________________
૧૧૭
સંગ્રહુ. આ ઉદાહરણ એવું છે કે ધર્માસ્તિકાય આદિ છએ દ્રવ્ય એક બીનની સાથે અવિરાષિપણે વર્તે છે. કારણ કે એક દ્રવ્યના સદ્ભાવમાં છએ દ્રવ્યની પ્રાપ્તી થાય છે માટે તે સામાન્ય સગ્રહ ભેદ્ય કહેવાય અને જ્યારે એમ કહેવાય કે સર્વે જીવા અવિરેધિ છે તથા સંસારી અને સિદ્ધના જીવા અનત છે, ચૈતન્ય લક્ષણ ચુકત હાય તે જીવ કેહેવાય, એ જીવના પાંચસે ત્રેસઠ ભેદ થાય છે છતાં સઘળા જીવા અવિધિ છે અર્થાત જીવને ધારણ કરવામાં કોઇ પણ જીવને વિરોધ નથી આવતા. આ પ્રમાણે છ દ્રવ્યમાંથી એક જીવ દ્રવ્ય વિશેષનું ગ્રહણ કરવાથી ખીજો ભેદ સિધ્ધ થાય છે.
સામાન્ય માત્રને ઘણુ કરવા વાળું જે જ્ઞાન તે સંગૃહ કહેવાય, એટલે જેમાં સંપુર્ણ વિશેષાનું રહિત પણું હાય તે સામાન્ય કહેવાય. અથવા જે એકીભાવથી પિન્ડી ભૂત વિશેષ સમૂહને ગ્રહણ કરે તે સંગ્રહ સમજવુ એટલે પાતપેાતાની જાતીને જે ઇટ છે તે દ્વારા સંપુર્ણવિશેષનુ જે એકજ રૂપથી ગ્રહણ કરાય તે સંગ્રહ. એવા સંગ્રહ નયના બે ભેદ છે. (૧) પરસંગ્રહ અને (૨) અપર સંગ્રહ તેમાં જે સપૂર્ણ વિશેષાથી ઉદાસીન રહીને માત્ર સત્તાનેજ શુદ્ધ દ્રશ્ય માને તે પરસંગ્રહુ કહેવાય, જેમકે સંસાર સત્તાને લીધે એક છે અને સતપણામાં વિશેષ
