________________
એક, બે, ત્રણ વગેરે સંખ્યા વડે ગણીને આપવામાં આવે છે, જેમ કે નારિયેલ વગેરે–એવી તે વસ્તુઓને ગણિમા તરીકે ગણવામાં આવી છે જે વસ્તુ ત્રાજવાથી તેલીને આપવામાં આવે છે જેમકે વીહિ, જવ ઘઊં વગેરે એવી એ વસ્તુઓને ધરિમ કહેવામાં આવે છે. જે વસ્તુઓ પ્રમાણિત પાત્ર વગેરેથી માપીને આપવામાં આવે છે, જેમકે દૂધ, ઘી, તેલ વગેરે એવી એ વસ્તુઓને મેય કહેવામાં આવે છે, તેમજ જે વસ્તુઓ ની કટી વગરે ઉપર કસીને પરીક્ષા કરીને આપવામાં આવે છે. જેમકે મણિ, મુકતા, પ્રવાલ, સુવર્ણ વગરે-એ સર્વ વસ્તુઓ પરિછેદ્ય કહેવાય છે. એના જવાબમાં પ્રભુ કહે છે. “જો મા જે સમ ગૌતમ! આ અર્થ સમર્થ નથી. કેમકે “યુવા બ્રુિવયા જ રે બા good રામા કરો “હે શ્રમણ આયુમન તે મનુષે વિભવ, એAવર્ય રૂ૫ ઋદ્ધિ અને સેવ્યતા રૂપ સત્કારથી રહિત હોય છે, “રજ છે મ િતીરે રમાઈ મા વારે રા ર કા સિક હા મો વા મારૂઢા થા, રામચરઘg a” હે ભદન્ત ! તે સુષમ સુષમાકાળ ના સદભાવ માં આ ભરત ક્ષેત્ર માં શું કઈ દાસ હોય છે ? પ્રેગ્ય-પ્રેષણાર્ડ–દૂત વગરે હોય છે ? શિષ્ય હોય છે ?ભૂતક– વેતન લઈને નિયતકાલ સુધી કામ કરનાર હોય છે ? શું કોઈ દામાદ ધન નહિરસેદાર–હોય છે ? શું કોઈ ગૃહ સંબંધી સામાન્ય કાર્ય કરનાર હોય છે ? એના જવાબમાં પ્રભુ કહે છે – “m zળ સમ” હેગૌતમ ! આ અર્થે સમર્થ નથી કેમકે “રાજા રામમોજા જ તે જુથ guત્તા સમજાવો !” હે શ્રમણ આ યુગ્મન ! તે મન
કાર્ય કરવા માટે જેમની ઉપરથી પરપ્રેરણા રૂપ અભિયાગ દૂર થઈ ગયા છે, એવા હોય છે. એટલે કે તે કાળમાં--સ્વસ્વામિભાવ વગરે રૂ૫ સંબંધનો અભાવ રહે છે. એથી કઇ કોઈને પ્રેરક રૂપ થતું નથી. “થિઇ અંતે તેમણે સમાઈ માટે વારે નાયડુ વા gિસાગ શા માવા વા મીનળી વા મના વા, પૂર્વ સુwદારુ ઘા” હે ભદન્ત! તે સષમ સુષમા કાળમાં ભરત ક્ષેત્રમાં માતાં હોય છે ? પિતા હોય છે ? ભાઈ હોય છે ? બહેન હોય છે, પુત્ર હોય છે દુહિતા-પુત્રી–હોય છે? પુત્ર વધુ હોય છે? એટલે કે તે કાળમાં. ભરત ક્ષેત્રમાં પિતા, પુત્ર પતિ, પત્ની વગેરે સંબંધો હોય છે ? એના જવાબમાં પ્રભુ કહે છે- “તા અરિ જોવ તેહિ મgiા તિવે જેમવશ્વ સમુદg” હા, ગૌતમ ! આ સર્વ સંબંધે તે કાળમાં હોય છે પણ તે માણસોને તે સંબંધોમાં તીવ્ર પ્રેમ ભાવ હોત નથી. ગથિ if પરે ! મટું ઘાણે અદ્િ વા વેરિફુવા ધારૂકું વા વરૂ ver૬ વા, gશ્વામિત્તે ” હવે ગૌતમ પ્રભુને આ જાતને પ્રશ્નન કરે છે કે હ ભદત ! તે કાળમાં, ભરત ક્ષેત્રમાં શું કેઈક ઈનો શત્રુ હોય છે ? મૂષક-મા૨ ની જેમ શું કોઈ પણ જા. તનું જાતીય વેર હોય છે ? કે ઘાતકર્તા બીજા વડે વધકરાવનાર હોય છે ? શું પોતે
ઇની હત્યા કરનાર હોય છે અથવા જયારે “agram’ શબ્દની સંસ્કૃત છાયા વ્યક એવી થશે–ત્યારે થપ્પડ વગેરે વડે શું કઈ કઈ ને વ્યથા આપનાર હોય છે ? એ એને અર્થ થશે કઈ કઈ ના કાર્યમાં વિધારવાના સ્વભાવવાળું હોય છે ? શું કોઈ કેઈન પ્રત્યમિત્ર હોય છે ? એટલે કે પહેલાં કોઈ કઈ નો મિત્ર બનીને પછી તેને શત્રુ થઈ જાય છે તેવા એના જવાબમાં પ્રભુ કહે છે “જો ફુખ રમ” હે ગૌતમ! આ અર્થ સમર્થ
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્રા
૮૦