nIce utaryAM. (jjoddattA pAkayAo omukhya) nIce utarIne teNe banne pageAmAM paherelI pAdukA utArI nAkhI. (emukttA jJArbaM uttarAnaMga re.) pAdukAo utArIne pachI teNe eka zATika-vagara sivelu'-uttarAsa'ga dhAraNa karyu (rittA yaMhimuhimavacce caLavaLAmimudde sattakRpayA.' anuTO:) uttarAsaMga dhAraNa karIne pachI teNe peAtAnA banne hAtheAne kuhUmalA kAre karIne ane cakraratna tarapha unmukha thaIne te ( sattarRcAra' guccha. ) sAta-ATha DagalA AgaLa vadhye (aNucchittA bAmaM jANu aMcei aMcettA dAhiNaM jANu dharaNItalaMsi hiTukarayala jAva aMjali kUdu caLavaLana vaLAmaM reka) AgaLa vadhIne pharI teNe peAtAnI DAbI jAtu (ghU TaNa )ne Uce karIne pachI teNe peAtAnI jamaNI jAnu (ghUMTaNa)ne pRthvI para mUkI ane karatala parigRhI tavALI, dazanakhAne paraspara joDanArI evI a MjalikarIne traNavAra AdakSiNa pradakSiNA karatAM cakaratnane va`dana karyA.. (rettA tana auhaghariarasa ahAmAliaM mauDavajjaM omoUM phur rttA viddha nIvigaSTi pIrALa s6) vaMdana karIne pachI te bharata rAjAe te Ayudha gRhikane potAnA mukuTa sivAya dhAraNa karelAM badhAM AbhUSaNA utArIne ApIdIdhAM ane bhaviSyamAM tenI AjIvikA cAlatI rahe te pramANe vipula pramANamA prItidAna Apyu (dalittA sakkArei sammANei, saphkArettA, sammoNettA paDivisanjei, paDivisajjettA siihaasaLavaLaNa pusthAmimude sarjAro) vipula prItidAna ApIne teNe tenuM vastrAdika vaDe sanmAna karyuM, bahumAna. vaDe tenuM sanmAna karyuM. A pramANe tenA satkAra ane sanmAna karIne pachI teNe tene visarjita karI dvIdheA. visarjita karIne pachI te peAtAnA zreSTha siMhAsana upara pUrva dizA tarapha mukha karIne sArI rIte besI gayA. (taLa te maLye rA jo vivase sAvea) tyAra bAda te bharata rAjAe petAnA kauTumbika mANasene elAvyAM (sattavattA rUM thayAsI) ane khelAvIne temane teNe A pramANe kahyuM (lippAmev bho devANupiyA ? viNIaM rAyahANi sanbhitaravAhiria Asiyasamajjiyasitta suzasthata vIndriya maMcArUM maMjitra) he devAnupriyA ! tame sau zIghra vinItA rAjadhAnI ne aMdara ane bahArathI ekadama svaccha kare, sugaMdhita pANIthI si Mcita karI, sAvaraNIthI kacarA sApha karI, jethI rAjamArgo ane avAntaramA++ sArI rIte svaccha thaI jAe dazakone besavA mATe ma`cAnI upara maMcane susajajIta kare.. (bALavidyAvasAligAva vaDAnAra vaDADiya) aneka jAtanA raMgeAthI ra'gAelA vastronI dhvajAethI-patAkAothI ke jenIara siMha, garuDa vagerenA cihno hAya temaja ati patAkAothI-e patAkAonI upara pharakatI bahuja moMTI-mATI lAMkhI patAkAethI-vinItAnagarIne maMDita karA (hA 3jovA) jemanI nIcenI bhUmi chANa vagerethI lipta hAya ane cUnAnI kalaithI jambudvIpaprajJaptisUtra 162
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ " jemanI dIvAle lIdhelI ha|ya evA prAsAdikAvALI te nagarIne banAvIne (zolIsa sattattacaMLAhayuM) zAbhA-nimitta dareka dvAra para evA kaLaze| mUke ke jee gAzISa candrana ane rakta caMdanathI upalipta hoya. (caLadhavajIva nAva naMdgugmirAma) dareka dvAra para caMdananA kaLaze| tAraNanA AkAramAM sthApita kare|. ahIM yAvat padathI (caLava3sukptornnpddiduvaardesmaay AsattosattaviulavaTTabagdhAriyamaladAma kalAvaM, paMcavaNNa sarasa surabhimukka puppha puMjovayArakaliyaM, kAlAguru, pavara kuMdarukkaturukka dhUvaDajjhata mghmtyaMta ducAmirAma) A pAThanA sagraha thayelA che. ene bhAva A pramANe che ke evI laTakatI mALAeAnA samUheAthI A nagarIne alakRta kare ke je nALAonA samudAyA upara nIce banne taraphathI pANInA chaMTakAvathI tarakheLa thaI rahyA hoya, te vistANa hAya, gALa hAya ane uparathI nIce laTakatI hoya, A nagarImAM evAM pAMcavarNanA puSpAne vikINa kara ke je surabhita hAya, sugadhita hoya temaja sarasa hoya eTale ke zuSka na hoya. nagarIne atIva sugaMdhita banAvavA mATe kAlAguru, zreSDa kundaruSka ane turuSka-leAkhAna e sava dhUpAne--suga Mdhita dravya vizeSone-agnimAM padharAe ane atizaya rUpamAM emanAthI nIkaLatA dhUmranI gaMdhathI tene suga Mdhane bhaMDAra banAvI de. "gudhavadhiya rAMdhavaTTamULa reTa veda' eja vAta e padevaDe vizeSa rUpamAM puSTa karavAmAM AvI che. kriyA padane artha che-tame sau maLIne e kAma jAte karA tathA 'vhAraveda' khIjAe pAsethI paNa karAvA. jarattA jAvettA ya NyamAttatraM vavAya' A pramANe Adeza ApIne te cakravatI e temane Ama kahyuM kAma puru' thAya eTale tame sarve amane A rIte khabara Ape ke tame je kAma amane sopeluM te ame sArI rIte purU karyuM che. (sattva te jovuM biyapurisA bharaNaM raNNA evaM butA samANA haTTa karayala jAva evaM sAmitti ANAe bayaNaM tripuoti) A pramANe peAtAnA adhipati bharata rAjA dvArA AjJApita thayelA te kauTumbika purUSo bahuja pramudita thayA teoe pUrvakti rUpamAM banne hAtheAnI aMjali banAvIne tene mastaka para jamaNI taraphathI DAbI tarapha pheravIne pAtAnA svAmIe ApelI AjJA savinaya svIkArI. (phinittA mana atiyAo parinilamaMti) AjJA svIkArIne pachI te bharata mahArAja pAsethI pAchA AvyA (rrayaslamattA viLIya rAyA. haLi jJAva rettA jAvettA ya tamA'ttayaM pavinaMti) pAchA AvIne temaNe bharatarAjAe je rIte Adeza ApelA te mujaba vinItA rAjadhAnIne sArI rIte susajaja karIne ane karAvIne temaja kAma soMpUrNa thavAnI khabara bharata mahArAjA pAse pahoMcADI (te hAM te maTe yA teneva mALavo, teneva vALaccha) peAtAnI AjJAnuM sampUrNa rIte pAlana thaI gayu che, e sUcanA sAMbhaLIne te bharata mahArAja snAnazALA tarapha gayA. (3vacchinnA mannaLadhara ajIvila) tyAM jaine te te snAnagRhamAM praviSTa thayA. (zradyurvAsittA samuttAjJAtAjAmiAme vicittaziyanavRimatane maLapte DhALamatti) praviSTa thaine te muktAjAla jambudvIpaprajJaptisUtra 163
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ thI vyAsa gavAkSovALA temaja aneka maNio ane ratnathI khacita kuddhimatalavALA maMDapamAM mUkelA (jJALajIDhafsa nALAmafjamannicitta) snAna pITha para ke je aneka prakAranA maNio ane ratna dvArA kutacitrothI vicitra che. (sunila) AnaMda pUrvaka virAjamAna thaI gayA. (suhodahiM gaMdhodahi puSphodapahiM suddhodapahiM a puNNakallANagapayaramajjaNavihie majjie) tyAM temaNe zubhedakathI-tIrthodakathI athavA vadhAre na uSNa ane na vadhAre ati zIta evA zItala pANIthI. gandhadakothI candanAdi mizrita pANIthI, pupadakathI puSpasuvAsita pANIthI ane zuddhodakathI cha pavitra jalathI pUrNa kalyANakArI pravara majajanavidhipUrvaka antaH puranI vRddhAstrIoe snAna karAvyuM. (taratha tatsghATuM vaghuvirda nhAnApavAmajAvatA stramAAMdhAtA sUddiga) tyAM snAna karavAno avasaramAM kautuhalika jAe aneka prakAranA kautuko batAvyA. jemAM pitAnA vaDe karavAmAM AvelI sevAonA samyaka prago batAvavAmAM AvyA. jyAre kalyANakAraka sundara zreSTha-nAnakriyA pUrI thaI cUkI tyAre temane deha paphamamala-rUvAvALA-sukumAra sugaMdhita TuvAlathI luchavAmAM AvyA ane tyAra bAda ( kudinoja caM ndrittA) temanA deha para sarasa surabhi gazIrSa candanane lepa karavAmAM AvyA. (mAsumadhadurathANuige) tyAra bAda mala mUSikA vagerethI anupadruta temaja bahumUlya duSyaratna-pradhAna-vo tene paherAvyA, (kurA DhAvadauriTeva) zreSTha pavitra mAlAthI ane maMDanakArI kuMkuma Adi vilepanAthI te yukta karavAmAM AvyA. ahIM vastrasUtranI vaijanA pahelA karavI joIe ane caMdana sUtranI tatpazcAt kemake sanAna pachI tarata ja vyakti caMdanane lepa kare che, e vidhikrama nathI temaja pUrvasUtramAM zarIrane sugaMdhita karavA mATe ja vilepana kahevAmAM Avela che ane ahIM tene maMDita karavA mATe vilepana kahevAmAM Avela che. (gavimanisuna) maNi ane sava nirmita AbhUSaNe tene paherAvyAM. (fergaThThAdAraririkagiDhavamAdisattAvAra tohe) AbhUSaNomAM hAra-aDhAra serano hAra nava serane addhahAra ane trisarika hAra e badhA tene yathA sthAna paherAvavAmAM AvyA. tethI tenI zebhA cAra gaNI vadhI gai. (vinovijJAbaDugiDhaDhiAnA strakriyA mALe zALAmaf SmgfphAimi c) zaiveyaka-kaMThAbhaNe paherAvavAmAM AvyA, AMgaLIomAM aMgulIyaka mudrikAo paherAvI temaja sukumAra mastakAdi upara zabhA saMpannavALAnA AbharaNa rUpa puSAdike dhAraNa karAvyAM. (nALAmaf r suDizacaMmimura) aneka maNiethI nirmita kaTaka ane guTita tenI bhujAomAM paherAvyA. (ciratrika) A pramANe sajAvaTathI tenI zobhA ghaNI vadhI gaI (vssmomavim) tenuM mukhamaMDaLa kuMDalenI manahara kAMtithI prakAzita thaI jambudvIpaprajJaptisUtrA 164
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ gayuM. (mAdritirIemuguTanI jhaLahaLatI dIptithI temanuM mastaka camakavA lAgyuM. (je tathA purAvA che) hArathI AcchAdita thayeluM tenuM vakSasthaLa darzake mATe AnaMda prada banI gayuM. (gidaMra paruMvALapurUtta?i) jhulatA lAMbA sukRta paTathI tene uttarAsaMga banAvIne paherAvavAmAM Avyo. eTale ke bahuja suMdara lAMbA laTakatA varane dupaTTo tenA khabhA para mUkavAmAM AvyA. te dupaTTo pavananA maMda maMda jhokAothI hAlI rahyo havA. (divaMgazulkI ) je mudrikAe aMgUThIo tenI AMgaLIomAM paherAvAmAM AvI hatI tethI tenI badhI AMgaLIe pItavarNavALI dekhAtI hatI. (jAmanA vimalamaharihaNi uNAviamisimisaMta virai asusiliTTha visiTTha laTTha saMThia pasattha vidhIvatrA ) aneka mANeo vaDe khacita suvarNanuM svaccha ane bahumUlya ke jenuM nirmANa uttama zilpIoe karyuM hatuM, jenI saMdhi atyaMta suMdara hatI jovAmAM je atyaMta suMdara lAgatuM hatuM, teNe pitAnAM hAthamAM paheryuM hatuM. vIrabatadhArI ddho mane parAjita karIne mArA A varavalayane mArI pAsethI phUTavI leze, teja yoddhA A saMsAramAM viziSTa vIra tarIke prasiddha thaze A jAtanI spardhAthI je valaya dhAraNa karavAmAM Ave che. tene ja vIravalaya kahevAmAM Ave che. (fja vastuLA) ane vadhAre zuM kahIe. (egg seva garjavimavibhUtiya iraTa rAva rAmara ) A pramANe te narendra muguTa vagerethI alaMkRta thayo ane varAbharaNAdikethI bhUSita thaye te vastrAdikathI alaMkRta ane phaLapuSpAdikathI vibhUSita thayela kalpavRkSanI jema zobhavA lAgyuM. te samaye tenA mastaka upara yAvata pada dvArA gRhIta pado mujaba karaMTa puSpAnA stanakenI mAlAthI yukta chatro chatradhArIeAe tANelA hatA cAmara DhaLanArAe tenI pAchaLa ane sanmukha UbhA thaIne temaja DAbI ane jamaNa bAju UbhA thaIne cAmara DhaLatA hatA. ethI cAmaronAvALethI tene deha spezita thaI rahyo hate. (aDhAya kacaro ) tene jotAM ja leka 'jaya thAo, jaya thAo" A pramANe mAMgalika zabdonA uccAraNe karavA lAgyA. (nAnargian Ha phUmatavivAdRddhi raMdf) aneka gaNanAyakethI, aneka daMDa nAyaketho yAvat (kuNA tajI ghara mAdhuMbiya koDhuMbiyamaMti mahAmaMti gaNadovAriya amaJca ceDhapIDhamahaNagaraNigamaseThi seNAva rathayAda) aneka IzvarothI, yuvarAjethI athavA aNimAdi rUpa ezvaryothI yukata banI puruSothI, aneka talavArathI parituSTa thayelA nRpa vaDe pradatta paTTabanyathI vibhUSita thayelA rAjA jevA puruSothI, aneka mAMDabikothI-chinna maMDapAdhipatiothI, aneka kuTuMbanA mukhiyAothI, aneka maMtriothI aneka mahAmaMtrIothI, aneka gaNa kethI, gaNitajJothI athavA bhaMDArIethI, aneka dvArapAlothI, aneka amAtyAthI; rAjakAryanA adhiSThAyakathI, aneka ceTethI nokarothI aneka pIThamA~thI samavayaska aMgarakSakathI aneka nagaranivAsIethI, aneka nigamethI vaNijanothI, aneka zreSThiothI zrIdevatAthI yukata paTTabaMdhe je manA mastake para suzobhita che evA nagara zreSThIothI aneka senApatiothI caturaMga jambudvIpaprajJaptisUtrA 165
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ sinyanA nAyakothI, aneka sAthe vAhothI sArthanA nAyakethI, aneka dUtothI dezAttaravAsI rAjAdeza nivedathI temaja aneka saMdipAlothI rAjyasaMdhirakSakothI vIMTaLAyele te nRpati majajana gRha (snAnagRha)thI bahAra Avyo. (dhavatra mAme iva Ava siva vica je) te samaye te jovAmAM e priya lAgatuM hatuM ke jevo dhavala mahAmeghathI nirgatuM candra jovAmAM priya lAge che. ahIM yAvat padathI (jadujaraghakiDhatArA/mrm Hjo) A pATha grahaNa thayo che. Ane bhAva A pramANe che ke jema zaradabhrapaTalamAMthI nita candramaMDaLa dedIpyamAna nakSatro temaja tArAgaNenI vacce suzobhita priyadarzanIya hoya che, temaja bharata rAjA paNa sudhA dhavalIkRta bhajana gRhamAMthI bahAra nIkaLIne aneka gaNanAyakAdi parivAranA lokenI vacce suzobhita thato priyadaza thaye, (pUa go jamaraDha thag maiAdharo pativama) majajana gRhamAMthI nIkaLatI vakhate tenA hAthamAM dhUpa dazAMgAdi dhUpa prakulita kusuma, ganya dravya ane mAlya grathita puSpa e badhAM sugaMdhita padArtho hatA (r maana) manajanagRhamAMthI nIkaLIne te nava jhADadAdA ) jyAM temanI Ayuza LA hatI, (upara ) ane temAM paNa jyAM cakara na hatuM. (tenA pahAya jANa) te tarapha tee cAlavA lAgyA. 3 che bharata cakravartI ke gamana ke bAda unake anucara varga ke kAryakA nirUpaNa 'tae tassa bharahassa raNNo'-ityAdi str-||4|| TIkArtha- (ta ja tarasa majadUraNa suoro va aa ifmo ) te bharata rAjA cAlavA lAge te samaye aneka Izvara Adi talavArothI mAMDIne saMdhipAla sudhInA sarva manuSya (mar 1zALa di 2 a chata) te bharata rAjAnI pAchaLa-pAchaLa cAlavA lAgyA. e manuSyomAMthI (mArA rAmahArAjA) keTalAka manuSyanA hAthamAM paDyA hatAM. (jarA 3pa4 gu Ter) keTalAka manuSyonA hAthamAM u5la hatAM. (kAva kayA saradattAtha jambudvIpaprajJaptisUtrA 166.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathA) yAvat keTalAka manuSyeAnA hAtheAmAM kumude hatAM, keTalAka mANaseAnA hAthamAM nalina hatAM, keTalAka manuSyeAnA hAthemAM saugadhikA hatA, keTalAka manuSyeAnA hAtheAmAM pu Darike hatAM, keTalAka manuSyenA hAtheAmAM sahasradala kamaLeA hatAM ane keTalAka manuSkAnAM hAtheAmAM zata-sahasradala kamaLe! hatAM (tapa Na tarala madamsa no varpholunA cihnAr vAmaNivaDIo vambarIbausiyAo, joNiya palhaviyAo IsiNiya thAru kijiyAo // 1 // lAsiala usijjadamilItaha ArabI pulidIa / pakkaNi bahali muraMDI sabarIo pArasIoa 2 1 ahI" yAvapadathI "apeA musthaLayA, alpezaDyA, mahina thayA, appeIyA soSiya thayA, penA puMrIya thayA, Ape cAlapatta thavA A pAThanA sagraha thayA che. e badhAM jo ke kamaLatA ja prakArA che, chatAMe emanAmAM ro! bheda che. e vAta anya granthAmAM spaSTa karavAmAM AvI che ethI te graMthAmAMthI e viSe jANI levuM joIe. e sarva sAmanta nRpAnI pAchaLa jemanA sAthaLeA vakra che, je cilAta dezamAM utpanna thaI che, temaja jee ati laghu zarIravALI che athavA jemanu nAbhithI nIcenu' zarIra vakra che, evI khabara dezanI dAsIe, vaza dezanI dAsIe jonaka dezanI dAsIo, pahaeNvadezanI dAsIe isanika dezanI dAsIe, thArukita dezanI dAsIe, lAsaka dezanI dAsIe lakuza dezanI dAsIe, draviDa dezanI dAsIe siMhala dezanI dAsIe, araba dezanI dAsIe, pulindra dezanI dAsIe, pakakaNa dezanI dAsIe, mahali dezanI dAsIe' suraDadezanI dAsIe, zakhara dezanI dAsIe, pArasa dezanI dAsIe, A pramANe aDhAra dezanI dAsIe cAlavA lAgI. (apeAthA vRMtra jUna thayAno corI guja paMkaja thAyAtro) e dAsIemAMthI keTalIka dAsIonA hAtheAmAM maMgaLa kaLazeA hatA, keTalIka dAsIonA hAtheAmAM phUlanI nAnI chAkhaDIo hatI ane temAM aneka jAtanA jambudvIpaprajJaptisUtra 167
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ pupo hatAM. (upanAra sAra thAru ti kuvAthaDAtAjApurI ra4aumguvLapadAtho ) keTalIka dAsIonA hAthamAM, bhaMgArako hatA, keTalIka dAsIonA hAthamAM-Adarza--dapaNe hatAM. keTalIka dAsIonA hAthomAM sthA-moTA-moTA thALe hatA. keTalIka dAsIonA hAthamAM nAnI-nAnI thALIo hatI. keTalIka dAsIonA hAthamAM suprati Thake-pUrNa ghaTa-vagerenA AdhAra bhUtapAtra vizeSa hatA. keTalIka dAsIonA hAthamAM vAtakaraka-ghaTa vizeSa - hatAM. keTalIka dAsIonA hAthamAM ratna karaMDa-ratnone mUkavA mATenA pAtra vize hatAM. A pramANe ja keTalIka dAsIonA hAthamAM pupanI nAnI chAbaDIe, keTalIka dAsIonA hAthamAM raMgabharelI nAnI chAbaDIo, keTalIka dAsIonA hAthomAM cUrNa bharelI nAnI chAbaDIo ane keTalIka dAsIonA hAthamAM sugadha-padArtho bharelI nAnI chAbaDIo hatI. (AmarA stromadArone chupadaracAyA mahAthAo) keTalIka dAsIonA hAthamAM vastro hatAM keTalIka dAsIenA hAthamAM AbharaNe hatA, keTalIka dAsIonA hAthamAM lAmahastake hatAM. eTale ke mayUranA piccha. kethI nimita mayUra pichikAo hatI keTalIka dAsIonA hAthamAM puSpapaTalo-puSpa samUha hatA. A sUtranA zeSa padanI vyAkhyA sarala che. (jJAva DhomathAgo) temaja keTalIka dAsIo evI hatI ke jemane hAthamAM yAvata Abaddha mayUra pichAnI poTalIo hatI. (regro toreLasthaLaNAmo) keTalIka dAsI o evI hatI ke jemanA hAthamAM siMhAsane hatA tathA (chattAmara durathamatt) keTalIka dAsIoevI hatI ke jemanA hAthamAM chatra. cAmara e banne vastuo hatI. (tirasTaramAya jiyo) keTalIka dAsIo e che jemanA hAthamAM tela bharavAnA pAtra vizeSa hatA. "samud' zabdane atha pAtra vizeSa thAya che "samudgaka ne sa graha A gAthA vaDe A pramANe sapaSTa karavAmAM Avela che telle, kohasamugge patte coe a tagara melAya / hariAle hiMgulie maNosilA sAsavasamugge // 1 // e mujaba keTalIka dAsIonA hAthamAM koSTha samudgaka hatA. keTalIka dAsIonA hAthamAM patra samudugake hatA. keTalIka dAsIonA hAthamAM caya samudugake hatA. keTalI dAsIonA hAthamAM tagara samudgaka hatA. keTalIka dAsIenA hAthamAM haritAla samudagale hatA. keTalIka dAsIonA hAthamAM hiMgulaka samudu hatA, keTalIka dAsIonA hAthamAM manaHzilA samudgaka hatA ane keTalIka dAsIonA hAthamAM sarvapa samudaga hatA. A pramANe keTalIka dAsIenA hAthamAM (tArjigadamyAmo) tAlavRtro-paMkhAo-hatA. (mahuvA puruchuyAzALA) ane keTalIka dAsIenA hAthamAM dhUpa mUkavAnI kaDachIo hatI. (mahuM kALo 2 punardhAti) e sarve dAsI paNa bharata jAnI jambudvIpaprajJaptisUtrA 168
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAchaLa pAchaLa cAlI rahI hatI. (taDa naM che mAre kAyA thI ags sAva vaccena savva samudaeNaM samvAyareNa savvavibhUsAe savvavibhUIe savvavatthapupphagaMdhamallAla kAravibhasAe savvatuDiasahasaMNNiNAeNaM mahayA iDDhIe jAva mahayA varatuDiajamagasamaga pavADapaNa saMkhapaNavapaDaha merijhallarikharamuhimurajamuiMga duMduhiNiraghosaNAieNaM jeNeva Au ghaNA tera vAcharu) A jAtanA ThAThamAThathI cAlate te bharata rAjA jyAM Ayadha zALA hatI, tyAM gayo. A jAtane artha atre samajI levo joIe. bharata rAjAnA saMbadhamAM sUtrakAra kathana kare che ke te samaye te bharata rAjA sarva alaMkArothI vibhUSita hato. ethI te saMpUrNa dIptithI prakAzita thaI rahyo hato. saMpUrNa tainya tenI sAthe-sAthe cAlI rahyuM hatuM tene samagra parivAra tenI sAthe sAthe cAlato hato. tenA hadayamAM cakrana pratye atIva bhakti temaja bahumAna utpana thayAM. AdaraNIya jana athavA AdaraNIya vatanA darzana mATe je veSabhUSAthI javuM joIe evI samasta veSabhUSAthI susajaja hatuM. A pramANe te bhArata rAjA potAnI samasta rAjya vibhUtinI sAthe AyudhazALA tarapha jaI rahyA hatA. samasta vacce, puSpamAlya temaja alaMkArothI vibhUSita thayelA te bharata rAjAnI AgaLa bhinna-bhinna prakAranA vAjA vAgatA hatA temanI vani pratidhvanithI puraskRta thayelA temaja pitAnI mahaddhi yAvata iti AdithI saubhAgyanI parAkASThAe pahocelA te bharata rAjA bahuja jerathI ekI sAthe vagADAelA zreSTha za che, paNa-laghupaTaha, paTaha-vizALa, 5Taha-Dhola, bherI-jhAlara, kharamukhI. mRdaMga ane bhI e sarvanI ivani ane pratidhvaninI sAthe sAthe jyAM AyudhazALA hatI. tyAM te rAja Abe (3vAra chatta mADho thAyaNa ghAmaM re) tyAM pahoMcIne teNe te cAkaranane joIne praNAma karyA. kemake te devAdhiSThita hatuM, ( ttA vararAje paNa DaghAchaDu) praNAma karIne pachI te jyAM cakaratna hatuM tyAM gaca. (3yArikA lomahatthayaM parAmusai, parAmusittA cakkarayaNaM pamajaha pajjittA divyAe udagadhArAe adakuMva) tyAM jaIne teNe mayura 27 nirmita pramAnIne hAthamAM lIdhI ane tenA vaDe teNe cakaratnanI saphAI karI saphAI karIne pachI teNe tenI upara nirmaLa jaLadhArA choDI (amuvihattA sarasena josa caoNLa anuDhiAra) jaLadhArA karyA pachI teNe tenI upara gazIrSa candananuM lepana karyuM. (marfRjittA kordi ? fE mari mazara) lepa karIne agranavIna temaja zreSTha gabdha dravyothI ane puSpothI teNe tenI pUjA karI. (gajhanittA pudakSA maha8ighaavrzuivarathA sAmarLahaLa kat) pUjA karIne pachI teNe tenI upara pupa caDha vyAM, mALAo dhAraNa karAvI gadha dravyo caDhAvyA, sugadhita caNa caDhAvyuM varasa caDhAvyuM ane a bharaNe caDhAvyAM. (nittA sara kare seefe sAmarda achAttAtaMdahiM rAjaagyo 34 44 mArapha) puSpa vagere caDhAvAne teNe te cakraratnanI sAme svaccha, sinagdha, zrata evAM rajatamaya svaccha sarasa taMDalothI -cekhAothI ATha ATha maMgaLa dravya AlekhyA. (ta gara) te maMgaLa dravyonA nAme A pramANe che-(loritha' sirijha ribAvaramANamajIvANagi jambudvIpaprajJaptisUtra 169
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtrADa) svastika 1, zrIvatsa 3, nAvatta 3, vaddhamAnaka 4, bhadrAsana 5, maya 6, 6. kaLaza 7 ane 8paNa 8, e ATha maMgaLa dravvAne (AsTiA ) lakhIne (ii ) rAti) temaja temanI aMdara akArAdi vaNene lakhIne A pramANe temane upacAra karyo (ni che, jema ke (DAmarisa caMpAra pukAbUiALiyAjisauti jaLa ghorakuMdakojjayakoraMTayapattadamaNayavae surahisugaMdhagaMdhimassa kayaragahagahiakarayalapanbhavippa ra4 vakSa puwouhya) da2ka dareka maMgaLa dravyanA citranI aMdara banAvavAmAM AvelA dareka dareka varNa upara teNe pATala pupe caDhAvyA, mallikA-mogarAnA pupa caDhAvyAM campaka vRkSanA puSpa caDhAvyAM, azoka vRkSanA pupa caDhAvyAM, punnAga vRkSonA puSpa caDhAvyAM AmavRkSanI maMjarIo caDhAvI, navalikA, bakula, tilaka, kaNavIra kanera, kunda, kuMjaka, karaMTa, maruA ane damanaka e sarvanA puSpa caDhAvyAM. e sarve puSpa tAja hatAM, plAna na hatA. jemAM yuvA puruSa sadaya thaIne ratikAla vakhate potAnI tarUNI bhAryAnA kezo dhImethI pitAnA hAthamAM pakaDe che ane tyAra bAda cheDI de che, te ja pramANe bhArata rAjAe pUche caDhAvatI vakhate te pune pAMce AMgaLIothI pakaDIne te likhita varNAdikanI upara caDhAvyAM te pupe pAMca varNanA hatAM.(rAcitta kALuuoLamitta moni nA) e puchapane teNe tyAM ATalI badhI mAtrAmAM caDhAvyAM ke tyAM temanI uMcAi jAnunA pramANa sudhI eTale ke 28 aMgula pramANa thaI gaI, A pramANe sArI evI AzcaryakAraka mAtrAmAM puSpa caDhAvIne te bharata rAjAe (caMvmavanvesTrividra vaMcAmayimiAitti vApaghaNuMTuratudhavapuramarzuddha 2 pUvaghaTTi) tyAra bAda candrakAMta maNienA hIronA temaja vaiDUryamaNienA jevA vimaLa daMDavALA athavA e maNi ethI nirmita daMDavALA temaja kAMcana ane maNiratnathI jemAM aneka prakAranA citronI racanA thaI rahI che ane je kAlAguru pravara kudaruka ane turaSka nirmita dhUpanI uttama sugaMdhithI je vyApta che ane jemAMthI dhUpanI zreNIo (vinimutta) nIkaLI rahe che evA sTiyama duraghuvaM gharg) vaiDUryamaNinimita dhUpadahana pAtrane hAthamAM laIne (ra) bahuja sAvadhAnI pUrvaka temaja Adara pUrvaka teNe (pUrva saha) dhUpane temAM saLagAvyA (ttA vArapAThuM ; dhUpa saLagAvIne pachei te tyAMthI sAta-khATha pagalAM pAchA pharyo, eTale ke mArA vaDe ke paNa rIte cakraratnanI azAtanA na thAya e vicArathI te dhUpa saLagAvIne pachI sAta-ATha pagalAM tyAMthI dUra khasI gayo.(gvottA vAmaM nANuM ce) tyAMthI sAta-ATha pagalAM pAchA khasIne teNe pitAnA DAbA ghUMTaNane upara uThAvyo (nara TLAmaM 3) yAvat praNAma karyA. ahI yAvata padathI (AdaluM nAnuM iLiyadyapi niTa panifi hasana vivAra4 maraghA maM4i) A pAThane saMgraha thayo che. AnuM tAtparya A pramANe che ke jyAre teNe potAnA DAbA ghUMTaNane upara uThAvyA tyAre teNe pitAnA jamaNA ghUMTaNane pRthvI upara mUko ane AMgaLIeAnA daza daza nakhe paraspara sammilita karIne pachI jambudvIpaprajJaptisUtrA 170
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMjali banAvIne te aMjaline jamaNI taraphathI DAbI tarapha mastaka upara traNa vAra pheravIne praNAma karyA (ttA) praNAma karIne (3raNAtrAmAM viryama) tyAra bAda te AyudhazALAmAMthI bahAra nIkaLI gaye. (3LamittA jevA vadariyA kALakADhyA lera dAsa seva 3yAjajI) bahAra nIkaLIne pachI te jyAM bAhya upasthAnazALA besavAnI jagyA hatI ane temAM paNa jyAM siMhAsana hatuM tyAM AvyA. (3vAda sIsaLavAi rathAmimudde pANImAM) tyAM AvIne te pUrva dizA tarapha mukha karIne te siMhAsana upara besI gaye. (zirorUttA) besIne (jhAvaLacuLI ) teNe aSTAdaza zreNI-prazreNinA prajAjanone bolAvyA. (verA vANI) ane belAvIne temane A pramANe kahyuM te aSTAdaza zreNi prazreNinA prajAjano A pramANe che-(phumAra 2- paTTA 2, gaum rU, nUvAra 4, dhadavA , kAsavagA 6. mAlAkArAya 7, kacchapharA 8 // 1 // taMboliyAya ee navappayArAya nAruA bhaNIA ahaNaM NavappayAre kAruavaNNe payakkhAmi // 2 // cammayaru 1 jaMtapIlaga2, gAMdhi 3 chipAya 4, kaMsakAre 5 ya, sIbaga 6 guAra 7, bhillA 8, dhIvara 9 ghaNNAi aTThadasa zA citrakAro vagere paNa emanAmAM antabhUta thaI jAya che. te bharata rAjAe paurajanone eTale ke nagaravAsIone zuM kahyuM te vize have spaSTa karavAmAM Ave che ke -( firma bho devANupiyA! ussukkaM ukkara ukki adijja abhaDappayesaM adaMDa kodaMDimaM adharima gaNiyAvaraNADaijjakaliyaM aNega tAlAyarANucariya aNu yamuiMga amilAya malladAma pamuiya pakkIliya spu| jaNajANavaya vijayavejaiaM cakkarayaNassa aTThAhiyaM mahAmahima kareha karittA mameyamANattiyaM khippAmeya para sava ujave temAM vikeya vastu para je rAjaya kara Tekasa le che. tene mApha karI do. gAya vagere upara je dara varSe rAjadeya dravya levAmAM Ave che tene paNa mApha karI do, labhya vastune grahaNa karavA mATe je bhUmi vagarana khaDavAmAM Ave che, tene paNa ATha divasa mATe de. tathA jenA upara je kaMI paNa leNa deNa hoya te paNa baMdha karI che athavA te A mahotsava thAya tyAM sudhI koI paNa jAtane vepAra vagere thAya nahi evI rAjAjJAnI ghoSaNA karI de kayavikraya upara pratibaMdha thaI gayA pachI koI paNa mANasa mApI zakAya ke gaNuM zakAya evI badhI vastuonI Apa-le baMdha karI do AjJA pradAna karanAra rAja puruSe ne kuTuMbI janonA gRhamAM praveza na thAya. aparAdha thaI jAya te daMDa rUpamAM je aparAdha mujaba aparAdhI pAsethI rAjadravya levAmAM Ave che, te levAnuM baMdha karI de. rAjya karmacArI o vaDe nAnA-moTA aparAdha badala temanI pAsethI daMDa svarUpa je te kaI paNa thoDuM-ghaNuM IcchA mujaba daMDa vasUla karavAmAM Ave che, te levAmAM na jambudvIpaprajJaptisUtrA 171
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ave kadAra pAsethI kaja ApanAra mANasa peAtAnA RNunI vasUlAta karavA mATe vivAda kare nahi-paNa te dravya mArI pAsethI laIne ApI de ane A pramANe te jhagaDAneA aMta thAya, vilAsinIetA nATakIya puruSA vaDe e utsavamAM uttama dhAmika nATake bhajavavAmAM Ave e Utsavane jovA mATe ghaNAM leAkeA Ave rAta-divasa e utsavamAM mRdaMga-vani thatA rahe. je mALAene utsavamAM Amatema laTakAvavAmAM Ave te myAna thAya nahi. (pamukbapazAliga saMpurana banALa thayuM) dareka vinItAvAsIjana e utsavamAM mudrita manavALA thaIne kezaladezavAsIonI sAthe sAthe anekavidha krIDAe kare. (vinaya veja) A pramANe aaSTAphrikA maheAsavathI e Ayudha ra tnanI sArI rIte ArAdhanA karavA mATe AyeAjanA kareA. kemake e Ayudharatna jyAre sArI rIte ArAdhita thai jaze tyAre niyamathI enA vaDe mane Icchita vijaya rUpa phaLanI prApti thai jaze. A pramANe vyavasthA karIne pachI vyavasthA thai gayAnI mane khakhara Ape. (te phLatAno saTTAna sevisenoe mahena razmA vaM yuttAo samALIyo radAtho nAva vinaLa paripuLati) A pramANe bharata rAjA vaDe AjJApita thaelA te zreNi prazreNi rUpa prajAjana hathi atyadhika Ana`dita thayA, saMtuSTa thayA ane bharata rAjAnI AAjJAne temaNe vagara koI paNa jAtanI AnA kAnIe svIkArI lIdhI. AjJA svIkAra karatI vakhate temaNe peAtAnA banne hAtheAthI savinaya pramANu karyA. ahI` yAvat padathI (TMrataru pavRitIsaM Anava zirasAvata mastake ahiM vA) evA pATha saMgrahIta thayeA che (FggLattA) bharata rAjAnI AjJAnA svIkAra karIne (maddaSNano aMtiyAo pArrAina meMti) pachI teo save bharata rAjA pAsethI pAchA peAta-peAtAnA sthAna para AvI gayA. (g LiyAla mattA ubhu re nAya ratima kSAati) pAchA pharIne temaNe bharatarAjAnI AjJA mujaba nagarImAM aAddikA mahe|tsava Ujavye. ane UjavALye, je pramAMNe e mahesavanI ucchuka vagere rUpathI vyavasthA karavAnI AjJA rAjAe ApI hatI tevI ja vyavasthA temaNe te utsavamAM karI ane karAvaDAvI (rettA jAattA leneva maDhe rAcA teneya vAti) e utsavane UjavAvI ne pachI jayAM te bharata rAjA hatA tyAM AvyA (vAchittA nAva samAptiya paripati) tyAM AvIne temaNe rAjAne A pramANe khabara ApI ke he rAjA mahe|tsava UjavavAnI jevI AjJA ApazrIe ApI hatI te mujaba amebe te maheAtsava UjavyA che ane UjavAvyA che // 4 // aSTANDikA samApta karake Ageke kArya kA nirUpaNa 'ta eNaM se divye cakkarayaNe aThThAhiyAe mahAmahimAe' - ityAdi sUtra ka TInAtha (ta or se splei cAthaLe) tyAra khAda te cakraratna jyAre (aTThAdiyANa mArmAmANa ni ttApa samALI) aSTAphrikA mahAtsava sArI rIte sampanna thaI cUkyeA (mAtRghAsAhAo) Ayudha gRhazALAthI (fgniyalama6) nIkaLyu (kiLivamittA) nIkaLIne te (asahiyarvAne) 'tarIkSa AkAzamAM addhara cAlavA lAgyuM . (jJala saTTasasaMrvAgke) te eka hajAra yakSeA-devAthI parivRtta hatuM, kemake cakravatI nA caturdezaratnAmAMthI dareka ratna eka hajAra devAthI adhiSThita hAya che. (divyatuDiya sada saMviNaNAraNa ApUreM te ceva aMbaratalaM viNIyAe rAyahANIe majjhaM majjheNaM jambudvIpaprajJaptisUtra 172
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ nijAra46) te vakhate aMbara taLa divya vAjAonA ninAda ane pratininAdathI guMjita thaI rahyuM hata ethI evuM lAgatuM hatuM ke jANe e cakraratna ja AkAzane zadita karI rahyuM che. A pramANe AkAzamAM addhara cAlatuM te cakraratna vinItA rAjadhAnInI ThIka vacce thaIne pasAra thayuM nichittA' pasArathaIne te (rrmaLae yALi je kurimaM virsi mAnatimimude jAva dothA) gaMgA mahAnadInI dakSiNa dizA-taraphanA kinA rAthI pasAra thatuM pUrva dizA taraphanA mAgadha tIrtha tarapha cAlavA lAgyuM. ahIM sUtramAM bane "" vAkayAlaMkAramAM prayukta thayela che. vinItAnI samazreNimAM pUrva dizA tarapha vahetI gaMgA magadha tIrthasthAnamAM pUrva samudramAM maLe che. ethI te taTa dakSiNa bhAgavatI hovA badalAlAnA" e padathI vyavahuta thayela che. ethI ja ahIM A pramANe kahevAmAM AvyuM che. (ta eNaM se bharahe rAyA taM divyaM cikkarayaNaM gaMgAe mahaNaIe dAhiNilleNaM kUleNaM pura* thima rili mAnatirathamamuhUM pathArta pAsa6) bharata rAjAe jyAre te divya cakarAnane gaMgA mahAnadInA dakSiNa dizAnA taTathI pUrva dizAnA tarapha vartamAna mAgadha tIrtha tarapha jatuM joyuM te (sattA) joIne te (TTa tura nAra diyA vira puje ) hRSTa ane tuSTa tha. cittamAM AnaMdita temaja parama sauma-nasthita thaIne, harSAviSTa thaIne kauTuMbika puruSane belAvyAM ane (tArA) bolAvIne teNe (have vathANI) A pramANe kahyuM-(fNagbera e hevAnuegvA ! AmaNe dariyaLa para peDha) he devAnupriyA ! tame yathAzIvra abhipeka gya pradhAna hAthIne-pahAthIne susajaja karo. (ajaya dattara kojiI cADasaMjila seof avorde temaja haya-gaja-ra-pravara yoddhAothI yukta caturaMgiNa senAne susajaja kare. (cALattirja padAuimha) jevI AjJA me tamane karI che te mujaba badhuM kAma sampanna karIne pachI mane sUcanA Ape. (ta vLa te gfiaa kAra patrabihAri) bharata rAjA vaDe A pramANe AjJapta thayelA te kauTuMbika ja hRSTa-tuSTa thayA ane cittamAM AnaMdita thayA ane rAjA bharate je pramANe karavAne temane Adeza Apyo hato, te badhuM sampanna karIne temaNe bhArata rAjAnI pAse sUcanA mokalI. (a go re mAre jA keLava ma kA ghare seva kavAda cha4) tyAra bAda te bharata rAjA jyAM nAnA gRha hatuM, tyAM gayA. (kAchittA jova mannAghara sevAmaggvasa, magifiA samuttajJAAmirm taheva jAva dhavala mahAmehaNiggae iva sasivva piyadasaNe NaravaI majjaNadharAo paDiNi mahuM) tyAM jaIne te majajana gRhamAM praviSTa thayA. praviSTa thaIne te jenI bArIo mUktAphaLathI khacita che ane ethI ja je atI manorama lAge che temaja yAvat padAnasAra je vicitra maNiratnonI bhUmivALuM che evA. maMDapamAM mUkelA nAnA maNiothI khacita snAna pITha upa2 sukhapUrvaka besI gayA. tyAM te rAjAne sArI rIte snAna karAva. vAmAM AvyuM. snAna karAvyA bAda te bharata rAjA dhavala mahAmegha-svaccha zat kAlIna meghathI nirgata zazI-caMdranI jema te majanagRhamAMthI bahAra nIkaLyA. te samaye teo jambudvIpaprajJaptisUtrA 173
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ navAmAM atIva sohAmaNuM lAgatA hatA. (vimittA thayAdapavaravAmAM darara raMDhApa rejAi grdakSitti leva vAriyA vALA sA mira dRSi seva kathAna) majajanagRhamAMthI bahAra nIkaLIne te bharata rAjA ke jemanI kIrti haya-gaja ratha-zreSTha vAhana ane ddhAonA vistRta vRndathI vyAsa senA sAthe vikhyAta che-te jyAM bAhya upasthAna zALA hatI ane temAM paNa jyAM abhiSeka 27 hastiratna hatuM eTale ke paTa hAthI hate-tyAM AvyA. (3ghAchitta) tyAM AvIne (baMnaijiriNAdAkinama vaDuM ghaa ) narapati aMjana girinA kaTaka-nitaMba bhAga-jevA gaja pati upara samArUDha thaI gayA. (Rum se mAthe paride hArotthayasukayaraiyavacche kuDala ujjoiANaNe mauDadittasirae NarasIhe Naraa mttei vade mahArANamaze kadamadimAgaijhIe gmALa) tyAra bAda te bhAratAdhipati narendra ke jemanuM vakSasthaLa hArathI vyApta thaI rahyuM che, ethI je bahu ja sahAmaNuM lAgI rahyuM che, ane jenA manuSya mATe je AnaMda prada thaI rahyuM che, mukha -maMDaLa jemanA ane karNana kuMDaLethI udhotita thaI rahyuM che, mukuTathI jemanuM mastaka camakI rahyuM che, zuravIra hovAthI je manuSyamAM siMhavata pratIta thaI rahyA che, svAmI hovAthI je nara samAja mATe pratipAlaka rUpa che, parama ezvaryanA vegathI je manuSyamAM Ina tulya gaNAya che, svakRta kRtyanA saMpAdaka hovAthI je nara-vRSabha tarIke prakhyAta che, attarAdika devenA IndronI vacce je mukhya jevA che. atyadhika rAja tejanI lakamIthI je tejasvI thaI rahyA che (sarathANapaf6 zukamA) bandijana vaDe uccArita sahasAdhika maMgaLa vAcaka zabdathI je sastuta thaI rahyA che, temaja (sAyANA) tamArI jaya thAo, jaya thAo A pramANe jemanA darzana thatAM ja je leke vaDe maMgaLa zabdothI puraskRta thaI rahyA che (hariyApu) pitAnA paTTa hAthI upara beThelA (veva mAhItaLe teva vAirachaThTha) jyAM te mAgadha tIrtha hatuM, tyAM AvyA je vakhate e bharata rAjA hAthI upara savAra thaIne e tIrtha tarapha AvI rahyA hatA, te samaye temanI upara sakereTa-koraMTa puSponI mALAthI yukta chatra chatradhArIoe tANI rAkhyuM hatuM. (reiDarajAnacrI hUMdavALakhuM 2 jhavadyArike vema reva dhavaDuM anAvarU nimarg Dukkara avAje) enI upara camara DhALanArAe vAraMvAra veta-zreSTha cAmara DhALI rahyA hatA. be hajAra devethI teo AvRta hatA kemake. cakravartinuM zarIra behajAra devothI adhiSThita hoya che. kubera jevA eo dhanasvAmI hatA ane IdranI jevI RddhithI e vistRta kIrtivALA hatA. (iaa mALA rAji i sTe) e mahAnadI gaMgAnA dAkSiNAtya phUlathI pUrva digavata mAgadha tIrtha tarapha ravAnA thayA. te samaye eo (nAmAnA gharamAromudrAsama) vRti veSTita grAmathI, suvarNa 2nAdikanA utpatti sthAna rUpa AkarathI, nathI, dhUlinA prAkArothI pariveSTita kheTothI, kSudra prAkAraTita karbaTathI, aDhI gAu sudhI gAmAntara-rahita maDaM bethI, jalamArga ane sthaLamArgathI yukta jananivAsa rU5 jambudvIpaprajJaptisUtra 174
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ droNu mukhAthI, samasta vastuonA prApti sthAna rUpa pattanethI athavA zakaTAdithI athavA naukAothI gamya rUpa pattanothI, phakta naukAethI ja gamyarUpa paTTanethI, tApasI jane vaDe AvAsita tema ja apara jana vaDe paNa nivAsa cegya evA Azrame thI, kRSaka vaDe dhAnyarakSA nirmita dugabhUmi rUpa saDAthI athavA parvata zikhara sthita jana nivAsa rUpa athavA samAgata prabhUta pathika jata nitra dha rUpa sADhAthI mAMData (miniya meLIyaM vasuddha attimAne 2) evI sthira prajAvALI vasudhAte, tyAMnA adhipatine peAtAne a na karatA (trA vAr yArUM pucchamAne 2) temaja temanI pAsethI najarANAnA rUpamAM utkRSTa ratnAne-tattajAtimAMpradhAna bhUta vastuone svIkAratA svIkAratAM (ta vighnacantayaLa zrabhujIne) temaja cakrarata dvArA pradarzita mAga thI cAlatA (goyanvaMtarita vasatlRi vasamane) ane eka eka yeAjana upara peAtAnA paDAva nAkhatA (Uneva mAnasithe tenevavALaccha) jayAM mAgadha tI' hatu, tyAM gayA. (thApachinnA) tyAM AvIne temaNe (mAnaddattisthala aTUlAma te kuvAjasannoyaLAyAma nava norathI cara riddha' vinaya vadhAvAra niyela rU) te mAgadha tIrthonI akrUrasamIpa pradezamAM-arthAt na ati dUra ke na ati nikaTa evA ucita sthAnamAMpAtAnA nava cAjana vistAra vALA ane khAra yAjana laMbAI vALA kaTaka-sainya-nuM nivAsa sthAna manAvyu eTale ke pUrvAMkta pramANavALA sthAnamAM teNe peAtAnA sainyane paDAva nAkhyo. (tttiA yathaLa sAve) te sthAna para senAne mukAma ApIne pachI teNe sUtradhArAnA mukhiyA ne kheAlAvyo. ( sarvattA ya thayAlI) ane melAvIne teNe A pramANe kahyuM- (viqAmeya orevAviyA ! mamAvAyuM polaaAruM = ft) T devAnupriya ! tame zIghra mArA mATe eka nivAsa sthAna ane pauSadhazALAnuM nirmANa karo. (jillA prameyamAMttiya vinAdi) nirmANa karIne pachI mane e AjJA mujaba kAma sampanna thaI javAnI sUcanA Ape. (ta vaLa se vacane maheLa nA payaM vutaeN samALe - tu cittamAnaMdipa pIImaNe jAva aMjali kaTTu evaM sAmI tahatti sAmI ANApa vinan vALa nAkapun) A pramANe bharata rAjA vaDe AjJapta te vaddhakirana hUMtuSTa thate peAtAnA cittanA AnaMdita thayA. tenA manamAM prIti utpanna thaI, yAvat ali joDIne pachI teNe A pramANe kahyuM-hai svAmina ! je pramANe ApazrIe AjJA karI che, te mujaba kAma sampanna tharo A pramANe kahIne teNe prabhunI AjJAne bahuja vinaya pUrNAMka svIkAra karI. (pattinittA malla Lo AvatlR pAsasAruM cAre) AjJA svIkAra karIne pachI teNe tyAMthI AvIne bharata rAjA mATe nivAsa sthAna ane pauSadhazALa nu nirmANa karyuM. (rittA jUthamALattinuM viqAmeya vaccaLati) nirmANa kArya sampanna thatAM ja teNe rAjAjJAnuM pAlana thai cUkayu che te aMgenI khabara rAjA pAse pahAMcADI. (3 taLa ke madde rayA AmirehAmo dainthiyaLAko pacohaTTu) bharata mahArAjA peAtAnI AjJa jambudvIpaprajJaptisUtra 175
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ ajaba kArya sampanna thaI cUkyuM che te vAta sAMbhaLIne abhiSeka egya paTTahAthI uparathI nIce utaryA ane lava jehAchA tela savAla cha3) jyAM pauSadhazALA hatI te tarapha ravAnA thayA (zvAchinA sadasA 3gp visa6) tyAM AvIne teo pauSadhazA LAmAM praviNa thayA. (gaggviti) praviSTa thaIne temaNe (gaEURtAruM ghamaja) pauSadhazA. LAnuM pramArjana karyuM. (unAnA aLA raMga6) pramArjana karIne pachI temaNe tyAM ahI hAtha pramANa jeTaluM darbhAsana pAtharyuM. (saMttA vamasaMthAtAM su) pAtharIne pachI teo te Asana upara besI gayA. (duttA mA tiratha gumArarata revA garabatta najhara) tyAM besIne temaNe mAgadhatItha kumAranI sAdhanA mATe traNa upavAsa dhAraNa karyA, (nizvittA sadA vaTTara caMvArI muvamafjasughauLe vavA mAjhAlagrafae. vane zIda dumaraM paDakAramA) tra" upavAse- aThThama dhAraNa karIne teo pauSadhavALAM brahmacArI ane unmuktapaNi suvaNabharaNavALA thaI gayA temaNe -caMdana vilepana vagere sarve tyajI dIdhA. hAthamAMthI zastra tyajI dIdhuM, musala tyajI dIdhuM, aDhi hAtha pramANa darzAsana upara virAjamAna te bharata mahArAjA AMtarika vyakta rAgAdikanA parihArathI advitIya thaI gayA. temanI pAse te samaye senA vagere ne eka paNa mANasa hata nahi A pramANe temaNe yathAvidhi pauSadhanuM pAlana karyuM. (ta hai se mAthuM jAya aTTanamajaMli AimamAri ghoSAtrAmAM vimag) yathAvidhi jayAre te pauSadhanuM pAlana karI cUkyo eTale ke tenI ArAdhanA pUrI thaI cUkI tyAre teo pauSadhazALAmAMthI bahAra AvyA (phinimittA keLaa arfetan pApArA teya vAda83) pauSadhazALAmAMthI bahAra AvIne pachI teo jayAM bAhya upasthAna zALA hatI tyAM AvyA, (vAchattA thoDu vigse ra6) tyAM AvIne temaNe kauTuMbika purUSone bolAvyA. (sAvittA vAla) belAvIne temaNe A pramANe kahyuM. (fggrmeva mo vAgizA ! dai jai 4 pavana koTTAthe vAsafjafba seLa rANAde) he devAnupriye ! tame zIghameva haryA gaja, ratha temaja vIra zreSTha dhAothI yukta senA taiyAra kare. (jADAM sattA hACQ) temaja jemAM cAra ghaMTAe laTakI rahyA hoya, evA rathane azvothI calAvavAmAM Ave evA ratha ne sajijata kare, (tti paTTa) A pramANe kahIne te (mannAi guvisa6) snAna gRhamAM praviNa thayA. (aggvanittA samura sadeva jJAva dhavajI mahAmeLApa aa Turo rivivama9) tyAM jaIne te pUrvokta muktAjala phaLa Adi vizeSaNothI abhirAma snAnamaMDapa mAM mUkelA pUrvokta "nAnAmaLi mannicitta" vizeSaNovALA nAna pITha upara AnaMda pUrvaka besI gayA. tyAM temane snAna karAvavAmAM AvyuM. snAna karyA pachI teo dhavala meghathI nirgata candra maMDalanI jema te nAnagRhamAMthI bahAra nIkanyA. (vikimittA dura jai ra6 gvA vALa sAva reora mcittiI lava diliA varadahANA ya vAyagTe jAsade teva savAchA ) e sUtrapadonI. vyAkhyA pahelA karavAmAM Avela vyAkhyA mujaba ja che. (3vAnachittA 348 mArahuM ) aviratha pAse pahoMcIne teo tenI upara savAra thayA. e pa jambudvIpaprajJaptisUtra 176
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharatacakIne snAnAdise nivRta honeke anAra kAryakA nirUpaNa 'ta eNaM se bharahe rAyA cAugghaMTaM AlarahaM' ityAdi // sUtra-6 // TIkAI-(g ) tyAra bAda (se mAre ghate bharata rAjA (rASacaMdra rahyuM) cAraghaMTAothI yukata adharatha upara (tu samA) AsIna thaIne (DhANamudde mojA) lalA samadramAM praviSTa thayA, e ane saMbaMdha che. (rayamyApAranoTiyA vui) te samaye tenI sAthe senA hatI te senAmAM haya-ghaDA, gaja-hAthI, ratha ane zreSTha yoddhAo hatA. e sarvathI AvRtta thayela te (mahA maeaguevAgheragha ) mahA saMgrAmAbhilASI yoddhAone parikara (namUda) tenI sAthe-sAthe cAlI rahyo hato. (carAvattiyA) gantavya sthAnano mArga te cakraratna batAvatuM hatuM (nArAyaNa sattAnugAma) aneka mukuTadhArI hajAro zreSTha rAjAo tenI pAchaLa pAchaLa cAlI rahyA hatA. (maraghA ja vaLAvavotkajhAsTara mayamaer samuharavabhUyaM piva karemANe 2 purathimadisAbhimuhe mAgahatittheNaM lavaNasamudaM ogAhai) ukaSTa siMhanAda jevA avAjanA kalakala zabdathI evI pratIti thaI rahI hatI ke jANe samudra pitAnI kalola, mALAothI zubhata na thaI rahyo hoya ane e te kSubdha samudranI gajenA ja zabda che. ethI AkAza maMDaLa guMjI rahyuM hatuM. jayAre te lavaNa samudramAM praviSTa thavA jaI rahyo hato tyAre te pUrva dizA tarapha mukha karIne mAgadha tIrthamAM thaIne lavaNa samudramAM praviSTa thaye hate. (Ava vAraNa pucar sahA) jayAre te lavaNa samudramAM praviNa thayo tyAre te ATale ja UMDo hato ke tenAthI tenA rathanA cakranA avae ja bhInA thaI zakyA. (taghai re ma AyA tuje niziv) bharata rAjAe potAnA rathanA ghaDAo rokI dIdhA. (nittA OM ) ghoDAo aTakyA tethI ratha paNa Ubherahyo. (ttA ghaNuM vmura) ratha ubhuM rahyo ke tarata ja bharata rAjAe potAnA dhanuSyane uThAvyuM. (ta pa) tyAra bAda te bharata rAjAe A prama Ne kahyuM -e A sthAne saMbaMdha che. je dhanuSane bharatarAjA e uThAvyuM hatu , tenI vizeSatA prakaTa karatA sUtrakAra kahe che-( athavADhavaMdaghariAre vivighaghAsiyA 3riAva7 vghasagAha para mamataguDhaDhaLa%) teno AkAra acira dvata bALacaMdra je temaja IndradhanuSa je hato. ahIM acirAgata ba lacaMdrathI zukala pakSanI dvitIyAno ca dvagRhIta thayo che. kemake eja pAtaLe ane vizeSa rUpamAM vakra dhanuSa je hoya che. A pramANe vaSakALanA samaye jema gaganamAM indradhanuSa udagata thatuM jovA mAM Ave che. tema che. jambudvIpaprajJaptisUtra 177
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa indradhanuSa jevA ja vakra hAya che ethI dhanuSanI vakratA prakaTa karavA mATe e bannenI samAnatA ahI' spaSTa karavAmAM AvI che. temaja ahakArathI vita thayelA zreSTha mahiSanA nikhiDa pudagalAthI niSpanna ethI chidrarahita evA ramaNIya traMga jevA sudRDha ane zreSTha nAganI pradhAna mahiSazraganI zreSTha kokilanI, bhramara kulanI temaja nIlI Teka jevI kALI kAMtivALA (dhata ghoya) teja thI jAjavalyamAna, tathA nimala pRSThabhAgavALA (nikaLovilimilataLiyaLayaMtinajJAhiitta) nipuNa zilpi vaDe ujavalita karavAmAM AvI ethI dedIpyamAna evI maNirata ghaTikAonA samUhathI veSThita (rtta vigataniAciSaM) vidyuta jevA navIna karAvALA suvaNa thI nimi`ta jemAM cihno che. damiittignela cAmavAndvacavithaM ) dara ane malayagirinA zikharanA siMha skandha cikura, cAmara-khAlacama, geApucikara temaja addha candra e cinhA jemAM cinha rUpe aMkita che. . (brAlTavittIya munijI vadhundrAni siM gaTTu nIva) kAlAdi varNa yukta snAyuethI nimita jemAM pratyaMcA Akhaddha che. ( vi tArI canIva dhamU dina) je zatruonA jIvanamATe antakara che temaja jenI pratya' cA cAMcaLa che, evAM dhanuSane hAthamAM laine (saravA) te bharata rAjAe (sucavavir koDiaM vara sAratoMDa, kaMcaNamaNikaNagarayaNadhoiDDha sukayapuMkha aNegAmaNirayaNa vivisuviraiva nAmaciMdhU vasAhaM ThAha UNa ThANaM Ayata kaNNAyataM ca kAUNa usu kuvAra) jenI banne keTie zreSTha vAnI banelI che abhedha hovAthI mukha jevu vA jevuM sAra saMpanna che. jenA pradeza vizeSa mAM caMdrakAMta vagere maNie kAcanathI baddha che temaja ketanAdi ratnA paNa jemAM kAMcana thI baddha che. nimala heAvAthI jene pRSTha bhAga prakSAlita karavAmAM AvyA hAya te pramANe svaccha che, dhanurdhArIeAnA mATe je abhirAma rUpa che temaja nipuNu zilpI vaDe je manAvavAmAM Avyu che. evA pRSTha bhAga vALA khANa ne ke jemAM aneka maNie temaja ratnA vaDe nAma rUpa cinha aMkita karavAmAM Avela che. paDhinyAsara vizeSamAM sthita thaIne te khANane dhanuSa upara caDhAvyu' ane kAna sudhI bahuja sAvadhAnI pUrNAMka kheMcIne (mArUM vayaLAnuM tatva mALIya) A pramANe vacane kahyAM-(Ti ! muLaMtu mavaMto vAdibo lahu sarasa ne revA) mArAvaDe prayukta kSetra nA hilTaMgamAM rahe. nArA je adhiSThAyaka devA che te sAMbhaLe. (nAnapurA suvA selibru namo viyAmi) jambudvIpaprajJaptisUtra 178
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM nAgakumAra, asura kumAra, suvarNa kumAra e sava mATe namaskAra karuM chuM jo ke ahI' prayukta nama:' zabdathI ja namaskAra karavAnI vAta AvI jAya che paNa chatAMe je jJavayAmi' zabdane prayAga karavAmAM Avela che. te bharata cakrInI bhaktinI atizayatA khyA pana karavA mATe kahevAmAM Avela che. A pramANe khANa prayAgamAM sahAyabhUta thanArA mahibhAMgavAsI devene sa'edhita karIne have te AbhyaMtaravatI devane saMbedhana kare che. (haMdi suNatu bhavato abhitarao sarassa je devA-jAgAsurA suvaNNA savve bhaMte visyvAlI // 2 // ahIM dR ipada sAdhana mATe prayukta thayela che. mArA dezamAM rahenArA je nAgakumAra, asurakumAra, suvarNa kumAra nAmaka devA che, tee sarva' sAMbhaLeA- te mane savane namaskAra karU chuM. ahI je cakravatI e A pramANe kahyu che. tene abhiprAya A pramANe che ke e sarve deve mArI AjJA mujaba cAlanArA che. tethI mArAvaDe cheDavAmAM Avela khANane sa` rIte sahAyabhUta thaze ja. ethI huM temane namaskAra karU chuM. jo ke ahI ke I evI AzaMkA karI zake tema che ke jayAre e deve rAjAne ApIne che ja te pachI temane namaskAra karavA ucita kahevAya nahi. te A zakA kharAbara nathI kema ke cakraratna nI jema jayAre kSatrine zastra namaskAya che tA temanA adhiSThAyaka deva che, temane rAjA namana kare temAM koI anucita vAta nathI kAraNa ke tebe paNa rAjAnA abhimata kAryamAM sAdhaka heAya che. (kRti hrATa phlu nivRtti) A pramANe kahIne teNe khANa cheDI dIdhu'. bharatanA e prastAva ne spaSTa karavA mATe A banne gAthAe kahevAmAM AvI cheprirnnigriymjjho vAudhuya sobhamANako sejjo / citteNa sobhae ghaNuvareNa iMdovba paccakkhaM // 1 // taM caMcalAyamANaM paMcami caMdovamaM mahAcAvaM / chajjai vAme hatthe NaravaiNo tami vijayaMmi ||2|| je pramANe akhADAmAM utaratI vakhate pahelavAna kacheTA khAMdhe che, temaja mAgadha tIthe zane sAdhavA mATe dhanuSa upara bANu caDhAvIne cheDatI vakhate te bharata rAjAe paNa peAtAnI dheAtInI kAMchane khAMdhI lIdhI. ethI tenA zarIranA madhyabhAga eTale ke kaTibhAga sudRDha andhanathI Akhaddha thaI javA badala bahuja majabUta thaI gayA athavA yuddhocita vastra anyana vizeSathI tenA madhyabhAga kaTibhAglR Akhaddha hatA. eNe je kauzeya vasa vizeSa dhAraNa karelu hatu, te samudranA pavanathI dhIme-dhIme te vakhate hAlI rahyuM hatuM ethI DAkhA hAthamAM dhanuSa dhAraNa karela te bharata rAjA pratyakSa Indra jevA lAgatA hatA. tathA vAma hastamAM je pUrvokta rUpamAM varNita dhanuSa hatuM te vidyuta nI jema camakI rahyuM hatuM temaja zukalapakSanI paMcamI tithinA candra jevuM lAgatuM hatu, (taLa che are mATe" rA bili samANe khipyAmeva duvAlasajoyaNAI gaMtA mAgahatitthAhivaissa devassa bhavasi nivRtta) jayAre bharata rAjAe khANa cheDayu. tA chUTatA ja 12 ceAjana sudhI jaIne mAgadha tIthanA adhipati devanA bhavanamAM paDyu. (saraLa che mAtisthAvidmayapatti pAM nivaDyuM pAlara) te mALadha tIrthAdhipati deve jayAre peAtAnA bhavanamAM paDeluM khANa eyu tA jambudvIpaprajJaptisUtra 179
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ (Egr)joine (gAputte saMkavi vila milamile mALetti) te krodhathI rakta thaI gayA. koSanA udayathI koSa rUpI agni jemAM prakaTa thayeA che. evA te thai gayA. jeNe A mANa pheMkayuM tenI upara te krodhAviSTa thaI gayA. ethI tenA rUpamAM raudrabhAva jhaLakavA lAgyA ane krodhavavata thaine te dAMta pIsavA lAgyA ane hATha karaDavA lAgyA (ttihiyaM miTi bikAne sAda6) te vakhate tenI bhrakRti trivAla yukta thaI gaI lalATa upara caDhI gaI-varka thai gaI (lAi huM cAlI) bhRkuTi lalATa para caDhAvIne teNe mA pramANe vicAra karyAM. zaila La mokSa sthiyavastha huratapatapalaLe pILavuAcAra hirisiriparivajjie jeNaM mama imAe eyANuruvAe divvAe deviddhIe divvAe devajuIe divtreNaM devANubhAveNaM laddhAe pattAe abhisamaNNAgayAe uppiM astue bhavaNaMsi saMniSiddhatti Tu lIdAvaLAko muk) are ! A kANu aprAcita prAthI - maraNAbhilASI thayA che. eTale ke evA kaNa che ke je mArI sAthe yuddha karavA taiyAra thayA che, ane peAtAnA akAla mRtyune khelAvI rahyo che. mane lAge che ke te kulakSaNI che, azubha lakSaNA vALe che, hInapuNya cAturdaza che. hIna puNyavALI caturdazImAM -kRSNa caturdazInA divase tenA janma thaye che. temaja te zrI-ho thI rahita che. kemake tene mArI A pratyakSamAM anuSyamAna pradhAna devaddhi-dhanaralAdirUpa sampatti upara-deva dyuti upara-deva zarIra, AbharaNAdinI kAMti upara ke je me divya devAnubhAvathI janmAntarApAjIta maLa puNyathI svAdhIna banAvI che temaja jene bhegavavA ne adhikAra mane ja prApta thayelA che-khANa prahAra karyAM che. mane lAge che ke te alpAtsuka che, prANatrANanA utsAhathI vita thaI cUkayA che, nahI'tara te mArI upara khANa cheDavAnu sAhasa ja kevI rIte karI zake ? A pramANe vicAra karIne te tarata ja siMhAsana uparathI ubhA thaI gayA. (amudattA teneva nAmATaMTe sare tene vAnchA) ane ubhe thaIne te jyAM te nAmAMkita bANa paDelu hatuM tyAM gayA. (vAchattA saMgAmADhya lok) tyAM jaine teNe te nAmAMkita khANane peAtAnA hAthamAM lIdhu' (nAma jIvavAva) ane nAmanA akSare vAMcyA, ( NAmaM aNuvamANassa ime pyArUve ajjhatthie patthita maNogae saMkape samupajjitthA ) nAmAMkita akSaro vAMcIne tene evA vakSyamANa strarUpa vALA AdhyAtmika ciMtita, prAthi ta kalpita, mane gata saMkalpa utpanna thayA. te saMkalpa AtmAmAM utpanna thaye| ethI tene AdhyAtmika kahevAmAM AvyeA che. cintAyukta havA badala te ci Mtita hatA. sa'kalpa e prakAranA hAya che-eka dhyAnAtmaka ane bIjo cintAtmaka emAM prathama sthira adhyavasAya rUpa hoya che kemake e tathAvidha dRDha sahananAdi guNavALAone thAya che. bIjo sa'kalpa calAdhyavasAya rUpa hoya che ane te tathAvidha dRDha sahatanAdi guNavALAethI bhinna jIva ne hAya che, temanAmAM A sa'kalpa cittanI anavasthiti rUpa hovA badala ci'tita hatA. evA saMkalpa anabhilASAtmaka paNa thaI zake ethI kahevAmAM Avela che ke A saMkalpa jambudvIpaprajJaptisUtra 180
