________________
કરવામાં આવેલા, નિર્બસ કરવામાં આવેલા સકલ ધાન્યના હજારો કુંભ અર્પણ કરી દીધાં. કુંભ એ એક પ્રકારનું માપ છે. “અનુયાગ દ્વાર' સૂત્રમાં એ માપની પરિભાષા આ પ્રમાણે કરવામાં આવી છે તો મારું ઘર રો રો રે રત્તારિ રેફંગ વળો चत्तारि कुडया पत्थो,चत्तारि पत्थया आढय,चत्तारि आढया दोणो सढि आढयाई जहण्णए કુરે જણીત પઢિયારું મકમર કે ગઢાથે કરશોષણ મેત “આનું તાત્પર્ય આ પ્રમાણે છે કે હાથની હથેળી ને નીચી કરીને જે મૂઠી વાળવામાં આવે છે, તેનું નામ “અસતિ છે. એ “અસતિમાં જેટલું ધાન્ય સમાય છે, તેને જ અહીં અશતિ કહેવામાં આવેલ છે. બે અતિએની એક પ્રસૂતિ થાય છે. એને આકર નાવના જેવું હોય છે. હથેલી સીધી કરીને પહોળી કરીએ તે તે નાવના આકાર જેવી થઈ જાય છે. એનું જ નામ એક પ્રસૃતિ છે. એ પ્રસૂતિમાં જેટલું અનાજ છે, તેટલું અનાજ એક પ્રસૂતિ પ્રમાણ કહેવામાં આવે છે. બે પ્રસુતિઓની એક સેતિકા હોય છે. આ મગધ દેશ પ્રસિદ્ધ તેલ વિશેષનું નામ છે. એ તોલ અહીં પ્રસિદ્ધ નથી. ચાર સેતિકાએ ને એક કુડવ હોય છે. ચાર કુડાને એકપ્રસ્થ હોય છે. ચાર પ્રસ્થાને એક આતંક હોય છે. ચાર આઢકે ને એક દ્રોણ હોય છે. ૬૦ સાઠ આઢકનું એક જઘન્ય-પ્રમાણે કુંભ હોય છે. ૮૦ આઠ કેનેએક મધ્યમ કુંભ હોય છે. ૧૦૦ આટકનો એક ઉત્કૃષ્ટ કુંભ હોય છે. ‘ઘvoirm” એવું કથન ઉપલક્ષણ. ૩ - છે. એનાથી આમ સૂચિત કરવામાં આવે છે કે ભેજન માટે સૈન્ય ને બીજી પણ જે વસ્તુઓ જોઈતી હતી તે વસ્તુઓને એ આપતું હતું (ત મrદે રાણા શwથorણમા છત્ત रयण समोच्छपणे मणिरयणकउज्जोए समुग्गयभूषण सुहं सुहेण सत्तरतं परिवसइ) मा પ્રમાણે તે ભરત નરેશ તે વર્ષોના સમયમાં ચર્મરન ઉપર બેઠેલા અને છત્રરત્નથી સુરક્ષિત થયેલ મણિરત્ન દ્વારા પ્રદત્ત ઉઘાતમાં સુખપૂર્વક સાત દિવસ રાત્રિ સુધી રહ્યો. ( જ રે खहाणविलियं णेव भय व विज्जए दुक्ख भरहाहिवस्स रण्णो खधावारस्स वि तहेव) આટલા સમય સુધી ભારતને ન બુભક્ષા એ સતાવ્યો, ન દીનતાએ સતાબે ન ભયે સતા અને ન દુઃખે સતાવ્યો. અને એ પ્રમાણે ભારતની સેનાની પણ સ્થિતિ રહી. આ પ્રમાણે સાત દિવસ સધી ભરત ત્યાં આનંદ પૂર્વક પિતાના સ્કન્ધા વારની સાથે રહ્યો ૨૧
સાતરાત્રિ કે બાદકા વૃત્તાંત વર્ણન 'तएणं तस्स भरहस्स रण्णो सत्तरत्त सि परिणममाणंसि' इत्यादि सूत्र २२॥
ટીકાથે (a gim તત્ત મrga Toો) જ્યારે ભરત રાજાને ત્યાં રહેતાં-રહેતાં (સત્ત રષિ પરિમાળfa) સાત દિવસ-અને ૨ત્રિએ પૂરી થઈ. ત્યારે-(રૂમેવા ગલ્સરિઘ ચિતિષ વgિ gરથણ મોre iારે સમુcmકિન્નરથા) તને એ મને ગત સંકલ્પ
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
૨૩૫
