________________
૧૩
વિવેચન—અગાઉ જણાવી ગયા તે હેતુઓએ કરીને હવે એમ સિદ્ધ થાયછે કે જે પદાર્થ અસત્ છે તેનું જ્ઞાન કાઇ પણ કાળને વિષે થઈ શકતું નથી તેમજ અવિધમાન પદાર્થની ઉત્પ તિને પણ કદાપિ સ’ભવ જણાતા નથી. અર્થાત સત્ પદાર્થનું જ જ્ઞાન અને સત્ પદાનીજ ઉત્પતિ સભવેછે. કાર્ય અને કારણ ના નિશ્ચયથી જેમ ખભે છે તેમજ દ્રવ્ય ગુણુ અને પર્યાયના પણ નિશ્ચયથી અભેદજ જાય છે. માટે નિશ્ચયથી તે ત્રણેને અભેદ સ્વીકારવા અને જે ભેદ જણાય છે તે માત્ર વ્યવહારથીજ છે. બીજી ઢાળમાં ભેદ જણાત્મ્યા હતા અને આ ત્રીજી ઢાળમાં અભેદ પક્ષ બતાવ્યા તેનું કારણ ઉપર કહ્યું તેજ છે. (૧૪)
(વ્યવહાર અને નિશ્ચય અને નયના મતને બતાવીને સ્થિત પક્ષ કહે છે.)
ભેદે ભણે નૈયાયિકાજી સાંખ્ય અભેદ પ્રકાશ જૈન ઉભય વિસ્તારતાજી પામે સુજશ વિલાસરે–ભવિકા uîપા
