________________
૧૮૩
સર્વસ્વ ઉત્પાદ વ્યય અને દૈત્ર્ય પર્યય દ્રવ્ય રૂપથી જાણવું જોઈએ સુવર્ણ જે દ્રવ્ય છે તે નિત્ય છે અને તેના પર્યાય જે ઘટમુકુટ તે અધુવ છે તેથી સમજવું જોઈએ કે જે દ્રવ્ય છે તે નિત્ય છે અને તેના પર્યાય અનિત્ય છે.
(હવે ઉત્પાદ ય અને ધ્રુવને અભેદ સંબંધ દેખાડે છે)
ઘટ વ્યય તે ઉત્પત્તિ મુકુટની ધ્રુવતા કંચનની એકરે દલ એકે વર્તે એકદા નિજ કાયશકિત અનેકરે-જન
ભાવાર્થ–હેમની ઘટના વ્યય અને તેમના મુકુટની ઉત્પતિ એ બંને એક કારણ જન્ય છે તથા બંનેમાં સુવર્ણનું ધ્રુવપણું છે આવી રીતે એકજ પદાર્થમાં એકજ કાળે અનેક કાર્યની શકિત રહેલી છે. (૪)
વિવેચન—જે સુવર્ણના ઘટને નાશ તેજ સુવર્ણના મુક ટની ઉત્પતિ છે કેમકે ઘટને નાશ અને મુકુટની ઉત્પતિએ