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ tenA prArthita hatA ane te abhilASAjanya hatA eTale ke e mAre| sakalpa lagrAhI thaze evI abhilASA yukta hatA. temaja teNe atyAra sudhI tene potAnA manamAM ja rAkhyo hatA. bahAra keAInI pAsepaNa vacana dvArA prakaTa karyAM na hatA, ethI te maneAgata hatA. (utta ne ghaNu mo naMnuddIne rIve mATe nAmaMthA vAtacaTTo) Aha ! ja buddhIpamAM bharata kSetramAM cAturanta cakravatI bharata nAme rAjA utpanna thayA che (te jhIyameya tIya dhruvamaLA vALa mAtisthamALa devALuM rAphena vasthAnIya datta) ethI atIta pratyutpanna mAgadha tInA adhipati kumArAnA A jIta-para parAgata vyavahAra-che ke tee tene najarANu (bheTa) kare. (a pAmi pratti, sarasa raLo savasthAnIya remi tti vakhUTu parva pade) to have huM jau ane jaine bharata rAjAne najarANa upasthita karU' A pramANe vicAra karIne pachI najarANA yAgya vastuenA viSe vicAra karyAM // sUtra 6 / / mAgadhatIrthAdhipatikA bharatacakrI ko bheTapradAna kA nirUpaNa 'saMpehetA hAraM mauDaM kuMDalANiya' ityAdi sU0 7 // sodArtha-(lapeTettA)sArI rIte vicAra karIne (hA makaruM chuGajALiya kani ya sukiyAniya, yasthAniya prAmAni ca lAM ca LAmAthI AvRttisthone cUme ka) teNe hAra, muguTa, kuMDaLa, kaTaka, truTita-khAhunA AbharaNa vizeSa nAnAmaNi ratnAdikathI khacita paheravA rAgya vao bharatanA nAmathI ati khANa tema ja mAgayatI'nuM rAjyAbhiSeka ceAgya udaka e adhI vastue lIdhI. (nikinnA tAta vizvakAla tumAra cavANa nayaLAvalIyAla si gvAra uddhaAe divvAe devagaIe vIIvayamANe2 jeNeva bharahe rAyA teNeva uvAgacchara) me sarva upahAra caiAgya vastuo laI ne te utkRSTa, ti, capaLa ati mahAna vegathI Aragdha hAvAthI siMha gati jevI zIvratAvALI, uddhata divya devagatithI cAlatA-cAlatA jyAM bharatarAja hatA, tyAM AvyA. gatinA e save vizeSaNAnI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI che. ( uvAgacchittA aMtaliklapaDiyanne sakhikhiNI Ai paMcavaNNAI vatthAI pavaraparihie karayapariggahi dasaNahaM sira jAva aMjali kaTTu bharahaM rAyaM japaNaM vijapaNaM vaddhAvei) tyAM AvIne teNe kSudragha TikAothI yukta evA pAMcavarNarvALa vastra paherIne AkAzamAM ja UbhA rahIne dasanakhA jemAM saMyukta thaI jAya evI aMjalI banAvIne ane tene mastaka upara mUkIne bharata rAjAne jaya-vijraya zabdo sAthe abhinadana vadhAmaNI ApyA. ahIM je kSudra ghaTikAe yukta vastro paherelA che evA ullekha che tenuM tAya A pramANe che. ke teNe te ghaTikAothI utthita thatA zabdo vaDe eja vAta sa leAkeA samakSa pragaTa karIke huM tamArA praSaTa rUpamAM sevaka chuM, gupta rUpamAM nahi. (vadyAvittA vaM yAsI) abhi jambudvIpaprajJaptisUtra 181
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ nadana ApIne pachI teNe A pramANe kahyuM- kaminigi devAnufcgurduM vastro maje cAse purathimeNaM mAgahatitthamerAe taM ahaNNaM devANuppiyANaM visayavAsI ahANaM devANupiyANa ANattIkiMkare ahaNhaM devANuppiyANaM purathimille aMtavAle taM paDicchaMtu Na devA NuppiyA! mama imeyArUvaM pIidANaM tikaTu hAraM mauDaM kuNDalANi ya kaDagANi ya jAya maagviragho rU ) Apa devAnupriya vaDe kevala ka9pa-samasta-bharatakSetra pUrva dizAmAM mAgadhatItha sudhI sArI rIte jItI levAmAM AvyuM che. huM Apa devAnupriya vaDe vijita dezAne nivAsI chuM. huM ApazrIne AjJapti kiMkara chuM. huM A5 devAnupriyane pUrva dizAne atapAla chuM ethI A5 devAnupriya mArA A prItidAna-bheTane svIkArakare A pramANe kahIne teNe temanA mATe hAra, muguTa, kuMDaLa, kaTaka yathAvat mAgadhatIthanuM udaka e sarve vastuo arpita karI. pauraya antapAla zabdano bhAvArtha A pramANe che ke pUrva dizAmAM Apa vaDe zAsita je deza che. te dezane huM zatrue vagere dvArA jAyamAna upathI rakSA karanAra chuM. ahIM yAvata zabdathI nAmAMkita bANanuM grahaNa thayuM che. (ttA re mAre sArA mANatitharclla Atha pharAba geI) bharata rAjAe paNa mAgadha tIkumAra devanA A jAtanA e prItidIna (bheTa) ne svIkAra karyo. (gi. tti jAtithajInA relve sajA, ghAne bheTane svIkAra karIne pachI te bharata rAjAe te. mAgadha tIrtha kumArane anugAmanAdi dvArA satkAra karyo ane madhura vacanAdi dvArA tenuM samAna karyuM. (tApitA sAjittA pafTuMvirane) satkAra ane sanmAna karIne pachI tene vidAya ApI. (ta vLa ma tathA getvatta6) tyAra bAda te bharata rAjAe pitAnA rathane pAcho vALe. (vArittA mALei varamuddAo tattara) ane pAcho vALIne mAgadha tIrthamAMthI pasAra thaI ne te lavaNa samudra taraphathI pAcho bharata kSetra tarapha AvI gaye, (TguttapittA keLava vijJaghaMghAvArei teva vAhiniyA 3vardAnasADhA teva vALadaracha4) ane AvIne te jyAM vijaya skaMdhAvAraniveza hate-paDAva hato, ane temAM paNa jyAM bAhya upasthAna zALA hatI tyAM AvyA (vArijIttA sun nizabda6) tyAM AvIne teNe ghoDAone ubhA rAkhyA. (nijigdittA huM ra vitta rAma hada haditAtra mArA ghare tene vAcharu) gheDAone ubhA rAkhIne pachI teNe ratha ubhA rAkhyo. ratha Ubhe rahetAM ja te rAjA ratha uparathI nIce utaryo ane nIce utarI ne pachI jyAM snAnagRha hatuM-tyAM gaye. (vAchattA agyi) tyAM AvIne te nAnagRhamAM praviSTa thaye. (gaguvinitA nAva ratidatta bAvaruM manAi ko linirNama) tyAM praviSTa thaIne teNe pUrvavat snAna karyuM , snAna jambudvIpaprajJaptisUtrA 182
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ karIne pachI dhavalamahAmeghathI niSpanna candra jevo priyadazIte bharata rAjA te sudhAdhavalIkRta snAnagRhamAMthI bahAra AvyuM. (grLamattA jevA mALamaMdare seva kavAda) snAna gharamAMthI bahAra nIkaLIne pachI te jayAM bhojanazALA hatI tyAM gayA. (3vAchittA mogAma vaMti judANAvAjA anamasta vrt) tyAM AvIne te bhajana maMDapamAM sukhAsana upara beTho ane tyAra bAda teNe aSTama bhakatanI pAraNA karI. (grfsattA moghamaMDavAmAM refjavAma) pAraNA karIne pachI bhojana zALAmAMthI bahAra AvyuM. ( 7LajaafmattA tenea yAdiriyA kavANAdA teva IdArane tene ruvArA) bahAra AvIne pachI te jyAM bAhA upasthAna zALA hatI ane temAM paNa jyAM siMhAsana hatuM tyAM AvyA. (vAiittA nIerarara rathAminue fNI zarU) tyAM AvIne te pUrva dizA tarapha mukha karIne siMhAsana upara besI gaye. (uLafazttA sAva saLacuLo sadAra) besIne pachI teNe 18 zreNi-prazreNinA lokone lAvyA, (sAvittA vAta) belAvIne A pramANe jhu-(khippAmeva bho devANuppiyA ! ussukkaM ukkaraM jAva mAgahatitthakumArassa devassa gadizaM mAmamiM da) he devAnupriyeM ! tame sau maLIne mAgadha tIrtha kumAra upara vijya meLavyuM te upalakSyamAM ATha divasa sudhI bahu ja ThATha-mAThathI utsava kare. emAM rAjakIya deva dravya mApha karo, prajAjano pAsethI kara levAmAM na Ave, A jAtanI vyavasthA karo. (nittA mama 9 mattiAM ) A badhuM karIne pachI mane sUcanA Ape. ( taeNaM tAo aTThArasa seNippaseNIo bharaheNaM rANA evaM vutAo samANIo haTaTha vAva ti) A pramANe bhArata rAjA vaDe AjJapta thayelA te aSTAdaza zreNi-prazreNi jene bahu ja harSita tema ja tuSTacitta thayA. teo rAjedita ATha divasa sudhInA mahA mahosavanI vyavasthAmAM tallIna thaI gayA. (pittA thaarmtta paferti) mahAmahatsava kArya samapana karIne temaNe rAjA pAse A jAtanI sUcanA mokalI ke amoe ApazrInI AjJA mujaba sarva mahA mahatsava kArya yathAvidhi sampanna karyuM che. (tapir a drive cAyane vaphAma tuve) tyAra bAda te cakaratna ke jenuM araka-niveza sthAna vajAmaya che, AyudhazALAmAMthI bahAra nIkaLyuM. e saMbaMdha ahIM jANI leto joIe. have te cakrarana kevuM hatuM. e saMbaMdhamAM je pada ApavAmAM AvyA che temanI vyAkhyA karavAmAM Ave che (DhovijJAnag) enA je araka hatA te le hitAkSaratanonA hatA. (kaMgonIy) enI nemi-cakradhArA-jaMbUnada suvarNanI banelI hatI. (ALAmaNa yucg thAniy) te aneka maNiothI nirmita antaH paridhi rUpa sthAla thI yukta hatuM (ji. muttAnAdimusiT) maNi ane muktAjAlAthI e paribhUSita hatuM (affghare) dvAdaza prakAranA bhabhAsadaga vagere tarya-samaha ne je avAja hoya che. evo eno avAja hate. (afarLIpa , taUAravimaMDaLa, rrrrrrrrghaTiaratiff ) kSadraghaMTikAothI e virAjita hatuM. e divya atizayarUpamAM prazasta hatuM. madhyA ne sUrya jema te vizeSathI samanvita hoya che. temaja e cakraratna paNa te vizeSathI samanvita hatuM. e gALa AkAra vALuM hatuM, aneka maNie temaja ratnanI ghaTikAonA samUhathI e cAre bAjuethI vyApta hatuM, (sa3thayufmazarUmabAsattAmaDhA, aMtaDhiparivane jambudvIpaprajJaptisUtra 183
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ navalana kSatiyuke) sa* RtuenA surabhit kusumeAnI mALAethI e surAbhita hatuM. e AkAzamAM avasthita hatuM sahasra pakSothI e pavRitta hatu. (rvatuDiyalakSa naLAnAM pUte ceva avataruM gAmeLa sattaLe phUla paDhame vayane) divyatR vAgha vizeSAno zabdathI temaja temanI saMgata dhvanithI te abaratalane pUrita karatuM hatuM. evu e bharata cakravatI nu prathama-Adya temaja savaratnamAM zreSTha, vairie upara vijaya meLavavAmAM satra megha zakti dharAvanAra hAvAthI e pradhAna cakraratna hatu. evu... A cakraratna (mAha tatkumArassa devassa aTTAhiAe mahAmahimAe NivattAe samANIe AuhagharasAlAo kininakSamaya) jayAre mAgadhatItha' kumArane bharata cakravatI e pAtAnA vazamAM karI lIdheA. tyAra bAda te AnaMdanA upalakSyamAM ATha divasane mahAmaheAtsava sampanna karavAmAM Avye|, enA pachI te pharI AyudhazALA gRhapathI khahAra nIkaLayu', (fammittA -divasathima vili valAmatidhAmimudde vayANa yavidyotthA) ane nIkaLIne te dakSiNa pazcima dizAnA phANamAM naiRtyakoNane Azrita karIne varaddAma tI tarapha cAlatA lAgyuM. sU. chA bharatacakrIkA varadAmatIrtha ke pratigamanakA nirUpaNa 'taraNaM bharahe rAyA ta divvaM cakkarayaNaM' ityAdi sU0 ||8|| (r kr) tyAra bAda (made rAyA) bharata rAjAe jayAre (taM ththuiM cakSasthaLa) te cakaratnane (TrALivasthima vili vAtimimurlR pavAya cava pAsa6) dakSiNa pazcima digbatI naiRRtya kANa tarapha varadAma tItha tarapha jatAM joyuM tyAre (qffrhaka suda joDhuMviya purile sAthe6) joI ne teNe peAtAnA kauTuMbika puruSane, pradhAna rAja sevakane lAvyA. (sacittA thai thayAlI) ane belAvIne temane A pramANe kahyuM-(vipameya mo TevAnu piyA ! cAyaH pavacArafnaLiseLa saLAheda ) he devAnupriyA ! tame yathA zIghra hayo--gheADA, gaja, ratha temaja pravara zreSDa ceAddhAethI yukta cAturaMgiNI senA susajjita karA. eTale ke tene susajaja karIne taiyAra rAkheA. tathA-(amile sthitya" pattipeTa tignALayera prajIvata) Abhipretya rAjAnI savArIyeAgya hastiratnane paNa susajja karA Ama kahIne te majjana gRhamAM-snAna gRhamA praviSTa thaye. (anurvAsittA) majajana gRhamAM praviSTa thaIne (teneya meLa gAva dhavahamahAmeLApa nAya sevavadyAmati/jjumAdi 2) te bharata cakravatI pUrvokta snAnAdhikAra sUtra paripATI mujaba snAnAdika vidhine vatAvIne yAt dhavala mahAmethI vinita candvanI jema dhavalI kRta te majjana gRhamAMthI mahAra nIkaLyo ane nIkaLIne pachI te gajapati upara ArUDha thayeA. jyAre te gajapati upara besI garcA tyAre tenI upara chatradhArakoe keraTa puSponI mALAethI yukta chatro tANyAM. temaja AgaLa-pAchaLa ane banne pA bhAga tarapha cAmara DhALanArAee zveta jambudvIpaprajJaptisUtra 184
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ zreSTha cAmara DhoLavA mAMDrayA. have sUtrakAra e vAta prakaTa kare che ke te bharata cakI kevo thaI ne varadAma tIrtha upara gaye ane kevI rIte teNe varadAma tIrtha upara potAnA skadhAvArano paDAva nAkhe. temaja te bharatacakrI ke hato ? have sarvaprathama vizeSaNe vaDe bharatacakrInA saMbaMdhamAM ja vizeSatA pragaTa karatAM sUtrakAra kahe che (nAthaar vagzivararahmarAva mADhakanna4i4) ahIM "mArtha' e dezI zabda che ane e hAthamAM pakaDavA mATenA arthamAM prayukta thayela che. A pramANe jemaNe pitA-pitAnA hAthamAM varaphalakahAlo laI rAkhI che, zreSTha kamarabaMdhathI jemane kaTi bhAga bahu ja kasIne bAMdhavAmAM Avyo che. temaja vaMzanI zalAkAothI nirmita jemanA kheTake-bANo-che-temaja dRDha baddha kavacaarthAt je majabUta kavacathI susajijata che. evA sahastro ddhAothI te bharatacakI yukta hate. ( 36 vAmasatA parAkSanayaMti cAmAcaDhAcharaMvArA ) unnata temaja pravara zreSTha mugura-rAjacinha vizeSita zirobhUSaNa kirITa-sadaza zirobhUSaNa patAkAlaghupatAkAo, dhvajAo-vizALa patAkAo vaijayaMtI-pArvabhAgamAM nAnI-nAnI be patAkAothI yukata patAkAe cAmara temaja chatra e sarvanI chAyAthI te yuta hatA, (ahIM aMdhakAra padathI mukaTAdikenI chAyA gRhIta thaI che, ethI A jAtanA kathanathI Apa janita 2hita te bharatacakrI pragaTa karavAmAM Avela che) (tiLiyAvAvanA vikagrLa 44pa dimAvadAna rohi) asi-talava 2 vizeSa, kSepaNa ge kRNa, -sAmAnya talavAra cApa-dhanuSya, nArAca-AMkhuM lekhiMDanuM baneluM bANa, kaNaka-bANavizeSa, ka9panIlaghu-khaDUga-zUla laguDa yaSTi vizeSa bhinda mAla-balama-mahAphalaka yuka sudIdha AyudhavizeSa dhanuSa-vaMzamaya bANAsana. tUNa-tuNIra, zara-sAmAnya bANa e sarva praharaNothI ke je (zAstrIdiya suvidhA maLe piyatafourvi) kALA'nIlA, lAla, pILA ane veta raMgamAM aneka sahaso citothI yukta hatAM eTale ke e sarve cinhA jAtinI apekSAe pAMca varNanA ja hatAM, paraMtu vyaktinI apekSAe avAntara bhedathI e sahastronI saMkhyAmAM hatAM kemake Ama jovAmAM Ave che ke rAjAeAnA zastrAdhyakSa tattajajAtIya, tattadezIya zastronA parijhana-nimita zastrakezanI upara uparyukata cinha banAvI de che. ane zastronI upara paNa tattadvarNamaya aneka cinha karI nAkhe che. evAM zastrothI te bharata cakI yukata hato. temaja (jhacjANIdAra chesTiniya dRzi guDhAra anAdarasadaNa pAtaLadraznamALaage) jyAre bharata cakI A badhI yuddha-sAmagrIthI susajaja thaIne jaI rahyo hato, te samaye tenI sAthenA keTalAka ddhAo bhujAo ThakatA eTale ke yuddha mATe ame tatpara chIe A jAtane bhAva vyakta karatA sAthe cAlI rahyA hatA. keTalAka ddhAo siMha jevI garjanA karatA cAlI rahyA hatA, keTalAka ddhAe harSAviSTa thaIne sItakAra zabda karanA-karatA AgaLa dhapI rahyA hatA. ghoDAonA haNahaNATathI dizAo vyAma thaI rahI hatI. hasti gulagulAyita-hAthIonI cIlathI mahAzabda thaI rahyo jambudvIpaprajJaptisUtrA 185
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ hatA, sAI se| vaDe gheADAe nI tADanA-nimitte je kADA phaTakArI rahyA hatA tene avAja thaI rahyo hateA temaja (jJamaLa-samaja maMmA Toma iinata vabhu, mukhya saMkSipisrIyaccg parivAiNi vasaveNuvipAMca mahati kacchavibhiriyArigasiriMga talatAlakaMsatAlakara ghAnunthina) ekI sAthe vagADavAmAM AvelA bhaMbhA-kA, hAra bhA-mahADhakkA, kRti-vINA kharamhI-kAhalI, mukunda-muraja vizeSa, za'khikA-cheATI-zaMkhI, viralI, vaccaka (ee banne vAdya-vizeSe ghAsanA tRNethI batAvavAmAM Ave che.) parivAdinI-samatantrI vINA,va za vAMsaLI veNu-vizeSa prakAranI-vAMsaLI, vipaMcI-vINA, mahatI-kucchavI-sAtatArAvALI Rpa jevA AkAravALI vINA, tabUrA, bhAratI vINA, rigasirikA-ghasavAthI je vAge che e jAtanu vAdyavizeSa, tala-hatheLonA avAja ke jene tAla kahevAmAM Ave che, kAMsyatAla temaja karakaeNmAna-paraspara hAtheAnuM tADana, e sathI utpanna thayelA (mAlananArena) vipula zabdone dhvani ane pratidhvani zabda thaI rahyo hatA. ethI (layaharmAya nIyahoya pUEne) te bharata cakrI sala jIvaleAkane vyAsa karI rahyo hateA, tathA (vajavALasamurttana) khalacaturaMga sainya ane vAhana-zikhikAe vagerenA samudAyathI te bharata cakrI yukata hatA (chyuM navanalapaviTe, velamane cer thaLavA) ethI sahasra yakSeAthI pavRitta thayelA te rAjA dhanapati jevA sampattizAlI lAgatA hatA, kemake cakravatInu zarIra e hajAra vyantara devAthI adhiSThita hAya che. (amarapatinimAla TvIla pacikittI namANeDAvaDa tara sela sAva vijJayavaMdhAvALiveluM nepha) tathA Indra jevI RddhithI te bharata cakrI prakhyAta krIti vALA hatA. A pramANe susajja thaIne tebharata cAphrI sahastro grAmeAthI sahastro khANe thI suvarNAdikAnA utpatti sthAnAthI dhUli prAkAra cukata sahastro laghu nagaro,thI athavA nadIethI ke padegtAthI pariveSTita nagarAthI sahastrA kama TothI-kutsita nagarAthI, cAre dizAomAM sAddha cAjanaya sudhI dvitIya grAma rahita makhAthI, jala sthala mAga vALA droNuAmukhAthI sarva vastuo maLI zake evA prApti sthAna bhUta pattanAthI Azrame dhI-tApasAdinA nivAsabhUta sthAnAthI temaja jayAM kRSakavaga dhAnyAdrikAnI rakSA mATe nirmita kare che evA saMvihAthI, mati temaja janasamUha jemAM sthira che evI medinI-vasudhAne peAtAne adhIna banAvatA temaja zreSTha ratnAne najarANAnA svarUpamAM svIkAra karatA temaja divya cakraratnanI pAchaLa-pAchaLa cAlatA cAlatA tathA eka ceAjanenA a MtarAlathI paDAva nAkhatA nAkhatA jyAM varadAma tIrthaM hatuM tyAM AvyA. ahI. e pUkita vyAkhyAne mULapATha A pramANe che(gaamaagrnn garakhe DakabbaDama DaMba - doNamuhapaTTaNAsamasaMvAha sahastamaNDiyaM thimiyameiNIyaM vasuhaM abhijiNamANe 2 aggAI varAI rayaNAI paDicchamANe 2 taM divvaM cakkarayaNaM aNuga jambudvIpaprajJaptisUtra 186
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ cchamANa 2 joyaNaMtariyAhi vasahIhi vasamANe vasamANe jeNeva varadAmatitthe teNeva uvaaTda6) tyAM AvIne teNe varadAma tIrthanI na atinikaTa ane na atidura paNa yathocita sthAna para 12 jina pahoLA ane navajana dIrgha evA vistRta kSetramAM vijaya skandhAvAra nAkhyo. A saMbaMdhamAM pATha A pramANe che-(phavAjafchattA vamatarApta atrarAma phuvArAno javAE javanoda visthitna vijayavaMdhAvALia ) AvA vistI skandhAvAra (sainya) ne paDAva nAkhI ne pachI teNe pitAnA (vakra sArI vakI ranane belAvyo. (sAvittA uM vaghArI) tene bolAvIne pachI rAjAe A pramANe kahyuM (cippAmeva bho devANuppiyA! mama AvasahaM posahasAlaM ca karehi ! mameya mANattiyaM pccgire) he devAnupriya ! tame yathA zIgha mArA mATe eka AvAsa ne aeka pauSadhazALA banAvaDAve ane pachI mane sUcanA Apo. 58 bardakIratnako AvasathAdibanAnekI AjJA karanepara vartakIratna ke kauzalyakA varNana: 'tapaNaM se AsamadoNamuhagAmapaTTaNa-ityAdi, ||suu09|| TIkAtha- tyAra bAda te vaAki rane huM zuM karuM, he devAnupriya ! mane ApazrI mArA gya Adeza Ape, mAre zuM karavuM joIe? Ama kahIne te bharata cakI rAjA pAse gaye. A rIte ahIM saMbaMdha che. te varlDa kI ratna kevo hate? A saMbaMdhamAM sUtrakAra pitAnA vicAre A pramANe vyakta kare che-(samaroLamuhRvruggvAraMdhAvA padAvavimAna 2) te vaheMkIrana Azrama droNamukhagrAma, patana, puravara, skandhAvAra, gRhApaNa e sarvanI vibhAga rUpamAM racanA karavAmAM nipuNa hatAM athavA 'purabhavanagrAmANAM ye konAsteSunivasatAM doSAH / zvapacAdayo'ntyajAntAsteSveva vivRddhimAyAnti // 1 // ItyAdi kathana mujaba yogyAyegya sthAnanA vibhAgane te jJAtA hate. (grIti tu va vadhudu ja guNagAnA ripa) temaja 81 vibhAga vibhakatavya vAstukSetra khaMDavALI evI gRhabhUmikAmAM tathA eja prakAranI 64 khaMDavALI ane 100 pada khaMDa vALI gRhabhUmikAnA aneka guNa temaja dene te jJAtA hate paMDita hate. sadu asadu viveka karanArI buddhirUpa paMDAthI te yukata hatA eTale ke sAtizaya buddhivALA hatA, (vidavjU upANInA revA) 45 devatAone egya sthAne besADavA vagere vidhine te jJAtA hato. (vaghu parichA5) vAstu parIkSAmAM vidhijJa hate. te vidhi A pramANe che "gRhamadhye hastamita khAtvA paripUritaM punaH zvabhUm , yAnamaniSTa tat same samaM dhanyamadhikaM cet // 1 // ityAdi athavA makAnane uparathI AcchAdita karavA mATe upayogI evA kaTakabA Adi rUpa AvaraNa che te saMbaMdhamAM vidhijJa hate. (mmig maNAjhApu jofryz vAsaNA vimAnapura) sampradAya gamya nemi pArzva mAM, bhakata zALAomAM bhajanagRhamA kedanIomAM-koTa graha mATe philalAne sarapharavA je prati keTabhittio uThAvavAmAM Ave che, te saMbaMdhamAM temaja zayana gRhomAM yAcita rUpathI vibhAga karavAmAM te kuzaLa hatA, temaja (chejje, vejjhe, a dANakamme, pahANabuddhI, jalayANa bhUmiyANaya bhAyaNe jalathala guhAsu tesu jambudvIpaprajJaptisUtrA 187.
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAhuba vADhanAre) chedana karavA gya kASThAdi, vedhana yogya kASThAdi temaja dAnakarmaaMkanArthe garika dhAtuthI rakta karavAmAM AvelA ne derAthI nizAnI karavI vagere kAmamAM te pradhAna buddhivALe hate arthAt e sarve ne te vizeSa rUpamAM jANatA hatA. yAcita rItithI vibhAjaka hatuM, jala saMbaMdhI temaja sthaLa saMbaMdhI guphAonI jevI guphAomAM-suraMgamAM ghaTIyaMtrAdikamAM, parikhA omAM pAlikAomAM, kALajJAnamAM, cikIrSita vastunA prazasta, aprazasta rUpa parijJAnamAM jemake vaizAkhe zrAvaNe mAghe, phAlgune kriyate gRham / zeSamAseSu na punaH pauSo vArAhasammataH // 1 // (taheva sadde vatthuppaese pahANe gambhiNi kaNNarukkhAvalleiveDhia guNadosaviANae ga) A pramANe zabda zAstramAM eTale ke vyAkaraNa zAstramAM vAstupradezamAM-grahakSetranA eka dezamAM-jemake-"rAkhyAM varlDa mAnAM cAri vArthamAnea6 / naiRAM mAgharadsdhAvAni nAhavAn ! ItyAdi rUpathI guhAvayavavibhAgamAM, zAstrokta vidhividhAnamAM te pradhAna hatA, mukhya hate sagarbhAlatAonA eTale ke phaLAbhimukha latAonA, kanyA jevI aphaLa athavA dUra phaLavAlI latAonA ane vRkSanAM vAstukSetra prarUDhavRkSanI uparanI latAe veSTanenA guNa ane dene te jJAtA hatA, jemake arfmaLI ghahisTaagetA aram phaladA, kanyA ca sA tatraiva nAsannaphalA, vRkSAzca plakSavaTAzvatthodumbarAH prazastAH AsannA kaNTakino ripubhayadAH ityAdi "prazastadrumakASThaM vA gRhAdi prazasta, valliveSTitAni karataritrasAdhIna daphAstAna jhukaDIy = cAkAtaritrana vadhIna" te vaheMkI ratna guNalya hate, prajJA-dhAraNA buddhithI temaja hastalAghavAdi guNothI yukta hatA temaja (hoDhaNa pattAvALA) sAntana svAstika vagerenA bhedathI saLa prakAranA prAsAdanA bhUpatigRhonA nirmANa kAryamAM te kuzaLa hatA. (43NafirivAriyA ma) vAstu zAstra prasiddha 64 prakAranA gRhanA nirmANamAM te amUDha mativALo hate. 64 prakAranA gRhe A pramANe che-provinarAvInagoza khUda pUrvakALa, varanArInoTA rakSiA jJAna dhanadAdIni SoDaza uttaradvArANi durbhagAdIni SoDaza pazcimadvArANi gaMdAvatte ya vaddhamANe roLiyAta6 vamad i vaghuvirere) nanhAva, vaddhamAna svastika rUcaka temaja sarvataibhadrasanniveza e sarvenA nirmANa kAryamAM te khUbaja vizeSajJa hatA. nanhAdivartAdi gRhavizeSanA saMbaMdhamAM varAhe A pramANe kahyuM che - nandyAvartamalindaiH zAlAkuDyAt pradakSiNAntagataiH dvAraM pazcimamasmin vihAya zeSANi kAryANi // 1 // ityAdi / (4i phevadiyAnirivAvALavimAnapura) udaMDika-vaja, IndrAdika deva, uparanuM ghara-keSTha, athavA dhAnya keSTha, dAru yogya kASTha, keka vagere banAvavA mATe janAvAsa gya parvata, khAta-puSkariNI vagere temaja vAhana-zibikAdika-emanA vibhAgamAM te kuzaLa hato. (6thatadatta yadukuLa thavAya ciM -tava raMjananizvi vALI tu kadA) e pUrvokta prakAra mujaba aneka guNa sampanna te bharatacakrI-sthapitarana-vAddha kiratana ke jene jambudvIpaprajJaptisUtrA 188
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharatacakrIe tapa temaja saMyamathI prApta karela te che-tevardhakIratna kahevA lAgya-bale huM zuM 4 ? (so devakampravihiNA khaMdhAvAraNariMdavayaNeNaM-AvasahabhavaNakaliyaM karei savvaM jaf) A pramANe kahIne te rAjA pAse AvI gaye, ane teNe pitAnI ciMtita mAtra kArya karavAnI daivI zakti mujaba naredra mATe prAsAda ane bIjA mATe bhavane eka mUhurtAmAM ja nirmita karI dIdhAM. (ttA pavanagorAM ) e badhuM kAma ekaja mUhu mAM niSpanna karIne pachI teNe eka suMdara pauSadhazAlA taiyAra karI dIdhI. (nittA che mArA jJAta ggbALattit Farria ) yAcita rUpamAM pauSadhazAlA nipUna karIne pachI te jyAM bharatakI hatAM tyAM gayA ane rAjAnI pUrvokta AjJA pUrI karI che, evI sajAne sUcanA ApI. (23 taheva makAiro nittamarU) enA pachInuM kathana pUrvokta rUpamAM ja che. yAvat snAnagRhamAMthI bahAra nIkaLe, ahIM sudhIne aTo yAvata padathI "dattAnA makAnanheM ghaviDavAn kavitaH sana thI gha4mAdhAna tazcandra phula guvAdhavojIta ma hattva gatini zAmati" A pATha grahaNa thayela che. pratiniSkramya yatraiva bAhyA upasthAnazAlA yatraiva cAturghaTaM azvarathaM tatraiva upAgacchati' snAnagRhamAMthI bahAra nIkalIne pachI te bhAratacakI pitAnI bAhya upasthAna zALAmAM jayAM cAturghaTa adharatha hatuM tyAM AvyA lA rathavarNana pUrvaka bharata mahArAjA ke rathAvarohaNakA nirUpaNa 'uvAcchittA tapaNaM taM dharaNitalagamaNalahu' ityAdi ||suu0|| dIvArtha-(DavAchatA) tyAM AvIne te vara puruSa bharata cakrI te varamahAratha upara savAra thayo. A jAtano AgaLanApada sAthe saMbaMdha che. atre pahelAM e prakaTa karavAmAM Ave che ke te mahArAjA ke hate. (ghanattarAmaba6) te pRthivItala upara zIdhra gatithI cAlanAra hato. (vahuDhavavAparabdha, himavaMtaisttAvAra saMvadraya vittatakhata4irtha) aneka zubhalakSaNothI te yukta hate. himavAna parvatanA vAyurahita aMdaranA kaMdarA pradezamAM saMvadvita thayelA vividha ratharacanAtmaka tiniza vRkSavizeSarUpa kASThathI te banela hatA. (saMtarAvAsa) e mUlapadamAM ArSa hovAthI padavyatyaya thayela che. (iqLAmukAva) jaMbUnada nAmaka suvarNa nirmita e rathanI dhUsarI hatI. ( A) enA arake kanakamaya laghudaMDa rUpamAM hatA. (puarLIDhavApAtra trivadhULastradumanavinavibhUti) pulaka, varendranIlamaNi, sAsaka, pravAla, saphaTikamaNi, leTu vijAtiratna, candrakAMta Adi maNi teMmaja vidrama e sarva prakAranA ratnAdikathI te vibhUSita hate. (rAtrInA tafjajJag jambudvIpaprajJaptisUtrA 189
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMdigurUturtha) dareka dizAmAM 12-12 Ama badhA maLIne 48 emAM araka hatA. rakta svarNamaya paTTakathI-mahatuothI-daDhIkRta temaja ucita enA bane tuMbA hatA. (ghaNiyaufNajanirimanAdRAdR rajikaa) enI puThImAM je paTikAo hatI te pradarSita hatI khUbaja ghasAelI hatI. sArI rIte temAM baddha hatI ane ajIrNa hatI, navIna hatI. (viviThTha dRAvAda nAnna) viziSTa-laSTa-ati mane hara-navIna lekhaMthI temAM kAma kareluM hatuM. eTle ke majabUtI mATe sthAna-sthAnamAM temAM navI-navIna lokhaMDanI khIlIo temaja pattio lAgelI hatI. athavA TIkA mujaba tenA avayave navIna lokhaMDathI temaja navIna camanI rajajuethI Abaddha hatA. A artha thAya che. (hRttivALA kirAva) enA bane paiDAo vAsudevanA cakraratna jevA geLa hatA. (vALa suMdoDha varANA susamAdhi kADhai) emAM je jAla samUha hato te ketana candrakAMtAdi, maNiethI IndranIlamaNiethI temaja zasyaka-ratana vizeSathI suMdara AkAravALe hate. (varagha sthira rasanaput) enI dhurA (agrabhAga) prazasta hatI, vistIrNa hatI ane sama-vakratA rahita hatI. (gac gurja) zreSTha puranI jema e surakSita hatA. (grvr a g rDhathe) baLadenA gaLAmAM nAkhelI rAza suhu kiraNavALA tapanIya suvarNanI banelI hatI. (vAda jigurani) kekaTaka-sannAha kavaMcAnI emAM 2canA thaI rahI hatI. tAtparya AnuM A pramANe che ke enI viziSTa bhAvRddhi mATe emAM sthAna-sthAna upara kavacce sthApita karelA hatAM. (jahaormN) praharaNethI-astra-zastra ArdikethI paripUrita hato jemake-( m rAdhaNu maMtra jAtitatomavAra 2 vAtoparihize emAM kheTaka-DhAlemakelI hatI. kaNaka-vizeSa prakAranA bANa mUkelA hatA, dhanuSa mUkelA hatA, ma DalAgra-vizeSa prakAranI talavAra mUkelI hatI. varazakti-trizUla mUkelA hatAM. kuMta-bhAlAe-mUkelA hatA. temara-vizeSa prakAranA bANo mUkelAM hatA. sasso sAmAnya bANe jemAM mUkelA che, evA 3ra tUNIre emAM mUkelA hatA. (gAthacatta) emAM je citra banelA hatA, te kanaka ane ratananimita hovAthI atyaMta ramaNIya lAgatA hatA. (strImuvAjavaMtacaMtti tArisTara vAdafTuvADhavAnardANAvadagvadhava4i) emAM je "bhuta" ghoDAo aitarelA hatA, te halImukha, bagalA, gajadanta, candramA, mauktika, mahilakA pupa, kunda pu5, kuTaja puSpa, nirguDI puSa. kaMdala nAmaka vRkSavizeSanA puSpa, sundara phINa samUha hAra-muktAhAra ane kAza- tRNa vizeSa e sarva padArtho jevI ujajavaLatA vALA hatAM. eTale ke dhavalavarNavALA hatA, (mamargavrnA cAnTa sirAmIf) jevI devAnI, mananI, vAyunI gati hoya che, temanI gati ne paNa parAsta karanArI emanI capaLatAbharI zIvra gati hatI, te jambudvIpaprajJaptisUtrA 190
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ gatithI ja cAlavAnI emanI Teva hatI. (afe rAmacrorerIvabhUtibaMei) cAra camarothI temaja kanakethI emanA aMge vibhUSita hatA. ahIM "cAmara' zabdane je strIliMgamAM prayukta karavAmAM Avela che, te ArSa hovAthI prayukta karela che. evA vizeSaNa viziSTa ghaDAothI te ratha yukata hatA. tathA (rajI saghaM vAMDha pasri suvArtAdhA nu madira rAmA maraNo varadi) e ratha chatra sahita hatA, dhvajA sahita hatuM, ghaMTAethI yukta hato. patAkAothI maMDita hatA, emAM saMdhionI yejanA sarasarIte karavAmAM AvI hatI. je zeSa yAcita sthAna-vizeSamAM niyajita saMgrAmavAghavizeSane hoya che, te ja pramANene ene gaMbhIra ghoSa hato. enA ku-bane avayava vizeSo-atIva suMdara hatAM, (9mI baMsaruM) suMdara cakrayukta enuM nemI maMDaLa hatuM. (vaghA ta6) enA yuganA bane khUNAe atIva suMdara hatA. (vAvarU dradve) enA bane tuMba zreSThavajAratnathI Abaddha hatA. (varaghaMghAmUlacaM) e ratha zreSTha suvarNathI bhUSita hato. (vAlvini mithe) e zreSTha zilpI dvArA nirmita hato. (turaMta tta) zreSTha ghoDAo emAM jotarela hatA. (varasAdikSAdiya) zreSTha nipuNa sArathi dvArA te hAMkavAmAM AvatA hatA. evA e vizeSaNothI viziSTa (varamahAdaM) te zreSTha mahAratha upara (varapuSei) te surAjA cha khaMDAdhipati bharata ( gADha) savAra thaze. ahIM samAnArthaka durUDha ane ArUDha e je be pado sAthesAthe prayukta karavAmAM Avela che, tethI Ama prakaTa thAya che ke bharatacakrI te upara sukhapUrvaka beThe (gvarAchA purimaMdizaM) te ratha uttamaranethI zobhita hatA. (vivijJAna) nI nAnI-nAnI ghaMTikAothI te suzobhita hatA. () e zatruothI ajeya hatAM. (tAbAmaNikaLAviyavaMcakAyuganA kandriya jugatarA) enI raktatA saudAminI vighata. tamasuvarNa - agnimAMthI tarata ja bahAra kADhelA suvarNa, paMkaja-rakta kamaLa, ja pAkusama pradIpta agni ane popaTanI caMcu jevI hatI. (kujhaa vadhuNIvana, dattardAi ju najara sidararuira kuMkuma parivayavaraNaNayaNa koiladasanAvaraNaraidAtiregarattAsogakaNaga kesu. janatAnoamgurgicg) enI chabi ane enuM teja prakAza ratInA adha. teja prakAza ratIne ardhabhAga, badhuM jIvaka-ddhi prahara prakAzI rakta puSpa, hiMgulaka, nikara, sidUra, cira kaku, pArAvata caraNa, kekila netra, dajJAvaraNa-aghareSTha, ratidamanahara, atirakta azoka vRkSa, kanaka kizuka pu5, gajatala temaja surendra mepaka eTale ke khadyota e sarva jevuM tu. (biMvaphalasilappavAla uhitasUrasarisaM savvouyasurahikusuma AsattamalladAmaM usivAregharajJa6) e ratha biMbaphaLa, kuMdarIphala, zilA pravAla-parikarmita vidrama, athavA zilA dhita vidrama, temaja udita sUrya jevA raMgavALo hate. samasta zatruone pupanI mALAo e ratha upara paDelI hatI. e ratha upara ekadama unnata eka zveta dhvajA pharakI rahI hatI. (mahAmatiyAmIfrgha4) mahAmeghanI garjanA jevo ene snigdha gheSa hatA. (digi) zatruonA hadayane te kaMpAvanAra hatA. (1mart risarIjha i pahavivijayalaMbhati vistutaM lAgavissutajaso'hayacAugghaMTaM AsarahaM posahie NaravaI durUDhe taeNa se bharahe rAyA cAugghaMTe AsarahaM durUDhe sesaM taheva dAhiNAmuheNaM varadAmati je vasamudaM sonATTA) prAtaH samaye jyAre aSTama tapasyAnI pAraNuM hatI ane pauSadhanI pAraNAne paNa vadhAre samaya thayo na hato, evA samaye zobhAyukta te narapati pRthivI vijaya jambudvIpaprajJaptisUtra 191
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAbha e nAmathI prasiddha temaja sarvAvayava yukta evA te cAra ghaMTAothI maMDita ratha upara savAra thaye. "DhovijuvAno" e bharatacakrI mATe prayukata vizeSaNa che. ane ene artha che lekhyAta. gi e paNa bharatacakrI mATe prayukata vizeSaNa che. ane e vizeSaNa zabdano artha che-jene pauSadha vratanI pAraNa pachI adhika samaya tha nathI, "avi re ma rA' ItyAdi, jyAre te bharata rAjA azvaratha upara savAra thaI gayo tyAre teo (zAradagvasoraMjhiyA saddhi giTe maravA majAvaMttafra bakkAyaNadesiyamagge aNegarAjanyabarasahassANuyAyamagge mahayA ukkiha sIhaNAya bolkvaDhAve kag mAnANamudAyamUrva viva varamALe) e pUrva kathita pATha mujaba dakSiNa dizA tarapha mukha karIne varadAma nAmaka avataraNa mArgathI pasAra thaIne lavaNa samudramAM praviSTa thayA. sAva re vAha gueg sahastrAyAvat temanA rathanA kUparAkAra vALA rathAvaja bhInA thayA eTale dara sukhIlavaNa sumadramAM gayA (kAva pharAi se) yAvatuM tyAM temaNe varadAma tIrthAdhipa devanuM pratipAdana svIkAra karela che. ahIM yAvata padathI mAgaSa devanA adhikAramAM varNita prItidAna sudhIne sUtrapa Tha saMgRhIta thayeluM che. e viSayane lagatuM varNana A graMthanA tRtIya vakSarakAranA sUtra 6 ane 7 mAMthI jANI levuM joIe. e prItidAnane svIkAra karyA pachI bharatacIe te devatAne samRta temaja sanmAnita karIne pachI temanuM visarjana karI dIdhuM. varadAma tIrthAdhipa deve bharatacakrI mATe bhaktipUrvaka zuM-zuM ApyuM, e viSe spaSTatA karatAM sarakAra kahe che-(gz cUDAmajiM trivaM pharajika rojittaf aggrfja ja ahAni 5) mAgadhatIthadhapa devakumAranI apekSA varadAmatIrthAdhipa deve cUDAmaNi-ke je divya temaja sarva prakAranA viSene haranAra hatuM, evuM zirAbhUSaNa ApyuM. te deve vakSaH sthaLanuM AbhUSaNa ApyuM. raiveyaka grIvAnuM AbharaNa ApyuM. zreNisUtraka-kaTimekhalA ApI. kaTake ApyA ane bAhunA AbharaNe ApyAM ane tyAra bAda teNe kahyuM ke huM ApazrIne yAvat dAkSiNAtya udantapAla chuM. ahIM te prItidAna Ape che. rAjA te prItidAnane svIkAra karI le che. te A saMbaMdhamAM Agata sUtrapATha mAgadhatIrtha kumAranA prakaraNamAM je pramANe kahevAmAM Avela che eja rIte ahIM paNa te sarvakathana jANI levuM jAIe, eTale ke varadAmatIrtha kumAra deva bharatacakrI mATe zirAbhUSaNArdika upahAranA rUpamAM Ape che. te upahAra bharatacakrI svIkAra karI le che. bharatacaThThI te devanuM sammAna Adi karIne visarjana karI de che. tyAra bAda te tyAMthI pitAne ratha pAcho vALe che ane pitAnA kathAvAramAM AvI jAya che. tyAM AvIne te majajatazALAmAM jatA rahe che, tyAM snAna karIne bhojanazALAmAM AvIne te bhejanathI nivRtta thaIne zreNi-praNi janene bolAve che. ItyAdi savakathana ahIM mAgadhatIrthakumAra devo nA prakaraNa mujaba ja che. (kAva zA mahAna ti) thAvat te sarva zreNiprazreNe jato varadAmatIrthAdhipa devanA vijayapalakSyamAM ATha divasane mahatsava kare che. (rirA) ane mahatsavanuM Ayojana saMpUrNa karIne pachI teo pitAnA nareza bharatacakrIne (bALattirtha vijaLati) e bAbatanI jANa kare che. (taef se vize cAra varadAmatitthakumArasta devassa aTThAhiyAe mahAmahimAe nivattAe samANIe AuhadharasA jambudvIpaprajJaptisUtra 192
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyA vinAamara) A pramANe varadAma tIthAdhipati deva kumAranA vijayepalakSyamAM prAraMbha karavAmAM Avela te ATha divasane mahotsava samApta thaye tyAre te divya cakarana Ayudha gRhazALAmAMthI bahAra nIkaLe che. (sinimittA maMtasTivavidivane nAgha dUte jovA saMvataruM sattAddarighama riSi mArUtithamimude thANa vAvihoNA) tyAMthI bAhara nIkaLIne te AkAzatalamAM yAvat sthita rahIne ja divya truTita vAdhavizeSanA zabda zakninAdathI ammara talane sapUrita karatuM uttara pAzcAtyadizA tarapha eTale ke vAyavya dizA tarapha AvelA prabhAsatIrtha tarapha cAlavA lAge che. kemake ahIMthI tyAM pahoMcavAne sIdhesarala rasto eja che. je varadAmatIrthathI pazcimAgamanamAM samudra-velA upara thaIne prabhAsatIrtha tarapha prayANa karavAmAM Ave te ethI prabhAsatIrtha paryApta dUra thaI paDe che. A prabhAsatIrtha jayAM sidhu nadI samudramAM praveze che tyAM ja che. (tapi se mA sArA teM cakkaraNaM jAva uttarapaccasthima disi taheva jAva paccatthimadisAbhimuhe pabhAsatitthe la. gorde) tyAra bAda te maratacakrI jyAre potAnA divya cakaratnane uttara pAzcAtyadizAvAyavI vidizA tarapha eTale ke prabhAsatIrtha tarapha pramANu karatuM juve che tyAre pahelAM kahyuM che te pramANe ja te sarvakArya sampanna kare che ane pazcima dizA tarapha sanmukha thaIne te prabha satIrthathI lavaNa samudramAM praveza kare che (korrrdA nAva re vAra sucurre) tyAM te eTale dara sudhI gamana kare che ke jethI tenA rathanA karparAkAravALA avaya ja bhInA thaI zake che. (kAva utA te ja mAruM maka ittAruM sainanAruM rAjanika atulabhAijha amaranife 1 acra mAryA pramANasityo ja napda6) tyAM pahacIne te pitAnA ghoDAone bhAve che ane rathane Ubhe rAkhyo. ratha Ubhe rAkhIne tarata ja te potAnA hAthamAM dhanuSa le che ane te dhanuSa upara bANanuM ArogaNa kare che ane tyAra bAda bANa lakSya tarapha choDe che. te bANa prabhAsatIrtho ghepadevakumAranA bhavanamAM paDe che. pitAnA bhavanamAM paDelA bANane joIne te dhita thaI jAya che jyAre tene kodha zAMta thaI jAya che tyAre te pitAnI Rddhi mujaba bharatacakrInI pAse AvIne temanuM zaraNa svIkAre che ane e upalakSyamAM te temanA mATe prItidAna Ape che. e prItidAnamAM jema pahelAM kahevAmAM AvyuM che badhuM (vara mAruM mAruM kuttAnA denAruM DAnika suAiLi 4 gAmarfja va) ItyAdi sUtra vaDe prakaTa karavAmAM Avela che. prItidAnamAM teNe ratnamALA mukuTa divya mautika kanaka rAzi kaTaka hastAbharaNa truTika-bAhu AbharaNa nAmAMkita khANa ane prabhAsatIrthanuM jaLa e sarvavastuo ApI. (jigdittA nA pada mAsa titthamerAe ahaNaM devANuppiyANaM visayavAsI jAva paccasthimille antavAle sesaM taheva gAya dRdiyA nivRtta) bharata cakI e e prItidAnane svIkAra karyo. pachI teNe tenuM sanmAna karyuM tene satkAra karyo. ane pachI tenuM visarjana karyuM. tyAra bAda bharatacakI tyAMthI pitAnA rathane pAcho vALIne jyAM senAne paDAva hatAM tyAM Avyo ItyAdi sarva kathana jevuM mAgadhatIthadevanA prakaraNamAM spaSTa karavAmAM AvyuM che tevuM ja atre jANI levuM joIe. yAvatA ATha divasane mahotsava samApta thaye. 10 jambudvIpaprajJaptisUtra 193
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ siMdhUdevI ko sAdhane kA nirUpaNa sindhadevI sAdhanAdhikAra kathana 'ta eNa se divve cakkarayaNe pabhAsatitthakumArassa' ityAdi suutr-||1|| TakAthe-A pramANe te divya cakraratna prabhAsatIrthakumAranA vijayapalakSyamAM Ajita ATha divasane mahatsava samApta thaI gaye tyAre (3gharAjAno nirNamapha) Ayudha gRhazALAmAMthI bahAra nIkaLyuM. (zizirvAmittA nAva DUte veva aMtaruM livUDa mahANaIe dAhiNilleNaM kUleNa puracchimaM disi sidhu devo bhavaNAbhimuhe payAe yAvihotthA) nIkaLIne te yAvat divya truTita nAmaka vAghavizeSanA zabda sanninAda vaDe gaganatalane sapU. rita karatuM sidhu mahAnadInA dakSiNa kulathI pasAra thaIne pUrva dizAmAM sidhu devI nAM na taraka cAya. " pUrva dizAmAM " AvuM je kathana che tanuM tApaye A pramANe che ke pazcima digvatI prabhAsatIrtha taraphathI AvatA bharatacakrI vaitADhyagiri kumAradevane vaza karavAnI IcchAthI tenA vAsabhUta mUkuTa tarapha javA abhilASA kare che. ethI pahelAM pUrva dizA tarapha ja tenuM javAnuM thAya che. e divijaya bhAganuM jJAna ja budvIpanA mAnacitrathI sArI peThe thaI jAya che. sidhu devInA ghara tarapha cakaratna cAlyuM. Ama je varNana karavAmAM AvyuM che te sidhu devInA bhavananuM kathana te eja sUtramAM uttara bharatArdhanA madhyama khaMDamAM siMdha kuMDamAM sindhadvIpamAM varNavavAmAM Avaze ja to pachI ahIM tene sadUbhAva zA mATe kahyo che ? uttaramahaki devIonA bhavane mUlasthAnathI anyatra paNa hoya che. ethI A kathana aDI ayukta nathI. jema saudharmAdi IndronI amAhISionA vimAno saudharmAdi devakamAM hoya che chatAM e nadIzvara dvIpamAM athavA kuMDaLa dvIpamAM emanI rAjadhAnIo che. athavA eja sindhadevInI rAjadhAnI asaMkhyAtamAM dvIpamAM che ane siddhAvartana phaTamAM Ana prAsAdAvatasaka che. eja rIte sindhadvIpamAM sidhu devInA bhavanane sadUbhAva che chatAM e eja sUtranA baLathI anyatra paNa tenI saMbhAvanA che evuM jANavAmAM Ave che. evuM hoya te ja "tirabU revaNa mArU jhaDUtarAkhaMte" ItyAdi vakSyamANa sUtrapATha "raMdhAvA nisa ?? ahIM sudhI saMgata thaI paDaze. nahIM to te paNa vighaTita thaI jaze. (taeNaM se bharahe rAyA taM divvaM cakkarayaNaM siMdhUe mahANaIe dAhiNilleNaM kUleNaM kurighama riSi urevImAmade ghAyaM nAra) jyAre bhArata rAjAe te divya cakaratnane siMdhu mahAnadInA dakSiNa taTa upara thaIne pUrva dizAmAM sidhu devInA bhavana tarapha jatuM joyuM te te (NittA) joIne (tuvara tava nAva jea fadhUpa tethI mai jambudvIpaprajJaptisUtrA 194
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ seLeva yApacha') te rAjA atIva AnaMdita temaja saMtuSTa cittavALA thayA. ahIM yAvat zabdathI "ntiH prItimanAH malaumasthitaH vavavisarpadya" e padonAM saMgraha thayeA che. e padAnI vyAkhyA yathAsthAne karavAmAM Avela che. evA vizeSaNAthI viziSTa te bharatacakI jyAM sindhu devInuM bhavana hatuM -nivAsasthAna hatuM tyAM AvyA. (kavAnacchittA) tyAM AvIne (siMdhU phevIla mavaLakSAsUttAmaMte) teNe sindhu devInA bhavananI pAse ja yathAcita sthAnamAM (TuvAnothaLAyAma vanocanthina, vALa che vinayasaMdhAvAnivenuM dare) potAnA 12 yAjana lAMbe ane 9 yAjana paheALA zreSTha nagara jevA vijaya skandhAvAra niveza karyAM-eTale ke paDAva nAkhyA (jJAva tripUlIpa akramamasa nirlR4) ahIM yAvata padathI vaddhakiranane khelAvyA, pauSadhazALAnu nirmANu karAvyuM I tyAdi pUrva vita sa` kathana adhyAtlRta karI levu' joIe. pauSadhazALAmAM besIne bharata rAjAe sindhudevIne peAtAnA vazamAM karavA mATe traNa upavAseA karyAM (ndrittA posaTTasAhAla posahie baMbhayArI jAvU dabbhasaMthArovagae aTTamabhatie siMdhudeva maNasi karemANe ciTThai ) traNa upavAsa laI ne te pauSadha vratavALA ethI brahmacArI bharatacakrI aDhI hAtha pramANu darbhAsana upara pUrvokta maNi suvarNAdi sarvAMne parityAga karIne besI gayA ane sindhu devInu manamAM dhyAna karavA lAgyuM. (taLuM taddana majUssuM ro kramamasaMpirinamamAsi vidhUta levIDa mAlanuM cala) jyAre te bharata rAjAnI aTTama bhaktanI tapasyA samApta thavA AvI ke teja samaye sindhu devInu AAsana kaMpAyamAna thayuM. ( taLavA vizva tevI mAlaLa carci pAsaDa) sidhu devIe jyAre peAtAnuM Asana kaeNpita thatu' joyu` ke (vAlittA go ivaDaMna6) tarata ja teNe peAtAnA adhijJAnane joyu eTale ke teNe peAtAnA adhi jJAnanA prayAga karyAM. (paenizA aa rAya prophinA govara) avadhijJAnanA prayAga karIne teNe tenA vaDe bharatarAjAne joyA, (mAmottA me pyArane asthila citipatti pasthita maLo" saMpe samujJisthA) rAjAne joIne tenA manamAM AdhyAtmika, ciMtita, prAthi ta maneAgata saMkalpa utpanna thayA. saMkalpanA e ullekhita vizeSaNAnI vyAkhyA pahelAM spaSTa karavAmAM AvI che. e vizeSaNAnuM tAya A pramANe che-ke jema khI bhUmimAM rahIne pahelAM a'kuranA rUpamAM uddabhave che te ja pramANe e saMkalpa paNa AtmAmAM aMkuranA rUpamAM udbhUta thayA. ethI te saMkalpane prathama adhyAtma padathI ahI' vizeSita karavAmAM Avela che, e jyAre vAravAra tenA smaraNamAM AvavA lAgyA tyAre e dvipatrita te akuranI jema ciMtita yuddhathI vizeSita karavAmAM Avela che, jyAre e ja skalpa e mahApuruSane ha enA anurUpa satkAra karIza'' e jAtanI vyavasthAyukta thaI gayA tyAre te saka9pa kalpita padmathI vizeSita karavAmAM Avela che. A pramANe karavAthI ja mAru kAma phalita thaI zakaze. A rIte e saMkalpa ISTa rUpathI mAnya thai gayA tyAre te prArthita padathI vizeSata karavAmAM Avela che. temaja e vicArarUpa sa'kalpane teNe jyAM sudhI vacana dvArA bahAra pragaTa karyAM nahIM' tyAM sudhI te maneAgata hAvAthI manegata nAmathI saMkheAdhita thayA. ethI ja tene mane gata padathI vizeSita karavAmAM Avela che. (vaLe varu mo vuddIne roye maDhe vAle mahe nAma rAyA cAuratacakkavaTTI taM jIyameyaM tIya paccuppaNNamaNAgayANa siMdhUNaM devIM mAne rAphena kavathAnibaM reta) jamUdrIpa nAmanA dvIpamAM bharatakSetramAM bharata nAme rAjA jambudvIpaprajJaptisUtra 195
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ utpanna thayA che. atIta anAgata temaja vartamAna sindhudevIenA e kulapara'parAgata AcAra cheke tee te bharatanA cakravarti ene najarANu' pradAna kare. mATe (gacchAmiLa vi bharassa raNNo uvatthANiyaM karemitti kaTTu kuMbhaTTha sahassarayaNacittaM NANAmaNikaNagaraNabhatticittANi ya devagaNabhaddAsaNANi ya kaDagANi ya tuDiyANi ya jAva AbharaNANi ya jovuM) huM jAuM ane huM paNa te bharata rAjAne najarANu' pradAna karu' Ama vicAra karIne teNe 1008 kuMbhe ane aneka maNie temaja kanaka, ratnanI racanAthI jemAM aneka citro maMDita che evA e ubhama bhadrAsanA temaja kaTaka-hastAbharaNeA ane vruti-mADunA AbharaNA e sa` mAbhUSaNeA teNe lIdhAM. (nittA tAt vijjA" nA "yuM vacAlI) sa` AbhUSAne laine te utkRSTa vagere vizeSAvALI gatithI cAlatI-cAlatI jayAM bharata rAjA hatA, tyAM AvI. gatinA utkRSTa vagere vizeSaNA yAvat padathI gRhIta thayelA che te A pramANe che'tvacA cavayA, caDayA, raudrayA, vidyA, dhRtayA, nacimyA, daiyA, thiyA' tyAM AvIne te AkAza mArgomAM ja marvAsthata rahI. nIce utarI nahIM. tyAM UbhI rahIne ja teNe banne hAtheAnI ali khatAvIne ane te ajaline mastaka para mUkIne sa` prathama bharata rAjAne jaya-vijaya zakhkhAthI vadhAmaNI ApI. vadhAmaNI ApIne pachI teNe A pramANe kahyu- (nivA revAnudi Salape maTe vAse aLa levAnuLiyALa visayAsinno ahaNaNaM devANudhviyANaM ANantikiMkarI taM paDicchantu NaM devANupiyA ! mama imaM eyArUvaM pIdANaM tikaTTu kumbhaThTha sahassaM rayaNacittaM NANAmaNi kaNaga kaDagANi ya jAva soceva namo gAya uDDayanai) Apa devAnupriye kevalakapa-sa pUrNa" bharatakSetra jItuM lIdhuM che. huM paNa Apa devAnupriyanA dezamAM ja rahenArI chuM. ethI Apa devAnupriyanI ja huM AjJA kiMkarI chuM AjJAnI sevikA chuM. ethI Apa devAnupriya mArA vaDe ApavAmAM Avela A prItidAnane grahaNa karo. A pramANe nivedana karIne teNe 1008 kueA tathA nAnAmaNi, kanaka temaja ratnAthI jemAM racanA thaI rahI che evA e kanaka bhadrAsanA, be kaTakA temaja truTitA bharatacakrIne arpaNa karyAM. ahIMM magadhadevanA prakaraNamAM varNita samasta viSaya yAvat padathI gRhIta thayelA che. Ama sindhu devI dvArA pradatta sava najarANa bharatacakrIe grahaNa karI lIdhuM ane pachI sammAna ane satkAra sAthe teNe sidhu devIne visarjita karI dIdhI. ahIM e vizeSa kathana jANavuM joie ke bharatacakrIe je sindhudevIne vazamAM kIdhI te khANa nAprayAga vinA ja (saLa se mahai AthA polaDhasAjAmo nilama) tyAra bAda bharatacakrI pauSadhazALAmAMthI bahAra AvyA. (DinimittA neLeva mALadhare seva thavArAccha) ane bahAra AvIne jyAM snAna gRha hatuM tyAM gayA. (dhAnacchittA dANa calajimme Ava neLeya oyaLamaye teneya kayAjI6) tyAM jaIne temaNe snAna karyuM ane snAna karIne likama kayu eTale kekAka vagere mATe annanA bhAga karyAM. pachI te tyAMthI bhAjana maMDapamAM AvyA. (3vAchittA mocaLamahatti muddAlanayana" aThThamaLatte payiAya) tyAM jambudvIpaprajJaptisUtra 196
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvIne te bhajana maMDapamAM sukhAsana pUrvaka besI gayA ane besIne temane aSTama bhaktanI pAraNA karI. (narrdrArA gAla pIrANAvAva kumimude jilIpha) aSTama bhaktanI pAraNA karIne pachI te yAvat pUrva dizA tarapha mukha karIne siMhAsana upara besI gayA. (NittA aTAra renicusefmo nave) siMhAsana upara besIne pachI temaNe 18 zreNi prazreNijanene lAvyA. ( tarA) bolAvIne (Ara aAdithA mahAmadimAga samAniyaM regiAta) yAvat te zreNi-prazreNijanoe ATha divasano mahAmahotsava karyo, ane mahAmahotsava sampanna thaI javAnI sUcanA rAjAne ApI. 11 vaitADhayagirikumAradeva ke sAdhane kA kathana tta se jo sAco sidhU" suthAra sutra sarA TIkAthe- (ati 4 raja ) tyAra bAda te divya cakraratna (vijUda thI aDhArasaT mahAmahimAe NivattAe samANIe AuhagharasAlAo taheva jAva uttarapurasthimaM disi veyaddha vAmimude paNa yAvi yA) silvadevInA vijayapalakSyamAM je mahAmahotsava A jita karavAmAM AvyuM te jyAre sampanna thaI gayA tyAre te pahelAMnI jema ja AyudhagrahazALAmAMthI bahAra nIkaLe ane nIkaLIne yAvata aneka vAgha vizenA dhvani pratini. 35 zabdo dvArA gaganatalane sapUrita karatuM uttara pUrva dizAmAM-IzAna keNamAM sthita vaitADhya parvatanI tarapha cAlavuM. sidhu devInA bhavanathI vaitADhya sura sAdhanA mATe vaitA tyasarAvAyabhUta vitAcakUTa tarapha prayANa karatAM carinane IzAna dizAmAM ja saralatA thaI. ethI ja te A mArgathI gayuM. (go che mAre jAvA jAva tera vecavA jeva tti uttara dittei ujave tevA vALA ) tyArabAda te bharata cakI yAvata jyAM vaitADhya parvata hatA ane jyAM vaitADhya parvatane dAkSiNAtya dakSiNAddha bharatano pA. vatI nitamba-mULabhAga hatuM tyAM AvyA. ahIMyAM yAvat padathI A pATha gRhIta thaye tAbyaparvatAbhimukhaM prayAtaM cakraratnaM pazyati dRSTvA, hRSTa tuSTa cittAnanditaH paramasaumanasthitaH bharato raajaa"| (uvAgacchittA veyaddhassa pavvayassa dAhiNille NitaMbe duvaalsjoyANAmaM vanothaortvathi vALA vArika$ vicaraMdhAvAni 6) tyAM AvIne teNe tAtrya parvatanA dakSiNAtya nitaMba para dakSiNAddha bharata pAWvatI mULa bhAga upara 12 yojana jeTalI laMbAIvALo ane nava ceAjana pahoLAI vALo zreSTha nagara tulya vizALa sainyane paDAva nAkhe. (tti nA vejirirUmAhya devadatta amara 6) paDAva nAkhIne yAvata teNe tAtyagiri kumAra devanI sAdhanA mATe aSTamabhakta trata dhAraNa karyuM. jambudvIpaprajJaptisUtrA 17.
