________________
राइ वा एग्गहिआइ वा वेआहिआइ वा तेआहिआइ वा चउत्थाहिआइ वा" हाई રેગ હોય છે? અશંગ હોય છે? એટલેકે હરસને વેગ હોય છે? અજીર્ણ હોય છે? જળ દર હોય છે ? પાંડુરોગ હોય છે? મગંતર હોય છે ? એક દિવસ વચમાં મૂકી દઈ ને આવનાર જવર વિશેષ એટલે કે એકાંતરિયે તાવ લેકેને આવે છે, જે બે દિવસ વચમાં મૂકીને આવ નાર તાવ લેકિને આવે છે, ? ત્રણ દિવસ વચમાં મૂકીને આવનાર તાવ લોકેને અ છે? ચાર દિવસ વચમાં મૂકીને આવનાર તાવ લોકેને આવે છે ? “
હુંઢાડવા, ઘણુદાય લઉંડુ वा कुमारग्गहाई वा जक्खग्गहाइ वा, भूअग्गहाइ वा मत्थयसूलाइवा हियअ सूलाइ वा पोट्टसूलाइवा कुच्छिसूलाइवा जोणिसूलाइवा गाममारोइ वा जाव सण्णिवेसमा
વા વિણા વા વાયા વસઈન્કમળfમ ? ઈદ્રગ્રહ હોય છે ? ધત ગ્રહ હોય છે ? વાત વિશેષગ્યાધિ હોય છે ? સ્કન્દગ્રહ હોય છે ? કુમાર ગ્રહ હોય છે ? યક્ષ. ગ્રહ હોય છે ભૂતગ્રહ હોય છે એ સર્વ ઈદ્રગ્રહ વગેરે ઉમાદના હેતુ હોય છે ? તેમજ તે તે કાળના લોકોને મસ્તક શૂળ હોય છે.? હૃદય શુળ હોય છે ? ટિશૂળ-ઉદરશળ હોય છે.! કુક્ષિશૂળ હોય છે. ? નિશળ હોય છે? રોગ વિશેષથી ગ્રામમાં ઘણાં જીવનું મરણ થાય છે. ? અહીં યાવત પદથી “કારિ, નાના, છેદમરિ, વાડારિ, ઉત્તર, દ્રોણપુરારિ પ્રસરારિ, પ્રામારિસંવાદમા” એ પદોનો સંગ્રહ થયેલ છે. તેમજ સ નિવેશ મારિ હોય છે ? આકરથી સીનિવેશ પદ સુધીના સર્વ પદોને અર્થ પહેલાં સ્પષ્ટ કરવામાં આવેલ છે. એ આકરથી સન્નિવેશ સુધીના સ્થાનોમાં જે રોગ વિશે વડે ઘણાં છાનું મરણ થાય છે, તે તત્ તત્ મારિના પ્રભાવથી જ થાય છે. તેમજ પ્રાશિક્ષય થાય છે. ગાય વગેરે પશુઓને માંદગીથી વિનાશ થાય છે ? જનક્ષય-માણસોને કઈ માંદગી વગેરે વડે અકાલ મરણ થાય છે ? કુલક્ષય–વંશ વિનાશ થાય છે ? એના જવાબમાં પ્રભુ કહે છે “નોન ! જે હમ હે ગૌતમ! આ અર્થ સમર્થ નથી કેમકેવાર driા જ તે મgબા જાણતા ના કરો” હે શ્રમણ આયુમન ? સોળ પ્રકારના રોગો અને આતંકેથી તે કાળના લોકો વિહીન હોય છે. એટલે કે સદા રે અને આતંકે એમનાથી દૂર રહે છે. એવું આગમનું કથન છે. સૂ૦ ૩રા
| ઉસકાલકે મનુષ્યોંકી ભવસ્થિત્યાદિ કા નિરૂપણ 'तीसे ण भते ! समाए भरहे वासे मणुयाण केवइयं कालं ठिई पण्णत्ता'-इत्यादि सूत्र३३॥
ટીકાથ–આ સૂત્ર વડે ગૌતમે પ્રભુને આજાતને પ્રશ્ન કર્યો છે કે-હે ભદન્ત ! તે સુષમ સુષમા કાળમાં ભરત ક્ષેત્રમાં મનુષ્યની સ્થિતિ કેટલા કાળની હોય છે ? એના જવાબમાં પ્રભુ
-गोयमा ! जहणेण्ण देसूणाई तिण्णि पलिओवमाई उक्कोसेण-देसूणाई तिणि ન૪િ મોલમારું હે ગૌતમ તે સુષમ સુષમા કાળના સમયમાં ભરત ક્ષેત્રના મનુષ્યનું આયુ જઘન્ય-કંઈક સ્વપ ત્રણ પલ્યોપમ જેટલું હોય છે અને ઉત્કૃષ્ટથી કંઈક કમ ત્રણ પલ્યોપમ જેટલું હોય છે. અહીં જે કંઈક કમ ત્રણ પલ્યોપમ જેટલું આયુ કહેવામાં આવેલ છે, તે
લિક સ્ત્રીઓના આયુની અપેક્ષાએ કહેવામાં આવેલ છે તેમજ પાપમના અસંખ્યાતમાં ભાગથી જે હીનતા છે તે અહીં કંઈક કામના સ્થાને ગૃહીત થયેલ છે. હવે ગૌતમ શરીરવગાહ
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
૮૬