________________
ભરત ક્ષેત્રમાં સ્થિત બસમરમણીય ભૂમિભાગને વાયુથી કંપિત શાખાઓના અગ્રભાગથી વર્ષેલા પુષ્પોથી અલંકૃત કરતા રહે છે, “તi માર મા વસે તરણ તરણ તદૃ તર્દ વસ્તુ ઘરમાં કાર સામઢના ળિદર્જ વસુમિકા ના થા વUTો તે કાળમાં ભરત ક્ષેત્રમાં ઠેક ઠેકાણે અનેક પદ્મલતા હોય છે. યાવત્ શ્યામલતા હોય છે. એ સર્વ લતાઓ સર્વદા પુષ્પને ઉત્પન્ન કરે છે. અહીં યાવત્પદથી નાગલતા, અશોક લતા, ચંપક લતા, આમ્ર લતા, વન લતા, વાસંતિકા લતા, અતિમુક્તક લતા અને કુન્દ લતા આ સર્વ લતાઓનું ગ્રહણ થયું છે. આ લતા એના વિષે સવિશેષ જાણવા માટે એ જ આગમના આઠમાં સૂત્રનું અધ્યયન કરવું જોઈએ. એ સૂચના માટે “થા વો ' એ સૂત્રપાઠ સૂત્રકારે કરેલ છે.
“ત્તી મવારે સરળ ૨ સર્દિ તદ્વિદુ ઓ ઘાઓ goumત્તાગો” તે કાલે ભરત ક્ષેત્ર માં ઠેકઠેકાણે ઘણી વનરાજિઓ હતી એવું કહેવામાં આવે છે, એ વનરાજિઓ "किण्हाओ किण्होभासाओ, जाव रम्माओ, रयमत्तगछप्पय कोरंट गभिंगारग कोंडलगजीवं जीवग नंदीमुह कविल पिंगलक्खगकोरडव चक्कवायग कलहंस हंस सारस अणेग सउणगण મિgm વિડિયો” કૃષ્ણ છે અને કૃષ્ણરૂપથી અવભાસિત થાય છે. યાવત એ ખૂબજ સેહામણી લાગે છે. અહી યાવતું પદથી આવાત સ્પષ્ટ કરવામાં આવી છે કે કૃણાલભાસ પદથી માંડીને અંતિમ રમ્ય પદ સુધી જેટલા પદે વનરાજના વિશેષ રૂપમાં આવેલા છે તે સર્વને અત્રે સંગ્રહ થયેલ છે. તેમસમજવું તે પદે આ પ્રમાણે છેઃ “નીત્રાઃ નાસ્ત્રાવમાસઃતિ, પિતાવમાતા ફરત, તાવમાતા, હિનધાર, રિનધાવમાતા તોડ્યાઃ, તત્રમાણા, , છાયા, નઢાર જોઢ છાયા, જતા, દકિત છાયા, ફત, શીતच्छायाः, स्निग्धाःस्निग्धच्छायाः, तीब्राः तोब्रच्छायाः, धनकटितटब्छायाः,महामेघनिकुर
મૂતા જણાઃ” આ પદની વ્યાખ્યા પદ્મવર વેદિકાના પ્રસંગમાં ૫ માં સૂત્રમાં કરવામાં આવી છે. એ વનરજિઓમાં પુપની ગંધમાં અનુરક્ત થયેલ ઉન્માદી ભંગ કઈ કઈ સ્થલે ગુજન કરતા દેખાય છે. તો કઈ કઈ સ્થળે કરંટક નામના પક્ષી વિશેષો કલરવ કરતા દેખાય છે. કેઈ સ્થળે ભંગારક, કઈ સ્થળે કુંડલક, કોઈ સ્થળે ચકર, કોઈ સ્થલે નંદી મુખ કેઈ સ્થળે કપિલ તીતર, કઈ સ્થળે પિંગલાક્ષક પિંગલ નેત્રવાળું પક્ષી વિશેષ કઈ સ્થળે કારંડવ જલકાક અને કોઈ સ્થલે ચકલાક તેમજ કલહંસ-બતક અને હંસ પિતપોતાની માદાઓની સાથે વૃક્ષોની એકથી બીજી શાખાઓ પર સંચરણ કરતા દેખાય છે આ પ્રમાણે આ વનરાજિ આ પક્ષીઓના મધુર શબ્દથી સર્વદા મુખરિત રહે છે. “પત્તિ रियरियभमरमहुपरिपहकर परिलित मत्त छप्पय कुसुमासवलोलमहुरगुमगुमायमान
સંત સમાગો” આ વનરાજિઓના પ્રદેશ કુસુમાસવાના પાને કરવા માટે પરસ્પર સ મિલિત થયેલા મદમત્ત ભ્રમરે અને ભ્રમરીઓના સમૂહની સાથે સાથે એકત્ર થયેલા
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
૬૦
