________________
(થિ એ ત્તો વિ મયŕથતિ ટટ્ટુ સજ્જાદ્, સમ્ભાળે,) તમને હવે કે।ઇના પણ ભય નથી. આમ કહીને ભરત રાજાએ તેમને સત્કૃત અને સમ્માનિત કર્યા. (સારસા સમ્માનિતા વિસît) સત્કૃત અને સન્માનિત કરીને પછી તેણે તેમને તાતાના સ્થાને જવાના આદેશ આપ્યા. (તળ સે મટે પાયા સુમેળ સેનાવા સાથે) ત્યાર બાદ ભરત રાજાએ સુષેણુ સેનાપતિ ને ખેલાવી ને આ પ્રમાણે કહ્યું-(નચ્છાદિ ણ્ મો દેવાનુંવિયા ! યો વિ सिंधूए महाणईए पच्चित्थिम निक्खुडं ससिन्धुसागरमेरारा समविसमणिक्खुडाणि આ પ્રોસવૈદિ) હૈ દેવાતુપ્રિય ! હવે તમે પૂર્વ સાધિત નિષ્કુટની અપેક્ષા દ્વિતીય સિન્ધુ મહાનદીના પશ્ચિમભાગવતી કેણમાં સ્થિત ભરતક્ષેત્રમાં જાઓ. એ ક્ષેત્ર સિ ંધુ નદી પશ્ચિમ દિગ્વતી સમુદ્ર તથા ઉત્તરમાં ક્ષુલ્લ હિમવત ગિરિ અને દક્ષિણમાં વૈતાઢય ગિરિ એમનાથી સ'વિભકૃત થયેલ છે. અને ત્યાં સમભૂમિ ભાગવતી તેમજ દુભૂમિ ભાગવતી જે અવાન્તર ક્ષેત્ર ખંડરૂપનિષ્કુટ છે ત્યાં વિજય પ્રાપ્ત કરી અમારી આજ્ઞા ત્યાં સ્થાપિત કરો. (ક્રોમવેત્તા શ્રાદ્' વાર્` ચળા` પત્તિછાત્તિ) આમ કરીને બહુમૂલ્ય શ્રેષ્ઠ રત્નાને-પાતપાતાની જાતિમાં શ્રેષ્ઠ ઉત્કૃષ્ટ વસ્તુએને ભેટ રૂપમાં સ્વીકાર કરે.. (વંઇિત્તા મમ થમાતિય વિમેવ વચનળાદિ) સ્વીકાર કરીને મારી આ આજ્ઞાનું પાલન પૂર્ણરીતે કરીને પછી અમને સૂચના આપે. (જ્ઞજ્જા ટ્રાતિનિર્દેલ-બોપ્રયળ તઢા સરૂં માળિયરૂં નાવ પણુમનમાળા વિદ્ કૃત્તિ) જેવુ દાક્ષિણાત્ય-દક્ષિણદિગ્વતી' સિન્ધુ નદી નિષ્કુટના વિજય-પ્રકરણ ‘થાવત વચનુ અવમાળા વિદ્યુત ’” એ સૂત્રપાઠ સુધી કહેવામાં આવેલ છે. તેવું જ બધું પ્રકરણ અત્રે પણ સમજવું જોઈએ. ॥૨॥
ઉત્તરદિશાકે નિષ્કુટજિતનેકા એવં ૠષભકુટ કો જિતનેકા વર્ણન
'तपणं से दिवे चक्करयणे अण्णया कयाइ ' इत्यादि सूत्र - ॥२३॥
:
ટીકા-આ પ્રમાણે ઉત્તર દિશ્વતી નિષ્કુટા ઉપર વિજય મેળવ્યા બાદ (ત્તે ને ચાચને) તે દિગ્ન્ય ચક્ર રત્ન (અળયા નાż) કે ઇ એક વખતે (આઽ ઘરતાહાનો) આયુધ ગૃહ શાળામાંથી (ifળવજ્ઞમર) બહાર નીકળ્યું અને (નિમિત્તા ઐતહિલ પત્તિયને આવ ઉત્તપુરચ્છિમ લિ શુદ્ધિમયંતવામમુદ્દે પાપ ચાવિ હોઘા) બહાર નીકળીને તે આકાશ પ્રદેશથો જ એટલે કે અદ્ધર રહીને જ યાવત્ ઉત્તર-પૂર્વ દિશામાં-ઈશાન વિદિશામાં–ક્ષુદ્ર હિમવત્ પ તની તરફ ચાલ્યું. અહી યાવત્ પદથી-‘નવલશન સંપુણે વિડિયન નળબાળ પૂરતે ચેત્ર અમરતજી ” એ પદે સંગ્રહ થયા છે. (તળ से भरहे राया तं दिव्वं चक्करयणं जाव चुल्लहिमवंतवासहरपव्वयस्स अदूरसामंते दुवालसजोयणायामं जात्र चुल्लहिमवंत गिरिकुमारस्स देवस्त अट्टमभत्तं पगिण्हइ ) ક્ષુદ્ર હિમવવંત પર્યંત તરફ પ્રયાણ કરતાં તે દિવ્યચક્રરત્નને જોઈને ભરત રાજાએ કૌટુબિક પુરૂષાને ખેલાવ્યા અને તેમને આજ્ઞા આપી-તમે હસ્તિરત્નને તૈયાર કરેા સેના તૈયાર કરે,
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
૨૪૦