________________
૩૦૩ પ્રદેશ સ્વભાવ કહે છે. (૧૩)
ભેદ કપના યુત નયે રે અનેક પ્રદેશ સ્વભાવ અણુવિણ પુદગલ અણુતણુ
ઉપ ચારે તે ભારે–ચતુર ૧૪, ભાવાર્થ–શુદ્ધ દ્રવ્યાથિર્ક નયથી પરમાણુને મુકીને સંપૂર્ણ દ્રવ્યને અનેક પ્રદેશ સ્વભાવ છે અને પુદગલના આ ગુની અનેક પ્રદેશ સ્વભાવતા તે ઉપચારથી છે (૧૪) - વિવેચન–ભેદ કલ્પના સાપેક્ષ શુદ્ધ ઢંગ્યાર્થિક નયથી પરમાણુંના સિવાય અન્ય સર્વ દ્રવ્યને અનેક પ્રદેશ સ્વભાવ કહે છે અને પુદગલના પરમાણુમાં તે અનેક પ્રદેશ વભાવ થવાની યોગ્યતા છે અર્થાત તે પુગલ પરમાણુ અને ક પ્રદેશ સ્વભાવ થઈ શકે છે, તેથી કરીને ઉપચારથી તેના અનેક પ્રદેશ સ્વભાવનું કથન કરેલું છે અને કાલના આગમાં કોઈ ઉપચાર કારણતા નથી એવા હેતુથી તેને આ અનેક પ્રદેશ સ્વસાવ સર્વથા નથી. ૧૪
શુદ્ધા શુદ્ધ દ્રવ્યાર્થિકેરે.