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ (pahitA posahasA lAe jAva aTThamabhatie veyaDDhagirikumAraM deva maNasikaremANe 2 vid) aSTamabhakta dhAraNa karIne pauSadhazALAmAM pauSadhavatavALA. ethI brahmacArI temaja darbhonA saMthArA upara samAsIna ra| hAtha pramANa darbhAsana upara sthita. maNimuktA Adi alakArAthI vihIna thayelA evA te bharatacakI pUrvamAM kahyAM mujama ja vaitADhacagiri kumAradevanA dhyAnamAM ekacitta thaI gayA. (taLa tatta maTMrasa no akramamAMtti nimamALaMtti vaiyagirijImAnna devaAE AsaLa cahara) tyAra bAda jyAre bharatacakrInuM aSTamabhakta vrata samAma prAya; ja hatuM. tyAre vaitAgiri kumAra devanuM' Asana ka MpAyamAna thayu. (thaeN si~dunamo beyallo) tyAra bAda je pramANe sindhu devInA prakaraNamAM kahevAmAM AvyuM che te pramANe ja ahI paNa samajavuM eTale ke jema bharatacakrIe sindhudevIne vagara khANe ja vazamAM karI temaja te vaitADhyagiri kumAra devane paNa peAtAnA vazamAM karyAM. A pramANe jyAre vaitADhaya giri kumAra deve peAtAnuM Asana kapita thatu' joyu' te! A joIne teNe peAtAnA adhijJAnanA upacega karyAM. avadhijJAnamAM teNe bharatacakrI rAjAne tenA ja dhyAnamAM lIna joyA. tyAre te vaitAdhyagiri kumAra devanA manamAM evA AdhyAtmika, cintita, kalipata, prArthita, puSpita, maneAgata saMkalpa-vicAra prakaTa thayA ke ja buDhIpa nAmaka dvIpamAM, bharatakSetramAM bharata nAma cAturanta cakravartI rAjA utpanna thayA che. teA atIta, anAgata, vartamAna kALanA sa vaitAgiri kumAra devAnA vaMza para parAthI evA AcAra-vyavahAra cAlatA Ave che ke te cakravati evA bharata rAjAne najarANu Ape te huM jAuM ane tene najarANuM Apu' Ama vicAra karIne (vIvALa prAmile thanAruMnA nakazALiya suDiyALiya sa~sthALiya prama ni ca cennurU) te vatAyagiri kumAra deve rAjA prItikAnamAM ApavA mATe abhiSeka cogya rAjaparidheya--ranAla'kAra, mukuTa, kaTaka, truTi, vastra ane AbharaNA lIdho. (niriA sApa vidyAla nava aAdinuM nAva navinaMti) ane te sa` lai ne te utkRSTa Adi vizeSaNAvALI gatithI cAlIne jyAM bharata nareza hatA tyAM ALye, ityAdi AgaLanu sarva kathana-mahAmahotsava sampanna karavA temaja te utsavanI pUrNa thavAnI bharata narezane sUcanA ApavA sudhInu' ahI' jANI levu joie. e madhuM kathana pahelAM spaSTa karavAmAM AvyuM ja che. ethI badhuM tyAMthI ja jANI levuM joie. ahIM yAvat padmathI eja vAta spaSTa karavAmAM AvI che. tamizrAguhAdhipa kRtamAladevasAdhanavaktavyatA (ta eNa se divve cakkarayaNe aThThAhiyAe mahAmahimAe NivattAe samANIe jAba pccthima phisi timittazumimudde navA yava DhosthA) jyAre vaitAthayagiri kumAra devanA vijacApalakSyamAM 8 divasane! mahAmahotsava sampanna thai cukayo tyAre te divya cakraratna pazcima dizAmAM vamAna timisrAguhAnI tarapha prasthita thayuM kemake vatAtcagiri kumArane sAdhavAnuM sthAna tamisrA guhAnI pazcima dizAmAM che. (sana se maLye yA te bdhi caLavaLa jambudvIpaprajJaptisUtra 198
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAva pazcima vitti timisamudAmimula payAta pAttas) jayAre bharata rAjAme te divya cakraratnane yAvat pazcima dizAmAM tamisrA guhA tarapha jatu N joyuM teA (vattittA) joine te ( haTTa tuTTha citta jAva timisaguhAe adUrasAmaMte duvAlasajoyaNAyAmaM NavajoyaNavistha nAva yamAladevala Tamamatta zax6) harSita temaja sa'teASita citta thayelA cAvatA teNe tamikSA guhAnI pAse ja tenAthI vadhAre dUra paNa nahi ane adhika nikaTa paNa nahi paNa samucita sthAnamAM-12 ceAjana jeTalA lAMbe ane nava ceAjana pramANa paheALA peAtAnA vizALa sainyane paDAva nAkhyo. yAvat kRtamAladevane sAdhavA mATe teNe aSTamabhaktanI tapasyA svIkAra karI ahIM yAvat zabdathI vaddhakiranane khelAvaveA, pauSadhazALAnA nirmANa mATe tene Adeza Apaveza vagere pUrvAMta sarva prakaraNa adhyAhana karavuM joIe. (jjittA rolajjalAhA podita yamayI nAva thamAchaLa deva maNi remALe ra ciTTara) A pramANe pauSadhazALAmAM pauSadhavratavALA temaja brahmacArI bharata nareza yAvat kRtamAla devanu` manamAM dhyAna karavA lAgyA, ahIM yAvat zabdathI '"TsanasastA jovanaH gujjurLasuvarNAtkAra:'' ityAddhi pUrvokta sa pADaeN sa`gRhIta thayA che. (tAM taraNa asaro prajhamamattatti patnimamANa thamArevala kAsaLa 5) jyAre te bharata rAjAnI aSTamabhakta tapasyA samApta thavA AvI te samaye kRtamAladevanuM Asana kapAyamAna thayuM'. (sadeva jJAya dheyaffe kumArana)ahIM vetAthagiri kumAradevanA prakaraNamAM je pramANe kathana kahevAmAM AvyuM che, te badhuM ahIM samajI levuM joie. (nava' pIDALa thIyasa tirucoramalAbhaMLA vaDALi tra khAva amaLAI aneTMra) prItidAnanA kathanamAM ahI te kathana karatAM aMtara che, ane te aMtara A pramANe che-prItidAnamAM teNe bharata rAjAne ApavA mATe strIratnamATe ratnamaya 14 lalATa-AbharaNA jemAM che evA alaMkAra bhAMDa-AbharaNa kara Daka,-strI puruSa sAdhAraNa kaTakA, yAvat AbharaNA lIdhAM. te 14 AbharaNe| A pramANe che-(dAra ?, vrudAra 2, za rU, Laya che, thaLa 1, muttAvI 6, 3 jha27,5 35 8, tu 2, muddA 20, SS 11, urasutta 12, calamaNi 13, tilayaM 14) paginhittA tAe ukkiTThAe jAva sakArei sammAne e sava AbharaNAne laine te kRtamAladeva te devaprasiddha utkRSTa smAdi vizeSaNevALI gatithI cAlatA cAlatA te bharata rAjA pAse Avyo. ityAdi sakathana ahIM te zreNiprazreNi jana-ame 8 divasane mahAmaheAtsava sampanna karyAM che evI sUcanA bharatacakrIne Ape che. ahI sudhI pahelAMnI jemaja badhuM kathana jANI levuM joie. 512 jambudvIpaprajJaptisUtra 199
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ suSeNasenApati ke vijaya kA varNana 'taeNaM se bharahe rAyA kayamAlassa aTThAhiyAe' ityaadi-suutr-||12|| TIkAtha-katamAladevane sAdhyA pachI bharata mahArAjAe zreNuM prazreNI janene ATha divasano mahAmahotsa Ayojita karavAnI AjJA ApI. bharata mahArAjAnI AjJA mujaba mahAmahotsava sapUrNa thaI javAnI rAjAne khabara ApI tyAre bhArata rAjAe (sureza rAja sada) suSeNa nAmaka senApatine bolAvyA. (sadara ghauM vArtA) ane bolAvIne tene A pramANe kahyuM. (jALi mo vALuuithA ! siMdhU mahAi pArivAmi nivAra parivuM sAmevALa samaNinagers = moda) he devAnuM priya! tame sindha mahAnadInA pazcima digvatI bharatakSetra maMDarUpa niSphaTa pradezane ke je pUrvamAM ane dakSiNamAM sidhu mahAnadI vaDe pazcima dizAmAM pazcima samudra vaDe ane uttara dizAmAM vaitADhya nAmaka giri vaDe vibhakta che, temaja tyAMnA bIjA sama-viSama rUpa avAntara kSetrone amAre adhina karaze. arthAt tyAM jaIne tame amArI AjJAvatI temane banAo (gavettA sAruM vaDuM thavuM parirachAdi) amArI AjJA vazavatI banAvIne tyAMthI tame nevIna ratnane dareka prakAranI utkRSTatama vastuone grahaNa karo ( chattA ane mAricaMgdigumdi) grahaNa karIne pachI AjJA pUrI thavAnI amane sUcanA Ape. (a vAra NeA bharahe vAsaMmi vissuajase mahAbalaparakkame mahappA oasI teyalakkhaNajutte milkkhmANAvasArA vicAramAra) A pramANe bharata dvArA AjJapta thayela te senApati sarSaNa ke rane yaza bharatakSetramAM prakhyAta che ane jenA pratApathI bharatanI senA parAkramazAlI mAnavAmAM Ave che. je svayaM tejasvI che, jeno svabhAva udAtta che. vipula Azaya vALo che. zarIra saMbaMdhI tejathI temaja satyAdi lakSaNathI je saMpanna che. mleccha bhASAo phArasI, arabI vagere bhASAone je viziSTa jJAtA che. ethI ja je vividha prakAranI bhASAone suMdara DhaMgathI belI zake che. (madde vAraMfma nigarLa nicriA suramA ja sukavesANAviaanne atyasatya kule rayaNa seNAvai suseNe bharaheNaM raNNA evaMvutte samANe haTTa-tuTTa cittamANadie jAva karayalaparigagahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM sAmI tahatti bA vighagin an ) je bharata kSetramAM avantara kSetra khaMDa rUpa niSkaTeke jemAM dareka koI pravezI zake nahi, evAM gaMbhIra sthAne, dugama sthAno ke jemAM praveza karavuM atIva duSkara kArya che. tevA sthAne vijJApaka che. vizeSa rUpathI jANakAra che. astra zastra saMcAlanamAM bANadi jambudvIpaprajJaptisUtrA 200
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ rUpa zAstra temaja khaDagAdi rUpa zastra vaDeprahAra karavAmAM je kuzaLa che athavA arthazAstramAM nipuNa che, ethI ja tene senApatiratna kahevAmAM Avela che. evA te senApati ratna suSeNane te bharatacakrIe jyAre pUrvokta rUpamAM kahyuM tyAre te potAnA svAmInI vAtane sAMbhaLIne khUbaja harSi ta temaja saMtuSTa citta thayo ahI' prayukta thayela yAvata padathI (narivata: timattA: vma mAriyA) e padonuM grahaNa thayuM che. te senApatie ba ne hAthanA daza nakho jemAM saMyukta thaI jAya tema atinA rUpamAM banAvIne ane tene mastake pheravIne A pramANe kahyuM-he svAmIna ! ApazrInI AjJA mArA mATe pramANa rUpa che Ama kahIne teNe svAmInI AjJAnA vacane savinaya svIkArI lIdhA (gimttA maghura oro aMticAro nijama) svIkAra karIne pachI te bharata rAjA pAsethI jato rahyo, (krimittA teva sara savAre tenea pharAdaipha) tyAMthI AvIne te jyAM pitAnuM ghara hatuM tyAM AvyuM. (3vAchittA jovuMvira gf sAthe) tyAM AvIne te suSeNe pitAnA kauTuMbika puruSone belAvyA (sAvittA tad ) belAvIne pachI te suSeNe temane A pramANe kahyuM-giva mo revAnufpavA Amire rivaranit ufarm ) he devAnu priye ! tame loko ekadama zIdhra abhiSeka yogya pradhAna hastine suSajijata kare. ( dAcaTTAra kAra ja seja agme) temaja haya, gaja, ratha, pravara padAti janothI yukata evI caturaMgINI senA susajajata kare (niphTava mAre tenea3vAbadai) pitAnA kauTuMbika puruSone e Adeza ApIne te jyAM snAna gRha hatuM tyAM AvI gayA. (anuvattinA padADhijo) tyAM AvIne teNe snAna karyuM ane balikarma karyuM kAka vagere mATe annanuM vitaraNa karyuM ( zAkagriArijItta) kautUhalathI maMgaLa ane duHsvapna zAyartha prAyazcita karyuM ( nava saramA jAi) zarIra para AropaNa karIne varmita lokhaMDanA meTA moTA tArothI nirmita kavacane kathA badhanathI Akhaddha karyuM eTale ke ekadama majabUtIthI kavacane bAMdhyuM (rUDhiA saraLaurs) dhanuSya upara khUbaja majabUtIthI pratyaMcAnuM AropaNa karyuM. (vinovijJava viddha vinadafjA pa) gaLAmAM hAra dhAraNa karyo mastaka upara sArI rIte gAMTha bAdhIne vimalavara cinha paTTa - vIrAtivIratA sUcaka vastra vizeSa bAMdhyuM (diyArA ) hAthamAM Ayudha ane prahara lIdhA yudha ane prakaraNamAM kSekhAzeyakRta vizeSatAja che, bIjI koI vizeSatA nathI, bANa vagere kSeya ane khaDaga vagere AkSe che. athavA - praharaNa mATe - zatruo upara prahAra karavA mATe je Ayudho dhAraNa karyA che. e paNa artha (spRhItAyudhapaTTa) A padano thaI zake che. (kor for a s nAgara jJAva saMgfq) te samaye e aneka gaNa nAyakothI-malAdigaNa mukhya janothI, aneka daMDa nAyakothI, aneka tatrapAlethI, yAvata pada gRhIta aneka IzvarathI, aneka talavArothI, aneka mADaMbikethI, ane kauTuMbikAthI. ane maMtrI pothI aneka mahAmaMtrithI, aneka gaNake, dauvArikathI, aneka amAtyothI. aneka ceTothI, aneka pIThamardakathI, aneka nagara nigamanA zreSThiothI, aneka senApati jambudvIpaprajJaptisUtra 201
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ E ethI, aneka sA`vAheAthI ane aneka sadhipALothI yukta thaI gayA hate. (annoraMTa malTAmenuM chatte jJamALeLa) kAraTa puSpanI mALAthI yukta upara tANavAmAM Avela chatrathI e suzeAbhita thai rahyo hatA. (mAtha nayala cAhoDa) ene jotAM ja leke magalakArI jaya-jaya zabdoccAra karavA lAgatA evA suSeNa senApatina (manaLayarAo parNinaslama) snAna gRhamAMthI mahAra nIkaLyo. (nimittA eLela vAriyA kALasAhA teneva mitte ja sthiyane teneva vAjI) bahAra nIkaLIne e upasthAnazALAmAM Avyo. AvIne pachI e jayAM Adhikaya hastiratna hatuM tyAM Avyo. (vAcchinnA milena sthiyaLa luphte) tyAM jaIne e Abhiokaya hastiratna upara savAra thai gayo. (ta eNa se suseNe seNAvaI hatthikhaMdhavaragae sakoraMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNa thAthApavAno hiyALa cAraniIlasenA saddhisaMtui) enA pachI te suSeNa senApati hAthInA skandha upara sArI rIte beThelA kAraMTa puSpanI mALAthI virAjita, priyamANa chatrathI suze|bhita thayele temaja-haya, gaja, ratha, temaja pravara yoddhAethI yukta tathA catura'giNI senAthI parivRtta thayeleA. (mAmacaDavadara vaeNlitte) vipula yoddhAenA vistRtavrundathI yukta thayele, jyAM sindhu nadI hatI, tyAM Avyo. A pramANe ahI sabaMdha jANI levA joie sAthe cAlanArI catura giNI senAnI (uviThThalIdaLAya moDhaklkklsddennN samuddaravabhUya piva karemANe 2 sambiddhIe sabvajjuIe savva baleNaM jAva bosanALa neLeva sindhumALa teLava thAyachara) utkRSTa AnaMda dhvanithI, siMhanAdathI, avyakta dhvanithI temaja skUla-kala zabdathI, jANe ke samudra ja ganA karI rahyo hAya, A pramANe e digma DaLane kSubhita karatA prayANa karI rahyo hatA. A pramANe peAtAnI pUNa vibhUtithI temaja sarva dyutithI tathA sa baLathI yAvat vAvizeSanA zabdothI yukta thayele te suSeNu senApatiratna jyAM sindhu nadI hatI tyAM paheAMcyo. (vAjIillA amathaLa parAmulai) tyAM pahoMcIne teNe cama ratnane spa karyAM. (tU La + fviSkarNA sArva muttatAna, citta ayamAM ameJavaya) te caratna zrIvatsa jevA AkAravALu hatu mAMgalika svastika vizeSanuM' nAma zrIvatsa che. ahIM' evI AzakA thaI zake tema che ke jyAre te cama'ratna zrIvatsanA jevA AkAravALuM hatuM. teA zrIvatsanA te cAre cAra prAnta sumaviSama hoya che. te pUchI e kirAtakRta vRSTirUpa upadravanA nivAraN mATe vistRta karavAmAM Avela gAlAmRta chatranI sAthe saghaTanA kevI rIte thai zakaze ? te e AzaMkAnuM samAdhAna A pramANe che ke te caratnasvataH te| zrIvatsanA AkAra jevuM che, paNa devAdhiSThika hAvAthI e yathAvasara ciMtita AkAravALuM thai jAya che. ethI A kathanamAM koi anupapatti jevI vAta nathI. cama jnamAM muktAenA tArakAe ane macandranA citro banelA che. e acala ane akampa DAya che. joke acala ane akarmI banne zabda samAnAtha'ka che ethI ja jyA samAnArthaka e zabdo Ave che ta atizaya sUcaka hoya che. A pramANe bharatacaDhInI soMpUrNa jambudvIpaprajJaptisUtra 202
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ senA paNa jo tene cAlita karavA-kapita karavA prayatna kare teA paNa te sahe ja paNa kaoNMpita thaI zake nahi. e ja vAtta atre sUcita karavAmAM AvI che jema vA paMjara bhegha hAya che, temaja e paNa durbhedya hatuM. (naMta hinnApu lAcarettu ca uttarALa) enA baLathI cakra vI.samasta kaTaka nadIone ane sAgara ne, samudrone pAra karI jAya che. eTale ke nadIe ane samudrone pAra karavAmATe e eka mahattvapUrNa yaMtra che. (vi samathaLa saLattattarabhADuM sarvadhanArUM natha roti viseLa vAviyAnuM) e devakRta parihArya rUpa hAya che, devakRta stuti sampanna heAya che, annajaLa vagerethI eneA upaghAta thaI zakatA nathI. kemake e evI ja zaktithI sampanna heAya che. Ama e samasta prakAranA carmImAM pradhAna hAvAthI camaratna kahevAmAM AvyuM che. enA vaDe pita zatru ane 17 prakAranA dhAnya. eka divasamAM ja utpanna thai jAya chephalita thaI jAya che. zaNa dhAnyanuM nAma zaNa che eve sampradAya (rivAja) che ke gRhapati ratna vaDee cama ratna upara sUryodaya samaye dhAnyo pita karavAmAM Ave che ane sUryAsta thAya te samaye dhAnyonI laNaNI karavAmAM Ave che te 17 prakAranA dhAnyo A pramANe che-"sAhit, nava 2, pauddi 3, 1 4, rAjya 1, silka 6, muLa 7, mAtra 8, 2graha 1, caLA 200 tURRtti 22, masUri 22, dhrujatthA 22, goma 14, niphA 15, ayasi 16, saNA 17 // sUryodaya thAya ke tarata ja prathama praharamAM e dhAnyo vipata karavAmAM Ave che. bIjA praharamAM emane pANI vagerethI siMcita karIne rhuita karavAmAM Ave che. trIjA praharamAM e mAnyo paripakava thaI jAya che. ane caturthAM praDaramAM premanI lalaNI karavAmAM Ave che. pachI senA vibhAgamAM yathAsthAna Theka ThekANe e dhAnyane mekalI ApavAmAM Ave che. zAlI dhAnyanuM nAma che. yaMtra-javanuM nAma che. trohi eka prakAranuM dhAnya vizeSa hAya che. kAdava kAdAnuM nAma che. A dhAnya buMdelakhaMDa prAntamAM bahuM ja thAya che. temaja AdivAsI loko e dhAnyane khAvAmAM bUma ja upayAga kare che. rAtri e paNa eka prakAranuM anna vizeSa che. pacavAmAM e bahu ja ha heya che. A dhAnya bImArImAM pathyanA rUpamAM prayukta thAyache, tila jene tala kIe chIe. tila paNa eka prakAranuM anna che. A mAMthI tela kADhIna ane enAthI lADavA khanAvIne leAkA khAya che. muLa-maganu nAma che. mAsa-aDadanu' nAma che. cavala-cALAnuM nAma che. e zekIne paNa khavAya che. zekavAthI e svAdiSTa thaI jAya che. jambudvIpaprajJaptisUtra 203
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ leke mAne roMdhIne ane temAM mIThuM*--masAlA mizra karIne khAya che. caNuka-caNAnu nAma che. tumara-tuverane kahe che. e paNa dhAnyavizeSa che. masUra paNa eka prakAranu' anna vizeSa che, enI dALa gulAkhI raMganI thAya che. temaja khAvAmAM e supAcya hoya che. kulatya nAmakaLathInuM che. e jaMgalI dhAnya che. varpita karyAM. vagara ja caturmAsamAM e utpanna thai jAya che. geAdhUma-ghauMnu nAma che, niSpAva e paNa eka prakAranuM anna vizeSa che. ene khAkAra sema-vAleALanAmI jevA hAya che. gujarAtamAM eneA leAjanamAM zAkanA rUpamAM bahu ja prayAtra jovAmAM Ave che. atasI A paNa eka prakAranuM anna vizeSa che. e tala jevu aNIdAra ane capaTu heAya che. paNa tala karatAM meTuM hoya che. Ane bhASAmAM alasI kahevAmAM Ave che. zatru A paNa eka prakAranu dhAnya vizeSa che. keTalAka sthAnAmAM dhAnyanI sakhyA 24 jeTalI paNa kahevAmAM AvI che kemake lekamAM kSudra dhAnyAnI sakhyA vadhAre che. (vAkuM jAgaLacaLavadanA pAmu ne samarathaLe TuvAlanoyanA ttirinuM pavittva) varSAnu Agamana joI ne-jANIne-bharatacakrI vaDe pRSTa thayeluM te divya caratna kaIka vadhAre 12 ceAjana sudhI tiryaMka vistRta thaI gayu. atre evI paNu AzaMkA thaI zake ke cakravartInuM' sainyatA 12 ceAjana jeTalA vistAravALuM hatuM ja teA pachI teTalA vistAravALA sainyane paNa e divya ca ratnanI aMdara sthAna ApavA mATe tene paNa ATaluM ja vistRta karavuM ja joIe to enA javAba A pramANe che ke e je upayukta pramANa jeTalu vistRta thayu' te te carma ane chatranA aMtarAlane dUra karavA ja vistRta thayuM hatuM. (taraparadiyA) e ja vAta e sUtrapATha vaDe puSTa karavAmA AvI che. uttara bhArata khAMDavatI kizata dvArA kRta meghanA upadravane rokavA mATe ja e 12 yAjana pramANathI kAMIka vadhAre vistRta thayuM hatuM. (tapaNaM se divve cammarayaNe suseNaseNAvaraNA parAmuTThe samANe khippAmeva jAvAbhUpa kAva) te divya cama ratna suSeNu senApati vaDe pRSTa thatAM ja ekadama naukA rUpa thaI gayuM. (ta paLa ke sumeLe meLAvar3e savadhAvAvaDhavAdaLe bAvAmUkhya samathaLa puttta) enA pachI te suNu senApati skandhAvAranA baLa (senA ane vahuMna-drutyAdi catura Mga temaja zikhikArtti rUpa vAhanathI yukta thayelA naukA rUpa te caratna upara savAra thaI gayA. (vuditA siMdhumahAna vimalajalatuGgavIci NAvAbhUSaNaM cammarayaNena sabalavAhaNe saseNe smuringe) te naukA upara savAra thaIne bharatanI AjJAne pAlaka te jemAM nirmaLa jalanA vizALa taraMgA uDI rahyA che evI sidhU mahAnadIne petAnA baLa (sainya) ane vAhana sAthe pAra karI gayA. (tastro majjALa vruttui sindhu ahiyasArane kA taiLAvare haiiM ci gAmAgnnpaanni kheTakabbaDamaDabANi paTTaNANi siMhalapa babarae a savvaM ca aNgjhonuM yajAyAhotra A vAmamAMnavaro padhamaLiyaLaLaLa DhosAmiE) sandhu mahAnadI pAra karIne jenI AjJA mati che, evA te senApati kayAMka grAma, nagara pavatene kayAMka kheTa-kabaTa, mone kyAMka paTTanAne temaja si halakAne sahula dezamAM utpanna thayelA manuSyAne, babbarAne-amara dezamAM utpanna thayelA manuSyone, mleccha jAtIyalekonA AzrayabhUta temaja pravaramaNiratna tathA kanakanA bhaMDAra tameva pamaramya evA aMga leke ne, khalAva leAkane temaja yavanadvIpane (Arakhaka) ArakhakeAne-arakhadezamAM nivAsa karanArA lAkone jambudvIpaprajJaptisUtra 204
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( A) romaka dezanA nivAsIone (jIvaMta vArtA ) ane alasaMdeza nivAsI ene tathA (fig)pikakhurAne, (rAmudde) kAlamukhane (jhona 5) janakone-pleccha vizeSakene tathA (3ravezadvArA ja karachanA vaghu vajanar aft avareja nA siMdhu sAkAra totti vavavazaSTha ca ogavejha) uttara vitAvyamAM saMzrita-tenI taLeTImamAM nivAsa karatI aneka prakAranI mleccha jAtione temaja naiRtya koNathI mAMDIne siMdhu nadI jyAM sAgaramAM maLe che tyAM sudhInA sarva pradezane ane sarvazreSTha kaccha dezane pitAnA vazamAM karIne te (grefmatto ) pAcho AvI gayo. ( vAsanAmafje ma pratimA sanna radaRNa muThThANA) ane a vIne te suSeNa senApati kaccha dezanA atIva sama ramaNIya bhUmi bhAgamAM AvI ne sukhapUrvaka rokAI gaye. ( tAre navA TTTTT paTTaNANa ya jea tahiM samiA pabhUA AgarapatI a maMDalapatI a paTTaNapatI asacceghettUNa, pAhuDAI AbharaNANi bhUsaNANi, rayaNANi , vatthANi a, mahArihANi, aNNaM ca jaM variSTuM rAyArihaM jaM ca icchi avvaM a seNAvaissa uvaNe ti matthayakayaMjalipuDA) tyAre je janapadanA, nagaronA, paTTanenA tyAM cakravatI ane suSeNanI apekSA apaRddhivALA hevAthI ajJAta svAmI hatA. (ahIM apArthamAM "ka" pratyaya thayo che. ) suvarNa dikanI utpatti nA sthAnanA je svAmIo hatA. maMDaLapatio hatA temaja pattanapatio hatA teo sarva bahumUlyavAna prAbhUto - bheTane laIne bahumUlyavAna AbharaNene laIne bahumUlyavAna bhUSaNe - upAMga paridhione laIne, bahumUlyavAna ratnAdikone laIne, bahumalyavAna vastrone laIne temaja anya keTalAMka variSTha hasti, ratha vagere rAjAne bheTamAM ApavA cekhyi vastuone temaja gamI jAya ane meLavavAnI IcchA thAya evI egya vastuone laIne senApati suNanI pAse AvyA ane baMne hAtha joDIne sAthe lAvelI vastuo tenI samakSa bheTanA rUpamAM mUkI. ( ajJaDha maNi paLavA tuma e mitra temaja pAchA vaLatI vakhate temaNe aMjali banAvIne ane tene mastake mUkIne khUbaja namra paNe A pramANe kahyuM -ke A pazrI amArA svAmI che. (vadha 3 - bALavAre) ame devatAonI jema ApanA zaraNe AvyA chIe. ( turma viSayavAsino tti vijaya jaMpamANA seNAvaiNA jahArihaM Thaviya paiya visajjiyA NiyattA sagANi crfja paLarfkha gajuvA ) ame ApazrInA dezanA ja rahenArA chIe. ApazrI che ke amArA dezathI vijAtiya che chatAM e A deza ApazrIne ja che. A pramANe vinaya sucaka vacane kahenArA teo sarvane senApati suSeNe temanA ja nagarAdhipatyAdi rUpa pUrva prasthApita hoddAo upara yathAvata cAlu rAkhIne temane visarjita karI dIdhA. visarjita karyA pahelAM senApati suSeNe temane vastrAdi apIne temane satkAra karyo ane Adara pUrvaka vacano vaDe temanuM sanmAna karyuM hatuM. A pramANe pita pitAnA sthAne upara javA mATe senApati vaDe visarjita karavAmAM AvelA te sarva adhikArI vagere leke pota potAnA nagara temaja pattane tarapha jatA rahyA. teo sarva jatA rahyA tyArabAda senApatie zuM karyuM e jambudvIpaprajJaptisUtra 205
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbadhamAM sUtrakAra kahe che-(tAre lekhAvavaLo yestULa duDAnuM bAmanALi mUlabALiya punava taM ttidhunAmacenko uttiLo vinaya sahita jeNe peAtAnA hRdayanI aMdara svAminI bhakita dhAraNa karI rAkhI che. evA te suSeNa senApatie bheTamAM prApta karelA sava prAbha tAne AbharaNeAne bhUSaNeAne temaja ratnAne laI ne te siMdhu nadIne pAra karI. (aLayalAlana na ) e suSeNa senApati akSata zAsana temaja akSata khaLa sampanna hatA. ahIM" baLada' A zabda dezI zabda che. ane akSatanA paryAyavAcI che zAsana zabdanA artha AjJA ane baLanA a sainya che. A pramANe akSata zAsana ane maLa sampanna thayelA te suSeNa senApatie (madatta no niveDa) je kramathI vijaya prApta karyAM hatA. te kramathI badhA samAcArA vigatavAra rAjAne kahyA.(fattA ca aiikhattA ya vAkuDArUM lajjA sammAnit iai vinni) sarvAM samAcAre| kahIne ane leTamAM prApta sa vastue kahIne ane bharata rAjAne ApI ne tathA temanA vaDe pracura dravyAdithI satkRta thaI ne bahumAna sUcaka zabdothI ane vastrAdikAthI sanmAnita thaIne te suSeNa senApati ha sahita rAjA pAsethI visarjita thaIne (laI manamA) peAtAnA maMDapamAM Tvintha paTakRta ma`DapamAM athavA paTama'DapathI upalakSita prAsAdamAM AvI gayA. (tapaLa ne ghusene senAyapha nhAva thavAhama vacanothamajahavAitte ) tyAM AvIne te suNa senApatie snAna karyuM. malika karyuM" - kAka vagerene mATe anna bhAga arpita karIne kautuka maMgaLa ane prAyazcita karyAM (simiya mustuttava samALe) tyArabAda rAjavidhi mujaba bhAjana kayu bhAjana karIne pachI te upavezana sthAnamAM Avye ahIM yAvat padmathI (mahaMte caittve pamasU mULa ) e padenuM grahaNa thayuM che. bheAjana karyAM pachI zuddha paNIthI hAtha mA dheAvAM te AcAnta kahevAya che. zarIra upara paDelA bhejananA sIta vagere dUra karavA te cAkSa kahevAya che. A pramANe sava rIte hAtha mo vagere svaccha karIne ane zarIra upara paDelA bheAjananA kaNene haTAvIne zarIrane ekadama svaccha banAvI levuM tenu N nAma parama zucIbhUta che. e padatrayanI ceAjanA (munnuttara samALe) e padonI pUrva karavI apekSita che kema ke ziSTa lAkamAM A jAtanA krama jovAmAM Ave che. (sana gelIsacAnulita nAcalIne) jyAre suSeNa senApati bheAjanAdi kAtho ekadama nizcinta thai gayA tyAre tenA zArIrika avayava upara sarasa gezISa caMdana chAMTavAmAM Avyu' ahIM' je (TAyasI) e ekAka vAcaka e zabdo prayukta thayA che te emAM gAtra zabdane a zArIrika avayave. chAtI vigere jenA zarIramAM che. te ja 'sarasa ge!zISa candranekSita gAtra zarIra' che, ahI je candanathI (sacita thayelu evu kahevAmA Avyu che. te A vAtane prakaTa karavA mATe kahevAmAM AvyuM che. ke te caMdananA seyanathI suSeNa senApatine je mAmAM cAlavAthI zArIrika zrama janya tApa thaye te upazamita thaI jAya . (3vi pAvaraTE) tyAra bAda te suSeNa senApati potAnA zreSTha prAsAda mAM gayA tyAM teNe pAMca prakAranA manuSya sabaMdhI kAma bhegene bhagavyA eve sa aMdha atre jANaveza (kumAndimuddezatharttarabhi pAiehiM varataruNisaMpauttehi uvarNAcijjamANe 2 uvagijjamANe 2 uvalA lijjamANe mahayAhayaNaTUTagIbhavAdita taMtitalatAlatuDia ghaNamuiMga paTuppavAiyaraveNa jambudvIpaprajJaptisUtra 206
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarisaraNava paMcavire majudA mA kamaLa vidag) je samaye te pitAnA zreSTha prAsAda upara pahoMcyA te vakhate tyAM mRdaMga vagADavAmAM AvI rahyAM hatAM tenA mATe 22 prakAranA abhinayethI yukta nATake vividha pAtra vaDe bhajavavAmAM AvI rahyAM hatAM, e nATakanI kathA vastuone vividha prakAranA abhinayethI suMdara taruNa sIo temAM nRtya karI rahI hatI. tene te senApati jete hate. je vAtane e senApati icchate te mujaba ja te sitrae nRtyAdi kriyAo vaDe tenA manane raMjita karatI hatI. nATayamAM gAvAmAM AvatAM gIte mujaba ja te nATakamAM vAdyo vagADavAmAM AvI rahyAM hatAM, taMtrI paNa vagADavAmAM AvI rahI hatI, tAla paNa ApavAmAM AvatA hate. pahe vagADavAmAM AvI rahayA hatA, vAdaLe je gaMbhIramRdamAMthI vani nIkaLI rahyo hatuM. e sarva vAdi vagADanAra vAdaka kalAkAre potAnI kaLAmAM bahu ja dakSa hatA. te sarva nATakomAM je gIta gAvAmAM AvatA hatA. te sarve nATakIya khyAnakethI saMbaMdhita hatA. A pramANe te suSeNa senApati potAnI IcchA mujaba pAMca prakAranA zabda sparza, rasa, rUpa ane gaMdhathI saMbaMdhita pAMca prakAranA manuSya bhavamAM bhogavavA yogya kAma bhAge jogavavA lAgyo. 13 tamistrA guhA ke dvAra ko uddadhATana karane kA nirUpaNa tamisAguhAdvAranuM udaghATanattapana se mAthA aoviA jayA ItyAdi TIkAtha-(gir re ma AcA agothA jayA) eka divasanI vAta che ke bhArata rAjAe (se tenA ) suSeNa senApatine bolAvyA (sAvittA parva ghavANI) bolAvIne tene A pramANe kahyuM (chai facva e vAsudigyA ! timirAha sAdiniha84 suvAna vaye viDhi) he devAnuM priya ! tame zIdhra jA ane tamistraguhAnA dakSiNa bhAganA dvAranA kamADane udaghATita kare (viTArittA) udaghATita karIne (mana thanAra gfcgrfz) pachI mane khabara Ape. (a gif a gNe seora maf or gd samANe haThaM tuha cittANadie jAva karayalapariggahiyaM dasaNaI sirasAvattaM matthae ajali vArda nA kuru) A pramANe potAnA svAmI bharata rAjA vaDe AjJapta thayele te suSeNa senApati haNa-tuSTa temaja cittamAM AnaMdita thayo. yAvat padathI "rimanA pamaraugara rivaraH "e padonuM grahaNa thayuM che. teNe tarataja pitAnA ane hAthanI AMgaLIo evI rIte banAvI che jethI AMgaLIonA dazekaza nA dareke dareka nakhanI sAthe saMlagna thaI gayA te aMjaline teNe potAnA mastaka upara mUkI ane yAvata-he svAmina ApazrIe mane je Adeza Ape che, huM te AdezanuM yathAvata pAlana karIza A pramANe kahIne teNe prabhunI AjJA vinayapUrvaka svIkArI lIdhI (sujAtA mahatta mattikALo ji. zivamag) prabhunI AjJA vIkArIne pachI te tarata ja bahAra AvI gayo "iiAmittA leva rAmAvAre va AsahATA seva kavAda6) bahAra AvIne te jyAM pitAne jambudvIpaprajJaptisUtra 207
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvAsa ane jyAM pauSadhazALA hatI tyAM AvyuM (vAchittA vamathA hathara) tyAM AvIne teNe rA hAtha pramANe darbhAsana pAtharyo (jJAva mArA jevA mamatta nig6) thAvat kRtamAla devane vazamAM karavA mATe teNe aSTama bhakatanI tapasyA dhAraNa karI lIdhI. ahIM yAvat padathI vaddhakiratnane belA, pauSadhazALAnA nirmANa mATe tene Adeza Apa vagere sarva ghaTanAo ke jenAviSe pahelAM spaSTa karavAmAM Avela che. te atre paNa samajavI. (pagiNhittA pAsahasAlAe posahie baMbhayArI jAva aTTha'mabhattAsi pariNamamANasi poshsaatrA riviramag) aSTama bhakatanI tapasyA dhAraNa karIne pauSadhazALAmAM pauSadhavRta vALe te brahmacArI yAvat maNimukatAdi alaMkArothI rahita bane te manamAM kRtamAladevanuM dhyAna karavA lAge ahIM je pramANe pUrva prakaraNamAM spaSTa karavAmAM AvyuM che te pramANenuM kathana grahaNa karavuM joIe jyAre suSeNa senApatinI aSTamabhakata tapasyA samApta thaI gaI tyAre te pauSadhazALAmAMthI bahAra nIkaLyo. (juttiLikannamittA leva magadha seva rUvAra ane bahAra nIkaLIne jyAM snAna gRha hatuM tyAM gaye. (uvAchittA) tyAM jaIne (ThThAi vAghAsTiA jathAmajapAthara) teNe snanA karyuM ane pachI balI karma karyuM eTale ke kAka vagerene anna vitarita karyuM tyArabAda kautuka maMgaLa ane prAzcitta vidhi sampanna karI. enA pachI ( juverAduM vAkuM ) sabhAmAM praveza karavA yogya maMgala kAraka vastra paheryA (sAmadhAmaNAcita dhUa regidhamavA darathA makAiaro vinittama) zarIre upara apa paNa bahumUlya AbharaNa dhAraNa karyA hAthamAM dhUpa puSpa gaMdha temaja mALAo lIdhI ane A pramANe susajajIta thaIne te snAnagRhamAMthI bahAra AvyuM. (vimittA jevA timirATTAra rAhula suthAra4 ravADA jeva pada jamaurr5) bahAra AvI che jyAM timisAguhAnA dakSiNa bhAgavatI dvAranA kapATo hatA te tarapha ravAnA thayo. (ta ghai tarasa luNepAraNa roLAvaNa vadave) te samaye te suSeNa senApatinA aneka (rasA tarjavA mADaMva thavAghamitro perajA 3cqtraNa nA nAda surena sejAvI fuThThama magrchati rAjezvarI, talavAro, mAMDalike yAvata sArthavAha vagere lake je suSeNa senApatinI pAchaLa-pAchaLa yAvat utpala laIne cAlI rahyA hatA. ahIM prathama yAvata zabdathI gaNanAyaka, daMDa nAyake, maMtrIo, mahAmaMtrIo vagerenuM grahaNa ghayuM che emAM keTalAka loko te pita pitAnA hAthomAM utpale laIne cAlI rahyA hatA. temaja dvitIya yAvata padAnusAra keTalAka pota potAnA hAthamAM puSpo laIne cAlI rahyA hatA. keTalAka pitAnA hAthamAM nalina-kamaLa vizeSa laIne cAlatA hatA. keTalAka hAthamAM saugaMdhi (kamala vizeSa) laIne cAlatA hatA keTalAka hAthamAM paMDarike laIne cAlatA hatA. keTalAka potAnA hAthamAM. sahastradala kamaLa laIne cAlatA hatA. e pada grahaNa thayA che. (tae tarata phAstra seLAvaduSNa vahune cilAiyAo jAca iMgiya citiya patthiya viANiADa niuNakusalAo viNI yAnI jambudvIpaprajJaptisUtrA 208
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApelA hAlo rava gujarachatti) suSeNa senApatinI pAchaLa pAchaLa phakata rAjezvara vagere janamaMDaLI ja cAlI rahI hatI evuM nathI paNa tenI pAchaLa 18 prakAranI dAsIo paNa cAlI rahI hatI. temanAM nAma A pramANe che. keTalIka dAsIo cilAta dezadUbhava hatI, ethI temane cilAta kahevAmAM Ave che, yAvat padathI gRhIta keTalIka dAsIo babara dezanI hatI, ethI temane babarI kahevAmAM AvI che. keTalIka dAsIo bakuza dezanI hatI, ethI temane bakuzI kahevAmAM AvI che. keTalIka dAsIo jenika dezanI hatI ethI temane janakI kahevAmAM AvI che. keTalIka dAsIo 5hava dezanI hatI ethI temane pallavikA kahevAmAM AvI che. e dAsIomAM keTalIka dAsIe kuja vakrajaghAo vALI hatI. keTalIka vAmana ThIMgaNA zarIravALI, keTalIka dAsIo vaDabhikA hatI, e badhI dAsIemAMthI kaMIka kahyA pahelAM ja nayanAdinI ceSTAothI, prabhu vaDe ciMtita manamAM saMkalpita karavAmAM AvelA viSayane tathA prArthita viSayane jANuM letI hatI, e dAsIo pitAnA kAmamAM nipuNa kuzaLa-atyaMta kuzaLa hatI, e dAsIo vinIta ane AjJA kAriNI paNa hatI. emAM keTalIka dAsIonA hAthamAM candananA kaLaze hatA ahIM yAvat padathI pUrvekata savaviSaya saMgRhIta thayo che. (ta go re gulene haioriapha savikIpa navaguu NigghAsaNAie NaM jeNeva timisa guhAe dAhiNillassa duvArassa kavADA teNeva uvAgacchaha) A pramANe te suSeNa senApati pitAnI samasta Rdhiane samastadhatithI yukata thayele yAvata vAdyonA dhvani sAthe jayAM timisrA guhAnA dakSiNa dvAranA kamADa hatA tyAM AvI pahoMcyA. (vAiitta AhAra girk 6 vArittA hamadaza pAmusa) tyAM AvIne teNe te kamA DAne joIne praNAma karyA praNAma karIne pachI teNe lema hastake pramAWnikA hAthamAM lIdhI. rAzittA timilApa rAdaLiha84 phuvAraNa vAre mAtheof vmaHS) hAthamAM laIne teNe timistra guhAnA dakSiNa digdhatI dvAranA kaparAne sApha karyA(manittA) sApha karIne vivyApa vadhArA murazeda) pachI teNe temanI upara divya udaka dhArA choDI eTale ke divya udakadhArAnA temanI upara chAMTA nAkhyA (bhUrA reja saraLa saMcAgni je cavA sArU) udaka dhArAnA chAMTA daIne pachI teNe sarasa gozISa candana thI gerecara mizrita candanathI anulipta paMcAMgulitala eTale ke gazIrSa caMdananA tyAM hAthanA thApA lagAvyA. (ahiM riM jai matsadiya saritra) tyAra bAda te suSeNa senApatie kapATenI abhinava zreSTha gadhethI ane mALAothI pUjA karI 'arijanittA jAva kAra vAdaLa) pUjA karIne teNe temanI upara punuM ArohaNa yAvat vastronuM Aje paNa karyuM ahIMyAyAvAdathI (zAhajAro vanatri guwift Irrrrrg vAri) A pATha ne saMgraha thayo che. (varattA Asau sara vipuSTa ghaTTa jJAva ) e sava vastuonuM temanI upara aropaNa karIne pachI teNe temanI upara eka vistRta, temaja geLa caMdara bAMdhe te caMdaravAnI nIceno bhAga cAkacikyathI (camakadAra) yukta hatA. temaja je rIte te caMdaravAnA saundaryamAM abhivRddhi thAya te rIte tene susajijata karavAmAM AvyA hatA. jambudvIpaprajJaptisUtrA 209
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ karittA acchehi saNhehi rayayAmapahi accharasAtaMDalehi timissa guhAe dAhiNillassa tuvAla vAvALa puro maMgA vADhi) caMdaravAne kapATanI upara bAMdhIne pachI teMge svaccha jhINA cAMdInA cekhAthI ke je khAomAM svacchatAne lIdhe pAMse malI vartaonuM pratibiMba paDI rahyuM hatuM timistra guhAnA dakSiNa dvAravatI te kapATenI sAme ATha ATha maMgala dravyanuM Alekhana karyuM eTale ke pratyeka maMgaLa dravya ATha ATha jeTalI saMkhyAmAM lakhyA. (taM kadA) te ATha maMgaLa dravyo A pramANe che. (thika - viki kAva rAjAdhirAjayag meTuM ? caMvmagharavesTika vimarDsa ) svastika, zrIvansa vAvata naMdAvarta, varNamAnaka, bhadrAsana, kalaza, matsya ane darpaNa ahI yAvata padathI A pAThano saMgraha thayo che, (jhiddittA rat , saura viMne 34maNirAza caMpaga asoga puNNAga cUya maMjarINavamalliya bakula tilagakaNabIra kudakojaya koraMTaya patta ramavAsura sudharfdha dasa) A pAThane artha A pramANe che...eka eka maMgaLa dravyane ATha ATha rUpamAM lakhIne teNe temanI upara raMga bharyo. raMga bharIne pachI te teNe te sarvane A pramANe upacAra karyo. gulAbanA puSpo velAnA puSpo, caMpakanA puNe azekanA pupa punAganA puSpa, AmranI maMjarI, bakulanA kezara; tilakanA puSpo, kaNera nA pupa kunjakanA puSpa, damanaka maravAne pucho ke jeo atIva sugaMdhita hoya che. temanI upara caDAvyAM. tyArabAda teNe kaca grahanI jema gRhita pazcAta karatalathI prabhRSTa dazArtha vaNanA pU5 nikarane tyAM jAnUnsedha pramANe parimita Dhagalo karyo. pachI jemanI dAMDI candrakAnta, vajI temaja vaiDUryathI nirmita thayelI che temaja yAvatuM pada gRhIta jemAM kAMcana maNa ane ratnothI vividha prakAranAM citro taiyAra karavAmAM AvyAM che evA dhUpakaTAha-dhUpadAnIne hAthamAM laIne khUbaja sAvadhAnIthI te dhU5 kaTAhamAM dhUpa saLagA. (saMdirA gAme gA reDa dAhiNaM jANu dharaNiyalaMsi nihaTUTu karayalajAva matthae aMjali kaTu kavADANa paNAma karei) dhUpa saLagAvIne pachI teNe potAnA vAma ghUMTaNane jamIna upara sthApita karyo. ane baMne hAthanI A pramANe mudrA banAvI ke jemAM daze daza AMgaLIonA nakha paraspara bhegA thaI jAya evI AMgaLInI mudrAbanAvIne teNe te aMjalIne mastaka upara mUkI ane baMne kapATe ne praNAma karyA. kema ke namanIya vastunA upacAramAM Adi temaja aMtamAM tene praNAma karavAmAM Ave che, e ziSTAcAra che. (nittA udavya parAmupha) praNAma karIne teNe daMDa ratnane uThAvyuM (ta goi te saMdarathait u4aNAma vighArja sava7LAmAM khaMdhAvAre jaravaissa gaDadari visamapanbhAragirivarapavAyANaM samIkaraNaM saMtikaraM subhakaraM hitakaraM raNohiya icchiya maNoharapUragaM divamappaDihayaM daMDarayaNaM gahAya sattaha payAI parovavava ) e daMDanA avaye paMcalatikA-katalikA rUpa hatA. e daMDa na vAnA sArathI baneluM hatuM. sarva zatruo temaja temanI senAone te vinaSTa karanAra hatuM rAjAnA jambudvIpaprajJaptisUtrA 210
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ rInya samUhane sannivezamAM paDAvamAM khADAone darione kaMdarAone uMcA nIcA parvatone yAtrA karatI vakhate rAjAonI senA jemanA uparathI lapasI paDe evA pASANane e sama karI nAkhe che. temaja e zAMtikara hoya che. upadranuM upazamana kare che ahIM evI zaMkA thAya che ke je e daMDaratna upadrane zAMta karI zake evI zakita dharAvatuM hoya te daMDaratna hoya te paNa sagaranA putronuM javalana prabhanAgAdhipa vaDe karavAmAM AvyuM te vakhate upadravanuM upazama kema thayuM nahI to A zaMkAnuM samAdhAna A pramANe che ke A daMDa ratna sepakrama upadra ne zAMta karavA samartha hoya che anupakrama upadrane zAMta karavAnI zakita emAM hetI nathI. ane ethI ja vIradeva vidyamAna hato chatAM e kuziSya mukatate je leyAne sunakSatra ane sarvAnumatI nAmaka be anagAre ne bharama karI nAkhyA. e cakraratna zubhakara-ka9yANa kara hoya che. temaja hitakara hoya che (diya sadiza manora gi) cakravatI nA hadayamAM vidyamAna Icchita manorathanuM e cakraratna pUraka hoya che. kemake e cakraratna guphAnA kapATone udghATita karavI vagere kAryo kare che. (bdhi) yakSasahastrothI e adhiSThita hovA badala divya kahevAmAM Ave che (aziM ) e cakraratna koI paNa sthAne pratighAta dazAne pAmatuM nathI. ethI ja ene aprihata kahevAmAM Ave che. A pramANe e pUrvokata vizeSaNethI yukata (raMtha dAra) daMDaratnane hAthamAM laIne (vara pAchuM rokavA ) te suSeNa senApati sAta ATha DagalAM pAcho kha. ahIM je pratiSa suSeNa senApatine sAta ATha DagalAM pIche haTha karavAnuM lakhyuM che te tenA vaDe daDhatara prahAra prakaTa karavA mATe kahevAmAM Ave che (roNamittA) sAta ATha DagalA pAchA khasIne "timirara guhAe dAhiNillassa duvArassa kavADe daMDarayaNeNaM mahayA 2 saheNaM tikkhutto AuDei) pachI te suSeNa senApatie timisa guhAnA dakSiNa digvatI dvAranA kapa Tene daMDa ratnathI jora-jorathI ke jenAthI za thAya evI rIte traNa vAra tADita karyA. eTale ke kamAo upara traNa vAra jora-jorathI daMDarana pachADa (tAdi timirajuhApa TADhi43 phuvAra kavADA suseNaseNAvaNA daMDarayaNeNaM mahayA 2 sadeNaM tikhutto AuDiyA samANA mahayA 2 Hi cAvaM jamA ) A pramANe timisA guphAnA dakSiNa digdhatI dvAranA kamADe ke jemane suSeNa sanApatie traNa vAra daMDa rananA jora jorathI zabda thAya tema pratADita karyA ane pratADita thavAthI dIrghatara avAja karanArA kauMca pakSinI jema avAja karatA tathA (taraNa 2 TALari$ ) sara sara A pramANe zabda karatA pitAnA sthAnathI vicalita thaI gayA eTale ke kamADo pitAnA sthAna parathI khasI gayA. (tait te puNene roLAva timilager refra suvAsa javA vida) tyArabAda te suSeNa senApatie timisa guphAnA dakSiNa divatI kamADane uddaghATana karyo ke A sUtra Avazyaka cUrNimAM ane vardhamAna sUrIkRtAdI cAritramAM upalabdha thatuM nathI ethI ja avyavahIta pUrva sUtramAM ja kapATadghATana kahevAmAM AvyuM che. ane jo e sUtra ahIM jambudvIpaprajJaptisUtrA 211
