________________
૨૮૪
ભાવાર્થ સ્વભાવથી જે અન્યથા ભાવતે વિભાવ સ્વભાવ કહેવાય તે મહા વ્યાધિ રૂપ છે. તેના વિના જીવને નાના પ્રકારની કર્મ ઉપાધિ લાગે નહિ. (૮)
વિવેચન–નિજ સ્વભાવથી જે દ્રવ્યને અન્યથા ભાવ છે તેને વિભાવ સ્વભાવ કહે છે એ મહા વ્યાધિ રૂપ છે અને આ વિભવ સ્વભાવને અંગીકાર નહિ કરવાથી જીવને અનેક -જાતના કર્મનું બંધન કેવી રીતે થઈ શકે? માટે વિભાવ
સ્વભાવને સ્વીકાર કર્યા વિના અનિયત દેશકાળાદિ સંબંધથી ફળ દેવામાં તત્પર જે કર્મ છે તે કર્મ રૂપ જે ઉપાધિ છે તે
જીવની સાથે લાગી શકતી નથી. એ કારણથી ઉપાધિ સગથી ચોગ્ય અનાદિ વિભાવ સ્વભાવ પણ માનવા ગ્ય છે. (૮)
જહા શુદ્ધ ભાવ કેવળપણું લાલા ઉપાધિકજ અશુધ્ધ છહ વિણ શુધ્ધતા ન મુકિત છે
લાલા લેપન વિગર અશુદ્ધ ચતુરાલા | ભાવાર્થ-કેવળ નિજ સ્વરૂપ માત્રથી જે સ્થીતિ છે તે શુદ્ધ સ્વભાવ છે અને ઉપાધિ ઉત્પન્ન થએ તે અશુદ્ધ