________________
૧૨૩' નયનું એવું માનવું છે કે જે મિત્ર શબ્દ હેય તેને અર્થ પણ ભિન્ન હેય. (૧૪) - વિવેચન—પાંચ શબ્દનય તે પ્રકૃતિ, પ્રત્યય અને ધાતુ વડે જે શબ્દ સિદ્ધ થતું હોય તેને જ ગ્રહણ કરે છે અને લિંગ, વચન તથા ધાતુ આદિના ભેદથી અર્થને પણ ભેદ માને છે. જેમ તટ નરજાતિ, તટી નારીજાતિ અને તટસ્ એ નાન્યતર જાતિ એમ રૂપ થાય છે. હવે અહિંઆ ત્રણે લીગમા શબ્દ સ્વર રૂપને ભેદ થવાથી અને ભેદ થઈ જાય છે. અને આપ તથા જલ એ બંને શબ્દનો અર્થ છે કે એકજ છે તે પણ અપ શબ્દ સ્ત્રી લગી અને નિત્ય બહુ વચન છે, જળ નપુંસક લિંગી અને એક વચન છે તેથી બહુ વચન અને એક વચનના ભેદથી અર્થ ભેદ છે. શબ્દ નય જુસૂત્ર નયને કહે છે કે જે તમે કાળના ભેદથી પદાર્થને ભેદ માને છે તે લિંગ વચન આદિના ભેદથી ઉપસ્થિત જે પદાર્થ ભેદ છે તેને કેમ નથી માનતા? અરૂપી પદાર્થ પણ વચનથી કહી શકાતા નથી છતાં તેની અમુક સંજ્ઞા કરીને કથન થાય છે. તે ને શબ્દ નયમાંજ સમાવેશ થાય છે. છઠા સમધિરૂઢ નયને. અર્થ એ છે કે તે શબ્દને ભિન્ન માને છે અને અર્થને પણ ભિન્ન માને છે કારણકે શબ્દને ભેદ થવાથી અર્થને પણ
