________________
૨૩૨ લેક અલોક પ્રકારે ભાષાઓ
તેહ દ્રવ્ય આકાશ-સમ છે ભાવાર્થ-સર્વ દ્રવ્યને જે હમેશા સાધારણ રૂપથી આવકાશ આપે તે આકાશ દ્રવ્ય કહેવાય છે અને તે લેક તથા અલેક એ બે નામથી કહે છે. (૮) :
વિવેચન–જે સર્વ દ્રવ્યને સાધારણ રૂપથી અવકાશ આપે છે તે આકાશ દ્રવ્ય કહેવાય છે. જેમ પક્ષિાને આધાર રૂ૫ આકાશ છે તેમ સર્વ દ્રવ્યને એક આકાશાસ્તિકાય દ્રવ્ય આધારરૂપ કહેલા છે. જો કે આ વ્યવહાર નય ભેદથી થાય છે તે પણ તે તે દેશમાં અનુગત જે એક આકાશ છે તેની આજ
વ્યવહારથી સિદ્ધિ થાય છે અને તે તે પ્રદેશમાં ઉદ્ધ દેશાવરચ્છેદથી મુર્તીપણાના અભાવ આદીથી અવકાશ દાતૃત્વ રૂપથી આકાશના વ્યવહારની ઉત્પત્તિ થાય છે આ પ્ર માણે શ્રી વર્તમાન સ્વામિનું જે વચન છે તે અયુક્ત નથી કાં રણ કે આકાશ શુન્ય રૂ૫૫ણાથી પ્રતીતિ છે અને હંમેશા આ નુભવમાં આવતા સંપુર્ણ દ્રવ્યનાં આધારપણને તે અંશ છે તેને નારા થવાને પ્રસંગ છે અને જ્યાં સુધી ગતિનું સંધા ન છે ત્યાં સુધી પણ લેક વ્યવહારથી આકાશદેશ પ્રતિસંધ