________________
કંઈક વધારે ૧૭ સુલકભવોને એક ઉચલ્ડ્રવાસ નિઃશ્વાસ રૂપ કાળ હોય છે. હવે જેમ ઉછ વાસ નિ:શ્વાસ આદિથી એક મુહૂત નું પ્રમાણ હોય છે, તે પ્રકટ કરવામાં આવે છે. 'हेट्ठस्स अणवगल्लस्स णिरूवकिट्टस्स जन्तुणो! एगे उसासनो सासे एस पाणुत्ति वुच्चई ॥१॥ सत्त पाणूई से थोवे' सत्त थोवाइ से लवे लवानां सत्तहत्तरीए एस मुहुत्तेत्ति आहिए ॥२॥ तिणि सहस्सा सत्त य सयाई तेवतरिं च ऊसासा एस मुहुत्तो भणिओ सम्वेहि માતનારું !ા એવા પુરુષ હોય કે જેને યુવાવસ્થા પ્રાપ્ત હોય અને સમર્થ હોય લાનિ વજિત હોય, સર્વદા વ્યાધિ વિડીન હોય એવા તે નિરોગ મનુષ્યને જે એક ઉચકૂવાસ યુક્ત નિવાસ છે તેનું નામ પ્રાણ કહેવામાં આવેલ છે. એવા સાત પ્રાણીને એક સ્તક હોય છે. સાત સ્તોકોને એક લવ હોય છે. ૭૭ લોનું એક મુહૂર્ત હોય છે. ૩૭૭૩ ઉછુવાસ-નિઃશ્વાસનું એક મુહૂર્તા હોય છે. એવું અનન્તજ્ઞાન સમ્પન સર્વશ્રી જિનેન્દ્ર ભગવત્તાએ કહ્યું છે. “guળ મુહુમાળે તીર્ણ મુહુરા अहोरत्तो पण्णरस अहोरत्ता पक्खो, दो पक्खा मासो दो मासा उऊ, तिणि ૩૧, અય, તો ગયા વરરે, એવા મુહૂર્ત પ્રમાણથી ૩૦ મુહને એક અહેરા ત્ર હોય છે. પંદર અહોરાત્ર એક પક્ષ હોય છે. બે પક્ષનો એક માસ હોય છે. બે માસની એક ઋતુ હોય છે. ત્રણ ઋતુઓનું એક અયન હોય છે. બે અયને ને એક સંવત્સર હોય छ. 'पंच सवच्छरिए जुगे, वीसं जुगाई वाससए दसवाससयाई बाससहस्से सयवास સત્તા વારસદારે ચડાવીરૂં વારસાના સે ને દિવસે પાંચ સંવત્સર ને એક યુગ હોય છે. વીસ યુગેના એક સો વર્ષ હોય છે. ૧૦ સો વર્ષોના એક હજાર વર્ષ હોય છે. ૧૦૦ હજાર વર્ષોના એક લાખ વર્ષો હોય છે. ૮૪ લાખ વર્ષનું એક પૂર્વગ હોય છે, “વફrrણીરૂં પુરવંતરાદા સે જે g gવું farvi વિશુળ णेयव्व तुडिए २ अड३२ अववे २ हुहुए २ उपपके २ पउमे २ णलिणे अत्थणिउरे २ अउए २ नउए २ पउए २ चूलिया ५ सीसपहेलियाए २ जाब चउरासीइ सीसपहेलियंग सय રહરસારું સા જ તીવપઢિયા” ૮૪ લાખ પૂર્વગનો એક પૂર્વ હોય છે, પૂર્વવર્ષનું પ્રમાણ આ પ્રમાણે કહેવામાં આવેલ છે. “gવસ ૩ રિમાનું વહુ સુંતિ જાતિ સ્ટવલમો છgoii ૨ સરવા વોટ્ટા વાયોર” એમની સ્થાપના આ પ્રમાણે છે– ૭૦૫૬૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦, ૮૪ લાખ પૂર્વનું એક ત્રુટિતાંગ હોય છે ૮૪ લાખ ત્રુટિતાંગ બરાબર એક એડડાંગ હોય છે. ૮૪ લાખ અડડાંગ બરાબર એક અડડ હોય છે. ૮૪ લાખ અડડનું એક અવવાંગ હોય છે. ૮૪ લાઅ અવવાંગ બરાબર એક અવવ હોય છે. ૮૪ લાખ અવવનું એક હહુકાંગ હોય છે. ૮૪ હહુકાંગ બરાબર એક હક હોય છે, ૮૪ લાખ હક બરાબર એક ઉત્પન્સાંગ હોય છે. ૮૪ લાખ ઉ૫લાંગ બરાબર એક ઉત્પલ હોય છે. ૮૪ લાખ ઉત્પલનું એક પક્વાંગ હોય છે. ૮૪ લાખ પડ્યાંગ નું એક પા હોય છે. ૮૪ લાખ પદ્મનું એક નલિનાંગ હોય છે. ૮૪ લાખ નલિનાંગ બરાબર એક નલિન હોય છે.
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
४८
