________________
૩૦૨
ચશે. કારણ કે જ્યારે એકવીસમાંથી એક અમૂર્ત સ્વભાવ નીકળી જશે ત્યારે તે પુગલના વીસ સ્વભાવજ રહેશે. આવા પ્રકારની શંકાને દુર કરવાને માટે કહે છે, કે આજ કારણથી અસદ્ભુત વ્યવહાર નયમાં જે પક્ષ પુદ્ગલ પરમાણું છે તેની અમૂ-તંતે કહેલી છે, તાત્પર્ય એવું છે કે વ્યવહારીક પ્રત્યક્ષને અગોચર રૂપ અમુર્તિ સ્વભાવ પ્રમાણ સિદ્ધ ઉપચરીત સ્વીકારાયછે (૧૨)
કાળ પુદ્ગલાણું તણેરે એક પ્રદેશસ્વભાવ પરમ નયે પર દ્રવ્યનારે
ભેદ કલ્પના અભારે–ચતુરાવા ભાવાર્થ--પરમભાવ ગ્રાહક નથી કાલાણું તથા પુદ્ગલ પરમાણુની એક પ્રદેશ સ્વભાવતા છે અને અન્ય દ્રવ્યના પણ ભેદ કલ્પના રહીત શુદ્ધ દ્રવ્યાર્થિક એક સ્વભાવ કહે છે (૧૩) - વિવેચન--પરમ ભાવ ગ્રાહક નયમાં પુદ્ગલ પરમાણુ તથા કાળના અણુની એક પ્રદેશ સ્વભાવ તા કહેલી છે તથા ભેદ કલ્પના રહિત શુદ્ધ દ્રવ્યાર્થિક નયની , અપેક્ષાથી કાળ અને પુદગલથી રહિત અન્ય દ્રવ્યને પણ એક