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahevAmAM Avyu che. te mujama (sagADuM sArUM kALA ) ahIM pacamI vibhakti samajIne te bannekamADA peAtAnA sthAna para thI gheADA ughaDI gayA ema samajavu AkAraNI ahI punarUti doSa thatA nathI (vidghATettA teneya maherAyA teneya vALa6 ) kamADAne uddaghATita karIne pachI te suSeNa senApati jayAM bharata rAjA hatA tyAM gayA (udyAnacchitA nAva matta rAjya yatna TviyaM gaLe vijJaLa vadhAve) tyAM jaIne teNe yAvata bharata rAjAne banne hAtha jeDIne jaya vijaya zabda vaDe vadhAmaNI ApI (vaddhAvaisA huM cayAlI) vadhAmaNI ApIne temane A pramANe nivedana karyuM 'vihiyALa' TevALu--iyAtimila guhAe dAhiNissa duvArassa kavADAe jaNNaM devANupiyANaM pithaM Nivepamo piyaM me bhavaDa) hai devAnupriya ! timisra guhAnA dakSiNa digvatI' dvAranAM kamADo udghATita thai gayAM che. huM devAnupriya ! ApazronA priya ane ApazrI samakSa nivedana karuM chuM e ApazrI mATe iSTa sampAdaka thAe 'Liyeo' mAM je mahuvacananA prayAga karavAmAM Avela che te samasta parikara sahita senApatinA nivedana karavA mATe prakaTa karavAmAM Avela che eTale ke samasta parikara maLIne senApatinA mukhathI e zubha saMvAda peAtAnA rAjA bharatane nivedana kare che Ama samajavu joIe athavA hroDhayorthI e sUtrathI ekatva athavA dvitra vivakSita hovA chatAMe khaDuvacana prayukta thaI jAya che. e mujaba ahI' bahuvacana prayukta thayela che. (taraNa se bharahe rAyA suseNassa seNAvaissa aMtie eyama soccA nisamma haTTa tuTTha cittamAnuM inAva udyaDa sumeLa meLAvavuM savAreT sanmAne.) tyAra bAda bharata rAjAe suSeNa senApatinA sukhathI svAbhiSTa atha' soMpAdita thavA sabadhI vAta sAMbhaLI ane te pachI tevAta hRdayamAM nizcita karIne te rAjA haSTa-tuSTa citAnaMdita thayA yAvat tenuM hadaya Ana dathI uchaLavA lAgyu. ane teNe teja samaye subeNa senApatinA bahumUlya dravya pridAna karIne satkAra karyAM ane priyavacaneAthI tenuM sanmAna karyuM. ( ttAvA lammAnitA onuMviya puai lAve) satkAra temaja sanmAna karIne pachI teNe kauTuMbika puruSone khelAvyA (sAvittA huM vapAlo) melAvIne te puruSone teNe A pramANe kahyu (viqAvela moTuMvALuviya ! amilega pavana najIqr) he devAnuM priyA ! tame bahuM zIghra abhiSakaya hasta ratnane abhiSaka yAgya pradhAna hastIne susajjita kareA. (thAyara na tadeva navama nagati jUna-Lima pavara' kharUM tuDha) tyAra bAda haya, gaja, ratha, pravara yAvat aMjana girinA phUTa jevA zreSTa hastI upara bharatarAjA ArUDha thayA. hU mA jambudvIpaprajJaptisUtra 212
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthI upara besIne bharata rAjAe je kArya karyuM tenuM varNana kare che. TIkAW--(te sLa re mAre jAvA mafothaLa racAra) rU. 25 (ta goi te mare nayA maLavacA gra6) jyAre bharata rAjA gaja zreSTa hastI rana para ArUDha thaI gaye tyAra bAda teNe maNiratanane sparza karyo. e maNiratna (ra cauraMgulappamANamittaM ca aNagdhaM tasiya chalaMsaM aNAvamajuI divvaM maNirayaNapatisameM ve4i sadhyata) teta hatuM te ta" padane artha sampradAya gamya che. temaja pramA mAM e maNiratna cAra aMgula jeTaluM hatuM eTale ke e cAra aMgula jeTaluM lAMbu ane be aMgula pramANa moTuM hatuM kemake "vattA sui4 vidRAyanaLI, A pramANe kahevAmAM AvyuM che. e maNiratna anadhyuM hatuM. enI kImata thaI zake tema na hatu athot amulya hatuM enI kaMIpaNarIte kiMmata thaI jazakatI nahatI AkAramAM e trikoNa hatuM paNa e SaDUpalA hatuM lekamAM paNa vairyamaNi mRdaMgAkAra rUpamAM prasiddha che ja ethI ja vaccethI unnata vRtta hovAthI bane taraphathI traNatraNa keTIne sadabhAva svabhAvatA AvI jAya che. atre evI AzaMkA thaI zake tema che. ke jayAre e papelA kahevAmAM Avela che. te pachI Ane traNa khuNavALuM zA kAraNathI kahevAmAM Avela che? te A zaMkAne javAba A pramANe che ke baMne tarapha SaTapelatAnI saddabhAvanA thaI na jAya tenA mATe ja "dhyakSa" padanuM kathana atre svataMtra rUpamAM karavAmAM Avela che. eTale ke A traNe khUNAyuM hatuM chatAM papela hatuM A ratnanI yuti anupama hatI. e divya hatuM maNi temaja ranamAM e sadotkRSTa hovA badala patisama hatuM. e vaiDUrya jAtinuM hatuM e sarva bhUtakAnta hatuM samasta prANIonI cAhanA yogya hatuM (jenA mullAjaum surata 7 vari jAva dhruva Aroge savvakAlaMtiricchiya devamANusakayA ya sabve Na kareMti tassa dukkhaM ) e ratanane mastaka upara dhAraNa karavAthI dhAraNa kartA ne koI paNa jAtanI takalIpha ke ciMtA thatI nathI. eTale ke ene dhAraNa karatAM ja dhAraNa karanAranA sarva duHkha nAza pAme che. dhAraNa karanAra sadAkALa nirogI rahe che. e maNi ratnane dhAraNa karanAra upara kaI paNa samaye tiryaca. deva ane manuSyakRta upasarganI asara thatI nathI (rasaMge asaraLa vajjho hoi Naro maNivaraM dhare to ThiajoyaNakesa avaTThiyaNaho havaia sybhynicgva) saMgrAmamAM paNa bhayaMkaramAM bhayaMkara yuddha mAM paNa e ratna dhAraNa karanA manuSya zarU vaDe paNa vadhya thaI zakatuM nathI. dhAraNa karanAranuM yauvana sadA kALa sthira rahe che. tenA nakha ene vALa vadhatA nathI te sarva prakAranA bhayathI mukata rahe che. (te maja se va ricaraNa rAurjiA kumag frfjAra) A pramANe te pakata vizeSa vALA maNiratnane laIne te narapatie hastI ratnanA dakSiNa taraphanA kuMbha sthaLamAM bAMdhI dIdhuM (ta mAri he zArada jambudvIpaprajJaptisUtrA 213
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAva amaravai snnibhaae| iddhIe pahiakitto maNirayaNaka ujjoe cakkarayaNadesiya magge agarAya saharasANuyAyamagge mahayA ukirDalIhaNAya bolattalakalaraveNaM samuddavabhUyaM) vijaya remALe 2 meLeya misanuare ofzflke TuvAre teneva vAipha ) grIvAmAM jeNe sukatAdinA hAra dhAraNa karyAM che temaja 64 laDInA hAratho jenuM vakSasthaLa pramAdajanaka thaI rahyuM che. yAvat amarapati jevI RdhdhithI jenI kItI vikhyAta thai rahI che. AbharaNAdi krAMtithI jenI cAre bAjukhe prakAza vyAsa thAya che, jenA gantavya mAga cakra nirdiSTa karI rahela che jenI pAchaLa pAchaLa hajAra rAjAe cAlI rahyA che jenA sainyanA prayANathI samudra temaja siMhanAda jevA avAjathI dig maDaLa vyAsa thaI rahyuM che evA te bharata rAjA jyAM timisrA guhAnuM dakSiNa digvatIya dvAra hatuM tyAM AvyA. ( vArichattA ttimitrazuddha TrAnilkeLa TuvAreLa maka sannivyU medhayAniSada) tyAM AvIne te jema candra ma~dhajanita aMdhakAramAM praveze che temaja te timisrA guhAmAM dakSiNa dvArathI praviSTa thaye.. (tapaNaM bharahe rAyA chattalaM duvAlasasiya aTTakaNNiyaM ahigaraNisaMThima asovaNayaM sAniyaLa pAmuai ) tyAra khAda bharata rAjAe 6 tala vALA cAra dizAonA cAra tala ane upara nIcenA e tala, A pramANe 6 tala vALA 12 koTIvALA ATha khuNa vALA adhikaraNI suvarNakAra leAkhaDanI banelI je pIDI uMpara mUkIne suvaNu -cAMdI vagerana hatheADIthI phUTe pIDhe che, te pi'DI jevA AkAravALA eTale ke (eraNa jevA) ATha suvarNInuM jeTalu vajana haiAya che. teTalA vajana vALA evA kAkaNI ratnane uDAvyu. (saLata. 236. gulampamANamittaM aTTha suvaNaM ca visaharaNaM aDalaM caura saThANasaMThi samatala mAnu mAnanonA nato hone catta) e rananI je 12 azrIe-keTIe hatI. te dareke 4-4 aMzula jeTalI hatI. A pramANe enI laMbAI ane paheALAI cAra cAra aMzula pramANa hAvAthI e kAkaNI ratna samacaturasa kahevAmAM Avela che. enu vajana ADha suvaNa sonaiyAnA vajana jeTaluM hatu. temaja e jaMgamAdi nakha-dAMtAnA viSane dUra karanAra hatuM enA jevu bIju koI ratna hatuM ja nahI. e samatalavALuM hatuM. e ratnathI ja jagatamAM te vakhate mAna ane unmAnanA vyavahArA sampanna thatA hatA. ( va LavavavA) je janatAne mAnya hatA (navA cUMTo ca tatha sUtre, na vALI na ca tatha nizI ( timira NArseti adhayAre tattha tayaM diSaM bhAvajuttaM duvAlasajoyaNAI tassa lesAu viTruti nimittaLanaDhilediyAtro ) je giriguhAnA a MdhakArane candra sUrya agni anya bIjA maNienA prakAza naSTa karI zakatA nahI. e aMdhakArane e prabhAvazALI jambudvIpaprajJaptisUtra 214
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAMkiNI ratna naSTa karatuM hatuM e kAkaNI ratnanI prabhA 22 jana pramANa vistAravALA kSetrane prakAzita karatI hatI. (ta ra savAruM raMdhAvA jAre AjhAjha rivaramU gaNa mana varaghaTTo nimittagu matati seiafar fjati mamare) e ratna cakravatInA senyamAM rAtrImAM divasa eTale ja prakAza Apatu hatuM uttara bhAratane vazamAM karavA mATe enA prakAzamAM ja cakavartI tamasa guDAmAM sainyasahita praveza kare che rAyavare kAkaNiM gahAya timisaguhAe purathimillapaccasthimilesu kaDaesu joynntAiuM udagharadhavirAmauM) evA pUrvokata vizeSaNa vALA kAMkaNI tatane laI ne cakavatI timistra guhAnA pUrva ane pazcima digvatI kamADanI divAlamAM eka eka antarAlane ane 500 dhanuSane vistArane tyajIne ( koyagjhavavA javAnI saMdigADuM caDamaMDa IiNAruM gharguri maMswAruM mAsTidAje 2) 49 maMDaLo lakhyAmaMDaLa banAvyA. e maMDale eka-eka cIjana jeTalI bhUmIne prakAzita kare che. e maMDaLane AkAra cakranemi je temaja bhAsvara hovAthI caMdramaMDaLa je hate. A jAtanA maMDaLonuM Alekhana karatA karatA te bharatacakrI (margvatarU) guhAmAM praviSTa thaye. (ta fsamisaguhaa bharaheNa raNNA tehiM joyaNaMtariehiM jAva joyaNujjoyakarahiM egUNapaNAe maMDalehiM aalikijanAhiM sTivijhamALafe facurmeva mAtrAmamUyA koimyA nAnA gApi hobhA) A pramANe te timasa guhA eka ejananA aMtarAlathI banAvavAmAM AvelA pAvana eka jana sudhI prakAza pAtharanAra te 49 maMDaLethI Alokita thaI gaI ane jANe ke temAM divasane prakAza thaI gayo hoya tema prakAzita thaI gaI kemake kAkiNIratna suvarNamaya hoya che. ethI e maMDaLe jene navaDe lakhavAmAM AvyAM hatAM te vRtta ane hiraNya rekhA rUpa hatA. e maMDaLe kaMI kaMI guhAnA dvAra vagere upara lakhavAmAM AvyAM enuM paSTIkaraNa A pramANe che. pAzcAtya pathajanone prakAza ApavA mATe dakSiNa dvAramAM pUrvadikakapATamAM prathama ejanane tyajIne prathama maMDaLa teNe lakhyuM tyArabAda gomUtrIkAtyAyathI arthAta cAlatA baLadanA sUtranA jevA AkArathI uttaradizAmAM pazcima dikakapATaDukamAM teNe tRtIya jananA prAraMbhamAM dvitIya maMDaLa lakhyuM e nyAya mujaba teNe pUrvadikakapATa tehUkamAM caturtha ejananA prAraMbhamAM tRtIya maMDaLa lakhyuM tyArabAda pazcima dimittimAM pAMcamAM yajananA prAraMbhamAM teNe cata maMDaLa lakhyuM tyArabAda pUrva dibhitimAM 6 ThA yeAjananA prAraMbhamAM pAMcamuM maMDaLa lakhyuM tyArabAda pazcima dilmitimAM sAtamA ejananA prAraMbhamAM 6ThuM maMDaLa lakhyuM. tyArabAda padibhitimAM AThamA ejananA prAraMbhamAM sAtamuM maMDaLa lakhyuM A pramANe lakhatAM lakhatAM teNe uttara didvAranA pazcima dinkApATamAM prathama yojanamAMnA prAraMbhamAM 48muM maMDaLa lakhyuM ane 43muM maMDaLa teNe utaradiganA pUrvadikakapATamAM dvitIya jananA prAraMbhamAM lakhyuM A pramANe eka bhittimAM 25 maMDaLa ane bIjI bhittimAM 24 maMDaLe lakhavAmAM AvyAM Ama baMnene saravALe 49 maMDaLe thaI jAya che. e maMDaLe guphAmAM vakAkAramAM 12 jana sudhI ane 8 yeAjana sudhI UMce tathA nIce prakAza pAthare che. kema jambudvIpaprajJaptisUtrA 215.
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke gakAno vistAra ane tenI ugratA kramathI ATalI ja che. e maMDaLe AgaLa ane pAchaLa eka jana sudhI prakAza pAthare che, zaMkA :- je cakravatI nimisa guphAmAM gomUtrikAnA arthAtu (cAlatA baLadanA sutarane je AkAra thAya che tevA) AkAramAM 69 maMDaLe lakhe che to pachI emane eka-eka ejananA aMtarathI lakhavAnI je vAta kahevAmAM AvI che, te barAbara baMdha besatI nathI, ne eka bhitigata maMDaLanI apekSAe janAtaritA mAnavAmAM Ave to pachI A pramANe jana dvayathI antaritatAnI Apatti Ave che. je A pramANe mAnavAmAM Ave nahi te pachI maMDaLamAM eka bhittigatatAne prasaMga prApta thaze ? A pramANe thAya te gemUtrikAnA AkAranI saMbhAvanA ja zakaya nathI ane je anyabhittigatta maMDaLanI apekSA gematrikAne AkAra kahevAmAM Ave te pachI tiryamAM 12 janathI adhikanI antaritatAM thaI jAya che. uttara :- e bharata cakravatI pUrvadiggatabhittimAM prathama maMDaLa lakhe che. tyAra bAda tenA saMmakha pradezanI apekSAe eka yajana vistAra choDIne dvitIya maMDaLa Alekhe che pachI tenI sAmenA pradezamAM eka jana vistAra tyajIne pUrvAbhitimAM tRtIya maMDaLa lakhe che ityAdi kamathI maMDaLe AlekhavAthI gamUtrikAnA AkAranA ane eka jana jeTalI aMta. ritatAvALA thaI jAya che. 50 ejana jeTalI laMbAIvALI gunAmAM je 49 maMDaLe lakhavAnI vAta kahevAmAM AvI che te sArI rIte samajamAM AvI jAya e hetuthI sUtrakAre A pramANe pAMca maMDaLanI sthApanA saMskRta TIkAmAM karIne samajAvavA prayatna karyo che. A rIte Sa koSTaka parikalpita SaDU yojanavALA kSetramAM eka pakSamAM traNa ane anyatra be maMDaLo lakhavAmAM Ave che baneno saravALe pAMca thaI jAya che. A pramANe mUtrikAnA AkAravALA maMDaLanI racanA kramathI 50 ejana pramANavALI guphAmAM 49 maMDaLanI sthApanA Apa meLe ja samajI levI A. (taeNaM sA timisaguhA bharaheNaM raNA tehiM jAyaNatarihi jAva jAyaNujjoya. karehiM egaNapaNNAe maNDalehiM AlihijjamANehira khippAmeva AlogabhUyA ujjAyabhayA virama gAvA dA) eka-eka yojanA aMtarAlathI yAvat eka-eka yojana sudhI prakAza pAtharanArA e 49 maMDaLone A pramANe lakhavAthI te timisa guphA atIva zIdhra Aleka bhUta thaI gaI. ane divAlanA jevI thaI prakAzita thaI gaI ahIM api" zabda sa bhAvanAnA arthamAM prayupta thayela che. enAthI Ama samajAvavAmAM AvyuM che ke te guphA ma DaLa prakAzathI paripUrNa thAya nahi paNa evI saMbhAvanA che ke te maMDaLonA prakAzathI paripUrNa hoya evI thaI gaI, A rIte A kAdi padonA saMbaMdhamAM paNa jANI levuM joIe. e sUtra-15 | jambudvIpaprajJaptisUtrA 216.
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ ugna nimaranAma kI mahAnadI ke jaLAzayakA nirUpaNa ive uttarArdhabharata jitanekA nirUpaNa guphAmAM vidyamAna unmagnA ane nimagnA nadIonA svarUpanuM kathana - TIkArtha--(tI sImitA vaghumaramA) te timisa guphAnA baha madhya dezamAM (vanA jAmakassAmAM jAmaM sUve mafor gutA) umegnA ane nimA mahAnadIo che. e be nadIe dakSiNa bhAranA hukathI 21 jana AgaLa ane uttara dvAranA tathI 21 jana pahelAM che. (Ago timirapurANa purichamihA mittikAo gvRAo ramALomo rizaf faSamAruM sAtti) timistra guphAnA paristhabhitti kaTakathI-bhitti pradezathI nIkaLIne e nadIo pAzcAtya bhitti pradezamAM thaI te siMdhu mahAnadImAM praveza kare che. te ja mane ! ghauM 3ramaNimAnA magrgro) he bhadanta! e nadIonA unmagnA ane nimagnA evA nAme zA kAraNathI paDayA che? enA javAbamAM prabhu kahe che. (jema ! Hovi 3 7DhA mahAi tawiA paraMvAra kaMvA saMsaravA mAre dha dUrathI vA jevA majura vo vivAda) he gautama upagna mahAnadImAM tRNa, patra, kASTha, pattharanA kakaDA, azva, hAthI, coddhA athavA sAmAnya koI paNa manuSya nAkhavAmAM Ave te te unmajJA nadI temane Ama-tema pheravI te ekAMta jaLa pradezamAM-dUra kaI sthaLamAM-nirjaLa pradezamAM nAkhI de che. tUbI phaLa jema pANImAM taratuM taratuM kinAre pahoMcI jAya che, temaja e nadImAM paDelI dareke dareka vastu taratI-taratI kinAre pahoMcI jAya che. ethI ja che. gautama ! e nadInuM nAma unmajJA kahevAmAM AvyuM che. (forwarzkAra madAra tai vA varaM ghA jhuM vA vA nAva majuNejA viva6) je kAraNathI nimagnA mahAnadImAM taNa patra. kATha, paththaranA nAnA-nAnA kakaDA azva, hAthI caddhA athavA sAmAnya koI paNa manuSya nAkhavAmAM Ave te nimagnA nAmaka mahAnadI traNa vakhata temane Ama-tema pheravIne pitAnI aMdara ja samAvI le che. ethI ja e mahAnadInuM nAma nimagnA kahevAmAM AvyuM che. e ja vAta (se te bhAvamAM ! sugra 3wALafmAnahALo mALo ) e pATha vaDe vyakta karavAmAM AvI che. pUrvamAM "-vAstram " sUtrathI apAdAnamAM ane ahIM adhikaraNamAM "" pratyaya thayela che. e bane nadIo traNa jana jeTalI vistAravALI che. guphAnA AyAma ane vistAra jevA ja emanA vistAra ane AyAma che. temaja e mahAnadIo be jana jeTalA aMtaravALI che. guphAnA madhya dezamAM e mahAnadIo che. emanI sthApanA A pramANe che- I s {7 | | 2 | rU 27 4 | jyAre bharatarAjAe bane nadIone ka 27 dUrAvagAha jANa tyAre teNe zuM karyuM. e vAtane sUtrakAra spaSTa karatAM kahe che ke (Evi re ma ArA cakkAjAtipakane gaLe vasahAnugAma) cakraratnathI jene mArga batAvavAmAM AvI rahyo che ane jenI pAchaLa-pAchaLa hajAra rAjA-mahArAjAo cAlI rahyA che, eve te bhArata jambudvIpaprajJaptisUtrA 217
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjA (maratha vItha kAva mALe 2 vidhU mahALa kurimika dUra gunnA rAjA maer seva kavAchara) senA temaja rAjA mahArAjAonI tIvra cAlathI thatA siMhanAda jevA avyakata vinithI tathA kalaravathI samudranI jevA dhvanine prApta thayela na hoya evI guphAne mukharita-dhvanita karatA te rAjA siMdhu mahAnadInA pUrva taTa upara ke jyAM unmajJA nadI hatI tyAM AvyuM. (vArikattA vadai dave) tyAM AvIne teNe vakaratnane (suthAra) balA tamisA guphAnA adha bhAgamAM tamisAnA pUrvakaTakanI avadhi karI ne ja siMdhu mahAnadI vahe che. temaja unmagnA mahAnadI paNa tamisyAnA pUrva taTathI nIkaLI che. ethI bane nadIone ane samAgama thaI jAya che. (sadAyittA vadhAro) vaddhakiranA ne bolAvIne te rAjAe tene A pramANe kahyuM- diva ne hevAniyA! kumAjimggjlaasu mahANaIsu aNegakhaMbhasayasaNNiviDhe ayalamakaMpe amejjakavae sAlaMvaNavAhAe dhyAnamAM rAkhe da) he devAnupriya! tame zIdhra umegnA ane nimagnA nadInI upara aneka hajAra staMbhevALA. acala akaMpa temaja dRDha kavacanI jema abhedya evA be pulo taiyAra karo e pulanA ubhayapAmAM AlaMbane hoya ke jethI temanI upara thaine pasAra thanAra koIpaNa te mahAnadIomAM paDenahi. (varaghathaLAmag) e banne pulo satyanA namaya hoya athavA sarva jAtinA ratno dvArA nirmita hoya ke jethI temanI uparathI sakha , gamana-Agamana thaI zake. (retA mama bathamarfz futur g urf) evA ane palo jyAre taiyAra thaI jAya tyAre tarata ja amane sUcanA Apo. (tat a gam maheof or gve kutte samAje hRdu turimArika nAva javA rikSa) vaddhakara. (sathA) jyAre potAnA svAmInI AjJA sAMbhaLI te te atIva harSita temaja cittamAM AnaMdita thaye. yAvata atIva vinamratAthI teNe pitAnA svAmInI AjJA svIkArI lIdhI (paDisuNittA sippAme umaggaNimaggajalAsu mahANarhasu aNeNakhaMbhasayasaNNiviDhe jAva suhaya kame kara) bharata rAjAnI AjJA svIkArIne teNe tarata ja unmajJA ane nimagnA nadInI upara hajAro staMbho vagerethI pUkata vizeSaNathI yukta evA be ramaNIya pula banAvyA. (nir hoya e rAjA na vAchA ) e pula banAvIne paNa te jyAM bharata rAjA vidyamAna hatA tyAM AvyA (vA9i) AvIne (jAna pa rArthe pAgior) teNe be pu AjJA mujaba ja taiyAra thaI gayA che, evI bharata rAjAne sUcanA ApI ahIM evI AzaMkA karavI egya nathI ke umajhA nadI to svabhAve ja evI che ke je vastu temAM paDI jAya che, te tenI upara ja rahe che, DUbatI nathI. te pachI pula banAvavA mATe nAkhavAmAM AvelI vAo temAM nIce sudhI kevI rIte pahoMcI ane tyAM kevI rIte sthira thaIne jAmI gaI. e pule vaddhakirana banAve che. ethI tenI zakti aciMtya hovAthI teo tyAM susthira ja rahe che ane temanI upara thaIne loko pAra utaratA rahe che. temaja cakravatInA jIvanakALa sudhI guphA khullI ja rahe che. temAM te seve maMDaLo tenA jIvanakALa sudhI yathAvata jambudvIpaprajJaptisUtrA 218
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAza pAtharatA rahe che. jyAre cakavatI divaMgata thaI jAya che. athavA saMyama gRhIta karI le che tyAre te 6 mAsa sudhI surakSita rahe che. e sAroddhAra vRttine abhiprAya che. tathA 'triSaThiyA caritramAM to udghATitaM guhAdvAraM guhAntamaNDalAni c| tAvat tAnyapi tiSThanti yAvajjoti cakrabhRt Ama kahyuM che. (gi se mare rUAthA sAMdhAvAvase 34marfjamAnasTAgo mAphI seTiM prArthapaNA jJAva purNa vArdi 3ttara) tyAra bAda bharata rAjA potAnA saMpUrNa sinyanI sAthe ubhagnA ane nimagnA nadIone temanA aneka staMbhovALA pula upara thaIne Ana dapUrvaka pAra karI gayo. ahIM yAvat zabdathI pulanA je vizeSa upara kahevAmAM AvyA che. te gRhIta thayA che. (ta paf tIref fifmaNaTdars 344 suvAsa vArA sAva madaghAra cAra mALA vastrApuM kALajuM virA) bane nadIone pAra karIne pachI guhAnI samIpa AvyA tyAre te timistra guphAnA uttara dizAnA dvAranA kamADe jora-jorathI kauMca pakSI jevA sara-sara vani karatA karatA potAnI meLe ja pitAnA thAna parathI sarakI gayA eTale ke khulI gayA. 16 dIkSArtha- teja te samaja) te kALamAM ane te samayamAM (uttaramare dhAre) utarArdha marata kSetramAM (ahave mArA nAme DhiAvA vinaMti) aneka ApAta nAmaka kirAte rahetA hatA. (sahyAdritA vittA ririjhaor vikamaya raghariNAnAvALAnA) e kirAta loke aneka vistIrNa bhavanAvALA hatA. aneka vistRta zayana ane AsanavALA hatA moTA rathanA e adhipati hatA. ane aneka uttamottama jAtinA moTA-moTA ghaDAo emanI pAse hatA. (vahughaLe vahunAthavasthA ) gaNima, gharima. meya ane paricachedanA bhedathI cAra prakAranA dhanathI teo yukta hatA zreSTha suvarNa temaja cAMdInA e mAlika hatA. (sAgonoraMjakattA) AyogamAM dhanasaMpatti vagerenI vRddhimAM temaja aneka kaLa - emAM e loko vizeSa paTu hatA ( viTTA sAmar) emane tyAM eTalA badhAM loke bhojana karatA hatA ke temane ucchiSTamAM pracura mAtrAmAM bhakata pAna vadhatuM hatuM. (vANItAromadiveDhA jamaNA vaghusAraNa garimUda) emanI pAse ghera kAma karanArAomAM aneka dAse temaja aneka dAsIo hatI. aneka gAye, mahISIo eTale bheMse hatI. ane gheTAo hatA. aneka leke maLIne paNa emane harAvI zakatA nahotA. evA e lake baLavALA hatA. (jU vA vitA vijhiorvikaDhAvAir) eo pratijJAta athane nirvAha karavA mATe zUra hatA. dAna karavAmAM athavA saMgrAmamAM e loko vIra hatA. vikAMta bhUmaMDaLa para AkramaNa karavAmAM eo samartha hatA. emanI senA ane gavAdi rUpa balavAhana duHkhathI anAkuLa havAthI ativipula hatA. (vahunu samara saMvirg jambudvIpaprajJaptisUtra 219
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ halavA yAvidothA) samarUpa yuddhomAM-ati bhayAnaka sagrAmeAmAM, emanA hAtheA peAtAnA lakSya parathI kadApi vicalita thatA nahi. valgana vagere sAdhAraNa yuddhomAM keTalAka leka lakhya lakSyavALA hAya che, paraMtu mA ApAta kirAtA te bhaya'karamAM bhayakara eTale ke mahAbhayaMkara yuddhomAM paNa lakSya vedhana karavAmAM paNa zakti zALI hatA. eTale ke hastalAghavavALA hatA. (taLuM simAvAcihAthALa aLayA yArUM visarjana nI 3CArthanArUM vAvathA) eka vakhatanI vAta che ke te ApAta kirAtAnA dezamAM cakravartinA Agamana pahelAM hajAro azubhasUcaka nimitto prakaTa thavA lAgyA. (a datta) je A pramANe che-(aANe ganniya, bannAhe vinuyA, aAje pAyalA,juAMti milanaM 2 ApaNe vaivAo nasyaMti) akAla mAM-varSAkALa vinA ja meghagarjanA thavI akALamAM vija LIe camakavI akALamAM vRkSA pupita thavA, AkALamAM vAra vAra bhUta-pretAnuM na`na thavuM (taLa ne AvA cahAyA viSayaMti caMduDa upAcamacA, pAku-mUyAda ) jyAre te ApAta kirAte e paitAnA dezamAM e aneka jAtanA azubha sUcaka utpAteA thatA joyA te (sittA mULamA sArvati, savattA vaM yAsI joIne temaNe eka bIjAne kheAlAvyA ane khelAvIne paraspara evI rIte kahevA lAgyA ke (chyuM tu levAthupiyA ! ahaM vitti vanuM jIvAyasacAra' nA'mUvAra) hai devAnuprayA ! jue, amArA dezamAM aneka seMkaDo utpAta prakaTa thayA che. ( te nA) jemake- (aANe zanniya, gAhe vittuthA, cAhe prAcavAnunti, milana 2 AvAle tevayAo nasyaMti) akALamAM meghAnI gaja nA thAya che, akALamAM vIjaLIe camake che. akALamAM vRkSo puSpita thAya che ane vAra-vAra AkAza mAM bhUtAdi TavA nAce che. (te kAra na levAnuniyA! Evilayarse ke mane vadyuM avitttatti kadra ohayamaNasaMkappA ciMtAsogasAgaraM paviTThA karayalapalhatthamuhA ajjhANovagayA bhUmi gAMkiyA kriyAyaMti) tA hai devAnupriyA kaMI paNa khabara nathI paDatI ke amArA dezamAM kaI jAtanA upadrava thavAnA che. A pramANe kahIne tee save apahata manaH sakalpavALA thaI ne vimanaska banI gayA. ane rAjya braza ane dhanApahAra AdinI ciMtA thI mAkukSita thaI ne zeka sAgaramAM nimagna thai gayA. temaja A dhyAna thI yukta thaI ne te pAta peAtAnI hatheLIe upara mAM rAkhIne besI gayA ane nIcenI tarapha draSTi rAkhIne vicAra karavA lAgyA ke have amAre zu karavu joIe. (tab le maLye rAvA cacareliya magge jAva samuddaravabhUyaM piva karemANe 2 timisaguhAo uttarilleNaM dAreNaM NIti slina meDhuMvAraniyarA) tyAra bAda te bharata rAjA ke jene AgaLaneA mA` cakraratna nirdiSTa karatu jAya che yAvat jenI pAchaLa pAchaLa hajArA rAjAe cAlI rahyA che.-jora- jorathI siMha nAda jevA avyakta vanithI temaja kala kalanA zabdathI guDhDhAne samuddhajevA zabdathI jambudvIpaprajJaptisUtra 220
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyApta karato te tamisA guphAnA uttara dizAnA dvArathI meghakRta aMdhakAranA samUhamAMthI candra mAnI jema nIka. (ta te gAvAyA dasa nauLo arrLothe rakajhamA pAri) te ApAta kirAe bharata rAjAnI agrAnIkane sainyapribhAga ne- AvatA je. (grfsattA AjutA caM kyA vidyA mihifmalemarLA gavmau sAti) joIne teo tarataja yuddha thaI gayA, ruSTa teSarahita thaI gayA cheSathI yukta thaI gayA. ane krodhAriSTa thaIne lAla pILA thaI gayA. evI sthitimAM temaNe eka bIjAne lAvyA ane (radAjittA vaMcayArI) bolAvIne paraspara A pramANe kahyuM (5 revAnuMtuthA! vejuM gharaghathaug sutAMtakALe zILagorivArasa iira lipivijhika avisaraNa 34 vogii a mAra46) he devAnaprace e anAtanAma dhArI koI puruSa ke je potAnA mRtyune AmaMtrI rahela che da raMta prAnta lakSaNe vALe che ane jene janma hIna puNyavALI kRSNa pakSanI caturdazI nA divase thayela che tathA je lajajA ane lakSamI thI hIna che- amArA deza upara potAnI zakita vaDe AkramaNa karavA AvI rahyo che. (saM sadA dattAno devAircvA ! aa sa huM vitaraNa kaat vIgiit mo ghara9) he devAnupriyA ! e ajJAta nAmavALo koi mANasa potAnA mRtyunI cAhanA karI rahyo che. e duraMta prAnta lakSaNe vALe che. ene janma hIna puNyavALI kRSNa pakSanI caturdazInA divase thayela che. temaja e lajajA ane lakSamI thI rahita thaI gayo che. e amArA deza upara potAnI zakti vaDe AkramaNa karavA AvI rahyA che. (saM tahANaM ghattAmo devANupiyA ! jahANaM esa amhaM visayassa uvari vIrieNaM No hvvmaagcch3) to ame AvuM karIe ke jethI enI senA dizAo mAM adRzya thaI jAya eTale ke enI enA Ama- teme nAsI jAya tethI e amArA deza upara AkramaNa karI zake nahi (tti H gaoLamaurfNa ati icamaa driftta) A pramANe vicAra karIne temaNe kartavyA ne nizcaya karI lIdho. (gfgfmtta saiddharazvaMiAvAda 38tharamdizA vAda, vijJA vakriyAvi vivAdipaTTA) ane kartavyAthano nizcaya karIne teo sa kavaca paherIne taiyAra thaI gayA ane pitapotAnA hAthamAM temaNe jyAnuM AropaNa karIne dhanuSa hAthamAM lIdhA grIvAmAM grIvArakSaka zreyaka paherI lIdhuM virAtivIratA sUcaka vimalavara cihna paTa mastaka para dhAraNa karyuM (TdarA hRdadaurr) temaNe pitAnA hAthamAM Ayudho ane praharaNe lIdhAM A pramANe dvAonA veSamAM susajaja thaIne teo (ma marga Tu TroyaM seva kavAda chatti) jayAM bharata rAjAne saunyAgrabhAga hato tyAM pahoMcyA. (sarerfchattA mAtra tALo TrLI ddha saMvatrang yAvi dothA) tyAM pahoMcIne temaNe bharatarAjAnA agrAnI sAthe yuddha karavAnI zarUAta karI. (gm te ApAtacilAyA bharahassa raNNo agANIyaM hayamahiyapavaravIrAiya vivaDiya ciMdhaddhaya para chipALavArtha viSe pariseTiMtta ) te yuddhamAM temaNe bhAratanarezanI agrAnIkanA keTalAka zreSTha vIrone mArI nAkhyA. keTalAka vIra yoddhAe ghavAyA ane keTalAka vIra ddhAone AghAta yukta karI dIdhA temaja temanI pradhAna guruDa cidavALI daqjAo ane tenAthI bhinna sAmAnya vijAone naSTa karI dIdhI. ethI temanAmAMthI zeSa sainike katha kamipi prANa bacAvIne tyAMthI palAyana thaI gayA ane bIjI tarapha jatA rahyA. 17 jambudvIpaprajJaptisUtra 221
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharata mahArAjane sainyakI sthitinA kathana bharata sainyamAM zuM thayuM ? te saMbaMdhamAM kathana : = se veLAvadara joyA vero nAva maga' sucAra-sUtra-28 | rIkSArtha-ra goi te sevaDhasa thA) jyAre senArUpa baLanA netA suSeNa senApatie ( ara7 19) bharata rAjAnA (NirLA bAvAvajhAe dayamadiyapavanavI vAra kAra Trio vila hojiM vAnA) agrAnIkane ApAta kirAta vaDe hatamathita pravara vIra yukta ke jemAM aneka yoddhAo haNAyA che temaja aneka ddhAo ghavAyA che- tema joyuM. ahIM yAvata padathI ("vivAciDhAvavAmAM vidagvA '') e pUrvokta vizeSaNonuM grahaNa thayuM che. te ( grfsattA) joIne te ( purajo, ha, caM pa, pura, misarimAne nAme sArae suda ) te ekadama kuddha thaI gayo. tene thoDo paNa saMtoSa rahyo nahi. tenA svabhAvamAM 2Se bharAI gayA. A pramANe te kupita ane kapanA atizaya AvezathI prajavalita thatA kamalAmela nAmaka azvaratna upara savAra thayA. te azvaratnanuM varNana A pramANe che- (ahIra maMgubhUti) e zreSTha a% 80 e sI aMgula UMce hato. eka yavanuM jeTaluM pramANa hoya che, teTalA pramANuvALA eka, aMgula hoya che. e vAcaspatine mata che. aMga zabdane "' pratyaya karavAthI aMgula zabdanI niSpatti thAya che. e eka prakAranuM mApa vizeSa che. (javAha6magurupariNAe) e adharatnanI madhya paridhi 99 navANu aMgula pramANavALI hatI (kagvAmAd) 108 eka so ATha aMgula jeTalI emanI laMbAI hatI. ahIM sarvatra prakAra alAkSaNika che. gheDAonI UMcAInuM pramANu kharIthI kAna sudhI mApavAmAM Ave che. pariNAha-vizAlatA-pRSThabhAgathI mAMDIne udara sudhI mApavAmAM Ave che tema ja AyAma mukhathI mAMDIne pUchanA mULa sudhI mApavAmAM Ave che. parAsare A pramANe ja kahyuM che- mukhAdApecaka dairdhya pRSThapAodarAntarAt / AnAha ucchrayaH pAdAd vijJeyo yAvadAsanam // | ( vara maM dira) 32 batrIsa aMgula pramANa e azvaratnanuM mastaka hatu . (caka TDhavAnA) cAra aMgula pramANa enA karNa (kAna) hatA. nAnA kAna zreSTha gheDAnA lakSaNa manAya che. enAthI ja ghaDAnuM yauvana sthira rahe che, Ama kahevAya che. ahIM janAnI kama pradhAnatA laIne pahelAM karNa (kAna)nuM vizeSaNa ane tyAra bAda ziranuM vizeSaNa jANavuM Do. kemake kAnA banane kAnA ziranI apekSAe UMcA hoya che. (vIra caDharati) enI bADA- ( zirobhAganA adhevatI ane bane jAnuonA uparane caraNene prathama bhAga-grIvAnI nIcene bhAga) 20 vIsa aMzula pramANa hatI. (23r4 nAbU rojhA in4larot) cAra aMgula pramANa ene jAnubhAga hatA eTale ke bAhu ane jaMghAnA saMdhi 35 avayava hate. 16 seLa aMgula pramANa enI jaMghA hatI-eTale ke jAnunI nIcene khara sudhIno avayava rUpa bhAga hato. (jazubhUti thavut) cAra aMgula uMcI enI kharI hatI (soTId sattavaDhiyama) muktolI-nIce-uparamAM saMkIrNa tathA madhyamAM kaI vizALa evI kojhikA je ene sArI rIte geLa tema ja valita-valana svabhAvane, nahi ke jambudvIpaprajJaptisUtra 222
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ stabdha svabhAvane ene madhyabhAga hato. (fsa aMguSThAnathave raMvrave parathaE vivipara) jyAre Arohaka enI upara besatA tyAre eno pRSThabhAga kaMIka aMgula pramANa jeTale namra thaI jatA hatA. te pRSTha bhAga e avano nIce-nIcenA-kamathI nata hato, saMgata hatuM, deha pramANAnurUpa hate, sujAta hato -janma deSathI rahita hatAM, prazasta hate, zAlitranA lakSaNa mujaba hatuM, vadhAre zuM kahIe te azvano pRSThabhAga eka viziSTha prakArane ja hato. (ju nANuurs virATa paddha vitta strAvAya agridagvakiai ) te avane pRSThabhAga hariNInI jaMghAnI jema unnata hato ane banne pArzva bhAgomAM vistRta hatA tema ja carama bhAgamAM stabdha hate, sadaDha hate. e azvanuM zarIra vetra, latA ke kazA (koDA) e sarvanA AghAtothI temaja e jAtanA bIjA tajanaka vizeSo hoya che. temanA AghAtathI parivarjita hatuM. kemake enI cAla, enI upara savAra thayelA cakravatInA mana mujaba ja thatI hatI. (tasvanithALastrALa) enA mukhanI je lagAma hatI te suvarNa nimita sthAsakethI darpaNAkAranA alaMkArothI yukta hatI. (vAvALA juThThANAvavattAthariggia) enI taMga rUpa je rAzahatI te ratanamaya hatI temaja vara kanakamaya suMdara puthI tathA sthAsakothI alaMkAra vizeSothI vicitra hatI. (rAjApavidyu divAnasTamuttiyAgAuifmaMdiro paNa temanA che somana) kAMcana yuta maNimaya ane phakata kanakamaya evAM patrakAnA aneka AbhUSaNa madhyamAM jemanAmAM jaDita che, evA aneka prakAranA ghaTikA jAthI temaja mauktika jA lethI parimaDita suMdara pRSathI je suzobhita che. ( vArA sTamALathamaNA hRda st) karmotana-IndranIlamaNi marakatamaNi temaja masAragala e sarvethI jenu mukha maMDaLa sajijata karavAmAM Avela che athavA e pUrvokta sthApitakaketanAdi ratnomAM jenA aneka mukhamaMDale pratibiMbita thaI rahyA che, ethI te atIva sehAmaNuM lAgI rahyo che. (mafmALiputtaramUri) jemAM mANijya jaDita che, evA sUtraka azvamukha bhUSaNa vizeSa- thI je vibhUSita che. ( kALAmara kamaluthati) kanakamaya paghathI jenA mukha upara sArI rIte tilaka karavAmAM Avela che. (devamavijafor ) devAe potAnI buddhinI kuzalatAthI jenI racanA karI che. (kudaravAdanano varSa purva kakAmA paMca pada rAmoDha ghAtaM) surendra - Indrane je vAhanabhUta adha che, jenuM nAma uai: zravA chetenI je yogyA- maDaLAkAra rUpa bhramaNa- gaLAkAra bhramaNa rU5 gamana- te gamanane e prApta karanAra che. eTale ke e ezvanI cAla IndranA azva jevI che. e ane atIva suMdara che. saMdara rUpavALo che. pAMya sathAnamAM-gaLAmAM, bhAlamAM,maulimAM ane banne kAnamAM nive zita hAlatA pAMca suMdara cAmaronA milApane je mastaka upa2 dhAraNa kare che. ahIM mULamAM jambudvIpaprajJaptisUtrA 223
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAmara zabdane je strIliMga vAcaka kahevAmAM Avela che, te tatkAlIna samayamAM enI evI ja prasiddhi hatI ethI Ama kahevAmAM Avela che. athavA gauDanA mata pramANe cAmara zabda Akhanta zabda che. ethI ja ene ahIM Abanta kahevAmAM Avela che. (gaLakhavAe) e zreSTha azva anabracArI hatA. Indrane uMcI zravA nAmaka aAva arbAcArI hoya che paraMtu e ava AkAzacArI na hate. gaDhiya joksAsathapatta che, kathAvALavAghAtaviyataghaformtAsujAnartha ) enI bane AMkhe asaMkucita hatI. ethI te vika sita hatI. bahala- daDha hatI ane patrala- padmavatI hatI. daMza mazakAdi nA nivAraNa mATe athavA zobhA mATe enA pracchAdana 5TamAM navIna svarNanA tAro grathita hatA. eTale ke je prachAdana paTa hatuM te svarNana taMtuothI nirmita hatuM. temaja enA sukhanA tAla ane jihA e banne tApita rakta suvarNanI jema aruNa hatAM. (siriyAmago ) lakSmInA abhiSekanuM zArIrika lakSaNa enI nAsikA upara hatuM. (toraNavattamilairzAdunui) jema kamalapatra salila biMduothI yukta hoya che temaja enA zarIrane dareke dareka avayava lAvaNyanA biMduethI- kaNothI yukta hate. salila zabdathI ahIM avaratnanA pakSamAM pAnIya- lAvaya gRhIta thayela che. lekamAM paNa "ca guNe pAnI" A jAtane vyavahAra jovAmAM Ave che. (caMda4) svAmInA kAryamAM e ava cAMcaya rahita hase, sthira hate (caMdra) paraMtu jAti svabhAvathI ja e azvanuM zarIra cAMca9 yukta hatuM (vokaa caraga parivvAyagoviva hilIyamANaM 2 khuracalaNacaccapuDehiM dharaNialaM amihaNamANaM 2 soviya vaLe garama mai) jema cokhA- snAnAdithI zuddha zarIra vALo- caraka- saMnyAsI mazkarI azuci padArthanA saMsarganI AzaMkAthI eTaleke apavitra padArthano saMga mane na thAya- Ama potAnI jAtane surakSita rAkhe che. kutsita sthAnethI pitAnI jAtane dUra rAkhe che temaja e avarane paNa uMcA-nIcA athavA kutsita- apavitra sthAne tyajIne je pavitra sthAna ane sugamya sthAna mAge hoya che te mArgone avalaMbIne ja cAle che. cAlatAM-cAlatAM e pitAne khurothI purovatI bhUmine tADita karatA-karato eTale ke bhUmine sabdha karatA-karato cAle che. utaca-" g: kRthivIvo Dhokottara: " jyAre e azva pitAnA upara ArUDha puruSa vaDe nacAvavAmAM Ave che tyAre e pitAnA AgaLanA be pagene ekI sAthe upara uThAve che te te vakhate Ama pratIta thAya che ke jANe ke enA e banane pago ekI sAthe ja (guThThA vinimaMtaM ) enA mukhamAMthI nIkaLI na rahyA hoya ! (sidhANa mujADhatasu sAmajillA prajAmaMta ) enI gati ATalI badhI lAghava vizeSa yukta hoya che ke mRNAla taMtu ane pANI e bane paNa enI cAlamAM sahAyabhUta thatA hatA. tAtaparya A pramANe che ke e sthaLanI jema pANI upara paNa cAlI zakti hatA, ane kamaLanAlanI upara paNa cAlI zakato hate. te cAlatI vakhate jambudvIpaprajJaptisUtrA 224
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ pANImAM paNa DUbate na hatA ane kamaLanAla taMtu tenI gatithI chinnavichinna paNa thatA na hatA. (kA guNavattAvArI vArasAvattA vipuai gDhacq, medAvimarza vaLI, ags sajIva gumAstra nidrajIva) jAti-mAtRpakSa-kuLa, pitRpakSa ane rU5- saMdarAkAra saMsthAna-e sarvano jemanAthI vizvAsa thAya che, evA je prazasta dvAdaza AvartA che temanAthI e yukta hato. temaja azvazAstra prasiddha vizuddha lakSaNothI e sahita hatA ane e sukuLa-prasUtA hatA. varAha-ukta dvAdaza Avatte A pramANe che - ye prapANa galakarNasaMsthitAH pRSTha madhya nayanoparisthitAH / / oSThasakthi bhujakukSi pArzvagAste lalATasahitAH suzobhanAH // 1 // pramANu-uparane oSThatalanuM nAma che. te e prapaNa gala kaThanI upara je Avata hoya che, tenuM nAma devamaNi che ane e Avatta azvanI zreSThatA (mahattA)nuM lakSaNa mAnavAmAM Ave che. A pramANe banne kAnenI upara pRSTha bhAganI upara temaja pRSThanA madhyamAM bane AMkhenI upara, bane eththonI upara, pAchaLanA bane paganA ghUMTaNa upara. AgaLanA paganA ghUMTaNa upara, kukSinI upara, DAbI ane jamaNI tarapha temaja lalATanI upara e AvartI hoya che. e kaNa-nayana vagere 12 sthAne che. e badhAnI upara e 12 AvartI ciTha vizeSa hoya che--evuM kahevAmAM Ave che. e azvaratna medhAvI hatA svAmInA paganA saMketa mAtrathI svAmInA bhAvane e samajI jatA hatA. e bhadraka hato. e adaSTa hato. e vinIta hatuM. potAnA mAlikanA ISTa arthane sampAdaka hovAthI e nAma hate. enA zarIranI upara je rAmarAji hatI, te khUba ja sUma ane sukumAra hatA. tema ja rinagdha hatI. (nAtha kamaramApavanar46 vavavidharfma) e suMdara cAla cAlatuM hatuM pitAnA veganI adhikatAthI e amara-deva, mana, pavana ane garuDanA gamana vegane paNa jItI hete hate. Ama e capaLa ane zIghagAmI hatA. (nimitta aMtimag, kutimira, paccakkhayA viNIyaM, udaga,hutavaha, pAsANa, paMsu, kaddama sasakkarasavAluillataDakaDaga visama vmAjika, sTaMdharm4pirathArAmarza ) krodhanA abhAvarUpa kSamAthI e RSivatuM hatuM. e keIne paNa lAta nahi mArato hato ane mukhathI paNa koIne karate na hato. tema ja pUchathI paNa koIne e mAratuM na hatuM. suziSyanI jema e pratyakSamAM vinIta hatuM, " kattA" mAM je "pratyakSatA vinIta" chAyA karavAthI "rA' pratyaya lagADavAmAM Avela che. te prAkRtazailInA AdhAre karavAmAM Avela che. udaka-pANI, hatavaha-agni pASANa -patthara, pAMsa-reNu, kaIma-kAdava, laghupala khaMDa sahita sthAna, bahu ja adhika retALa medAna, taTa-nadI taTa, kaTaka-giriniMtaba, viSama prAgabhAravALuM UMca-nIcuM sthAna, giri kaMdarA, e sarve pradezone anAyAsa eLaMgavA ane pitAnI upara savAra thayela mANasanI preraNA mujaba te sthAne sudhI pahoMcavuM te sthAne pAra karavA vagere kriyAomAM e azva samartha jambudvIpaprajJaptisUtrA 225.
