________________
૨૯૧ - વિવેચન-હવે સ્વભાવને વિચાર નથી બતાવે છે. તેમાં દ્રવ્યને જે અસ્તિ સ્વભાવ છે તે સ્વ દ્રવ્યાદિક દ્રવ્યાર્થિક નય થી જાણ એટલે પિતાના દ્રવ્ય ક્ષેત્ર આદિને ગ્રહણ કરવાવાળા દ્રવ્યથીક નયના મતથી દ્રવ્યને અસ્તિ સ્વભાવ કહ્યા છે, અને અન્ય દ્રવ્યના ગ્રડણ કરવાવાળા પર દ્રવ્યાદિ ગ્રાહક દ્રવ્યાર્થિક નયથી દ્રવ્યને બીજે નાસ્તિ સ્વભાવ કહે છે એવું વચન છે કે “પિતાના સ્વરૂપથી સઘલું છે અને પર દ્રવ્યથી સર્વ નાસ્તિ છે.” (૧)
(સ્વભાવના બીજા ભેદ કહે છે.) ઉત્પાદ વ્યય ગણતારે સત્તા ગ્રાહક નિત્ય કઈક પર્યાયાર્થિ કેરે જાણો સ્વભાવ અનિત્યારે–ચતુર મારા
ભાવાર્થ—ઉત્પાદ અને વ્યયની શૈણુતાથી સત્તા ગ્રાહક દ્રવ્યાર્થિક નયથી નિત્ય સ્વભાવ કહે છે, અને ઉત્પાદ તથા
