________________
૨૦૧ લાક્ષણ યુક્તતાનું આગમન થયું પરંતુ સૂક્ષ્મ નથી સિદ્ધ પર્યાયમાં ઐલક્ષણ્ય નહિ આવ્યું કેમકે જાસૂત્ર આદિ જે સુમ નય છે તે સમય સમયમાં ઉત્પાદ તથા વ્યયને ધારણ કરે છે તેથી તે પ્રતિક્ષણના ઉત્પાદાદિને લઈને તથા દ્રવ્યાર્થિક નયથી લઈને પૂર્વોતર પયયમાં દ્રવ્યત્વ રૂપથી ઉત્પતિ તથા નાશને એક્તાથી ગ્રહણ કરીને જે સિદ્ધ પર્યાય ની સાથે કેવળ જ્ઞાન છે તેમાં વિવિધ લક્ષણની સંગતિ સારી રીતે થઈ શકે છે અને તેને જ સુક્ષમતા જાણવી જોઈએ એમ વિચારીને હવે બીજો પક્ષ પ્રગટ કરે છે. તે એ પ્રમાણે છે કે મેક્ષમાં જે ઉત્પતિ આદિ ત્રિવિધ લક્ષણતા થાય છે તે સિદ્ધ દ્રવ્યની એકતાના અનુગમથી થાય છે જે કેવળજ્ઞાન પ્રથમ ભવસ્થ ભાવમાં સ્થિત હતું તેજ સિદ્ધચ્છદશામાં કેવલ્ય છે ભવસ્થ પર્યાયને તે નાશ થાય છે અને તે ભવસ્થ પર્યાયના નાશના સંનિધાનથી મેક્ષ સંસક પર્યાયની ઉત્પતિ થાય છે અને પુર્વ ભવસ્થ પર્યાય તથા સિદ્ધ પર્યાય એ બંને નશામાં કર્મોના વિયેગથી ઉત્પન્ન જે કેવળજ્ઞાન છે તે પ્રવ છે તે કારણથી આ ત્રણે લક્ષણ મેક્ષમાં પણ જાણવા જેઈએ. ભાવાર્થ તે એ છે કે જે સંઘયણાદિ ભવસ્થ કેવળ વિશેષને પર્યાય છે તે પર્યાય સિદ્ધ દશાને પ્રાપ્ત થતા જે ભગવાન છે તેના