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ hatA. (ayaM-pAkriya daMpati ananupAti aAjI tAlu ca nAhadeti niyaniT veu) e aca'DapAtI hatA--daMDapAtI hatA, eTale ke e vagara vicAra kare ja pratipakSInI senA upara dAMDanI jema AkramaNa karavAnA svabhAvavALA hatA e anathupAtI hatA. durdata zatrusenAne joIne paNa e kadApi raDatA na hatA. athavA mArgAdicalana janya zramathI pIDita thaIne e kadApi vyAkuLa thaIne raDatA na hatA. enA tAlubhAga kRSNatAthI vita hatA. e samayAnusAra ja haNahaNATa karatA hatA. eTale ke asamayamAM e haNa haNAhaTa nahi karatA hatA. athavA kAlamAM arAjakAnA rAjati yAtha ka adhivAsanAdikanA samayamAM e azubha sUcaka zabda karatA hatA. (fjJanid gayelAM) e nidrAvijita nahAtA. paNa eNe ja nidrAne Alasyane peAtAnA vazamAM karI lIdhAM hatAM. eTale ke AlasyAdi rahita hatA. e gaveSaka hatA. mUtra purISanA utsaga samaye e ucita ane anucita sthAnanI zeAdha karanAra hatA * ninika' nA atha eNe nidrA jItI lIdhI hatI eTale ke Ane nidrA nahi AvatI hatI, evA ja artha mAnI levAmAM Ave te-- sadaiva nidrAvazagA nidrAcchedasya saMbhavaH / jAyate saMgare prApte karkarasya ca bhakSaNe // Ama e hayazAstrathI viruddha dekhAya che. athavA jitanidrava bhAva evA paNa saMbhavI zake ke samara nA avasaranI prAptinA samayamAM azvaranahAvAthI e apanidrA letA hatA. (ti pade) zIta, Atapa vagere janya phleze ne e tuccha samajatA hatA. (bacca nAtIya) e zuddha mAtRpakSanA hatA. (mALiye sunavatta dhruvaLomanuM manomirAma) mogarAnA puSpa jevI enI nAsikA hatI. eTale ke zleSmA-nAkanA mala AdithI enI nAsikA rahita hatI. zukranA pAMkha jevA ene sAhAmaNeA vaNa hatA. e zarIrathI sukeAmaLa hatA-temaja e manAbhirAma eTale ke ati suMdara hatA. evA (mAmeruM nAmeLa trAsa thaLaseLAvaDa meLa samiDha) kamalAmelaka nAmaka azvaratna upara te suSeNu senApati savAra thaye, khagaratnanuM varNana-- (jhavajaya nAmanuM ryAnamaM'nima) gheADA upara savAra thai ne suSeNa senApati narapatinA hAthamAMthI asiratnane laIne jyAM ApAtikarAtA hatA tyAM ALye, atre avA sabaMdha jANI levA joIe, je asiratnane suSeNa senApatie narapatinA hAthamAMthI lIdhu te asitna nIleApaladalanA jevuM zyAma hatuM temaja jayAre te pheravavAmAM AvatuM tyAre te peAtAnA vatulita tejathI te caMdrama`DalanA AkAranI jema lAgatuM hatuM. (sattunaLavaLAlana) e ariSna zatrujananuM vighAtakahatuM. (RLaLavaLakuMDa) enI muTha kakarananI banelI hatI. (navamAlTizggtidhi) navamallikAnA puSpa jevI enI surabhisuvAsa hatI. (nAnALiyocitta 4) emAM aneka maNiethI nirmita latAonA citrA khanelA hatAM. ethI e sarvane Azcaya cakita karatuM hatuM. (pota milimizcita tirUtadhAra) enI dhAra zANu upara teja karavAmAM AvI hatI ethI e ghaNI tIkSNa ane camakadAra hatI, kemake zANanI ragaDhathI kriTTimA sApha thaI gaI hatI. evu (viM saLavaLa) jambudvIpaprajJaptisUtra 226
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ te divya asiratna hatuM. (strone avamA) saMsAramAM e anupameya mAnavAmAM AvelA che kemake enA jevo anya koI padArtha che ja nahi. (saM kuLo ghaahaaramdita jA ravi,sTorandravajavavAhna) e vaMza-vAMsa rUkakha-vRkSa, bhRga-mahiSAdikanA ziMga, asthi-hAthI vagerenA dAMta, kAlAyasa-IsapAta jevuM lekhaMDa ane varavA e sarvenuM bhedana kare che. vajInA kathanathI atre A vAta spaSTa karavAmAM AvI che ke e dudha padArthone paNa bhedI zake che. ane bIjuM te zuM (nava sakaan garicaM) yAvat e sarvatra apratihata hoya che. A pramANe durbhedyavastunA bhedanamAM paNa enI zakti jyAre amAgha hoya che te (jiM tu zu kAmarut) pachI jaMgama jI nA dehane vidIrNa karavAmAM te vAta ja zI kahevI. e to temane sahejamAMja kApI nAkhe che ahIM yAvata pada saMgrAhaka nathI paNa bhedaka zaktinI prakarSatAnI avadhi sUcave che. (TorigIho NottagaMgs ridivo ) e asiratana 50 pacAsa aMgula lAMbu hoya che. ane 16 aMzula jeTaluM pahoLuM hoya che. (saddhapurejovaI) tathA ardhA aMgula jeTalI enI jADAI hoya che (le. cjumALe AvI maja) A pramANe e pramANa utkRSTa rUpathI asi-talavAratnanA saMbaMdhamAM kahevAmAM Avela che. evA (jharAyaui vaphara sthAne te nadi veva pavAra vidyArA tera rUvALa 46) e asiratnane narapatinA hAthamAMthI laIne te suSeNa senApati jyAM ApAta kirAtA hatA tyAM gaye. A pramANe ame pahelA spaSTa karyuM ja che. (affchattA vArtAkAraM saddhi saMpanTo sAvi dorA) tyAM jaIne teNe ApAta kirAta sAthe yuddhano AraMbha karyo. (tai ram rgha te kAracihyA nagivavIghAsa nA rino lisi viDi) yuddha AraMbha thayA bAda te suSeNuM senApatie te ApAta kirAne-ke jemanA aneka pravaravIra yoddhAo hata-mathita ane ghAtita thaI gayA che, temaja jemanI garuDa vagerenA citavALI dhvajAo ane patAkAo pRthvI upara paDI gayAM che ane jemaNe bahu ja muzkelIthI potAnA prANanI svarakSA karI che-eka dizAmAMthI bIjI dizAmAM nasADI mUkyA-Ama-tema tagaDI mUkayA. e sUtra 18 che - ApAtacilAtake devake upAsanA kA nirUpaNa (taeNaM te AbADacilAyA suseNaseNAvaiNA -ityAdi // sUtra 19 // TIkAI-(ta jo te vAvaTANA) tyAra bAda te ApAta kirAto ke je searr hRthamakriyA jhAva diveTiyA mALA) suSeNa senApati ghaNuja hata, mati, ghAtita pravara dhAe vALA thaI cukyA hatA ane yuddha sthaLa choDIne pitAnA prANanI rakSA mATe nAsI gayA hatA, evA teo (mImA, tathA, vadizA, rivAja, saMgAthamavA, asthamA, vaNA, avoriyA, arisakkAraparakkamA, aghAraNijamiti kaTu aNegAI joyaNAI avakamaMti) bhayatrasta thaI gayA hatA. prabaLa AghAtAthI vyApta thaI javAthI. senApatinA prabaLa parAkramane jevA thI-trasta thaI gayA hatA. kAtara thaI gayA hatA. pratyaMgamAM ghAnA prahAra vyApta hatA tethI teo prahAro dvArA vyathita thaI cUkyA hatA. have ame enI sAthe yuddha nahi karIe A jAtanA nizcayavALA thaI javAthI teo udvigna banI gayA hatA, temaja bhAvi jambudvIpaprajJaptisUtra 227
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ parabaLa sAme santAnakRta vijayAzAthI rahita thaI cUyA hatA tethI temanAmAM sapUrNa paNe bhaya vyApta thaI cUkyA hatA. evuM sAmarthya have temanAmAM rahyu jana hatu` ke jethI bIjI vakhata tenI sAme tee mAthu UMcu karI zake. temanI zArIrika zakti saMpUrNa paNe nAza pAmI hatI, ethI temanAma thI Atmasammutpanna ullAsa samApta thaI cUkyA hatA. sa sAdhanAthI vita thaI javAthI teo puruSakAra ane parAkramathI sAva rahita thai cUkyA hatA laDavuM have sarvathA azakaya che e vicArathI tee aneka cAjanA sudhI dUra nAsI gayA hatA. (vamisA Ayo mihAyaMti) nAsIne pachI teo eka sthAne ekatra thaI gayA. (milApattA naLavasiMdhu mahaLarU teneva vALatti) ane ekatra thaIne pachI teo save jayAM sindhu mahAnadI hatI tyAM AvyA. (vAchittA cAtumAsaMthAla saMcarati) tyAM pahAMcIne temaNe vAlukAmaya sa'stArako banAvyAM. (saMntiA cAluvA saMdhAt du ti) vAlu kAmaya sa'stArakane batAvIne pachI tee save potapAtAnA vAlukAmaya sastArakAupara besI gayA, duhittA akramamasArUM pagaetti) besIne tyAM temaNe aSTama bhaktanI tapasyA dhAraNa karI. (zittiA rAjupAraMpAovAyA kattALanA gavalA gadumattiyA ne teli jInevA maimuddALAmaM bALakumArA haivA te maLalA hemALA 2 citi) te aSTamabhaktanI tapasyA dhAraNa karatA ane vAlukAmaya sacArA upara beThelA tee nagna thaine uparanI tarapha mAM karIne traNa divasa sudhI anAhAra avasthAmAM rahyA. ane te tapasyAmAM temaNe je temanA meghamukhanAme kuLa devatA hatA temanuM dhyAna karyuM". (taLa tesimAvA cittAvALuM aTTama matti nimamALatti memuddALa baLavu mArALa levAnuM AsaLAmAM caDhAta) jayAre te ApAta kirAtAnI aSTamabhaktanI tapasyA samApta thai javA AvI tyAre te meghamukhanAmaka nAgakumAra devAnA Asana kapAyamAna thayAM (taLa te meTTamuddALAmA tevA AlaLA, nAhavuM pAmaMta) jyAre te meghamukha nAmaka devAe pota-pAtAnA AsanA vikapita thatAM joyA te (littA) joIne temaNe (bAdi saMjJati) peta peAtAnu avadhijJAna saprayukta karyu. (pattuM nitA gAvA ciDhANa boLa(mota) avadhijJAnane upayukta karIne te meghamukhanAmaka nAgakumAra devAe pAtapotAnA adhijJAnathI ApAtAkarAtA na joyA. (gorA aLakhaLa sAvaMti) joIne temaNe pachI paraspara eka-bIjAne elAvyA. (sAvittA huM vANI) khelAvIne temaNe paraspara A pramANe vAtA karI. (vaM sahu devAjIviyA! navu. dIve dIve utaraddharavAse AvADa cilAyA siMdhUe mahANaIe vAluyA saMthArovagayA uttAjagA avasaNA aTThamabhattiyA amhe kuladeva mehamuddeNAgakumAre deve maNasI karemANA 2 cikRtti) he devAnupriyA ! sAMbhaLeA, jabudvIpa nAmaka dvIpamAM uttarAddha bharatakSetramAM ApAtakirAtAsi mahAnadInI upara vAlukA nimita 'stArA upara aSTamabhaktanI tapasyA karatA beThA che. temaNe vastrAnA sAva tyAga karyAM che ane AkAza tarapha mAM karIne potAnA kuLa devatA eTaleke ApaNA sarvAMnuM dhyAna karI rahyA che. (tA seyaM haju sevAnupiyA ! ant AvADaciyANaM aMtie pAunbhavittae ttikaTTu aNNamaNNassa aMtie eyamaTTha paDisurNeti ) eTalA mATe he devAnupriyA ! A sthitimAM ApaNA sarvAMtu A kanya che ke have ame jambudvIpaprajJaptisUtra 228
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarve te ApAta karAtA pAse jaie A pramANe paraspara vicAra karIne temaNe temanI pAse javAne nizcaya karI lIdhA (parighuLettA tApa vidyAlayuriyA nAva vocamALA 2 jeNeva jaMbuddIve dIve utaraddhabhara he vAse jeNeva siMdhU mahANaI jeNeva AvADacilAyA teNeva kuvAnaota) A pramANe nizcaya karIne pachI te sarve utkRSTa tvarita yAvatA divya devagatithI cAlatA-cAlatA jayAM jamUdrIpa hatA ane temAM paNa jayAM uttarA bharatakSetrahatu ane temAM paNa jayAM siMdhu' nAmaka mahAnadI hatI tyAM AvyA. (vAcchittA ahinava pannA sakhikhiNiyAI paMcavaNNAI vatthAI pavaraparihiyA te AvADacilAe evaM vayAsI tyAM pahAMcIne tee nIce nahi utaratA AkAzamAM ja sthira rahyA. ane tyAMthI ja temaNe ke jemaNe kSudraghaTikAothI yukta zreSThavaaAne sArI rIte peAtAnAM zarIra upara dhAraNa karI rAkhyA che evA nAgakumAradevAe te ApAta kirAtA ne A pramANe kahyuM-(ruM ne ! AvA DacilAyA jaNNaM tumme devANupiyA bAluyAsaMthArovagayA uttANagA avasaNA bhaTThamabhattiyA ante vapa mehamude bAnamAre reve maLatI mALA 2 ciTTa4) hai ApAta karAtA ! ke jeo devAnupriya tame vAlukA nimi`ta saMthArA upara AsIna thaIne nagna avasthA mAM AkAza tarapha meAM karIne aThThamalaktanI tapasyA karI rahyA che ane peAtAnA kuladevatA meghamukhanAmaka nAgakumAra devAnuM manamAM dhyAna karI rahyA che. (te haLa are medamuddA bApamAtA tevA tukSma joyA tuma pratigaLa pAramUyA) te ame tamArA kuladevatA meghamukha nAmaka nAgakumAra devA tamArI sAme prakaTa thayA chIe (te vadda naM TaivALutiyA ! jiremo vAva me maLanArL ) tA hai devAnupriye ! meleA, ame tamArA mATe zu karIe. tamArA maneratha ze che ? tamArI abhilASA amArI samakSa prakaTa karo. (jJaLa te gAvAcilaayaa mehamuhANaM nAgakumArANaM devANaM aMtie eyamaTThe soccA Nisamma haTTha tuTThacittamANaM viyA nAva yiyA hAla haatti) A pramANenu kathana ApAta krirAtAe medhamukha nAmaka nAgakumAra devAnA sukhanI sAMbhaLIne ane te saMbadhamAM sArI rIte nizcaya karIne teo save atIva harSita temaja satuSTa thayA yAvata temanAM hRdaye harSAvezathI uchaLavA lAgyAM ahIM yAvat padathI (maumarpitA: santA) e ponu grahaNa thayuM che. teo sarve UbhA thayA. (pattiA neLeva meDhamuddA bAnamArA sevA teneya havAti) ane UbhAthaine pachI teo jyAM meghamukha nAmaka nAgakumArA hatA tyAM AvyA. (vArichatA jathaRsprigghiiyN jAva matthara aMjali kaTTu mehamuhe nAgakumAre deve japaNaM vijapaNaM vaddhAveti) tyAM paheAcI ne temaNe banne hAtheAnI aMjali banAvIne yAvata te aMjali ne mastaka upara mUkI ne te meghamukhanAgakumAra devAne jaya-vijaya zabdothI vadhAmaNI ApI. (vadyAvistA va thayAro) ane vadhAmaNI ApIne temaNe te devane A pramANe kahyuM- (vaLa revAli hs apatthiyapatthara duraMta paMtalakkhaNe jAva hirisiriparivajjie jeNaM ahaM vi vIAi mAipha) he devAnupriya ! e koNa che ? ke je amArA vatana upara balAt AkramaNa karIne vagara mRtyue peAtAnA mRtyune AmatraNa ApI rahyA che, ema jambudvIpaprajJaptisUtra 229
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAge che ke ene janma hIna puNya caturdazInA divase thayelA che. e zubhalakSaNathI hIna che. phakata duSTAvasAnavALA tucha lakSaNethI ja e yukta pratIta thAya che. e nila jaja che. temaja zrI-zabhA-thI rahita che. jenA janma samayamAM caturdazI tithi puNyakAraka ane zubha hoya che te ati bhAgyavAna hoya che. ati bhAgyazAlInA janma samaye evI caturdazI hoya che. evA artha vAcaka e zabda jyAre krodhAvega vadhI jAya che tyAre vyaMgya mAM kahevAmAM Ave che. (taM tahANaM ghatteha devANuppiyA ! jahANaM esa amhaM visayassa uvariM vorieNaM No havya mAnadagg) e thI he devAnupriya ! Ane tame evI rIte dUra nasADI mUke ke jethI e amArA vatana upara pharIthI balAt AkramaNa karI zake nahI. (ta te diku - mArA devA te AvADacilAe evaM vayAsI-esaNaM bho devAnupiyA ! bharahe NAmaM rAyA cAuraMtavakkavaTTI mahiddhie mahajjuhara jAva mahAsAkkhe, No khalu esa sakko keNai deveNa vA dANaveNa vA kiNNa reNa vA kiMpuriseNa vAramahorageNa vA saMghaveNa vA stthppkoleja zA maMtacaoja vA 3rittara rahettara va) te ApAta kirAtanA mukhathI A pramANe vAta sAMbhaLIne te meghamukha nAmaka nAgakumAra devee temane A pramANe kahyuM he devAnupriye! e bharata nAme rAjA che. e pUrva apara ane dakSiNa e traNe samudrone ane caturtha himAvAna ne e cAra sImA rUpa antane vazamAM karanAra che. ethI ene cAtu2ta cakravartI kahevAmAM Avela che. enI nidhAna Adi rU5 addhi atIva vipuLa che. AbharaNAdikenI kAMtithI e sarvadA prakAzita rahe che. yAvat e mahAsakhyabhe kRtA che. ahIM yAvata padathI "maNavA, mANe' e padanuM grahaNa thayuM che e koI paNa deva vaDe ke kaI paNa kinnara vaDe ke kaI paNa jiMpuruSa vaDe ke koI paNa mahoraga vaDe ke koI paNa gandharva vaDe, zastraprayogathI ke agniprayogathI temaja maMtraprayoga thI upadravita thaI zakato nathI. tathA ene ahIMthI pAchA paNa pheravI zakAtA nathI " jinatAnaMtrotraDhAdhikA" e kathana mujaba uttarottara balAdhijya prakaTa karavAmATe "zastra prayogathI ke agni praga thI ke maMtra prayogathI "A pramANe kahevAmAM AvyuM che. ahI sarvatra vA zabda samucayArthaka che. (tadAra je suSma piyANa mAdA jauLa 3rarapa ivaru safNa AvA?vizrAvA aMtiyAne mAravAmaMti) chatAMe ame tamArI prItine vaza thaIne bharatarAjAne upasarnAnvita karIzu. Ama kahIne te meghamukha nAmaka nAgakumAra devo te ApAtakirAtanI pAsethI jatA rahyA. (madhamattA veviyaramughagui morAti) tyAM jaIne temaNe kriya samudraghAta vaDe pitAnA Atma pradezane zarIramAM thI bahAra kADhayA (monittA meDhALAma virudatti) zarIramAMthI bahAra kADhIne prasRta karelA te Atma pradezo vaDe gRhIta pudgalathI temaNe azvapaTalanI vikuNA karI ( vidattA teva madadag tom vinayaaarvAniye tene DALa chaMtti) abhrapaTalanI vidurvaNA karIne pachI teo jyAM bharatanarezane skandhAvAra niveza hatuM tyAM pahoMcyA. (kAritA vinAadhAvAnAvaraNa fagra vagtaonyaMti faciAva viguNAti) tyAM jaIne vijaya skadhAvAranA nivezanI upara dhImedhIme garjanA karavA lAgyA. ane zIghratAthI camakvA lAgyA. vidyuta nI jema AcaraNa karavA jambudvIpaprajJaptisUtra 230.
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAgyA. (vijrAcittA vimeva kumudiofmArAdi dhArdi zodhane sattara vAraM vArika tathA valloyA) pachI tae vidhutA camakAvI ne ekadama zIvratAthI yuga-musala, temaja muSTi pramANa parimita dhArAothI sAta-divasa rAta sudhI puSkaLa pramANathI saMvartaka meghAdikane varasAvatA rahyA. 19 vaSa ho jAne ke bAda bharata mahArAjA ke kArya kA varNana e samaye bharata nareze zuM karyuM e saMbaMdhamAM kathana TIkArtha-(taraNaM se bharahe rAyA upi vijayakkhaMdhAvArassa jugamusalamuhippamANamettAhiM dhArdi mAdhaM sattAM vAraMvAramai gaz) jyAre bharatarAjA e potAnA vijaya skandhAvAranA niveza upara, muzala temaja muSTi pramANa parimita dhArAothI puSkala saMvataka adhikAramAM kathita vRSTi mujaba sAta-divasa rAta sudhI varasatA megha ne joyA te (NittA ramavA gra6) joIne teNe carmaratnane upADayuM. (ta & vikarinauM reDho mAnaaao ) e carmaratnanuM rUpa zrIvatsa jevuM hoya che. enA veSTaka viSe pahelAM je pramANe varNana karavAmAM AvyuM che te pramANe ja ahIM samajI levuM joIe. cAvatu teNe te cama ratnane kaMIka adhika 12 bAra yojana sudhI trAMsAM rUpamAM vistRta karI dIdhuM (tA re mAre rAyA sakhaMdhAvArabale cammarayaNaM durUhai duruhitA divaM chattarayaNaM parAmusai) tyA2E bharatarAjA pitAnA skandhAvAra rUpa bala sahita te carmaratna upara caDhI gayA ane caDhIne pachI teNe carma ratnane uThAvyuM. (taeir fastvaMcAttAnaparimaMthi madafe alsa nidAnageO vividbhaThThavALAmukahuM) e chatraratna 9 navvANu hajAra kAMcana zalA kAothI parimaMDita hatuM bahu mulyavAna hatuM, ene joyA bAda vipakSanA bhaTenA zara utA nathI. evuM e ayodhya hatuM, niNa hatu chidrAdi dethI e rahita hatuM samasta lakSaNothI yukta hovA badala e suprazasta hatuM. viziSTa laSTa manahara hatuM athavA ATala vizAla chatra durvaha thaI javAthI eka daMDa dvArA dhAraNa cogya na hatuM, ethI e aneka daMDavALuM hovAthI e viziSTa laSTa hatuM. emAM je ThaMDo hatA te atibhArane khamI zakatA hovAthI ati supuSTa hatA. ane suvarNa nimita hatA. (fmAthAdR jayaMfor garamAgarU) e chatra unnata ane geLa hatuM. ethI ene AkAra cAMdIthI nirmita mRdugaLa kamaLanI kaNikA jevo hato. (varithaggNe ja paMvirALa) e vAstapradezamAM jemAM daMDa parovavAmAM Ave che. te vAta pradezamAM aneka zalAkAothI yukta hovAthI pAMjarA jevuM lAgatuM hatuM (vidhimannicitta) e chamAM aneka prakAranA citranI racanA karavAmAM AvI hatI. ethI e atIva sehAmaNuM lAgatuM hatuM. (maLamuttAvAra satta tAparavaLathadhorAkavaca) emAM pUrNa kaLazAdi rUpa maMgaLa vastuonA je AkAro banelA che te candrakAMta vagere maNiethI muktAethI, pravAlathI tapta saMcAmAMthI bahAra kADhelA jambudvIpaprajJaptisUtrA 231
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ suvarNathI temaja zukUlanIla Adi pAMca varSothI temajazANa upara ghasIne dIptizALI banAve lA ratnathI banAvelA hatA. (rayA morpha morgiAvAdagar girsgndriA ) emAM ratnonI kiraNonI racanA karavAmAM kuzaLa puruSothI sthAna-sthAna upara kramazaH raMgabharelo hate. (AthajIMchavadha gurgasmigrudavapuyapaTTaNamA) rAjalemIne enI upara ciko aMkita hatAM. arjuna nAmaka pAMDura thI enA pRSTha bhAga samAcchAdita ha (tadeva tavajijJavgdhamaeNrAjavaM) A pramANe e cAre cAra khUNAomAM rakata-savarNa paTTathI niyojita karavAmAM Avela hatu. (Nika saMdira) ethI e atIva saundarya yukata baneluM hatuM. (AthathAmamitra gujacaMdranA34armhave ) zaratakAlIna vimala pratipUrNa candramaMDaLa jevuM enuM rUpa hatuM (ttivAmavmarovjavirathI ene svAbhAvika vistAra narendrabharata vaDe prasUta bane hAthanI barAbara hatuM. sAdhika dvAdaza ja nana je pramANa chatraratana viSekathana karavAmAM Avela che te kAraNa upasthita thatAM ja e ATaluM badhuM vistRta thaI jAya che. e apekSAe kahevAmAM Avela che. (kumula ghAruM raNo saMcArimaM vimANaM sUrAtavavAyavuTTidosaNa ya khayakaraM tabaguNehiladdhaM bhahayaM vahaguNa na sattAna saradawA) kamavana jevuM e dhavala hatuM, rAjA bharatana e saMcaraNazIla vimAnasvarUpa hatuM. sUryatApa, vAta ane vRSTinA doSonuM e vinAza karanAra hatuM athavA sUryatApa, vAta ane vRSTine temaja viSAdijanya dene e vinaSTa karanAra hatuM. kemake enI chAyAmAM Azrita thayelAM prANIonA viSAdi janya sarvade zAnta thaI jAya che teo sva5mAtrAmAM paNa pitAne prabhAva batAvI zakatA nathI bharate ene pUrvajanmamAM Acarita karavAmAM AvelA tapaguNanA prabhAvathI upalabdha kareluM che. potAnI jAtane viziSTa dvAmAnanAra keI paNa raNavIra ane raNamAM khaMDita karI zakto nathI. sUtrakAre eja vAta datta pada vaDe prakaTa karI che. aneka aizvarya vagere guNone e ApanAruM che. ene dhAraNa karanArane zItakALamAM uNu RtunI jema ane uSNa RtumAM zIta RtunI jema sukha prApta thAya che, (chattarathaf uhA kuTuha4hyuM kacgyvorr) evuM e pradhAna chatraratna a9pa puNyodaya vALA jIvAtmAone prApta thatuM nathI. (mArA tava zuLa TelamA tamArA vi dullahataraM varaghAriyamalladAmakalAvaM sAraya dhavalabharayaNigarappagAsaM divvaM chattarayaNaM madivaraNa dharAzAiro) pota-potAnA kALa mujaba zarIra pramANopeta rAjAonA tapaguNAnu e eka jAtanuM phaLa mAnavAmAM Ave che. kahevAnuM tAtparya A pramANe che ke cakranA adhipatio vaDe je pUrvamAM tapasyAo AcaravAmAM Ave che, temanuM phaLa navanidhi ane caturdaza ratanAdikanA, rUpamAM vibhakta thaI jAya che. eTale ke cakravatI ene navanidhi e ane caturdaza rane prApta thAya che te ratanamAM e chatrane paNa eka rana-mAnavAmAM Ave jambudvIpaprajJaptisUtrA 232
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. evuM e chatraratna vimAnAmAM vAsa karanArA devAne paNa atyaMta dula bha kahevAmAM Avela che. kemake devAne cakravatitvapadmanI prApti thatI nathI tyAM e chatraratna puSpamALAothI yukta rahe che eTale ke enI upara cAmara lAMbI-lAMbI puSpAnI mALAe laTakatI rahe che enA udyota zat kAlika dhavala meghA jevA tathA zat kAlika candra jevA hoya che, evuM e pUrvokta vizeSaNAvALuM mahIpati bharatanu chatraratna evuM lAgatu hatu ke jANe e dharaNa talanu pUrNa caMdramaMDaLa ja na heAya, e chatraratnanI rakSA karanArA eka hajAra devA hAya che, (taraNa se divve chattarayaNe bharaheNa raNNA parAmuDe samANe khippAmeva duvAlasajoyaNAI vigharU sAdiyArUM tithiM) bharata rAjAe e chatranA spa karyo ke tarata ja e kaIka vadhAre 12 ceAjana sudhI vajrAkAramAM vistRta thaI gayu.-upara AcchAdita thai gayu. 5rA bharatamahArAjAke sainya kI sthiti kA varNana chatraratna vistRta thayuM tyAra bAda bharate zuM karyuM te vize va 'sarvAM te maTe rAyA chattavyaLa baMdhAvAsturi neka' sthAli sUtra-21 TIkA --(saLa che A pAyA chattasthaLa baMdhAvAnu che.)A pramANe bharatarAjAe jyAre pAtAnA skaMdhAvAranI upara chatraratna tANI lIdhu tyAre teNe (fLakhavAmula) maNiratna ne uThAvyu'. (veDho nAva chattasthaLala sthimAitti vek) e maNiratna vize ahIM saMpUrNa vaka pATha 'tote caDatuLamALa' ahIM sudhI jema kahevAmAM AvyuM che, tevuM ja samajavuM joie. te tnine uThAvIne teNe te maNiratnanA vastabhAgamAM zalAkAonA madhyamAM mUkI dIdhu, kemake caratna ane chatraratnane paraspara maLavAthI te samaye sUrya ane candranA prakAza rAkAi gayA hatA. ethI sainyamAM aharniza prakAza kAyama rahe te mATe teNe maNiratnane chatraratnanI zalAkAenA madhyabhAgamAM mUkI dIdhu hatuM. (takSNa = aNati varaM cArurUvaM silaNihi atthamaMta mettasAli jaba gohama mugga mAsa tilakulattha saga niSphAvacaNagakoddava kothuMbharikaMguvaragarAlUga aNegaghaNNAvaraNa hAriaga allaga mUlagAha liddalAu ata usa tuMba kAliMga kaviTTha ava aMbilia savvaNiphAyara) have sUtrakAra cakravatInA sainyanI bheAjanAdi vidhinI vyavasthA karanAra gRhapati ratnanA sabaMdhamAM ahIM thI kathana prAraMbha kare che. e kathanamAM A pramANe kahevAmAM Avyu che ke cakravatI nI pAse eka gRhapatiratna hoya che ane e ratnaja cakravatInA vizALa sainya mATe bhejanAdinI suvyavasthita rIte vyavasthA kare che. e gRhapatiratna anativara hAya che enA jevuM khIju kAI paNa zreSTha hatu. nathI eTale e ratna sarvotkRSTa hAya che temaja e rUpamAM paNa atIva sudara hAya che. e eTalI jAtanA annAne pakAve che-utpanna kara che. jemake-'sahAnirlRi' vagere e badhAM annA viSe e sUtramAMja pahelAM carcA karavAmAM AvI che. e A pramANe ratnanI e vizeSatA che ke savAre e camaratna upara anna vAva vAmAM Ave che ane saMdhyAkALe tenI lalaNI karavAmAM Ave che ane te bheAjana yAgya thaI jAya che. nihAiitta asthamaMtamettalAtni" ahI zilA padathI caratna gRhIta thayelu che. kemake atisthira hovA badala A zilA jevI eka zilA mAnI levAmAM AvI che. e cama ratna upara ja khI vAvavAmAM Ave che. jema leAkamAM bhUmi vagere ne kheDIne khI vAvavAmAM Ave che, evuM kaI paNa ahI karavAmAM AvatuM nathI. enI upara teA khI nAkhyuM ke mATalAthI jambudvIpaprajJaptisUtra 233
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja saMdhyAkALa sudhI te pAkIne taiyAra thai gayuM' ane pachI te bhejana mATe ceAgya thaI gayu e pramANenu' e sakAya gRhapati ratnaneja AdhIna hoya che. e ja vAta carmaratne va sukSetra ivotpatti divaamukhe| sAyaM dhAnyAnyajAyantaM gRhiratna prabhAvataH // e zleAka vaDe AcArya hemacandra prakaTa karI che. e gRhapatiratna e carana upara prathama praharamAM zAli vagere khIjUnu vapana kare che. bIjA praharamAM temane pANIthI si'cita kare che. trIjA praharamAM temane pakave che ane caturtha praharamAM nippAdita te anAdi sAmagrI ne upaleAga mATe satra senAmAM mekalI Ape che, je anna ne e gRhapatiratna niSphAdvita karIne mekale che, te annAnA nAme A pramANe che-zAli dhAnya-jemAMthI ceAkhA taiyAra thAya che. yava-java, gAma-ghauM, sudRga-mUMga, mAtra-aDada, tila-tala, kulattha-kalathI, SaSTika 60 mahArAtamAM pAkIne taiyAra thanAra tandula, niSpAva-dhAnya vizeSa, valacaNaka-caNA, ke drava AdivAsI leAkeAnu anna-kAdeza, kustu bharI-dhAnyavizeSa kuM gu-kAMga varagati-vaDuM, rAlakaahapaziraka upalakSaNathI masUra vagere aneka dhAnyavizeSA varaNa-vanaspati vizeSa, patrazAka Adi rUpa haritakAya, Adraka-AduM, mUlaka-mULA haridrA-haladara, AlAjIka-tUmaDI, kAkaDI, trapuSa, tuM baka-tUmaDA, liMga-mAtuliMga, kapitya-kaMtha, Amra-Ama, akhalika AmalIke AmaLA vagere e sarva padArthAne kandamULa zAkAne, patrazAkAne, phaLazAkAne ane anAjone e gRhapatiratna utpanna kare che. e gRhapatiratna ne khIjA zabdomAM gAthApatiratna ane kauTu - khikaratna paNa kahevAmAM Ave che. ahI evI zakA thaI zake ke jyAre e gRhapatiratna atIva zIghra rUpamAM ma`trazaktinA baLe dhAnya Adi niSpanna karIle che te pachI ca ratna upara vipata karavAnI zI AvazyakatA che. te te vagara camarane paNa khI utpanna karIne pakavI zake tema che. kemake evI ja tenAmAM divya zakti che. enA javAma A pramANe che ke kAryanA je janaka hAya che, te bIjA kAraNa kalApAnI saghaTanApUrvaka ja vivAkSata kA.tpAdaka hAya che. jo A pramANe mAnavAmAM Ave nahi te sUrya pAka rasavatI banAvanArA nalAdika sUryavidyAnA-prabhAvathI rasavatIne pakave che chatAM e tala-sUpa-dALa vagere sAma grInI apekSAvALA kema thayA. ethI Ama mAnavu' joie ke cama ratnAdikanI vidhamAnatA tA gauNa kAraNe hatA ane gAthApati pradhAna kAraNa hatA. pradhAna kAraNa mapradhAna eTale ke gauNa kAraNa nA tiraskAra (anAdara) karI zake nahI. paNa temanI sahAyatAnAM maLeja peAtAnu kAma kare che. e gAthApati cama ratnanA eka dezamAja khIjyapana kare che paNa eTalA mAtra thI ja sakala kAryanI siddhi thaI jAya che. e gAthA patiratna-(sukunale) ethI ja pAtAnA kArya mAM atIva nipuNa kahevAmAM Avela che. (dhAvasthaLe utta saccanavIna gALe) evu' sa jatA mAM suprasiddha che. guNu jenA che evA e gAthApita hAya che, e pUrvIkata vizeSaNAthI viziSTa e gAthApatine te avasare je kaI karyu tene (taLa se nAdA vacane) ItyAdi sUtra vaDe sUtrakAre prakaTa karela che. emAM e prakaTa karavAmAM Avela che ke jyAre caratna ane chatraratna e ante ratnA milAna thai gayuM tyAre te gRhapatine bharata rAjA mATe te ja divasevAvela ane te ja divase pakavIne taiyAra thayelA temaja lalaNI jambudvIpaprajJaptisUtra 234
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavAmAM AvelA, nirbasa karavAmAM AvelA sakala dhAnyanA hajAro kuMbha arpaNa karI dIdhAM. kuMbha e eka prakAranuM mApa che. "anuyAga dvAra' sUtramAM e mApanI paribhASA A pramANe karavAmAM AvI che to mAruM ghara ro ro re rattAri rephaMga vaLo cattAri kuDayA pattho,cattAri patthayA ADhaya,cattAri ADhayA doNo saDhi ADhayAI jahaNNae kure jaNIta paDhiyAruM makamara ke gaDhAthe karazoSaNa meta "AnuM tAtparya A pramANe che ke hAthanI hatheLI ne nIcI karIne je mUThI vALavAmAM Ave che, tenuM nAma "asati che. e "asatimAM jeTaluM dhAnya samAya che, tene ja ahIM azati kahevAmAM Avela che. be atienI eka prasUti thAya che. ene Akara nAvanA jevuM hoya che. hathelI sIdhI karIne pahoLI karIe te te nAvanA AkAra jevI thaI jAya che. enuM ja nAma eka prasRti che. e prasUtimAM jeTaluM anAja che, teTaluM anAja eka prasUti pramANa kahevAmAM Ave che. be prasutionI eka setikA hoya che. A magadha deza prasiddha tela vizeSanuM nAma che. e tola ahIM prasiddha nathI. cAra setikAe ne eka kuDava hoya che. cAra kuDAne ekaprastha hoya che. cAra prasthAne eka AtaMka hoya che. cAra ADhake ne eka droNa hoya che. 60 sATha ADhakanuM eka jaghanya-pramANe kuMbha hoya che. 80 ATha keneeka madhyama kuMbha hoya che. 100 ATakano eka utkRSTa kuMbha hoya che. 'ghavoirm" evuM kathana upalakSaNa. 3 - che. enAthI Ama sUcita karavAmAM Ave che ke bhejana mATe sainya ne bIjI paNa je vastuo joItI hatI te vastuone e ApatuM hatuM (ta marde rANA zawthaorNamA chatta rayaNa samocchapaNe maNirayaNakaujjoe samuggayabhUSaNa suhaM suheNa sattarataM parivasai) mA pramANe te bharata nareza te varSonA samayamAM carmarana upara beThelA ane chatraratnathI surakSita thayela maNiratna dvArA pradatta ughAtamAM sukhapUrvaka sAta divasa rAtri sudhI rahyo. ( ja re khahANaviliyaM Neva bhaya va vijjae dukkha bharahAhivassa raNNo khadhAvArassa vi taheva) ATalA samaya sudhI bhAratane na bubhakSA e satAvyo, na dInatAe satAbe na bhaye satA ane na duHkhe satAvyo. ane e pramANe bhAratanI senAnI paNa sthiti rahI. A pramANe sAta divasa sadhI bharata tyAM AnaMda pUrvaka pitAnA skandhA vAranI sAthe rahyo 21 sAtarAtri ke bAdakA vRttAMta varNana 'taeNaM tassa bharahassa raNNo sattaratta si pariNamamANaMsi' ityAdi sUtra 22 // TIkAthe (a gim tatta marga Too) jyAre bharata rAjAne tyAM rahetAM-rahetAM (satta raSi parimALafa) sAta divasa-ane 2trie pUrI thaI. tyAre-(rUmevA galsarigha citiSa vagi grathaNa more iAre samucmkinnarathA) tane e mane gata saMkalpa jambudvIpaprajJaptisUtra 235
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ udabhavya-ahIM saMkalpanA "jhAtmika, viratA, pita, kAti e vizeSaNe saMga hota thayAM che. emanI vyAkhyA A graMthamAM aneka sthAne karavAmAM AvI che. ethI jijJAsu jAe tyAMthI e vize jANI levuM ( mo ! kariyaratha duvaMtapaMta8 gAra parivajjie je Na mama imAe eANurUvAe jAva-abhisamaNNAgayAe upi vijayakhaMdhAvAra8 gujaEvastramujI nAva vAraM vAra6) are ! e keNa pitAnI akALa mRtyunI IrachA kara nAra temaja duraMta prAnta lakSaNo vALe yAvatuM nirlajaja zabhA hIna mANasa che ke je mArI A kala paraMparAgata divya devadhine-deve jevI Rddhi hovA chatAM e divya devaghuti temaja divya devAnubhAva hovA chatAM e, mArI senA upara yuga; musaLa temaja muSTi pramANa jaLadhArAothI yAvata vRSTi karI rahela che "sir marga rom phugAve ajjhatthiyaM ciMtiya kappiyaM patthiya maNogaya saMkappaM samuppaNNaM jANittA solasadevasahassA agokizas gvattA viroghA) A jAtanA AdhyAtmika ciMtita prArthita manogata uddabhUta thayelA bharata narezanA saMka95 ne jANuM ne 16 hajAra de-14 ratnanA 14 hajAra ane te manA zarIranA rakSaka be hajA2 A pramANe maLIne 16 hajAra deva saMgrAma karavA udhata thaI gayA. (asi tevA rAjIva nivAravA kAra dinarsidA a te dimuddA mAluma deva seva kavAdatti ) tyAre te deve sanaddha baddha. mita kavaca yAvatu-gRhIta Ayudha praharaNa vALA thaI ne jyAM te meghamukha nAme nAga kumAra de hatA tyAM pahoMcyA. "sADhavAmirahRdaon" e padonI vyAkhyA pAchaLa aneka sthAne karavAmAM AvI che. ethI jijJAsujanoe tyAMthI jANI levuM ahI thAvata padathI baratarAjAranagTTA vecavAvavamaDhavAdipaTTA" e padene saMgraha thayo che. e padonI vyAkhyA paNa yathAsthAne karavA mAM AvI che. jijJAsujane tyAMthI jANI levuM (kavAdarA) tyAM pahoMcIne (dimure jAnamA re rahyuM sajAvI che temaNe meghamukha nAmaka nAgakumAra de ne A pramANe kahyuM-(ruM momera muhA NAgakumArA devA ! apasthiyapatthagA jAva parivajjiyA kiNNaM tubhi Na jANaha bharahaM rAyaM cAuraMtacakkaTTi mahiiDhiya jAva uddavittaevA paDisehittaNvA tahAvi tumme bharahassa raNo vijayakhaMdhAvArassa upi jugamusalamuTThippamANamittAhi dhArA koi sattara vAraM vAda) he meghamukha nImaka nAgakumAra de ! amane khabara che ke tame have alpakALamAM ja maraNa pAmazo. tamArA savanA A lakSaNe abhISTArthaka sAdhana nathI Ama sarvathA tuccha che. tamAro janma hIna-puNya caturdazInA divase thayelo pratIta thAya jambudvIpaprajJaptisUtrA 236
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. tame sarve nirlajaja che ane zebhAthI tiraskRta thayelA che. zuM tame-cAturata cakavatI bharata rAjAne jANatA nathI. tamane khabara nathI ke te bharata nRpati AsamudrAta kara grAhI che. te mahatI RddhivAna che yAvat te mahAdyutivAna mahA prabhAvavAna ane mahAsabhya bheMkatA che. keI paNa deva, dAnava vageremAM evI zakti che ja nahi ke je zastrAdika vaDe tene upadrava yukta karI zake. athavA to tene ahI thI pAchA haThAvI zake. A pramANe A jagatamAM ajeya te bharata rAjA ne jANavA chatAMe tame te rAjAnI senA upara yuga, musala temaja muSTi pramANa jevI jaLadhArAothI puSkaLa saMvartaka meghanI jema sAta-divasa rAtri thI vRSTi varasAvI rahyA che. (te vamavire rU faciAmeva avarAma, 31dRA je mana, javara vittanIyo ) tame A kAma vagara vicAryuM ja karyuM che. ame tamane jillA pramANa mAM tiraskRta karIe. have tamArI bhalAI emAM ja che ke tame save A sthAnathI pitAnA aparAdhanI pazcAttApa pUrvaka kSamAyAcanA karatAM yathAzIghra ahIMthI palAyana thaI jAo. jo tame ahIMthI jaze nahIM te hamaNAM ja save bhinna jIva lekane-eTale ke vartamAna bhavamAMthI anya bhavane-akAla mRtyu ne pAmaze. (taof te memudA nAmAnA devA tehi devehiM evaM vuttA samANA bhIyA tatthA bahiyA saMjAyabhayA meghAnoka prisaahhari ) A pramANe te 16 hajAra de vaDe dhikRta thayelA te meghamukha nAmaka nAgakumAra de atIva bhaya satrasta thaI gayA, vyathita ke vadhita thaI gayA, ane saMjAtabhaya vALA banI gayA. ethI teja kSaNe temaNe ghana ghaTAone apahata karI lIdhI. ( risAdapittA leva mAvAcaDhAyA seva kaariA chata) apahRta karIne pachI teo jyAM ApAta kirAte hatA tyAM gayA. (3ghAdarA gAvAjhAkha ghauM vAva) tyAM jaIne temaNe ApAta kirAtone A pramANe kahyuM. (ga[ revAjItavA ! marde rANA mA nA jo khala esa sakakA keNai deveNa vA jAva aggippaogeNa vA jAva uddavittae vA paDilohita evA tahAvi viaNaM te amhAha devANuppiyA ! tubbha piaTThayApa bharahassa raNoM uvasagge rannA ) he devAnupriye ! e bhArata rAjA che. e mahaddhika che yAvata mahAsaukhya sampanna che, e cAturanta cakravatI che. e koI paNa deva vaDe yAvata kaI paNa dAnava vaDe athavA kaI paNa kinara vaDe athavA koI paNa jiMpurUSa vaDe ke koI paNa mahAraga vaDe ke koI paNa gaMdharva vaDe kaI paNa zastra pravega thI ke agni prayogathI yAvata magna pragathI e upadravita karavAmAM AvI zakatuM nathI temaja e narezane tamArA deza parathI AkramaNa karatAM haThAvI paNa zakAya nahi asAdhya hovA chatAMe ame e bharata nareza upara upadrava karyo che. te mAtra tamArI prIti ne laI ne ja. 'tuM ja che je tame devALuegyA iTTAyA kayabAlikammA kayakouyamaMgalapAcchittA ullapaDasADagA ocUlagaNiacchA aggAI vADuM rAkhavuM jahAjha iAsTika pAtharavA mAd rAjA rAuM ) te have he devAna priye ! tame jAo ane sanAna kare, balima sapana karo temaja kautuka maMgaLa prAyazcita kare. e sarva sampanna karIne pachI tame badhA bhInA dhatI-dughaTTA paherIne ja eTale ke je chetI-dupaTTAonA prAnta bhAgamAM thI pANI jamIna upara TapakI rahyuM hoya evI jambudvIpaprajJaptisUtrA 237
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthitimAM ja, bahumUlya zreSTha ratanane laI ne temaja hAtha joDIne bharata rAjAnI zaraNamAM jAo, tyAM jaIne tame sarve tenA pagamAM paDI jAe. (parigha chatrA yavacchalA khalu uttmgfjavA rika madaNa nauLo) je uttama puruSa hoya che, te praNipatita vatsala hoya che temanI sAme jeo namra thaI ne jAya che teo temanA anurAga ne meLave che. ethI tame sarva bharata nareza nI pAse jA have tyAM koI bhaya tamane nathI. A prama che ApAta kirAne samajAvIne te deva je dizAmAMthI AvyA hatA, te dizA tarapha ja jatA rahyA. have jemanI IcachA upara pANI pharI vaLyuM che evA te sveccha ApAtakirAte e je kaMI karyuM te A pramANe che. (tara te gAvArisTAcA medahiM nAnartfTuM re sutA samariA kA uti ) have meghamukha nAmaka nAgakumAro vaDe pUrvokta prakArathI sama jAvavAmAM AvelA te ApAta kirato potAnI meLe ubhA thayA. ( dirA dANA kayabalikammA kayakouyamaMgalapAyacchittA ullapaDasADagA oculagaNiyacchA aggA vADuM sAruM rahe te mATe sArA seLeva kavAja chatti) ane ubhA thaI ne temaNe snAna karyuM. balikarma karyuM ane kautuka maMgaLa, prAyazcitta karyA ane pachI teo sarve jemanA agrabhAgethI pANI TapakI kahyuM che evAM adhovastra paherIne ja, bahu mUlya zreSTha ratnane laIne jyAM bharata nareza hato, tyAM AvyA. (4ardachitta thaRrivarizaM maLas i4 Tsa mada sAthe karyA vinA vakrAviti) tyAM pahoMcIne temaNe bane hAtha jeDI ne ane te hAthanI aMjaline mastaka upara pheravI ne ya vijaya zabdo vaDe tene vadhAmaNi ApI, (vAyatta awAruM jIruM khAruM kaadtti) ane vadhAmaNI ApIne temaNe bahumUlya zreSTha ratno bheTanA rUpamAM tenI samakSa mUkI dIdhAM. ( kAttA vaM vANI ) bheTanA rUpamAM ratna mUkI ne pachI temaNe A pramANe kahyuM - ( vajudAgujara ! kathA hiri siri dhI kittidhAraka ! NariMda-lakkhaNasahassadhAraka ! rAyamiNe cira ghAre ) vasudhara-SaTUkhaMDa vati dravyapate ! athavA he tenedhara ! he guNadhara ! audAryazauryAdi guNa dhAraka ! he jyadhara ! zatru vaDe agharSaNIya! zatru vijaya kAraka! he hI, zrI-lakamI, vRti sa teSa, kIrti yazanA dhAraka ! he narendra lakSaNa sahastra dhAraka! athavA-he narendra-nara svA mina ! he lakSaNa sahastra dhAraka-vidyA, dhana, vagerenI hajAro rekhAo cinhAne dhAraNa karanAra ! ApazrI amArA e rAjyanuM cirakALa sudhI pAlana kare, ApazrI amArA dezanA cirakALa sudhI adhipati bane. 1 "hayavai gayavai Naravai NavaNihivada bharahavAsapaDhamavaI / batIsa jaNavaya sahassarAyasAmI ciraM jIva // 2 // paDhamaNarosara isara hiaisara mahiliyA sahassANaM / devasaya sAhasIsara coddaharayaNIsara jasaMsI // 3 // sAgara giri merarI utaravAINa mabhijia tumae / tA amhe devANuppiyassa visae parivasAmo // 4 // he hayapate ! he gajapate ! he narapata ! he navanidhipate ! he bharata kSetra prathamapate? he dvAnnizajajana pada sahastra narapati svAmin ! ApazrI cirakALa sudhI A dharAdhAma tejodhara ! haja rAyaviMdhe ane AvaDe taSa, kIti jambudvIpaprajJaptisUtra 238
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ upara jIvita rahe. parA he prathama narezvara ! he Izvara aizvarya ghara ! he catuSaSThI sahastra nArI hadayezvara ! he ratnAdhiSThAyaka, mAgadhatIrthAdhipadi devalalezvara ! he caturdaza ratnAdhipate che yazazvana kA apazrIe pUrva, pazcima, dakSiNa samudra sudhInA temaja kSudra himAcala sudhInA uttarAddha-dakSiNa bharatane-paripUrNa bharata kSetra naM-bhAvImAM bhUtava6 pacAranI apekSAe pitAnA vazamAM karI lIdhu che. ethI have ame sarve Apa devAnupriyanA ja dezavAsI thaI gayA chIe. ame ApaMzrInI prajA thaI gayA chIe. IIkA (mahoi tevAjudAyaann iDDhI jui jase bale vIrie purisakakAraparakkame divve devANubhAve laddhe pate abhi. taomms) ahIM "aha" e zabda Azcarya arthamAM prayuphata thayela che. Apa devAnuM priyanI addhi-sampata vRti, prabhA-yaza-kIrti, baLa, zArIrika zakita, vaya-Atmazakita, purUSakAra-paurUSa ane parAkrama vikama e sarve atIva AzcaryA kAraka che. kemake ApazrInI sarvotkRSTa devanA jevI ghuti che, sarvotkRSTa devanA je ApazrIne prabhAva che. e badhuM Apa zrIe devadharmanA prasAda thI ja meLavyuM che. prApta karyuM che ane abhisamanvAgata karyuM che. bIjAonA mukhathI guNAtizayanI vAta sAMbhaLavAthI Azcarya thAya che paNa jyAre te guNonA AgAra ne AMkhe thI joI e tyAre asIma Azcarya thAya che. (te vidyA ja revANuvidhA idrI evaM ceva jAva abhisamaNNAgae, taM khAmemu NaM devANupiyA! khamaMtuNaM devANuppiyA ! tamAM ja devAjIvikA !) ame sarve lekee ApI devAnupriyanI Rddhi va cakSaethI joI lIdhI che. e pramANe tamArA yaza baLa ane vIrya paNa ame joI lIdhAM che. ahI yAvatu padathI "DhI hai vo e padIne saMgraha thA che. ethI he deva amArA thayela aparAdha badala ame sarva A5 zrI pAsethI kSamA yAcIe chIe amane bhAre pazcAttApa thaI rahyo che. amArI bALa-ceSTAone ApI devAnupriya kSamA karo ApI devAnupriya! amane kSamA karavA gya che, kemake Apa zrI mahAt sadAzaya sampanna che(muko 2 4 vAda rivaTu jA4i3 variyA mAhuM nAcaM vALa vaMti) have pachI bhaviSyamAM ame Ama nahi karIe A pramANe kahIne te ApAtakirAtoe bane hAthane joDIne aMjali banAvI ane pachI teo sarva bharata rAjAnA caraNomAM paDI gayA. Ama temaNe nareza bharatanuM zaraNa prApta karyuM. (tae or mA tathA tera jAvA viTANA jADuM sAruM nathaor mdita, parijIttA re vAritrANa pUrva vaLarNa) te bharata rAjAe te ApAta kirAtanA bheTa svarUpa mUkelAM-agraya-bahumUlya ane zreSTha rane svIkArI lIdhAM ane svIkAra karIne pachI teNe te ApAta kirAne A pramANe kahyuM-taLadaig in jo tuje mama vAduchAyA paradA miyA fjavA suduM ja parivara) he devAnupriyo ! have tame sarva pota-potAnA sthAne prayANa kare. tame badhA mArI bAha chAyAthI parigrahIta thaI cUkyA che. have nirbhaya thaIne tema ja udvega rahita thaIne sukhapUrvaka raho. jambudvIpaprajJaptisUtrA 239
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ (thi e tto vi mayarthati TaTTu sajjAd, sambhALe,) tamane have ke|inA paNa bhaya nathI. Ama kahIne bharata rAjAe temane satkRta ane sammAnita karyA. (sArasA sammAnitA visait) satkRta ane sanmAnita karIne pachI teNe temane tAtAnA sthAne javAnA Adeza ApyA. (taLa se maTe pAyA sumeLa senAvA sAthe) tyAra bAda bharata rAjAe suSeNu senApati ne khelAvI ne A pramANe kahyuM-(nacchAdi N mo devAnuMviyA ! yo vi siMdhUe mahANaIe paccitthima nikkhuDaM sasindhusAgaramerArA samavisamaNikkhuDANi A prosavaidi) hai devAtupriya ! have tame pUrva sAdhita niSkuTanI apekSA dvitIya sindhu mahAnadInA pazcimabhAgavatI keNamAM sthita bharatakSetramAM jAo. e kSetra si Mdhu nadI pazcima digvatI samudra tathA uttaramAM kSulla himavata giri ane dakSiNamAM vaitADhaya giri emanAthI sa'vibhakRta thayela che. ane tyAM samabhUmi bhAgavatI temaja dubhUmi bhAgavatI je avAntara kSetra khaMDarUpaniSkuTa che tyAM vijaya prApta karI amArI AjJA tyAM sthApita karo. (kromavettA zrAd' vAr` caLA` pattichAtti) Ama karIne bahumUlya zreSTha ratnAne-pAtapAtAnI jAtimAM zreSTha utkRSTa vastuene bheTa rUpamAM svIkAra kare.. (vaMiittA mama thamAtiya vimeva vacanaLAdi) svIkAra karIne mArI A AjJAnuM pAlana pUrNarIte karIne pachI amane sUcanA Ape. (jJajjA TrAtinirdela-boprayaLa taDhA sarUM mALiyarUM nAva paNumanamALA vid kRtti) jevu dAkSiNAtya-dakSiNadigvatI' sindhu nadI niSkuTanA vijaya-prakaraNa 'thAvata vacanu avamALA vidyuta '" e sUtrapATha sudhI kahevAmAM Avela che. tevuM ja badhuM prakaraNa atre paNa samajavuM joIe. // 2 // uttaradizAke niSkuTajitanekA evaM RRSabhakuTa ko jitanekA varNana 'tapaNaM se dive cakkarayaNe aNNayA kayAi ' ityAdi sUtra - // 23 // : TIkA-A pramANe uttara dizvatI niSkuTA upara vijaya meLavyA bAda (tte ne cAcane) te dignya cakra ratna (aLayA nAz) ke i eka vakhate (A' gharatAhAno) Ayudha gRha zALAmAMthI (ifLavajJamara) bahAra nIkaLyuM ane (nimittA aitahila pattiyane Ava uttapuracchima li zuddhimayaMtavAmamudde pApa cAvi hoghA) bahAra nIkaLIne te AkAza pradezatho ja eTale ke addhara rahIne ja yAvat uttara-pUrva dizAmAM-IzAna vidizAmAM-kSudra himavat pa tanI tarapha cAlyuM. ahI yAvat padathI-'navalazana saMpuNe viDiyana naLabALa pUrate cetra amaratajI " e pade saMgraha thayA che. (taLa se bharahe rAyA taM divvaM cakkarayaNaM jAva cullahimavaMtavAsaharapavvayassa adUrasAmaMte duvAlasajoyaNAyAmaM jAtra cullahimavaMta girikumArassa devasta aTTamabhattaM pagiNhai ) kSudra himavavaMta paryaMta tarapha prayANa karatAM te divyacakraratnane joIne bharata rAjAe kauTubika purUSAne khelAvyA ane temane AjJA ApI-tame hastiratnane taiyAra kareA senA taiyAra kare, jambudvIpaprajJaptisUtra 240
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAvata puranA, nagaranA temaja dezanA adhipatione vazamAM kara, te adhipatie bhe', svarUpe je kaI Ape te svIkAra karA, cakra-ratnanI pAchaLa-pAchaLa cAlA, eka yAjananA antarathI tame paDAva nAkhA" ityAdi rUpamAM atre badhuM kathana jema pahelAM kahevAmAM Avyu che tevu samajavu joIe. eja vAta ahIM prayukta prathama 'thAvat pada dvArA prakaTa karavAmAM AvI che. cakravatI bharata rAjAe kSudra himavatparyaMtanA adUra sAmata sthAnamAM arthAt tenI pAse 12 ceAjata jeTalI laMbAIvALA ane 1 ceAjana jeTalo paheALAi vALA peAtAnA kaTakaneA paDAva nAkhyuM. ahI' AvelA Agata padathI-'nava yeAjana vistaNu` vagere " pUryAMkRta vizeSaNeAnuM grahaNa thayu` che. tyAra bAda teNe peAtAnA ddhakirana ne khelAvyA ane tene pauSadhazALAnuM nirmANa karavA mATe kahyuM. vandvarane AjJA mujaba tarata ja pauSadha zALA banAvI ApI. temAM phkta thaIne bharata nareze pauSadha vrata karyuM. ItyAdi badhu kathana jANI levu joIe, A pramANe sa`kAryAM pUrA thaI gayA pachI bharata rAjAe pauSadhazALAmAM besIne kSudra himavat giri kumAra devane sAdhavA mATe aSTama bhaktanI tapasyA prAraMbha karI. ( tadeva gadA mAga tithalagAya samuAmUthapiva mALe 23ttarajJAmimudde teneya culhatimavaMtavAlavavA teLeva vAyarU). ahIM prayukta ''tathaiva' pada vaDe aSTa ma bhaktanA divaseAmAM jAgaraNa karavuM, pachI tenuM samApana karavuM, kauTuMbika puruSone elAvI ne temane AjJA ApavI, senA susajja karAvavI, azvarathanI taiyArI karIne tene upasthita karavAnI AjJA ApavI, snAna karavu, azvaratha upara savArI karavI, cakraratna dvArA pradarzita mArga upara gamana karavuM "ityAdi sa kAryo sampanna karyAM. Ama samajavuM bharata nareze pahelAM kahyAM mujaba ja e sava kAryo ne sampanna karyAM evuM tathaiva' zabdanu tApa che. yAvat sainya satya kala-kala ninAdathI jANeke pRthvImaDaLa upara samudra gana ja AvI ne vyApta thaI na gayu. hAya A pramANe pRthvImAMDaLa ne peAtAnA sainya sa'cAraNathI mukharita karatA te bharata nareza uttara dizA tarapha prayANu karatA jyAM kSudra himavAt paryaMta hatA tyAM pahoMce. (3vArittA cumiyaMtavAsa pavyaya tivruttopattine HT) azvasthanI gati tIvra hatI tethI kSudrahimavat paryaMta thI te azvarathanA zirAbhAga traNa vAra athaDAyA. (ttittA tullR ffxx) azvarathanA agra bhAga jyAre kSudra himavapatane traNa vAra athaDAyA tyAre teNe vegathI cAlatA cAre gheADAone rADyA. (niiindrattA tadeva jambudvIpaprajJaptisUtra 241
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAva AyatakaNNAyataM ca kAUNa usumudAraM imANi vayaNANi tattha bhaNIa se NaravaI jAva savvamete visayavAsItti kaTu uddha vehAsaM usuM Nisirai parigaraNigariamajhe jAva ) cAre gheADAone thaMbhAvIne mAgadhatIrthAdhikAramAM kahyA mujaba teNe peAtAnA dhanuSa ne hAthamAM lIdhuM. khANa hAthamAM lIdhu, khANa ne dhanuSa upara sthApita karyuM" ane pachI dhanuSa upara AApita karIne te udghAra ubhaTa dhanuSa kAna sudhI kheMcI ne pachI teNe A pramANe kahyuM-kRti ghuLato mavato' e vacanA pUrvIkRta e e gAthAomAM prakaTa karavAmAM Avela che. te e ja vacana-Apa sa mArA dezavAsI che. ahIM paNa samajavAM joIe. e vacanenI vyAkhyA tRtIya vakSaskAra'mAM 6 ThA sUtramAM kahevAmAM AvI che te| jijJAsue tyAMthI ja jANavA yatna kare. Ama kahIne teNe peAtAnA khANane upara AkAzamAM cheDayu. kemake tyAMja kSudra himavad giri kumAranA AvAsa hateA. vinirizramajJo nAvatti' ahI' yAvat padathI bANa meAkSa prakaraNamAM kathita paripUrNa gAthAya kahevI joie tathA ca parigaraNigariamajjho vAuchuA somamANako sejjo / citeNa sobhae dhaNuvareNa iMdovva paccakkhaM // 2 // taM caMcalAyamANaM- paMcamicaMdovamaM mahAcAvaM / chajjai vAme hatthe naravaiNo taMmi vijayami ||2|| khANa cheDatI vakhate bharata nareza kevA suze|bhita thayeA, eja vAta e upayu ta gAthA dvayamAM prakaTa karavAmAM AvI che. je samaye bharata rAjAe khANa cheDyuM te samaye teNe mala (pahelavAna) nI jema peAtAnI kacchA ne sArI rIte bAMdhI lIdhI. kamarane paNa sArI rIte *sIne khAMdhI lIdhI teNe kozeya vastra dhAraNa kareluM' hatuM. te vastra samudramAMthI pravAhita thatA vAcuMthI maMda-ma Mda rUpe, kaMpita thaI rahyuM hatu. ethI dhanuSadhArI te rAjA, ema lAgatA hatA ke jANe sAkSAt indra ja tyAM upasthita thaye na heAya zeSa gAyokta padonI vyAkhyA sugama che. (tapaNaM se sare bharaheNaM raNNA uDDhaM veddAsaM NisaTThe samANe khippAmeva yAvantari joyaNAI' ratA culhamiyaMmiraNa Tevala meh nivRtta) upara AkAzamAM bharata rAjA vaDe mukta te khANa zIghra 72 caiAjana sudhI jaIne kSudra himavantakumAra devanA sthAnanI sImAM mAM paDyuM'. (ta chUM se gurudimayaMtimAre deve melsa niliyaM pANax) jyAre te kSudra himavanta giri kumAre khANa ne peAtAnI sImamAM paDelu joyu te (pAlitA putte rUTThe jAva poIdANaM savvosahi ca mAlaM gosIsacaMdaNaM kaDagANi jAva dahodagaMca gevhara) joi ne te ekadama krodhathI te ceALa thai gaye. ruSTa thaI gayA. yAvata zabda thI ahIM A pramANe pATha sagRhIta thayA che tenI bhRkuTI vakra thaI gaI. teNe khANa calAvanArane tiraskAra karyAM. ane bharata nAmAMkita te bANane teNe upADayuM. tathA te khANa upara lakhelA nAmane teNe vAcyuM. ItyAdi pUti pATha atre gRhIta thayA che. tyArabAda teNe bharatarAjA ne bheTa mAM arpita karavA mATe sau dhiene phaLapAkAnta vanaspati vizeSone ke je rAjyAbhiSekAdi vidhie mATe Avazyaka haiAya che. kalpavRkSanA puSpAnI mALAne, geAzISa candranane, kaTakAne, yAvat pathI saMgRhIta truTitAne- khADuenA AbharaNAne vastrone, bharatanAmAMkti jambudvIpaprajJaptisUtra 242
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ bANa ne tathA padmahadanA jaLa ne sAthe lIdhAM. ( nittA tAi vAgha karo cullahimavaMtagirimerAe ahaNaM devANuppiyANa visayavAsI jAva ahaNNaM devANupiyANaM uttara saMtavANe nara griviNa gar) ane laI ne te pitAnI suprasiddha deva gatithI bharata rAjA pAse javA ravAnA thayo. tyAM pahoMcIne teNe te rAjAne A pramANe vinaMti karI ke he devAnupriya ! uttara dizAmAM kSudra himavaMta parvatanI sImAmAM sthita temaja Apa zrInA adhInastha dezane huM nivAsI chuM. ahIM yAvat padathI "mahuM chuM revAnujhithALa : " A pATha saMgrahati thayo che. huM ApI devAnupriyano uttara dizA taraphane dikapAla chuM ahI yAvat padathI "brItivAnakuvanaghara, tas mAtaH katIrachata, revaM varAti, sakhA e padane saMgraha thayela che. satkAra tathA sanmAna karIne te bhAratendra. rAja tene visarjita karI de che. potAnA bhavanamAM javAnI tene AjJA Ape che. sUtra-rarUe bharata mahArAjAnuM traSabhakUTa tarapha prayANa tapaNa se bharahe rAyA turae-NigiNhai "ityAdi ||suu24 / TIkAtha-(tapavi) himavatanI sAdhanA karyA bAda teNe madde nAtha turaMg frogs) te bharata mahArAjAe ghoDAo ne UbhA rAkhyA. dakSiNa pArvastha ghoDAone kheMcyA ane vAmapArvastha ghoDAone AgaLa karyA. A pramANe karIne teNe (TUMkAza) rathane pAcho pheravyo ( ghAttattA jevA sAdaDUke tevA savAcha ) rathane pAcho pheravIne te bhArata nareza jyAM RSabhakUTa hatuM tyAM gayo. (3vAra chattA 3Nas gvayaM tirahuto razii FsA) tyAM pahoMcIne teNe RSabhakUTa parvatane rathanA agra bhAgathI traNa vakhata sparza karyo (nittA suI jAya) traNa vakhata sparza karIne pachI teNe ghoDAone UbhA rAkhyA. ( jijigdittA sadaM 46) ghoDAone rokIne teNa ratha Ubhe rAkhe. (vittA chattarNa suviTavaMtima aifoLagaM hinacfmNa noLi' kAjafrai vpAkura6) ratha Ubho rAkhIne teNe kAkaNI 2nane hAthamAM lIdhuM. e kAkaNI ratna 6 tala vALuM hoya che. cAra dizAomAM 4 tala ane upara-nIce eka-eka taLa. A pramANe sarva maLIne e ratnane 6 cha taLa hoya che. e ratnamAM 12 keTie hoya che. e kaTie eka prakAranA AkAra vizeSa rUpa hoya che e ratnane ATha khUNAo hoya che. tyAM traNa kaTio male che. e ATha khUNAonAM rUpamAM je kaNikAo hoya che, temanI nIce ane upara pratyeka mAM 4,4 khUNAo heya che. e kAkaNI ratnanuM saMsthAna adhikaraNa jevuM hoya che. jene eraNa kahevAmAM Ave che. suvarNakAra enI upara suvaNe cAMdInA AbhUSaNe kUTI-phUTIne taiyAra kare che. e samacaturastra heya che, ethI ja e ratnane e raNajevuM kahevAmAM AvyuM che. (sofor6) e aSTa suvarNamaya hoya che. e aSTa suvaNe A pramANe niSpanna hoya che. cAra madhura tRNa kupanuM eka veta sarasava hoya che. 16 veta sarasavanuM vajana eka aDada barAbara hoya che. be aDadanI barAbara vajanavALI eka guMjA-ratti hoya che. 16 rationu eka suvarNa hoya che. evA AThasuvarNanI barAbara enuM vajana hoya che ( musittai) A jAtanA vizeSaNethI viziSTa kAkaNI ratnane laIne (3maNa pravAsa purithamisTara dasa jAma mATe) teNe RSabhakUTa parvatanA pUrva bhAgavatI kaTaka upara madhya bhAgamAM-pitAnuM nAma lakhyuM jambudvIpaprajJaptisUtra 243
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAma mAM svArtha mAM "' pratyaya lagADavAmAM Avela che, pitAnuM nAma te bharata nareze kevI rIte lakhyuM. Ane prakaTa karavA mATe A be gAthAo che- osappiNI imIse taiAe samAi pacchime bhaae| ahamaMsi cakkavaTTI bharaho i anAmadhijjeNaM // 1 // ahamaMsi paDhamarAyA ahayaM bharahAhivo garabariMdoM / thimahaM paDisattu jiaM mae bhArahaM vAsaM // 2 // e gAthAone artha A pramANe che- e avasarpiNI kALanA tRtIya ArakanA pazcimabhAgamAM- tRtIya bhAgamAM- huM bharata nAme cakravatI thaze chuM. 15 ane huM ja ahI bharatakSetramAM karmabhUminA prAraMbhamAM sarvaprathama rAjA thayo chuM, ahIM prathama zabda pradhAnane paryAya vAcaka che. eTale ke prathama zabdane arthe pradhAna athavA mukhya thAya che. sAmAnta vageremAM huM Indra jevo chuM, mAre koI zatru nathI, SaTuM khaMDa maM Dita A bharatakSetramAM mAruM akhaMDa sAmrAjaya sthapAI cUkyuM che. ( rUri DhuM nAma mArapha) A pramANe teNe paricayAtmaka pitAnuM nAma lakhyuM. (nAma mahattA huM tAra) nAma lakhIne pachI teNe tyAMthI pitAnA rathane pAcho vALyo. (vcrafsarA viSayavaMdhAvAne vArikA 31dALatAjhA teva kuvArada ) rathane pAcho vALIne pachI te jayAM vijaya skaMdhAvArano paDAva hato ane temAM paNa karyA bAhya upasthAna zALA hatI tyAM Avyo. ( uvAgacchittA jAva culahimavaMtagirikumArassa devassa aThAhiyAe mahAmahimAe Niva tA samAi gairAtrAno parivamar ) tyAM AvIne teNe yAvat kSudra himavata giri kumAra nAmaka devanA vijayepalakSyamAM ATha divasa sudhI mahAmahotsava ujavyo. jyAre ATha divasane mahAmahetsava samApta thaI gayA tyAre te cakrana Ayudha zALAmAMthI bahAra nIkaLyuM ahIM je "jAvata' zabdono prayoga karavAmAM Avela che, tenAthI "sujAna nihAni rathaM sthApayati, tataH pratyavarohati, majanagRhaM pravizati, snAti, majjanagRhAtpratiniSkAmati, bhuGkte, bAhyopasthAnazAlAyAM siMhAsane upavizati, zreNIprazreNi zabdayati, kSudrahimavad girikumArasya devasya aSTAhikAkaraNaM aSTadinaparyantaM sandizati, tAzca kurvanti, gAditavAra karavapatti" e pATha saMgRhIta thayo che. e padenI vyAkhyA pahelAM yathAsthAne spaSTa karavAmAM AvI che. ethI jijJAsuoe tyAMthI jANI levuM joie. (affbavanittA kAra ragifja riti vezvazvAmimuTe ghaNA kavi doravA) AyudhagRhazALAmAMthI bahAra nIkaLIne te cakana dakSiNa dizA tarapha vaitADhaya parvatanI tarapha ravAnA thayuM rajA jambudvIpaprajJaptisUtrA 244
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ namI evuM vinamI nAmake vidyAdharI ke vijayakA varNana 'tapaNaM se bharahe rAyA taM divvaM cakkarayaNaM' // ityAdi sUtra. 25 // TIkAI-(? mAre jAvA te diuM cavAya nA veda juvAra 34. uttara Lita teNe yuvAna cha4) tyAra bAda jayAre bharata rAjA che te divya cakraratnane yAvata dakSiNa dizAmAM vaitADhaya giri tarapha jatuM joyuM to joIne te bahu ja hRSTa temaja tuSTa cittavALo thaye. tyAra bAda jyAM vetADhaya parvatane uttara dizA tarapha ne nitaMba hata-adho bhAga hatA, tyAM te AvyA. (3varachattA vendrita ghaTavAnna rUttariske kaLatare vAsanoriAma jAva sAruM praduviru) tyAM AvIne teNe tADhaya parvatanA utara digvatI nitaMba upara giri samIpa-adha: prAnta mAM-dvAdazAjana jeTalI laMbAI vALA ane navayojana pramANa vALA zreSTa nagara jevA potAnA skandhAvAra ne paDAva nAkhyA pachI pauSadhazALAmAM zrImahArAja bharata nareze praveza karyo. ahIM je yAvat zabda Avela che tenAthI e pAThamAM pauSadha aMgenA jeTalAM vizeSaNa pahelAM kahevAmAM AvyAM che te badhA ahIM paNa grahaNa karavAM joI e. "jani AiLanaLa vijJAAAM madamamarsa gfvg" pauSadhazALAmAM praviSTa thaIne te bharata rAjAe zrI RSabha devasvAmI nA mahAsAmanta kacchanA putra temaja vidyAdharonA rAjA evA nami ane te potAnA vazamAM karavA mATe aSTamabhakatanI tapasyA dhAraNa karI. (iffettA paradADhag kAra janavina vikAdavALA mArI mAne 2 vi6) aSTamabhakatanI tapasyA dhAraNa karIne pauSadhazALAmAM yAvatuM pada gRhIta te bharata rAjA kuzanA Asana upara upaviSTa thaI gayA samasta bhUSaNa ane alaMkArane temaNe parityAga karyo. teo brahAcArI banI gayA tyAdi parvokta samasta vizeSaNothI viziSTa thayelA te bharata rAjAe nami- vinami rAjAone ke je vidyAdharonA svAmI hatA temane kevI rIte vazamAM karI zakAya? kema ke temanI upara khANa vagere zastrono prayoga karI temane haNavA, te kSatricita dharma nathI ethI sidhu vagere devIonI jemaja e bane ne potAnI vazamAM karavA mATe je sAdhanone upayoga thaI zake temAM pravRtta thayA. (ta La tarasa marg4 oLo gamakhannatti rAmanA mi vimI vijhAdavALo vivAda mag corUma aUTHUgr4 aMtti pAmavaMti ) zrIbharata mahArAjAnI aSTama bhakata nI tapasyA jyAre pUrI thavA AvI tyAre nami ane vinami bane vidyAdhara rAjAo divyAnubhAvajanita hovAthI divya evA pitAnA jJAna vaDe prerita thaIne paraspara eka- bIjAnI pAse AvyA. ahIM divya jJAnathI bharatarAjAnA mananI vAta jANavA aMgene je ullekha karavAmAM Ave che te temane avadhijJAna hatuM nahi chatAMe je temaNe tenA mananI vAta jANI lIdhI te saughameMzAnanI devIo jema manaH pravicAri devanA divyAnubhAvathI kAmAnuSakRta mano vijJAnavALI hoya che, te pramANe ja emaNe paNa divyAnubhAvathI bhAratanA manane bhAva jANuM lIdhe. Ama samajI levuM joIe je A pramANe mAnavAmAM Ave nahIM te pachI pitAnA vimAnanI cUlikAthI dhvajAmAna jANanAra avadhijJAnavALI te devIomAM temanA rira sAjJAnanA abhAvathI suratAnukula kAmaceSTA pratye umukhatA saMbhavI zake tema nathI. (grdamAvattA uM vArI) A pramANe teo baMne pAse AvI ne jambudvIpaprajJaptisUtra 245
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAra karavA lAgyA. (3gpje ghaNu mo vALunika ! TI mare vAre mar riaa, vakatavara vaddI te nI ) he devAnupriya! jambudvIpa nAmaka dvIpamAM bharatakSetramAM cAturanta cakravatI bharata nAme rAjA utpana thayA che te ApaNe e AcAra che (parazuctornAi hirANA saradALa kuvALa rear ) atIta. vartamAna ane ) atIta, vartamAna ane anAgata vidyAdhara rAjAone ke teo cakravartIo mATe bheTa rUpamAM ratnAdika pradAna kare (te chAno revALugiar ! gari madatta nA kALarfmchuM jeno ) to he devAnupriya, cAlo, ame leke paNa bharata mahArAjA mATe bheTa apie. (ti ) A pramANe paraspara vicAravinimaya karIne (vinama) uttara zreNInA adhipati vinamIe subhadrA nAmaka strIratna pradAna karyuM ane dakSiNa zreNInA adhipati namie ratnanA kaTaka ane truTike pradAna karyA e artha ahIM lagADavo joIe. (bAkaLa cAra digrg nA cora aws) kemake vinamie e vAta pitAnA divyAnubhAva janita jJAnathI jANI lIdhI ke bharata nAmaka cakravartI rAjA utpanna thayo che. ane tene vidhAdhara rAjA bheTa Ape che. ethI ja teNe cakravatI mATe strI-ratna ApyuM have je strI-ratna cakravatI mATe bheTa svarUpamAM vinamie arpita karyuM te trIratna kevuM hatuM, te vAtane sUtrakAra A pramANe pragaTa kare cha- ( mANummANappamANajuttaM teassi rUvalakkhaNajutaM ThiyajuvvaNakesaTTiyaNahaM satva tenaurrLa vaDha, richaka sIDaowAragupta ) ke te subhadrA nAmaka strI-ratna mAna unmAna ane pramANathI yukta hatuM. tAtparya Ama che ke sAra pudgalathI ucita puruSanuM jeTaluM pramANa hoya che tenA karatAM paNa kaIka vadhAre pramANuvALI eka moTI kaMDikAmAM pANI lo ane temAM te purUSane praviSTa karAve te praviSTa thAya ane tenI aMdarathI triTeka sauvaNika gaNanAnI apekSAe je 32 zera jeTaluM pANI bahAra nIkaLI Ave to te purUSa ne mAnepeta mAnavAmAM Ave che, ane te ja sAra pudgale pacita purUSa ne trAjavA upara telavA mAM Ave te tenuM vajana 1 hajAra pala pramANa jeTaluM thAya te tene unmAnapata kahevAmAM Ave che. temane je purUSane jeTalA pramANavAle aMgula hoya che, te aMgulathI 12 aMgula jeTaluM jenuM mukha hoya che tene mukhapramANa mAnavAmAM Ave che. evA mukhapramANuthI je puruSa 9 mukha jeTaluM hoya che eTale ke 108 aMgula jeTale UMce hoya che, tene pramANapata kahevAmAM Ave che. evA mAna, unmAna ane pramANathI yukta te subhadrA nAmaka strI-ratna hatuM. temaja te subhadrA strI-tejasvI hatuM te vilakSaNa tejathI sampanna hatuM. AkAre te subhadrA strI-2na sundara hatuM. chatrAdi prazasta lakSaNathI te yukta hatuM. sthira yauvanavALuM hatuM. vALanI jema enA nakha avadhi bagu hatAM enA sparzamAtrathI ja samasta re nAza pAmatA hatA. te baLabuddhi karanAra hatuM, bIjI strIonI jema te subhadrA pitAnA upakatA purUSanA baLane kSaya karanAra na hatI. zIta kALamAM te subhadrAratna uNa pazavALuM rahetuM hatuM ane ukALamAM e zItasparza vALuM thaI jatuM hatuM. temaja madhyama RtumAM e madhyama sparza jambudvIpaprajJaptisUtrA 246
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ vALuM thaI jata. hatuM. e subhadrA strI ratna madhyamAM-kaTi bhAgamAM udaramAM ane zarIramAM e traNa sthAna mAM kRza hatuM. traNa sthAnamAM-netranA prAnta bhAgomAM, adharoSThamAM temaja cenasthAnamAM e lAla hatuM. te trivali yukata hatuM. traNa sthAnomAM stana. jaghana ane yoni rUpa rasthAneAmAM te unnata hatuM. traNa sthAnemAM nAbhimAM savamAM ane svaramAM e gaMbhIra hatuM. traNa sthAnamAM-marAji, cucuka ane kanInikAmAM e kRSNavargo pe hatuM, traNa sthAnamAM datta, smita ane cakSu rUpa sthAnomAM e vetavarNopeta hatuM. traNa sthAnamAM veNa, bAhulatA ane locana rUpa sthAnamAM e laMbAI yukta hatuM. temaja traNa sthAna mAM zroNicakra ja ghana sthalI ane nitaMba e sthAnamAM e pahoLAIyukata hatuM. e sarve vizeSaNanuM kathana prakaTa karanArI gAyo A pramANe che - "tisu taNuaMtisu taMba tivalIga ti uNayaM tigabhIraM / tisu kAlaM tisu se ati AyataM tisuya vicchiNNa // // (tamAra) samacaturaratra saMsthAna vALuM hovAthI e subhadrAratna samazarIra vALuM hatuM. (maja tAmi mahisTacthai) bharata kSetramAM e ratna samasta mahilAonI vacce pradhAna ratna hatuM. (ratha nANA jIvavijJAna jasTiMbaNAma mage) enA stane, jaghana ane karadvaya e seve suMdara hatA, ane caraNe khUbaja majhA | hatA. banne netro atIva AkarSaka hatA. mastakanA vALa ane daMta paMkita daSTa puruSanA cittane AnaMda ApanArAM hatAM. A pramANe e subhadvArana atAva manahara hatuM (fNavircrrrr nAva purovacAravurasa) ene suMdara veSa prathama rasa rUpa muMgAranuM ghara hatuM yAvatu saMgata leka vyavahAramAM e subhadrAsana atIva kuzaLatA pUrNa hatuM. ahIM yAvatuM padathI "rASai, sanattagatasitamagara, zeNitavidyAva4itaraMDhAnagrr6) e padenu grahaNa thayuM che. padonI vyAkhyA A pramANe che-e subhadrAtrInA nuM gamana, hAsya, musakAna, bolavuM, A vANI, ceSTita, netra-ceSTA ane prasannatApUrvaka karavAmAM AvelA AlApa e sarve adbhuta hatAM. eTale ke e subhadrAna e sarve gamanAdika rUpa kAryomAM atIva uttamatA yukta hatuM (amaravaNa surUvaM rUveNaM aNuharaMtoM subhadaM bhami jovvaNe vaTThamANiM itthIrayaNa, NamIya thamLa ja #swifja ya suvALA ja joI6) e subhadrAstrIratana rUpamAM devAMganAonA sauMdaryanuM anukaraNa karanAra hatuM. evA vizeSaNethI viziSTa temaja bhadra-kalyANakArI yauvanamAM sthita evA strI-ratnarUpa subhadrAratnane vinamie sAthe lIdhuM ane namie aneka rane, kaTakone ane truTikAne lIdhAM. (jifrdattA jevA mATe tathA te yuvAna cha4) e sarvane laIne pachI teo jyAM bharata rAjA hatA tyAM gayA. (tAi jAi turavAra kAva 36 Tu asnAdaug) jati vakhate teo e sAdhAraNa gatithI gamana karyuM nahi paNa utkRSTa gatithI gamana karyuM te temanI utkRSTa gati paNa evI hatI ke jemAM tvarA hatI, zIdhratA hatI. ethI temaNe mAga mAM koI paNa sthAne vizrAma lIdhe nahi. tvarA yukta hovA chatAMe te evI nahatI ke jemAM anuddhatatA hoya paNa uddhutatAthI chalaMgathI-te yukata hatI. A pramANe jevI vidyAdharanI gati hoya che, evI ja gatithI cAlIne teo bharatarAjAnI pAse gayA. ahIM yAvat padathI "RA caNA, jorA, hiMdavA, yathA" e vizeSaNanuM jambudvIpaprajJaptisUtra 247.
