________________
હે ગૌતમ ! તે કાળના મનુષ્ચાના ૬ પ્રકારના સંહનના હશે, ૬ પ્રકારના સસ્થાના હશે, વગેરે રૂપમાં આ બધું કથન પહેલા જે પ્રમાણે કહેવામાં આવ્યુ છે, તેમજ સમજી લેવું જાઈએ, વિશેષ તેમનું', સાત હાથની ઊંચાઈ વાળું શરીર હશે. જો કે કેાશમાં બહુમુષ્ટિ હાથને ‘રત્ન’ કહેવામાં આવેલ છે. પણ સિદ્ધાન્તની પરિભાષા મુજબ અહીં આખા હાથને ‘નિ’ શબ્દ વડે માનવામાં આવેલ છે. અહીંના મનુષ્યા તે કાળમાં જઘન્ય અન્ત હત્ત જેટલું આયુષ્ય ધરાવતા અને ઉત્કૃષ્ટ કરતાં કંઈક વધારે એક સે વર્ષ જેટલું આયુષ્ય ધરા વનારા હશે, આટલુ આયુષ્ય ભેગવીને (Õવવા) કેટલાક મનુચે (વ્યંગામી) નરકગામી થશે. (જ્ઞાવ સવ્વવુવાળમંત તિ) યાવતુ કેટલાક તિય ગતિગામી થશે, કેટલાક મનુષ્યગતિ ગામી થશે. કેટલાક દેવગતિગામી થશે તેમજ કેટલાક વિન્તિ’ સિદ્ધપદને પ્રાપ્ત કરશે. ‘વ્રુતિ” કેવળ જ્ઞાનથી ચરાચર લેાકનુ અવલેાકન કરશે. મુય સમસ્તકમેથી રહિત થઇ જશે. વૃત્તિનિર્વાન્તિ શીતીભૂત થઇ જશે અને સમસ્ત દુ;ખાના અન્ત કરશે. પચમકાળમાં જીવેાની મુક્તિ પ્રાપ્ત કરવા સખંધી જ આ કથન અનેે સ્પષ્ટ કરવામાં આવેલ છે તે ચતુર્થાં આરામાં ઉત્પન્ન થયેલ જીવા માટે જ સમજવુ જોઇએ,
પંચમ આરામાં ઉત્પન્ન થયેલા જીવા માટે આ કથન રજૂ કરવામાં આવેલ નથી. (તીસેળ समाए पच्छिमे तिभागे गणधम्मे पासं धम्मे रायुधम् मे जायते धम्मचरणे अवोच्छिज्जि હક્ષર) તે કાળમાં પાશ્ચાત્ય ત્રિભાગમાં અશાત્રતયમાં-ગણધમ-સમુદાય ધર્મ-નિજજ્ઞાતિધમ પાખંડધમ -શાકયાદિધર્મ-નિગ્રહાનિગ્રહાદરૂપ ન ધમ, જાત તેજ–અગ્નિ, ધર્માચરણ-સંચ મરૂપધમ અને ગુચ્છ વ્યવહાર એ સર્વે છિન્ન-વિચ્છિન્ન થઈ જશે. અગ્નિ જ્યારે રહેશે નહીં ત્યારે અગ્નિ નિમિત્તિક જે રન્ધનાદિ વ્યવહાર છે, તે પણ સપૂર્ણ રૂપમાં છિન્ન-વિચ્છિન્ન થઈ જશે. હા કેટલાક જીવા ને સમ્યકત્વ રૂપષમ થતા રહેશે, પણ બિલામાં રહેનારાએ માટે અતિક્લિષ્ટ હાવા બદલ ચારિત્ર હશે. નહિ. એથી જ પ્રજ્ઞાપનોમાં “ોણા ધમ્મલગ્ન BF#ET” ધર્માસકિતથી ભ્રષ્ટ મનુષ્ય શિથિલ સમ્યક્ત્વને પ્રાપ્ત કરે છે. આમ કહેવામાં આવેલ છે. તાપ કહેવાનું આ પ્રમાણે છે કેટલાક જીવોને તેતે કાળમાં પણ સમ્યક્ત્ત્વ પ્રાપ્ત થતું' રહેશે. પા
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
૧૩૮
