________________
૧૯૫
જેમ કે રાજુસુત્રનયત સમય પ્રમાણ વસ્તુને માન્ય રાખે છે તેમાં જે પર્યાયની વર્તમાન ઉત્પતિ તથા નાશ વિવક્ષિત છે તેને લીધે જ ઉત્પન થાય છે અને નષ્ટ થાય છે એમ કહેવું ગ્ય છે અને વર્તમાન પર્યાયમાં જે ભૂત તત્વ છે તેને લીધે ઉત્પન થયું અને નષ્ટ થયું એમ કહેવાય છે અને તેમાં જે ભૂત તત્વો તેને અનાગતની પેઠે વિચાર કરીને ઉત્પન્ન થશે નષ્ટ થશે એમ કહેવાય છે તાત્પર્ય એવું છે કે વર્તમાન કાળ ભતની અપેક્ષાથી ભવિષ્ય છે, આગામી કાળની અપેક્ષાથી તે ભુત છે અને વર્તમાન પિતે છેજ- આ પ્રમાણે આદિ કાળમાં સર્વત્ર ત્રણે કાળને વ્યવહાર થઈ શકે છે આજ રીતે અનાગત કાળમાં પણ આ સર્વ વ્યવ હાર સ્યાત્ શબ્દના પ્રયોગથી સંમત છે અર્થાત કંચિત્ ભુત કોલઈત્યાદિ કથન એગ્ય છે કેમકે સર્વ કાળમાં સર્વ કાળને વ્યવ હાર થઈ શકે છે (૧૧)
જો તુજ ઉત્પત્તિ વિશિષ્ટનો વ્યવહાર નાશને ઈન્ટરે વ્યવહારે ઉત્પત્તિ આદર તો પહેલાઅછતિવિશિષ્ટરે-જીનારા