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ grahaNa thayuM che. (3vArichattA maMtastrijaNagvanA vinovA kAra nA vALa vajAti) tyAM pahoMcIne teo nIce utaryA nahIM paNa AkAzamAM ja sthira rahyA. je vane temaNe te vakhate dhAraNa karelAM hatAM, te vacce kSudraghaMTikAothI yukta hatAM. ane pAMca vaNathI-suphala, nIla, pAta-rakUta ane harita e pAMca prakAranA raMgothI raMgelAM hatAM. ethI e va zreSTha hatAM. AkAzamAM sthira rahIne ja e vinami ane namae bharata mahArAjAne jaya-vijaya zabdothI vadhAmaNI AvI. (vAvittA ghauM vArI) ane vadhAmaNuM ApI ne pachI A pramANe kahyuM. (gamafici devAnu thA ! kAra a devabhugivA maLattikiNkraa iti kaTUTu taM paDicchaMtu NaM devANuppiyA! amhaM imaM jAva viNamI itthIrayaNaM NamI tharifja ramam ) he devAnupriya ! ApazrI be vijaya prApta karyo che. ahIM AvelA thAvata padathI mAgadha gamanI vakatavyatA prakaTa karavAmAM AvI che, ethI mAgadha prakaraNamAM je kahevAmAM AvyuM che te badhuM ahIM kahevuM joIe. A pramANe ame ApazrInA AjJapti kiMkare AjJA pAlako chIe. A pramANe kahIne pachI temaNe A pramANe kahyuM ke he devAnupriya! ApazrI amArI A bheTane savIkAre. A pramANe kahIne vinamie strI-ratana ane namie ratnAdiko. bharata rAjA ne bheTamAM ApyAM. (navaraM uttatLa gujafmatadAra madde levAnuat it virAvAritti) bheTa ApavAnI sAthe-sAthe temaNe "ame bane sudrahamavatparvatanI sImAmAM AvelA uttara zreNinA adhipati vinami ane nami vidyAdharAdhipati ochIe ane have ame ApazrInA dezanA ja nivAsIo thaI gayA chIe "A pramANe pitAnI oLakhANa ApI. (tapir re marde tArA jJAva vinoda) A pramANe temanA vaDe bheTamAM pradata trIratana temaja ratnAdika ne svIkArI ne bharata mahArAjAe teo banneno satkAra karyo ane te e banenuM sanmAna karyuM. tyAra bAda banene pota-potAnA sthAne javAno rAjA e Adeza Apyo. (vihinattA vasatA rivizvana) A pramANe te banene visarjitakakarIne bharata rAjA pauSadha zALA mAMthI bahAra nIkaLyA. (dinimittA makazamut arentvatta) bahAra nIkaLI ne te rAjA snAna gharamAM gayA. (magg. visittA bhoyaNamaMDave jAva NAmi vinimINaM vijjAhararAINaM aTThAhiya mahAmahimA) tyAM pahoMcIne temaNe snAna karyuM ahIM snAnavidhinuM saMpUrNa rUpamAM varNana karavuM joIe. pachI te tyAMthI bhejana maMDapamAM gayA. tyAM temaNe pAraNA karyA. ahIM yAvata zabdathI e kathana saMgRhIta thayela che. ke pachI temaNe zreNI-prazreNI janene belAvyA ane ATha divasa sudhI satata mahAmahotsava karavAnI temane AjJA ApI. temaNe bharata mahArAjAnI AjJAthI nami-vinami vidyAdhara rAjAo upara vijaya meLavyuM te vijayapalakSyamAM ATha divasa sudhI ThATha mAThathI mahotsava karyo ane te mahotsava pUrNa rUpe saMpAdita thayA che enI sUcanA rAjAne ApI (ttA re ve cakaache aAkaSaraNAtrA nimarDa) tyAra bAda te cakarana AyudhagRha zALAmAMthI bahAra nIkaLyuM. (Ava 3rApurathama niSi it tevI mAmade pApa sAvi rosthA) ane yAvat te IzAna dizAmAM gaMgA devInA bhavananI tarapha ravAnA thaiyuM kemake vaitAdrayathI gaMgAdevInA bhavana tarapha janArAne IzAna dizAmAM javuM e vadhAre sarala paDe che. (varaghera davA fadhu vattavRar nAva nava maTTAdakara rayaNacittaM NANAmaNi kaNagarayaNa bhati cittANi ya duve kaNagasIhAsaNAI sesaM taM va jambudvIpaprajJaptisUtra 248
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAya tti) pUrvokta siMdhu prakaraNamAM je vaktavyatA kahevAmAM AvI che te ahIM kahevI joIe, paNa ahI siMdhunA sthAne ga MgApada lagADI ne abhilApa karave joie. e vatavyatA A ja granthamAM tRtIya vakSaskAramAM 11 mAM sUtramAM vizeSa rUpa mAMthI prIti dAna sudhI kahevAmAM AvI che. te prItidAna sudhInI vatavyatA ahIM' paNa jANI levI joie. te vaktavyatA ane A vatavyatAmAM atara A pramANe che ke ga'gAdevIe bharata nareza mATe leTamAM 1008 kubhA ke jeeA ratnAthI vicitra pratIta thatA hatA, AvyA temaja aneka mANie thI, kanaka tathA ratnAthI jemanAmAM racanA thaI rahI che, evA e kanaka sihAsanA AvyAM, zeSa sava kathana prAbhRta (leTa) svIkAra karavI, sanmAna karavu' vagere che te sava ATha divasa mahAtsava sudhInuM kathana pahelAM prakaTa karavAmAM Avyu che ahI paNa te pramANe ja samajI levuM joie. IIsUtra25|| bharata mahArAjA ke digyAtrA tathA dakSiNArdha meM bharata ke kAryakA varNana 'paNa se divve cakkarayaNe gaMgAe devIe aTThAhiyAe ?' ityAdi sUtra, 26 || . kArtha - (ari se dive cakkarayaNe gaMgApa devIpa aTThAhiyAe mahAmahimAe niyatAe samALI) jayAre gaMgAdevInA vijayApalakSyamAM AyeAjita ATha divasa nA maheAtsava samAsa thaI cUkayA. tyAre te divya cakraratna 'bAvalAoAtro' AyudhagharazALA mAMthI (fft. phalama) bahAra nIkaLyuM. ane ( nimittA nA navA maTAphe piimaLa hena yAsi paNa pavAya muTAmimulye thApa yAya dosthA) nIkaLIne te yAvat gaMgA mahAnadInA pazcima skUla para thai ne dakSiNa dizAmAM khaMDa prapAta guhA tarapha cAlavA lAgyuM. ahIM yAvat zabdathI antarikSa pratipanna yakSa sahastra parivRta vagere pAThe gRhIta thayela che. (sALaM te maLye dayA nAva neLeva vakaLAyamuddA temene vALaccha) jyAre bharata rAjAe cakraratnane khaDa prapAta guhA tarapha jatu joyuM te te paNa jayAM khaMDa prapAta nAmaka guphA hatI te tarapha paDAM. ahIM yAvat pAThathI 'pati rA hraotucittAntiH protimanA pamalaumasthitaH kheMcavasarpadaitya " e pATha tRtIya vakSaskAramAM jema kahevAmAM Avela che, te pramANe atre paNa sagRhIta thayA che. (lavAnnuittA savA yamAhAvatvyaa yavvA Navari NaTTamAlage deve pIidANaM se alaMkAriyabhaMr3a kaDagANiya sesaM savvaM sadeva kaTTAdiyA mArmAmA) tyAM paheAMcI ne teNe je kAryo tyAM karyAM te viSe kRtamAlaka devanI vakRtavyatAmAM jema varNavavAmAM Avela che tema ahI paNa jANI levuM joie. kRtamAlaka deva tamiSA guhAne adhipati deva che. te jaktavyatAmAM ane A vaktavyatAmAM taphAvata ATalA ja che ke nATayamAlaka deve bharata mahArAjA mATe prItidAnamAM AbharaNA thI pUti bhAjana ane kaTako Apyo. enA sivAyanuM zeSa badhuM kathana satkAra, sanmAna vagere karavA aMgenu kRtamAlaka devanI jema ja ATha divasa sudhI mahAmahotsava karavA sudhInu che. (taraNa se bharahe rAyA NaTTamAlagassa devassa aTThAhiApa mahimAe NivvattApa samANIpa suseNaM seLAvaDuM sAveda) jayAre na ya mAlaka devanA vijaye palakSyamAM AyAjita ATha divasa sudhIne mahAtsava sampUrNa thaI cUkayA tyAre bharata rAjAe peAtAnA suSeNa nAmaka senApati ne ekalAvyeA. (sAvittA nAva lidhuno bhedavo) elAvI ne teNe je kaMI te senApati ne kahyu te jambudvIpaprajJaptisUtra 249
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ badhuM sidhu nadInA prakaraNamAM jema kahevAmAM AvyuM che tevuM ja atre paNa samajavuM paNa ahI sidhu nadInA sthAne gaMgA zabda jeDa paDaze. jema ke-"TchAdi i mo revAnuegar!" he devAnupriya ! suSeNa tame jAo ane gaMgA mahAnadInA (kufmara biguM saTrAjanimeirA navarAtrinA gohi ) pU diggavatI niSphaTa-bharata kSetrane ke je pazcimamAM gaMgAmahAnadIthI pUrvamAM samudrathI dakSiNamAM veta ya girithI ane uttaramAM himavata parvatathI vibhakRta thayela che. tene sAthe ane tenA sama-viSama rUpa je avAntara kSetrakhaMDa che, temane sAthe potAnA vazamAM kare ane temane vazamAM karIne tyAMthI prApta pitapitAnI jAtimAM utkRSTa hoya tevI vastuone prItidAnamAM prApta karo. (agri RLAvarka leva AMja mAre deva vavA ) A pramANe bharata rAjA vaDe AjJapta thayela te suSeNa senApati jemAM gaMgA mahAnadI hatI tyAM gaye . (3vAra 7 roccA sAMdhAvAva maerLa vimasTaraDhatuMwvoDuM ghAmULa vAta sattA) tyAM jaIne teNe pitAnA kaMdhAvAra rUpa balasahita susajaja thaIne-jemAM vimala jaLanI vizALa taraMgo laherAI rahI che evI te gaMgA mahAnadIne naukAbhUta thayelA te carmaratana vaDe pAra karI. ( 3ttapittA jeNeva bharahassa raNo vijayakhaMghAcAraNivese jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvaanadI pAra karIne pachI te jyAM bharata rAjAne vijaya aMdhAvA-paDAva-hatA ane jyAM bAhya upasthAna zALA hatI tyAM AvyuM. (vAcharA gama jAgo thALa paDyo da6) tyAM AvIne te AbhiSekUya-abhiSeka gya-pradhAna hastiratna uparathI nIce utaryA. (noradA mAruM zuM thavirf Tda tene mAre jAvA te kAnajI) nIce utarIne te zreSTha ratnone laI ne jyAM bharata mahArAjA hatA tyAM AvyA. (3vArachattA . vArijAhidaM kAra mAe sAthe paNa vinA vAve) tyAM AvIne teNe ane hAthe na joDI ne ane temane aMjali rUpamAM banAvIne bharata mahArAjAne jaya-vijaya zabda vaDe vadhAmaNI ApI. (vArittA anAjuM vAruM natharphaMDavo) vadhAmaNI ApI ne pachI teNe te bharata mahArAjAne zreSTha 2no arpita karyA-rAjAnI sAme zreSTha ratana mUkyAM. (ta te ma aa puNekara saMjavaNa gajaruM ghara nathaor4 vida6) bharata nareze te suSeNa senApati vaDe pradatta nene svIkAra karyo. (zirA taif siAva rAjA ra 4) svIkAra karIne pachI teNe suSeNa senApatine satkAra karyo ane sanmAna karyuM. (sathavAratA samANittA viva6) sahakAra ane sanmAna karIne pachI bharata narezate suSeNa senApati ne AdarapUrvakavisarjita karyA. (ta re suNe je sejAva mara tahevAra vida6) tyAra bAda bharata nareza pAsethI potAnA AvAsa-sthAna upara AvI ne suSeNa senApatie snAna karyuM, khalikama karyuM, kautuka maMgaLa, prAyazcitta karyA. yAvata te pitAne zreSTha prAsAdamAM pahoMcIne IcchAnusAra zabda, sparza, rasa rUpa ane gaMdha viSayaka pAMca prakAranA jambudvIpaprajJaptisUtrA 250
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAma bhego bhegavavA lAgyA. zabda ane rUpa e kAma mAnavAmAM AvyA che. ane sparza, rasa, gabdha e bhege mAnavAmAM AvyA che (tai re ma AthA paNa jayArU gui Tragum sada) gaMgAnA niSkaTane jItyA pachI koI eka vakhate bharata mahArAjAe suSaNa senApatine bolAvyA.(padAvittA uM vAva) belAvIne tene A pramANe kahyuM- it mo devAjI vaMscriAyaTrNa karasjida suvAsa javA vida) he devAnupriya ! tame tvarAthIjAo ane khaMDaprapAta guhAnA uttara digvatI dvAranA kamADa kholo. (kag timira gudA to mAnArve vAva vize meM mavaDa) jevuM kathana tamistrI guphAnA saMbaMdha mAM kahevAmAM AvyuM che, tevuM ja kathana atre khaMDaprapAta guphAnA saMbaMdhamAM paNa tamAruM kalyANa thAo ahIM sudhI samajI levuM joIe. tamisrA guphAnA saMbaMdhamAM kathana Aja vakSaskAranA 14 mA sUtramAM karavAmAM Avela che. te tyAMthI e viSaya jANI zakAya tema che. (tadeva vAva mANo kaji phuvA ma NaNaNa meheMghAnivadaM) AnA pachInuM kathana pUrvokta jevuM ja che. yAvatu jema cadra meghAvRtta aMdhakAramAM praveze che temaja te bharata mahArAjAe uttara dvArathI tamisAguphAmAM praveza karyo. (tara vinaMto saMsAruM masTika) bharata mahArAjAe jema khaMDa prapAta guphAmAM praveza karyo tema ja suSeNa senApatie paNa tyAM praviSTa thaIne 49 maMDUle lakhyA. ahIM guphAnA kamADa kholavAthI mAMDIne 49maMDale lakhavA sudhI jeTaluM varNana che, te badhuM jevuM tamitrA guphAnA prakaraNamAM karavAmAM AveluM che tevuM ja che. (tI vairUegvAthaguhaae vahumajjJadesabhAe jAva ummaggaNimaggajalAo NAmaM duve mahANaio taheva Navara pccrisihastrA vaDaro dUaro mALo purALa ja mAruM ramati) te khaMDa prapAta guphAnA bahu madhya deza bhAgamAM yAvatU-barAbara e ja sthAna para unmajJA ane nimagnA nAmaka be mahAnadIo vahe che. e nadIonuM svarUpa tamisrA guphAnI e ja nAmanI nadIe jevuM ja che, 16 mAM sUtramAM Aja vakSaskAranA varNanamAM e kathana kahevAmAM Avela che. paNa te varNanathI A varNanamAM je vizeSatA che, te A pramANe che.-khaMDaprapAta guphAnA pazcima bhAgamAM je kaTaka che, te kaTathI e bane nadIo nIkaLI che. ane pUrva dizA tarapha thI e bane nadIo gaMgA nAmaka mahAnadI mAM maLI che. (te tadeva javera prathidina 4 iaa saMghamaghattadavA savaMta) e bane nadIonA AyAma-vi antara vagere sarva kathana tamisA guhAgata pUrvokata nadI draya jevuM ja che. ahIMnI bane nadIone praveza gaMgAnA pazcima taTamAM thayela che. eTale ke tamisA guphAnI e bane nadIone praveza sidhunadIomAM thayela che. ane ahIMnI banne nadIone praveza gaMgA nadImAM thayela che. zeSa setu vagere banAvavA saMbaMdhI sarva kathana pahelAM jevuM ja atre paNa saman. (tae NaM khaMDappavAyaguhAe dAhiNillasla duvArassa kavADA sayameva mahayA 2 koMcAravaM rabA 2 sarasAdaHris arriDuM padavANavirAthA)khaMDaprapAta guphAnA dakSiNa dvAranA kamADe krauMca-pakSInA zabda jevA zabda karatAM potAnI meLe ja senApatinA daDaratnanA prahAra vinA ja pitAnA sthAna upara thI khasI gayA. (ta se marde tathA cAra virama gAva jambudvIpaprajJaptisUtrA 251
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ haMgvAyaguEAgo vivADhevi Ri mLa siva meiMdhavAnivAjho) tyArabAda cakra ratna jene gantavya mArga prakaTa karI rahyuM che. ene bharata nareza yAvat khaMDa prapAta guphAnA dakSiNa dvArathI pasAra thaIne candranI jema aMdhakAra samUha mAMthI nIkaLyo. ahIM yAvata padanA pAThathI "ane jAnavaranadAnughAtamA ItyAdi vizeSaNa vaDe "madAvAdana mUtAva" e vizeSaNa sudhI varNana pahelAM tamisrA guphAnA prakaraNamAM karavAmAM Avela che, tevuM ja sarva varNana ahIM paNa karI levuM joIe. Ama sUcita karavAmAM Ave che. atre evI AzaMkA thAya che ke cakravatIone je tamisrA guphAmAM praverA ane khaMDaprapAta guphAmAMthI nigama hoya che, enuM kAraNa zuM che? evuM kema thatuM nathI ke khaMDaprapAta guphAmAMthI temane praveza thAya ane tamisA guphAmAMthI temanuM nirgamana thAya kema ke praveza ane nirgamana rUpa kAryonI ubhayatra tulyatA che. te A zaMkAnuM samAdhAna A pramANe che ke evuM je kahevAmAM AvyuM che to temAM e kAraNa che ke A pramANe praveza ane nirgamana je kare che. te cakrI prazasta phaLavAnuM thAya che. bIjI vAta e che ke khaMDaprapAta guphAthI praviSTa thaIe to RSabhakUTa Asana paDe che te tenI upara caturdika paryata sAdhya vagara nAmanyAsa eTale ke-nAma lakhavuM paNa zakaya hetuM nathI. sUtra-26 (ttat it marade rANA jAra mALag) rUri -sUtra-27" TIkAI-(tapa i te mATe tathA TriNa maDhALa pradarithami je duvANALAvAmaM vakoyavirAchaoin =Ava vinayavaMdhAvAvere ) guphAmAMthI nIkaLyA bAda bharatarAjAe gaMgA mahAnadInA pazcima digvatI taTa para bAra yojana pramANe lAMbI ane 1 jana pramANa pahoLI ethI ja eka suMdara nagara jevI suzobhita dekhAtI vijaya senAne nivAsa paDAva nAkhe (jhavanirdU saM je kAra ridiyaurrLa adRmamara ) ahIM thI AgalanuM badhuM kathana jema mAgadhadevanA sAdhana prakaraNamAM spaSTa karavAmAM Avela che, tevuM ja pauSadhazALAmAM darbhanA Asana upara besavA sudhInuM ahIM jANuM levuM joIe mAgadha devane sAdhana karavA aMgenuM prakaraNa Aja tRtIya vakSaskAranA saptama sUtramAM spaSTa karavAmAM AveluM che. A pramANe sarva kathana pUrvAphata rUpamAM saMpanna karIne bharata mahArAjAe 9 nidhio ane 24 ranene sAdhavA mATe aSTama bhaktanI tapasyA dhAraNakarI. (ta se mare rat jambudvIpaprajJaptisUtrA 252
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ nagvArA jJAA-nithi maNi mALe 2 viru) te aSTamabhakta(telA) tapasyAmAM te bharata nareze 9 nidhionuM ane 14 ratnanuM potAnA manamAM dhyAna zarUkaryuM Aja ahI thAvata padathI-UauSadhivA "A padathI mAMDIne davA "akrAH " pada sudhInA pada samUha gRhIta thayA che. (tadasa parinivarattAvApuvamarUpamadhyathA devA kavAyA jaa frdo visphAkavA ) te bharata mahArAjAnI pAse aparimita raktavarNana, kRSNavarNanA, nIlavarNanA, pItavarNanA, zukUla varNana ane harita varNana vagere aneka varNane ranevALI temaja jemane yaza lokamAM vyApta thaI rahyo che evA 8 nidhio pota-potAnA adhiSThAyaka deva sahita upasthita thayA. ahIM aneka varSovALA rane jemAM rahe che, Ama je kahevAmAM AvyuM che te temanA matanI apekSAe kahevAmAM Avela che. je A pramANe mAne che ke nava nidhiomAM e vaphTamANa padArtho sAkSAt utpanna thAya che. zAviti ka9ya pustaka vagere pustakomAM vizvanI sthiti prakaTa karavAmAM AvI che. keTalAkanA mata mujaba ka9pa pustaka pratipAdya padArtha sAkSAt e nidhiomAM utpanna thAya che temaja e dhruva che. kema ke tathAvidha pustaka vaiziSTaya rUpa svarUpa emanuM nAza pAmatuM nathI avayavI dravyanI avinAzitAne laIne e akSaya che. tadAraMbhaka pradezonI avinAzitAne laIne eo avyaya che. pradezanI aparihInatAnA saMbaMdhamAM yuti siddhAnta mujaba padmavadikAnI vyAkhyA karatI vakhate kahevAmAM AvI che. ethI jijJAsuo tyAMthI ja jANavA prayana kare. "gvamava" mAM makArano prayoga alAkSaNika che. "DholAvavaca" padanI nipatti " padanI niSpattinI jemaja jANavI joIe. athavA ArSa hovAthI ahIM anusvAra karavAmAM Avela che. vRttika5ka kalpa pustakanA pratipAdanathI e loko mATe puSTi kAraka hoya che. te nava nidhio ne nAme A pramANe che-resa-iuMmag-2, fir4-3, saravALA-4, mahAka-1, jAnTeza-6, mATuM-3, mAnavane madanidhI-8, vaNe lAza (1) naisarSanidhi-e nidhine sarpanAmaka devathI adhiSThita hoya che. (2) pAMDunidhie nidhi pANaka nAmanA devathI adhiSThita hoya che. (3) piMgalaka nidhi- e piMgalaka nAmaka devathI adhiSThata hoya che. (4) sarvaratnanidhi-e savaratnanAmaka devathI adhiSThita hoya che. (5) mahApadmanidhi-e mahAparvanAmaka devathI adhiSThita hoya che. (6) kAlanidhie kAla nAmaka devathI adhiSThita hoya che. (7) mahAkAla nidhie mahAkAla nAmaka devathI adhiSita hoya che. (8) mANavakanidhi- e mANavaka nAmaka devathI adhiSita hoya che. ane (9) zaMkhanidhi e zaMkha nAmaka devathI adhichita hoya che. Nesappami NivesA gAmAgaraNagara paTTaNANa ca / doNamuha maDaMbANaM khaMdhAvArAvaNa gihANaM // 1 // * nasa nAmaka nidhimAM grAma Akara, nagara, paNa, droNamukha, maDaMba, skadhAvAra, ApaNa ane bhavana emanI sthApanA vidhi rahe che vRtti-vADa-thI je AveSTita hoya che, tene grAma kahevAmAM Ave che. jayAM suvarNa rana vagerenI utpatti hoya che, tenuM nAma Akara che. aDhAra prakAranA karothI je rahita hoya che. te nagara kahevAya che. samasta vastuonI prAptinuM je sthAna che. te pAna kahevAya che. athavA baLada gADI vaDe ke nA vaDe jyAM jaI zakAya che tenuM nAma paNa che. athavA ja bhayAna dvArAja jyAM jaI zakAya che te pattana che jambudvIpaprajJaptisUtra 253
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ ukRta ca-pattanuM rAjareya ghoTake saumiva 2 nominevaca cArmAM rRna satrakSane ma jaLamAgathI ane sthala mA`thI paNa jyAM jai zakAya che, te droNa mukha che. jyAM ahIM gAu sudhI khIjA gAmeA haiAtA nathI. tenuM nAma maMba che. dhAvAra nAma kaTakanu che. jene hindI bhASAmAM 'chAvatI' kahe che. ApaNu bajAranuM' nAma che ane gUDa bhavananu nAma che. upalakSaNathI ahI kheTa, kaTa vagere sthAno nu paNa grahaNa thayuM che. dhUlikAnA prAkArakeATa--thI parivaSTita thayelA sthAnanuM nAma kheTa che. nadI ane parvata thI veSTita sthAnanu nAma nagara che. kSudra prAkArathI pariveSTita thayelA kutsita nagaranu nAma kareMTa che, e sarvanI sthApanA karavAnI vidhie naisapanAmaka nidhimAM hoya che. gaNiyassa ya utpattI mANummANassa je pamANaM ca / ghaNNassa ya bIANaya uppattI paMDue bhaNiyA ||2| saMkhyA pradhAna hovAthI vyavahabya dInAra vagerenuM athavA nArikela vagerenuM temaja parIkSya mautikAdinuM kathana temaja mAna-setikA Adi rUpa telanu temaja e tAlanA viSayabhUta padArtha nuM unmAna, tulA ka-tAlA emanu ane emanA vaDe je tolavAmAM Ave che evA je padAtho che temanu tathA dhAnya zAli vagere ane khIjanuM A pramANe e sanI mApavA-tAlavAnI vidhitu parimANa bIjA nidhimAM rahe che. eTale ke kaI vastu keTalI, che, keTalA vajanavALI che, vagerenA hiMsAkha-Aikha e nidhikare che. tRtIyanidhisvvaa AbharaNavidI purisANa jA ya hoi mahilANaM / AsANa ya hatthINa ya piMgalaNihiMmi lA bhaNiyA ||3|| sava prakAranA puruSonAstrIenA, gheADAenA ane hAthIonA AbharaNeAnI vidhi e trIjI piMgala nidhimAM rahelI che. catu nidhi- thaLA saLvayaMne kaTsa vi vAra codakSa uvarSAMte niri cA, ciAi ca ||zA sarva ratna nAmaka noMdhamAM catu zaratnA ke je cakravartI ne prApta hAya che. te utpanna thAya e 14 ratnamAM sAta ratnA-cakraratna, daDaratna, asiratna, chatraratna, ca ratna, maNiratna ane kAkaNI ratna e badhA ratnA ekendriya hAya che. ane emanA, sivAya senApati gAthApati, vakI purohita, ava, hasti ane strI e sAta ratne paMcendriya hoya che. paMcamI nidhi-vatthoNaya utpattI NiphattI caiva savvabhattINaM / raMgANa ya dhovvANa ya savvA esA mahApaume ||5|| e mahApadmanAmaka pAMcamI nidhimAM sarva prakrAranA vastronI utpatti temaja vajragata samasta racanAonI rageAnI ane vastrAvigerene dhAvAnI vidhi niSpanna heAya che. kema ke e mahApadmanidhi zukala-rakata vagere guNAthI yukata hAya che. ethI A nidhi vastrAne bhinna-bhinna prakAranA raMgeAthI ragavA temaja temane prakSAlita karavAM 84 lAkhahAthIonA ane gheADAonA tathA 96 karoDa manuSyanA vastrone banAvIne temane apavAM, e badhu kAma e nidhinu che. chaThThInidhi kA kAoNNANaM savvapurANaM ca tisu vi vaMsesu // ferrer kammaNiya tiSNi payAe hiyakarANi ||6|| e kAla nAmaka chaThThI nidhimAM samasta jIAtiH-zAstrAnukhandhI jJAna tIrthaMkara bhagavAnane va'za, cakravatI va'za ane khaladeva-vAsudeva e traNa vazeAMmAM je zubhAzubha thai cUkayu che thavAnuMche, jambudvIpaprajJaptisUtra 254
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ thai rahayu che te khadhu rahe che. tApatha A pramANe che e nidhithI samasta zubha-azubha jANavAmAM Ave che. zilpazata ghaTa-leAha, citra, vastra temaja nApita e pAMca zilpenA dareke dareka zilpanA-20-20 bheda che A pramANe a zilpazata temaja kRSi, vANijaya vage2e traNa krama ke je uttama madhyama ane jadhanyanA bhedathI traNa prakAranA che. ane jemanAthI prajAonAnirvAha thAya che, temanA abhyudaya thAya chejANavAmAM Ave che. saptamanidhi-lohassa ya utpattI hoi mahAkAli AgarANaMca / rupassa suvaNNassa ya maNimuttasilappavAlANaM ||8|| e mahAkAla nAmaka nidhimAM aneka prakAranA leAkhaDanI utpatti khatAvavAmAM AvI che. tema cAMdI, seAnAmaNi, muktAzikSA sphaTika vagere temaja pravAla-mUMgA vagerenI khANAnI utpatti khatAvavAmAM AvI che, aSTamanidhi-johANa ya utpattI AvaraNANaM ca paharaNANaM ca / savvA ya juddhaNII mANavage daMDaNIi ya 5 e mANuvaka nAmaka AThamI nidhimAM cASThAenI, kAyarAnI AvaraNAnI zarIra rakSaka kavacAdi vastunI samasta prakAranA praharaNe zasrA nI yuddhanIti garuDa, zakaTa, cakra vyUha vagere rUpamAM racanAvALA yudhdhonI nItinI temaja sAma, dAma danDa ane bheda e cAra prakAranI nItionI utpatti kahevAmAM Ave che eTale ke e nidhithI e samasta vastuonI utpattinu jJAna cakravatI ne prApta thAya che. navamInidhi-vihI NADagavihI kavvassa ya cauvvihassa utpattI / saMkhe mahANihimmi tuDiaMgANaM ca savvesi 11811 e zakha nAmaka nidhimAM nATayanidhinI 32 sahasra nATakAbhinaya rUpa aMga sa McAlana karavAnA prakAnI nATayanidhi 32 prakAranA nRtya-gItavAdyonI abhinaya vastuthI sabaddha pradarzana nanA prakAranI temaja dhama, atha, kAma ane mekSa e puruSArthAnu pratipAdana karanArA granthanI athavA saMskRta, prAkRta apabhraMza ane saMkINu e cAra prakAranI bhASAemAM nibaddha zranthenI athavA gadya-padya geya, ane cauNaeN padethI banne grantha-emanI ane samasta prakAranA truTitAgAnI niSpatti hoya che. emAM je dharmAdi purUSAtha catuSTayathI nibaddha cavidha kAvyA che te te prasiddha cheja temaja dvitIya prakAranA caturvidha kAvye paNa ke je saMskRta, prakRta bhASAemAM nikhaddha thayelAM che, prasiddha che. apabhraMza kAvya te che ke je bhinna bhinna dezeAnI bhASAemAM nibaddha hoya che. tathA zaurasenI vagere bhASAomAM je kabje. niSaddha hoya che te soMkINa bhASA niSaddha kAvya che. tRtIya catuSTamA je kALya zAstra patijJAdhyayananI jema chandaracanAthI niddha hAtunathI te padya kAvya che. niSAya, RSabha, gAMdhAra, SaDUja, madhyama ane dhaivata e svareAmAM nibaddha hoya che. ane emanA anurUpaja tantrIlaya vagereyI samanvita thaIne gAvAlAyaka hoya te geyakAvya kahevAya che. je kAvya brahmacaryAyana padanI jema khAtulaka mahula hoya che. gama pATha bahula hAya che, nipAta jambudvIpaprajJaptisUtra 255
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahula DAya che. nipAta avyaya bahula hoya che. te cauNa kAvya che e AThamI zaMkha nidhi mAM sarva prakAranA vAghonI utpatti hoya che ja jyAre cakravatI vijya prApta karavA nIkaLe che tyAre gaMgAmukhavAsI e nava nidhio cakravatInA bhAgyodayathI pAtALa mAgathI AvIne cakavatInA mArgamAM paDanArA gAmamAM AvIne vasI jAya che. ane jyAre cakravatIne kaI paNa kAryanI siddhi meLavavI hoya che keI kAma AvI jAya che tyAre e siddhie cakavatI pAse AvI jAya che. cakkaTTha paiTThANA aThussehA ya Nava ya vikkhbhaa| bArahadohA maMjUsa saMThiyA jaannhviimuhe||10 emAMthI dareka nidhinuM avasthAna ATha-ATha cakranI upara rahe che. jyAM jyAM e nidhio laI javAmAM Ave che tyAM-tyAM teo AThaca nI upara pratiSThita thaIne ja jAya che. emanI uMcAI (usedha) ATha ATha jana jeTalI hoya che, emane vistAra 9 jana jeTaluM hoya che. 12 jana jeTalI emanI laMbAI hoya che. temaja emane AkAra maMjUSA (peTI) jevo hoya che. jayAMthI gaMgA samudramAM praveza kare che tyAM e navanidhio rahe che. veruliyamaNikavADA kaNagamayA viviharayaNapaDipuNNA / sasisUracakkalakkhaNa aNusamavayaNovavattIyA / 1 // emanA kamADe vairyamaNinA banelA hoya che. e svarNamaya hoya che. aneka ranethI e pratipaNa hoya che. emanAmAM je citro hoya che te zazI, sUrya ane cakrAkAra hoya che. emanAM dvAranI racanA anurUpa ane sama-aviSama hoya che. paliovamaTriIyA NihisaraNAmAya tatthakhalu devA / vire sAghArA vinA divasa 5 grA pratyeka nidhinA rakSaka devanI sthiti eka pApama jeTalI hoya che. je nAma nidhinuM che te ja nAma thI tenA rakSaka deve paNa saMbodhAya che. e deve te nidhionA sahAre ja rahe che, ethI e nidhie temanA AvAsa rUpa hoya che. Adhipatya meLavavAnI icchAthI koIpaNa emane kharIdI zakatuM nathI e to mAtra bhAgyazALI cakravatI ene pUrvacarita prazya prabhAvathI ja prApta thAya che 12 ee NavarNAiharayaNA pabhUyadhaNarayaNasamiddhA / jeva samuvagacchaMti bharahAviva cakkavaTTINaM // 1 // e navanidhionA prabhAvathI emanA adhipatine aparimita dhana-ratnAdi rU5 samRddhinuM saMcayana thatuM rahe che. kemake e nidhi be jAte apAra dhana-ratnAdi saMcayathI samRddha hoya che. e bharatakSetranAM 6 khaMDo upara vijaya meLavanArA cakravatIonA vazamAM ja rahe che. A pramANe vAsudevapaNa ardhacakI hoya che, paNa e temanA vazamAM rahetI nathI. kemake eo pUrNa cakravatI rAjAnA vazamAM ja rahe che. ( tai se mAre dRmamattaSi umiti potAno viraNanaz ) jyAre bhAratanarezanI aThThamabhaktanI tapasyA paripUrNa thaI gaI tyAre te pauSadhazALAmAMthI bahAra nIkaLayA (vaM makAnaghacro nava renicom sadara ghaTTAvA jAva dithaurrLa dirgha mahAmahima repha) ane nIkaLIne snAnagharamAM gayA. tyAM teNe sArI rIte snAna karyuM pachI tyAMthI nIkaLI ne te bhejanazALAmAM gayA ItyAdi rUpathI badhuM kathanarUkta jevuM ja ahIM paNa adhyAhUta karI levuM joIe, tyArabAda jambudvIpaprajJaptisUtra 256
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ teNe zreNI-prazreNIjanene bolAvyA ane nidhiratnonI vayetAnA upalakSamAM ATha divasa sadhI utsava karavAno temane Adeza Apyo. jyAre te mahotsava sampanna thaI gayA. tyAre teNe suSeNa senApati ratnane belA ane tene A pramANe kahyuM (da80 mo retApiyaa gagAmahANaIe purathimillaM NikkhuI duccapi saMgaMgAsAgaragirimerAgaM samavisamaNikkhuDANi ya oavehi oavettA eyamANattiyaM paccappiNAhi) ivAna priya suSeNa senApate tame gaMgA nadInA pUrva bhAgavatI bharatakSetra aMDarUpa niSkaTa pradezamAM-ke je pazcima dizAmAM gaMgAthI, pUrva dizAmAM be sAgarothI, ane uttara dizAmAM giri vaitAcathI. vibhakta thacala che-jAva. tathA tyAMnA je sama-viSama avAMtara kSetra 35 nikaTa pradeze che te pradezane tame petAne vazamAM karo. tyAM tame petAnI AjJA pracalita karoane e badhuM sampanna karI tame amane sUcanA Ape. (tai se reva puiajina mALigavaM) A prakAranI AjJA jyAre bharata rAjAe potAnA suSeNa senApatine ApI tyAre te suSeNa senApatie te niSphaTa pradezane pitAnA vazamAM karI lIdhe, vagere je varNana pahelAM karavAmAM AvyuM che. tevuM ja badhuM varNana ahIM paNa samajavuM joIe tyArabAda te suSeNa senApatie e vAtanI bharata rAjAne sUcanA ApI. bharata nareze te suSaNa senApatine satkAra ane tenuM sanmAna karyuM ane tyArabAda tene javAnI AjJA ApI. (nAra mojamajAvuM munamAje vidyArU ) yAvat padathI ahIM te suSeNa senApati e ghera pahoMcIne snAna karyuM vagere rUpamAM pATha pahelAM varNavavAmAM Avela che te ahIM saMgRhIta thayo che. A pramANe te potAnA zreSTha prAsAdamAM raheto aneka bhogone bhegavavA lAgyA. ( taeNaM se dive cakkarayaNe annayA kayAi AuhagharasAlAo paDiNikAkhamai ) gaMgAnadI nA dakSiNa niSphaTa-pradezane jayAre jItI lIdhA tyAra bAda te divya cakraratna kaI samaye AyudhagRhazALAmAMthI bahAra nIkahyuM ane (iffjamA ) nIkaLIne (maMta likkhapaDivaNNe jakkhasahassasaMparibuDe divvatuDiya jAva ApUrete ceva vijayakkhaMdhA vAraniveta majjha majjheNaM nigacchai dAhiNapaccasthimaM disi viNIyaM rAyahANi abhimuhe a do 1) AkAzamAgathI prayANa karatuM te cakraratna ke je eka sanna yakSo thI surakSita hatuM -divya-truTita thAvata ravathI AkAza maMDaLa ne vyAsa karatuM na vAra nivezanI ThIka madhyamAMthI pasAra thaI ne nIkaLyuM. ane maitratya dizA tarapha vinItA nAmaka rAjadhAnI che, te tarapha ravAnA thayuM ( re mahuM tArA kAra ghara bharata nareze vinItA rAjadhAnI tarapha cakraratnane jatuM joyuM te ( gifsattA dadR-tuTTAra voTuMvira kuttire ra ) joine teo parama harSita thayA temaNe tarataja kauTuMbika puruSone belAvyA (sAvittA parva vANI ) ane bolAvIne temane te bharata nareze A pramANe kahyuM (famvi mA revAnuegvA mafmareja thI nAgha daghaceti) he devAnupriya tame zIdhra AbhiSakeya hastIratnane temaja senAne susajijata kare, yAvata bharata nareza vaDe AjJapta thayelA te kauTuMbika puruSoe AbhiSekaya hasti-ratna temaja senAne susajijata karI tyArabAda bharata narezanI pAse temanI AjJA pUrI thaI cUkI che, te aMge nI sUcanA mokalI II sUtra 27 II jambudvIpaprajJaptisUtra 257
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjayo ke jitane ke bAdakA bharatamahArAjA ke kArya kA varNana TIkA-taLa se maLye rAyA jJikaraDyo ninnivasaTM) tyAramAda je bharata rAjAe peAtAnA khAhubaLathI rAjyApArjita karyuM che ane zatruena jeNe parAsta karyA che ane peAtAna vazamAM karyAM che, evA te bharata mahA rAjAe. (vacaLavALuM) ke jenA samasta ratnAmAM eka cakraratnanI pradhAnatA che. (nidivara) tathA je navanidhine adhipati thai cUkaya che, ( mindrone ) keAza bhANDAgAra jene paryApta-sampanna che. (vattIlAvara lakSAjIthAyamo) 32 hajAra mukuTa khaddha rAjavaMzIrAjA jenI pAchaLa-pAchaLa cAle che. (saTrIpa vatta sale ivaruvaM maa vAnuM kone6) 60 hajAra varSa sudhI vijaya yAtrA karIne sa MpUrNa e bharatakSetra ne peAtAnA vazamAM karyAM. ( otravettA jovuMviyapurile sAvaka) A pramANe sapUrNa bhAratane sAdhIne-peAtAnA vazamA karIne bharata rAjAe potAnA koTu khika puruSone elAvyA. (sAvittA yaM vAlo) ane elAvIne te kauTubika puruSone te rAjAe A pramANe kahyuM. (viqAmevamo levALuviyA mile sthiyanaMAyada taheva * niSThikALAM thavarUM vaDuM duDha) hai devAnupriyA tame yathAzIghra AbhiSekaya hasti ratna ne ane haya gaja ratha temaja prabala sainyane susajja karA, ityAdirUpamAM ahIM pahelAMnI jemaja snAnavidhi, sainyApasthiti temaja hastiratnApasthiti jANI levI joie. bharata mahA rAjA jana girinA zikhara jevA gajaratna upara ArUDha thai gayA. ahIM hastiratnane je maMjana girinA phrUTa jevu kahevAmAM AvyuM che, tenuM kAraNa hastirananI kRSNatA ane uMcAine laine kahela che. ( saraLa tala anna Lo kAmile sthiyaLa TUla_samALana rame adudumAnA putro gaDhALupurI saMpakriyA )jyAre hastiratna upara samArUDha thayelA bharata mahA rAjA cAlavA prastuta thayA te temanI AgaLa ATha-AThanI sakhyAmAM ATha maMgaLa dravya sa prathama prasthita thayAM. (a jJaar) te ATha maMgala-dravyeA nA nAme A pramANe che-(loLiya siriya nAva mULe) svastika, zrIvatsayAvat nantikAvatta vaddhamAnaka, bhadrAsana, matsya kaLaza ane dadegNa (sayanaMtara = | puLa chalamiyA vighnAya chattaDAnA jJAva sadiyA ) tyArabAda pUrNa kaLaza jaLa sapUti kaLaza bhRMgAra jhArI temaja dvi pradhAna chatrayukata patAkAe yAt prasthita thai ahI` yAvat padathI (sattAmA TUMkSaLatha Ajoyadrisnnijaa vAuya vijayavejayati abbhusiyA gagaNatalamaNulihaMti purao ahANuputhvI " e pAThanA saMgraha thayeA che. (sacaLatattva teyi misaMta vimaja TuMka sAva gadALuputhvI saMvaya) tyAra khAda vaiDU maNi nirmita vimala daDayukta chatra prasthita thayu. ahIM cAvat padathI '( va Mdo TamajavAmolodiya caMdna-nimaMsamUyivimaruM gAyatta pavaraM sIhAsaNaM ca maNirayaNapAyapIDhaM sapA AjogasamA uttaM bahukiMkara kammakarapurisa pAyattattavanAM putro gAjIputhvI saMrpAtta ) e pAnA saMgraha thayeA che. e pAThagata padAnI vyAkhyA A pramANe che. je chatra prasthita thayu' te kera'Ta puSpAnI lAMkhI- lAMkhI mALAethI suzeAbhita hatuM, te candramaDala jevu ujajavaLa hatuM temaja te khaMdha nahAtu prasphuTita hatu. ane 'gruhatu ane Agantuka melathI e rahita hatuM, ethI e vimaLa hatuM. tyAra khAda siMhAsana prasthita thayuM e sihAsana maNiratna nirmieta pAdapITha jambudvIpaprajJaptisUtra 258
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ thI yukta hatuM enI upara ja paga mUkI ne rAjA te siMhAsana upara ArUDha thato hato. e siMhAsana pAdukAyoga thI paNa samAyukta hatuM eTale ke baDAu mUkavAnA sthAnakraya yukta hatuM ane kiMkare, karmaka temaja padAtIonA samUhothI parikSita hatuM mera e sarvathI vyApta hatuM (tAtA i aa gvavAthar po kagTggvo sathiA ) tyAra bAda sAta ekendriyaratana -cakraratna, chatraratna, carmaratna, daMDaratna, aviratna maNiratna, ane kAkaNuM ratna e sarvarane yathAnupUvItha cAlyAM-tathaia it gva mALitti go aETTrdalI rajA ) tyArabAda pAtALa mArgathI thaIne nava mahAnidhio prathita thayA. nidhiomAM eja nidhitva che ke teo bhUminI nIce rahe che. je e nidhio cakravartInI sAthe upara thaIne badhAM jaI zake evI rIte cAle te temanuM nidhitvaja samApta thaI jaze. ethI cakravatIne lakSya karIne teo aMdara ja cAle che. anidhionA nAme-naisarpa, pAMDuka yAvat zaMkha che. ahIM yAvat padathI avaziSTa nidhi saMgraDIta thayA che e avaziSTa nidhio nA nAme A pramANe che. piMgalaka, sarvara, mahApadya kALa, mahAkALa, mANavaka ane zaMkha enA saMbaMdhamAM hamaNAMja pahelAM spaSTatA karavAmAM AvI che. (tAtA traNa revanA putro mahAputhI pakriyA) tyArabAda seLa hajAra, de caturdazaranA 14 hajAra de ane cakavata"-zarIranA rakSaka be hajAra deve Ama badhA maLIne 16 hajAra jeTalA deva yathAnupUvI cAlyA. (sAta 2 ja vattI ittarasadA magydathI hariyA) tyAra bAda 32 hajAra mukuTa baddha rAjAo cAlyAM (tAuttara 2 sevaphathaLe putro madAjupucvIra saikriyA ) tyArabAda senApati ratna pasthita thayuM. ( ra javara varasUra purA) tyArabAda gAthApatina enAM pachI viddhakiratna, enA pachI parahitaratna e traNa rane cAlyA. e purohitaratna zAMti karmakAraka hoya che. saMgrAmamAM prahAra AdithI pIDita thayelA sainikonI maNirananA jaLanA chAMTAthI e ratna vedanAne zAnta kare che. hastiratna ane azvarana, senAnI sAthe ja cAlyAM ethI emanA gamananuM kathana ane karavAmAM AvuM nathI. (tathatA rUrivAje juo rAjupudI ) tyAra bAda strI ratana cAlyuM. ( tathata durakhiA sadA grao akA) tyAra bAda 32 hajAra takalyANakAriNio-rAjakaletatpanna kanyAo cAlI. jemane sparza Rtu viparIta-zItakALamAM uNa sparzarUpa ane uSNu kALamAM zIta sparzarUpa thaI jAya che-cAlI. e sarvakanyAomAM e guNajanmAntarapacitaprakRSTa puNya prakRtinA mahimAthI jema rAjakuLamAM utpatti thaI che temaja upanna thaI jAya che, (tacaLatara ra radi navAvALA rahyA pura bahApuputrI saMdira) tyAra bAda 32 hajAra janapada kalyANa kAriNIo cAlI. cakavarIne 64 hajAra strIo hoya che. temAM e 32 hajAra paNa hoya che. emanI sAthe janapadanA agraNijanenI-mukhiyAjananIeTalI ja kanyAe bIjA sAthe rahe che. ethI ja emane janakalyANa kAriNIo kahevAmAM jambudvIpaprajJaptisUtrA 259
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ Avela che. ( tata r vattI vasavA ha rahA puro madA vaMgiar) tyAra bAda 32-32 pAtrothI A baddha 32 hajAra nATake cAlyA. e 32 hajAra rAjAo vaDe pitAnI kanyAonA pANigrahaNa mahotsavamAM karocananA samayamAM cakravattIne eka-eka nATaka ApavAmAM Ave che. Ama e 32 hajAra thAya che. (taiar of fsanidda phUpanA yo jharAjupura saMhriyA) e nATaka pachI 360 sUpakAra-pAcakajane-prasthita thayA. (agriaaN 2 of gaTTAra rejicomogo saMghayA) tyAra bAda 18 zreNi-prazreNijane prathita thayA. 18 prazreNie A pramANa che-mAra, parasTA-2, suasures rU. kUvAgha-4, dhaar-1, jANavA 6, mAtrA -7, darara-8, III taSoliyA9, ya ee navapadayArAya nAruA bhaNiyA / ahaNaM NavappayAre kAruavaNNe pavakkhAmi // 2 // cammayarU 1, jaMta pIlagara gaMcchia3, chipAya 4, kaMsakAre 5 ya sIvaga 6, guAra malhA 8, dhIvara 1, vaUr6 prakrura che re || kuMbhakAra-1, kuMbhAra mATInA vAsaNe banAvanAra, paTela-2, gAmane mukhI, suvarNakAra -3 sanI, sUpakAra-rasoIyA 4, gaMdharva-pa, gAyaka, kAzyapaka nA pita-nAI-vALa banAvanAra vALaMda6 mAlAkAra-mALI-7, kacchakara-8 ane tAMbUlika-pAna viketA bALI, e nava prakAranA nAka kahevAmAM AvyA che temaja camakAra-camAra jeDA banAvanAra-mocI 1, yatna palakA,-telIra, grathiMka 3, chiM5ka-chIpA-4, kezakara--tamerApa, sIvaka-dajI 6, gopAla-DyAla bharavADa 7, bhillabhIla 8 ane dhIvara-machImAra e 9 prakAranA nAke kahevAmAM AvyA che. ( tAra 4 - 23rtvorDa sArasadAdarA so adANaydarI hadijI) tyArabAda 84 lAkha ghaDAo prasthita thayA. ( taLatAM ja naM jIje majurata para pucho rAjIpurathI dizA) tyArabAda 96 karoDa jeTalI mAnava medinI parAtI enI cAlI. ( tarata 2 ja va tArutaDhavA nA rathavAghafmAzo juo garAsujudI saMdijA) e janasamUha pachI aneka rAjAe mAMDalikajane, IzvayuvarAja talavara, nagara rakSaka yAvata sArthavAha vagere leke cAlyA. ahIM yAvata padathI mADuMbika kauTuMbika, mastrIo, mahAmanjhoe gaNake-tiSI o dauvArike amAtya ceTo-pIThamardI, aMgarakSako, nagaranigamanA zreSTijane, senApatie e sarvagrahaNa thayuM che. je grAmanI AsapAsa aDhI gAu sudhI anya grAma hoya nahi tenuM nAma moMba che. e maDaMba vizeSa no je adhipati hoya che. te mADaMbika kahevAya che. kauTuMbikajana, mAtA-pitA vagere ne kauTuM khike kahevAmAM AvyA che. maMtrI, mahAmaMtrI pradhAna e e bhinna pada, majaba hoya che. gaNaka nAma jyotirvidanuM che, jene hindI bhASAmAM jyotiSI kahevAmAM Ave che dvArapALa nuM nAma dauvArika che. rAjyanA je adhiSThApake hoya che tene amAtya kahevAmAM Ave che, dAsI-dAsa vagerene ceTa kahevAmAM Ave che, pIThamarda aMgarakSaka ne kahe che. jene aMgrejIbhASAmAM beDIgADa kahevAmAM Ave che. athavA jeo samAna vayanA hoya che teone pIThamarda jambudvIpaprajJaptisUtrA 260
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahevAmAM Ave che. nigama nAma vaNika janenuM che zeSa zabdano artha spaSTa ja che, ahIM prabhUti zabdathI dUtasadhipAlaka nuM grahaNa thayuM che, daMtA-rAjAnA saMdezavAhaka hoya che. temaja sandhipAla rAjayanI sandhinA rakSaka hoya che. (tayAMtara' ra i vada sAdA laTiggahA, kuMtaggAhA cAvaggAhA cAmaraggAhA, pAsaggAhA, phalagaggAhA, para suggAhA, pottha. yaggAhA, vINaggAhA, aggAhA, haDapphagAhA, dIbiaggAhA, sarahiM sapahi, rUvehi. evaM reei ciDhi, nimAdi sAdi 2 vardi puro ggeNI sathiA ) tyAra bAda aneka asi talavAra grAhIjane, aneka yaSTi-(lAkaDI) grAhIjane, aneka malladhArI janA aneka dhanudhIrIjane, aneka vajepakaraNadhArIjane aneka phalaka grAhIjane, aneka parazugrAhI jane, aneka zubha zubha parijJAnane jANavA mATe pustakone laIne cAlanArAjano. aneka vINAdhArIjane aneka tela AdinA kutupa laIne cAlanArA ane aneka sepArI vagerarUpa pAnanI sAmagrI bharIne DabbAmAM laIne cAlanAra jano temaja aneka dIvAo ne laI ne cAlanArA jane ke jeo pota-potAnA kArya ne anurUpa vezabhUSAthI susajaja hatA ane pitAnA niga mAM azUnya hatA-cAlyA. (sathatAM 2 vare ro Lio, vijuM DiNo, jaDiNo picchiNo, hAsakAragA, kheDukAragA, davavAragA, cADukAragA, kaMdappiA , kukuiA mohariA, gAyaMtAya dIbanAya (vAyaMtAya) naccatAya, hasaMtAya, kIlaMtAya, sA. setAya, sAtAya, jAveMtAya, rAvetAya sorbhatAya sobhAveMtAya AloyaMtAya, jayajayasaI ca raMgamANa, go zahAdulloga saMdarA) tyArabAda aneka daMDadhArI jane, aneka muMDIjane- jenA mastaka-nA vALo muMDita karavAmAM AvyA che evAke, aneka zikhaMDIe-jenAM mastaka upara ekaja coTalI che evA loke, aneka jaTAdhArI jane, aneka mayUra vagerenA pione dhAraNa karanArA lo ke aneka hasAvanArA loko aneka vRta Adi mAM pravRtti karanArA loko arthAta kheDUDakAraka ane aneka dravakAraka kIDA vageremAM pravRtti karanArA leke, aneka cATukArI khuzAmada karanArA loko aneka kAmakathA karanArA, loko aneka kautsucca-kAyAnI kuceDA karanArA-bhADajane, aneka vAcAla jo, asaMbaddha pralApIjane, gAtA-gAtAM bhinna prakAranI kIDAo karatA, aneka vAdyo vagADatA, nRtya karatA, hasatA, akSa vagere dvArA ramatA, pramodakArI kIDAo karatA bIjAone saMgIta vagere kalAo zIkhavatA, manabhirocaka vacane saMbhaLAvatA. bIjAonA mATe madhura zabda belatA pinkahelA vacanane anuvAdita karatA manezveSa vagerethI pitAnI jAtane ane bIjAone susajijata karatA, rAjAonA paNa rAjA puNyazALI bharatacakrInA darzana karatA tathA jaya jaya zabdane uzkAratA prathita thayA. (vaM 3vavArU meka nAva ta4 or res mA jANavA maLe unf viror ITIdhar strI agges dizA) A pramANe prathama upAMga papAtika sUtra nA pATha mujaba ahIM "te bharata rAjAnI AgaLa meTA-meTA ghoDAe, azva dhAraka puruSo, ane tampha hAthIe hastidhArakapurUSo pAchaLa ratha ane aneka rathanA samUhe cAlyAM. e pATha sudhInuM kathana apekSita che. jambudvIpaprajJaptisUtrA 261
