________________
બહુસમ રમણીય હોય છે ઈત્યાદિ રૂપથી તથા યાવતુ નાના પ્રકારના પંચવર્ણોપેત મણિઓથી તે ભિત છે. ઈત્યાદિ રૂપથી તથા ત્યાં અનેક વાપિકાએ અનેક પુષ્કરિણીઓ છે. યાવત અનેક વ્યન્તર દેવ અને દેવીએ ત્યાં ઉઠતા-બેસતા રહે છે ઈત્યાદિ રૂપથી તેમજ યાવત ત્યાં તેઓ ભેગવતા પિતાને સમય આનંદ પૂર્વક વ્યતીત કરે છે. ઈત્યાદિ રૂપથી જેવું આ બધું વર્ણન રાજપનીય સૂત્રના ૧૫મા સુત્રથી માંડીને ૧૯મા સૂત્ર સુધી કરવામાં આવેલ છે તે પ્રમાણે અહિંયાં પણ જાણી લેવું જોઈએ. આ બધું વર્ણન ત્યાં એકદમ સ્પષ્ટ રૂપમાં કરવામાં આવેલ છે. ' “જુદી ii મને ! ટી માર વાસે રેગveau રા var” હે ભત! જબૂદ્વીપ નાદ્વીપમાં સ્થિત ભરતક્ષેત્રના મધ્યમાં પડતા વૈતાઢચ પર્વતના કેટલા શિખર છે ! એના જવાબમાં પ્રભુ કહે છે કે “નવમાં જીવ થાતા ઘvar” હે ગૌતમ ! વૈતાઢય પર્વતના નવ કટ-શિખરો કહેવાયા છે. “સં જ્ઞા' જેમના નામે આ પ્રમાણે છે. “૧ પિતાययण कूडे,२ दाहिणड्ढभरहकूडे, ३ खंडप्पवाय गुहा कूडे, ४ माणिभद्दकूडे, ५, इढवेय
રે, ૬ guળામદ્ વૃકે, ૭ નિમિત્તગુદા , ૮ ૩ત્તરઢ મ ટે વેતન ” સિદ્ધાયતન કૂટ-શાશ્વત-આયતનથી ઉપલક્ષિત કૂટ ૧, દક્ષિણાદ્ધ ભરતનામક દેવના નિવાસ ભૂત દક્ષિણા ભરત કુટ. ૨. ખંડપ્રપાત નામક ગુફાના અધિષ્ઠાયક નૃત્તમાલ દેવના નિવાસ ભૂત ખંડપ્રપાતગુફાકૂટ ૩. માણિભદ્ર નામક દેવના નિવાસસ્થાન રૂપ માણિભદ્ર કટ ૪. વૈતાઢય નામક દેવના નિવાસભૂત વૈતાઢયકૂટ ૫. પૂર્ણભદ્ર નામક દેવના નિવાસ ભૂત પૂર્ણભદ્ર ફૂડ ૬. તમિસ ગુહાના અધિષ્ઠાયક કૃતમાલ દેવના નિવાસભૂત કૂટ તમિસરાહાકટ ૭. ઉત્તરાર્ધ ભરત નામક દેવના નિવાસ ભૂત કૂટ ઉત્તરાર્ધ ભરત ફૂટ ૮, અને વૈશ્રવણ નામક લોકપાલના નિવાસભૂત વૈશ્રવણકૂટ છે. આ સર્વ પદમાં મધ્યમપદ લેપી તત્પ રુષ સમાસ થયેલ છે. ૧૪
સિદ્ધાયતનકૂટકા વર્ણન 'कहिणं भंते ! जंबुद्दीवे दीवे भारहे वासे वेयडूढपव्वए इत्यादि सूत्र ॥१५॥
ટીકાર્થ-ગૌતમે આ સૂત્ર વડે પ્રભુને પ્રશ્ન કર્યો કે હે ભદન્ત ! જમ્બુદ્વીપ નામક દ્વીપમાં સ્થિત જે ભરત નામક ક્ષેત્ર છે અને તે ભરત ક્ષેત્રનાં મધ્યમાં જે વિજયાઈ નામક પર્વત છે અને તે પર્વત પર જે સિદ્ધ યતન નામક કૂટ છે તે કયા ભાગમાં આવેલ છે? આના જવાબમાં પ્રભુ કહે છે “જયમાં ! પુત્તથિમઢવાણમુદ્દત વ્યથિમે હાદિકામ કરત पुरथिमेण एस्थणं जबुद्दोवे दोघे भारहे वासे वेयड्ढ पव्वए सिद्धायतनकूडे नाम कूडे
” હે ગૌતમ ! પૂર્વ દિગ્વતી લવણ સમુદ્રની પશ્ચિમ દિશામાં તેમજ દક્ષિણાદ્ધ ભરત કુટની પૂર્વ દિશામાં જ બુદ્વીપ સ્થિત ભરત ક્ષેત્રના મધ્યમાં આવેલ વૈતાઢય પર્વતની ઉપર સિદ્ધાયતન ફૂટ છે. “જીવોનારૂં નોળારું ૩ઢું દરરોળ પૂરું કરવા નોવા विक्खमेण मझे देसूणाई पंच जोयणाई विक्खमेणं उवरिं साइरेगाई तिणि जोयणाई
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્રા
૩૨
