________________
च्छमाण २ जोयणंतरियाहि वसहीहि वसमाणे वसमाणे जेणेव वरदामतित्थे तेणेव उवाTદ૬) ત્યાં આવીને તેણે વરદામ તીર્થની ન અતિનિકટ અને ન અતિદુર પણ યથોચિત સ્થાન પર ૧૨ જિન પહોળા અને નવજન દીર્ઘ એવા વિસ્તૃત ક્ષેત્રમાં વિજય સ્કન્ધાવાર નાખ્યો. આ સંબંધમાં પાઠ આ પ્રમાણે છે–(ફવાજfછત્તા વમતરાપ્ત અત્રરામ ફુવારાનો જવાÉ જવનોદ વિસ્થિત્ન વિજયવંધાવાળિä ) આવા વિસ્તી સ્કન્ધાવાર (સૈન્ય) ને પડાવ નાખી ને પછી તેણે પિતાના (વક્ર સારી વકી રનને બેલાવ્યો. (સાવિત્તા ઉં વઘારી) તેને બોલાવીને પછી રાજાએ આ પ્રમાણે કહ્યું (चिप्पामेव भो देवाणुप्पिया! मम आवसहं पोसहसालं च करेहि ! ममेय माणत्तियं पच्चgિre) હે દેવાનુપ્રિય ! તમે યથા શીઘ મારા માટે એક આવાસ ને અએક પૌષધશાળા બનાવડાવે અને પછી મને સૂચના આપો. ૫૮
બર્દકીરત્નકો આવસથાદિબનાનેકી આજ્ઞા કરનેપર વર્તકીરત્ન કે કૌશલ્યકા વર્ણન: 'तपणं से आसमदोणमुहगामपट्टण-इत्यादि, ॥सू०९॥ ટીકાથ– ત્યાર બાદ તે વÁકિ રને હું શું કરું, હે દેવાનુપ્રિય ! મને આપશ્રી મારા ગ્ય આદેશ આપે, મારે શું કરવું જોઈએ? આમ કહીને તે ભરત ચકી રાજા પાસે ગયે. આ રીતે અહીં સંબંધ છે. તે વર્લ્ડ કી રત્ન કેવો હતે? આ સંબંધમાં સૂત્રકાર પિતાના વિચારે આ પ્રમાણે વ્યક્ત કરે છે-(સમરોળમુહૃvruggવારંધાવા પદાવવિમાન
૨) તે વહેંકીરન આશ્રમ દ્રોણમુખગ્રામ, પતન, પુરવર, સ્કન્ધાવાર, ગૃહાપણ એ સર્વની વિભાગ રૂપમાં રચના કરવામાં નિપુણ હતાં અથવા
'पुरभवनग्रामाणां ये कोनास्तेषुनिवसतां दोषाः ।
श्वपचादयोऽन्त्यजान्तास्तेष्वेव विवृद्धिमायान्ति ॥१॥ ઈત્યાદિ કથન મુજબ યોગ્યાયેગ્ય સ્થાનના વિભાગને તે જ્ઞાતા હતે. (grીતિ તુ વ વધુદુ જ ગુણગાના રિપ) તેમજ ૮૧ વિભાગ વિભકતવ્ય વાસ્તુક્ષેત્ર ખંડવાળી એવી ગૃહભૂમિકામાં તથા એજ પ્રકારની ૬૪ ખંડવાળી અને ૧૦૦ પદ ખંડ વાળી ગૃહભૂમિકાના અનેક ગુણ તેમજ દેને તે જ્ઞાતા હતે પંડિત હતે. સદુ અસદુ વિવેક કરનારી બુદ્ધિરૂપ પંડાથી તે યુકત હતા એટલે કે સાતિશય બુદ્ધિવાળા હતા, (વિદvજૂ ઉપાણીના રેવા) ૪૫ દેવતાઓને એગ્ય સ્થાને બેસાડવા વગેરે વિધિને તે જ્ઞાતા હતો. (વઘુ પરિછા૫) વાસ્તુ પરીક્ષામાં વિધિજ્ઞ હતે. તે વિધિ આ પ્રમાણે છે
"गृहमध्ये हस्तमित खात्वा परिपूरितं पुनः श्वभूम् ,
यानमनिष्ट तत् समे समं धन्यमधिकं चेत् ॥१॥ ઇત્યાદિ અથવા મકાનને ઉપરથી આચ્છાદિત કરવા માટે ઉપયોગી એવા કટકબા આદિ રૂપ આવરણ છે તે સંબંધમાં વિધિજ્ઞ હતે. (mમિg મણાઝાપુ જોfryz વાસણા વિમાનપુર) સમ્પ્રદાય ગમ્ય નેમિ પાર્શ્વ માં, ભકત શાળાઓમાં ભજનગૃહમા કેદનીઓમાં–કોટ ગ્રહ માટે ફિલલાને સરફરવા જે પ્રતિ કેટભિત્તિઓ ઉઠાવવામાં આવે છે, તે સંબંધમાં તેમજ શયન ગૃહોમાં યાચિત રૂપથી વિભાગ કરવામાં તે કુશળ હતા, તેમજ (छेज्जे, वेज्झे, अ दाणकम्मे, पहाणबुद्धी, जलयाण भूमियाणय भायणे जलथल गुहासु तेसु
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્રા
૧૮૭.