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahI yAvat padmathI savarNaka senAMgenu grahaNa thayuM che. ( tayaNaMtaraca NaM taramallihAyaNANaM harimelA maDalamalliacchANaM caMcucca alalia puliacalacavalacaMcala INa laMghaNavaggaNadhAvaNadhovaNativainaiNa sikkhiyagaINaM lalaMtalAmaMgalalAyavaramUrANaM muhamaMDagaoculaga thAsaga ahilANa cAmaragaMDapari-maMDiyakaDINaM kiMkara varataruNa paDiggahiyA aTThasaya varaturagANaM purao ahANupuvIe saMpadviyaM ) tyArabAda taramallihAyA-vegadhAraNa karanAra che varSa jenA evA navIna, taruNa tathA herimelA nAmaka vanaspati vizeSanIzuddha kalikA jevI ane meAgharAnA puSpa jevI zunna khAvALA tathA vAyunI jema zIghragAmI hAvAthI pulita gatithI cAla cAla pUrA, TApAnu. AsphATana karatA cAlanArAM, vilAsa yukta gativALA, laMghana kriyAmAM khADA Adine oLaMgavAmAM zikSita thayelA, kUdavAnI kriyAmAM zikSita dhAvana kriyAmAM zikSita, bhUmimAM traNa paga upara ubhA rahevAnI kriyAmAM zikSita temaja bIjAonI gatine parAsta karanArI gati vALA, grIvAeAmAM jhUlatA ramya zreSTha ASaNA vALA, mukhanA AbhUSaNeAthI, avacUlAnA lAMkhA--lAMkhA gucchAothI, sthAsakAthI-daNa jevA abhyAla kArAthI ahilANa-lagAmAthI yukta tathA cAmara daDAthI suAAbhita kaTi pradeza vALA kiMkara bhUta zreSTha yuvA puruSoe jemane pakaDI rAkhyA che evA 108 gheADAe prasthita thayA. A 108 pada upalakSaNa rUpa che. e padathI atre 84 lAkha gheADAe saMgraha thayA che. (vaLatara caNa IsidaMtANaM IsimattANaM IsituMgANaM IsiucchaMga unnavisAla dhavala daMtANaM kaMcaNa kosIpavitANaM kaMcanarmANarayaNabhUsiyANaM varapUrisArohaNasaMpautANaM gayANaM aTThasaya juo gaDhALuputhvIpa saMpasthitti) tyArakhAda hAthIenA samUha prasthita thayA. e hAthIoke jemanA dAMtA hajI pUrNa rUpamAM bahAra paNa nIkaLyA naheAtA, paNa gheADA-gheADA dAMtA jemanA bahAra nIkaLyA che evA hatA, ethI e hAthIe pUrNa rUpamAM yuvAvasthA sampanna thayA na hatA. yuvAvasthA tarka e hAthIe vadhI rahyAhatA. pUre pUrI uMcAI paNa e hAthIonI hajI prakaTa thaI na hotI, e hAthIoneA pRSThabhAga paNa hajI sapUrNa rUpamAM UMcA thaye na hatA, evA e ISad unnata dhRSTa dezamAM jemane merudaMDa thADA-thADA uMcA hatA. tathA adhA bhAgamAM Udara upara paryAyarUpa avayava vizeSo vizALa hatA e hAthIonA dAMtA ekadama zubhra hatA. e dAMtA suvarNa nirmita patrathI AvRtta hatA e hAthIe suvaoNMthI, candrakAMta vagere maNiethI temaja bahumUlya ratnavizeSo thI zeAbhita hatA, emanI upara azva sacAlana kriyAmAM padyutara leke karatAM paNa vizeSa paTu evA viSAdI jane beThA hatA. evA e hAthIe 108 hatA. (sayaLatara caLa sachattAnuM lAyALuM sayaMTALa sapaDAgANaM, satoraNavarANaM, saNaMdidhosANaM sakhikhiNIjAlaparikkhittANaM himvNtkNdtaLivAyarNapriya cittinisagarbhAnuttarAhanALa) tyAramAda rathA sa'prasthita thayA. e rathA chatrA sahitU hatA. vajAe sahita hatA, ghaTAe sahita hatA, patAkAoladhudhvajAo-sahita hatA. teAraNe thIyuktahatA dvAranA avayava vizeSanu' nAma tAraNa che. jene hindI bhASAmAM maTerA' kahevAmAM Ave che. na dvighASathI samanvita hatA. ekI sAthe je khAra prakAranA vAdyo vagADavAmAM Ave ane temAthIje dhvani nIkaLe tenuM nAma na MdighASa che. nAnI-nAnI ghaMTaDIonA samUha kramazaH emanI upara AstRta hatA. emanI aMdara je laka vizeSa prakAranA pATiyAlagADavAmAM AvyA hatA-te kSudra himavadgarinI nirvAta jambudvIpaprajJaptisUtra 262
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka'darAnA madhyamAM-adara sava ita thayelA vividha tiniza vRkSonA khanAvelA hatA. temaja kanaka ane maNie thI e jaDita hatA. ( jAjAsa suyanemigata mmAnaM musajji yattamakulapurALa zALavatususaMpattAAM kAlAyasa-lekha Da vizeSa thI sucita caka paridhinI upara vidyamAna mantranI gati kriyA thI ee yukta hatA. e rathAnI dhurA suzliSTa, susaMgata temaja goLa maDalavALI hatI peAtAnAM vegathI yukta evA zreSTha gheADAe e rathAmAM jotarelA hatA. (vajana che sArathi khusaMvAdiyALa)kuzala sArathiyA vaDe ke jeo ratha saMcAlaka manuSyamAM zreSTha mAnavAmAM AvatA hatA e rathA sa McAlita thaI rahyA hatA. (sIratoLakiyALa sAvarALa sacAyasaravaLAvaLattianu.sanmAn aThThalaya dALa puro prahApuStrIya saMpattiyaM) 32 batrIza khANAne mUkvAnA sthAna bhUta tANeA thI tUNIrAthI e rathAthI maMDita hatA. e rathA saMkaTa, kavaca ane avata'sa zirastrANabhUta AvaraNa vizeSa thI alaMkRta hatA. dhanuSa, khANa praharaNa ane Ayudha e sthA mAM sthAna sthAna upara mUkavAmAM a byAhatA. ethI evI pratItI thatI hatI ke jANe e ratha yuddha mATe ja sujita karavAmAM AvyA na heAya! e rathA 108 hatA. 5 ( tayaNaMtara caNaM asisattiku tatomarasUla, lauDa, bhiMDiyAla dhaNupANisajja paaitaanIca putro anna nuputhvI aMdhiya) tyArabAda AgaLa AgaLa padmAtyanIka padAti senAnA samUha cAlyA. e padghAti senAnA dareka dareka sainikanA hAthamAM asi talavAra, zaktitrizUla, ku Mta-bha leA, teAmara bANu vizeSa, zUla, laguDa-lAkaDI, bhi'TTipAla zasra vizeSa tema ja dhanuSa e badhAM astra-zastro hatAM (taLa te mahAve te hArothayanu vacche jAva amara vai saSNibhAva iddhIe pahiyakittI cakkarayaNadesiyamagge, aNegarAyavara sahassANuyAyamagge jAva samuhababhU yaMpivakaremANe 2 sadhviddhIe savajjuIe jAva NigdhosaNAiyaraveNa gAmAgara NagarakheDa kavvaDamaDaMba jAva joyaNa tariyAhi vasahihiM vasamANe 2 gregena viLIyA rAyadAnI teneya vALajI<=) A jAtanA ThATha-mATha thI cAlanArA bharata rAjAnu vakSasthalamuktAhAra thI samalaMkRta hatu. ethI dakA mATe te Ahala daka khanI gayu hatu yAvatuM kuM DalanI krAMti thI mukhanI AbhAdviguNita thai ne bahAra prasarI rahI hatI. atIva sudara DhaMga thI e rAjAe adhAvasra ane uttarIya vasrA dhAraNa karelA hatA e nRpati amara pati (indra) jevI Rddhi thI yukta hatA. emanA yaza cAmara dizAe mAM prakhyAta thai cUyA hatA. vinItA rAjadhAnI tarapha jatuM ane niSka Taka mArga batAvanArU cakraratna emanI AgaLa-AgaLa cAlI rahyu hatu. aneka zreSTha rAjAo ne samUha emanI pAchaLa- pAchala cAlI rahyo hateA peAtAnI senA vagere thI utthita zabdo thI te samaye bhrama Dalane jANe samudranA taphAna thI gheA zabda thayena hoya, Ama batAvatA te nRpa bharata cAlI jambudvIpaprajJaptisUtra 263
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ rahyo hatA. temaja hasti azvaAdi rUpa peAtAnI sampatti thI, maNi mukuTAdinI dyuti thI temaja zArirIka kAMti thI digmaMDala ne Azcaya cakita banAva tA cAlI rahayA hatA. tenI sAthe aneka prakAranA vAdyo vagADanArAA vAdyo vagADatA cAlI rahyA hatA. A pramANe te bharata rAjA grAma, Akara, nagara, kheDa, kakha Da, vagere sthAnAmAM cAra-cAra gAunA aMtara zrI pAtAnI senAnA paDAva nAkhatA nAkhatA ane tyAMnA nivAsIe dvArA pradatta prItidAnane svIkAratA svIkAratA jyAM vinItA nAme rAjadhAnI hatI tyAM paheAMce. grAma, Akara vagere paTTAnI vyAkhyA A prakaraNamAM ja 26mAM sUtramAM hamaNAM ja karavAmAM AvI che te. jijJAsu janA tyAMthI jANI le. (3 chittA viLIyA adUrasAmaMte duvAla sajoyaNAyAma yajJoyavithina jJAtra saMdhAvAniveza kare) vinItA rAjadhAnI pAse pahoMcIne te zajA e peAtAnI senAne 48 gAu lAMbe ane 36 gAu paheLA paDAva nAkhyA. e paDAva vinItA nagarInI pAse ja hatA e paDAva dakajanone eka zreSTha nagara jeveja pratIta thate hatA (fttA yathaLa sAve) senAnA paDAva nAkhIne pachI bharata nareze potAnA vaddhakiranane khelAvyeA. (sattA gAva polalAja jIlA) ane khelAvIne tene pauSadhazAlA nirmANa karavAnI AjJA ApI. AjJA mujaba te vaddha kIrane pauSadhazAlA manAvI ane pachI pauSadhazAlA ni ima ta thaI gaI che evI sUcanA bharata nareza pAse pahoMcADI. bharatanareza te pauSadhazAlAmAM te rahyo. (anuttattA viLayANarAyadALINa kramamatta frx) tyAM paheAMcIne bharata nareze vinItA nagarInA adhiSThAyaka devane vazamAkaravA mATe aThThama bhaktanI tapasyA dhAraNa karI. (ndrittA nAva aTTamamatte paDikAzamAne jaMdusAvaramAne vida) ane dhAraNa karIne yAvatu te temAM sArI rIte sAvadhAna thaI gaye atre evI AzakA uddabhavI zake tema che ke, ahIM je bharata nareze ama bhaktanI tapasyA dhAraNa karI te te eka rIte anathaka jevI ja pratIta thAya che, kemake vinItA rAjadhAnI te pahele thI ja temanA sarvAdhikAramAM hatIja tA A za kAnuM samAdhAna A pramANe che ke vagara kAI paNa jAtanA upadrave tyAM peAtAnA vAsa rahe tathA prajA sukha zAMtti pUrvaka rahI zake-eTalA mATe A tapasyA temaNe dhAraNa karI. ethI A tapasyA sAtha ka ja kahevAya, niratha ka nahI ghara8|| apanI rAjadhAnI meM Aye hue bharata mahArAjA ke kArya kA nirUpaNa rAjadhAnImAM bharatanu kartavya (taraNa se bharahe rAyA aTThamabhattaMsi pariNamamANaMsi) ityAdi sUtra -- 29 // TIkA-(taLa che maDhe rAyA) tyAra bAda te bharata rAjA (TTamamattatti nimamALa`tti) aSTama bhaktanI tapasyA pUrI thaI te pachI (posaTTasAhAmo kininamA) pauSadhazAlAmAMthI bahAra nIkaLyA (nirNamannA) ane bahAra nIkaLIne (jo niyavRttei sAveda) teNe jambudvIpaprajJaptisUtra 264
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ pitAnA kauTuMbika purUSane belAyA.(vijJArtha )belAvIne temane A pramANekahyuM he devAnupri tame AbhiSekya hastiratna ne sajijata karo vagere sarvakathana pahelAM mujaba jaatre paNa samajavuM. ahIM majajana gRhamAM praveza tathA snAna karavA sudhIno pATha saMgRhIta thayele che, evuM samajavuM tyArabAda te(bananArI uim vava va tUra)narapati bharata te aMjana giri sadaza gajapati upara ArUDha thaI gayA. (je sarva dA deTTA)ahIM have badhuM varNana jevuM vinItA rAjadhAnI thI nikaLatI vakhate-vijaya meLavavA mATe pahelAM spaSTa karavAmAM AvyuM che. tevuM ja te badhuM kathana ahIM pravezakaratI vakhate paNa pUrvakathana pramANe yathArtha samajIlevuM joIe (NavaraM Nava mahANihio cattAri seNAo Na pavisaMti seso so ceva gamo jAva NigghosaNAieNaM viNIyAe rAyahANIe majjha majjheNaM jeNeva sae gihe jeNeva bhavaNavaravADi sagapaDiduvAre teNeva jamaNa) paNa praveza karatI vakhate ATalI vAta vizeSa thaI ke vinItA rAjadhAnImAM mahA nidhioe praveza karyo nahIM. kemake eka-eka mahAnidhinuM pramANa vinItA rAjadhAnInI barAbara hatuM ethI temane tyAM sthAna mUle ja kevI rIte A pramANe cAra prakAranI senA paNa temAM praviSTa thaI nathI. zeSa badhuM kathana ahiM pUrva pAThavat samajavuM joIe A pramANe pUrvokta ke je gaDa gaDAhaTavani sAthe te bharata nareza vinItA rAjadhAnI vacce thaI ne jayAM potAnuM bhavana hatuM rAja bhavana hatuM. ane temAM paNa jyAM prAsAdAvataMsakaDhAra hatuM te tarapha ravAnA thayo. bharata cakavatIe jyAre praveza dvAramAM praveza meLavyuM te vakhate Abhigika devoe zuM karyuM? e vAtane prakaTa karavA mATe sUtrakAra kahe che- (tapaLa taraNa madada nor vi zAhaanni majjha majjheNa aNupavisamANasla apapegaiyA devA viNIya rAyahANi sabhaMtarabAhiriya zivamakinAra4i4 vari)jyAre bharata rAjA vinItA rAjadhAnImAM praveza karavA mATe te rAjadhAnInA ThIka madhamAM bAvelA mArga upara thaIne jaI rahyo hato te samaye keTalAka AjJAkArI vyaMtara rUpa deva, Abhiyogika devoe te vinItA rAjadhAnIne aMdara ane bahAra jala siMcita karI tALa karI dIdhI hatI. kacarAne sAvaraNIthI sApha karyo ane gomayAdithI lipta karIne rAja dhAnIne svaccha banAvI dIdhI hatI. A pramANe te rAjadhAnIne te dee sApha karI nAkhI hatI ke kaI paNa sthAne kacaro dekhAto na hatuM, te dee gemayA dithI lIpIne jamInane evI rIte parikta karI nAkhI hatI ke jethI temAM kaI paNa sthAne gartavagerenA cihno paNa dekhAtA nahotA. temaja(cro vaMcaDhiyaM #ta)keTalAka Abhigika devoe te vinItA rAjadhAnIne maMcAtimaMcathI yukta banAvI dIdhI hatI. jethI potAnA priya narezanA darzana mATe upasthita thayelI jana maMDalI e maMca upara besI ne vizrAma laI zake. (havuM re gi ggg) A pramANe ja trika catuSka catvara ane mahApa sahita rAjadhAnIne samasta rastAomAM svacchatA vagerenuM kAma saMpanna karIne Abhiyogika devoe te sthAna upara paNa maMcAtimaMca banAvI dIdhA. (jarUcA pAvAvasattiA dharAvALAbhUimadha, sajezA sArahatrothamAM ti) keTalAka devoe te rAjadhAnIne aneka raMgonA vothI nirmita UMcI UMcI dhajAothI ane patAkAothI vibhUSita bhUmivALI banAvI dIdhI. temaja keTalAka de be sthAne sthAna upara caMdaravAo tANIne te bhUmine susajijata karI jambudvIpaprajJaptisUtrA 265.
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ sIdhI athavA lIpIne ane pachI cUnAthI dhoLI ne prAsAdAdikenI bhItane ati prazasta karI dIdhI. (pethA nAgha ti) keTalAka dee te bhUmine gadhanI vatI jevI banAvI dIdhI. ahIje yAvat pada Avela che tenAthI-" sattAkSarattarAra uM,caMdrapura nAra dhAmirAma tuSAMdhavadhitha" e pAThane saMgraha thayo che. e pAThane artha A pramANe che ke zebhA mATe gazIrSa candana thI upavita sarasarata caMdananA kaLaze rAjadvAra Upara keTalAka devoe mUkI dIdhAhatA sthAna-sthAna Upara deve e caMdananA kaLazane tAraNanA AkAramAM susajaja karIne sthApita karI dIdhA hatA. evI e sugaMdhita padArtho thI e vinItA nagarI gandhanI vartikA jevI banI gaI hatI. ( karavA dioard ofhati, gauvratvamaLavAre dakSitti) keTalAka dee te vinItA nagarImAM rajata cAMdInI varSA karI. keTalAka deve e suvarNa, rana vajA, ane AbharaNanI varSA karI, aDhAra laDIvAlA hAranI, nava laDIvAlA hAranI, ane traNa laDI. vAlA hAnI, tathA anya paNa AbharaNenI-AbhUSaNonI varSA karI. (taer aNa maraNa raNo viNIyaM rAyahANi majjhaM majheNa aNuppavisamANasta siMghADaga jAva mahApahesu) jyAre bharata rAjAe vinItA rAjadhAnInA madhyabhAgamAM praveza karyo tyAre tyAMnA trika, catuSka vagere mahApathanA mAgoM mAM (vadhe atharathA mAravA rAmariyA grAmaLiyA, runniti dvitiya ) aneka athabhilASI janee, aneka bhegAbhilASI jAe aneka kAmAthI ja e, aneka lAbhAthI janee, aneka gavAdinI saMpatti meLavavAni abhilASA rAkhanArA janoe, aneka kibiSika-bhAMDa Adi janoe, aneka kAreTika tAMbUla samudgavAhaka janee (AravA ) aneka kAravAhika-rAjadeya dravya ApyuM nathIevA jAe, aneka (kSattithar) zAMkhika zakha vagADanArI janee, aneka (vayA) cAkrika bhikSuka ja e, aneka (iAsTiar). lAMgalikoe avalaMbana bhUta kASThanA jevA astra dhAraNa karanArA subhaTee, (mudramaMjariyA) aneka mukhamAMgalikee cAraNa dikee, (gara) aneka zakuna zAstroe, (4mAjanA aneka vartamAnakAe maMgala ghaTadhArakoe, (DhamaM hamaNA) vaMzAdi upara je khela banAve che evA aneka nara e. aneka lokoe-citraphaLane hAthamAM laIne bhikSA mAganArAbhikSukee ane aneka mAyAvIoe IndrajAlakoe-jAdugaroe(tafrSTAdi uThThArdi)te udAra, ISTa(tAudda) krAMta, manahara (jiafe) prItiyukta (manunAsTiM) manahara (manomarfE) temaja vAMravAra yAda karavArogya evI (hi) vANIe vaDe-vacane vaDe ke je (vivArdi) kalyANa yukta hatI (dhaverife) prazaMsA yukta hatI, (baMfe) maMgalayukta hatI (affaire) lAlitya, audAya, Adi guNathI suzobhita hatI. (udAyapahAthaf ) temaja hRdayane pramudita karanArI hatI. (jIvanaca) vagara virAma lIdhAM ja satata (amiidaMtAya mithuLatAya naya kathaviA kA 44 madA) abhinandana karatAM, abhi Tuti-stuti karatAM A pramANe kahyuM henanda ! AnaMda jambudvIpaprajJaptisUtra 266.
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ svarUpa bharata cakravatI ! tamArA jaya thAo, tame ajIta zatruo upara vijaya meLavA. he bhadra, kalyANu svarUpa bharata ! tamAro vAra vAra jaya thA, (ma) tamAru. kalyANa thAo. (aniyaM ninAdi) jene bIjo vIra harAvI zake nahi evAM zatru ne tame parAsta karA. (niyaM pAdi) jevA tamArI AjJAnu pAlanakareche temanI tame rakSA karo. (niyamai palAdi)je vyaktiene Ape jItI lIdhela che temanI vacce tame raheA eTaleke parijaneAthI tame sarvAMdA parivRtta raheA. (vaMDholiva TevALa') vaimAnika devAmAM tame IndranI jema (coviya sArALa) tArAonI vacce candranI jema, (moSiya RturALa) anurAnI vacce asurendra asurarAja camaranI jema(Saratno vila nAnALa) nAgakumAreA nI vacce dharaNa nAmaka nAkumAranI jema (tharDa pusavattararanAruM) aneka lAkha pUrva sudhI (phelo DhoDAjoDIo) aneka koTA kATI pUrva sudhI (viLIyA rAyajJALIpa) vinItA rAjadhAnInI prajAnuM pAlana karatAM (vruttimayaMzirinnAramerA gassa ya kevalakappassa bharahasta vAsassa gAmAgaraNagara kheDa kabbaDamaDa badoNa muhpttttnnaasmaLivelennu) uttara dizAmAM kSudra himavata ane traNa dizAomAM traNa sAgaro vaDe jenI sImA nizcita karavAmAM AvI che, evA e kevalakalpa-sa`pUruM bharatakSetranA grAma, Akara, nagara, kheTa, kaTa, maDama, droNamukha, pattana ane sanniveza esa sthAnemAM (samta sArIrIte (pacApALopriyajananane maLyA nAva mATevaccovacca nAva vi4) prajAnA pAlanathI samupArjita temaja pAtAnA bhuja prAkramathI prApta yazathI samanvita thayelA catura vAdya vagADanArAonA hAtheAthI jora-jorathI jemAM sava prakAranA vAdyo vagADhavAmAM AvI rahyAM che,evA vividha nATakone temaja gItAne jotA sAMbhaLatAM vipula bhega bhAgAne bhAgavatA 'bhAga' padanI vyAkhyA pUrve karavAmAM AvI che. grAma Akara Adi sthAnAnu svarUpa paNa pUrva prakaraNamAM spaSTa karavAmAM Avela che. temaja maLyA nAva" thI gRhIta nATacaLItaryApta tantrItaha" padonI vyAkhyA paNa keTalAka sthaLeAmAM karavAmAM AvI che. ethI tyAMthIja e sabadhamAM jANI levu joie. dareka sthAne enI vyAkhyA lakhavAthI graMtha nuM kalevara vistRta thai jAya tevA bhayanI sabhAvanA rahe che. ahIM mRda MgatuM grahaNa vadhomAM pradhAna hovAthI karavAmAM Avela che. ane peAtAnA sAmrAjyanI aMdara manuSyonu Adhipatya, paurapatya yAvat karatAM AnaMda pUrvaka peAtAnA samayanA sadupayet karo. ahIM cAvata zabda thI 'sAmitta', mavRitta, mAttarazatta' bALA saALAvacca jAmALe eka padene sa Mgraha thayA che. (tti Tu naya-navasara parvati) A pramANe kahIne tee sava pharIthI Apane jaya thAo, jaya thAe' A pramANe jaya-jaya zabdane uccAravA lAgyA, (tattva se maLye rAyA naLamAtjhAnaIhiM amimALe 2) vAraMvAra hajaro vacanamAlAothI stuti karatA (diyayamAhA saaitti-vicchinnamAne 2) A pramANe bharata rAjA hajAro netra jambudvIpaprajJaptisUtra 267
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMkitao vaDe vAraMvAra dazyamAna thatA (vALamAASafe mithurAmANe 2) vAra vAra hajAra vacanAvALAo thI saMtRyamAna thatA, (fthAmA sadaraM 3vir FrakAmA 2) hajAro darzakonA hRdayamAM saMpUrNa paNe pitAnuM sthAna banAvatA, (maLamArA sahi vigiger) prajAnA hajAre manera vaDe vizeSa rUpamAM spaSTa thatA, (ti soDhA juf fifchamAne 2) kAMti, rUpa ane saubhAgya guNene laine prajA vaDe sAzcarya daSTithI jovAyela, (ju4imAjhAra dRi hAkAmA 2) hajAre AMgaLIo vaDe vAraMvAra nirdiSTa karAyela (rANika vaFi jArI rahyA naDhimADhAsAduM ghara mAne 2) pitAnA jamaNe hAthathI hajAre nara-nArIo vaDe je aMjalio banAvavAmAM AvI che, teno vAraMvAra svIkAra karate, mavapatI navAjuM samarUchanA 2) hAre bhavanAnI ramaNIya zreNI ene pAra karate (saMta tarasuti thavAthaf) gItamAM vAgatA, tannI, tala traTita-vAdyavizeSa-e sarvanA tumula gaDagaDATa cukata zabda sAthe (ju mAro maMjaNA ghoseNaM apaDibujjhamANe apaDibujjhamANe jeNeva sae gihe jeNeva sapa bhavaNavaDisayaduvAre tera vALa6) temaja madhura, manohara, atyata karNapriya ghoSamAM talIna hovAthI bIjA keIpaNa vastu tarapha jenuM dhyAna nathI evA te bharata nareza jyAM paitRka rAjabhavana hatuM ane temAM paNa jyAM jagadvatI vAsa gRhomAM mukuTarUpa pitAnuM nivAsasthAna hatuM, tenA dvAra sAme pahocyAM (kAchittA Amira rithaar ) tyAM AvIne temaNe pitAnA Abhi kya hastirAja ne ubharAkhIne pachI tene nIce utaryA. (vodittA phoravaradivase tAro rabALepha) nIce utarIne temaNe soLahajAra devane anugAmanAdi vaDe satkAra karyo ane sanmAna karyuM (vArittA sanmAnittA vIraM pAtharaNe savAre sanmA) devane satkAra ane sanmAna karIne pachI temaNe 32 hajAra rAjAo ne satkAra temaja sanmAna karyuM. (sAtti sanmAnittA sevAi raje mAra) satkAra temaja samAna karI ne pachI pitAnA senApati ne teNe satkAra karyo ane tenuM sanmAna karyuM. (kAnniA samarfmttA jAdavarU thaf agg ggrgraf najara samAje4) senApati ranane satkAra ane sanmAna karIne pachI teNe gAthA pati ranano vardhakirana no ane purohita ratana ne satkAra ane sanmAna karyuM. (arryttA saMbhALatA tiuir wdde kUvA savAre ratana) e sarvanA sahakAra ane sanmAnanI vidhi samApta thaI tyAra bAda te bharata nareza traNaso sAITha rasavanIkAkeno-raseItha eno satkAra karyo ane temanuM sanmAna karyuM. (wiftttA HirmttA mAsa refncvRfko savAre, pannAra) e sarvanI satkAra ane samAna vidhi samApta thaI tyAra bAda bharata mahArAjAe aDhAra zreNi prazreNijanone satkAra karyo ane temanuM sanmAna karyuM (kArattA haMma fja tA 31 fa ra klA nA sathavAramAM savAre vALA) e sarvanA sarakAra ane samAna vidhi pUrI karyA pachI cakravatI zrI bharata rAjA e bIjA paNa aneka rAjezvara AdithI mAMDI ne sArthavAha sudhInA jana samUhane satkAra karyo ane temanuM sanmAna karyuM ahIM yAvata padathI "kAuvivA, phuvA maMtrI, mahAmaMtrI, jaLa, vAri, amArA jambudvIpaprajJaptisUtra 268
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ ceTa, pITavA, manigama zreSThi tenAta saMdhivAja esarva padograhaNa thayA che. e padonI vyAkhyA 27mA sUtramAM karavAmAM AvI che. athavA (lagaTMArittA sammAnittA rvASisagneT) sane satkRta temaja sammAnita karIne zrIbharata rAjAe temane pAtapeAtAnA sthAna upara javAnI AjJA ApI. (sthiyanena pattIrA uDukallANiyA saharasehiM battIsAva jaNavaya kallANiyAsahassehiM battIsaibaddhehiM NADaya sahassehi saddhi saMparibuDe bhavaNavarava DisagaM aIi jahA kuberovva devarAyA kailAsa sihari linamUyaMtti) tyAra bAda sati subhadrA nAmaka zrI ratnathI, 32 hajAra RtukalyANikAothI RtuomAM mAna dadAyinI rAjakanyAethI, 32 hajAra janapadAthaNI enI kanyAothI temaja 32-32 pAtrAthI saMbaddha 32 hajAra nATakAthI samanvita thayelA ane kubera jevA lAgatA te bharata rAjA kailAsa girinA zikhara tulya peAtAnA zreSTha bhavanAvatasakanI a MdarapeAtAnA pradhAna rAjabhavananI aMdara praviSTa thayA. (bhUtaLa che made pAyA mittaLA niyama saraLasaMdhizana padhruvela) tyAM pahAMcIne te bharata rAjAe peAtAnA mitrajanAnI peAtAnA mAtA-pitA, bhAi vagerenI, svajanAMnI kAkAvigerenI zvazuravigere sabadhI jano nI ane dAsa-dAsI parijanAnI kuzalatA pUchIathavA jemane te cirakALa pachI joi zakaye che evA te mitrAdikeAne te maharAja zrI bharate sneha dRSTithI joyA. (vajhyulevinatta oLe maLadhare tenevavAthajI) sanI sAthe sa bhASaNa karyA bAda sate sneha dRSTiI joyA bAda te bharata nareza jyAM snAna gRha hatuM tyAM gayA (jhAva manadharo iinaslama) tyAM jaine teNe yAvat snAna karyuM ane snAna karIne pachI te snAna gharathI (varNanadgamattA) bahAra AvIne (jJeLeva moyagamaMce teLava jIvALa7) jyAM bheAjana maMDapa hatA, tyAM gayA. (vAvacchinnA moyaLamatti sInnAlana yaLa zraTTamamAM vAre) tyAM jaIne te eka zreSTa sukhAsana upara besI gayA ane teNe peAtAnI vaDe gRhIta aSTama bhakta tapasyAnA pAraNA karyA (ttiA bvei pANAvANa phuTTamA jehiM muiMgamastha pahiM battIsaivajehiM NADaehi uvalAlijamANe 2 varNAcijjamANe 2 sannimALa 2 maLyA nAva muMnamALe vidhavu) pAraNA karIne pachI te bharata mahArAjA peAtAnA zreSTha prAsAda aMdara gayA. ane tyAM te jemAMmRdagAne avirala dhvani thai rahyo che. evA 32 pAtrAthI khaddha nATakA vaDe varaMvAra upalAlita thatA vAraMvAra nRtyenuM avale kana kazte vAravAra gAyakAnA saMgItathI sastuta thatA yAvat legabhegA bhAgavavA lAgyA ahIM yAvat paDhathI ratanAnItA ta tantrItahatAtyayana-pravAsityena vipuhAna monamonAr'" e pAThanA saMgraha thayA che. nATya gIta vagere padonI vyAkhyA pahelAManeka sthaaAM para karavAmAM AvI che. ethI jijJAsu jatA tyAMthI jANI le. rA jambudvIpaprajJaptisUtra 269
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharatamahArAjAke rAjayAbhiSeka viSayakA nirUpaNa "taNa taC majUrala 20Lo gaLavA yAr' krthAta sUtra-rU.|| TIkA-(tattva tamna manna rAkho gaLavA thAya rannapura citemALaAE maiyA nAva samu'isthA) eka divasanI vAta che ke jyAre mahArAjA peAtAnA rAjya zAsana calAvavAnA sabaMdhamAM vicAramagna hatA. tyAre temanA anta:karaNamAM e jAtanA saMkalpa udbhavyo. ahIM yAvat. padmathI saMkalpanA "asthi ciMtita kaSvipakSiva maLoLa saMpe' e vizeSaNa padane saMgraha thayAche. emanI vyAkhyA A pramANe che, e sa`kalpa sarva prathama aMkuranI jema AtmAmAM ubhabyA ethI mAne AdhyAtmika kahevAmAM Avelache. pachI bharata cakrIe Ane vAravAra yAda karyAM ethI A dvipatrita a'kuranI jema Ane cintita vizeSaNathI viziSTa kahevAmAM Avela che, pachI eja vicAra vyavasthAyukta khanI gayA. "huM A pramANeja rAjyabhAranI vyavasthA karIza" e rUpamAM e sa'kalpa kAya' rUpamAM pariNata thai gayA ethI e kalpita padathI spaSTa karavAmAM Avela che. iSTa rUpathI e vicAra svIkRta thaI gaye. ethI Ane cala' padathI abhihita karavAmAM Avela che. tathA A saMbaMdhamAM hajI sudhI cakravatI e phAIneya kahyunathI ethI manamAMja vidyamAna hAvAthI mAne manAgata kahevAmAM Avela che. bharata cakrIne je sakalpa urdUbhavyo te A pramANe che-(nivAM maLa niyayahathipulikAEET" meNaM cullahimavaMta girisAgara merAe kevalakappe bharahe vAle ta seyaM khalu me adhyA maLyA vAmisena amitanuM amiricAvisata tadR NaM saMpeTe) me' pAtAnA khelathI zArIrika zaktithI ane vIya thI AtmakhalathI temaja puruSakAra parAkramathI zatruone parAjita karavAnI zaktithI uttaradizAmAM jenI maryAdA rUpa kSudrahimavat ubhA che.ane traNa dizAomAM samudra che. evA A saMpUrNa bharata kSetrane meM peAtAnA vazamAM karI lIdhu che. ethI have mArA mATe eja ceAgya che huM rAjya pUr mArA abhiSeka karAvaDAvu, A pramANe vicAra karIne pachI teNe A pramANe vicAra karyo (kuM pAkuSamAva nAtha mate) kAle prabhAta thaze ane sUryanA kiraNeA cAmera prasarI jaze tyAre A rAjyAbhiSekanu` kA` prAraMbha karAvI za (lebeva mAdhara teneya vALacchara gAva paLithamA) khIjA dise jyAre savAra thayu ane sUryaMnI prabhA prasarI gaI tyAre te bharata rAjA jyAM snAna gRha hatuM tyAM gayA. tyA jaIne teNe sArI rIte snAna karyu. snAna karIne pachI te snAna zAlAmAMthI bahAra Avye. bahAra AvI ne (keya vAriyA vaDhALarAjA neLeva sIdAsane teLava vAghajIrU) jyAM khAdya UpasthAna zAlAhatI ane jyAM siMhAsana hatuM tyaM gayA. (3vA chattA sIddAlana cAla putthAmimudde bilIya) tyAM jaIne te pUrva dizA tarapha mukha karIne besI gayA. (nilIittA solasadeva sahasse batIsa rAyavarasahasse seNAca irayaNe jAva tiSNi shisysa aTTAna meLaseLio boya ne gAla sahavara nAva nathavADhamitte) mesIne temaNe 16 hajAra devAne, 32 hajAra zreSTha rAjAone, senApati, ratnAne, yAvat purAhita jambudvIpaprajJaptisUtra 270
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ ratnane, gathApati ratnane 360 rasavatI kArakene 18 zreNi prazreNi janone bIjA aneka rAje kare talavaro yAvat sArthavAha vigere ne bolAvyA. ahIM AvelA yAvat padathI "mAtuM. vi, vivA, maMtrI, mahAmaMtrI, , rauvA, mamatva, ceramarDa, nAnAma zreNikAna, jAti, sArthavAda, tUta, sthi " e sarva padenuM grahaNa thayu che. (varAtittA parva rAta) belAvIne bharata rAjAe temane A pramANe kahyuM. (minagi devALuvA ! maga nivAra4rIrika nAra vinave mA vA) he devA nupriyA ! meM svabalavIya temaja puruSakAra parAkramathI A saMpUrNa bharata khaMDane vazamAM karI lIdho che. (te suof sevA req! mag mAyA lAvA ane vAha) ethI he devAnupriyA ! tame sa khUbaja ThATha-mAThathI mArA rAjyAbhiSeka kare. (audi R soDhasavaradarA gAmamo maLa cheuri vutA samANA haTTa-tuTTa karayala madhae aMjali kaTu bharahassa raNNo eyamaDhe sammaM viNaeNaM ritti ) A pramANe bharata mahArAjA vaDe AjJapta thayelA te sela hajAra de atIva adhika harSita temaja saMtuSTa citta thayA ane temaNe potAnA banane hAthanI aMjali banAvIne ane tene mastake mUkIne bharata rAjAnI e AjJAno sArI rIte ane vinayapUrvaka svIkAra karI hatI. ahIM yAvata padathI A pramANe ja bharata rAjA dvArA AjJapta thayelA 32 hajAra rAjAe senApati ratna gAthA patiratna, vardhakirana. puhitaratna, 360 sUpakAraja temaja bIjApaNu rAjezvara talavara yAvata sArthavAha vagere leke paNa atIva adhika harSita temaja saMtuSTa citta zayA ane temaNe paNa potAnA baMne hAthanI aMjali banAvIne ane tene mastaka upara dhAraNa karIne bhArata rAjAnI e AjJAne sArI rIte savinaya svIkArI lIdhI, "e pAThane saMgraha thaye che. tuTTa" e kathita padathI e "g jinaritA: sumana v=tamanazivattA vAra dRrA: A pada sudhI pATha ahIM lagADavo joIe. A pramANe "ittawifhIta raphAnae fphArasAvarti" ATale pATha karatala sAthe lagADo joie. jema pANIthI prApta AtmalAbhavALI khetInI upaja pANIthIja saMvarhita thAya che temaja tapathI prApta rAjya tapathIja vRddhigata hoya che. A pramANe cittamAM vicAra karatAM zrI bharata mahA rAjAe je kAMI karyuM che. viSehave sUtrakAra spaSTatA karatAM kahe che-(gi te mAre rAjA ne vAsadAsTA tera uvAra) tyAra bAda bharata mahArAjA jyAM pauSadhazALA hatI tyAM gayA. (3vara nAva AvIne ta aSTama bhaktikathaI gayA ane sAvadhAnI pUrvaka gRhIta vratanI ArAdhanA karavA lAgyA ahIM yAvata zabdathI (cAraNAkI: yajJAna , viratAtaNano gg brahmA) "A pAThanuM grahaNa thayu che (re mAre zA madamamattati nimaia fmojA dArU) tyAra bAda bharata mahArAjAe jyAre aSTamabhaktanI tapasyA pUrI thaI tyAre Abhigadevo ne bolAvyA. (sadAzittA r vANI) ane bolAvI ne te devAne A pramANe kahyuM (fNagva mo revAnufriA! jiLInA thALa 3rarapurathame rilImApa pa ma mafmaNeyamaMDavaM vidyA ) he devAnupriye ! tame atIva zIdhra vinItA rAjadhAnIne IzAna koNamAM eka vizAla abhiSeka maMDapa nirmita karo. (vihivattA mama ghA jambudvIpaprajJaptisUtrA 271
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAri vAgima) ane nirmita karIne pachI e AjJA pUrI thayAnI mane khabara Ape(ta te mitronA sevA marajI 20UIT ghauM vRttA tamArA hRdu-tugAva gharSa samitti mALA vinari aam ufkuti) A pramANe bharata mahArAjA vaDe AjJapta thayelA te Abhigika deve haSTa tuSTa vigere vizeSaNathI viziSTa thayA ane kahevA lAgyA hevAmina je pramANe ApazrIe amane AjJA karI che te mujaba ame tamAma kArya saMpUrNa karIza A pramANe kahIne temaNe savinaya zrIbharatarAjAnI AjJAne zirodhArtha karI. (vinittA vaLI tathars 3rapurighamaM vivImA avAjamaMti) bharata rAjAnI AjJA zirodhAya karIne teo badhAM vinItA rAjadhAnI nA IzAna koNamAM jatA rahyA (avasara rekavikaramurASi noti) tyAM jaIne temaNe vaikriya samudughAtadvArA pitAnA Atma pradezone bahAra kADhayA (ramofkattA saMajhAda noghAvuM 4 jiniti) te pradezone bahAra kADhIne temane saMkhyAtajane sudhI daMDAkAramAM pariNata karyA (taM nA thALa nA TTiA gaNA kAraNe kumAre varasAti) ane temanA vaDe temaNe ratna kAvat ripTo-ratnavizeSothI sabhyapaddha je asAra bAdara pudgale hatA temane cheDyA ahI yAvat padathI 'vAra, vesTa yANa, lo lohiakkhANaM, masAragallANaM haMsagaThamANaM joirasANa ajaNANa, aMjaNapulayANaM, thavALa, caMain, kriALa'' e pAThane saMgraha thayA che. (griNArittA bApue gamhe miti) temane choDIne temaNe yathA sUkSmasAra pudagalene grahaNa karI lIdhA. (rimArittA supri reTiva samughA # kAra morAti) sAra pudagalene grahaNa karIne temaNe cikIrSite maMDapanAnirmANa mATe bIjI vakhata paNa vaikriya samudughAta karyo. (ttamoranittA vaghuttamAmai bhUmimA fasati) bIjI vakhata samudraghAta karIne temaNe bahusana maramaNIya bhUmibhAganI vikurvaNuM karI, (se jJAnAmA masTiApu ) te bahasama. ramaNIya bhUmibhAga AliMga puSkara jevo pratIta thatA hatA. kama bIja nuM nAma e liMga puSkara che. zaMkA-ranAdikanA pradUgale audArika hoya che. te vaidiya samudraghAta dvArA grAhya kevIrIte thaI zake che. te A AzaMkAne javAba A pramANe che ke te pada gale audApti che chatAMe gRhIta thaI ne vaikriyarUpamAM pariNata thaI jAya che. kemake tat tat sAmagrInA vazathI pudgalanuM tat tat svabhAva rUpathI pariNamana thaI jAya che eTalA mATe ahIM koIpaNa jAtanA dezanI saMbhAvanA utpanna thatI nathI. pUrva vaikiya samughAta jIvanuM eka prakAranuM prayatna vizeSa rUpehatuM. ethI temAM kamazaH mandamandatara rUpatA AvavAthI te kSINa zaktiyuMkata thaI jAya che. ethI enAthI ISTakArya siddha thatu nathI. (tasa i vahu tamAmamtta bhUmi marNa vahunnaramANa dara La marda zamaNe maMdavaM viSayaMti) te bahusamaramaNIya bhUmibhAganA ThIka madhyabhAgamAM eka vizALa abhiSeka maMDapanI temaNe vidurvaNA karI. eTale ke vekiya zakti vaDe temaNe eka vizALa abhiSeka maMDapanuM nirmANa karyuM (vArSamatAuir jambudvIpaprajJaptisUtra 272
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidR va vavakramUje chApAM vaUtti ) e maMDapa hajAre thAMbhalAothI yukta hato. yAvata sugaMdhita dhUpavartikAothI e mahekI rahyo hato. yAvata padathI ahIM rAjapraznIya upAMgamAM varNita subhadevanI vimAna vaktavyatA yAvat gaMdhavatibhUta e vizeSaNa sudhI gRhIta thaI che. e vAtane sUtrakAre- " gRhamaMdagvarNA" e padavaDe sAkSAta rUpama karI che. (tarasa fmAmaMvara vadumanamANa madaM amileTuM fastafa) te abhiSeka maMDapanA ekadama madhyabhAgamAM eka vizALa abhiSekapIThanI temaNe vikurvaNA karI. e abhiSeka pITha (pradajI ) accha-dhUli vihIna hatuM ane sUkSma pudga lethI nimita havA badala lakSaNa hatuM. (tastra i amiNe peDhA to tirovALagreat viDavaM ta) te abhiSeka pIThanI traNa dizAomAM temaNe traNa trisapAna pratirUpake vikurvita karyA. (te ja utarovAravA athavA ghaoviAvA pawwA nA toraNA) te tripAna pratirUpakanuM A pramANe varNana teraso sudhI karavAmAM Avela che. "sarasa vAlama ramaNijjassa bhUmibhAgassa bahumajjhadesabhAe etthaNaM egaM mahaMsohAsaNa viuvvaMti tassaNaM sIdAtAra pelA avoria gumtta rAva rAmavA ramattati" vijayadevanA siM. hAsananuM je pramANe varNana karavAmAM AveluM che temaja "dAma' sudhInuM varNana ahIM paNa grahaNakaravuM joIe. "tapi se revA umarecamAM virUdavaMti' A pramANe jayAre ane bhiSeka maMDapa vikurvita thaI cUkayo tyAre (vidivA jevuM mAre jAvA gADha udAdig tti) te maMDaponI pUrNa rUpathI taiyAra thaI javAnI sUcanA te devoe rAjA pAse pahoMcADI ahIM yAvata padathI "seLeva te sevA yuvAnarasRti kavAchinna" e pAThagrahaNa thayo che. (taeNaM se bharahe rAyA AmiogANaM devANa aMtie payamaTuM socA Nisamma haTTha tudra kAra paradA pAyAmag) zrI bharata mahArAjAe jyAre Abhigika de pAsethI e samAcAra sAMbhaLyA che te atIva harSita temaja saMtuSTa cittavALe thayo. ane pauSadhazALAmAM thI bahAra Avyo ahIM yAvat pada thI "raMtuwvattAnandrita rItikanA damaNImAcita dRrvavarAvata ddaDhaH" e pUre pATha saMgRhIta thayela che. (ttinimittA voTTaviyagNe sadA) pauSadhazALAmAMthI bahAra AvIne teNe kauTuMbika puruSone belA vyA. (sAvittA vArI) bolAvIne te puruSone teNe A pramANe kahyuM-famtti no TekANuvivAda ! kamiva dRthithar gvAda) he devAnupriyo ! tame zIghAtizIdhra Abhiya hastiratna ne susajijata kare. (gpscvattA dura ja sAthe) sajijata karIne hatyAgaja temaja pravara caddhAethI kalita caturagiNI senAne paNa sajijata kare (RotidettA rgarmtti daragi6) sajijata karIne pachI mane khabara Ape. ahIM yAvatu padathI AjAtanuM prakaraNa samajI levuM joIe ke te kauTubiMka puruSee rAjA bharatanA Adeza mujaba abhiSekaya hastiratna temaja caturagiNa senAne susajijata karI jambudvIpaprajJaptisUtra 273
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane sajijata karIne pachI rAjA pAse e aMgenI sUcanA mokalAvI dIdhI. (asoi te are jAya mannAi aggvara) sUcanI maLatAMja te bharata nareza snAna ghara tarapha gayA. (jJAA AAtivRnima jaruva iva Tu) yAvata tyAM jaIne snAna karyuM ane pachI te majajana gRhamAM thI bahAra AvyA. bahAra AvIne te narapati aMjanagiri sadaza gajapati upara ArUDha thaI gayA (a# 4 room mirara riza durUDhassa samANassa ime aTTha maMgalagA jo ceva gamo viNIyaM pavisamANassa so ceva NiksamamANassa vi jAva appaDibujjhamANe viNIyaM rAyahANIyaM majjhaM majheNa Niggacchai) jyAre zrI bharatarAjA AbhiSekaya hastina upara ArUDha thaI rahyA hatA, te samae temanI AgaLa sarva prathama ATha AThanI saMkhyAmAM ATha maMgala dravya prathita thayA ArIte je pATha vinItA rAjadhAnI thI bharata mahArAjAnIkaLyA te prakaraNamAM Avela che, temaja je pATha vinItA rAjadhAnI mAM vijaya saMpAdita karIne pachI punaH praviSTa thayA te prakaraNamAM Avela che. te pATha eTale ke "vAgatA vAghonA maMjudhvani thI jenuM citta anyatra saMlagna thayuM nathI, tevA vAdyone sAMbhaLavAmAMja je Asakta che" e kathita pATha sudhI atre paNa pATha saMgRhIta thayela che. A pramANe ThATha-mATha thI bharata nareza vinItA rAjadhAnI nA ThIka madhyamAM AvelA mArgamAM thaIne nIkaLyA. (nirichattA va vavAra sAthaPS1I sattApurivAre karavI mADa amarerakhaMDave tevA vAda) bahAra nIkaLIne teo vinItA rAjadhAnI nA IzAna keNamAM ke jyAM AbhiSeka maMDaLa hato, tyAM pahoMcyA. (kaarchattA amiNe maMtratulAre Amire rizara ) tyAM pahoMcIne temaNe A bhiSekya maMDapanA dvAranI seme abhiSekaya haritaratnane UbhurAkhyuM. (sAvitta zAmiNevavA thiyaorgo padavIra) UbhuM rAkhIne te rAjA ne Abhiya hastiratna upara thI nIce utaryA. (varaghodittA thIrynnenn battIsAe jaNavayakallANiyAsahassehiM battIsaibaddhehiM NADagasahassehiM saddhi sagi3) nIce utarIne strI rana subhadrA, ane 32 hajAra Rtu kalyANikA rAja kanyAo 32 hajAra janapadanA mukhIonI kalyANakAriNI kanyAo ane 32-32 pAtrothI baddha 32 hajAra nATako thI pariveSTita thayelote bharata rAjA (vinaMpurva praviNa) abhiSeka maMDapamAM praviSTa thayA (baggvinittA) abhiSeka maMDapamAM praviSTa thaIne. (ya garamA jIre tela vAcharu) pachI teo jyAM abhiSeka pITha hatuM tyAM pahoMcyA (vAiittA abhiseyapeDhe anuppadAhiNI karemANe 2 pUrasthimilleNaM tisIvANapaDirUvaraNaM duruhui ) tyAM te jaIne zrI bharata rAjAe te abhiSeka pIThanI traNa pradakSiNA karI. pachI te pUrva bhAgAvasthita risopAna pratirUpako upara ArUDha thaI ne te pITha upara caDhI gayA. (tti) tyAM caDhIne teo (jaLasa rIhALe seva kAzadajI) jyAMsiMhAsana hatuM tyAM AvyA. (vAditA) tyAM AvIne (pusthApimudevAisari) teo pUrva dizA tarapha mukha karIne siMhAsana upara sArI rIte besI gayA. (ta tamArA Tuo vIsa rakSA kava Amira tea 3AAti) tyAra bAda te bharata mahA rAjAnA 32 hajAra rAjAo jyAM AbhiSeka maMDapa hatuM tyAM AvyA. (aa. rijhanA risethafthe aguvisati ) tyAM AvIne teo abhiSeka maMDapamAM praviSTa jambudvIpaprajJaptisUtra 274
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ thayA. (gaLurvA sattA milepeDhuM anuvAdanI jaremALA 23mU@iLa tiovaLAMka. Avo neLeva maDhe vAtenevavAnajI ti) praviSTa thaIne temaNe abhiSeka pIThanI traNa pradakSiNA karI bane tyArabAda teo uttaradvignItrisApAna upara thaIne tenI upara caDhI gayA. ane jyAM bharata rAjA hatA tyAM gayA. (3vA RittA) tyAM AvIne temaNe (jayana gAya baMnei yanuM mat tAthALa avaLuM vijJaLa vadyAvRtti) banne hAtheAnI aMjalibanAvI, ane tene mastaka upara mUkIne bharata rAjAne jaya-vijaya zabdo vaDe vadhAmaNI ApI. (sAvittA tarala bharahasta raNNo NaccAsaNNe NAidUre sussUsamANA jAca pajjuvAsaMti) vadhAmaNI ApIne pachI te 32 hajAra rAjA bharata rAjAnI pAse yathAcita sthAna upara sevI karatA besI gayA ahIM. yAvatUpa thI 16 hajAra devAnuM grahaNa thayuM che kemake e devA paNa cakravInI sevAmAM rahe che. (taLa takhta majUra ro meLavaNyane nAva sathavArapamir3ezo tevi tadIva-Lavara TrAiini@La tilovALaLavaOLa khAya pattuvAati)tyAra bAdate zrIbharata rAjAnA senApatiratna suSeNa yAvata sAthe vAtu vagere leAkeA paNa pUrvavat abhiSeka ma'DapamAM AvyA. ahIM e save leke AvyA ane AvIne theAcita sthAna upara besI gayA e aMge je pramANe 32 hajAra rAjAe! aMge je pramANe kahevAmAM Avyu che tevuM ja kathana samajI levuM joI e. paNa A kathana mAM te kathananI apekSAe eja vizeSatA che ke e save' senA pati vagere leAke dakSiNa digbI trisapAna upara thaIne AbhiSekSya pITha upara caDhI gayA. senApati ratnanI sAthe je yAvat pada Avela che, tenAthI gAthApita ratna, ddhakirana puraiAhita ratna, e traNa ratnA nuM. 360 sUpakAronu-seAjana banAvanArA raseAiAAnuM, zreNi-prazreNi janAnu temaja anya paNa aneka rAjezvara talavara vagerenuM grahaNa thayuM che. zAstra-3bhA taLa maDhe pAyA Amigone Trene sAthe' ityAdi TIkA (taLa che maDhe gAyA Amitrone kSetre sattva) tyAra khAda bharata rAjAe Abhicogika devAne e lAvyA. (sacittA he thayAlI) ane melAvIne te AjJAkArI AbhiceAgika devA te A pramANe kahyuM- (ttivAmeya mo revAnudiyA ! mama mastya madha matsya majjArAyamineya tuvera) he devAtupriyA ! tame leke zIdhra maNI ratnAdi rUpa padArthoM jemAM sammilita hAya, tathA jemAM Avela sava vastue mUlyavAna hoya, temaja jemAM utsava ceAgya vAdya vizeSa hAya evI mahArAjyAbhiSeka mATe ceAgya sAmagrInI vyavasthA karAra (sattta te abhiogiyA devA bharaheNaM raNNA evaM vRttA samANA haTTa tuTTa citta jAva uttrpursthima phillImAnuM avamaMtti) A pramANe bharata mahArAjA vaDe AjJatathayelAte AbhiyAgika deve khUba adhika harSita temaja saMtuSTa citta thayA yAvat te IzAna paNa tarapha jatA rahyA. ahI AvelA yAvat padathI cittAsiH prItimanalaH" Adi pUrvakta pAThano sa'gRha thayelA che. ane e pATha 'fgdhruvinnA" pada sudhI gRhIta thayeleA che. (pravRkSamittA cecchicattama ghALa samovruti) IzAna koNamAM jaIne temaNA vaikiya samuddAta vaDe jambudvIpaprajJaptisUtra 275
