________________
નથી. કેમકે ઘવાય વેરાળુતા તે જુથા guત્તા વમળો , હે શ્રમણ આયુષ્મન ! તે મનુષ્ય વૈરાનુબધથી પર હોય છે. એનું કારણ આ છે કે તે કાળમાં વૈરાનુબંધના કારણેને અભાવ રહે છે. એથી ત્યાં કોઈ કઈ નું અરી વગેરે થતું જ નથી. “એરિથ મંતે ! મજે वासे । मित्ताइवा वयंसाइ चा णायएइ वा संघाडिएइ वा सहाइ वा, सुहाइ वा संगपत्ति વા” હે ભદન્ત ! તે કાળમાં આ ભરત ક્ષેત્રમાં શું કઈ નહી હોય છે ? શું કોઈ વયસ્ય સમાન વયવાળાઓની સાથે સ્નેહ રાખનાર સાથી–હોય છે ? શું કેઈ સ્વજાતીય હોય છે ? અથવા શું કોઈ સંઘટિક—સહચર-સાથે રહેનાર હોય છે ? અથવા શું કોઈ સખા “રમ પ્રઃ હવામ” એ કથન મુજબ સમાન પ્રાણવાળ હોય છે? સાથે રહેનાર, સાથે ખાનાર પીનાર જે સાતિશય સ્નેહી હોય છે, તેને સખા કહેવામાં આવે છે. શું કોઈ સુહદ સદા અપ્રતિકૂલાચરણવાળે અને હિપદેશ આપનાર હોય છે? શું કઈ સાગતિક હોય છે ? શું સર્વદ એકજ કાર્યમાં પ્રવૃત્ત રહેનાર હોય છે ? એના જવાબમાં પ્રભુ કહે છેઃ “દંતા ! અરિજી” હાં, ગૌતમ ! આ બધું ત્યાં હોય છે પણ જે જે જ સેfi Hari fa Tવર નgram પરસ્પર કોઈ કોઈની સાથે સતિશય-તી-પ્રેમબન્ધન માં આબદ્ધ રહેતું નથી, ૨૮
ઉસકાલમેં આબાહ વિવાહાદિ વિષયમેં પ્રશ્નોતર अस्थि ण भंते तीसे समाप भरहे वासे आवाहाइ बा वीवाहाइ वा-इत्यादि ટીકાઈગૌતમ સ્વામીએ પ્રભુને ફરીથી આમ પ્રશ્ન કર્યો કે હે ભદન્તતિ સુષમ સુષમા કાળના સમય માં આ ભરત ક્ષેત્રમાં આવાહ-વિવાહ પહેલાને વાગુદાન રૂ૫ ઉત્સવ વિશેષ હોય છે ? વિવાહ પરિણયન રૂપ ઉત્સવ વિશેષ હોય છે? યજ્ઞ-અગ્નિમાં ધૃતાદિકથી હવન કરવા રૂપ ઉત્સવ વિશેષ હોય છે ? શ્રાદ્ધ મૃત્યુ પછી પંકિતભેજન આદિ રૂપ ક્રિયા-હોય છે ? સ્થાલીપાક-લોકગમ્ય મૃતક ક્રિયા વિશેષ હોય છે ? મૃતપિડનિવેદન–મૃતકને અનુલક્ષીને પિડદાન નામક કરવામાં આવેલ કિયા વિશેષ હોય છે? એના જવાબમાં પ્રભુ કહે છેઃ “જો દે રમ” હે ગૌતમ ! આ અર્થ સમર્થ નથી, કેમકે “વવાદ વાદ વિવાદ કરવા સ હી નિક is fોવેરા જ તે મgar ' તે કાળના મનુષ્ય આવાહ, વિવાહ, યજ્ઞ, શ્રાદ્ધ સ્થાલીપાક અને મૃતપિંડ નિવેદન એ સર્વ કિયાઓથી રહિત હોય છે. એટલે કે તે કાળમાં આવાહ વગરે સવ ક્રિયાઓ થતી નથી. ? “અસ્થિ ન મરે તીરે તેના માટે ર महाइ वा खंदमहाइ वा णागमहाइ वा जक्खमहाइवा भूयमहाइ वा, अगडमहाइ वा तडागमहाइ वा, दहमहाइ वा णदीमहाइ वा रुक्खमहाइ वा पव्ययमहाइ वा थूम महाइवा चेइयमहाइ કાં ? હ ભદન્ત ! શું તે સુષમસુષમા કાળના સમયમાં આ ભરતક્ષેત્રમાં ઈન્દ્રના નિમિત્ત ઉત્સવ જવામાં આવે છે ? કાર્તિકેયને અનુલક્ષી ને મહેસે જવામાં આવે છે નાગ કુમારને અનુલક્ષીને મહોત્સવ યોજવામાં આવે છે ? યક્ષના નિમિત્તે મહેન્સ એજવામાં આવે છે ? ભૂતાનાં નિમિત્તે ઉત્સવ યોજવામાં આવે છે ! ભૂત એ વાનર જાતિના દે છે. કૂપના નિમિત્તે ઉત્સવો યોજવામાં આવે છે ? તડાગ-તળાવ-ના નિમિત્તે ઉત્સવ યોજવામાં આવે છે ? આ પ્રમાણે દ્રહને, નદીને, વૃક્ષ, પર્વતને, સ્તૂપને, સ્મૃતિસ્તંભેને તેમજ ચૈત્યને મૃતકમૃતિચિન્હને અનુલક્ષીને ઉત્સવ યોજવામાં આવે છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે : “ો રૂo રમ” હે ગૌતમ આ અર્થે સમર્થનથી, કેમકે “વવામહિમા તે મgયા guત્તા રમાડતો હે શ્રમણ આયુષ્મન ! તે કાળમાં મનુબે એવા
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
૮૧