Page Text
________________
ભરતમહારાજાકે રાજયાભિષેક વિષયકા નિરૂપણ
“તણ તÇ મજૂરલ ૨૦ળો ગળવા યાર્' ક્ર્થાત સૂત્ર-રૂ॰||
ટીકા-(તત્ત્વ તમ્ન મન્ન રાખો ગળવા થાય રન્નપુર ચિતેમાળÆ મૈયા નાવ સમુઽિસ્થા) એક દિવસની વાત છે કે જ્યારે મહારાજા પેાતાના રાજ્ય શાસન ચલાવવાના સબંધમાં વિચારમગ્ન હતા. ત્યારે તેમના અન્ત:કરણમાં એ જાતના સંકલ્પ ઉદ્ભવ્યો. અહીં યાવત્. પદ્મથી સંકલ્પના “અસ્થિ ચિંતિત કષ્વિપક્ષિવ મળોળ સંપે' એ વિશેષણ પદને સંગ્રહ થયાછે. એમની વ્યાખ્યા આ પ્રમાણે છે, એ સ`કલ્પ સર્વ પ્રથમ અંકુરની જેમ આત્મામાં ઉભબ્યા એથી માને આધ્યાત્મિક કહેવામાં આવેલછે. પછી ભરત ચક્રીએ આને વારવાર યાદ કર્યાં એથી આ દ્વિપત્રિત અ’કુરની જેમ આને ચિન્તિત વિશેષણથી વિશિષ્ટ કહેવામાં આવેલ છે, પછી એજ વિચાર વ્યવસ્થાયુક્ત ખની ગયા. “હું આ પ્રમાણેજ રાજ્યભારની વ્યવસ્થા કરીશ” એ રૂપમાં એ સ’કલ્પ કાય' રૂપમાં પરિણત થઇ ગયા એથી એ કલ્પિત પદથી સ્પષ્ટ કરવામાં આવેલ છે. ઇષ્ટ રૂપથી એ વિચાર સ્વીકૃત થઈ ગયે. એથી આને ચલ' પદથી અભિહિત કરવામાં આવેલ છે. તથા આ સંબંધમાં હજી સુધી ચક્રવતી એ ફાઈનેય કહ્યુનથી એથી મનમાંજ વિદ્યમાન હાવાથી માને મનાગત કહેવામાં આવેલ છે. ભરત ચક્રીને જે સકલ્પ ઉર્દૂભવ્યો તે આ પ્રમાણે છે-(નિવાં મળ નિયયહથિપુલિકાEET" मेणं चुल्लहिमवंत गिरिसागर मेराए केवलकप्पे भरहे वाले त सेयं खलु मे अध्या મળ્યા વામિસેન અમિતનું અમિરિચાવિસત તદૃ ણં સંપેટે) મે' પાતાના ખેલથી શારીરિક શક્તિથી અને વીય થી આત્મખલથી તેમજ પુરુષકાર પરાક્રમથી શત્રુઓને પરાજિત કરવાની શક્તિથી ઉત્તરદિશામાં જેની મર્યાદા રૂપ ક્ષુદ્રહિમવત્ ઉભા છે.અને ત્રણ દિશાઓમાં સમુદ્ર છે. એવા આ સંપૂર્ણ ભરત ક્ષેત્રને મેં પેાતાના વશમાં કરી લીધુ છે. એથી હવે મારા માટે એજ ચેાગ્ય છે હું રાજ્ય પૂર્ મારા અભિષેક કરાવડાવુ, આ પ્રમાણે વિચાર કરીને પછી તેણે આ પ્રમાણે વિચાર કર્યો (કું પાકુષમાવ નાથ મતે) કાલે પ્રભાત થશે અને સૂર્યના કિરણેા ચામેર પ્રસરી જશે ત્યારે આ રાજ્યાભિષેકનુ` કા` પ્રારંભ કરાવી શ (લેબેવ માધર તેનેય વાળચ્છર ગાવ પળિથમા) ખીજા દિસે જ્યારે સવાર થયુ અને સૂર્યંની પ્રભા પ્રસરી ગઈ ત્યારે તે ભરત રાજા જ્યાં સ્નાન ગૃહ હતું ત્યાં ગયા. ત્યા જઈને તેણે સારી રીતે સ્નાન કર્યુ. સ્નાન કરીને પછી તે સ્નાન શાલામાંથી બહાર આવ્યે. બહાર આવી ને (કેય વારિયા વઢાળરાજા નેળેવ સીદાસને તેળવ વાઘજીરૂ) જ્યાં ખાદ્ય ઊપસ્થાન શાલાહતી અને જ્યાં સિંહાસન હતું ત્યં ગયા. (૩વા છત્તા સીદ્દાલન ચાલ પુત્થામિમુદ્દે બિલીય) ત્યાં જઈને તે પૂર્વ દિશા તરફ મુખ કરીને બેસી ગયા. (निलीइत्ता सोलसदेव सहस्से बतीस रायवरसहस्से सेणाच इरयणे जाव तिष्णि सहिस्यસ અટ્ટાન મેળસેળિો બોય ને ગાલ સહવર નાવ નથવાઢમિત્તે) મેસીને તેમણે ૧૬ હજાર દેવાને, ૩૨ હજાર શ્રેષ્ઠ રાજાઓને, સેનાપતિ, રત્નાને, યાવત્ પુરાહિત
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
२७०
| SR No. | 006454 |
| Book Title | Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1980 |
| Total Pages | 302 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_jambudwipapragnapti |
| File Size | 16 MB |