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ pitAnA Atmapradezane zarIrathI bahAra kADhyA. (ghauM nA vijJAna taddA sthIta nA paMvAam mt majavA pramANe ja badvIpanA vijayadvAranA adhipati deva-vijayanA prakaraNa mAM tRtIya upAMgamAM abhiSeka sUtra kahevAmAM Avela che te pramANe ja ahIM paNa abhiSeka sUtra yAvat te sarva paMDakaMvanamAM ekatra thaI jAya che. ahIM sudhI pATha grahaNa kara joIe. ahIM yAvat padathI samasta abhiSeka sAmagrI gRhIta thayelI che. te AgaLa jina janmAdhi kAramAM, paMcamavakSaskAramAM, patrAkAra rItyA 120 mA sUtramAM ane mArA vaDe datta aMka rItithI paMcamavakSaskAranA AThamAM sUtramAM kahevAmAM Avaze. ethI jijJA o e aMge tyAMthI ja jANavA prayatna kare. (jo miDhiA ) paMDaka vanamAM ekatra thaIne. (1LA sAdi dama vAre tene vinoda rAvadALI seva rUvAbadatti) teo save deve jyAM vinItA rAjadhAnI hatI tyAM AvyA. (3vArichattA viLIye thALa azucurreLI - mALe 2 neva kamidaM va ma AcA seva kathA darzana) tyAM AvIne temaNe te vinItA rAjadhAnInI traNa pradakSiNA karI. tyAra bAda jyAM abhiSeka maMDapa ane temAM paNa jyAM bharata rAjA hatA tyAM AvyA. (vAcharA te mardha mada mahUiM mahArANA fane sAtti) tyAM AvIne temaNe te mahAI, mahAI ane mahAha mahArAjyAbhiSekanI samasta sAmagrIne rAjAnI sAme mUkI dIdhI. arthAta vaikriya zakti vaDe niSpAdita samasta ratna, gaja azva, Adi rUpa bahumUlya vastuone lAvIne samarpita karI. (tai saM mata rAyANaM battIsaM rAyasahassA sobhaNasi tihikaraNadivasaNakkhattamuhutta si uttarapoDhavayA vijayasitehiM sAbhAviehiya uttaraveuvirahiya varakamalapaiTThANehiM surabhivaravAripaDipaof gva mA 2 jAvAmii maNipati) tyArabAda bhArata rAjAne te 32 hajAra rAjAoe nirdoSa guNa yukta tithi, karaNa divasa nakSatra-samanvita muhUta mAM abhiSeka karyo. riktA vagere duSTa tithiothI bhinna je jaya Adi tithio hoya che tene zubhatithio mAnavAmAM Ave che. karaNa nAma viziSTa divasanu che. e divasa dudina, grahaNa, utpAta vagerethI bhina-2hita hoya che. rAjyamAM abhiSeka cogyane zravaNa Adi uttara nakSatro che, temanAmAMthI koI eka nakSatra hoya te ja zubha kahevAya che. ukta caabhissikto mahIpAlaH thutijyesstthaalghudhvH| mRgAnurAdhA pauSNaizca cirazAsti vsundhraam|10|| abhiSeka vakhate ukta nakSatranA samAna devatAvALA thavuM e muhUrta kahevAmAM Ave che. uttara prauchaparA vijayanuM tAtparya che, uttarabhAdrapada nakSatrane vijaya-abhijIta nAmakakSaNa te kSaNamAM abhiSeka karavAmAM AvyAM. tAtparya A pramANe che ke divasa-paMcadaza kSaNAtmaka divasa hoya che. emAM aSTama kSaNa rUpa muhUrta hoya che enuM lakSaNa jyotiSa zAstramAM A pramANe kahevAmAM Avela che dvau yAmau ghaTikA nyUnau, dvau yAmau ghaTikAdhiko / vijayonAma yogo'yaM sarvakArya prsaadhkH10|| bharatane je rAjyAbhiSeka karavAmAM Avyo te surabhi jalathI paripUrNa thayelA svAbhAvika kaLaze vaDe temaja uttaravikriyAthI jemane deve e vikarSita karyA che evA kaLazevaDe karavAmAM AvyuM. e kaLaze zreSTha kamaLanI upara sthApita karavAmAM AvyA hatA. saMkhyA mAM e kaLaze 1008 hatA. e abhiSeka sAdhAraNa rUpamAM Avejita thaye nahi paNa bhAre ThATha jambudvIpaprajJaptisUtrA 276
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAThathI sampanna thayA hatA. e ja Azayane pragaTa karavA mATe 'mA 2 rAmasena'' e pada aMge prayukta thayela che. ahIM prayukta thayela yAvat pathI caLacAccehi AviddhakaMTheguNehiM, paumuppa lapihANehiM, gharakamalapariggahiehiM aTThasahasseNaM sovLiya jalALa, sAva aTUTana sena' momenAna" ityAdi pATha saMgRhIta thayA che, jo e pATha aMge jANakArI meLavavI hAya tA AgaLa janajanmAbhiSeka prakaraNamAM, paMcamavakSaskA ramAM, 121 mAM sUtramAM ane mArA vaDe pradatta akarIti mujaba 10 mAM sUtramAM ApavAmAM Avelache tethI te saMbadha mAM tyAMthIsamajI levu jAi e. tyAM e aMge savistara varNana karavA mAM Avelu che. (milego nadA vijJayala) rAjA bharatanA abhiSeka A pramANe sampanna thayA ke je rIte ja budvIpanA dvAranA adhipati vijaya devanA thayo. e abhiSekanuM varNana jIvAbhigama upAMgamAM karavAmAM Avelu' che. (milicittA vayaM serca nAva nahiM vATu tAhi ihAhiM jahA pavisaMtastha bhaNiyA jAva viharAhi ti kaTTu jaya 2 saddaM pau jaMti ) bharata rAjAnA abhiSeka karIne pachI dareke-yAt ajali manAvIne te-te ISTa-kAnta yAvat thacanA vaDe temanuM abhinaMdana temaja stavana karatAM karatAMA pramANe kahyuM-(jJaya-naya TA ! natha natha mA! atta te aniya jJaLafg)he nanda ! AnaMda svarUpa mahArAjA bharata! tamArI jaya thAo, jaya thAo he bhadre ! -kalyANa svarUpa bharata ! tamArA vAravAra jaya thAo, tamArU kalyANu thAe. vIrA dvArA paNu aparAjita zatrune tame parAsta kare. vagere rUpamAM jevA A pATha 29mA sUtramAM Aja 'vakSaskAra' mAM kahevAmAM Avela che, teneA ja pATha atre paNa samajavA. (jJadA vila'sannaLiyA nAva vidArz ) jema vinItAmAM praveza karatI vakhate bharata pratye dhyAvata vihara" e pATha sudhI abhilASI thI mAMDIne pAcakasudhInA janAe jema zubhAzIrvAMdA prakaTa karyAM. tema ja atre paNa te pramANe ja AzIrvAdo dareka rAjAe prakaTa karyAM. ema jANavu' joIe. (taLuM samad rAyALuM seLavathaLe nAya purohiyarayaNe tiNiya saTTA sUasayA aTThArasaseNippaseNIo aNNeya bahave jAva styvAdamio lAM zaiva miliyaMti) tyAramAda bharata rAjA senApati ratne yAvat purA hitaratnathI mAMDIne 360 rasavatI kArakeAe, 18 zreNi prazreNI janAe temaja anya paNa aneka sAvAha Adi janA e A pramANe ja abhiSeka karyAM. "ALAvasthaLe gAya puro diyane" A vAkaya mAM Avela cAvat pada thI "nAdAvad thaLe cUkavacane e e ratnonuM grahaNa thayeluM che. temaja dvitIya yAvata padathI rAjezvara, talavara, moSika, kauTuMbika matrI mahAmaMtrI, gaNuka, dauvArika, amAtya, ceTa, pIThama, nagara nigama zreSThi, senApati temaja sAtha vAha sAthenA 'prakRti' padathI dUta ane sadhipAla e sarva pado grahaNa thayA che. e sarvAMnu vyAkhyAna Aja vakSaskAranA prakaraNamAM 27mAM sUtramAM karavAmAM Avela che. (tettu yamana pakALedi) senApatithI mAMDIne dUta ane saMdhipAla sudhInA e sarva janeAe zreSTha kramale para prasthApita karavAmAM AvelA kaLaze. vaDe bharata nareza nA abhiSeka karyAM ane pUrvakta rUpamAM ja temanuM abhinaMdana ane sastavana karyu. (sohala TrelaranA varSa caitra) A jambudvIpaprajJaptisUtra 277
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANe ja 16 hajAra devoe paNa abhiSeka vagere vidhi sampanna karI. (daDha gg sADyA nAa magvuM niti) paNa dee ATaluM vizeSa rUpamAM vadhAre karyuM ke bharata nareza ne zarIranuM temaNe proskana-ati sukumAra-paphamela {vAvALA aMgechA thI karyuM. ane mastakanI upara mukuTa mUkyo. ahIM yAvata padathI saMgRhIta pATha A pramANe che-dhavArikA phArivA, jAtrA kSati" tyArabAda "jadhANArUfe TiAruM hRti, sarasa gosIsacaMdaNeNaM gAyAI aNupaMlipati, aNulipittA nAsANIsAsavAyavojha cakkhuhara vaNNapharisajuta hayalAlApelavAiregaM dhavalaM, kaNagakhaiya aMtakamma AgAsaphaliha sarisappabha ayaM divvaM devadUsajuyalaM NiaMsA ti NiaMsAvittA hAraM piNaddhati. piNaddhitA evaM addhahAraM gAvali muttAvaliM, rayaNAvali pAlaba aMgayAI tuDiyAI kaDayAI dasamuddhiyANattaga kaDisuttaga veacchaga - suttagaM muravi kaMTha muravi kuDalAI, cUDAmaNi rirAjIva siM" enu tAtparya A pramANe che ke te devee sugaMdhita, sukumAra aMgechA thI bharata rAjAnA zarIra ne thayuM tyAra bAda temaNe temanA zarIra upara gozISacaMdana nuM lepana karyuM. lepana karIne pachI temaNe devadraSya yugala dhAraNa karAvyuM. e devadUSya yugala vajanamA eTaluM halakuM hatuM ke te nAkanA zvAsocchavAsathI paNa hAlatu hatu. A pramANe ahIM devaduSya yugalanuM jhINuM pINuM prakaTa karavAmAM Avela che. je vadhAre jhINuM hoya che te ja vajanamAM ochuM hoya che. temaja e devadUSya jugala rUpatizayavALuM hovAthI nayane ne sukha ApanAra hata. varNa sparzathI -atizayI vaNuM thI ane atizAyI sparza thI-e yukta hatuM. hayaazvanAmukhanI lALa jevI kemala hoya che, evuM ja komala e hatuM. Agataka maLathI vihIna hovA badala e nimala hatuMenI je berahatI te suvarNa khacita hatI. AkAza sphaTika ati vaccha sphaTika-vizeSanI jema enI dIpti hatI. e ahata chidra rahita hata. eTale ke navIna hatuM. ane divya hatuM. divya kAMtithI suzobhita hatuM. A pramANenA evizeSaNothI yukta devadUSya yugala ne dhAraNa karAvIne pachI temaNe temanA gaLAmAM hAra paherAvyo. hAra paherAvIne pachI ardhahAra, ekAvalI muktAvalI, ratnAvalI ane gaLAnA AbhUSaNa paherAvyA. 18 laDIne hAra hoya che. 9 laDIne ardha hAra hoya che. prAlaMba paherAvyo-e prAlaMba eka prakAranuM AbharaNa vizeSa rU5 hoya che. tapanIyasuvarNa nirmita e hoya che. aneka prakAranA maNie ane ratna vaDe emAM citra banelA hoya che. temaja e zarIranA pramANanA AdhAre banela hoya che. e paherAvyA pachI te rAjAne "aMgo dhAraNa karAvavAmAM AvyA. truTita bahunA-AbhUSaNe paherAvavAmAM AvyA, kaTaka hAthanA AbhUSo, valayo paheravAvAmAM AvyA. daza AMgaLI emAM daza mudrikAo paherAvI. kaTimAM kaTisatra eTale ke kadare paheravAvAmAM Avyo. zarIra upara khesa mUkavAmAM AvyA. kAnamAM kaMDala paheravAvAmAM AvyA. kaMThamAM muravI eTale ke kAnamAM kAnane comerathI AvRta karI le evuM AbhUSaNa paherAvavAmAM AvyuM. e kAnamAMthI nIkaLI jAya tyAre kaMTha sudhI laTakavA mAMDe che. ethI ja e AbhUSaNa ne kaMThamuravI kahevAmAM Avela che. pharI kAnamAM kuMDaLe paherAvyA. mastaka upara cUDAmaNizirobhUSaNa paherAvyuM. ane tyAra bAda vicitra ratnathI yukta mukuTa paheravAvAmAM Avyo. (taLatAM ja varamajhAvihaM Ei jApAruM jambudvIpaprajJaptisUtra 278
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ am'tti) e sarva AbhUSaNA vaDe bharatacakrInA zarIrane samala'kRta karIne pachI te deve e temanA zarIra para caMdana-vRkSa AdinI sugaMdha jemAM sammilita che evA kAzmIra kezara kapUra ane kastUrI vagere sugati drabyA chAMyA. (yiM ca sukhonAma niLayetti) ane pachI puSpAnI mALAo te rAjAne dhAraNa karAvavAmAM AvI vadhAre zu kahIe (zaeNmiTima nAva vipUliyaM rati) te devae te bharata cakrIne granthima, veSTima, pUrima ane saMghAtima e cAre prakAranI mALAethI evI rIte suthebhita temaja samala'kRta karI dIdhA ke jANe te kalpavRkSa ja na hAya ! (traNa ga se parade pAyA mA 2. rAmisena milicit samAne jovuM vipule lAva) jyAre bharata nareza pUrvakti prakArathI rAjyAbhiSekanI sarva sAmagrI vaDe abhiSikata thaI cUkayA tyAre temaNe kauTubika puruSane khelAvyA. (sAvittA tuM thayAlI) ane khelAvIne A pramANe kahayu.(lavAmaivamo levajIviyA ! siMdhavagyaa viNIyAe rAyahANIe, siMdhAdgatigacaukkacaccara mahUyA 2 saddeNa ugghosemANA 2,) hai devAnupriyA ! tame sarve hAthI upara besIne khUba jorathI vinItA rAjadhAnI nA jeTalAMzrRMgATakA, trikA, catuSko, cA vagere mahApatheAnA mArgo che, te saCmAM evI ghASaNA karA ke (vastuvandra vAM viTTa alina kamina' zramaplena kAkuma nAva laghu LajhALavarya juvAnasaMvarzAvyuM vamoca) hai puravAsI sajanA 1 mArA rAjyamAM rahenArA jaine save 12 varSa sudhI utsava kare. te utsava mAM vikraya vastu upara je rAjA taraphaeN thI Tekasa (kara) levAmAM Ave che, te mApha karavAmAM Avela che. gAya vagere pazue upara jedara varSe rAjA tarapha thI kara nirdhArita karavAmAM Avela che te paNa mATe karavAmAM Avela che. vastunA vikraya upara je sarakArI Teksa levAmAM Ave che te paNa mApha karavAmAM Ave che, eTale je kiMmatamAM je vastu bahArathI Ave te vastu teja kiMmatamAM vecavAmAM Ave, emAM kSati pUrti rAjA taraphathI karavAmAM Avaze. mApatAla thI kAI paNa vastu vecavAmAM Avaze nahiM. temaja kauTuMtmika mANasAnA gharamAM 12 varSa sudhI rAjyanA kAI paNa kramacArIne praveza thaze nahIM. kemake e aMge AjJA karavAmAM AvI che. kAI pUNa prajAjana athavA rAjakama cArI upara aparAdha hAvA badala je jurmAnA ke adaMDa levAmAM Ave che te 12 varSa sudhI levAmAM Avaze nahI. aparAdha thAya ane te aparAdhanI mAtrA mujaba rAjagrAhya draSyanuM nAma dauMDa che. ane rAjakamacArInI bhUla thAya tyAre moTA aparAdha badala kama rAjagrAhya levA. ane nAne aparAdha thAya tyAre vadhAre dravya levuM-t*& karavA e kudaDa che. e mane prakAranA daDA rAjya tarapha thI 12 varSa mATe sthagita karavAmAM Ave che eTale ke mATaeN karavAmAM Ave che. A pramANe gheSaNA karIne mane e aMgenI khakhara Ape. ahIM yAvata pada thI "mam, gaLAvanATakIya jitam, ane jambudvIpaprajJaptisUtra 279
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAlAcarAnuvaritam, anucUtamRdaGgam , amlAnamAlyadAmAnam , pramuditaprakIDitasapurajana. jAnavam viSayavaikAritam" e pATha grahaNa thayo che. e gRhIta pAkane bhAva A pramANe che-RNa dAtA ane RNa gRhItA e banene RNa vasUlI mATe paraspara laDavuM. keTamAM phariyAda karavI ane kesa dAkhala kara, e sarva vAte 12 varSa sudhI sthagita karavAmAM AvI che. kajadAra potAnA karjane cukavavA mATe rAjya keSathI nANA laI jaIzake che ane Ama RNa dAtAnA RNanI pUti karI devI. gaNikAo vaDe 12 varSa sudhI janatAnA e utsavamAM IcchA mujaba utsavA Ayojita karAvaDAve. keI temanI sAthe vyabhicAra kare nahIM. aneka prekSAkArI vizeSathI e utsava Asevita thAya. pita pitAnI kaLAmAM kuzaLatA batAvavA mATe mRdaMga vAdaka je rIte vagADavAthI temanI kuzaLatA prakaTa thAya te rIte vagADIne kuzaLatA batAvI zake che. e utsavamAM phUlanI mALAone pracura mAtrAmAM upayoga karavAmAM Ave. kezala deza vAsI samasta jane adhyAvAsI jano sAthe maLIne AnaMda pUrvaka bhinna bhinna prakAranI kIDAethI-ramata thI e utsavane saphaLa banAve. Theka-ThekANe e utsavanI ArAdhanAmAM vijayavaijayantIo. laherAvavAmAM Ave. A pramANe e pUrvokta vizeSaNa vALA utsava aMgenI tame gheSaNa karo. (ta te rokuMvirapuratA mA taUGHT vuttA samANA haTTa-tuTTha cittANaMdiyA pIimaNA harisavasavisappamANahiyayA viNaNaM vayaNa giifa) A pramANe bhArata rAjA vaDe AjJapta thayelA kauTuMbika puruSo atyadhika hRSTa ane tuSTa citavALA thayA. temanuM mana prItiyukta thayuM ane temanuM hadaya AnaMda thI uchaLavA lAgyuM atIva namratApUrvaka temaNe pitAnA svAmInI AjJAnA vacane svIkArI lIdhA. (grgrLatA faciAmela hRrivayaMghavAyA sAva ti) svIkAra karIne teo zIdhra hAthI para besIne ayodhyA rAjadhAnInA zRMgATaka Adi mArgo upara gayA ane jora-jorathI uchuka Adi pUrvokta vizeSaNa saMpanna utsava ye javAnI ghoSaNA karavA lAgyA. zighaDAnA jevo AkAra je mAgane hoya tenuM nAma zRMgATaka kahevAmAM Ave che. jyAM traNa mArge AvIne maLe che, tenuM nAma trika che, ane cAramArga maLe tenuM nAma catuSka che. ene cakale paNa kahe che. aneka mAge jayAM AvIne maLe che. tenuM nAma cavara che. je sthAnamAM cAra dvAra hoya che, tenuM nAma caturmukha che. rAjamArgonuM nAma mahApatha che. galInA mArganuM nAma patha che. (taNa te ma2e 2AyA mahuvA 2 yAmiNenLa amahine sAthe rAtanA samura) rAjAne gya evI abhiSeka vidhithI bharata rAjAno rAjyAbhiSeka thaI gaye tyAre teo siMhAsana uparathI UbhA thayA ane (mudrittA surizag jAva NADagasahassehiM saddhi saMparibuDe abhiseyapIDhAo purathimilleyeNa tisovANa jambudvIpaprajJaptisUtra 280.
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDhiAvavA potti) ubhAthaI ne srI-ratnanI sAthe-sAthe yAvat hajAro nAkeAnI sAthesAthe te te abhiSeka pITha uparathI pUnA tri-sApAna pratirUpaka upara thaI ne nIce utaryAM. ahIM yAvat padathI jeTale Rtu kalyANikAo vagere parikara temanI sAthe hateA te sagRhIta thayela che. (vaccodittA mileyamaMDhavALo rDanalamA) ane utarIne teo te abhiSeka maDapamAMthI bahAra AvyA. (nimitA neLeva gAmitendre dathine tenA vAnajI) ane bahAra AvIne teo jyAM AbhiSaya hastiratna UbhuM hatuM tyAM AvyA. (kavacchinnA ekaniSThiramiyayaDuM nAva juddha) tyAM AvIne tee te aMjanagirinA zikhara sadeza hastiratna upara yAvat ArUDha thayA-esI gayA. ahI yAvat padmathI "navRtti" padanuM grahaNa thayuM che. (tAM tarala maharasa jUno vasIla gAya lagharaNAmitrepeDhAo 3riz2eLa tiovALavakipaLa vaccodghatti) tyAra bAda 3ra hajAra rAjAe te abhiSeka pITha uparathI uttara digavatI triseApAna pratirUpaka upara thaIne nIce utaryAM(taLa tapanna mannArano senayarthane nAya thayAmio amaneya peDhAno TrAphrini tiovALaka paLa vaccopatti) tyArabAda te bharata narezanu senApatiratna yAvat sA vAha vagere janA te abhiSeka pITha uparathI dakSiNa digvI trisopAna upara thaI ne nIce utaryAM. ahIM yAvata padathI nAcattina, vadani purohitana, 360 jUpadmA" janA temaja zreNi-prazreNi janA ane khIjA paNa rAjezvara, talavarA, mADa bikA, kauTuM bikeA, maMtrI, mahAmaMtrI, gaNu, dauvArika, amAtyA, ceTA, pIThamAM, nagaranigama zreSThijatA, senApatie, sA vAheA, tA ane sandhipAleA e sarvanu grahaNa thayuM che. (taLa sarasa bharasta raNNo abhisekkaM hatthirayaNaM rUDhassa samANassa ime aTTha aTTha maMgalagA purao nAva nathayA) bharata rAjA jyAre AbhiSekSya hastiratna upara sArI rIte ArUDha thaI gayA tyAre temanI AgaLa sarva prathama A pramANe ATha-AThanI saMkhyAmAM ATha maMgaLa dravya prasthita thayA ahIM yAvata padathI je ATha dravye! saMgRhIta thayA che te ATha mAMgaLa dravyAnA nAme A pramANe che svastika, zrIvatsa, nandAvata, vamAnaka, bhadrAsana, matsya, kaLaza, temaja darpaNuM. ( saiviyAjImALaa gamo paDhano verAvanALo to cevatti mo savAra DhoLayo) bharatanA adhyA praveza aMgenA pATha jevA pATha kuberanI upamA sudhI kahevAmAM Avela che, teveja pATha atre paNa samajave, paNa ahIM ATalI vizeSatA che ke ahIM sammilita thayelA lAkeAnA satkAra aMge kahIM paNa kahevAmAM AvyuM nathI. eTale ke bharata rAjAe ayeAdhyAmAM praveza karatI vakhate seALa hajAra devA temaja sahasA rAjA vagere lekanA satkAra karyAM, parantu AvuM kathana ahIM karavAmAM Avyu' nathI. kemake te kathana tA 12 varSIya utsavanI parisamApti pachI ja karavAmAM Avaze. A pramANe cAlatAM cAlatAM te lokapAla bharata peAtAnA rAjabhavananA pratidvAranI sAme AvIne hastina uparathI nIce utaryAM ane zrI ratna subhadrA, 32 hajAra Rtu kalyANakArikA kanyAe, 32 hajAra jana padAgraNIenI kalyANa kAriNI kanyAo temaja 32-32 pAtra baddha 32 hajAra nATakothI jambudvIpaprajJaptisUtra 281
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ yukta thayelA bhavanavarAvata'saka svarAja bhavanamAM praviSTa thayA. (jJava yete TevAyA jAkalinisiyamUyaMti) jema kubera kailAsa parvatamAM praviSTa thAya che, temaja te bharata rAjA kelAsanA zikhara jevA ucca peAtAnA rAja bhavanamAM praviSTa thayA. (taLa che mare rAjA mannaLayAM azuvisar) rAjabhavanamAM praviSTa thayA bAda te bharata rAjA snAna gRhamAM gayA ane tyAM temaNe sArI rIte snAna karyuM pachI tee tyAMthI nIkaLyAM ane nIkaLIne (moca maMdavAbo suhAranavAra aTTamamatta pAse) bheAjana maDaLamAM gayA tyAM jaIne temaNe sukhAsanamAM besIne aSTama bhakata tapasyAnA pAraNA karyAM. (rettA moyaLamakavAtro kiniSa ma) pAraNA karIne pachI tame tyAMthI AvyA ane AvIne (rDALiyarmattA vipAsAyava rAi UMTamALedi nu matharke nAva muMnamALe vitattva) peAtAnA bhavanAvata'saka svarAjabhavana mAM AvyA. ane tyAM AvIne tee vAgatA mRda gAdikAnA tumula dhvani sAthe sAMsArika vividha prakAranA kAmalegAne, sukhAne bhAgavatA 2 peAtAnA samaya pasAra karavAlAgyA. ahIM cAvat padathI "dghatrizatmanuM: nATake vataLIsaMyunate pajIsthamAna; 235LIyamAnaH 2 upalAlijyamAnaH 2 mahatA''hatanATyagItacAditatantrItalatAlatUryadhanamRdaGga paTupravAditaravena iSTAn zabdasparza rasarUpagandhAn paJcavidhAn mAnuvya kAnU kAmabhogAn" e pATha grahaNa thayA che. e padonI vyAkhyA yathAsthAna karavAmAM AvI che, (sattarNa maTe gAthA tuvAla saMpratti mola samAyaMsi tene mAdhave teneva vAipha) jyAre 12 varSa sudhI ceAjavAmAM Avela utsava samApta thaI gayA tyAre te bharata mahArAjA jyAM majajana-snAna gRha-hatu. tyAM gayA. (llA chittA nAva mAnadhAno niyakSamaya) tyAM AvIne temaNe sArI rIte snAna karyuM. (haLiyamittA teneva cAdiriyA pravakALalAhA nAva sITTAlaLavAva pusthAmimudde nilIyA) pachI tyAMthI bahAra AvyA ane bahAra AvIne cAvat tee pUrvadizA tarapha mukha karIne zreSTha siMhAsana upara besI gayA. ahIM AvelA yAvata padathI jayAM sihAsana hatuM te tyAM AvyA e pade! grahaNa thayA che. (niIcittA sosavalatte sAluM, samALe) tyAM besIne temaNe te 16 hajAra devAnA satkAra ane temanu sanmAna karyuM" (sArittA sammAnitA pattivijJajJeya) satkAra ane sanmAna karIne te devAne te bharata rAjAe visarjita karI dIdhA, (nirbhrAntattA sattIrNa rAyavaladalAlAreya sanmAi6) dhruvene visarjita karIne pachI bharata nareze 32 hajAra rAjAone satkAra ane te sarvanuM sanmAna karyu" (sarittA sammAnittA rui. vittai6) temane satkAra ane te sarvanuM sammAna karIne bharata rAjAe temane visarjita karIdIdhA, (vignijJA) ane temane visarjita karIne (lekhAvathaLa savastAra, samAepha) pachI te bharata nareze senApatiratna ne satkAra ane temanuM sanmAna karyuM ane (sajAdizA sammAnittA nAva purooiyane lAyasannAnera) yAvatasatkAra temaja sanmAna karIne temane visarjita karI dIdhA. tyAra bAda teNe gAthApita ratna ane vardhA kiSna ane purAhita ratnanA satkAra ane sanmAna karyu ane temane satkRta ane sanmAnita karIne visarjita karI dIdhA. (parva timbilake, sUcavAsa maTTAla sevisenIyo savAreDa, sammAnreDa) A pramANe teNe 360 sUpakArone satkRta ane sanmAnita jambudvIpaprajJaptisUtra 282
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ karyA ane tyAra bAda temane visarjita karI dIdhA. A pramANe 18 zreNi prazreNIjanene saMskRta ane sanmAnita karyA ane tyAra bAda temane visarjita karI dIdhA. (ane 2 vAre jAherAtaDhAra vAva tathaargerfmago gAvuM) A pramANe bIjA paNa aneka rAjezvara, talavara yAvat sArthavAha Adikane saMskRta ane sanmAnita karyA. (ttarAdittA sambanittA parivara) satkRta temaja sanmAnita karIne temane visarjita karI dIdhA. (vipattikara su gaar sAva vida) visarjita karIne pachI te bharata nareza pitAnA prAsAdavarAvata saka rAjabhavanamAM jatA rahyA tyAM jaIne temaNe manuSyabhava saMbaMdhI ISTakama bhegane bhogavatAM bhegavatAM pitAne samaya pasAra karyo ahIM yAvat padathI pUrvanI jema "pukinna mR afpAtra vagere pATha saMgRhIta thayela che. sU 31 bharata mahArAjA ke ratnotpati ke sthAna kA nirUpaNa have bharata mahArAjA keje caudaratnanA adhipati che, temane kayA kayA rane kayA kayA utpanna thAya che te batAvavAmAM Ave che "ararasa taLo ratha ? raMDA 2 mahine sughAra sUtra-rUra che. TIkAryuM - bharata cakavatInA cakaratna 1, daMDarane rU, asina 3, ane chatraratna (joLa caro) e cAra rane ke je ( g ar) ekendriya ratna che, (kAkAsADhAbo agon) Ayudha grahazAlAmAM utpanna thayA che. (cAro, mALe, zamfthaLe, nAza maer nahi guLa vivirati samudadowA) carmarana, maNiratna, kAkaNiratna tathA nava mahAnidhio e sarve zrIgRhamAM-lAMDAgAra mAM utpanna thayA che. (Ara , jANAvairynne, vaddhairayaNe, purohiyarayaNe, eeNaM cattAri maNuarayaNA viNIyAe rAyahANIe acquT) senApati ratana, gAthA patine vadhakirana ane purohitaratna e cAra manuSyaratna vinItA rAjadhAnImAM utpanna thayA che. (mArAthane, durivALe, geri su civizA zegajafirsphUTe nagoot) adharana ane hastiratna e be paMcendriya tiryaMgaratna tAya girinI taLeTImAM utpanna thayA che. (sumarA rUthora 3ttarANa karanArA reDho sadagoche) tathA subhadrA nAmaka je strI ratna che te uttara vidya dhara zreNImAM utpanna thayela che. sUtra-32 | chahoMkhaMDo ke pAlana karate hue bharata mahArAjA kI pravRti karane kA nirUpaNa (taeNaM se bharahe rAyA ca uddasaNhaM rayaNANaM NavaNha) ityAdi-sUtra 33 / / TIkArtha:- (taNa che mATe tathA) ja khaMDAtmaka bharatakSetrane sAdhana rUpa banAvyA bAda (svAdhIna banAvyA bAda) te bharata cakravatI (asThuM nALA chalaTuM maLiyo ja solasaNhaM devasAhassINa battIsAe rAyasarassANaM battIsAra uDDakallANiyA sahassANaM vttiisAi kaLAtkAlida dakSAmAM sattAvAra rItaravA dattA) caturdazarane, nava mahAnidhio, seLa sahastra de, 32 sahastra rAjAe, 32 sahastra tratukalyANakAriNI kanyAo, 32 sahastra janapadAgraNIonI kanyAo,32-32 pAtra baddha 32 sahastra nATaka (tioNuM jambudvIpaprajJaptisUtra 283
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTThINaM sUkyAra sayArANaM aTThArasaNhaM seNipaseNoNaM caurAsIie Asasaya sahassANaM caurAsIie daMtisayasahassANaM caurAsIe rahasayasahaslANaM chaNNauie mANussakoDINaM bAvattarIe pura vAsadA vatIkA naraNadattA)360 sUpakAro 18 zreNI-prazreNI jane 84 lAkha ghe DAe 84 lAkha hAthIe 84 lAkha ratha96 karoDa manuSya,72 hajAra puravara 32 hajAra janapado, (chaNNa uie gAmakoDINaM NavaNa uie domuhasahassANaM,aDayAlosAe paTTaNasahassANaM,cauvvIsA i jAdavarANA, ra3:vaNAi mahaMaahaar/96 karoDa grAma, dulhajAra droNamukha48 hajAra, paNa 24 hajAra karbaTa 24, hajAra maDe che.(vahANa gAjaranA roTave zeradallA saMvAdadakSAbaM, jIegoriNa yaMtarorA, jULagsong, pUjA vidhIyaae rAyahANIe cullahimavaMtagirisAMgaramerAgarasa kevalakappassa bharahassa bAsassa) 20 sahastra Akare, 6 hajAra kheTake, 14 hajAra saMvAha, pa6 aMtare'dake, 49 kurAye, vinItA rAjadhAnI temaja uttara dizAmAM kSudra himavadu giri ane pUrvAdi dizAtrayamAM samudra maryAdAvALuM saMpUrNa bharata kSetra (gaomsi 2 vamULa vAta vara gAva thavAda (1) jalAntarvartI sannivezoM kA nAma hai / (2) bhillAdikoM ke rAjya kA nAma kurAjya hai / (3) ina sabakA svarUpa evaM grAma, Akara, janapada, droNamukha, saMvAhana Adi kA svarUpapIche spaSTa kiyA jA cukA hai / (1) jalAntarvatI sannivezanuM nAma che. (2) bhillAdikene rAjyanuM nAma kurAjya che. (3) e sarvanuM svarUpa temaja grAma, Akara, janapada, droNamukha, saMvAha vagerenuM svarUpa pahelAM spaSTa karavAmAM Avela che. mAhevaccaM porevaccaM bhahittaM sAmittaM mahattaragataM ANAIsara-seNAvacca kAremANe pAle mo) temaja bIjA paNa aneka rAjezvara talavarathI mAMDIne sArthavAha sudhInA leke upara Adhipatya karatAM, agragAmitva karatAM, bhakaratAM, senApatya karatAM ane potAnA Adezana: sarvane pAlana karAvatAM ( nAre ke maMgarU) manuSyabhava saMbaMdhI sukhone bhagatA pitAne samaya zAtipUrvaka vyatIta karavA lAgyA, (godAnig g) kemake temanA gotraja ane agAtraja samasta zatruo nAza pAmyA hatA. ane teo sampatti vihIna thaI gayA hatA. (drithamauhu sarAsu) dezathI bahAra teo nivAsita thaI cUkyA hatA, mAna hAni yuphata thaI cUkyA hatA. (niraMku) senA vihIna thaI cUkyA hatA. (mahAvei ) ethI saMpUrNa 6 khaMDa vALA bharatakSetranA eo adhipati thaI cUkyA hatA. ane naromAM-prajAjanomAM-e bharata nRpati Indra jevA cakavatI vanI anupama-asAdhAraNa vibhUtithI yukta hovA badala samAnya thaI cUkayA hatA. dara vakhate jambudvIpaprajJaptisUtra 284
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ (vaEraziyana) emanuM zarIra zreSTha candanathI ciCta (lisa) rahetuM hatuM (vAcavacce) vakSasthala upara dazA mATe AnaMda pra zreSThahAra virAjita rahetA hatA. (namakasuviTTa) mastaka zreSTha mukuTa thI vizeSa zeAbhAsampanna rahetu (vavattvamUsaLa) ati su Mdara vastro ane AbhUSaNeAne ee paherI rAkhatA hatA. (soca ne UmavAmA somilii)emanuM mastaka sa` RtueAnA surakSita kusumonI zreSThamALAothI vibhUSita rahetuM hatuM. (caraLAvALADa(vathinumarduM saMpuTe) zreSTha nATako, zreSTha nATakIya abhinayA ane zreSTha strIonA avyakta avayava vibhAga samUhathI ee sarvadA parivRtta rahetA hatA. ( sodilayaLa sabhya misaman ) sarva prakAranI punarnavA vagere auSadhIothI, kake tanAde samasta ratnAthI ane bAhya abhyaMtara pariSadArUpa samitithI ee praphullamana rahetA hatA. ethI (saMtuLamaLoe) emanA keIpaNa maneArtha apUrNa rahetA nahatA. emanA sarva manerathA paripUrNa thaI jatA hatA. (mittamAnamaLe) alavIya temaja parAkramathI hIna thaI javA badala arthAt parAjita thayelA hAvA chatAM e mRtavat thayelA zatrunA mAnarUpI madane ee utAranAra hatA. evA e vizeSaNAthI yukta bharatacakravatI hatA (kula pasavavamAniviTTasaMciyache) emane je icchA mujama satata manuSyabhava saMbaMdhI bhAgAnI prApti thayelI, te emanA vaDe pUrvaMbhavamAM saMpAdita tapanA prabhAvanuM nikAcita rUpa phaLa che. (munar mAnuRd Nudde mae nAmadhegnetti) e bharata rAjA bhegabhUminI simApti thaI te pachI sarva prathama ja bharatakSetranA cakravatI thayA che. IIsU033nA naradeva bharatane dharma devatvanI prApti zA kAraNathI thaI ? te saMbaMdhamAM kathana(tenn se bharahe rAyA aNNayA kayAI jeNeva majjaNaghare) ityAdi sUtra - 34 // TIkArtha :- (tapaNaM se bharahe rAyA aNNayA kayAI jeNeva majjaNaghare teNeva uvAgaccha i) eka divasanI vAta che ke eka sahasra varSa kama 6 lAkha pUrva sudhI sAmrAjaya pada bhAgA khAda te bharata rAjA jayAM snAna gRha hatuM tyAM gayA. (kavacchinnA nAva sighna vicaLe naDuM manadhAmo nilama) tyAM jaIne zazI jevA priyadazI` te bharata rAjA majjana gRhamAMthI pAchA bahAra nIkaLyA, ahIM yAvata padathI "thA svaccha medhAnirjaan sat caT; jambudvIpaprajJaptisUtra 285
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ priyadarzanoM bhavati tathA'yamapi bharataH sudhAdhavalitamajjanagRhAnnirgataH priyadarzanaH" mA kathanane saMgraha karavAmAM Avela che. Ano artha sugama che, (TrafmattA jove jhATuMsare reva pIerache tene suvAnarajI) bahAranIkaLIne pachI teo jayAM Adarza gRha (darpaNabhavana) hatu ane temAM paNa jyAM siMhAsana hatuM tyAM AvyA. (3vAcharA rITaravarAha purathamamude toya) tyAM jaIne teo pUrva dizA tarapha mukha karIne siMhAsana upara samAsIna thaI gayA. (fNIrUttA sAraMvAra sattA mAne cira) tyAM besIne teo pitAnAM pratibiMba ne vAre ghaDIe jovA lAgyA. pitAnA pratibiMbane jotAMjetA temanI dRSTi pitAnI AMgaLIthI sarI paDelI mudrikAM-aMguThI-upara paDI gaI. tene joIne temaNe potAnI AMgalIne divasamAM snA rahita zazikalAnI jema kAMtihIna joI terIte joIne temaNe vicAra karyo ke are ! e AMgaLI aMguThIthI virahita thaIne zobhA vihIna thaI gaI che. A pramANe vicAra karatAM karatAM te bharate pitAnA zarIranA bIjA aMgone paNa AbharaNa vihIna karI dIdhAM. Ama sarva aMgo paNa zebhA vihIna thaI gayAM tyAra bAda temaNe pitAnA samasta aMgo uparathI AbhUSaNo utArI lIdhAM hatacs tata madada raNo sumeNaM pariNAmeNaM pasatthehiM ajjhavasANehiM lesAhiM visujjhamANIhiM vimujjhamANohi pheMdAmarivam targrH) jyAre samasta aMgo uparathI AbhUSaNo utArI cUkyA tyAre temanA aMtaramAM evI zubhabhAvanA ubhavI ke A zarIra, mAMsa, mUtra, viSThA vagere maLothI paripUrNa che. emAM zabhA jevI vastu kaI che ? Ato evuM che ke kapUra kastUrI vagere sugaMdhita vastuone paNa dUSita banAvI de che. je dhAnya savAre pakavavAmAM Ave che, te madhyAhnamAM vinaSTa thaI jAya che. tenA rasathI nipAna thayelA A kAryamAM sAravAna jevI vastu kaI che ? A pramANe zarIranI asAratAnuM citavana karavA rUpa jIvapari. NatithI temaja prazasta adhyavasAyathI-mane vicAradhArAothI temaja pratikSaNa vizuddha thatI leDyAethI-oganI pravRttiothI-nirAvaraNa zarIranI virUpatA viSayaka IhA, apaha mArgaNa ane gaSaNa karatA karatAM. (tayAvANijJALa jamari aai janmavAirA gagvkrnnN paviTThassa aNate aNuttare nivvAdhAra nirAvaraNe kRsiNe paDipuNNe kevlvrnaanncaMne samudagoot) tadAvaraNIya karmono kSayathI kamaraja ne vikIrNa karanAro apUrva karaNa rUpa zukladhyAnamAM te bharata nRpati mahArAja magna thaI gayA. ane te ja kSaNe temanA anaMta anAra vyAghAta rahita nirAvaraNa, kRtna temaja paripUrNa evA kevaLajJAna ane kevaLa darzana utpanna thayAM. ahIM je IhAha vagere pade AvelA che te te saMbaMdhamAM A vicAra ke sarva prathama avagraha rUpa jJAna hoya che. ane A '' e kaIka che " e rUpamAM hoya che. avagrahamAM avAktara sattA viziSTa vastuonuM grahaNa thAya che jema dUrastha paNa sAme ja dekhAtI vastune joIne Ama vicAra thAya che ke e kaMIka che. tyArabAda avagraha gRhIta arthamAM vizeSa jANavAnI AkAMkSA jAgrata thAya che. te vakhate vicAra uddabhave che ke e je kaMIka pratibhAsita thaI rahyuM che te zuM che ? zuM te bakapaMphita che ke vajA che? A jambudvIpaprajJaptisUtra 286.
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna pramANe je sadeha utpanna thAya tene dUra karavA mATe nizcaya tarapha unmukha thatA jJAnanuM nAma UhA che, jema ke e dhvajA ja hovI joie. ihA pachI ekadama nizcaya karAvanAruM avAya-apeAha che. jemake - e dhvajA ja che. tathA anya dhama nuM AleAcana karavuM gaveSaNa che. TIkAkAre avagraha vagerenA svarupane A pramANe samajAvyuM che-ke jema cakravartIe vicAra karyAM ke zarIramAM UbhA che. e avagraha rUpa tene jJAna thayuM paNa tyArabAda tene AvuM saMzaya jJAna thayuM ke e zArIrika zaiAbhA alakArajanya che-ke svAbhAvikI che ? e saMzayane dUra karavA mATe nizcaya tarapha unmukha thatu IhAjJAna tene A rIte thayuM ke e ala'kAra viziSTa zarIranI ze|bhA alaMkAra janya ja hAvI joie. tyArabAda tene evu avAya-apeha-jJAna thayuM ke e zArIrika zaiAbhA auSadhikI ja che-svAbhAvikI nathI. siddhA takArAe matijJAnanA je avagraha vagere 4 bhedAM prakaTa karyAM che ane temanAmAM eka avAyanAmaka bheda prakaTa karela che, tenuM ja nAma ahIM apeAha che. e zArIrika zeAbhA auSadhikI eTalA mATe nizcita thayelI prakaTa karavAmAM AvI che ke e alaMkArAdi rupa khAdya vastunA saMsaga thI janya che. e vAta pratyakSa pramANathI siddha thaI rahI che e zArIrika zaiAbhAnA je prakarSa ane apraka dhame che te bAhaya vastunA praka ane aprakarSanA anuvidhAyI che, A pramANe anvaya rupa dharmonI AleAcanA karavAnuM nAma mANA che. - vyatireka dharmonu AleAcana karavuM e gaveSaNa che, ane te A pramANe che-jo e zArIrika ze|bhA svAbhAvika rupamAM mAnavAmAM Ave teA pachI bhArabhUta AbhUSaNA zarIra upara zAmATe dhAraNa karavAmAM Aveche. ethI enizcaya thAya che ke e svAbhAvika nathI. A pramANe e avagrahArdikanu svarRpa atre ame prakaTa karyu-che ethI TIkAkArI potAne abhiprAya TIkAmAM spaSTa karyA che te hRdayaMgama thaI jAya che. TIkAgata vicAradhArA ekadama spaSTa ja che. ethI tenA bhAva laIne ja e spaSTIkaraNa karavAmAM Avela che. kevalajJAna ane kevalade'nane AvRta karanArA jJAnAvaraNIya, danAvaraNIya, meAhanIya ane a MtarAya e cAra karmo che. emane ghAtika paNa kahevAmAM Avela che. emanA jyAre sarrathA kSaya thaI jAya che eTale ke e jIveAnA pradezeAthI ekadama naSTa thaI jAya che tyAre kevalajJAna ane kevaladarzona utpanna thAya che. ahI ' RjuvALa '' pada zukala dhyAna vAcaka che. e anAdi saMsAramAM e dhyAna aprAsa pU heAya che. e kevaLajJAna ane kevaLadarzana apratipAtI hAya che. ethI eka vAra prApta thaI jAya te pachI chUTatA nathI. ethI ja emane ' anaMta 'kahevAmAM Avela che. emanA jevuM anya kAI paNa utkRSTa jJAna-dazana nathI, ethI ja emane anuttara kahevAmAM Avela che. emanu kaTa-kuDyAdithI AvaraNa thatuM nathI ethI ja emane nirvyAdhAta kahevAmAM jambudvIpaprajJaptisUtra 287
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ Avela che. sakala trikAlavarti padArthone eo temanI anaMtaparyAye sahita hastAmalakata jANe che. ethI ja emane kRtna kahevAmAM Ave che. sUtranI apekSAe e akSara mAtrA vage. renI nyUnatAthI rahita hoya che. ethI ja emane pratipUrNa kahevAmAM Ave che. (ttara re A trastrI vamevAmarorDhaMkA gomuga6) tyArabAda te bharata kevalI e potAnI meLe ja avaziSTa mAlyAdi rUpa AbharaNe tema ja vastrAdikane paNa tyajI dIdhAM. (zakattA ravi vanadii DhoruM 4) tyajIne pachI temaNe paMcamuSTika kezalucana karyuM. (4far jANo vidyumarU) paMcamuSTika kezakuMcana karIne sannihita nikaTa mUkelA deva dvArA apita sAdhuliMgane grahaNa karIne dhAraNa karIne teo A daza bhavanamAMthI bahAra nIkaLI gayA. (vimittA marNa mALa frdajI) bahAra nIkaLIne teo potAnA aMtapuranI vacce thaIne rAjabhavanamAMthI bahAra nIkaLI gayA. "ravAraNa ? ghaDivodiya pajjaM dehi tao pacchA tehiM saddhi vihAraM karia lakkhapuvvaM saMjame pAliya' sAra rAjAone pratibaMdhita karIne teo ne dIkSA ApI te pachI temanI sAthe vihAra karIne lAkha pUrva paryanta saMyamanuM pAlana karyuM. (fjarittA riM pArasadaraNef a aarg baeNiLIye caDhart ma mar forgaracha) te vakhate temanI sAthe 10 hajAra rAjAe hatA. te sarva rAjAonI sAthe-sAthe e vinItA rAjadhAnInA ThIka madhyamAga mAMthI pasAra thayA. (chittA mATe juduM phaLa vidara) ane pasAra thaI ne temaNe madhyadezamAM kezaladezamAM sukhapUrvaka vihAra karyo. (vinittA keLava adbhAvaNa vya seva vAjadajIru) vihAra karIne e aSTApada parvatanI pAse AvyA. (3ghArikattA adbhAva ghaTavartha afdhuM jAze Turu) tyAM AvIne e tenI upara sAvadhAnI pUrvaka caDhayA. (dufhattA meghaghaLAraMjikAraM vAuiLavA kudavAghagyaM ripha) caDhI ne emane pRthivI zilApaTTanI ke je sAndra jaladharavat zyAma hatuM ane ramya hovAthI tyAM deva gaNe AvyA karatA hatA-pratilekhanA karI. jo ke e e kevalI hatA chatAM e vyavahAra dharmane pramANita karavA mATe temaNe potAnI dRSTi thI pRthvIzilApaTTane sArI rIte joyuM. (gfhadittA sUtaLAjJaviDa mattAhikArivaNa) sArI rIte darzana rUpa prati lekhanA karIne e o tenI upara caDhI gayA. ane kAya temaja kaSAya jenA vaDe kRza kara vAmAM Ave che, evI saMkhanAne emaNe khUba ja AdarapUrvaka dhAraNa karI ane bhakta pAnanuM pratyAkhyAna kayuM (1ovANa #AruM maLavavA 2 vida) temaja pAdapApagamana santhA aMgIkRta karyo. pAdapopagamana saMthArAmAM jIva vRkSanI jema apraka5 rUpathI avasthita thaI jAya che. e saMthArAne dhAraNa karyA pachI temaNe potAnA mRtyunI AkAMkSA karI nahIM. (tae i re ma devaskI sattata ugharAvatAruM sunAvaNamaa varasattA vAsasahassaM maMDaliyarAyamajhe vasittA cha pusiyasahassAI vAsasahassUNagAI mahArAya majjhe vasattA tera puvarAsaNA avitvAsamakaze sattA) A pramANe te bharata kevalI 70 lAkha pUrva sudhI kumAra kALamAM rahyA. eka lAkha pUrva sudhI mAMDalika rAjA rahyA. jambudvIpaprajJaptisUtrA 288
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 hajAra varSa kama 6 lAkha pUrva sudhI mahArAja padamAM cakravatI pade rahyA. ane 23 lAkha pUrva sudhI gRhasthAvasthAmAM rahyA / . ( r puvalayalAla TemULanuM sUtrahinnAruM pAtrannittaa tameva bahupaDipuNNaM sAmaNNapariAya pAuNittA carAsI puvvasayasahassAiM savvAjayaM pANittA mAsiSaNa bhatteNaM apANapaNa savaNeNaM NakkhatteNaM jogamuvAgaraNa khINe veU jijje Au NAme goe kAlagae vIikkaMle samujjAe chiNNajAijarAmaraNabaMdhaNe siddhe buddhe mutte pAMnidhyune antare lagvadulavarIne)kaMika kama eTale ke antasu hUkama eka lAkha pUrva sudhI teo kevali paryAyamAM rahyA. pUrA eka lAkha varSa sudhI zrAmaNya paryAyamAM rahyA. A pramANe peAtAnI saMpUrNa 84 lAkha pUrvanA AyuSyane bhAgavIne te bharata kevalI eka mAsanA pUrA saMthArAthI-bhaktapAnanu' saMpUrNa rUpamAM parivana karavA rUpa saMthArAthI--zravaNa nakSatranI sAthe yAga prApta candranA samayamAM vedanIya, Ayu, nAma, gotra e cAra-bhavApagrahI cAra aghAtiyA karmo jyAre kSaya thaI gayA tyAre kAlagata thayA. eTaleke siddhAvasthA yukta khanI gayA--mekSamAM virAjamAna thai gayA. jAti, jarA ane maraNanA baMdhanathI rahita thaI gayA, siddha thaI gayA. kRtakRtya thaI gayA. buddha thaI gayA. lekAlekanA jJAtA thaI gayA. mukta thai gayA. aMtara`ga ahi ga ka kala kathI rahita thai gayA. parinivRtta thai gayA zItibhUta niraMjana thaI gayA. aMtagata thaigayA. ane sa duHkhothI sarvathA rahita thai gayA. evu A bharatacakrInuM caritra che. ahI 'iti' zakhsa adhikAranI simApti ne sUcave che. e adhikAra A pramANe cheke "se keLa aMte ! vaM yucara maDhe vAre k '' jayAre gautamasvAmIe prazna karyo ke he bhadata A kSetranu nAma bharata evu zA kAraNathI paDayuM te enA uttaramAM prabhue A "tatha LaeN viLIyA rAcadALI maTe nAma gAthA cAvI samunnatthA: evu kathana sUtro dvArA karyuM che. eTale ke bharata rAjA A kSetranA adhipati hatA ethI A kSetranu nAma bharata kSetra paDyuM che. eTalA mATe ja ahIM bharatanA caritranuM vistAra pUrvaka varNana karavAmAM Avela che. bharata caritra samAsa- 034aa prakArAntara se bharatanAmakI anvarthatAkA kathana prakArAntarathI " bharata kSetra nAma prasiddha thayuM-te aMge kathana " 66 'bharahe a ittha deve mahiDDhae mahajjuIe jAva' ityAdi sUtra - 35|| TIkA -(made A phaphtha veve) e bharata kSetra mAM bharata nAmaka deva ke je (makardI maDhannuphUla nAya jignonu vittara) mahatI vibhavAdi rUpa sampattithI yukta che, mahatI zArIrika kAMti ane abharaNAnI prabhAthI je sadA prakAzIta rahe che yAvata je nI pacepama nI sthiti che--nivAsa kare che ahIM yAvat padathI 'madAcAra4, majjAsauththa:, mAvajIH'' e vizeSaNa padmAnu grahaNa thayuM che. (se vaLag i goyamA ! vaM yughdhara made vAse 2) ethI he gautama ! bharata kSetra evuM nAma meM A kSetranuM kahyuM che. A pramANe yaugika rItithI nAma prakaTa karIne have sUtrakAra rUDhithI enu nAma prakaTa kare che. (maduttAM A Na goyamA ! ane cAphsa lAluNa bArmAne paLasa) hegautama ! bharatakSetra evuM nAma jambudvIpaprajJaptisUtra 289
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ devaloka e nAma mujaba ja nimittaka che. - zAzvata che. kemake (6 ja sArU ja Atti na rajA ja avirata)e nAma pahelAM bhUtakALamAM na hatuM evuM nathI, vartamAnakALamAM evuM enuM nAma nathI, evuM paNa nathI ane bhaviSyamAM paNa enuM evuM ja nAma rahevAnuM nathI, evuM paNa nathI. (muhiM ja agharU ja mAravaTu 5) kemake evuM AnuM nAma rahyuM che. che ane bhaviSyamAM paNa raheze. (pue frang, rAsa, , ava, gas, kije mArevAre) enuM kAraNa A cheke A bharatakSetra prava che, zAzvata che, akSaya che, avyaya rUpa che, avasthita che ane nitya che. A prakAranA A kathanathI anyonyAzraya deSane parihAra thaI jAya che. che. sUtra-35 zrI jainAcArya jainadhama divAkara pUjya zrI ghAsIlAlavRti viracita jambudvIpa prApti satranI prakAzikA vyAkhyAno trIjo vakSaskAra samApta che 3 ! jambudvIpaprajJaptisUtrA 290