________________
હોઈએ અથન અકાકાશ અનંત છે. (૯)
(હવે કાળ દ્રવ્યનું લક્ષણ કહે છે) વરૂણ લક્ષણ સર્વ દ્રવ્યહ તણે પજજવ દ્રવ્ય ન કાલ દ્રવ્ય અનતની દ્રવ્ય અભેદથી
ઉત્તરાધ્યયને ભાલ સમ– ૧૦ ભાવાર્થ–પરાવર્તન જેનું લક્ષણ છે એવું કાળ દ્રવ્ય તે સર્વ દ્રવ્યનું પર્યાય દ્રવ્ય માનેલું છે અને દ્રવ્યના ભેદ થી તે કાળનું અનંત પણું ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રમાં વિસ્તારથી. કહેલું છે (૧૦)
વિવેચન– સવ દ્રવ્યનું વર્તના લક્ષણ કાળા છે. અર્થાત દ્રવ્યને નવીન અને જીર્ણ કરવાવાલે કાલ છે અને તે પર્યાય દ્રિવ્ય માનવામાં આવ્યું છે તે કાળના પર્યમાં અનાદિ કાળથી દ્રના ઉપચારિક વ્યવ વહારનું અનુસરણ કરીને કાળ દ્રવ્ય એમ કહેવાય છે માટે પર્યા ય દ્વારાએ દ્રવ્યને ભેદ હેવાથી તે કાળ દ્રવ્યની પણ અનંતતા છે કાળ દ્રવ્ય અનંત છે તે વિશે ઉત્તરાધ્યયન સુત્રમાં