________________
ઉતરાધભરતમેં ઋષભકૂટપર્વતકા નિરૂપણ ઉત્તરાર્ધ ભારતમાં કષભકૂટ કયાં આવેલ છે કે તેનું સમાધાન
'कहिणे भंते ! जम्बुद्दोवे दीवे उत्तरढ भरहे वासे उसमकूडे णाम पवए पण ते इत्यादि ॥स० १९॥
ટકાથ-ગૌતમે પ્રભુને પ્રશ્ન કર્યો કે હે ભદન્ત! ઉત્તરાર્ધ ભરત ક્ષેત્રમાં ઋષભકૂટ નામે પર્વત કયાં આવેલો છે. ? એના જવાબમાં પ્રભુ કહે છે-' જws gar सिंधुकुण्डस्स पुरत्थिमेण क्षुल्लाहमवतस्स बासहरपव्वयस्स दाहिणिल्ले णितंबे एत्थण
દવે વીશે મારે વારે ૩નમણૂક જામ vat ” હે ગૌતમ ! હિમવાન પર્વત થી ગંગા મહા નદી જે સ્થાન પરથી નીચે પ્રવાહિત થાય છે, તે ગંગા કુડની પશ્ચિમદિશામાં અને હિમવાન થી સિધુ મહા નદી જે સ્થાન પરથી નીચે પ્રવાહિત થાય છે તે સિધુ કુંડની પૂર્વ દિશામાં તથા લઘુહિમાવાન વર્ષધર પર્વતની દક્ષિણ દિશાના નિતંબ-મેખલા સમી પવતી પ્રદેશ-પર જંબુદ્વિપસ્થિત ઉત્તરાધ ભરતક્ષેત્રમાં ઋષભકૂટ નામે પર્વત આવેલ છે. આ ઋષભકૂટ નામે પર્વત “કzaોયor૬ ૩૬૪ ૩ચત્ત” ઊંચાઈમાં આઠ જન જેટલું છે. “ર જોયTrí વે ” બે જન જેટલે જમીનની અંદર છે. 'मूले बारस जोयणाई विक्खमेण मज्झे अजोयणाई विक्खेमेण उपि चत्तारि जोयणाई હિંમેvi” મૂલમાં આને વિષ્કભ-વિસ્તાર બાર યોજન જેટલું છે. મધ્યમાં આનો વિસ્તાર આઠ યોજન જેટલું છે. અને ઉપરમાં અને વિસ્તાર ચાર જન જેટલું છે. "मूले साइरेगाई सत्ततीस जोयणाई परिक्खेवेण मज्झे साइरेगाइ पणवीसं जोयणाई વિવેf fr gerrઉં વાવાઝોડriડું પરિવણેvi'મૂલમાં આની પરિધિ કંઈક અધિક રપ જન જેટલી છે. અને ઉપરમાં એની પરિધિ કંઈક અધિક ૧૨ યોજન જેટલી છે. આ પ્રમાણે આ ઋષભકૂટ પર્વત પૂ વિથિને મણે સંવરે, ૩u myRamdas a sફૂાયામ કરો તણે ગાવે રવે” મૂલમાં વિસ્તીર્ણ મધ્યમાં સંકુચિત અને ઉપરમાં પાતળું થઈ ગયેલ છે. એથી ગાયના પૂછડાનુ” જેવું સંસ્થાન હોય છે તેવું આનું સંસ્થાન થઈ ગયું છે. આ પર્વત સર્વાત્મના જાબૂનદ-સ્વર્ણ નિર્મિત છે
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્રા
