________________
નિજાર૪૬) તે વખતે અંબર તળ દિવ્ય વાજાઓના નિનાદ અને પ્રતિનિનાદથી ગુંજિત થઈ રહ્યું હત એથી એવું લાગતું હતું કે જાણે એ ચક્રરત્ન જ આકાશને શદિત કરી રહ્યું છે. આ પ્રમાણે આકાશમાં અદ્ધર ચાલતું તે ચક્રરત્ન વિનીતા રાજધાનીની ઠીક વચ્ચે થઈને પસાર થયું નિછિત્તા' પસારથઈને તે (rrમળe યાળિ જે કુરિમં વિર્સિ માનતિમિમુદે જાવ દોથા) ગંગા મહાનદીની દક્ષિણ દિશા–તરફના કિના રાથી પસાર થતું પૂર્વ દિશા તરફના માગધ તીર્થ તરફ ચાલવા લાગ્યું. અહીં સૂત્રમાં બને “” વાકયાલંકારમાં પ્રયુક્ત થયેલ છે. વિનીતાની સમશ્રેણિમાં પૂર્વ દિશા તરફ વહેતી ગંગા મગધ તીર્થસ્થાનમાં પૂર્વ સમુદ્રમાં મળે છે. એથી તે તટ દક્ષિણ ભાગવતી હોવા બદલાલાના” એ પદથી વ્યવહુત થયેલ છે. એથી જ અહીં આ પ્રમાણે કહેવામાં આવ્યું છે. (त एणं से भरहे राया तं दिव्यं चिक्करयणं गंगाए महणईए दाहिणिल्लेणं कूलेणं पुर• થિમ રિલિ માનતિરથમમુહૂં પથાર્ત પાસ૬) ભરત રાજાએ જ્યારે તે દિવ્ય ચકરાનને ગંગા મહાનદીના દક્ષિણ દિશાના તટથી પૂર્વ દિશાના તરફ વર્તમાન માગધ તીર્થ તરફ જતું જોયું તે (સત્તા) જોઈને તે (ટ્ટ તુર નાર દિયા વિર પુજે ) હૃષ્ટ અને તુષ્ટ થ. ચિત્તમાં આનંદિત તેમજ પરમ સૌમ-નસ્થિત થઈને, હર્ષાવિષ્ટ થઈને કૌટુંબિક પુરુષને બેલાવ્યાં અને (તારા) બોલાવીને તેણે (હવે વથાણી) આ પ્રમાણે કહ્યું-(fણgબેર એ હેવાનુegવા ! આમણે દરિયળ પર પેઢ) હે દેવાનુપ્રિયા ! તમે યથાશીવ્ર અભિપેક ગ્ય પ્રધાન હાથીને-પહાથીને સુસજજ કરો. (અજય દત્તર કોજિઈ ચાડસંજિલ સેof avorદે તેમજ હય-ગજ-ર-પ્રવર યોદ્ધાઓથી યુક્ત ચતુરંગિણ સેનાને સુસજજ કરે. (ચાળત્તિર્જ પદાuિmહ) જેવી આજ્ઞા મે તમને કરી છે તે મુજબ બધું કામ સમ્પન્ન કરીને પછી મને સૂચના આપે. (ત vળ તે gfiા કાર પત્રબિહારિ) ભરત રાજા વડે આ પ્રમાણે આજ્ઞપ્ત થયેલા તે કૌટુંબિક જ હૃષ્ટ-તુષ્ટ થયા અને ચિત્તમાં આનંદિત થયા અને રાજા ભરતે જે પ્રમાણે કરવાને તેમને આદેશ આપ્યો હતો, તે બધું સમ્પન્ન કરીને તેમણે ભારત રાજાની પાસે સૂચના મોકલી. (a go રે મારે જા કેળવ મ કા ઘરે સેવ કવાદ છ૪) ત્યાર બાદ તે ભરત રાજા જ્યાં નાના ગૃહ હતું, ત્યાં ગયા. (કાછિત્તા જોવ મન્નાઘર સેવામggવસ, મgifiા સમુત્તજ્ઞાામિrm तहेव जाव धवल महामेहणिग्गए इव ससिव्व पियदसणे णरवई मज्जणधराओ पडिणि
મહું) ત્યાં જઈને તે મજજન ગૃહમાં પ્રવિષ્ટ થયા. પ્રવિષ્ટ થઈને તે જેની બારીઓ મૂક્તાફળથી ખચિત છે અને એથી જ જે અતી મનોરમ લાગે છે તેમજ યાવત્ પદાનસાર જે વિચિત્ર મણિરત્નોની ભૂમિવાળું છે એવા. મંડપમાં મૂકેલા નાના મણિઓથી ખચિત સ્નાન પીઠ ઉપ૨ સુખપૂર્વક બેસી ગયા. ત્યાં તે રાજાને સારી રીતે સ્નાન કરાવ. વામાં આવ્યું. સ્નાન કરાવ્યા બાદ તે ભરત રાજા ધવલ મહામેઘ-સ્વચ્છ શત્ કાલીન મેઘથી નિર્ગત શશી–ચંદ્રની જેમ તે મજનગૃહમાંથી બહાર નીકળ્યા. તે સમયે તેઓ
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્રા
૧૭૩