________________
રૂપ શાસ્ત્ર તેમજ ખડગાદિ રૂપ શસ્ત્ર વડેપ્રહાર કરવામાં જે કુશળ છે અથવા અર્થશાસ્ત્રમાં નિપુણ છે, એથી જ તેને સેનાપતિરત્ન કહેવામાં આવેલ છે. એવા તે સેનાપતિ રત્ન સુષેણને તે ભરતચક્રીએ
જ્યારે પૂર્વોક્ત રૂપમાં કહ્યું ત્યારે તે પોતાના સ્વામીની વાતને સાંભળીને ખૂબજ હર્ષિ ત તેમજ સંતુષ્ટ ચિત્ત થયો અહી’ પ્રયુક્ત થયેલ યાવત પદથી (નરિવત: તિમત્તા: vમ મારિયા) એ પદોનું ગ્રહણ થયું છે. તે સેનાપતિએ બ ને હાથના દશ નખો જેમાં સંયુક્ત થઈ જાય તેમ અતિના રૂપમાં બનાવીને અને તેને મસ્તકે ફેરવીને આ પ્રમાણે કહ્યું–હે સ્વામીન ! આપશ્રીની આજ્ઞા મારા માટે પ્રમાણ રૂપ છે આમ કહીને તેણે સ્વામીની આજ્ઞાના વચને સવિનય સ્વીકારી લીધા (gિmત્તા મઘુર orો અંતિચારો નિજમ) સ્વીકાર કરીને પછી તે ભરત રાજા પાસેથી જતો રહ્યો, (ક્રિમિત્તા તેવ સર સવારે તેનેa ફરાદઇફ) ત્યાંથી આવીને તે જ્યાં પિતાનું ઘર હતું ત્યાં આવ્યું. (૩વાછિત્તા જોવુંવિર gf સાથે) ત્યાં આવીને તે સુષેણે પિતાના કૌટુંબિક પુરુષોને બેલાવ્યા (સાવિત્તા તd ) બેલાવીને પછી તે સુષેણે તેમને આ પ્રમાણે કહ્યું-gિવ મો રેવાનુfપવા આમિરે રિવરnit ufarm ) હે દેવાનુ પ્રિયે ! તમે લોકો એકદમ શીધ્ર અભિષેક યોગ્ય પ્રધાન હસ્તિને સુષજિજત કરે. ( દાચટ્ટાર કાર જ સેજ agme) તેમજ હય, ગજ, રથ, પ્રવર પદાતિ જનોથી યુકત એવી ચતુરંગીણી સેના સુસજજત કરે (નિફ્ટવ મારે તેનેa૩વાબદઇ) પિતાના કૌટુંબિક પુરુષોને એ આદેશ આપીને તે જ્યાં સ્નાન ગૃહ હતું ત્યાં આવી ગયા. (અનુવત્તિના પદાઢિજો) ત્યાં આવીને તેણે સ્નાન કર્યું અને બલિકર્મ કર્યું કાક વગેરે માટે અન્નનું વિતરણ કર્યું ( શાકgriારિજીત્ત) કૌતૂહલથી મંગળ અને દુઃસ્વપ્ન શાયર્થ પ્રાયશ્ચિત કર્યું ( નવ સરમા જાઇ) શરીર પર આરોપણ કરીને વર્મિત લોખંડના મેટા મોટા તારોથી નિર્મિત કવચને કથા બધનથી આખદ્ધ કર્યું એટલે કે એકદમ મજબૂતીથી કવચને બાંધ્યું (રૂઢિા સરળurs) ધનુષ્ય ઉપર ખૂબજ મજબૂતીથી પ્રત્યંચાનું આરોપણ કર્યું. (વિનોવિજ્ઞવ વિદ્ધ વિનદfજા પ) ગળામાં હાર ધારણ કર્યો મસ્તક ઉપર સારી રીતે ગાંઠ બાધીને વિમલવર ચિન્હ પટ્ટ – વીરાતિવીરતા સૂચક વસ્ત્ર વિશેષ બાંધ્યું (દિયારા ) હાથમાં આયુધ અને પ્રહર લીધા
યુધ અને પ્રકરણમાં ક્ષેખાશેયકૃત વિશેષતાજ છે, બીજી કોઈ વિશેષતા નથી, બાણ વગેરે ક્ષેય અને ખડગ વગેરે આક્ષે છે. અથવા – પ્રહરણ માટે – શત્રુઓ ઉપર પ્રહાર કરવા માટે જે આયુધો ધારણ કર્યા છે. એ પણ અર્થ (સ્પૃહીતાયુધપટ્ટ) આ પદનો થઈ શકે છે. (કોr for a s નાગર જ્ઞાવ સંgfq) તે સમયે એ અનેક ગણ નાયકોથી–મલાદિગણ મુખ્ય જનોથી, અનેક દંડ નાયકોથી, અનેક તત્રપાલેથી, યાવત પદ ગૃહીત અનેક ઈશ્વરથી, અનેક તલવારોથી, અનેક માડંબિકેથી, અને કૌટુંબિકાથી. અને મંત્રી પોથી અનેક મહામંત્રિથી, અનેક ગણકે, દૌવારિકથી, અનેક અમાત્યોથી. અનેક ચેટોથી, અનેક પીઠમર્દકથી, અનેક નગર નિગમના શ્રેષ્ઠિઓથી, અનેક સેનાપતિ
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
૨૦૧