________________
:૩૦ ગુણ પર્યાય સ્વભાવ, કારક તન્યને
અરથ ભેદ છે એહને એ. કે ૪
ભાવાર્થ–જેવીરીતે સંસારમાં કેવળ જ્ઞાન એ આત્મ દ્રયને એક ગુણ છે તેવી જ રીતે મતિજ્ઞાનાદિ પણ આત્માનાજ ગુણ છે. (૩) ગુણ ગુણ પર્યાય પર્યાયિ, સ્વભાવ અને સ્વભાવી, કારક અને કારકવાન, એ સઘળા દ્રવ્યના અનુગત લે છે અને તે ઉપનય ને અથ જાણે. (૪)
વિવેચન–શુદ્ધ સદભૂત વ્યવહારનું ઉદાહરણ કહે છે. જેમકે કેવળ જ્ઞાન છે તે શુદ્ધ ગુણ છે એથી પરમ શુદ્ધ બીજું કશું નથી અને એ શુધ્ધ ગુણ તે આત્માને છે હવે તેને વિીજ રીતે મતિ જ્ઞાનાદિક બીજા જે અશુદ્ધ ગણે છે તે પણ અત્માના જ છે. કેવળ જ્ઞાન છે તે શુદ્ધ આત્મા છે માટે શુદ્ધ સદ્દભૂત વ્યવહાર સમજે અને કેવળ જ્ઞાનના આવરણ સહિત એવું જે મતિ જ્ઞાન છે તે શુદ્ધ આમિક દ્રવ્ય નથી. વ્યવહારથી આત્માને તે પણ ગુણ છે માટે તે અશુદ્ધ સદ્દ ભુત વ્યવહાર સમજે. (૩) રૂપ છે તે ગુણ છે અને ઘટ છે તે ગુણી છે. મુદ્રા કુંડલ વિગેરે પર્યાય છે અને સુવર્ણ પર્યાયિ છે. જ્ઞાન સ્વભાવ છે અને જ્ઞાનને ધારણ કરનાર છે તે સ્વ
