________________
૧૯૨
માનીએ તે દુધના નિયમથી દહિં ખાવામાં વ્રતભંગ થાય નહિ અભેદની વિવક્ષા કરીએ દુધ પીવાથી દહીંના વ્રતને ભંગન થાય અને દહીં ખાનાર મનુષ્યને દૂધના વ્રતને નાશ ન થાય અને જેને ગેરસને ત્યાગ હેય તેને દુધ અને દહીં બંનેને ત્યાગ થાય આરીતે દહીંપણથી ઉત્પત્તિ છે, દુધરૂપે નાશ છે, અને ગેરસપણે ધ્રુવપણું પ્રત્યક્ષ છે. આદ્રષ્ટાંતથી સંસારના દરેક પદા ર્થમાં ઉત્પાદ વ્યય અને ધ્રુવપણું સમજવું જોઈએ જયાં દ્રવ્ય પર્યાય છે ત્યાં ઉત્પત્તિ આદિ ત્રણે લક્ષણ કહેવા જોઈએ. અને ઉત્પાદ વ્યયતથા ધ્રુવથી સહિત હેય તે પદાર્થ સત્ છે એવું તત્વાર્થનું વચન છે તેથી જે સત્તાથી પ્રત્યક્ષ છે તેજ સાક્ષાત્ ઉત્પાદ વ્યય અને દૈવ્ય રૂપ ત્રણે લક્ષણ છે (૯)
ઉત્પન્ન ધટે નિજ દ્રવ્યના ઉત્પત્તિ નાશ કેમ હાયરે સુણ ધ્રુવતામાં પહેલા ભલીયા છે એનુગમ શકિત દોય–જીના ૧
ભાવાર્થ–ઉત્પન્ન થએલા ઘટમાં પિતાના દ્રવની ઉત્પ ડિત તથા નાશ કેમ હેઇ શકે? એ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં કહે